Αριθμός 211/2019
ΤΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Αικατερίνη Νομικού, Πρόεδρο Εφετών, Χρυσούλα Πλατιά, Εφέτη και Παρασκευή Μπερσή, Εφέτη-Εισηγήτρια και από τη Γραμματέα Γ.Λ..
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη από 11.9.2017, (αριθ. κατάθ. ……….) έφεση των ηττηθέντων πρωτοδίκως εναγομένων κατά των εναγόντων 1) Ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «……..», με το διακριτικό τίτλο «…….» που εδρεύει στην …. κι εκπροσωπείται νόμιμα, 2) …. και 3) ……, κατοίκων Αθηνών και κατά της υπ΄αριθ. 3027/2017 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, το οποίο δίκασε κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών κατά τα άρθρα 614 περ. 7 και 591 ΚΠολΔ), αντιμωλία των διαδίκων και έκανε εν μέρει δεκτή την από 7.10.2016, (υπ΄αριθ. κατάθ. …….. αγωγή των εναγόντων και ήδη εφεσιβλήτων, ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα, δεδομένου ότι η εκκαλουμένη που δημοσιεύθηκε στις 23.6.2017, επιδόθηκε στους εκκαλούντες στις 29.8.2017, (βλ. τις υπ΄αριθ. …… εκθέσεις επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή Πειραιώς ……., σε συνδυασμό με την από 13.9.2017 έκθεση κατάθεσης δικογράφου έφεσης του Γραμματέα του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου, (518 παρ.1 ΚΠολΔ). Αρμοδίως δε φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, (19 εδ. α, 511, 513 παρ. 1 ΚΠολΔ) και είναι παραδεκτή δεδομένου ότι κατατέθηκε το υπ΄αριθ. ……. e – παράβολο έφεσης, (495 ΚΠολΔ). Επομένως πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να εξεταστεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική βασιμότητα των λόγων της.
Με την από 7.10.2016 (αριθ. κατάθ. …….), ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου αγωγή τους, που άσκησαν σε βάρος των 1) ανώνυμης εταιρίας που εδρεύει στον .. κι εκπροσωπείται νόμιμα, υπό την επωνυμία «……..» και το διακριτικό τίτλο «……….», ιδιοκτήτριας και εκδότριας της εφημερίδας ‘…..¨, 2) ……., δημοσιογράφου – εκδότη – διευθυντή της ως άνω εφημερίδας και 3) ……, δημοσιογράφου της ως άνω εφημερίδας, οι ενάγοντες και ήδη εφεσίβλητοι, εξέθεταν τα ακόλουθα: Ότι, Η 1η εναγομένη εταιρία “…….” είναι ιδιοκτήτρια της ομώνυμης εφημερίδας και ο 2ος εναγόμενος είναι διευθυντής σύνταξης αυτής. Ο τελευταίος και ο 3ος εναγόμενος προέβησαν, υπό τη δημοσιογραφική ιδιότητά τους, στη σύνταξη άρθρων αναφορικά με τους ενάγοντες. Ειδικότερα, Α) Ο 3ος εναγόμενος δημοσιογράφος προέβη στη σύνταξη του ειδικότερα παρατιθέμενο στο αγωγικό δικόγραφο κειμένου το οποίο δημοσιεύθηκε στη σελίδα 28 της ανωτέρω εφημερίδας, στις 28.11.2015, με τίτλο “Τίτλοι τέλους για τη ………” και υπέρτιτλο “Παρελθόν αποτελεί για το ΤΑΙΠΕΔ η <σκοτεινή> εταιρεία των ………”, Β) Ο 2ος εναγόμενος δημοσιογράφος προέβη στη σύνταξη των ειδικότερα παρατιθέμενων στο αγωγικό δικόγραφο κειμένων, που δημοσιεύθηκαν στη στήλη “. … …….” του ειδικού ενθέτου ……. της ανωτέρω εφημερίδας, Β1) στις 24.12.2015, B2) στις 2.1.2016, Β3) 30.1.2016, Β4) 14.5.2016, Β5) 21.5.2016 και Β6) στις 20.8.2016. Ότι στα ανωτέρω άρθρα, που δεν εμφορούνται, κατά τα αναλυτικότερα εκτιθέμενα στο αγωγικό δικόγραφο, από δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, διαλαμβάνονται οι, σύμφωνα με τις ειδικότερα εμπεριεχόμενες την αγωγή διακρίσεις, αφενός, περιφρονητικές του προσώπου τους εκφράσεις, με τις οποίες, ως εκ του οικείου σκοπού των εναγομένων, επήλθε προσβολή στη φήμη και στην επαγγελματική πίστη της 1ης ενάγουσας, επιπροσθέτως δε, στην τιμή και στην υπόληψη των 2ου και 3ου των εναγόντων αντίστοιχα, αφετέρου, ψευδείς ισχυρισμοί σε βάρος τόσο της πρώτης ενάγουσας όσο και σε βάρος του 2ου ενάγοντος, προέδρου του ΔΣ της 1ης και του 3ου ενάγοντος, αντιπροέδρου του ΔΣ και διευθύνοντος συμβούλου της 1ης. Ότι οι εναγόμενοι τελούσαν σε γνώση της αλήθειας των ανωτέρω δημοσιευμάτων, εξαιτίας των οποίων οι ενάγοντες, ως και εκ της περιέλευσής τους στην αντίληψη του αναγνωστικού κοινού, προσεβλήθησαν παράνομα και υπαίτια στην προσωπικότητά τους, αφού αυτοί οι ψευδείς ισχυρισμοί μπορούσαν να βλάψουν την πίστη, τη φήμη και γενικά την επαγγελματική υπόσταση της 1ης ενάγουσας, επιπροσθέτως δε, την τιμή και την υπόληψη των 2ου και 3ου των εναγόντων, όπως και έγινε. Ότι η αδικοπρακτική αυτή συμπεριφορά των εναγομένων συνεχίστηκε και μετά την έκδοση της υπ΄αριθ. 758/2016 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, εκδοθείσης επί της αναφερόμενης στην κρινόμενη αγωγή, άλλης αγωγής τους, προκαλώντας τους περαιτέρω ηθική βλάβη. Ότι με βάση τα περιστατικά αυτά οι ενάγοντες, σύμφωνα και με τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στο δικόγραφο της ένδικης αγωγής, υπέστησαν ηθική βλάβη εκ μέρους των αντιδίκων τους, λόγω της δημοσίευσης των προπαρατεθέντων συκοφαντικών και εξυβριστικών άρθρων και σχολίων, υφίσταται δε πραγματικός κίνδυνος επικείμενης προσβολής και ζητούσαν, κατόπιν παραδεκτής αλληλοσυμπλήρωσης και ερμηνείας σκεπτικού και αιτητικού της ένδικης αγωγής, α) προς αποκατάσταση της επελθούσας ηθικής βλάβης, κατόπιν παραδεκτού περιορισμού με δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου τους που καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα με την παρούσα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης καθώς και με τις κατατεθείσες προτάσεις, (591, 223β ΚΠολΔ), των αιτούμενων με την αγωγή και για την ανωτέρω αιτία ποσών, από καταψηφιστικό σε εν μέρει έντοκο αναγνωριστικό, να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να καταβάλουν εις ολόκληρον καθένας από αυτούς, στη μεν 1η ενάγουσα το ποσό των 250.000 ευρώ, και σε καθέναν των 2ου και 3ου των εναγόντων το ποσό των 125.000 ευρώ, επιπλέον δε να αναγνωριστεί ότι οι εναγόμενοι υποχρεούνται να καταβάλουν εις ολόκληρον καθένας από αυτούς στη μεν 1η ενάγουσα το ποσό των 250.000 ευρώ και σε καθέναν των 2ου και 3ου των εναγόντων το ποσό των 125.000 ευρώ και όλα τα ανωτέρω ποσά νομιμοτόκως από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και μέχρι την πλήρη εξόφληση, β) Να διαταχθεί η καταχώρηση της, κατ΄άρθρ. μόνο του ν. 1178/1981 περίληψης της παρούσας στην εφημερίδα “……….” και εντός προθεσμίας 15 ημερών από την επίδοσή της, απειλούμενης σε βάρος των εναγομένων χρηματικής ποινής ποσού 300 ευρώ για κάθε μέρα καθυστέρησης της δημοσίευσης αυτής, γ) να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι, απειλούμενης σε βάρος καθενός από αυτούς χρηματικής ποινής ύψους 5.000 ευρώ για κάθε παράβαση της απόφασης, να παραλείπουν στο μέλλον οποιαδήποτε εναντίον τους εν γένει προσβλητική της προσωπικότητάς τους ενέργεια με δημοσιεύματα ίδιου ή παρεμφερούς περιεχομένου, δ) να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να καταβάλουν ως χρηματική ποινή για κάθε νέο συκοφαντικό δημοσίευμα που θα δημοσιεύσουν στο μέλλον το ποσό των 50.000 Ευρώ, ε) να κηρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή ως προς την ως άνω υπό στοιχείο α διάταξή της περί επιδίκασε στους ενάγοντες των προαναφερθέντων χρηματικών ποσών και για την προαναφερόμενη αιτία, στ) ν΄ απαγγελθεί προσωπική κράτηση σε βάρος των 2ου και 3ου των εναγομένων και τέλος, να καταδικαστούν οι εναγόμενοι στη δικαστική του δαπάνη. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή και υποχρέωσε τους εναγομένους να καταβάλουν, εις ολόκληρον ο καθένας στην 1η ενάγουσα το ποσό των 10.000 ευρώ, επιπροσθέτως δε να καταβάλει η 1η και ο 2ος των εναγομένων εις ολόκληρον ο καθένας από αυτούς, στην 1η ενάγουσα το επιπλέον συνολικό ποσό των 10.000 ευρώ και σε καθέναν από τους 2ο και 3ο των εναγόντων το συνολικό ποσό των 8.000 ευρώ και όλα τα παραπάνω ποσά νομιμοτόκως από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και μέχρι την ολοσχερή εξόφληση. Επίσης υποχρέωσε την 1η εναγομένη να καταχωρήσει στην εφημερίδα «……………..», περίληψη της εκκαλουμένης στην ίδια θέση όπου είχαν καταχωρηθεί τα αναφερόμενα στο σκεπτικό ως προσβλητικά δημοσιεύματα, απειλούμενης σε βάρος της 1ης εναγομένης χρηματικής ποινής 300 ευρώ για κάθε μέρα καθυστέρησης συμμόρφωσης και μετά την παρέλευση 15 ημερών από την επίδοση σε αυτήν της τελεσίδικης απόφασης. Επίσης καταδίκασε τους εναγόμενους στην καταβολή μέρους των δικαστικών εξόδων των εναγόντων τα οποία όρισε στο ποσό των 1.000 ευρώ. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται οι εναγόμενοι και ήδη εκκαλούντες για εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητούν να εξαφανιστεί στο σύνολό της η εκκαλουμένη, άλλως να μεταρρυθμιστεί αυτή και να απορριφθεί στο σύνολό της η αγωγή και να καταδικαστούν οι αντίδικοί τους στη δικαστική δαπάνη και των δύο βαθμών δικαιοδοσίας.
Από την εκτίμηση των καταθέσεων των μαρτύρων των διαδίκων που περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά, σε συνδυασμό με τα έγγραφα που οι διάδικοι νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται καθώς και από την υπ΄αριθ. ………. ένορκη βεβαίωση της μάρτυρα των εφεσίβλητων – εναγόντων, ……. ενώπιον της συμβολαιογράφου Αθηνών …….., για τη σύνταξη της οποίας, οι εκκαλούντες – εναγόμενοι κλήθηκαν νόμιμα και εμπρόθεσμα να παραστούν, (βλ. υπ΄αριθ. ….. εκθέσεις επίδοσης του δικαστικού επιμελητή Πειραιά …….), τα οποία χρησιμοποιούνται είτε για άμεση απόδειξη, είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, χωρίς να παραλείπεται κάποιο από αυτά έστω και αν δεν μνημονεύεται ειδικά, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : Η 1η ενάγουσα, συστάθηκε το έτος 2000, ιδρυθείσα από τους 2ο και 3ο των εναγόντων, (Διευθύνων Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, αντίστοιχα) και αποτελεί ανώνυμη διαφημιστική εταιρία, με σκοπό τη διαφήμιση, την παροχή συμβουλών σε θέματα επικοινωνίας, την παροχή συμβουλών σε θέματα προώθησης προϊόντων κάθε είδους μέσω της διαφήμισης, τη διαχείριση και εκμετάλλευση κάθε είδους δικαιωμάτων πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας ή / και συγγενικών δικαιωμάτων σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, καθώς και την αντιπροσώπευση ελληνικών και αλλοδαπών επιχειρήσεων, οίκων και εταιριών απασχολούμενων καθ΄οιονδήποτε τρόπο με τα παραπάνω είδη, (βλ. περίληψη του καταστατικού στο ΦΕΚ τ.αε & επε υπ΄αριθ. 3722/2000). Στη διάρκεια της λειτουργίας της, 1η ενάγουσα έχει αποσπάσει περισσότερες διακρίσεις που αφορούν στη δραστηριότητά της, όπως α) ευρωπαϊκή διάκριση (European Excellence Awards) στον τομέα της επικοινωνίας για τα έτη 2007 – 2014, εκ των οποίων στην αγωγή αναφέρονται χωρίς ειδική αμφισβήτηση από τους εναγομένους, (261 εδ. β΄ ΚΠολΔ), αυτά των ετών 2007, 2008, 2009 και 2011, β) άνω των 27 βραβείων «Ερμής» της Ένωσης Εταιριών Διαφήμισης και Επικοινωνίας Ελλάδος, για τα έτη από 2004 έως και 2014, πλην των ετών 2006 και 2011, (βλ. σχετική βεβαίωση της Ένωσης Εταιριών Διαφήμισης και Επικοινωνίας Ελλάδος), γ) βραβεία της Ένωσης Διαφημιστών Ελλάδος για τα έτη 2014 και 2015, ενώ πελάτες της 1ης ενάγουσας αποτελούν αξιόλογοι επιχειρηματικοί όμιλοι και πολυεθνικές εταιρίες, (…….., κλπ.). Για τις παραπάνω διακρίσεις προσκομίζονται αντίστοιχες βεβαιώσεις έστω και στην αγγλική γλώσσα, οι οποίες όμως λαμβάνονται υπ όψιν στην παρούσα διαδικασία, 340, 591 παρ. 7, σε συνδυασμό με 261 β΄ ΚΠολΔ, όπως ισχύουν μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4335/2015). Περαιτέρω, η 1η εναγομένη, είναι εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας και τα δημοσιεύματά της περιέρχονται σε γνώση μεγάλου αριθμού αναγνωστών ανά τη χώρα, συστάθηκε δε το έτος 2014, με καταστατικό σκοπό, μεταξύ άλλων, την έκδοση ημερήσιου και περιοδικού τύπου (ΦΕΚ αε&επε 7817/28.7.2014) και τυγχάνει ιδιοκτήτρια της εφημερίδας «……………..», όπου, ως εκ της δημοσιογραφικής τους ιδιότητας, αρθρογραφούν αμφότεροι οι 2ος και 3ος εναγόμενοι, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και μέλος του, αντίστοιχα. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι στις 28.11.2015, στη σελίδα 28 της ανωτέρω εφημερίδας, δημοσιεύθηκε το συνταχθέν από τον 3ο εναγόμενο κείμενο, με τίτλο “Τίτλοι τέλους για τη ……..” και με υπέρτιτλο “Παρελθόν αποτελεί για το ΤΑΙΠΕΔ η «σκοτεινή» εταιρεία των ………”, στο οποίο ο 3ος εναγόμενος διέλαβε μεταξύ άλλων τα εξής : «Την αρχή του τέλους για την άλλοτε παντοδύναμη – στο πεδίο των δραστηριοτήτων της – και αμφιλεγόμενη …… των …… και …….. σηματοδοτεί, σύμφωνα με τους γνωρίζοντες την αγορά των υπηρεσιών επικοινωνίας, η εκπαραθύρωσή της από το ΤΑΙΠΕΔ. Με βάση τους εν λόγω κύκλους, η μη ανανέωση της σχετικής σύμβασης, κατόπιν απόφασης της Κυβέρνησης, (πέραν της οικονομικής διάστασης για την εταιρεία), έχει και έντονη σημειολογική σημασία, αφού ουσιαστικά σηματοδοτεί αυτό που άπαντες θεωρούσαν νομοτέλεια, δεδομένου του αρνητικού κλίματος που είχε δημιουργηθεί γύρω από το modus operandi του πολυσυζητημένου διδύμου. Το γεγονός δηλαδή ότι τα σύννεφα που είχαν συγκεντρωθεί πάνω από την επιχειρηματική δράση των …. – …… πολύ γρήγορα θα προκαλούσαν ισχυρή καταιγίδα, που θα συμπαρέσυρε όλο αυτό το οικοδόμημα, το οποίο, όπως μαρτυρά όλη η οικονομική πιάτσα, θεμελιώθηκε με πολύ κρατικό χρήμα, υπόγειες – ενίοτε και σκοτεινές – διεργασίες και παραγοντισμούς περασμένων δεκαετιών, που στιγμάτισαν την οικονομικοπολιτική ζωή της χώρας. Η απώλεια μιας τόσο σημαντικής “μπίζνας” είναι ενδεικτική του ότι, ο επί πολλά χρόνια προνομιακός για τη …….. χώρος του Δημοσίου, μετατράπηκε ξαφνικά σε δρόμο στρωμένο με αγκάθια για τους …. – ….., που αρχίζουν πλέον να αντιλαμβάνονται ότι χάνουν την πρωτοκαθεδρία στον κρατικό κορβανά της επικοινωνίας. Φυσικά η απομάκρυνση της ……… από το ΤΑΙΠΕΔ έγινε με το αζημίωτο, καθώς εισέπραξε κανονικά την αμοιβή για την τετραετή και πλέον παροχή των υπηρεσιών της, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισημαίνουν πως τα κέρδη της από το project ήταν πολλαπλά. Το πλέον προφανές είναι ο δίαυλος επικοινωνίας που ανέπτυξαν από την εμπλοκή τους στο Ταμείο με το σύνολο σχεδόν των επενδυτών και των επενδυτικών σχημάτων που διεκδικούσαν και διεκδικούν μερίδιο από την πίτα των αποκρατικοποιήσεων, εξασφαλίζοντας μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες και σχετικές συνεργασίες.
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον εντοπίζεται στο γεγονός ότι κάποιες από τις “δουλειές” αυτές κλείστηκαν εν μέσω της διαγωνιστικής διαδικασίας για τα δημόσια “φιλέτα” που ενδιέφεραν τους αντίστοιχους επενδυτές. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, πρόκειται για παράλληλες διαδρομές στα όρια της νομιμότητας, αφού σε απλά ελληνικά, οι άνθρωποι είχαν καταφέρει να πληρώνονται και από τον … αστυφύλαξ και από τον χωροφύλαξ! Το πλέον τρανταχτό παράδειγμα είναι, βεβαίως, η περίπτωση του ΟΠΑΠ, όπου όσα συνέβησαν με τη …… πρόσθεσαν άλλη μία μαύρη σελίδα στην εκ προοιμίου σκανδαλώδη διαδικασία που ακολουθήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση στο μέτωπο της ιδιωτικοποίησης του πλέον κερδοφόρου δημόσιου οργανισμού. Βλέπετε, με έναν μαγικό τρόπο, οι …… και ……, κατάφεραν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους τόσο στον πωλητή των μετοχών (ΤΑΙΠΕΔ) όσο και στον ενδιαφερόμενο και τελικό αγοραστή, (κατόπιν της ολοκλήρωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας), που στην προκειμένη περίπτωση ήταν η ……. των Τσέχων και των μικρομετόχου ………. Τα ερωτήματα γίνονται ακόμη πιο αμείλικτα, αν αναλογιστεί κανείς τις Στενές σχέσεις του συστήματος ….. με τους …… και ….., αλλά και τις εξαιρετικές επαφές του με το συγκεκριμένο επιχειρηματία.
ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ. Ωστόσο, αυτό δεν ήταν το μοναδικό μέτωπο όπου παρατηρήθηκε το συγκεκριμένο φαινόμενο, καθώς τα ίδια έγιναν και στο θέμα της αξιοποίησης του Ελληνικού, με τη …….. να έχει στο “ζηλευτό” πελατολόγιο της τη ……., η οποία, ως γνωστόν, έχει επιδείξει ζωηρό ενδιαφέρον για την έκταση του παλαιού αεροδρομίου. Μάλιστα από το ρεπορτάζ προέκυψαν και ζητήματα αναφορικά με τις στενές σχέσεις του διδύμου με κορυφαία στελέχη του Ομίλου. Για την ιστορία πάντως, κατά κοινή ομολογία η ……, ήταν σαν να μην υπήρχε καν στο ΤΑΙΠΕΔ, αφού είναι πανθομολογούμενο πως κάθε άλλο παρά έφερε απτά αποτελέσματα όσον αφορά τον αντικειμενικό στόχο της προβολής της χώρας στο διεθνές επενδυτικό περιβάλλον. Το παχυλό συμβόλαιο, ειδικά για την εποχή, δεν ευθυγραμμιζόταν επ΄ουδενί με τις επιδόσεις.
Έκαναν το lobbying τους με τους υποψήφιους επενδυτές και από κει και πέρα τίποτα” σημειώνουν οι γνωρίζοντες το παρασκήνιο …
“Πουλούσαν” τις σχέσεις με το περιβάλλον ……
Η πρόσβαση της ……………..σε τόσο χοντρές δημόσιες μπίζνες ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τις υψηλές πολιτικές γνωριμίες τον …………….. και …………….., κυρίως στους κόλπους της ΝΔ, αλλά και γενικότερα στο στελεχιακό δυναμικό πρώτης γραμμής του άλλοτε κραταιού δικομματισμού. Ο μεν πρώτος, βλέπετε, είναι γόνος μίας εκ των μεγαλύτερων οικογενειών της “γαλάζιας” παράταξης, με διαχρονικά ερείσματα σε αυτήν, ενώ δεύτερος ήταν και είναι πολύ κοντά στο περιβάλλον …., έχοντας διατελέσει μέλος της ….., με σημαίνοντα ρόλο τότε στον τομέα της επικοινωνίας του πρώην Πρωθυπουργού. Ωστόσο, οι δεσμοί του με το …. πολιτικό δεν σταματούν εκεί, καθώς η μητέρα του εργαζόταν στο ιδιαίτερο γραφείο του κ….. Ως εκ τούτου, μόνο Τυχαίο δεν ήταν το γεγονός ότι επί κυβέρνησης … και …, Η ……………..σάρωνε τα πάντα στο πέρασμά της, αφού, εκτός των άλλων, ” πουλούσε” στους πελάτες και τις άριστες σχέσεις της με τα τότε κυβερνητικά στελέχη, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν για τα ενδιαφέροντα των επιχειρηματιών που την εμπιστεύτηκαν. Εξάλλου, ένας από τους πιο γνωστούς πολιτικούς μύθους που κυκλοφορούσε μεταξύ πολιτικών στελεχών και δημοσιογραφικών γραφείων στη διάρκεια της διακυβέρνησης …. αφορούσε την αβάντα των επίλεκτων μελών της πρωθυπουργικής αυλής στην εμπειρία των …………….. – ……………… Όπως λεγόταν τότε, ένα από τα πρώτα τηλεφωνήματα που έκαναν οι εξ απορρήτων συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού στα κυβερνητικά στελέχη με την ανάληψη των καθηκόντων τους αφορούσε τις θερμές προτροπές για την επιστράτευση της ……………..όσον αφορά την προστασία της εικόνας τους. Είναι χαρακτηριστικό πως στο πρώτο διάστημα της διακυβέρνησης …. οι δύο λομπίστες πήραν μία γερή μπίζνα, ύψους 500.000 ευρώ για την επικοινωνιακή προβολή του ΕΟΦ. Και όλα αυτά σε … μνημονιακούς καιρούς”.
Περαιτέρω, αποδείχτηκε ότι η συνεργασία της 1ης εφεσίβλητης με το ΤΑΙΠΕΔ, έληξε το έτος 2015, μετά από διενεργηθέντα διαγωνισμό με καθορισμένα τεχνικά και οικονομικά κριτήρια και επιλογή άλλης εταιρίας – σχετικά μάλιστα, το ΤΑΙΠΕΔ παρέδωσε στην 1η εφεσίβλητη και δημοσίευσε ευχαριστήρια επιστολή για την πολυετή συνεργασία τους, δεν αποκλείεται δε μελλοντικά να διαγωνιστεί εκ νέου σχετικά με όμοια σύμβαση με τον ανωτέρω φορέα, (βλ. κατάθεση μάρτυρα απόδειξης στα πρακτικά της εκκαλουμένης). Συνεπώς, η συνεργασία αυτή έληξε ομαλά, χωρίς προβλήματα και χωρίς να εκδιωχθεί («εκπαραθυρωθεί») η 1η ενάγουσα στα πλαίσια της επαγγελματικής της σχέσης με το ΤΑΙΠΕΔ. Επίσης, αποδείχτηκε ότι η 1η ενάγουσα, εξακολουθεί δραστηριοποιούμενη σύμφωνα με τον καταστατικό σκοπό της, επιτυγχάνοντας αύξηση του κύκλου εργασιών της για το έτος 2015 σε σχέση με τα έτη 2014, 2013, 2012 και 2011 (5.285.885 €, 4.744.098 €, 3.994.308 €, 4.124.310 € και 5.005.897 €, αντίστοιχα). Κατά τα έτη δε αυτά, τα ποσοστά πωλήσεων προς εταιρίες και φορείς του Δημοσίου, ανήλθε, για το έτος 2011, σε 2,4%, για το έτος 2012 σε 2,2%, για το έτος 2013 σε 5,1%, για το έτος 2014 σε 4,4% και για το έτος 2015 σε 1,9%, (βλ. τη χωρίς ημερομηνία έγγραφη βεβαίωση του οικονομικού διευθυντή της ….. ..), σε συνδυασμό με την κατάθεση της μάρτυρα απόδειξης και την ως άνω ένορκη βεβαίωση της μάρτυρα της εφεσίβλητης. Από τα ανωτέρω προκύπτει η σύναψη συμβάσεων της εφεσίβλητης με ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, σε ποσοστό 98,1% – 94,9%, δηλαδή στη συντριπτική πλειοψηφία των συμβάσεων του κύκλου εργασιών της, οι δε δημόσιοι φορείς κατέχουν ελάχιστο μερίδιο από τη δραστηριότητά της και πάντα μετά από μειοδοτικούς διαγωνισμούς. Τα παραπάνω προκύπτουν από την ίδια ως άνω ένορκη βεβαίωση σε συνδυασμό με την προσκομιζόμενη υπ΄αριθ. 785/2017 απόφαση του Δικαστηρίου αυτού, στην οποία μνημονεύονται 12 διοικητικές συμβάσεις που κατήρτισε η 1η ενάγουσα κατά το χρονικό διάστημα από 2010 έως 2014, κατόπιν αντίστοιχων διαγωνισμών και αναθέσεων σ΄αυτήν, προτιμηθείσα έναντι άλλων υποψηφίων και τις οποίες προσκόμισαν οι εφεσίβλητοι στη δίκη εκείνη, ήτοι : 1)Την με αριθμό πρωτοκόλλου 521083/20-12-2010 απόφαση του ΕΟΤ, σύμφωνα με την οποία η ενάγουσα εταιρεία έλαβε το ποσό των 37.394,95 ευρώ για την δημιουργία τουριστικών οδηγών, εργασία που της ανατέθηκε από το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία ΕΟΤ (σχετ. 2 εναγομένων), 2) Την με αριθμό 6147/5-11-2012 απόφαση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Υποστήριξης του ΟΑΕΔ, σύμφωνα με την οποία εγκρίθηκε δαπάνη συνολικού ποσού 6.894,46 ευρώ για την εξόφληση υποχρέωσης προς την πρώτη ενάγουσα, (σχετ.3 εναγομένων), 3) Την με αριθμό 6174/12-3-2013 απόφαση της Προϊσταμένης της Περιφερειακής Διεύθυνσης του ΟΑΕΔ, σύμφωνα με την οποία εγκρίθηκε δαπάνη συνολικού ποσού 113.251,43 ευρώ για την εξόφληση υποχρέωσης προς την πρώτη ενάγουσα (σχετ. 4 εναγομένων), 4) Την υπ΄ αριθμ. 42584/29-5-2013 απόφαση του Προέδρου του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ», δυνάμει της οποίας εγκρίθηκε δαπάνη συνολικού ποσού 76.011,66 ευρώ για την πληρωμή δαπάνης τμήματος του έργου εκστρατείας ενημέρωσης του Οργανισμού, που θα καταβληθεί στην πρώτη ενάγουσα (σχετ.5 εναγομένων), 5) Την υπ΄ αριθμ. 42584/29-5-2013 απόφαση του Προέδρου του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ», δυνάμει της οποίας εγκρίθηκε δαπάνη συνολικού ποσού 38.005,83 ευρώ για την πληρωμή δαπάνης τμήματος του έργου εκστρατείας ενημέρωσης του Οργανισμού, που θα καταβληθεί στην πρώτη ενάγουσα (σχετ. 6 εναγομένων), 6) Την υπ΄ αριθμ. 90235/6-12-2013 απόφαση του Προέδρου του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ», δυνάμει της οποίας εγκρίθηκε δαπάνη συνολικού ποσού 6.175,09 ευρώ για την πληρωμή δαπάνης τμήματος του έργου εκστρατείας ενημέρωσης του Οργανισμού, που θα καταβληθεί στην πρώτη ενάγουσα (σχετ. 7 εναγομένων), 7) Την υπ΄ αριθμ. 201035826 απόφαση του Προέδρου της Επιτροπής Ερευνών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Πειραιώς, σύμφωνα με την οποία εγκρίθηκε πληρωμή ποσού 861 ευρώ στην πρώτη ενάγουσα για την παροχή υπηρεσιών προβολής και διαφήμισης, (σχετ. 8 εναγομένων), 8) Την υπ΄ αριθμ. 1620/11-9-2014 απόφαση της ΝΕΡΙΤ, σύμφωνα με την οποία αποφασίστηκε η ανάθεση στην πρώτη ενάγουσα υπηρεσιών προώθησης και προβολής της διοργάνωσης της συναυλίας της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΝΕΡΙΤ ΑΕ στην Πνύκα στις 24-7-2014. Η συνολική δε δαπάνη της ανωτέρω ανάθεσης σύμφωνα με την ως άνω απόφαση ανήλθε στο ποσό των 5250 ευρώ (σχετ 9 εναγομένων), 9) Την με αριθμό πρωτοκόλλου …….. σύμβαση που συνήφθη μεταξύ της πρώτης ενάγουσας και του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, δυνάμει της οποίας συμφωνήθηκε να καταβληθεί στην πρώτη ενάγουσα το ποσό των 21.419,22 ευρώ για την οργάνωση εκδήλωσης την Αίγλη Ζαππείου για την ανακοίνωση και παρουσίαση του προγράμματος από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, (σχετ. 10 εναγομένων), 10) Την υπ΄ αριθμ. 98087/13-11-2014 απόφαση του Προέδρου του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ», δυνάμει της οποίας εγκρίθηκε δαπάνη συνολικού ποσού 170.931,74 ευρώ για την πληρωμή δαπάνης της ολοκλήρωσης του έργου εκστρατείας ενημέρωσης του Οργανισμού, που θα καταβληθεί στην πρώτη ενάγουσα ποσού 85.465,87 ευρώ (σχετ. 11 εναγομένων), 11) Την υπ΄ αριθμ. 712/2014 απόφαση έγκρισης δαπάνης του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ ΑΕ), σύμφωνα με την οποία εγκρίθηκε δαπάνη συνολικού ποσού 8006,91 ευρώ για την εξόφληση τιμολογίου παροχής υπηρεσιών της πρώτης ενάγουσας εταιρείας, (σχετ. 12 εναγομένων), 12) Την υπ΄ αριθμ. 1185/1-12-2014 απόφαση του Προέδρου ΔΣ και Διευθύνοντος Συμβούλου της ΝΕΡΙΤ, σύμφωνα με την οποία εγκρίθηκε δαπάνη συνολικού ποσού 6.457,00 ευρώ και η καταβολή αυτής στην 1η ενάγουσα.
Εξάλλου, η δημόσια ευχαριστία προς την 1η εφεσίβλητη από το ΤΑΙΠΕΔ, όπως προαναφέρθηκε, σχετικά με τις προσφερθείσες από την 1η εφεσίβλητη υπηρεσίες, υποδεικνύει, σύμφωνα με τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, ότι ήταν καίριες και αποτελεσματικές σε σχέση με το σκοπό που εξυπηρετούσαν, ενώ από την άλλη πλευρά, η ανάθεση του ίδιου έργου σε άλλη εταιρία κατόπιν διαγωνισμού, σε καμία περίπτωση δεν οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δημιουργήθηκε δυσαρέσκεια στο ΤΑΙΠΕΔ από τη συνεργασία του με την 1η εφεσίβλητη, πράγμα που άλλωστε, δεν αποδείχθηκε. Περαιτέρω, το γεγονός ότι η σύναψη των συμβάσεων της 1ης εφεσίβλητης με το Δημόσιο ή με φορείς αυτού, γινόταν κατόπιν μειοδοτικών διαγωνισμών, (όπως οι προαναφερθείσες και οι προσκομιζόμενες υπ΄αριθ. ……. σύμβαση με τον ΕΟΦ και η από 25.2.2014 προκήρυξη πρόχειρου διαγωνισμού του ΟΑΣΑ), τους οποίους οι εκκαλούντες δεν μέμφονται για έλλειψη κύρους ή αξιοπιστίας, αναιρεί το περιεχόμενο του εν λόγω δημοσιεύματος ως προς το ότι η ανάθεση γινόταν κατόπιν χρησιμοποίησης πολιτικών γνωριμιών των 2ου και 3ου εφεσιβλήτων για την επίτευξη συνεργασιών τόσο με το Δημόσιο και τους φορείς αυτού, όσο και με ιδιώτες. Επιπροσθέτως, από κανένα στοιχείο δεν προέκυψε ότι η συνεργασία της 1ης εφεσίβλητης με την εταιρία …….., καθώς και με το ΤΑΙΠΕΔ, ενέχει τουλάχιστον ηθική απαξία, καθώς η συνεργασία αυτή λάμβανε χώρα κατά το χρόνο πώλησης από το ΤΑΙΠΕΔ προς την ……. του ΟΠΑΠ, δεικνύοντας μάλιστα ότι η παροχή υπηρεσιών προς την εταιρία ….. συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο και απορρέει από την παροχή υπηρεσιών προς το ΤΑΙΠΕΔ. Κάτι τέτοιο δεν αποδεικνύεται από την 1η εκκαλούσα, ούτε όμως και ότι απαγορευόταν από οποιοδήποτε συμβατικό πλαίσιο με το ΤΑΙΠΕΔ, η παροχή υπηρεσιών και προς την ……., εξαιτίας της πώλησης του ΟΠΑΠ, ή ότι η πώληση αυτή σχετίζεται με την παροχή υπηρεσιών της 1ης εφεσίβλητης προς τις ανωτέρω εταιρία και Ταμείο. Συνεπώς, τ΄αναφερόμενα στο ανωτέρω δημοσίευμα σχετικά, α) με την «εκπαραθύρωση» της 1ης εφεσίβλητης από το ΤΑΙΠΕΔ, β) της αναποτελεσματικότητας της 1ης εφεσίβλητης στη λυσιτελή παροχή των υπηρεσιών της στο ΤΑΙΠΕΔ, γ) της εξ αυτών απορρέουσας αρνητικής οικονομικής διάστασης για την 1η εφεσίβλητη, σε συνδυασμό με δ) τις μεθοδεύσεις των 2ου και 3ου εφεσιβλήτων, οι οποίοι για να επιτύχουν επαγγελματικές συνεργασίες χρησιμοποιούσαν πολιτικές γνωριμίες συγκεκριμένης πολιτικής παράταξης, ε) καθισταμένης, έτσι, της 1ης εφεσίβλητης «σκοτεινής» και «αμφιλεγόμενης» εταιρίας, τροφοδοτούμενης με κρατικό χρήμα, η οποία κατέρρευσε όπως ήταν αναμενόμενο λόγω της διακοπής συνεργασίας με το ΤΑΙΠΕΔ, είναι ψευδή. Επιπλέον είναι και αντικειμενικά πρόσφορα να βλάψουν την εμπορική φήμη και επαγγελματική πίστη της 1ης εφεσίβλητης. Τα ανωτέρω γνώριζε ο 3ος εκκαλών, καθώς, τα οικονομικά στοιχεία της 1ης εφεσίβλητης εμπεριέχονται στους υποχρεωτικά δημοσιευόμενους ισολογισμούς της, όπως επίσης τυγχάνουν δημοσιοποίησης και οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί στους οποίους συμμετείχε αυτή και βάσει των οποίων κατήρτιζε τις προαναφερθείσες συμβάσεις με το δημόσιο και τους φορείς αυτού, στοιχεία τα οποία θα ηδύνατο ευχερώς να αναζητήσει, διασταυρώνοντας τις δημοσιογραφικές του πληροφορίες. Εξάλλου, τίποτε αντίθετο δεν αποδείχθηκε εκ μέρους των εκκαλούντων, πολλώ δε μάλλον δεν αποδείχθηκε ότι αυτοί και ιδίως ο 3ος εκκαλών, πραγματοποίησαν ενδελεχή και επιστάμενη ή σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε έρευνα, σχετικά με την αλήθεια ή μη και την ακρίβεια του περιεχομένου του ανωτέρω δημοσιεύματος, όπως ισχυρίζονται. Αντίθετα, παρουσίασαν τα ανωτέρω περιστατικά ως πραγματικά γεγονότα, ενώ είναι αναληθή, ο δε 3ος εκκαλών υπαιτίως παρέλειψε να διασταυρώσει τις όποιες πληροφορίες ισχυρίζεται ότι περιήλθαν σε γνώση του, ακόμη δε παρέλειψε να ζητήσει την άποψη των τελευταίων, ή πελατών τους που συνηλλάγησαν μαζί τους σχετικά με τ΄ανωτέρω παραπληροφορώντας με τον τρόπο αυτόν το αναγνωστικό κοινό της συγκεκριμένης εφημερίδας και θίγοντας την τιμή και την υπόληψη των εφεσιβλήτων, καθόσον υιοθέτησε αβίαστα φήμες και διαδόσεις που εξυπηρετούσαν την εδραίωση αρνητικού κλίματος σε βάρος των εφεσιβλήτων, (βλ. σχετικά ανωτέρω ένορκη βεβαίωση, ότι οι 2ος και 3ος εφεσίβλητοι γίνονταν δέκτες αρνητικών σχολίων στον κοινωνικό και επαγγελματικό τους περίγυρο απ΄όσους τα είχαν διαβάσει ή πληροφορηθεί με αποτέλεσμα να βρίσκονται στη δυσάρεστη θέση να εξηγούν και να απολογούνται σε όσους είχαν διαβάσει το δημοσίευμα και κατάθεση μάρτυρα απόδειξης στα πρακτικά της εκκαλουμένης, ότι οι συνέπειες ήταν τεράστιες … μας έπαιρναν καθημερινά και μας ρώταγαν τι είναι αυτά τα δημοσιεύματα …Εμένα με πήρε η …… και η …., … γιατί θορυβήθηκαν…). Η ανωτέρω ενέργεια του 3ου εκκαλούντος πληροί τη νομοτυπική μορφή του εγκλήματος της συκοφαντικής δυσφήμησης και επομένως, δεν χωρεί έναντι αυτής ή ένσταση της ύπαρξης δικαιολογημένου ενδιαφέροντος πληροφόρησης και ενημέρωσης της κοινής γνώμης, ή κριτικής επαγγελματικής εργασίας (367 παρ. 1 γ και α ΠΚ). Ως προς δε τους χαρακτηρισμούς της 1ης εφεσίβλητης ως «σκοτεινής» και «αμφιλεγόμενης» εταιρίας, προκύπτει εξ αυτών σκοπός απομείωσης της νομικής προσωπικότητας αυτής, καθώς αυτοί οι χαρακτηρισμοί είναι αντικειμενικά καταφρονητικοί, σε κάθε δε περίπτωση, λόγω της ευρύτητας του αναμφισβήτητα αρνητικού περιεχομένου τους σχετικά με το σύννομο και διαφανή τρόπο επαγγελματικής δραστηριοποίησης της 1ης εφεσίβλητης, υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο και δεν κρίνονται αναγκαίοι για λόγους δημοσιογραφικού ενδιαφέροντος. Συνεπώς, οι εναγόμενοι δεν είχαν δικαίωμα, ασκώντας αντίστοιχα τα νόμιμα καθήκοντά τους, η 1η από αυτούς ως ιδιοκτήτρια και εκδότρια πολιτικής εφημερίδας και ο 2ος από αυτούς ως διευθυντής της ίδιας εφημερίδας να προβούν σε δημοσίευση του επίμαχου άρθρου, εφόσον το άρθρο δεν βασιζόταν στην πραγματικότητα και συνεπώς δεν συνέτρεχε λόγος δημοσίευσής του προκειμένου να προστατευτούν και να ενημερωθούν οι αναγνώστες της εφημερίδας και να εκπληρώσει αυτή την αποστολή της ως μέσο έκφρασης και διάδοσης στοχασμών και ειδήσεων. Εξάλλου, από το όλο πνεύμα του επίμαχου δημοσιεύματος καταδεικνύεται η γενικότερη επιδίωξη του 3ου εναγομένου όχι να πληροφορήσει τους αναγνώστες της προαναφερόμενης εφημερίδας στα πλαίσια της εκτέλεσης του δημοσιογραφικού του καθήκοντος αλλά, αποκλειστικά, να προσβάλλει την τιμή και την υπόληψη των εναγόντων. Εάν υπήρχε η πρόθεση πληροφόρησης της κοινής γνώμης, το καταγγελτικό ύφος του δημοσιεύματος θα υποστηριζόταν από ειδικότερες επαληθεύσιμες πληροφορίες, οι οποίες θα το καθιστούσαν αξιόπιστο, κάτι που δεν συνέβη.
Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι δημοσιεύτηκαν στο ένθετο … της ίδιας ως άνω εφημερίδας και στη στήλη “……….”, τα συνταχθέντα από το 2ο εναγόμενο κείμενα, στα οποία ο τελευταίος διέλαβε, μεταξύ άλλων, τα εξής : α) στις 24.12.2015 : ” Μετά τις πρόσφατες καταγγελίες του υπουργού …… σχετικά με τις δουλειές που είχε πάρει η ……………..τον …………….. – …………….., από επιχειρήσεις και οργανισμούς του δημοσίου, εσχάτως μαθαίνω ότι focus στο θέμα κάνουν και εισαγγελείς. Το πάλαι ποτέ κραταιό δίδυμο έχει μπει σε μεγάλες περιπέτειες. Μάλιστα, επειδή σύντομα θα υπάρξουν εξελίξεις, καλό θα ήταν όσοι τραπεζίτες και επιχειρηματίες κάνουν δουλειές με τη …….., να αρχίσουν να προσέχουν. Γιατί είναι κρίμα να μπουν σε μπελάδες από το πουθενά”, β) Στις 2.1.2016, ” Για να ξέρετε, στο στόχαστρο της κυβέρνησης βρίσκονται σχεδόν όλες οι συμβάσεις που είχε συνάψει η εταιρεία ……., των …………….. – …………….. με οργανισμούς και εταιρείες του δημοσίου, γ) στις 30.1.2016, ” Τελικά, το Δίδυμο …………….. – …………….. δεν λέει να βάλει μυαλό. Προσφάτως, ο ένας εκ των δύο, ευρισκόμενος σε μάζωξη εκτός Ελλάδος, “πουλούσε” τη στενή σχέση που έχει με τον νέο πρόεδρο της …. Μάλιστα, όπως μαθαίνω, έλεγε ότι η ……………..βοήθησε σημαντικά στην επικοινωνιακή στρατηγική του ………. Τελικά, τα παιδιά δεν παίζονται. Και επειδή, εκτός από επιπόλαιοι, είναι και επικίνδυνοι, καλό θα ήταν να τους προσέχει ο …. Άλλωστε, ως Φιλελεύθερος δεν έχει κανένα λόγο να συνεργαστεί με την πλέον κρατικοδίαιτη εταιρεία της χώρας”, δ) στις 14.5.2016, ” Οι συμβάσεις της …….., των …………….. – …………….., με τράπεζες και οργανισμούς του δημοσίου βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο και κυβερνητικών αξιωματούχων. Βλέπετε, στο μέγαρο Μαξίμου έχουν φτάσει πολλές καταγγελίες σχετικά με τη συγκεκριμένη διαφημιστική. Κάποιοι λένε ότι η υπουργός έχει στείλει και φάκελο στους εισαγγελείς”, ε) στις 21.5.2016, ” στην εξεταστική που ελέγχει τα δάνεια σε κόμματα και media αναμένεται να προστεθούν και τα λεφτά που ξοδεύτηκαν από τράπεζες και οργανισμούς του δημοσίου σε εταιρείες επικοινωνίας, όπως η ……………..τον …………….. – ……………… Ενόψει αυτού, είναι πλέον δύσκολο να συνεχίσουν να παίρνουν λεφτά από την …., την …, την … και τη …, για να πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες”, στ) στις 20.8.2016, ” Oι συμβάσεις της ……………..των …………….. – …………….., βρίσκονται στο στόχαστρο υπουργών και εισαγγελέων”. Από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε ότι, για τα από 2.1.2016 και 14.5.2015 δημοσιεύματα, καθώς και μέρος του από 20.8.2016, (κατά το σκέλος που αφορά στην ενασχόληση της Κυβέρνησης με τις συναφθείσες μεταξύ της 1ης εφεσίβλητης και του δημοσίου συμβάσεις, αφορμή αποτέλεσε η αναφορά του υπουργού Υποδομών και Δικτύων ……., κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του ελληνικού Κοινοβουλίου, το μήνα Δεκέμβριο 2015, σχετικά με συμβάσεις που είχαν καταρτιστεί μεταξύ της πρώτης εφεσίβλητης και του ΟΑΣΑ κατά τα έτη 2014-2016, με αφορμή αναφορές εντύπων σε διασπάθιση δημοσίου χρήματος των αστικών συγκοινωνιών σε ημετέρους. Συνεπώς τόσο το από 2.1.2016 (υπό στοιχείο β) και 14.5.2016 (υπό στοιχείο δ), δημοσιεύματα στο σύνολό τους, όσο και το από 20.8.2016 (υπό στοιχ. στ), δημοσίευμα κατά το μέρος που αφορά την ενασχόληση της κυβέρνησης με της κατάρτισης σύμβασης μεταξύ της 1ης εφεσίβλητης και του δημοσίου, είναι αληθή και συμπεριλήφθηκαν από τον συντάκτη το ανωτέρω δημοσίευμα αμέσως μετά τις σχετικές δηλώσεις του προαναφερθέντος υπουργού και με σκοπό να ενημερώσει το αναγνωστικό κοινό της εφημερίδας για τις συμβάσεις μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικών εταιρειών όπως είναι και η 1η εφεσίβλητη και χωρίς ειδικό σκοπό εξύβρισης αυτής. Ωστόσο, ως προς τα από 24.12.2015, (υπό στοιχ. α) και το σκέλος του υπό από 20.8.2016, (υπό στοιχ. στ), δημοσιεύματα (το τελευταίο κατά το σκέλος που αφορά στην αναφερόμενη ενασχόληση εισαγγελέων), από κανένα αποδεικτικό στοιχείο δεν αποδείχθηκε ότι μέχρι το χρόνο δημοσίευσης αυτών είχε επιληφθεί αρμοδίως η εισαγγελική Αρχή για οποιονδήποτε νόμιμο λόγο και με οποιονδήποτε τρόπο, σχετικά με τις συμβάσεις της 1ης εφεσίβλητης με το Δημόσιο ή με φορείς αυτού. Με βάση τα παραπάνω, καθίσταται σαφές ότι οι αναφορές στα παραπάνω δημοσιεύματα ήταν ψευδείς, λόγω δε του περιεχομένου τους ήταν και αντικειμενικά πρόσφορες να βλάψουν την εμπορική φήμη και επαγγελματική πίστη της πρώτης εφεσίβλητης, καθώς και την τιμή και την υπόληψη των δεύτερου και τρίτου εφεσίβλητων. Ο 2ος εκκαλών δεν παραθέτει ούτε κατ΄ελάχιστο τις ενέργειες στις οποίες προέβη προκειμένου να ελέγξει την ακρίβεια των εν λόγω πληροφοριών, ούτε παραθέτει οποιοδήποτε δημοσίευμα έντυπου ή ηλεκτρονικού τύπου, σχετικό με τις πληροφορίες αυτές. Επομένως, γνώριζε την αναλήθεια του περιεχομένου των ως άνω δημοσιευμάτων, τα οποία δημοσίευσε με μοναδικό σκοπό να βλάψει την εμπορική φήμη και την επαγγελματική πίστη της 1ης εφεσίβλητης, όπως και την τιμή και την υπόληψη των 2ου και 3ου εφεσίβλητων, όπως και έγινε, χωρίς οι παραπάνω δημοσιεύσεις να πηγάζουν από δημοσιογραφικό ενδιαφέρον προς ενημέρωση της κοινής γνώμης για τη δράση των εφεσίβλητων λόγω των συμβάσεων αυτών με το δημόσιο και χωρίς κατ΄ αποτέλεσμα να εφαρμόζεται η παράγραφος 1 εδ.α και γ του άρθρου 367 ΠΚ. Επίσης σχετικά με το από 21.5.2016 δημοσίευμα, (υπό στοιχείο ε), σχετικά με τον επικείμενο έλεγχο των συμβάσεων της πρώτης εφεσίβλητης με το δημόσιο, από την Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τον έλεγχο των δανείων σε πολιτικά κόμματα και μέσα μαζικής ενημέρωσης, δεν αποδείχθηκε τέτοια ενασχόληση της παραπάνω επιτροπής ούτε πριν ούτε κατά το χρόνο του δημοσιεύματος, αλλά ούτε και μετά από αυτό. Οι εκκαλούντες δεν προσκομίζουν κανένα σχετικό αποδεικτικό στοιχείο, ούτε αναφέρουν συγκεκριμένη πηγή της πληροφορίας τους αυτής, ιδίως δε ο δεύτερος εκκαλών δεν παραθέτει κανένα στοιχείο σχετικά με τις προσπάθειες στις οποίες προέβη για να ελέγξει την αλήθεια του περιεχομένου του δημοσιεύματος. Ενδεικτική είναι η χρήση της φράσης, ” για να πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες…”, από την οποία προκύπτει ειδικός σκοπός απομείωσης της προσωπικότητας των εφεσίβλητων, ενέχουσας κατά το αντικειμενικό της νόημα αρνητική, δηλαδή καταφρονητική σημασία, με την οποία διατυπώνεται ευθεία αμφισβήτηση αναφορικά με την επαγγελματική αρτιότητα των εφεσίβλητων. Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι και αυτό το δημοσίευμα ήταν ψευδές κατά το περιεχόμενό του και αντικειμενικά πρόσφορο να βλάψει την εμπορική φήμη και επαγγελματική πίστη της 1ης εφεσίβλητης, ενώ ο δεύτερος εκκαλών γνώριζε την αναλήθεια του περιεχομένου του, αλλά το δημοσίευσε με σκοπό να βλάψει την εμπορική φήμη και την επαγγελματική πίστη της πρώτης η εφεσίβλητη όπως και έγινε, χωρίς να εφαρμόζεται και στην περίπτωση αυτή, η παράγραφος 1 του άρθρου 367 ΠΚ, όπως και αμέσως παραπάνω αναφέρθηκε. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι με την ψευδή είδηση περί επικείμενης ενασχόλησης της Εξεταστική Επιτροπής της Βουλής με τις συμβάσεις των εφεσίβλητων και ιδίως της 1ης εξ αυτών με το δημόσιο, με την αμφισβήτηση της επαγγελματικής αρτιότητας των εφεσίβλητων, το περιεχόμενο του ανωτέρω δημοσιεύματος υπερβαίνει σε κάθε περίπτωση και το αναγκαίο μέτρο. Επίσης, με τους εμπεριεχόμενους στο από 30.1.2016 ως άνω δημοσίευμα χαρακτηρισμούς ” …εκτός από επιπόλαιοι είναι και επικίνδυνοι…”, διατυπώνεται ευθέως αρνητικά υπονοούμενα για την προς πάσα κατεύθυνση δράση τον δεύτερου και τρίτου εφεσίβλητων εξάλλου δεν με την άλλη φράση του ίδιου δημοσιεύματος με το χαρακτηρισμό “… πλέον κρατικοδίαιτη εταιρεία της χώρας…”, η πρώτη εφεσίβλητη εμφανίζεται ως ιδιωτική Εταιρεία η οποία έχει τις περισσότερες επαγγελματικές συνεργασίες με το δημόσιο και στηρίζεται αποκλειστικά σε αυτές για έσοδα. Συνολικά δε, προκύπτει από τις παραπάνω εκφράσεις ειδικός σκοπός απομείωσης της προσωπικότητας των εφεσίβλητων, αφού κατά το αντικειμενικό τους νόημα είναι απαξιωτικές και διατυπώνουν ευθέως υπονοούμενα και αμφισβητήσεις σχετικά με πτυχές της προσωπικότητας των εφεσίβλητων, όπως η επαγγελματική υπόσταση του καθενός, υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο μη συνδεόμενες με οποιαδήποτε πραγματική είδηση και ως εκ τούτου, δεν κρίνονται ούτε αναγκαίες από λόγους δημοσιογραφικού ενδιαφέροντος, μη εφαρμοζόμενης και στην περίπτωση αυτή της παραγράφου 1 του άρθρου 367 ΠΚ. Περαιτέρω, το από 28.11.2015 άρθρο με τίτλο “Τίτλοι τέλους για τη ……..” και υπέρτιτλο “Παρελθόν αποτελεί για το ΤΑΙΠΕΔ η ¨σκοτεινή¨ εταιρεία των …………….. – ……………..”, που συντάχθηκε από τον 3ο εκκαλούντα – δημοσιογράφο της 1ης εκκαλούσας, ιδιοκτήτριας της εφημερίδας “……………..”, και το οποίο ενέκρινε ο δεύτερος εκκαλών ως διευθυντής σύνταξης της παραπάνω εφημερίδας και γνώστης του περιεχομένου του, επίσης δε τα από 24.12.2015, 21.5.2016 και 20.8.2016 κείμενα που συντάχθηκαν από το δεύτερο εκκαλούντα και δημοσιεύτηκαν στην παραπάνω εφημερίδα και στο ένθετο …… αυτής στη στήλη, “……….” , περιήλθαν στην αντίληψη του αναγνωστικού κοινού της ανωτέρω εβδομαδιαίας και με πανελλήνια κυκλοφορία εφημερίδας, με τεράστιες συνέπειες για τους εφεσίβλητος και ιδίως για τη φήμη και αξιοπιστία της πρώτης εφεσίβλητης, με την οποία όπως προαναφέρθηκε επικοινωνούσε μεγάλος αριθμός του επαγγελματικού κύκλου των πελατών αλλά και του κοινωνικού κύκλου αυτής, και του οικογενειακού και των αντίστοιχων κύκλων των δεύτερου και τρίτου εφεσίβλητων, ζητώντας απαντήσεις σχετικά με τα δημοσιεύματα τα οποία κλόνισαν την επαγγελματική φήμη και αξιοπιστία της πρώτης και την τιμή και την υπόληψη των δεύτερου και τρίτου εφεσίβλητων, στοιχειοθετουμένης πλήρως, συμπεριλαμβανομένων των προαναφερθεισών εξυβριστικών εκφράσεων στα από 28.11.2015, 30.1.2016 και 21.5.2016 δημοσιεύματα, παράνομης και υπαίτιας, κατ΄αντικειμενική ευθύνη της 1ης εκκαλούσας, αλλά ενεργοποιουμένης και της υποκειμενικής ευθύνης αυτής ως προς την απόφασή της να συμπεριλάβει στη δημοσιευτέα ύλη της εφημερίδας και τα επίμαχα άρθρα και ενέκρινε τη δημοσίευσή τους, προσβολής της νομικής προσωπικότητας της πρώτης εφεσίβλητης και της τιμής και της υπόληψης του 2ου και του 3ου εφεσίβλητων, στην έκφραση της επαγγελματικής δράσης καθενός από αυτούς, από την οποία υπέστησαν στενοχώρια και θλίψη και εξ αυτών ηθική βλάβη, καθόσον δυσφημίστηκαν και εξυβρίστηκαν ανά την Ελλάδα και εκτέθηκαν στον επαγγελματικό και κοινωνικό τους περίγυρο εξαναγκαζόμενοι να υποβληθούν από κοινού με την πρώτη εφεσίβλητη σε δικαστικούς αγώνες για την υπεράσπιση του προσώπου τους. Η ευθύνη δε των εκκαλούντων, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 926 ΑΚ, όπως προαναφέρθηκε, είναι εις ολόκληρον ανεξαρτήτως του βαθμού της αιτιώδους συμβολής ή πταίσματος καθενός. Για την ικανοποίηση αυτής της ηθικής βλάβης των εφεσίβλητων, λαμβανομένων υπόψιν, της έκτασης της προσβολής της προσωπικότητάς τους, της ταλαιπωρίας τους εξαιτίας των δικαστικών αγώνων, του βαθμού υπαιτιότητας των εκκαλούντων, (της 1ης εξ αυτών υπέχουσας και αντικειμενική ευθύνη), της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης όλων των διαδίκων μερών, ανέρχεται για την 1η εφεσίβλητη και για το από 28.11.2015 άρθρο με τίτλο “Τίτλοι τέλους για τη …….” και υπέρτiτλο “Παρελθόν αποτελεί για το ΤΑΙΠΕΔ η ΄σκοτεινή΄εταιρία των …………….. – ……………..”, που συνέταξε ο 3ος εκκαλών και ενέκρινε για δημοσίευση ο 2ος εκκαλών, ανέρχεται στο ποσό των 10.000 €, για το από 24.12.2015 κείμενο (σχολιο) που συνέταξε ο 2ος εκκαλών και δημοσίευσε η 1η εκκαλούσα, στο ποσό των 4.000 €, για το από 30.1.2016 σχόλιο που συνέταξε ο 2ος εκκαλών και δημοσίευσε η 1η εκκαλούσα, στο ποσό των 2.000 ευρώ, για το από 21.5.2016 σχόλιο, που συνέταξε ο 2ος εκκαλών και δημοσίευσε η 1η εκκαλούσα, στο ποσό των 2.000 ευρώ και για το από 20.8.2016 σχόλιο, που συνέταξε ο 2ος εκκαλών και δημοσίευσε η 1η εκκαλούσα, στο ποσό των 2.000 ευρώ. Για καθέναν από τους 2ο και 3ο εφεσίβλητους, για το από 24.12.2015 σχόλιο, το οποίο συνέταξε ο δεύτερος εκκαλών και δημοσίευσε η 1η εκκαλούσα, στο ποσό των 4.000 € σε καθέναν και για το από 30.1.2016 σχόλιο, το οποίο συνέταξε ο δεύτερος εκκαλών και δημοσίευσε η 1η εκκαλούσα, στο ποσό των 4.000 € σε καθέναν.
Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που έκρινε τα ίδια, έστω και με εν μέρει διαφορετική αιτιολογία η οποία παραδεκτά συμπληρώνεται με την παρούσα, (534 ΚΠολΔ), δεν έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και οι λόγοι έφεσης, με τους οποίους οι εκκαλούντες παραπονούνται ότι 1) ως προς το δημοσίευμα της 28.11.2015, α) δεν ήταν δυνατόν να βλάψει την εμπορική φήμη και αξιοπιστία της 1ης εφεσίβλητης, καθώς και την τιμή και την υπόληψη των 2ου και 3ου εφεσιβλήτων, περιποιώντας σε αυτούς ονειδισμό και περιφρόνηση της επαγγελματικής τους εντιμότητας, διότι ήταν αληθή και απρόσφορα να τους βλάψουν, (διότι η λέξη «εκπαραθύρωση» σημαίνει λήξη της συνεργασίας), β) ότι οι υπόλοιπες φράσεις του ίδιου δημοσιεύματος συνιστούν άσκηση εύλογης κριτικής ενόψει της διακοπής της συνεργασίας των εφεσιβλήτων με το ΤΑΙΠΕΔ και τις, κατά λογική αναγκαιότητα, οικονομικές επιπτώσεις που είχε η διακοπή της συνεργασίας για την 1η εφεσίβλητη, ότι το οικοδόμημα της 1ης εφεσίβλητης θεμελιώθηκε με κρατικό χρήμα και υπόγειες και σκοτεινές διεργασίες, γ) ότι η 1η εφεσίβλητη ήταν αναποτελεσματική κατά τη συνεργασία της με το ΤΑΙΠΕΔ, παρά τη μεγάλη αμοιβή της και δ) ότι η χρησιμοποίηση των γνωριμιών των συγγενικών και κοινωνικών σχέσεων του 2ου και του 3ου των εφεσιβλήτων για πελατειακούς λόγους, είναι αληθή και δεν μπορούσαν να βλάψουν τους εφεσίβλητους, (1ος λόγος), 2) α) Ως προς τα από 24.12.2015 και το σκέλος του από 20.8.2016 δημοσιευμάτων που αφορά στην ενασχόληση εισαγγελέων με τις συμβάσεις της 1ης εφεσίβλητης με το δημόσιο ή φορείς αυτού, β) ως προς το από 21.5.2016 δημοσίευμα που αφορά έλεγχο της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής των συμβάσεων της 1ης εφεσίβλητης με το δημόσιο και τους φορείς αυτού, ότι συνιστούν σχολιασμό και όχι ενημερωτική δημοσιογραφία, είναι δε αληθή γεγονότα, σύμφωνα με τις δημοσιογραφικές πληροφορίες που είχε ο 2ος εκκαλών και δεν ήταν πρόσφορα να βλάψουν τους εφεσίβλητους, (2ος λόγος) , 3) ως προς α) το δημοσίευμα της 12.11.2015, β) το δημοσίευμα της 24.12.2015 και αυτό της 20.8.2016 (κατά το ελεγχόμενο μέρος αυτού), γ) το δημοσίευμα της 21.5.2016 και δ) το δημοσίευμα της 30.1.2016, ότι αυτά δεν ήταν ψευδή άλλα αληθή, προκύψαντα από ενδελεχή δημοσιογραφική έρευνα σε παλαιότερα δημοσιεύματα και ότι συνετάγησαν και δημοσιεύτηκαν από δημοσιογραφικό ενδιαφέρον προς ενημέρωση της κοινής γνώμης για την 1η εφεσίβλητη που κατήρτιζε συμβάσεις με το δημόσιο και τους φορείς αυτού, δεν υπερέβαινε δε το περιεχόμενό τους το αναγκαίο μέτρο και ήταν απρόσφορα να θίξουν την επαγγελματική φήμη και αξιοπιστία και την τιμή και την υπόληψη των εφεσιβλήτων, χωρίς σκοπό συκοφαντικής ή απλής δυσφήμησης ή εξύβρισης των εφεσιβλήτων, (3ος λόγος) και 4) ότι ο προσδιορισμός των επιδικαστέων στους εφεσίβλητους ποσών, παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, διότι πρόκειται για υπερβολικά μεγάλα ποσά, (4ος λόγος) πρέπει ν΄απορριφθούν ως ουσιαστικά αβάσιμοι. Μη υπάρχοντος δε άλλου λόγου προς εξέταση πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη έφεση στο σύνολό της. Επίσης, πρέπει να διαταχθεί η εισαγωγή του παραβόλου έφεσης στο Δημόσιο Ταμείο λόγω της ήττας των εκκαλούντων (495 παρ. 3 ΚΠολΔ) και να επιβληθεί εις βάρος τους η δικαστική δαπάνη των εφεσιβλήτων για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, (176, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), σύμφωνα με όσα ορίζονται ειδικότερα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά την από 11.9.2017, (υπ΄αριθ. κατάθ. ……..) έφεση.
Απορρίπτει αυτήν κατ΄ουσίαν.
Διατάσσει την εισαγωγή του παραβόλου έφεσης που αναφέρεται στο σκεπτικό της παρούσας, στο Δημόσιο Ταμείο.
Επιβάλλει σε βάρος των εκκαλούντων τη δικαστική δαπάνη των εφεσιβλήτων για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, το ύψος της οποίας ορίζει στο ποσό των εξακοσίων ευρώ (600 €).
Κρίθηκε, αποφασίστηκε στον Πειραιά στις 23 Μαρτίου 2019
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Και αντ΄ αυτής,
επειδή βρίσκεται
σε αναρρωτική άδεια,
η αρχαιότερη της
συνθέσεως Εφέτης,
Χρυσούλα Πλατιά.
Δημοσιεύθηκε δε στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση αυτού, στις 9 Απριλίου 2019, με άλλη σύνθεση, κωλυομένης της Προέδρου Εφετών, Αικατερίνης Νομικού, η οποία ευρίσκεται σε αναρρωτική άδεια, αποτελουμένη από τους Δικαστές, Χρυσούλα Πλατιά, Προεδρεύουσα Εφέτη, Παρασκευή Μπερσή και Ευαγγελία Πανταζή, Εφέτες, και με Γραμματέα τη Γεωργία Λογοθέτη, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΦΕΤΗΣ