ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Αριθμός Απόφασης: 101/2019
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Συγκροτήθηκε από το Δικαστή Ιωάννη Γερωνυμάκη, Εφέτη, ο οποίος ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς και τη Γραμματέα Γ.Λ.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη έφεση κατά της υπ’ αριθμ. 363/2016 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών για τη διατροφή –επιμέλεια τέκνων (άρθρο 681Β του ΚΠολΔ, όπως ίσχυε πριν από την κατάργησή από το άρθρο τέταρτο του άρθρου 1 του ν. 4335/2015), ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα εντός της διετίας από τη δημοσίευσή της (άρθρα 495 επ., 511, 513 παρ. 1β, 518 παρ. 2, 520 του ΚΠολΔ) και πριν από την επίδοσή της στον εφεσίβλητο την 11/4/2017 (υπ’ αριθμ. ……… έκθεση επίδοσης του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ……..) και αρμοδίως φέρεται προς εκδίκαση ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού (άρθρο 19 του ΚΠολΔ) χωρίς να απαιτείται η καταβολή παράβολου, λόγω της φύσης της διαφοράς κατ’ άρθρο 495 παρ. 4 εδ. στ΄ του ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως, να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της, κατά την ίδια ως άνω διαδικασία (άρθρα 533 παρ. 1, 591 παρ. 7 του ΚΠολΔ).
Η ενάγουσα, ήδη εκκαλούσα, στην από 27/2/2015 αγωγή της ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς ισχυρίστηκε ότι με τον εναγόμενο, ήδη εφεσίβλητο, τέλεσαν νόμιμο γάμο, ο οποίος ήδη έχει λυθεί με την υπ’ αριθμ. 1554/2013 αμετάκλητη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, από τον οποίο απέκτησαν ένα τέκνο, τον …., που γεννήθηκε την 20/11/2009, ότι με το από 15/1/2013 ιδιωτικό συμφωνητικό, το οποίο επικυρώθηκε με την πιο πάνω απόφαση, ανατέθηκε στην ίδια η αποκλειστική επιμέλεια του τέκνου τους και συμφωνήθηκε ο εναγόμενος να καταβάλλει σε αυτή ως διατροφή σε χρήμα για λογαριασμό του τέκνου το ποσό των 300 ευρώ έως την 30/11/2014 με πρόβλεψη για αναπροσαρμογή του ποσού ανάλογα με τις ανάγκες του τέκνου και ζητούσε να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλλει ως διατροφή σε χρήμα για το ανήλικο τέκνο της, του οποίου έχει την επιμέλεια και διαμένει μαζί της και το οποίο αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις ανάγκες της διατροφής του από εισοδήματα ή περιουσία του, το ποσό των 555 ευρώ για το χρονικό διάστημα από την επίδοση τα αγωγής (2/3/2015) έως και τον Αύγουστο του έτους 2015 και το ποσό των 930 ευρώ για το χρονικό διάστημα από το Σεπτέμβριο του έτους 2015 έως και τον Αύγουστο του έτους 2018 εντός του πρώτου τριήμερου κάθε μήνα, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση κάθε μηνιαίας δόσης έως την εξόφληση και να καταδικαστεί ο εναγόμενος στην εν γένει δικαστική της δαπάνη. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχθηκε εν μέρει την αγωγή και υποχρέωσε τον εναγόμενο να καταβάλλει στην ενάγουσα ως μηνιαία διατροφή για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου τους για το ανωτέρω χρονικό διάστημα (από την 2/3/2015 έως την 30/8/2018) το ποσό των 300 ευρώ με το νόμιμο τόκο. Ήδη η εκκαλούσα με την υπό κρίση έφεσή της παραπονείται για κακή εφαρμογή του νόμου και εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί να γίνει δεκτή η έφεσή της ώστε να εξαφανιστεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να γίνει δεκτή η αγωγή της στο σύνολό της.
Από τις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486 1489, 1493 του ΑΚ συνάγεται ότι οι γονείς, είτε υπάρχει μεταξύ τους γάμος και συμβιώνουν, είτε έχει διακοπεί η συμβίωση, είτε έχει εκδοθεί διαζύγιο, έχουν κοινή και ανάλογη με τις δυνάμεις τους υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους, ακόμη και εάν αυτό έχει περιουσία, της οποίας όμως τα εισοδήματα ή το προϊόν της εργασίας του ή άλλα τυχόν εισοδήματά του δεν αρκούν για τη διατροφή του. Το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες ζωής του και περιλαμβάνει τα αναγκαία για τη συντήρηση και εν γένει εκπαίδευσή του έξοδα. Ως συνθήκες ζωής νοούνται οι συγκεκριμένοι όροι διαβιώσεως, που ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, τον τόπο κατοικίας, την ανάγκη επιτηρήσεως και εκπαιδεύσεως και την κατάσταση της υγείας του δικαιούχου, σε συνδυασμό με την περιουσιακή κατάσταση του υπόχρεου. Για να καθοριστεί το ποσό της δικαιούμενης διατροφής αξιολογούνται κατ’ αρχήν τα εισοδήματα των γονέων από οποιαδήποτε πηγή και στη συνέχεια προσδιορίζονται οι ανάγκες του τέκνου, καθοριστικό δε στοιχείο είναι οι συνθήκες της ζωής του, δηλαδή οι όροι διαβιώσεώς του, χωρίς όμως να ικανοποιούνται οι παράλογες αξιώσεις (ΑΠ ΑΠ 1612/2017 ΑΠ 174/2015, 120/2013 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 837/2009 ΝΟΜΟΣ). Aν το ανήλικο τέκνο, που δικαιούται διατροφή, στραφεί μόνο κατά του ενός γονέα, δικαιούται αυτός να επικαλεστεί κατ’ ένσταση, κατ’ άρθρα 1489 παρ. 2 του ΑΚ και 262 του ΚΠολΔ, ότι και ο άλλος γονέας έχει την οικονομική δυνατότητα, σε σχέση με τη δική του και σε συνδυασμό με τις λοιπές υποχρεώσεις του, να καλύψει μέρος της ανάλογης διατροφής του ανηλίκου, οπότε με την απόδειξη της ένστασης αυτής, περιορίζεται η υποχρέωση του εναγόμενου – γονέα για τη διατροφή του τέκνου του κατά το ποσό που αντιστοιχεί στην οικονομική δυνατότητα και στη βάσει αυτής, υποχρέωση συνεισφοράς του άλλου γονέα (ΑΠ 680/2010 ΝΟΜΟΣ), ενώ ο επιμερισμός αυτός της απαιτούμενης για το ανήλικο τέκνο διατροφής, μεταξύ των γονέων του, γίνεται χωρίς να απαιτείται η υποβολή ένστασης συνεισφοράς εκ μέρους του εναγόμενου, όταν με την αγωγή ζητείται όχι ολόκληρο το ποσό της απαιτούμενης για το ανήλικο διατροφής, αλλά μόνο το ποσό που αντιστοιχεί στην υποχρέωση συμμετοχής του εναγόμενου στη διατροφή αυτή, μετά την αφαίρεση της συμμετοχής του άλλου γονέα και σε αυτή την περίπτωση η ένσταση συνεισφοράς του άλλου γονέα αποτελεί αρνητικό ισχυρισμό (ΑΠ 1330/2011 ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ 129/2016 ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ 634/2015 ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω κατά το άρθρο 1494 του ΑΚ, όπως αυτό ισχύει μετά το νόμο 1329/1983, αν αφότου εκδόθηκε η απόφαση, που προσδιορίζει τη διατροφή, μεταβλήθηκαν οι όροι της διατροφής, το δικαστήριο μπορεί να μεταρρυθμίσει την απόφαση του ή και να διατάξει την παύση της διατροφής. Εξάλλου, κατά το άρθρο 334 παρ. 1 του ΚΠολΔ, κάθε διάδικος έχει δικαίωμα να ζητήσει να μεταρρυθμιστεί τελεσίδικη ή ανέκκλητη απόφαση που καταδικάζει σε καταβολή περιοδικών παροχών, οι οποίες οφείλονται κατά το νόμο από οποιαδήποτε αιτία και γίνονται απαιτητές στο μέλλον, αν μεσολάβησε ουσιαστική μεταβολή των συνθηκών επάνω στις οποίες βασίστηκε η απαγγελία της καταδίκης. Τέλος, κατά την παράγραφο 3 του ως άνω άρθρου 334 του ΚΠολΔ, η μεταβολή των συνθηκών λαμβάνεται υπόψη αν έγινε σε χρόνο στον οποίο αυτός που ζητά την μεταρρύθμιση της απόφασης, δεν μπορούσε να προβάλει την μεταβολή αυτή στην αρχική δίκη. Από τις ανωτέρω διατάξεις, προκύπτουν τα εξής: αν η μεταβολή επήλθε σε χρόνο κατά τον οποίο ήταν δυνατό να προταθεί αυτή και δεν προτάθηκε, τότε καλύπτεται από το δεδικασμένο που θα προκύψει από την απόφαση, και δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση νέας αγωγής προς μεταρρύθμιση της. Ο τρόπος με τον οποίο θα προταθεί στο δικαστήριο η μεταβολή των συνθηκών (με παρεμπίπτουσα αγωγή, με τις προτάσεις ή με την άσκηση εφέσεως κατά της οριστικής αποφάσεως) εξαρτάται από το χρόνο επελεύσεως της μεταβολής αυτής στο στάδιο στο οποίο βρισκόταν η δίκη και από τη θέση που είχε σε αυτήν ο διάδικος που επικαλείται τη μεταβολή. Σε περίπτωση επελεύσεως της μεταβολής των συνθηκών μετά την έκδοση της οριστικής αποφάσεως του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, πρέπει να ασκηθεί έφεση, εφόσον εντός της προθεσμίας ασκήσεως της επήλθε η μεταβολή και τα περιστατικά αυτά πρέπει να προταθούν με την έφεση κατά της οριστικής απόφασης (άρθρο 527 παρ. 2 του ΚΠολΔ) διαφορετικά δεν μπορεί μεταγενέστερα να ασκηθεί αγωγή με αίτημα τη μεταρρύθμιση της αποφάσεως αυτής. Αν έχει ασκηθεί έφεση, χρόνος κατά τον οποίο λαμβάνεται υπόψη η μεταβολή των συνθηκών είναι και ο χρόνος της τελευταίας συζητήσεως στο ακροατήριο του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, μέχρις ότου μπορούν προταθούν παραδεκτά οψιγενείς ισχυρισμοί, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 269 παρ. 2 και 527 του ΚΠολΔ (ΕφΠειρ 677/2014 ΝΟΜΟΣ, ΕφΑθ 979/2013 ΕλΔνη 2014, 459). Στην περίπτωση δε της διατροφής, οι όροι (ή οι συνθήκες) της διατροφής που μεταβλήθηκαν, δυνατόν να αφορούν την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου ή υπόχρεου, την γενική οικονομική κατάσταση κλπ, ενώ κατά την αληθή έννοια των ανωτέρω διατάξεων, η μεταρρύθμιση μπορεί να ζητηθεί και στην περίπτωση του συμβατικού καθορισμού της διατροφής, ο οποίος δεν απαγορεύεται, αρκεί να μην παραβιάζονται οι αναγκαστικού δικαίου διατάξεις περί διατροφής (ΑΠ 2070/2007 ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω από το άρθρο 520 παρ. 1 του ΚΠολΔ συνάγεται ότι οι λόγοι έφεσης δεν αρκεί να είναι μόνο σαφείς και ορισμένοι, αλλά πρέπει να είναι και λυσιτελείς, δηλαδή σε περίπτωση βασιμότητάς τους να επέρχεται ως αποτέλεσμα η εξαφάνιση της εκκαλούμενης απόφασης (ΕφΘεσ 921/2016 ΑΡΜ 2017, 586, ΕφΘεσ 435/2010 Αρμ 2011, 472, ΕφΙωαν 172/2006 Αρμ 2007, 419).
Εν προκειμένω από την εκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων απόδειξης και ανταπόδειξης που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την προσβαλλόμενη απόφαση πρακτικά, των υπ’ αριθμ. ……… και …… ενόρκων βεβαιώσεων των ……. και …….. αντίστοιχα, οι οποίοι κατέθεσαν με επιμέλεια της εκκαλούσας – ενάγουσας ενώπιον του Ειρηνοδίκη Πειραιώς για τις οποίες κλήθηκε ο εφεσίβλητος – εναγόμενος νόμιμα και εμπρόθεσμα τουλάχιστον πριν από 24 ώρες, κατ’ άρθρο 671 παρ. 1 του ΚΠολΔ, όπως ίσχυε (υπ’ αριθμ. …… έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ……….), των υπ’ αριθμ. …… και ….. ενόρκων βεβαιώσεων των μαρτύρων ……. – …….. αντίστοιχα, που κατέθεσαν με επιμέλεια του εφεσίβλητου – εναγόμενου ενώπιον της Συμβολαιογράφου Αθηνών ……., για τις οποίες η εκκαλούσα – ενάγουσα κλήθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα τουλάχιστον πριν από 24 ώρες (υπ’ αριθμ. ….. έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ………) και όλων των εγγράφων που οι διάδικοι προσκομίζουν και επικαλούνται είτε ως άμεσα αποδεικτικά μέσα είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων (απορριπτομένου ως αλυσιτελώς προβαλλόμενου του πρώτου λόγου της έφεσης, με τον οποίο η εκκαλούσα παραπονείται ότι εσφαλμένα το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο έλαβε υπόψη του όλα τα έγγραφα που ο εφεσίβλητος – εναγόμενος είχε επικαλεστεί στις πρωτόδικες προτάσεις του, ενώ έπρεπε να λάβει υπόψιν του μόνο την υπ’ αριθμ. 1554/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς περί συναινετικής λύσης του γάμου των διαδίκων, την από 25/5/2012 αγωγή της ενάγουσας ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, την απόδειξη πληρωμής (εκκαθάρισης) Ιανουαρίου 2015 για τον εφεσίβλητο της εταιρείας ………, τον από 7/5/2015 λογαριασμό τηλεφώνου της εταιρείας …, και την κλήση για την κατάθεση των μαρτύρων του εφεσίβλητου με την …….. έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή, τα οποία σύμφωνα με την από 11/6/2015 βεβαίωση της γραμματέα του τμήματος ειδικών διαδικασιών (Διατροφές) του Πρωτοδικείου Πειραιά, ήταν τα μοναδικά έγγραφα που προσκομίσθηκαν από τον εφεσίβλητο, διότι όλα όσα επικαλέστηκε ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, ανεξάρτητα αν τα είχε προσάγει, επαναπροσάγει νομίμως και επικαλείται με τις προτάσεις του ενώπιον του Εφετείου αυτού, λαμβανομένων υπόψη κατ’ άρθρο 529 παρ. 1 του ΚΠολΔ) αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο γάμο σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Άνδρο, στον Ιερό Ναό Ιεράς Μονής Παναχράντου την 1/9/2007, από τον οποίο απέκτησαν ένα τέκνο, τον ….., που γεννήθηκε την 20/11/2009. Η έγγαμη συμβίωσή τους δεν ήταν ομαλή αλλά λόγω διενέξεων και φραστικών διαπληκτισμών επήλθε μεταξύ τους πλήρη συναισθηματική και ψυχική απομάκρυνση που προκάλεσε τον οριστική διάρρηξη στις σχέσεις τους, με αποτέλεσμα ο γάμος τους, κατόπιν υποβολής της κοινής με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …… αίτησης, να λυθεί με την υπ’ αριθμ. 1554/2013 ήδη αμετάκλητη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς. Με την ίδια απόφαση επικυρώθηκε η από 15/1/2013 έγγραφη συμφωνία των διαδίκων, με την οποία ρύθμισαν τα θέματα επιμέλειας, επικοινωνίας και διατροφής του ανήλικου κοινού τέκνου τους, σύμφωνα με την οποία η αποκλειστική επιμέλειά του ανατέθηκε στην ενάγουσα μητέρα του, ενώ ορίστηκε ως μηνιαία διατροφή σε χρήμα το ποσό των 300 ευρώ που υποχρεώθηκε ο εναγόμενος να καταβάλλει στη ενάγουσα για λογαριασμό του ανηλίκου έως το Δεκέμβριο του έτους 2014, οπότε, όπως ρητά συμφωνήθηκε, η διατροφή θα αναπροσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες του τέκνου και τη δυνατότητα των διαδίκων κατόπιν νεότερης συμφωνίας τους. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι το τέκνο των διαδίκων, δεν έχει περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή και λόγω της ηλικίας του αδυνατεί να ασκήσει βιοποριστική εργασία. Επομένως και οι δύο γονείς του έχουν υποχρέωση να το διατρέφουν από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του. Ο εναγόμενος εργάζεται ως τεχνικός ηλεκτρονικών υπολογιστών με ετήσιες απολαβές ανερχόμενες, κατά το χρόνο συζήτησης της αγωγής (2015), στο ποσό των 17.058,86 ευρώ, που αναλογεί στο ποσό των 1.421,57 ευρώ μηνιαία (υπ’ αριθμ. πρωτ. ….. έγγραφο της Δ.Ο.Υ. ΙΒ΄ Αθηνών). Επίσης κατά το χρόνο εκείνο αναλάμβανε τη συντήρηση και επισκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών και σε δικούς του πελάτες, λαμβάνοντας για τις υπηρεσίες που προφέρει επιπρόσθετο εισόδημα που δεν υπερέβαινε (σύμφωνα με το ίδιο ως άνω έγγραφο της Δ.Ο.Υ.) το ποσό των 4.244.66 ευρώ ετησίως ή 354 ευρώ μηνιαίως. Ο ισχυρισμός της ενάγουσας ότι οι τελευταίες απολαβές του εναγόμενου ανέρχονταν τουλάχιστον στο ποσό των 500 ευρώ μηνιαίως δεν αποδεικνύεται από κανένα απολύτως αποδεικτικό στοιχείο, αλλά στηρίζεται στην εικασία ότι η αυξημένη επαγγελτική δραστηριότητα και τα εισοδήματα από αυτήν αποδεικνύεται από την αγορά ενός αυτοκινήτου SMART, που χρησιμοποιεί για να μεταβαίνει στις έδρες των πελατών του, υποστηρίζοντας ότι ο εναγόμενος δεν θα το αγόραζε εάν τα μηνιαία εισοδήματά του από την παροχή των υπηρεσιών του ήταν κάτω από 500 ευρώ, χωρίς όμως αυτή να είναι βάσιμη, διότι ναι μεν αγόρασε το Νοέμβριο του έτους 2013 ένα μεταχειρισμένο ΙΧΕ αυτοκίνητο τύπου SMART 800 κυβ. εκ. έναντι του ποσού των 2.900 ευρώ (υπ’ αριθμ. …… απόδειξη λιανικής πώλησης της εταιρίας «………» ΕΜΠΟΡΙΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ), μόνη όμως η αγορά του και μάλιστα στην ως άνω τιμή δεν συνιστά αποδεικτικό στοιχείο της αυξημένης επαγγελματικής κίνησης του εναγόμενου και των αποδοχών του πλέον του ποσού των 354 ευρώ μηνιαίως. Τέλος κατά το χρόνο εκείνο εισέπραττε μίσθωμα ποσού 250 ευρώ από την εκμίσθωση ισογείου διαμερίσματος εμβαδού 75 τ.μ. που βρίσκεται στο Δήμο Ζωγράφου Αττικής, στην οδό … .., του οποίου έχει την αποκλειστική κυριότητα. Επιπλέον τούτων έχει την αποκλειστική κυριότητα ενός ΙΧΕ αυτοκίνητου μάρκας NISSAN QASHQAI 1598 κυβ. εκ. έτους 2008, ενός ισογείου διαμερίσματος συνολικής επιφάνειας 23,87 τ.μ. επί της οδού . …., του Δήμου Αθηναίων, την ψιλή κυριότητα μονοκατοικίας 1ου ορόφου συνολικής επιφάνειας 103,68 τ.μ. μέσα σε οικόπεδο συνολικής επιφάνειας 179,91 τ.μ. εντός οικισμού του Δήμου Άνδρου, Νομού Κυκλάδων και την συγκυριότητα και ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου αγροτικού ακινήτου συνολικής επιφάνειας 4.713,30τ.μ. στη θέση «…» εκτός οικ. …., του Δήμου Κορθίου, Νομού Κυκλάδων. Κατοικεί στην πιο πάνω ιδιόκτητη κατοικία στην οδό . .. και δεν επιβαρύνεται με την καταβολή μισθώματος, επιβαρύνεται όμως με τις λειτουργικές ανάγκες της κατοικίας του (νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνο, κοινόχρηστες δαπάνες), όπως και με τις δαπάνες συντήρησης των πιο πάνω αυτοκινήτων του. Άλλα εμφανή περιουσιακά στοιχεία δεν αποδεικνύεται ότι διαθέτει ούτε επιβαρύνεται με την υποχρέωση διατροφής άλλου προσώπου. Μετά τη συζήτηση της αγωγής στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου ο εναγόμενος ανέστειλε, την παροχή υπηρεσιών του σε δικούς του πελάτες λόγω σημαντικής μείωσης του αριθμού τους, με αποτέλεσμα, όπως αποδεικνύεται από το πιο πάνω έγγραφο της ΙΒ΄ Δ.Ο.Υ. Αθηνών, να μην εισπράττει από την 1/1/2016 το ποσό των 354 ευρώ. Παράλληλα συγκριτικά με το έτος 2015 το ετήσιο εισόδημα από την εργασία του στην εταιρία . …. μειώθηκε το έτος 2016 στο ποσό των 14.829.62 ευρώ (1.235,80 ευρώ μηνιαίως), το έτος 2017 στο ποσό των 15.469,51 ευρώ (1.289,13 ευρώ μηνιαίως) και το έτος 2018 στο ποσό των 1.047,83 ευρώ μηνιαίως, ενώ από την 1/5/2016 το μηναίο μίσθωμα που εισπράττει από την ανωτέρω μισθωμένη ιδιοκτησία του μειώθηκε στο ποσό των 200 ευρώ (βλ. το ίδιο έγγραφο της Δ.Ο.Υ και την υπ’ αριθμ. ……. τροποιητική της μίσθωσης δήλωση στην ΑΑΔΕ). Από τα ανωτέρω αποδεικνύεται ότι επήλθε προς το χείρον μεταβολή της οικονομικής δυνατότητας του εναγόμενου, δεκτού γενομένου του οψιγενώς προβαλλόμενου ισχυρισμού του ενώπιον του Εφετείου αυτού. Η ενάγουσα κατά το χρόνο συζήτησης της αγωγής εργαζόταν ως υπάλληλος γραφείου με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου στην ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «………» με μηναίο μισθό ανερχόμενο στο ποσό των 1.050 ευρώ, σύμφωνα με το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, η κρίση του οποίου δεν προσβάλλεται με ειδικό λόγο έφεσης. Έχει στην κυριότητά της ένα διαμέρισμα δεύτερου ορόφου εμβαδού 51 τ.μ. σε πολυκατοικία που βρίσκεται στην οδό …… στην Καλλιθέα Αττικής, το οποίο κατά το χρόνο συζήτησης της αγωγής δεν ήταν μισθωμένο και την οριζόντια ιδιοκτησία στο δεύτερο όροφο πολυκατοικίας εμβαδού 80,46 τ.μ., ευρισκόμενη στη ………. στην Καστέλα Αττικής, η οποία ήταν η συζυγική κατοικία και όπου κατά τον χρόνο εκείνο κατοικούσε με το ανήλικο τέκνο. Άλλη περιουσία ή εμφανή εισοδήματα δεν αποδείχθηκε ότι διαθέτει. Από την 12/9/2015 έχει τελέσει νέο γάμο από τον οποίο έχει αποκτήσει ένα τέκνο, που γεννήθηκε την 27/4/2017, με τη διατροφή του οποίου κατά νόμο επιβαρύνεται. Με το ανήλικο τέκνο της ….. και τη νέα της οικογένεια κατοικούν σε ιδιόκτητη κατοικία του συζύγου της και δεν επιβαρύνεται με την καταβολή μισθώματος επιβαρύνεται όμως με την αναλογία των λοιπών λειτουργικών αναγκών της κατοικίας (ΕΥΔΑΠ, ΔΕΗ, κοινόχρηστα κ.λ.π.). Την 28/3/2017 έληξε η σύμβαση εργασίας της στη ανωτέρω ανώνυμη εταιρία με συνέπεια να παραμείνει άνεργη κατά το χρονικό διάστημα από την 29/3/2017 έως την 18/4/2018, κατά το οποίο ελάμβανε ως μηνιαίο επίδομα από το ΟΑΕΔ το ποσό των 477,96 ευρώ. Σήμερα εργάζεται ως υπάλληλος στην εταιρία με την επωνυμία «… …» με σύβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, με μηναίο μισθό ανερχόμενο στο ποσό των 586,08 ευρώ. Επίσης από την 1/2/2017 εισπράττει το ποσό των 250 ευρώ ως μίσθωμα από την εκμίσθωση του πιο άνω διαμερίσματός της στην οδό ……….
Αποδεικνύεται περαιτέρω ότι ο ανήλικος …. ήταν ηλικίας, κατά το χρόνο συζήτησης της αγωγής, 5,5 ετών. Το χρόνο εκείνο είχε ολοκληρώσει τη φοίτησή του στο ιδιωτικό νηπιαγωγείο «……..», στο οποίο τα μηνιαία δίδακτρα, αφαιρουμένου του ποσού που κάλυπτε η εργοδότρια εταιρία της ενάγουσας, ανέρχονταν στο ποσό των 50 ευρώ, ενώ από την επόμενη σχολική χρονιά (2015 – 2016) εγγράφηκε και ήδη φοιτά, με πρωτοβουλία και επιλογή της ενάγουσας, στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια «…….», στα οποία τα ετήσια δίδακτρα ανέρχονται στο ποσό των 5.100 ευρώ συμπεριλαμβανομένων των εξόδων μετάβασης προς και από το σχολείο με το σχολικό λεωφορείο. Ο κύριος λόγος που η ενάγουσα προτίμησε τη φοίτηση του ανηλίκου σε ιδιωτικό σχολείο είναι ότι αυτό έχει διαγνωσθεί ότι πάσχει από «διαταραχές άρθρωσης με φωνολογικά ελλείματα τόσο στο γραπτό όσο και στο προφορικό λόγο καθώς και δυσκολίες συμπεριφοράς» σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. πρωτ. …… βεβαίωση του παιδιατρικού τμήματος του Γενικού Νοσοκομείο «ΑΣΚΛΗΠΕΙΟ ΒΟΥΛΑΣ», για την αντιμετώπιση της οποίας πάθησης συστήθηκε, κατά την ίδια βεβαίωση, να παρακολουθεί κάθε μήνα 15 συνεδρίες λογοθεραπείας, 8 συνεδρίες θεραπείας συμπεριφοράς, 15 συνεδρίες ειδικής διαπαιδαγώγησης και 4 συνεδρίες συμβουλευτικής γονέων για ένα έτος . Η ιδιαιτερότητα του ανηλίκου καθιστούσε επιβεβλημένη την εντατικότερη ενασχόληση του εκπαιδευτικού του σχολείου του, ώστε να υπερκεραστούν οι όποιες μαθησιακές δυσκολίες και δυσχέρειες προσαρμογής τυχόν αντιμετωπίζει. Τις παροχές αυτές θα μπορούσε να προσφέρει μόνο ιδιωτικό σχολείο, το οποίο εκτός των δασκάλων θα μπορούσε να του προσφέρει και περαιτέρω στήριξη από ψυχολόγο του σχολείου σε τακτικές συνεδρίες. Επιπλέον στο ιδιωτικό σχολείο ο ανήλικος θα έχει τη δυνατότητα να παραμένει στην απογευματινή μελέτη που πραγματοποιείται στο χώρο του σχολείου από εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου. Επομένως τα ετήσια δίδακτρα που απαιτούνται για τη φοίτηση του ανηλίκου δεν είναι πολυτελής δαπάνη, ούτε η αξίωση της ενάγουσα να συμμετέχει σε αυτή ο εναγόμενος είναι υπερβολική και πολύ περισσότερο περιττή, διότι εναπόκειται στην ενάγουσα, ως ασκούσα την αποκλειστική επιμέλεια του ανηλίκου και επομένως μεριμνώντας για την καλύτερη διαπαιδαγώγηση και επιμόρφωσή του, να προβεί στην προσφορότερη και επωφελέστερη για το ανήλικο επιλογή του σχολείου του. Ο εναγόμενος μην αρνούμενος την ύπαρξη των ανωτέρω διαταραχών του ανηλίκου, ισχυριζόμενος μάλιστα ότι πρώτος εκείνος τις εντόπισε και μην προβάλλοντας αντιρρήσεις για την καταλληλότητα του συγκεκριμένου ιδιωτικού σχολείου, επικαλείται ότι η φοίτηση του ανηλίκου σε ιδιωτικό σχολείο είναι περιττή, αφού θα μπορεί να λάβει την ίδια εκπαίδευση και σε δημόσιο σχολείο, ισχυρισμός όμως που είναι αβάσιμος, καθόσον είναι παγκοίνως γνωστό ότι ελάχιστα είναι τα δημόσια γενικά (όχι ειδικά) σχολεία, που έχουν την υλικοτεχνική υποδομή και το εξιδεικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό για να αντιμετωπίσουν επαρκώς τις όποιες μαθησιακές ή αναπτυξιακές διαταραχές μαθητών τους, οι οποίες δεν συνδέονται με νοητική στέρηση, ώστε να απαιτείται η φοίτηση τους σε ειδικό σχολείο. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ανωτέρω διαταραχή του ανηλίκου δεν ήταν παροδική ούτε αποκαταστάθηκε κατά τη φοίτησή του στο νηπιαγωγείο, όπως ο εναγόμενος ισχυρίζεται, διότι τα ανωτέρω προβλήματα επαναδιαγνώσθηκαν και το επόμενο έτος, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. πρωτ. ……. βεβαίωση της παιδιατρικής κλινικής του ίδιου νοσοκομείου, για την αντιμετώπιση των οποίων συστήθηκε η διενέργεια των ίδιων συνεδριών για ένα επιπλέον χρόνο. Περαιτέρω, δεν αποδείχθηκε ότι η αναγκαία μηνιαία δαπάνη για την τροφή του ανηλίκου υπερβαίνει το ποσό των 150 ευρώ, διότι δεν αποδείχθηκε ο ισχυρισμός της ενάγουσας ότι απαιτείται επιπλέον δαπάνη για την αγορά γάλακτος ειδικής συσκευασίας και βιολογικών προϊόντων, που πρέπει να περιλαμβάνονται στην ειδική διατροφή που το ανήλικο είναι απαραίτητο να λαμβάνει, αφού δεν προσκομίζει ιατρική βεβαίωση που να συστήνει τη λήψη τέτοιας διατροφής ούτε επικαλείται το λόγο για το οποίο απαιτείται αυτή, ότι για τις καλοκαιρινές διακοπές απαιτείται το ποσό των 50 ευρώ μηνιαίως, καθόσον δεν προέκυψε ποιες είναι οι επιπλέον δραστηριότητες του ανήλικου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες για τις οποίες απαιτείται η επιπλέον αυτή δαπάνη και ότι για τις μετακινήσεις του ανήλικου με ταξί απαιτείται δαπάνη 50 ευρώ, όχι μόνο διότι η ενάγουσα δεν απέδειξε την αναγκαιότητα και τον προορισμό των μετακινήσεων αυτών κάθε μήνα και αφετέρου διότι για τις όποιες τυχόν μετακινήσεις του ανήλικου η ενάγουσα μπορεί να χρησιμοποιεί το αυτοκίνητο μάρκας SUZUKI ιδιοκτησίας του πατέρα της. Οι λοιπές δαπάνες του ανηλίκου, για ένδυση, υπόδηση, ψυχαγωγία, αγορά σχολικών ειδών και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, είναι οι συνήθεις δαπάνες που απαιτούνται για ανήλικο τέκνο της ηλικίας του, των οποίων οι γονείς έχουν το ίδιο κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο διαβίωσης με εκείνο των δικών του γονιών. Με βάση τα παραπάνω και τις διαμορφωθείσες οικονομικές δυνατότητες των διαδίκων στις οποίες θα πρέπει να προσαρμόζονται και τα έξοδα διατροφής του κοινού τέκνου τους, το ποσό που απαιτείται κατά μήνα για τη διατροφή του ανέρχεται στο ποσό των 470 ευρώ για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αγωγής (2/3/2015) ως την 31/8/2015 (150 ευρώ για την τροφή, 70 ευρώ για έξοδα ένδυσης – υπόδησης, 100 ευρώ για συμμετοχή στις δαπάνες της οικίας, 50 ευρώ για τα δίδακτρα του ιδιωτικού νηπιαγωγείου, 20 ευρώ για σχολικές δαπάνες και 80 ευρώ για ψυχαγωγία) και στο ποσό των 845 για το χρονικό διάστημα από την 1/9/2015 έως την 31/8/2018 (470 ευρώ – 50 ευρώ για δίδακτρα του νηπιαγωγείου = 420 ευρώ + 425 ευρώ για τα δίδακτρα του δημοτικού). Τα ανωτέρω ποσά είναι ανάλογα με τις ανάγκες του όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες ζωής του και ανταποκρίνονται στα απαραίτητα έξοδα για τη διατροφή, ένδυση, συντήρηση, συμμετοχή στις λειτουργικές δαπάνες της οικίας, συμμετοχή στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη πέραν της καλυπτομένης από το ασφαλιστικό του ταμείο, εκπαίδευση και ψυχαγωγία του σε συνδυασμό και με τις οικονομικές δυνάμεις των γονέων του. Ακολούθως, για τον προσδιορισμό της συνεισφοράς, που βαρύνει τους διαδίκους, πρέπει να γίνει αναγωγή της οικονομικής δυνατότητας του εναγόμενου στο σύνολο των οικονομικών δυνατοτήτων των διαδίκων, που προαναφέρθηκαν. Ο συσχετισμός των οικονομικών δυνάμεων των δύο γονέων, όπως αυτές προαποδείχθηκαν, θα γίνει αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο, καθόσον, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσης, ο προβληθείς από τον εναγόμενο ισχυρισμός περί μεγαλύτερης συνεισφοράς της ενάγουσας στη διατροφή του ανηλίκου τέκνου τους, συνιστά άρνηση και όχι ένσταση, δεδομένου ότι με την ένδικη αγωγή δεν ζητείται το σύνολο του ποσού, στο οποίο αποτιμώνται οι διατροφικές ανάγκες του δικαιούχου ανηλίκου, αλλά μόνο το μέρος, το οποίο, κατά την άποψη της ενάγουσας, πρέπει να βαρύνει τον εναγόμενο πατέρα, σε αναλογία προς τις οικονομικές δυνάμεις αυτού (εναγόμενου) και τις δικές της. Έτσι ο εναγόμενος υποχρεούται να καταβάλλει ως μηνιαία διατροφή ανάλογα με τις οικονομικές του δυνάμεις, σε συσχετισμό με τις οικονομικές δυνάμεις της μητέρας, όπως οι οικονομικές δυνάμεις των διαδίκων διαμορφώθηκαν μετά τη συζήτηση της αγωγής στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα και συνεκτιμώντας όσα παραπάνω αποδείχθηκαν, το ποσό των 300 ευρώ για το χρονικό διάστημα από την 2/3/2015 ως την 31/8/2015 και το ποσό των 425 ευρώ για το χρονικό διάστημα από την 1/9/2015 έως την 31/8/2018. Το υπόλοιπο ποσό που απαιτείται κατά μήνα για τη διατροφή του τέκνου βαρύνει τη μητέρα του και στο οποίο συνεισφέρει με τα εισοδήματά της και την παροχή στέγης, προσωπικής εργασίας και των φροντίδων της για την ανατροφή του. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την εκκαλουμένη απόφαση του επιδίκασε στο ανήλικο τέκνο των διαδίκων ως μηνιαία διατροφή για ολόκληρο το επίδικο χρονικό διάστημα (2/3/2015 – 31/8/2018) το ποσό των 300 ευρώ, έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων, γενομένου εν μέρει δεκτού του δεύτερου λόγου της έφεσης ως ουσιαστικά βάσιμου συνακόλουθα και της κρινόμενης έφεσης, ως ουσιαστικά βάσιμης και πρέπει, επομένως, να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση. Ακολούθως, πρέπει η ένδικη αγωγή, να κρατηθεί από το παρόν Δικαστήριο και να γίνει εν μέρει δεκτή, ως και κατ’ ουσίαν βάσιμη, απορριπομένης της προβαλλόμενης από τον εναγόμενο με τις πρωτόδικες προτάσεις και παραδεκτά επαναφερθείσας ενώπιον του Εφετείου αυτού ένστασης καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος της ενάγουσας, σύμφωνα με την οποία η τελευταία επιδιώκει τον πλουτισμό της με την αξίωση πλασματικών και υπέρογκων διατροφικών αναγκών του τέκνου, διότι δεν αποδείχθηκε ότι η αγωγή της ενάγουσας συνιστά προφανή υπέρβαση των ορίων που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος, ούτε ότι με την άσκησή της προκλήθηκε έντονη αδικία σε βάρος του εναγόμενου σε σχέση με το όφελος που επιδιώκει η ενάγουσα, καθώς ανεξάρτητα αν ο εναγόμενος θεωρεί τις αγωγικές αξιώσεις υπέρογκες, αυτές ασκούνται αποκλειστικά προς όφελος του τέκνου, η δε με τον ίδιο τρόπο προβαλλόμενη από το εναγόμενο ένσταση συνεισφοράς της ενάγουσας, δοθέντος ότι με την αγωγή ζητείται μόνο η συνεισφορά του εναγόμενου στη διατροφή του ανηλίκου, αποτελεί αρνητικό ισχυρισμό, κατά τα αναφερθέντα στη νομική σκέψη. Περαιτέρω πρέπει να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλλει στην ενάγουσα, ως ασκούσα την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου τους, σαν ανάλογη συνεισφορά στη διατροφή του, εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αγωγής έως την 31/8/2015 το ποσό των 300 ευρώ και για το χρονικό διάστημα από την 1/9/2015 έως την 31/8/2018 το ποσό των 425 ευρώ, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής κάθε μηνιαίας δόσης και μέχρις ολοσχερούς εξοφλήσεως. Τα δικαστικά έξοδα της ενάγουσας – εφεσίβλητης και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, θα πρέπει κατόπιν σχετικού αιτήματός της, να επιβληθούν στον εκκαλούντα – εναγόμενο, ανάλογα με το βαθμό της ήττας του (άρθρα 106, 178 παρ. 1, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), σύμφωνα με όσα ορίζονται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ κατ’ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και κατ’ ουσίαν την έφεση.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την υπ’ αριθμ. 363/2016 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων με την ειδική διαδικασία των διαφορών που αφορούν διατροφή τέκνων.
ΚΡΑΤΕΙ την υπόθεση και δικάζει επί της από 27/2/2015 με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …….. αγωγής.
ΔΕΧΕΤΑΙ αυτή εν μέρει.
ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον εναγόμενο να καταβάλλει στην ενάγουσα, ως ασκούσα την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου της ….., εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα, ως διατροφή σε χρήμα, για λογαριασμό του ανηλίκου το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ, για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αγωγής έως την 31/8/2015 και το ποσό των τετρακοσίων είκοσι πέντε (425) ευρώ για το χρονικό διάστημα από την 1/9/2015 έως την 31/8/2018, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση της πληρωμής κάθε μηνιαίας παροχής έως την εξόφληση.
ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ μέρος των δικαστικών εξόδων της εκκαλούσας –ενάγουσας και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, σε βάρος του εφεσίβλητου – εναγομένου και ορίζει το ύψος αυτών στο ποσό των επτακοσίων (700) ευρώ, στο οποίο περιλαμβάνεται και το ποσό που ο εναγόμενος έχει ήδη προκαταβάλει.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στον Πειραιά χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους, την 18 Φεβρουαρίου 2019.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ