ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Αριθμός 266/2023
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Σταυρούλα Λιακέα, Προεδρέουσα Εφέτη (κωλυομένων των Προέδρων Εφετών και των αρχαιοτέρων της Εφετών) – Εισηγήτρια, Ελευθέριο Γεωργίλη και Ιωάννα Μάμαλη, Εφέτες και από τη Γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του την ………, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των:
ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ: Ν.Π.Ι.Δ. με την επωνυμία «………….», το οποίο εδρεύει στην ……… και εκπροσωπείται νόμιμα, εκπροσωπήθηκε δε από την πληρεξούσια του δικηγόρο Μαρία Κουτρουμπή .
ΠΡΟΣ ΟΝ Η ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, που εδρεύει στον Πειραιά, ο οποίος δεν εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο.
Το αιτούν κατέθεσε ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου την από 12.4.2021 (ΓΑΚ/ΕΑΚ/ ……./2021) αίτησή του, κατ΄ άρθρο 10 ν. 4182/2013, της οποίας δικάσιμος ορίσθηκε η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας απόφασης.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.
Η πληρεξούσια δικηγόρος του αιτούντος , αφού έλαβε το λόγο από την Προεδρεύουσα Εφέτη, αναφέρθηκε στις έγγραφες προτάσεις που κατέθεσε.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
I. Κατά την διάταξη του άρθρου 109 παρ. 1 του Συντάγματος, δεν επιτρέπεται η μεταβολή του περιεχομένου ή των όρων διαθήκης, κωδικέλου ή δωρεάς ως προς τις διατάξεις τους υπέρ του Δημοσίου ή υπέρ κοινωφελούς σκοπού. Η συνταγματική αυτή διάταξη αποβλέπει στην προστασία και κατοχύρωση της θέλησης των διαθετών και δωρητών ακόμη και εναντίον των πράξεων της πολιτείας που έχουν νομοθετικό περιεχόμενο και, σύμφωνα με αυτήν, δεν επιτρέπεται, καταρχήν, η μεταβολή σκοπού περιουσίας που έχει ταχθεί υπέρ του Δημοσίου ή προς εξυπηρέτηση κοινής ωφελείας, όχι μόνο με διατάγματα, αλλά ούτε και με νόμο (ΟλΑΠ 1241/1979 ΝΟΒ1980.709, ΑΠ 1355/2017 και ΑΠ 1547/2010 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Κατ΄ εξαίρεση, όμως, επιτρέπεται, σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου του Συντάγματος, η επωφελέστερη αξιοποίηση ή διάθεση του καταλειφθέντος ή δωρηθέντος περιουσιακού στοιχείου, υπέρ του ίδιου ή άλλου (συγγενούς) κοινωφελούς σκοπού, στην ίδια περιοχή που όρισε ο διαθέτης ή ο δωρητής ή στην ευρύτερη περιφέρειά της, όταν βεβαιωθεί, με δικαστική απόφαση, ότι η θέληση του διαθέτη ή του δωρητή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί για οποιοδήποτε λόγο, καθόλου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου της ως προς τον ορισθέντα σκοπό, καθώς και ότι η θέληση αυτή μπορεί να- ικανοποιηθεί πληρέστερα με τη μεταβολή της εκμετάλλευσης ίου εν λόγω περιουσιακού στοιχείου, όπως νόμος ορίζει. Ειδικότερα, όταν με διαθήκη ή άλλη πράξη διατίθενται περιουσιακά στοιχεία με κληρονομιά, κληροδοσία ή δωρεά υπέρ κοινωφελών σκοπών, η επίτευξη των τελευταίων μπορεί να επιδιώκεται, είτε με την σύσταση αυτοτελούς ιδρύματος στο νομικό πρόσωπο του οποίου περιέρχεται η καταληφθείσα περιουσία, κατ΄ άρθρο 50 του Ν. 4182/2013 (Κώδικας Κοινωφελών Περιουσιών) είτε με την μεταβίβαση της περιουσίας αυτής σε ορισμένο φυσικό ή νομικό πρόσωπο με τον όρο της εκπληρώσεως από αυτό του ταχθέντος κοινωφελούς σκοπού, οπότε πρόκειται για μη αυθύπαρκτο, άλλως «υποτελές» ίδρυμα ή «κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης» και η αφιερούμενη περιουσία αποτελεί ιδιαίτερη περιουσιακή ομάδα, υποκείμενη, κατά το άρθρο 53 παρ. 1-2 του ίδιου νόμου, στην εποπτεία της αρμόδιας αρχής, δηλαδή του Υπουργού Οικονομικών και του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ως άνω νόμου, οι οποίοι ασκούν τις σχετικές αρμοδιότητες δια των οικείων Διευθύνσεων. Εξάλλου, κατά την παρ. 1 του άρθρου 10 του εκτελεστικού της ως άνω συνταγματικής διάταξης Ν. 4182/2013, «Περιουσίες που καταλείπονται υπέρ κοινωφελών σκοπών αξιοποιούνται κατά τον τρόπο που όρισε ο διαθέτης ή δωρητής. Απαγορεύεται η μεταβολή τόσο των παραπάνω κοινωφελών σκοπών, όσο και του τρόπου και των όρων διαχείρισης της περιουσίας, και των ορισμών για τον τρόπο διοίκησής της», ενώ κατά την παρ 2 του ίδιου άρθρου, αν υπάρχει αμφιβολία περί του περιεχομένου της βούλησης του διαθέτη ή δωρητή ή αμφισβήτηση επ΄ αυτού, αυτή επιλύεται από το αρμόδιο δικαστήριο κατ΄ άρθρο 825 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (όπως ήδη αυτό αντικαταστάθηκε από το άρθρο 77 παρ. 3 του Ν. 4182/2013), δηλαδή το Εφετείο της έδρας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που εποπτεύει την κοινωφελή περιουσία, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, κατόπιν αίτησης της αρμόδιας αρχής ή του υπέρ η κοινωφελής περιουσία νομικού προσώπου ή παντός έχοντος έννομο συμφέρον. Επί της αίτησης αυτής το ως άνω δικαστήριο, κατ΄ άρθρο 10 παρ. 3 Ν. 4182/2013, αποφαίνεται, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, επί του εάν η βούληση του διαθέτη ή δωρητή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, με οποιονδήποτε λόγο, καθόλου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος της, και καθορίζει τον τρόπο της επωφελέστερης ή ασφαλέστερης αξιοποίησης της περιουσίας, καθώς και το σκοπό και την περιοχή για την οποία πρέπει αυτή να διατεθεί ( Α.Π 4620/2012 , ΕΦ. Πειρ, 72/2020 , ΕΦ. ΠΕΙΡ. 116/2020, ΕφΘεσ 661/2017, ΕφΘεσ 309/2014, ΕφΠατρ 321/2017 και ΕφΑνΚρητ 31/2018 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠατρ. 9/2017 ΕλλΔνη 2017.499).
ΙΙ. Με την υπό κρίση από 12.4.2021 (με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …………/13.4.2021) αίτηση το αιτούν Ν.Π.Ι.Δ. με την επωνυμία «…………….» εκθέτει ότι συνεστήθη νομίμως ως κοινωφελές ίδρυμα το έτος 1974, με την υπ΄ αριθ. ………/1974 πράξη του συμβολαιογράφου Πειραιώς ……., από τον (τότε ζώντα) ιδρυτή και δωρητή . ……… Ότι η σύσταση του ιδρύματος αυτού εγκρίθηκε με το υπ΄ αριθ. 732/1974 ΠΔ (ΦΕΚ 321/1974 τ.Α), με το οποίο κυρώθηκε και ο Οργανισμός του (αποτελούμενος από 11 άρθρα) ενώ ο κύριος σκοπός του, όπως ορίσθηκε από τον ως άνω δωρητή και αναφέρεται στο άρθρο 2 του Οργανισμού του, είναι «η εκ των εισοδημάτων της περιουσίας αυτού ενίσχυσις αριθμού καταγομένων εξ ….. Κυκλάδων μαθητών ή σπουδαστών ή φοιτητών Ανωτέρων και Ανωτάτων Σχολών, κατά τα εν άρθροις 6 και 7 του παρόντος λεπτομερώς οριζόμενα, επί το σκοπώ υποβοηθήσεως προς περαιτέρω συνέχισιν των σπουδών των, είτε δι΄ άπαξ βοηθήματος είτε δια περιοδικών χρηματικών ενισχύσεων, κατά την ανεξέλεγκτον κρίσιν της Διοικούσης αυτό Επιτροπής και αναλόγως των πόρων αυτού, αποκλεισμένων των συγγενών του ιδρυτού και των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου». Ότι ο ανωτέρω κοινωφελής σκοπός του ιδρύματος δεν μπορεί πλέον να πραγματοποιηθεί, αφού η περιουσία αυτού αποτελείται από: α) το αναφερόμενο ακίνητο (διαμέρισμα ισόγειου ορόφου) που βρίσκεται στα ….. Αττικής, στο οποίο στεγάζονται τα γραφεία του ιδρύματος το οποίο (ακίνητο) είναι απρόσοδο, β) τα μικρής αξίας έπιπλα του γραφείου αυτού (αιτούντος) και τα χρηματικά διαθέσιμα του ταμείου του εκ ποσού 16,41 ευρώ και γ) τις τραπεζικές καταθέσεις αυτού (αιτούντος) εκ συνολικού ποσού 289.262,15 ευρώ, από τις οποίες το μεγαλύτερο ποσό είναι σε καταθέσεις προθεσμίας, με αποτέλεσμα, λόγω της ραγδαίας πτώσης των επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις και της μείωσης των εξ αυτών τόκων σε ετήσια βάση, να έχει καταβληθεί, ως χρηματική ενίσχυση, κατά το τελευταίο σπουδαστικό έτος 2017-2018 μόνο το μικρό ποσό των 1.700 ευρώ με επιμερισμό του σε μόλις 4 δικαιούχους, αν και οι εκ της …… καταγόμενοι δικαιούχοι (μαθητές, σπουδαστές, φοιτητές) υπερέβαιναν τους τριάντα (30), ενώ για τα σπουδαστικά έτη 2018-2019 και 2019-2020 δεν κατέβαλε οικονομικές ενισχύσεις στους δικαιούχους . Ότι, για το λόγο αυτό, η βούληση του δωρητή και η εκπλήρωση του ταχθέντος απ΄ αυτόν κοινωφελούς σκοπού, μπορεί να εξυπηρετηθεί επωφελέστερα με την μεταβολή της εκμετάλλευσης των δωρηθέντων περιουσιακών στοιχείων και συγκεκριμένα με την παροχή των προβλεπομένων στον Οργανισμό του Ιδρύματος χρηματικών ενισχύσεων, όχι μόνο από τα εισοδήματα της δωρηθείσας περιουσίας, αλλά και από το ίδιο διαθέσιμο κεφάλαιο αυτής και μέχρι του ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%) του κεφαλαίου ετησίως. Με βάση το ιστορικό αυτό, το αιτούν, ζητεί : 1) να βεβαιωθεί δικαστικά ότι η θέληση του δωρητή ……… σχετικά με ανωτέρω κοινωφελή σκοπό τον ταχθέντα με την υπ΄ αριθ. ……./1974 συμβολαιογραφική πράξη σύστασης αυτού (αιτούντος ιδρύματος), δεν δύναται να πραγματοποιηθεί και 2) να καθορισθεί, ως επωφελέστερος τρόπος αξιοποίησης της περιουσίας του ιδρύματος: η μεταβολή της εκμετάλλευσης των δωρηθέντων περιουσιακών στοιχείων και συγκεκριμένα με η παροχή των προβλεπομένων στον Οργανισμό του Ιδρύματος χρηματικών ενισχύσεων, όχι μόνο από τα εισοδήματα της δωρηθείσας περιουσίας, αλλά και από το ίδιο διαθέσιμο κεφάλαιο αυτής και μέχρι του ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%) του κεφαλαίου ετησίως.
Η αίτηση αυτή παραδεκτώς εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος αρμόδιου Δικαστηρίου κατά την ειδική διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 10 παρ. 2 Ν. 4182/2013 και 825 ΚΠολΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 77 παρ. 3 του Ν. 4182/2013) κατά τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη νομική σκέψη, ενώ για το παραδεκτό της συζήτησης τηρήθηκε η νόμιμη προδικασία, αφού αντίγραφο της αίτησης έχει επιδοθεί α) στον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, ο οποίος είναι, στην προκειμένη περίπτωση, αρμόδια αρχή κατ΄ άρθρα 1 παρ. 4 και 2 παρ. 3 περ. α του Ν. 4182/2013, επειδή ο σκοπός της δωρηθείσης περιουσίας εκπληρώνεται εντός των εδαφικών ορίων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, που εδρεύει στον Πειραιά, με συνέπεια, όπως προεκτέθηκε, την κατά τόπο αρμοδιότητα του Δικαστηρίου τούτου (βλ. την υπ΄ αριθ. …..΄/04.11.2021 έκθεση επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών, ………), β) στο Δήμο Αθηναίων, (βλ. την υπ΄ αριθ. ………΄/04.11.2021 έκθεση επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών, ………). Εξάλλου, περίληψη της αίτησης αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, ένα μήνα πριν από τη δικάσιμο και παρέμεινε αναρτημένη μέχρι και την προηγούμενη ημέρα της δικασίμου, η ίδια δε περίληψη τοιχοκολλήθηκε στο κατάστημα της έδρας της ως άνω Αποκεντρωμένης Διοίκησης (βλ το 8.11.2021 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της Διεύθυνσης Εσωτερικών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου). Επίσης, περίληψη της αίτησης αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής καθώς και του Δήμου Αθηναίων (όπου βρίσκεται η έδρα του αιτούντος ιδρύματος), ένα μήνα πριν από τη δικάσιμο και παρέμεινε αναρτημένη μέχρι και την προηγούμενη ημέρα της δικασίμου, η ίδια δε περίληψη τοιχοκολλήθηκε στο κατάστημα της έδρας των ως άνω Υπηρεσιών (βλ. την υπ΄ αριθ. πρωτ. ………/14.12.2021 βεβαίωση της Διεύθυνσης Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής και την με αριθμό πρωτ. ………../17.3.2022 βεβαίωση του Δήμου Αθηναίων με την συνημμένη βεβαίωση ανάρτησης). Είναι δε η αίτηση αυτή, κατά τα εκτιθέμενα στην ίδια ως άνω νομική σκέψη, νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 109 παρ. 1-2 του ισχυοντος Συντάγματος, καθώς και 10, 11,50 του Ν. 4182/2013 και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.
IV. Από όλα τα επικαλούμενα και νομίμως προσκομιζόμενα από το αιτούν έγγραφα, σε συνδυασμό και με τα διδάγματα της κοινής πείρας που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο (άρθρα 336 παρ. 4 και 741 ΚΠολΔ), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Με την υπ΄ αριθ. ………/4.3.1974 πράξη του συμβολαιογράφου Πειραιώς ………, συνεστήθη από τον (τότε ζώντα) ιδρυτή και δωρητή . ……. το κοινωφελές ίδρυμα με την επωνυμία «…………» (ήδη αιτούν) με έδρα την Αθήνα, που αποτελεί Ν.Π.Ι.Δ, διεπόμενο από τη συστατική πράξη του, τις διατάξεις του Α.Ν..2039/1939 και τον Οργανισμό του. Ειδικότερα, η σύσταση του ως άνω ιδρύματος εγκρίθηκε με το υπ΄ αριθ. 732/4.11.1974 Π.Δ. (ΦΕΚ 321/6.11.1974), με το οποίο κυρώθηκε και ο Οργανισμός του, αποτελούμενος από 11 άρθρα, ενώ, στη συνέχεια, με το υπ΄ αριθ. 714/1978Π.Δ. (ΦΕΚ 161/28.9.1978 τ.Α) αντικαταστάθηκαν τα άρθρα 2, 3, 6 και 7 του Οργανισμού και, τέλος, με το υπ΄ αριθ. 976/1980 Π.Δ. (ΦΕΚ 244/21.10.1980 τ. Α) αντικαταστάθηκε το άρθρο 6 του Οργανισμού. Ο κύριος σκοπός του αιτούντος ιδρύματος, όπως αυτός ορίσθηκε από τον ως άνω δωρητή του με την συστατική του πράξη και αναφέρεται στο άρθρο 2περ. α του Οργανισμού του, είναι «Η εκ των εισοδημάτων της περιουσίας αυτού ενίσχυσις αριθμού καταγομένων εξ ….. – Κυκλάδων μαθητών ή σπουδαστών ή φοιτητών Ανωτέρων και Ανωτάτων Σχολών, κατά τα εν άρθροις 6 και 7 του παρόντος λεπτομερώς οριζόμενα, επί το σκοπώ υποβοηθήσεως προς περαιτέρω συνέχισιν των σπουδών των, είτε εφ΄ άπαξ βοηθήματος είτε δια περιοδικών χρηματικών ενισχύσεων; Κατά την ανεξέλεγκτον κρίσιν της Διοικούσης αυτό Επιτροπής και αναλόγως των πόρων αυτού, αποκλειομένων των συγγενών του ιδρυτού και των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου». Πρέπει να επισημανθεί ότι στο άρθρο 2 περ. β του Οργανισμού του αιτούντος ιδρύματος, αναφέρεται, ως δεύτερος σκοπός του, και «Η μέσω της Κοινότητος …..-Κυκλάδων, συντήρησις και διατήρησις της παλαιότητος, προς τουριστικήν προβολήν, της ημιονικής οδού Αιγιαλού-Χώρας-Ίου και η μέσω της αυτής Κοινότητος, συντήρησις και ο ευπρεπισμός των εν Ίω μνημείων», πλην όμως, όπως γίνεται δεκτό τόσο από το αιτούν όσο και από τον κυρίως παρεμβαίνοντα Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, η ανάγκη εκπλήρωσης του σκοπού αυτού έχει εκλείψει προ πολλού, αφού, σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, τούτο συνιστά αρμοδιότητα του Δήμου ……., με συνέπεια να μην διατυπώνεται, ως προς τον τελευταίο αυτό σκοπό, οιοδήποτε αίτημα από το ανωτέρω ίδρυμα με την κρινόμενη αίτησή του. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι η περιουσία του αιτούντος ιδρύματος, σύμφωνα με τον τελευταίο ισολογισμό οικονομικού έτους (χρήσεως) 2021, που εγκρίθηκε με το 204/23.1.2022 Πρακτικό της Διοικούσας Επιτροπής του, αποτελείται από: α) το υπό στοιχεία 1-2 διαμέρισμα ισόγειου ορόφου της επί της οδού ……….. στην Αθήνα (…..) πολυκατοικίας, το οποίο (διαμέρισμα) έχει επιφάνεια 31 τ.μ, και είναι τρέχουσας αξίας (όπως αυτή αναγράφεται στον ως άνω ισολογισμό) 6.368,31 ευρώ, β) τα έπιπλα του γραφείου του, αξίας 65,85 ευρώ, γ) τις τραπεζικές καταθέσεις του, συνολικού ποσού 289.377,38 ευρώ. Αποδείχθηκε ότι οι προαναφερόμενες τραπεζικές καταθέσεις την 25.5.2022 ανέρχονταν στο συνολικό ποσό των 289.458,11 ευρώ και ότι το μεγαλύτερο μέρος των οποίων ήταν σε καταθέσεις προθεσμίας (ήτοι ποσό 622,76 ευρώ στην Εθνική Τράπεζα σε προθεσμιακή κατάθεση με αριθμό λογαριασμού ……, ποσό 297,06 ευρώ στον με αριθμό ……… λογαριασμό όψεως στην Εθνική Τράπεζα, ποσό 126.538,29 ευρώ σε προθεσμιακή κατάθεση στην Τράπεζα Πειραιώς με αριθμό λογαριασμού …………..), σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο που προσκομίζει μετ΄επικλήσεως το αιτούν. Περαιτέρω, ως προς τα εισοδήματα από την περιουσία αυτή, αποδείχθηκε κατ΄ αρχήν ότι το αιτούν ίδρυμα δεν εκμεταλλεύεται το ως άνω ακίνητο, ιδιοκτησίας του, με συνέπεια το τελευταίο να είναι απρόσοδο, διότι σε αυτό στεγάζεται το γραφείο του ιδίου. Επίσης, οι τόκοι των ως άνω καταθέσεων του αιτούντος ανήλθαν: α) στο ποσό των 1.843,33 ευρώ για το οικονομικό έτος (χρήση) 2017, όπως τούτο αναγράφεται στην έκθεση ισολογισμού του ως άνω έτους (βλ. το ……/25.1.2018 Πρακτικό της Διοικούσας Επιτροπής του αιτούντος) και β) στο ποσό των 1.823,41 ευρώ για το οικονομικό έτος (χρήση) 2018, όπως τούτο αναγράφεται στην έκθεση ισολογισμού του ως άνω έτους (βλ. το …../2.2.2019 Πρακτικό της Διοικούσας Επιτροπής του αιτούντος), γ) στο ποσό των 1.477,10 ευρώ για το οικονομικό έτος (χρήση) 2019, όπως τούτο αναγράφεται στην έκθεση ισολογισμού του ως άνω έτους (βλ. το …./23.1.2020 Πρακτικό της Διοικούσας Επιτροπής του αιτούντος), δ) στο ποσό των 288,15 ευρώ για το οικονομικό έτος (χρήση) 2020, ε ) στο ποσό των 794,39 ευρώ για το οικονομικό έτος (χρήση) 2021, όπως τούτο αναγράφεται στην έκθεση ισολογισμού του ως άνω έτους (βλ. το …../10.3.2022 Πρακτικό της Διοικούσας Επιτροπής του αιτούντος). Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι το αιτούν ίδρυμα για χρονικό διάστημα 44 ετών, ήτοι από το έτος 1974 έως και το σπουδαστικό έτος 2017- 2018, πραγματοποιούσε τον ανωτέρω σκοπό του (ήτοι παροχή χρηματικών ενισχύσεων σε καταγόμενους από την Ίο μαθητές ή σπουδαστές ή φοιτητές Ανωτέρων και Ανωτάτων Σχολών, προς περαιτέρω συνέχιση των σπουδών τους), όπως τούτο αναφέρεται και από το ίδιο το αιτούν στην κρινόμενη αίτησή του. Κατά τα τελευταία σπουδαστικά έτη χορηγήθηκαν χρηματικές ενισχύσεις σε φοιτητές καταγόμενους από την Ίο και συγκεκριμένα στους εγκεκριμένους ισολογισμούς του ιδρύματος των οικονομικών ετών (χρήσεων) 2016, 2017 και 2018 ανεγράφησαν τα ποσά των 4.150 ευρώ, 1.700 και 1.700 ευρώ αντίστοιχα για οικονομικές ενισχύσεις φοιτητών, τα οποία και τους χορηγήθηκαν. Το σπουδαστικό έτος 2017-2018 χορηγήθηκε σε τέσσερις (4) φοιτητές, καταγόμενους από την Ίο, το χρηματικό ποσό των 1.700 ευρώ, κατανεμημένο σε 500 ευρώ για τον ένα φοιτητή και σε 400 ευρώ για έκαστο από τους λοιπούς τρεις φοιτητές. Τα σπουδαστικά έτη 2018-2019 και 2019-2020 δεν χορηγήθηκε σε φοιτητές, καταγόμενους από την Ίο, κάποιο χρηματικό ποσό, ελλείψει πόρων. Είναι δε αληθές, σύμφωνα και με τα διδάγματα της κοινής πείρας, ότι κατά τα τελευταία έτη οι αποδόσεις (τόκοι) των προθεσμιακών χρηματικών καταθέσεων και των καταθέσεων ταμιευτηρίου είναι μειωμένοι σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό σε συνδυασμό αφενός με την πρόβλεψη του Οργανισμού του ιδρύματος (βλ. άρθρο 2 αυτού) ότι οι χρηματικές ενισχύσεις προς τους σπουδαστές προέρχονται από τα εισοδήματα από την περιουσία του ιδρύματος και όχι από το κεφάλαιο της περιουσίας αυτής και αφετέρου ότι, κατά τον παρόντα χρόνο, το ίδρυμα δεν έχει άλλα εισοδήματα από την περιουσία του πλην των τόκων από τις καταθέσεις του, έχει οδηγήσει σε μείωση σε σχέση με το ύψος των ενισχύσεων των προγενέστερων ετών και εν τέλει σε αδυναμία καταβολής των οικονομικών ενισχύσεων που χορηγούνται ετησίως στους σπουδαστές. Το γεγονός, αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι η θέληση του ως άνω δωρητή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί καθόλου ή έστω κατά το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου της, ως προς τον προαναφερόμενο ορισθέντα σκοπό, δεδομένου ότι κατά τα τελευταία σπουδαστικά έτη, χορηγήθηκαν οικονομικές ενισχύσεις σε τέσσερις μόνο σπουδαστές ετησίως, ενώ υπήρχαν πολλοί περισσότεροι δικαιούχοι (μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές καταγόμενοι από την …..) που υπερέβαιναν τους τριάντα (30) ετησίως και ότι εν τέλει τα σπουδαστικά έτη 2018-2019 και 2019-2020 δεν χορηγήθηκε σε φοιτητές, καταγόμενους από την …., κάποιο χρηματικό ποσό, ελλείψει πόρων. Η βούληση, του δωρητή η οποία ήταν η παροχή οικονομικών ενισχύσεων στους καταγόμενους από την …. μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές, όπως τούτο αναγράφεται και στο άρθρο 2 του Οργανισμού, στο οποίο αναφέρεται ότι σκοπός του ιδρύματος είναι: «Η εκ των εισοδημάτων της περιουσίας αυτού ενίσχυσις αριθμού καταγομένων εξ ….-Κυκλάδων μαθητών ή σπουδαστών ή φοιτητών…». Η επιλογή δε αυτή δεν γίνεται αυθαίρετα από την Διοικούσα Επιτροπή του ιδρύματος, αλλά γίνεται με βάση τα κριτήρια που ο ίδιος ο δωρητής έχει καθορίσει και αναφέρονται στο άρθρο 7 του Οργανισμού, σύμφωνα με το οποίο «Η Διοικούσα Επιτροπή… εξετάζει τας υποβληθείσας αιτήσεις και, λαμβάνουσα υπόψιν βασικώς μεν τον βασιμόν ούτινος ο υποψήφιος έτυχεν εν τω τίτλω σπουδών; εν συνεχεία δε και ετέρους παράγοντας ως λ.χ. την οικογενειακήν και οικονομικήν κατάστασιν, το ήδος του υποψηφίου και της οικογένειας του, την κλίσιν προς ωρισμένον κλάδον σπουδών, ως και έτερον στοίχεΙον περιερχόμενον εις γνώσιν της Επιτροπής…. επιλέγει δια ητιολογημένης αποφάσεως του υποτρόφους, καθορίζουσα άμα το ύψος της παρασχεθησομένης εκάστω ενισχύσεως, τον τρόπον καταβολής και την διάρκειαν αυτής, αναλόγως πάντοτε των πόρων του Ιδρύματος». Επομένως, η εκπλήρωση της βουλήσεως του δωρητή, έχει καταστεί αδύνατος, μολονότι τα διαθέσιμα του δωρεάς επαρκούν. Υπό τις κρατούσες συνθήκες η βούληση του δωρητή μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν καθοριστεί ως τρόπος εκπλήρωσης της βουλήσεως του , η διάθεση των εισοδημάτων από το κεφάλαιο των καταθέσεων για την παροχή οικονομικών ενισχύσεων στους καταγόμενους από την Ίο μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές, κατά τα αναλυτικά εκτιθέμενα ανωτέρω. Η ρύθμιση αυτή, η οποία προτείνεται από το αιτούν είναι σύμφωνη και με την εικαζομένη βούληση του δωρητή. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η αίτηση, να γίνει δεκτή ως και κατ’ ουσία βάσιμη και ν’ αποφανθεί το Δικαστήριο τούτο ότι η βούληση του δωρητή ………. σχετικά με ταχθέντα με την υπ΄ αριθ. ………../1974 συμβολαιογραφική πράξη σύστασης αυτού (αιτούντος ιδρύματος), κοινωφελή σκοπό, δύναται να πραγματοποιηθεί πληρέστερα με τη παροχή των προβλεπομένων στον Οργανισμό του Ιδρύματος χρηματικών ενισχύσεων, όχι μόνο από τα εισοδήματα της δωρηθείσας περιουσίας, αλλά και από το ίδιο διαθέσιμο κεφάλαιο αυτής και μέχρι του ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%) του κεφαλαίου ετησίως, αναλόγως του αριθμού των δικαιούχων μαθητών – φοιτητών ή σπουδαστών, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δέχεται την αίτηση.
Αποφαίνεται ότι ο αναφερόμενος στην υπ ΄ αριθ. ………/1974 πράξη του συμβολαιογράφου Πειραιώς …….., με την οποία συστήθηκε το αιτούν, κοινωφελές ίδρυμα , σκοπός του ιδρυτή και δωρητή …. …. ικανοποιείται πληρέστερα με την παροχή των προβλεπομένων στον Οργανισμό του Ιδρύματος χρηματικών ενισχύσεων, όχι μόνο από τα εισοδήματα της δωρηθείσας περιουσίας, αλλά και από το ίδιο διαθέσιμο κεφάλαιο αυτής και συγκεκριμένα από τις τραπεζικές καταθέσεις του, συνολικού ποσού 289.458,11 ευρώ, (ήτοι προθεσμιακή κατάθεση ποσού 162.522,71 ευρώ στην Εθνική Τράπεζα με αριθμό λογαριασμού …, κατάθεση ποσού 297,06 ευρώ στον με αριθμό ……. λογαριασμό όψεως στην Εθνική Τράπεζα, προθεσμιακή κατάθεση ποσού 126.538,29 ευρώ στην Τράπεζα Πειραιώς με αριθμό λογαριασμού ……….. ) και μέχρι του ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%) του κεφαλαίου των ανωτέρω καταθέσεων ετησίως, αναλόγως του αριθμού των δικαιούχων μαθητών – φοιτητών ή σπουδαστών, ανά έτος .
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στον Πειραιά στις 20 Απριλίου 2023 .
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΕΦΕΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δημοσιεύτηκε δε στο ακροατήριό του, στον Πειραιά, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση, στις 11 Μαΐου 2020, με άλλη σύνθεση, λόγω μεταθέσεως και αναχωρήσεως του Εφέτη Ελευθερίου Γεωργίλη, αποτελούμενη από τους Δικαστές Σταυρούλα Λιακέα, Προεδρεύουσα Εφετη (κωλυομένων των Προέδρων Εφετών και των αρχαιοτέρων αυτής Εφετών), Ιωάννα Μάμαλη και Χρυσή Φυντριλάκη, Εφέτες και με Γραμματέα την Κ.Σ, χωρίς την παρουσία του πληρεξούσιου δικηγόρου του αιτούντος,.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΕΦΕΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ