Μενού Κλείσιμο

Αριθμός απόφασης 397/2021

Αριθμός     397/2021

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Τμήμα 3ο

Αποτελούμενο από τη Δικαστή Ευαγγελία Πανταζή, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από την Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα  Ε.Τ..

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις  …………, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των :

 ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ: ……….,  η οποία συνεχίζει  τη  βιαίως διακοπείσα δίκη λόγω θανάτου των δύο πρώτων αρχικών εκκαλούντων, ……….., ως κληρονόμος αυτών,  εκπροσωπήθηκε δε από τον πληρεξούσιό της δικηγόρο Παύλο Καταφυγιώτη.

ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ: Ανώνυμης Ελληνικής Εταιρίας Γενικών Ασφαλειών …………., εκπροσωπήθηκε δε από τον πληρεξούσιό της δικηγόρο Ιωάννη Παπαδόπουλο (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).

Η εφεσίβλητη άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς  την από  18.10.2017 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ………/2018) αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ. 1920/2019 απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου, που δέχθηκε εν μέρει την αγωγή.

Την απόφαση αυτή προσέβαλαν ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου     οι εναγόμενοι ………….. (πρώτος και δεύτερη των αρχικώς εκκαλούντων) και ………. (τρίτη εκ των αρχικών εκκαλούντων και ήδη εκκαλούσα με την προαναφερόμενη ιδιότητά της)  με την από  18.7.2019 (ΓΑΚ/ΕΑΚ  ……../2019) έφεσή τους, της οποίας δικάσιμος ορίστηκε (ΓΑΚ/ΕΑΚ Εφετείου Πειραιώς ………/2019) αυτή  που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας απόφασης.

Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.

Ο πληρεξούσιος δικηγόρος της εκκαλούσας, αφού έλαβε το λόγο από την Πρόεδρο, αναφέρθηκε στις έγγραφες προτάσεις που κατέθεσε και ο πληρεξούσιος δικηγόρος της εφεσίβλητης, ο οποίος παραστάθηκε με δήλωση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ανέπτυξε τις απόψεις του  με τις έγγραφες προτάσεις που προκατέθεσε.

ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

 Από τις διατάξεις των άρθρων 62, 73, 286 και 516 παρ. 1 ΚΠολΔ προκύπτουν τα εξής: Ικανός να είναι διάδικος είναι το φυσικό πρόσωπο που με τη γέννηση του ζωντανό, μέχρι και τον θάνατο του, αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αν ο διάδικος αποβιώσει κατά τη διάρκεια της δίκης στον πρώτο βαθμό, επέρχεται διακοπή της δίκης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρ. 286 επ. ΚΠολΔ και ο καθολικός διάδοχός του, αν επαναλάβει τη δίκη κατά το διαγραφόμενο από το νόμο τρόπο, καθίσταται διάδικος και δικαιούται, υπό την ιδιότητά του αυτή, να ασκήσει έφεση κατά της οριστικής απόφασης. Αν ο θάνατος όμως επέλθει μετά την τελευταία συζήτηση στον πρώτο βαθμό ή μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, το δικαίωμα της έφεσης περιέρχεται στους καθολικούς διαδόχους του (εξ αδιαθέτου ή εκ διαθήκης ή καθολικούς καταπιστευματοδόχους) και η έφεση πρέπει να ασκείται από τους καθολικούς του διαδόχους, καθόσον, μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης, δεν υπάρχει δίκη εκκρεμής και συνεπώς δεν γεννάται ούτε ζήτημα διακοπής ανύπαρκτης εκκρεμούς δίκης, ούτε επανάληψη αυτής, σύμφωνα με το παραπάνω άρθρο 286 ΚΠολΔ. Δηλαδή, το ως άνω άρθρο 516 παρ. 1 ΚΠολΔ προβλέπει για το ποιος έχει δικαίωμα έφεσης στην περίπτωση θανάτου του αρχικού διαδίκου, ο οποίος (θάνατος) επέρχεται μετά τη συζήτηση της υπόθεσης στον πρώτο βαθμό ή μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου. Αν ασκηθεί δε έφεση από πρόσωπο που δεν νομιμοποιείται στην άσκηση αυτής, απορρίπτεται και αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο ως απαράδεκτη κατ’ άρθρο 532 ΚΠολΔ (βλ.ΑΠ 405/86 Ελ.Δ. 28/998, ΕφΘεσ 834/2012, ΕφΠατρ 223/2004 ΝΟΜΟΣ, Σ. Σαμουήλ, Η έφεση, έκδ. 6η, αρ. 48, σελ. 31).

Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 286 περ α΄, 287, 290, 291 και 292 ΚΠολΔ, που εφαρμόζονται, κατά το άρθρο 524 παρ.1 του ίδιου Κώδικα και στη δευτεροβάθμια δίκη, σε συνδυασμό προς τις διατάξεις των άρθρων 1846 και 1847 ΑΚ, προκύπτει ότι η  δίκη διακόπτεται και όταν, μετά την άσκηση της εφέσεως και μέχρι να τελειώσει η προφορική συζήτηση, μετά την οποία εκδίδεται η οριστική απόφαση του Εφετείου, αποβιώσει κάποιος διάδικος. Η διακοπή επέρχεται  από τη γνωστοποίηση του λόγου της διακοπής προς τον αντίδικο με επίδοση  δικογράφου ή με προφορική δήλωση στο ακροατήριο ή εκτός ακροατηρίου κατά την επιχείρηση διαδικαστικής πράξης από εκείνον που έχει το δικαίωμα να  επαναλάβει τη δίκη ή και από εκείνον που μέχρι την επέλευση του θανάτου ήταν πληρεξούσιος του θανόντος. Ως διάδικος  υπέρ του οποίου επήλθε η  διακοπή της δίκης, στην περίπτωση θανάτου του αρχικού διαδίκου, νοείται ο  καθολικός του διάδοχος (κληρονόμος του). Η επανάληψη δε της δίκης, που έχει διακοπεί, μπορεί να είναι είτε εκούσια, με ρητή ή σιωπηρή δήλωση του διαδίκου υπέρ του οποίου επήλθε η διακοπή, είτε και αναγκαστική με πρόσκληση του αντιδίκου ή του ομοδίκου, που πρέπει να γίνει με κοινοποίηση δικογράφου (βλ. ΑΠ 1054/2012, ΑΠ 992/2012, ΑΠ 1187/2012 ΝΟΜΟΣ).

Στην προκειμένη περίπτωση, η ενάγουσα Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρεία με την επωνυμία «………..» είχε ασκήσει ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά την από 18-10-2017 (με αριθμ. κατάθ. ……./17-4-2018) αγωγή κατά των εναγομένων: 1) ……….2) ………. και 3) ………….. Συγκεκριμένα, στην αγωγή αυτή η ενάγουσα, ασφαλιστική εταιρεία, ιστορούσε ότι οι εναγόμενοι ήταν οι μοναδικοί εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του ……….., ο οποίος, στις 26-2-2012, οδηγώντας την υπ’ αριθμ. κυκλοφορίας …….. Ι.Χ. δίκυκλη μοτοσικλέτα, ιδιοκτησίας του, που ήταν ασφαλισμένη στην ίδια για την αστική ευθύνη προς τρίτους από την κυκλοφορία της, προκάλεσε από αποκλειστική του υπαιτιότητα το σοβαρό τραυματισμό του μη διαδίκου ………., ο οποίος επέβαινε ως συνεπιβάτης στην εν λόγω δίκυκλη μοτοσικλέτα, στο τροχαίο οδικό ατύχημα, το οποίο έγινε υπό τις αναφερόμενες στην αγωγή συνθήκες, κατά το οποίο και ο ανωτέρω οδηγός (…………) απεβίωσε. Ότι η ίδια, στα πλαίσια εξώδικου συμβιβασμού με τον ως άνω ζημιωθέντα, κατέβαλε σε αυτόν συμβιβαστικώς το συνολικό ποσό των 70.000 ευρώ, σε πλήρη και ολοσχερή εξόφληση κάθε προερχόμενης από το ένδικο ατύχημα απαίτησής του και έτσι υποκαταστάθηκε στα δικαιώματα τούτου έναντι των εναγομένων και υπόχρεων προς αποζημίωση του. Ότι ο ανωτέρω ασφαλισμένος της οδηγούσε το όχημά του υπό την επήρεια μέθης, εξαιτίας της οποίας προκάλεσε το ατύχημα. Ενόψει δε του γεγονότος ότι, εκ του νόμου, λόγω της μέθης του  ………………., εξαιρούνται της ασφάλισης οι ζημίες, που προκάλεσε στο ζημιωθέντα………………., η ενάγουσα ζητούσε να αναγνωρισθεί ότι οι εναγόμενοι, ως μόνοι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του ασφαλισμένου της, οφείλουν να της καταβάλουν το ως άνω καταβληθέν ποσό των 70.000 ευρώ, κατά τον λόγο της κληρονομικής τους μερίδας, με τον νόμιμο τόκο.

Η υπόθεση συζητήθηκε ενώπιον του ανωτέρω Δικαστηρίου την 8-6-2018 και εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 1920/30-5-2019 οριστική απόφαση, που δέχθηκε εν μέρει την αγωγή. Κατά της απόφασης αυτής ασκήθηκε από τους εναγομένους, ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, η υπό κρίση από 18-7-2019 (με αριθμ. καταθ. ………./19-7-2019) έφεση κατά της ενάγουσας. Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου, η τρίτη των εκκαλούντων,………………., δια του πληρεξούσιου δικηγόρου της, δήλωσε ότι ο πρώτος και η δεύτερη των εκκαλούντων (γονείς της),   ………………. και   ………………., απεβίωσαν, ο μεν πρώτος στις 10-4-2019, η δε δεύτερη στις 28-9-2020. Προσκόμισε δε και σχετικές ληξιαρχικές πράξεις θανάτου αυτών, που επιβεβαιώνουν τα ανωτέρω. Περαιτέρω, η ανωτέρω δήλωσε ότι, μετά το θάνατο των γονέων της, κατέστη η ίδια η μόνη εξ αδιαθέτου κληρονόμος τους και δήλωσε ότι πλέον συνεχίζει μόνο αυτή τη δίκη. Καταρχήν, όσον αφορά στο θάνατο του   ………………., που έλαβε χώρα στις 10-4-2019, δηλαδή μετά την πρωτόδικη συζήτηση της αγωγής και πριν την έκδοση της οριστικής απόφασης, όπως προεκτέθηκε, δεν υπήρξε βίαιη διακοπή της δίκης και το δικαίωμα άσκησης έφεσης κατά της απόφασης, που εκδόθηκε μετά το θάνατό του, περιήλθε στους κληρονόμους του. Συνεπώς, η υπό κρίση έφεση, η οποία, καθόσον αφορά στο    ………………., ασκήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του στο όνομά του, μολονότι είχε ήδη αποβιώσει, είναι απαράδεκτη και απορριπτέα. Περαιτέρω, όσον αφορά στη   ………………., ο θάνατός της επήλθε στις 28-9-2020, δηλαδή μετά την άσκηση της κρινόμενης έφεσης. Επομένως, όπως προαναφέρθηκε, υπήρξε ως προς αυτήν βίαιη διακοπή της δίκης, την οποία επανέλαβε, κατά τα ανωτέρω, νομίμως η τρίτη των εκκαλούντων,  ………………., η οποία, όπως προκύπτει από τα προσκομιζόμενα έγγραφα και δεν αμφισβητείται, είναι η εξ αδιαθέτου κληρονόμος της, που συνεχίζει τη δίκη.

Από το συνδυασμό των άρθρων 68, 73 και 269 του ΚΠολΔ σαφώς προκύπτει ότι οι ενστάσεις για έλλειψη νομιμοποίησης και εννόμου συμφέροντος προτείνονται σε κάθε στάση της δίκης, λαμβάνονται δε υπόψη και αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο.(βλ. ΑΠ 691/2011, ΑΠ 1016/2005 ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 1710 και 1813 – 1822 ΑΚ προκύπτει ότι, σε περίπτωση θανάτου του προσώπου, η περιουσία αυτού ως σύνολο (δικαιώματα και υποχρεώσεις) περιέρχεται στους κληρονόμους του, είτε εκ του νόμου είτε εκ διαθήκης. Συνεπώς, εάν ο ευθυνόμενος εκ τροχαίου ατυχήματος οδηγός αποβιώσει, η υποχρέωση προς αποζημίωση μεταβιβάζεται στους καθολικούς διαδόχους αυτού (1710 παρ. 1ΑΚ) και η αγωγή η οποία έπρεπε να ασκηθεί κατ’ αυτού, ως υπόχρεου, ασκείται κατά των κληρονόμων αυτού (εκ του νόμου ή εκ διαθήκης), οι οποίοι με την αποδοχή της κληρονομιάς του υπεισέρχονται στη θέση του και ευθύνονται (κατ` αρχήν και εφόσον δεν έχουν αποδεχθεί την κληρονομιά με το ευεργέτημα της απογραφής -άρθρο 1901ΑΚ), κατά το λόγο της κληρονομικής τους μερίδας (άρθρο 1885 ΑΚ) και όχι σε ολόκληρο (άρθρο 926, 927ΑΚ). Η τυχόν ύπαρξη γεγονότος που να αποκλείει την ευθύνη των εναγομένων κληρονόμων, όπως είναι η νομίμως γενομένη αποποίηση της επαχθείσας σ` αυτούς κληρονομιάς του υπαιτίου, που συνεπάγεται ότι αυτοί δεν νομιμοποιούνται παθητικώς, έχει το χαρακτήρα ένστασης, την οποία προτείνει και αποδεικνύει ο ενιστάμενος εναγόμενος (βλ. ΑΠ 691/2011 ό.π.).

Στην προκειμένη περίπτωση, κατά τη συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, η μόνη πλέον εκκαλούσα   ………………., δια του πληρεξούσιου δικηγόρου της, πρόβαλε την ένσταση της έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης, τόσο σε σχέση με την ίδια ατομικά, όσο και με την ιδιότητά της ως κληρονόμου των θανόντων γονέων της, των οποίων συνεχίζει τη δίκη, καθόσον είχε υπάρξει εκ μέρους όλων αποποίηση της κληρονομίας. Πράγματι, όπως προκύπτει από τις προσαγόμενες με επίκληση από την ως άνω εκκαλούσα υπ’αριθμ. .. και …/30-4-2012 δηλώσεις αποποίησης κληρονομίας ενώπιον του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιά, τόσο η εκκαλούσα, . ………………., όσο και οι γονείς της . ………………. και . ………………., ως πλησιέστεροι συγγενείς του θανόντος την 26-2-2012, χωρίς διαθήκη, . ………………. (αδελφή και γονείς αντίστοιχα), είχαν προβεί εντός της νόμιμης προθεσμίας (άρθρο 1847 ΑΚ) σε αποποίηση της κληρονομίας του. Επομένως, κατόπιν των ως άνω αποποιήσεων, δεν υφίσταται παθητική νομιμοποίηση για την άσκηση της αγωγής από την ενάγουσα κατά της εκκαλούσας-εναγομένης,  . ………………. και της συνεναγομένης μητέρας της, . ……………….,  της οποίας συνεχίζει τη δίκη. Την έλλειψη της διαδικαστικής αυτής προϋπόθεσης, η οποία, όπως προεκτέθηκε, λαμβάνεται υπόψη και αυτεπαγγέλτως και μπορεί να προταθεί σε κάθε στάση της δίκης, πρόβαλε η εκκαλούσα παραδεκτώς (άρθρο 527 περ. 3 ΚΠολΔ), κατά τη συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου. Εφόσον δε αποδεικνύεται και βάσιμη, πρέπει να γίνει δεκτή η έφεση ως προς τη . ………………., υπό την ιδιότητα αυτής ως εκκαλούσας, αλλά και ως συνεχίζουσας τη δίκη της αποβιώσασας μητέρας της . ………………., να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη ως προς αυτό το μέρος της και να απορριφθεί η αγωγή καθόσον στρέφεται κατ’ αυτών των εναγομένων. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου, που κατατέθηκε για την άσκηση της έφεσης στους καταθέσαντες (άρθρο 495 παρ. 3 ΚΠολΔ) και να καταδικαστεί η εφεσίβλητη-ενάγουσα, λόγω της ήττας της, στην καταβολή των δικαστικών εξόδων της εκκαλούσας . ………………., αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας και της . ………………., στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας, κατά τα οριζόμενα ειδικότερα στο διατακτικό (άρθρα 176, 183 ΚΠολΔ)

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΚΗΡΥΣΣΕΙ απαράδεκτη την από 18-7-2019 (με αριθμ. καταθ. ………/19-7-2019) έφεση ως προς τον αποβιώσαντα εκκαλούντα . ………………..

ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία της . ………………., υπό την ιδιότητα αυτής ως εκκαλούσας, αλλά και ως συνεχίζουσας τη δίκη της αποβιώσασας μητέρας της . ………………. και της εφεσίβλητης.

ΔΕΧΕΤΑΙ την έφεση.

ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την εκκαλούμενη υπ’ αριθμ. 1920/30-5-2019 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, καθόσον αφορά στις εναγόμενες . ………………. και . ………………..

ΚΡΑΤΕΙ την υπόθεση

ΔΙΚΑΖΕΙ επί της ουσίας την αγωγή ως προς τις ανωτέρω εναγόμενες.

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την αγωγή ως προς αυτές.

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επιστροφή του παραβόλου στους καταθέσαντες.

ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ την εφεσίβλητη – ενάγουσα στα δικαστικά έξοδα της εκκαλούσας . ………………., αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας και της . ………………., στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας, που ορίζει σε χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ.

Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση,  στις   11 Αυγούστου 2021, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.

Η    ΔΙΚΑΣΤΗΣ                                              Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ