Αριθμός 326/2021
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
(Τμήμα 2ο )
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Χρυσή Φυντριλάκη, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από την Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Τ.Λ..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις ……….., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των :
ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ: Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «ΝΑΥΤΙΚΟ ΑΠΟΜΑΧΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ» (Ν.Α.Τ.), το οποίο εδρεύει στον Πειραιά και εκπροσωπείται νόμιμα, εκπροσωπήθηκε δε από τον πληρεξούσιό του δικηγόρο Δημήτριο Παπαδόπουλο (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ: Ανώνυμης εταιρείας ……….. εκπροσωπήθηκε δε από τον πληρεξούσιό της δικηγόρο Γεώργιο Σταθάκο (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).
Η εφεσίβλητη άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 2.10.2018 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2018) αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ΄αριθμ. 4051/2019 απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου, που δέχθηκε τα σε αυτήν αναφερόμενα.
Την απόφαση αυτή προσέβαλε ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου το εναγόμενο και ήδη εκκαλούν με την από 7.1.2020 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2020) έφεσή του, της οποίας δικάσιμος ορίστηκε (ΓΑΚ/ΕΑΚ Εφετείου Πειραιώς ………../2020) αυτή που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας απόφασης.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, οι οποίοι παραστάθηκαν με δήλωση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ανέπτυξαν τις απόψεις τους με τις έγγραφες προτάσεις που προκατέθεσαν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη με ειδικό αριθμό καταθ. στη γραμματεία του Εφετείου Πειραιά …../2020 έφεση κατά της υπ΄αριθμόν 4051/2019 αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά που εκδόθηκε κατά την τακτική διαδικασία, αντιμωλία των διαδίκων, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα καθώς η εκκαλουμένη απόφαση δημοσιεύτηκε στις 6-12-2019 και η έφεση κατατέθηκε στη γραμματεία του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά στις 10-1-2020 δίχως να προηγηθεί επίδοση της απόφασης (άρθρα 495,511,513,516 παρ 1, 517 εδαφ α, 518 παρ 1 και 147 ΚΠολΔ). Συνεπώς, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων αυτής κατά την αυτή διαδικασία δοθέντος ότι δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου άσκησης έφεσης καθώς το εκκαλούν ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) απολαμβάνει των προνομίων απαλλαγών και ατελειών του Δημοσίου (άρθρο 28 παρ 4 του ν 2579/1998).
Με την αγωγή επί της οποίας εκδόθηκε η εκκαλουμένη απόφαση η ενάγουσα ανώνυμη εταιρία ιστορούσε ότι δυνάμει συμβάσεως έργου που συνήψε με το εναγόμενο Ταμείο, κατόπιν ανοικτού δημόσιου ηλεκτρονικού διαγωνισμού, ανέλαβε να παράσχει σ΄αυτό υπηρεσίες συντήρησης και υποστήριξης για την απρόσκοπτη λειτουργία των υποσυστημάτων και των εφαρμογών του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος αυτού καθώς και του και του ΝΑΤ PORTAL με κατάλληλα εξειδικευμένο προσωπικό αντί αμοιβής 114.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ (24%) ποσού 27.360 ευρώ ανερχομένης συνολικά σε 141360 ευρώ. Σε εκτέλεση της σύμβασης αυτής η ενάγουσα εταιρία παρείχε στο εναγόμενο Ταμείο τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες και προς τούτο εξέδωσε τα αναφερόμενα στην αγωγή τιμολόγια, ενώ το εναγόμενο παρέλαβε πλήρως και ανεπιφύλακτα το έργο και πιστοποίησε την εκτέλεση των υποχρεώσεων της ενάγουσας εταιρίας σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης. Ωστόσο, το Ελεγκτικό Συνέδριο αρνήθηκε να θεωρήσει το πρώτο εκ των εκδοθέντων τιμολογίων ποσού 35.340 ευρώ με την αιτιολογία ότι οι παρασχεθείσες υπηρεσίες από μέρους της ενάγουσας ανατέθηκαν σ΄αυτήν μη νομίμως καθόσον ενέπιπταν στα καθήκοντα της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών του εναγομένου Ταμείου, η οποία είχε την δυνατότητα ν΄ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις αυτές καθώς δεν εμφάνιζε έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση ώστε να καθίσταται αδύνατη η εκτέλεση των συγκεκριμένων υπηρεσιών από το προσωπικό αυτής με συνέπεια την μη καταβολή της συμφωνηθείσας αμοιβής. Ζήτησε δε, να υποχρεωθεί το εναγόμενο Ταμείο να καταβάλει σ΄αυτήν βάσει των διατάξεων περί συμβάσεως έργου και σε περίπτωση ακυρότητας αυτής βάσει των διατάξεων περί αδικαιολόγητου πλουτισμού το ποσό των 141.360 ευρώ με το νόμιμο τόκο από της επιδόσεως της αγωγής, καθώς επίσης και την καταδίκη του εναγόμενου Ταμείου στα δικαστικά της έξοδα.
Επί της αγωγής αυτής εκδόθηκε η εκκαλουμένη απόφαση με την οποία απορρίφθηκε η αγωγή ως μη νόμιμη κατά την κύρια βάση αυτής, ενώ έγινε δεκτή κατά την επικουρική βάση αυτής και υποχρεώθηκε το εναγόμενο Ταμείο να καταβάλει στην ενάγουσα το αιτούμενο ποσό των 141.360 ευρώ με το νόμιμο τόκο από της επιδόσεως της αγωγής.
΄Ηδη, κατά της απόφασης αυτής βάλλει το εναγόμενο Ταμείο παραπονούμενο για εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί την εξαφάνιση της εκκαλουμένης και την απόρριψη της αγωγής της αντιδίκου του εταιρίας.
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 904 παρ. 1 και 908 ΑΚ, κατά τα οποία “όποιος έγινε πλουσιότερος χωρίς νόμιμη αιτία από την περιουσία ή με ζημία άλλου έχει υποχρέωση να αποδώσει την ωφέλεια. Η υποχρέωση αυτή γεννιέται ιδίως σε περίπτωση παροχής αχρεώστητης ή παροχής για αιτία που δεν επακολούθησε ή έληξε ή αιτία παράνομη ή ανήθικη και ο λήπτης οφείλει να αποδώσει το πράγμα που έλαβε ή το αντάλλαγμα που τυχόν έλαβε από αυτό”, σαφώς προκύπτουν τα ακόλουθα: Όταν εκτελείται και παραδίδεται έργο ή παρέχονται εργασίες ή υπηρεσίες με άκυρη σύμβαση έργου, τα συμβαλλόμενα μέρη δεν μπορούν να προβάλλουν αξιώσεις στηριζόμενες στη σύμβαση. Στην περίπτωση αυτή, η παροχή που τυχόν έγινε σε εκτέλεση της σύμβασης παρά την ακυρότητά της, είναι παροχή χωρίς νόμιμη αιτία και μπορεί να αναζητηθεί κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό. Πλουτισμό συνιστά κάθε βελτίωση της περιουσιακής καταστάσεως του λήπτου, η οποία μπορεί να εμφανίζεται είτε ως αύξηση του ενεργητικού ή μείωση του παθητικού της περιουσίας του, είτε αντιστρόφως ως αποφυγή αυξήσεως του παθητικού της ή μειώσεως του ενεργητικού της. Εάν υπάρχει αδυναμία αυτούσιας απόδοσης της παροχής, ο “αντισυμβαλλόμενος” του παρέχοντος, που δέχεται το έργο ή τις υπηρεσίες στο πλαίσιο της άκυρης σύμβασης, η οποία συνιστά απλά τη βασική προϋπόθεση της έλλειψης νόμιμης αιτίας, υποχρεούται να αποδώσει την ωφέλεια, που απέκτησε χωρίς νόμιμη αιτία. Η ωφέλεια αυτή συνίσταται στη χρηματική αποτίμηση του παρασχεθέντος έργου ή της παρασχεθείσας εργασίας ή υπηρεσίας και στη δαπάνη που εξοικονόμησε, στην οποία θα υποβαλλόταν, εάν την εκτέλεση του ίδιου έργου ή της εργασίας ανέθετε, με έγκυρη σύμβαση έργου, σε άλλο πρόσωπο, το οποίο θα διέθετε τα ίδια επαγγελματικά προσόντα και ικανότητες και κάτω από τις ίδιες περιστάσεις (ΑΠ 1537/2014, ΑΠ 1462/2012, ΑΠ 1378/2011). Η ευθύνη του πλουτήσαντος εργοδότη συνίσταται στην επιστροφή του πλουτισμού ήτοι της περιουσιακής ωφέλειας του πλουτισμού ως οικονομικής αξίας, που αποκόμισε αυτός από τη λήψη της παροχής χωρίς νόμιμη αιτία και όχι στην αποκατάσταση κάθε ζημίας που επήλθε στον ενάγοντα εργολάβο. Η ωφέλεια που αποκόμισε είναι ζήτημα πραγματικό και κρίνεται στη συγκεκριμένη περίπτωση με τις ειδικές συνθήκες της και όχι αφηρημένα με βάση γενικά αντικειμενικά κριτήρια. Έτσι, το αντικειμενικό μέτρο για την εκτίμηση της αποδοτέας ωφέλειας στην περίπτωση του παρασχεθέντος έργου με άκυρη σύμβαση, είναι το ύψος της αμοιβής που συνηθίζεται να καταβάλλεται για την εκτέλεση όμοιου έργου, κάτω από τις ίδιες συνθήκες, με έγκυρη σύμβαση έργου. Ο παραπάνω γενικός κανόνας του άρθρου 904 ΑΚ, που απορρέει από τις κοινωνικές αντιλήψεις περί ισότητας και επιείκειας, έχει εφαρμογή και στην περίπτωση ακυρότητας της σύμβασης έργου που αφορά το Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, δεδομένου ότι δεν καθιερώνεται γι` αυτά εξαίρεση με τη διάταξη αυτή ή με άλλη (ΑΠ 250/2020, ΑΠ 1442/2014, ΑΠ 1462/2012, 1387/2011 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Από την υπ΄αριθμόν …./2019 ένορκη βεβαίωση ενώπιον της συμβολαιογράφου Αθηνών, ……….., η οποία δόθηκε επιμελεία της ενάγουσας εταιρίας κατόπιν νομότυπης κλήτευσης του αντιδίκου της (βλ. υπ΄αριθμόν …./2019 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Εφετείο Αθηνών, ………… και όλα τα έγγραφα που οι διάδικοι προσκομίζουν και επικαλούνται είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα είτε για την συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Με την με ημερομηνία 16-6-2016 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του εναγόμενου Ταμείου εγκρίθηκε με την σύμφωνη γνώμη του Κυβερνητικού Επιτρόπου η διενέργεια Δημόσιου Ανοικτού Διαγωνισμού για την ετήσια συντήρηση, υποστήριξη και ανάπτυξη Λογισμικού του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του εναγόμενου Ταμείου (ΟΠΣ/ΝΑΤ) και της Διαδικτυακής Πύλης αυτού με προϋπολογισθείσα συνολική δαπάνη ύψους 115.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ .Στη συνέχεια, με την υπ΄αριθμόν πρωτ. 19424/2016 απόφαση του Προέδρου του εναγόμενου Ταμείου εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης ποσού 142.600 ευρώ για την πληρωμή του ανωτέρω ποσού και καταχωρήθηκε στο Βιβλίο Εγκρίσεων και Εντολών Πληρωμής του εναγόμενου με αύξοντα αριθμό ….. Στις 8-9-2016 το εναγόμενο Ταμείο δημοσίευσε την υπ΄αριθμόν 4/2016 Διακήρυξη με την οποία προέβη σε διακήρυξη δημόσιου ηλεκτρονικού ανοικτού διαγωνισμού με κλειστές προσφορές για την συντήρηση – υποστήριξη του λογισμικού του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος και της Διαδικτυακής Πύλης αυτού, με κριτήριο την συμφερότερη προσφορά για χρονικό διάστημα ενός έτους και μετά την διενέργεια αυτού με την με ημερομηνία 29-12-2016 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του εναγόμενου αποφασίστηκε η κατακύρωση του αποτελέσματος στην ενάγουσα εταιρεία «………….». Κατόπιν αυτών, με την από 18-1-2017 έγγραφη σύμβαση που συνήψε η ενάγουσα εταιρεία με το εναγόμενο Ταμείο ανέλαβε : α) τις υπηρεσίες συντήρησης λογισμικού εφαρμογών και βάσης δεδομένων του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος (ΟΠΣ) του εναγόμενου Ταμείου (ΝΑΤ), β) τις υπηρεσίες συντήρησης λογισμικού εφαρμογών της διαδικτυακής πύλης αυτού (ΝΑΤ), γ) τις υπηρεσίες τροποποίησης και ανάπτυξης νέου λογισμικού και δ) την επιτόπου υποστήριξη – μεταφορά τεχνογνωσία για την απρόσκοπτη λειτουργία των υποσυστημάτων και των εφαρμογών του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος και της διαδικτυακής πύλης αυτού και του ΝΑΤ ΡΟRTAL. Οι υπό στοιχεία γ και δ υπηρεσίες συμφωνήθηκε να παρέχονται με εξειδικευμένο προσωπικό της ενάγουσας στους χώρους του εναγόμενου Ταμείου με οκτάωρη απασχόληση από 9.00 έως 17.00, ενώ οι υπό στοιχεία α και β υπηρεσίες μπορούσαν να παρέχονται είτε από τις εγκαταστάσεις της ενάγουσας είτε στις εγκαταστάσεις του εναγόμενου Ταμείου. Η διάρκεια του έργου συμφωνήθηκε δωδεκάμηνη, από 18-1-2017 έως 17-1-2018, ενώ η αμοιβή της ενάγουσας συμφωνήθηκε στο ποσό των 114.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ (24%) 27.360 ευρώ ανερχομένης συνολικά σε 141.360 ευρώ, άλλως 9.500 ευρώ μηνιαίως πλέον ΦΠΑ (24%) 2.280 ευρώ, ανερχομένης συνολικά σε 11.780 ευρώ μηνιαίως. Επίσης, συμφωνήθηκε ότι η αμοιβή για τις παρασχεθείσες εργασίες για συντήρηση λογισμικού εφαρμογών και βάσης δεδομένων του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) του ΝΑΤ και για την συντήρηση λογισμικού εφαρμογών της διαδικτυακής πύλης του ΝΑΤ θα καταβάλλονταν στο τέλος κάθε τριμήνου αφού προηγουμένως θα πιστοποιούνταν η εκτέλεση αυτών από την αρμόδια Συντονιστική Επιτροπή Έργου του εναγόμενου Ταμείου, ενώ η παραλαβή των υπηρεσιών για τροποποίηση ή και ανάπτυξη νέου λογισμικού για τις εφαρμογές και την βάση δεδομένων καθώς και για τις εφαρμογές της διαδικτυακής πύλης του ΝΑΤ θα γινόταν με την οριστική παραλαβή των υπηρεσιών και μετά την αποδοχή και του τελικού παραδοτέου από την Συντονιστική Επιτροπή του Έργου. Σε εκτέλεση της ανωτέρω σύμβασης η ενάγουσα εταιρία παρείχε στο εναγόμενο Ταμείο τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες για το χρονικό διάστημα από 18-1-2017 μέχρι και 17-1-2018 με την συνεχή παρουσία ενός υπαλλήλου της στα γραφεία του εναγόμενου Ταμείου επί 8 ώρες καθημερινά από 9.00 έως 17.00, ενώ διέθετε για την εξ αποστάσεως υποστήριξη του εναγόμενου καθώς και για όλες τις λοιπές συμφωνηθείσες υπηρεσίες πέντε (5) υπαλλήλους της οι οποίοι υποστήριζαν συνεχώς το εναγόμενο Ταμείο από τα γραφεία της ενάγουσας. Προς τούτο η ενάγουσα εξέδωσε α) το υπ΄αριθμόν …../25-4-2017 τιμολόγιο για τις υπηρεσίες που παρείχε από 18-1-2017 έως 17-4-2017 ποσού 28.500 ευρώ πλέον ΦΠΑ (24%) 6.840 ευρώ και συνολικά 35.340 ευρώ, β) το υπ΄αριθμόν …../11-6-2018 τιμολόγιο για τις υπηρεσίες που παρείχε από 18-4-2017 μέχρι 17-7-2017 και από 18-7-2017 μέχρι 17-10-2017 ποσού 57.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ (24%) ποσού 13.680 ευρώ και συνολικά 70.680 ευρώ και γ) το υπ΄αριθμόν ……/11-6-2018 τιμολόγιο για τις υπηρεσίες που παρείχε από 18-10 ποσού 28500 ευρώ πλέον ΦΠΑ (24%) 6840 ευρώ και συνολικά 35.340 ευρώ. Το εναγόμενο Ταμείο παρέλαβε ανεπιφύλακτα το ανωτέρω έργο και πιστοποίησε ότι η ενάγουσα ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις της. Ειδικότερα, με το υπ΄αριθμόν πρωτ. ……/5-5-2017 Πρωτόκολλο Παραλαβής Εργασιών Συντήρησης Λογισμικού Περιόδου 18-1-2017 έως 17-4- 2017 βεβαίωσε ότι η ενάγουσα παρείχε ανελλιπώς κατά το χρονικό διάστημα από 18-1-2017 έως 17-4- 2017 τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες. Με το υπ΄αριθμόν πρωτ. ………/19-7-2017 Πρωτόκολλό Παραλαβής Εργασιών Συντήρησης Λογισμικού Περιόδου 18-4-2017 έως 17-7-2017 βεβαίωσε ότι η ενάγουσα παρείχε ανελλιπώς κατά το χρονικό διάστημα από 18-4-2017 έως 17-7-2017 τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες. Με το υπ΄αριθμόν πρωτ. ……/28-11-2017 Πρωτόκολλό Παραλαβής Εργασιών Συντήρησης Λογισμικού Περιόδου 18-7-2017 έως 17-10-2017 βεβαίωσε ότι η ενάγουσα παρείχε ανελλιπώς κατά το χρονικό διάστημα 18-7-2017 έως 17-10-2017 τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες. Με το υπ΄αριθμόν πρωτ. ……/18-1-2018 Πρωτόκολλό Παραλαβής Εργασιών Συντήρησης Λογισμικού Περιόδου 17-10-2017 έως 17-1-2018 βεβαίωσε ότι η ενάγουσα παρείχε ανελλιπώς κατά το χρονικό διάστημα από 17-10-2017 έως 17-1-2018 τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες. Τέλος, με την υπ΄αριθμόν πρωτ. ……../21-1-2018 βεβαίωση του Διοικητικού Συμβουλίου του εναγόμενου Ταμείου βεβαιώθηκε ότι η ενάγουσα εταιρία παρείχε τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες για την χρονική περίοδο από 18-1-2017 έως και 17-1-2018 κατά τα αναφερόμενα στην από 18-1-2017 συναφθείσα σύμβαση έργου, καθώς και ότι με κατάλληλα εξειδικευμένο προσωπικό παρείχε στο εναγόμενο Ταμείο τις υπηρεσίες αυτές καλύπτοντας εκτενώς όλες τις απαιτήσεις και σε οποιαδήποτε τομέα του κύκλου ζωής λογισμικού εφαρμογών του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος και Portal του εναγόμενου Ταμείου. Στη συνέχεια το εναγόμενο Ταμείο εξέδωσε το υπ΄αριθμόν …../2017 χρηματικό ένταλμα πληρωμής ποσού 35.340 ευρώ για την αμοιβή της ενάγουσας για τις παρεχόμενες απ΄αυτήν υπηρεσίες από 18-1-2017 έως 17-4-2017 βάσει του υπ΄αριθμόν …../25-4-2017 τιμολογίου της, το οποίο και απέστειλε στο Ελεγκτικό Συνέδριο προς θεώρηση. Ωστόσο, η αρμόδια Επίτροπος με την υπ΄αριθμόν …/21-7-2017 πράξη της αρνήθηκε την θεώρηση του εντάλματος αυτού με την αιτιολογία ότι η σχετική δαπάνη ήταν μη νόμιμη για το λόγο ότι η δαπάνη για την δημοσίευση του διαγωνισμού βαρύνει τον ανάδοχο και όχι το εναγόμενο Ταμείο (ΝΑΤ) κατ΄ άρθρο 4 του ν 3548/2007, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 46 του ν 3801/2009 και επιπρόσθετα για το λόγο ότι δεν προέκυπτε αδυναμία της Διεύθυνσης Πληροφορικής του ΝΑΤ να ανταποκριθεί στα καθήκοντα αυτά ώστε να δικαιολογείται η ανάθεση αυτών σε τρίτο. Το εναγόμενο Ταμείο επανυπέβαλε με το υπ΄αριθμόν …./20-9-2017 έγγραφο της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου και Εύρυθμης Λειτουργίας το χρηματικό ένταλμα προς θεώρηση υποστηρίζοντας την νομιμότητα της δαπάνης πλην, όμως, η Επίτροπος ενέμεινε στην άρνησή της και προς άρση της διαφωνίας συνήλθε το Κλιμάκιο Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο ΙVΤμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο με την υπ΄αριθμόν …. Πράξη του της υπ΄αριθμόν …./28-11-2017 συνεδρίασης αποφάνθηκε ότι μη νομίμως ανατέθηκαν σε ιδιώτη τρίτο οι παρασχεθείσες υπηρεσίες καθώς ενέπιπταν στα καθήκοντα της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών του εναγόμενου Ταμείου (Ν.Α.Τ.) καθώς επίσης και ότι δεν υπήρχε έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση ώστε να καθίσταται αδύνατη η εκτέλεση των υπηρεσιών αυτών από το εναγόμενο Ταμείο (ΝΑΤ), το οποίο συνακόλουθα υπείχε υποχρέωση εκτέλεσης των υπηρεσιών αυτών. Η ανωτέρω κρίση βρίσκει έρεισμα στο πδ 216/1999 «Οργανισμός Διάρθρωσης και Λειτουργίας Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (Ν.Α.Τ.) στο άρθρο 2 του οποίου ορίζεται ότι μεταξύ των υπηρεσιών του Ν.Α.Τ. που συγκροτούν την Γενική Διεύθυνση αυτού περιλαμβάνεται και η Διεύθυνση Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών η οποία συγκροτείται σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 9 παρ 1 του αυτού προεδρικού διατάγματος από τα τμήματα: α) Ανάπτυξης Μηχανογραφικών Εφαρμογών β) Λειτουργίας και Εκμετάλλευσης Εξοπλισμού και γ) Υποστήριξης Συστημάτων. Οι αρμοδιότητες δε της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών κατανέμονται, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 9 παρ 2 του αυτού Προεδρικού Διατάγματος μεταξύ: α) του Τμήματος Ανάπτυξης Μηχανογραφικών Εφαρμογών στα καθήκοντα του οποίου περιλαμβάνεται η πλήρης κάλυψη των μηχανογραφικών αναγκών του ΝΑΤ από πλευράς ανάλυσης, σχεδίασης, προγραμματισμού, τεκμηρίωσης, υλοποίησης των εφαρμογών και σύνταξης ειδικών τεχνικών μελετών και μελετών σκοπιμότητας. β) του Τμήματος Λειτουργίας και Εκμετάλλευσης Εξοπλισμού στα καθήκοντα του οποίου περιλαμβάνεται η καλή λειτουργία, εκμετάλλευση και συντήρηση του εξοπλισμού, η προετοιμασία δεδομένων, ο έλεγχος εισόδου και εξόδου και η ασφάλεια του όλου συστήματος γ) του Τμήματος Υποστήριξης Συστημάτων στα καθήκοντα του οποίου περιλαμβάνεται η παροχή υποστήριξης για την κάλυψη αναγκών σε εξειδικευμένους τομείς της πληροφορικής, βάσεις πληροφοριών, επικοινωνίας, υλικό HARDWARE – λογιστικό – SOFTWARE- κλπ. Κατόπιν αυτών η συμφωνηθείσα αμοιβή για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες από μέρους της ενάγουσας δεν καταβλήθηκε σ΄αυτήν αφού οι υπηρεσίες αυτές ενέπιπταν στα καθήκοντα του προσωπικού της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών του εναγόμενου Ταμείου και ως εκ τούτου μη νομίμως ανατέθηκαν σ΄αυτήν με αναγκαίο επακόλουθο την ακυρότητα της συναφθείσας σύμβασης. Ωστόσο, το εναγόμενο Ταμείο ωφελήθηκε από τις υπηρεσίες αυτές καθόσον εξοικονόμησε άνευ νομίμου αιτίας την συμφωνηθείσα αμοιβή των (114.000 πλεον ΦΠΑ (24%) 27.360 ευρώ) 141.360 ευρώ, την οποία θα κατέβαλε αναγκαίως σε τρίτο ιδιώτη με τα αυτά επαγγελματικά προσόντα και ικανότητες, εάν την εκτέλεση αυτών ανέθετε σ΄αυτόν με έγκυρη σύμβαση. Ως εκ τούτου υπέχει υποχρέωση απόδοσης του ποσού αυτού στην ενάγουσα εταιρία, η οποία έχει υποστεί ισόποση ζημία, με το νόμιμο τόκο από της επιδόσεως της αγωγής όπως δέχτηκε το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλουμένη απόφαση. Το εναγόμενο Ταμείο με τον πρώτο λόγο έφεσης ισχυρίζεται ότι εσφαλμένα το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δέχθηκε με την εκκαλουμένη ότι με την σύμβαση έργου που συνήψε με την ενάγουσα είχε συμφωνηθεί να καταβάλλεται στο τέλος κάθε δεδουλευμένου τριμήνου το ποσό των 35.340 ευρώ. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος καθόσον με την εκκαλουμένη επιδικάσθηκε το σύνολο της συμφωνηθείσας αμοιβής ύψους 141.360 ευρώ με το νόμιμο τόκο από της επιδόσεως της αγωγής και ως εκ τούτου και αν ακόμη το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις και κατέληξε στην ανωτέρω κρίση, η διόρθωση της κρίσης αυτής δεν δύναται να οδηγήσει σε εξαφάνιση της εκκαλουμένης και σε απόρριψη της ασκηθείσας αγωγής, πέραν του ότι στην συναφθείσα σύμβαση έργου περιλαμβάνεται όρος σύμφωνα με τον οποίο η αμοιβή της ενάγουσας εταιρίας για τις παρασχεθείσες εργασίες για συντήρηση λογισμικού εφαρμογών και βάσης δεδομένων του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) του εναγόμενου Ταμείου και για συντήρηση λογισμικού εφαρμογών της διαδικτυακής πύλης αυτού θα καταβάλλονταν στο τέλος κάθε τριμήνου αφού προηγουμένως θα πιστοποιούνταν από την αρμόδια Συντονιστική Επιτροπή Έργου του εναγόμενου Ταμείου, όπως προαναφέρθηκε.
Με τον δεύτερο λόγο έφεσης το εκκαλούν Ταμείο ισχυρίζεται ότι κατ΄ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δέχθηκε με την εκκαλουμένη ότι η ενάγουσα εταιρία διατηρεί αξίωση σε βάρος του βάσει των διατάξεων περί αδικαιολόγητου πλουτισμού καθόσον το Ελεγκτικό Συνέδριο αρνήθηκε την θεώρηση του χρηματικού εντάλματος που εξέδωσε για την καταβολή της οφειλόμενης σ΄ αυτήν αμοιβής και επομένως απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση έναντι της ενάγουσας εταιρίας. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως μη νόμιμος καθόσον ο γενικός κανόνας περί απόδοσης της ωφέλειας σε περίπτωση πλουτισμού χωρίς νόμιμη αιτία που προβλέπεται στην διάταξη του άρθρου 904 ΑΚ , ο οποίος απορρέει από τις κοινωνικές αντιλήψεις περί ισότητας και επιείκειας, εφαρμόζεται και στην περίπτωση του εναγόμενου Ταμείου που είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου δοθέντος ότι η διάταξη του άρθρου 904 ΑΚ έχει εφαρμογή και στην περίπτωση ακυρότητας της σύμβασης έργου που αφορά και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου κατά τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της απόφασης αυτής αφού ουδεμία εξαίρεση γι΄αυτά έχει καθιερωθεί με την διάταξη αυτή ή με οποιαδήποτε άλλη.
Με τον τελευταίο λόγο έφεσης το εκκαλούν Ταμείο ισχυρίζεται ότι κατ΄εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο κήρυξε την εκκαλουμένη προσωρινά εκτελεστή ως προς το ποσό των 70.000 ευρώ, καθώς η προσωρινή εκτέλεση σε βάρος του προσκρούει στην διάταξη το άρθρου 46 παρ 2 του πδ 913/1978. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως μη νόμιμος καθόσον η διάταξη του άρθρου 46 παρ 2 του ν 913/1978 με την οποία επαναλαμβάνεται η διάταξη του άρθρου 909 § 1 ΚΠολΔ που απαγορεύει την προσωρινή εκτέλεση κατά του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ, θεωρείται καταργημένη, ως ευρισκόμενη σε αντίθεση με τις αρχές του κράτους δικαίου και της παροχής πλήρους, έγκαιρης και αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, που θεμελιώνονται στις διατάξεις των άρθρων 20 § 1, 94 § 4, 95 § 5 Συντ, 6 § 1 της ΕΣΔΑ, 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της, 2 § 3 και 14 § 1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (σχετ ΟλΑΠ 17/2002, ΟλΑΠ 21/2001 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).Με τις διατάξεις αυτές επιβάλλεται το επιτρεπτό της κατά των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου αναγκαστικής εκτέλεσης, ανεξάρτητα από το είδος του εκτελεστού τίτλου, που αποτελεί το θεμέλιο αυτής. Οι διατάξεις αυτές, που δεν ιδρύουν μόνο διεθνή ευθύνη των συμβαλλόμενων κρατών, αλλά έχουν άμεση εφαρμογή και υπερνομοθετική ισχύ, θεμελιώνουν δικαιώματα υπέρ των προσώπων, που υπάγονται στα πεδίο εφαρμογής τους. Εγγυώνται δε, όχι μόνο την ελεύθερη πρόσβαση στο Δικαστήριο, αλλά και την πραγματική ικανοποίηση του δικαιώματος που επιδικάζεται από το Δικαστήριο η οποία επιτυγχάνεται με την επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης, άλλως η προσφυγή στο Δικαστήριο θα απέβαλλε την ουσιαστική αξία και χρησιμότητα της. Από τους πιο πάνω κανόνες δικαίου, που καθιερώνουν την αποτελεσματική δικαστική προστασία, στην οποία περιλαμβάνεται, εκτός από την οριστική και η προσωρινή δικαστική προστασία, προκύπτει, ότι δεν εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 909 ΚΠολΔ, ούτε και η όμοια αυτής διάταξη του άρθρου 46 του πδ 913/1978 διότι είναι επιτρεπτή η αναγκαστική εκτέλεση κατά των ΝΠΔΔ ανεξάρτητα από το είδος του εκτελεστού τίτλου, που αποτελεί το θεμέλιο αυτής, ήτοι και βάσει οριστικών αποφάσεων που έχουν κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστές κατ΄ άρθρο 904 παρ 2αΚΠολΔ. Αντίθετη εκδοχή αντιπαρέρχεται την βασική δικονομική προϋπόθεση της ισότητας των διαδίκων. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που κήρυξε την εκκαλουμένη προσωρινά εκτελεστή ως προς μέρος του επιδικασθέντος ποσού ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο και χωρίς πλημμέλεια εκτίμησε τις αποδείξεις και όλα όσα αντίθετα υποστηρίζονται με σχετικό λόγο έφεσης είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Κατόπιν αυτών πρέπει ν΄απορριφθεί η έφεση στο σύνολό της και να καταδικασθεί το εκκαλούν – εναγόμενο Ταμείο στα δικαστικά έξοδα στα δικαστικά έξοδα της εφεσίβλητης- ενάγουσας του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας λόγω της ήττας αυτού (άρθρο 176, 191 παρ 2, 183 ΚΠολΔ και άρθρα 69 παρ 1, 68 παρ 1 και 63 παρ 1 του ν. 4194/2013) ενόψει του ότι το εκκαλούν αποτελεί βέβαια νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου απολαμβάνοντας τα προνόμια απαλλαγών και ατελειών του Δημοσίου (άρθρο 28 παρ. 4 του ν 2579/1998), η νομική του υπηρεσία, ωστόσο, δεν ασκείται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ώστε να έχει εφαρμογή η διάταξη του άρθρου 22 παρ 3 του ν 3693/1957 περί μειωμένης δικαστικής δαπάνης (ΑΠ 150/2020, ΑΠ 675/2015 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό. Διάταξη περί επιστροφής του παραβόλου έφεσης δεν πρέπει να περιληφθεί στην απόφαση αφού το εκκαλούν δεν υπείχε υποχρέωση καταβολής αυτού , όπως προαναφέρθηκε.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ουσία την έφεση
ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ το εκκαλούν – εναγόμενο στα δικαστικά έξοδα του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας της εφεσίβλητης – ενάγουσας τα οποία ορίζει στο ποσό των δυο χιλιάδων οκτακοσίων είκοσι επτά (2827) ευρώ
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 22 Ιουνίου 2021, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ