ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
2ο ΤΜΗΜΑ
ΤΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Αριθμός Απόφασης 608/2022
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τον Δικαστή Ελευθέριο Γεωργίλη, Εφέτη, ο οποίος ορίστηκε από το Τριμελές Συμβούλιο Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιώς και τη Γραμματέα Τ.Λ..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις ………, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των:
Εκκαλούντων: 1) ……….., 2) ………. και 3) ………….. οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από την πληρεξούσια δικηγόρο τους Αναστασία Στάικου.
Εφεσίβλητης: εταιρίας ……………….., ως καθολική διάδοχος της εταιρίας …………………… η οποία εκπροσωπήθηκε από τους πληρεξούσιους δικηγόρους της Ειρήνη Κούρου και Νικόλαο Κριθαρά.
Οι ενάγοντες ζήτησαν να γίνει δεκτή η από 30.7.2017 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …………../2017 αγωγή, την οποία άσκησαν ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, με την οριστική απόφασή του 4327/2018, απέρριψε την αγωγή. Κατά της απόφασης αυτής, οι ενάγοντες άσκησαν την από 19.6.2020 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ……………/2020 έφεση (αριθμός έκθεσης κατάθεσης στο Εφετείο …………./2020), η οποία προσδιορίστηκε για τις 25.11.2021, οπότε αναβλήθηκε για τη δικάσιμο που αναγράφεται στην αρχή της παρούσας. Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το πινάκιο και συζητήθηκε.
Κατά τη συζήτηση της έφεσης, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στις προτάσεις τους.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Η από 19.6.2020 έφεση των ηττηθέντων εναγόντων κατά της οριστικής απόφασης 4327/2018 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε ερήμην τους (δεν παραστάθηκαν προσηκόντως, λόγω της εκπρόθεσμης κατάθεσης προτάσεων), κατά την τακτική διαδικασία και με την οποία απορρίφθηκε η από 30.7.2017 αγωγή τους, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 495 παρ. 1, 511, 513 παρ. 1 περ. α, 516 παρ. 1, 517 και 518 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.). Περαιτέρω, αρμοδίως φέρεται για συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρο 19 του Κ.Πολ.Δ.), ενώ έχει κατατεθεί το σχετικό παράβολο από τον πρώτο εκκαλούντα, αρκούντος ενός μόνο παραβόλου (άρθρο 495 παρ. 3Α. περ. β´ και Γ εδ. β΄ του ίδιου Κώδικα. Εξάλλου, επειδή η έφεση των εναγόντων αυτών, που δικάστηκαν ερήμην στον πρώτο βαθμό, ασκήθηκε εμπρόθεσμα, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή (άρθρα 532 και 533 παρ. 1 του Κ.Πολ.Δ.) και, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 528 του ίδιου Κώδικα, να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση (χωρίς να απαιτείται να ευδοκιμήσει κάποιος λόγος έφεσης, αρκούσης της τυπικής παραδοχής της), μέσα στα όρια που καθορίζονται με την έφεση, ήτοι στο σύνολό της. Επομένως, οι εκκαλούντες δικαιούνται να προβάλουν πλέον όλους τους ισχυρισμούς, τους οποίους θα μπορούσαν να προτείνουν και πρωτοδίκως (Α.Π. 579/2018 και Α.Π. 546/2014 αμφότερες στην Τ.Ν.Π. «ΝΟΜΟΣ»). Επιπλέον, πρέπει να κρατηθεί η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο και να ερευνηθεί εκ νέου η ως άνω αγωγή, ως προς τη νομική και ουσιαστική της βασιμότητα (άρθρο 535 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ.), κατά την ίδια ως άνω διαδικασία.
ΙΙ. Η σύγχρονη εκρηκτική επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη παρήγαγε αναγκαία και ένα σύνολο πηγών κινδύνου, που αποτελούν απρόβλεπτη απειλή για τον άνθρωπο και τα αγαθά του. Τέτοιες πηγές κινδύνου προκλήσεως ζημιών συνιστούν λ.χ. τα (επίγεια, υδάτινα και εναέρια) μέσα μαζικής μεταφοράς, οι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού και τα δίκτυα διανομής του, οι ανάλογες εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας, φυσικού αερίου και άλλων εύφλεκτων και εκρηκτικών χημικών ουσιών, η αυτοματοποιημένη μαζική παραγωγή προϊόντων. Η πρόκληση ζημίας από μία τέτοια πηγή κινδύνου περιάγει τον ζημιωθέντα σε δυσχερή θέση αποκατάστασης της ζημίας του, διότι η αρχή της υποκειμενικής ευθύνης που διέπει το δίκαιο της εξωδικαιοπρακτικής ευθύνης αποκλείει την αποζημίωση του από τον κάτοχο ή τον εξουσιαστή μίας τέτοιας πηγής κινδύνου, όταν η ζημία δεν μπορεί να αποδοθεί σε υπαιτιότητα κάποιου συγκεκριμένου προσώπου, οπότε “casum sentit dominus”, δηλαδή η τυχαία ζημία βαρύνει εν τέλει τον παθόντα. Επίσης, ο ζημιωθείς δυσχερέστατα αποδεικνύει το πταίσμα (όταν υπάρχει) εκείνου που τον ζημίωσε, ενώ ο τελευταίος ως κάτοχος της ανάλογης τεχνογνωσίας ευχερέστατα ανταποδεικνύει ότι δεν υπάρχει πταίσμα. Έτσι το (αναίτιο) θύμα μίας σύγχρονης πηγής κινδύνων μένει αναποζημίωτο, πράγμα που συνιστά μη αποδεκτή δικαϊκή πραγματικότητα και καταδεικνύει την αδυναμία πλέον της αρχής της υποκειμενικής ευθύνης να ρυθμίσει, με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, τα σύγχρονα ζητήματα της εξωδικαιοπρακτικής ευθύνης. Απαιτείται λοιπόν μία διαφορετική νομική αντιμετώπιση της ευθύνης από την πρόκληση ζημιών από τέτοιες πηγές ιδιαίτερων κινδύνων που αποκαλείται “ευθύνη από διακινδύνευση”. Αυτή δεν μπορεί να είναι παρά η αναγνώριση της υποχρέωσης για αποζημίωση, ανεξάρτητα από υπαιτιότητα, όταν η ζημία συναρτάται με πηγές, από τις οποίες εκπορεύεται ένας “ιδιαίτερος” κίνδυνος. Κίνδυνος που αφενός δεν μπορεί να ελεγχθεί με την καταβολή της απαιτούμενης στις συναλλαγές επιμέλειας και αφετέρου απειλεί άτομα, που, λόγω της δομής και οργάνωσης των σύγχρονων κοινωνιών, είναι υποχρεωμένα να εκτίθενται σ’ αυτόν. Συνεπώς, η αρχή της διακινδύνευσης συνεπάγεται ότι ο κάτοχος ή εξουσιαστής μιας τέτοιας πηγής ιδιαίτερων κινδύνων είναι υποχρεωμένος, αφού άλλωστε αντλεί τα οφέλη από την κινδυνώδη για τους τρίτους λειτουργία της, να αποκαταστήσει κάθε ζημία που προκαλείται από την πραγμάτωση των ιδιαίτερων αυτών κινδύνων ανεξάρτητα από το αν η πρόκληση της ζημίας οφείλεται ή όχι σε υπαιτιότητα του. Η ευθύνη από διακινδύνευση, η οποία είναι συνήθως εξωδικαιοπρακτική και μπορεί να συρρέει με την ευθύνη από αδικοπραξία ή σύμβαση, δεν προϋποθέτει κατά κανόνα πράξη, ούτε παράνομη συμπεριφορά ή πταίσμα του υπεύθυνου. Γεννάται είτε από φυσικά γεγονότα, είτε από τεχνικές λειτουργίες ή και ανθρώπινη συμπεριφορά που δεν είναι πράξη. Απαιτεί όμως, πρόσφορη αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της πηγής του κινδύνου και της ζημίας. Υπόχρεος σε αποζημίωση είναι ο κάτοχος ή εξουσιαστής της πηγής των ιδιαίτερων κινδύνων. Η επιβάρυνση του δικαιολογείται ηθικά τόσο από τη νομική αναγνώριση από τη δικαϊκή τάξη λειτουργίας των πηγών αυτών, όσο και από τα οικονομικά οφέλη (συνήθως μεγάλα), που αντλούνται από τέτοιες πηγές. Η αποκλειστική προσήλωση λοιπόν στο δόγμα της υποκειμενικής ευθύνης συνεπάγεται την αδυναμία της έννομης τάξεως να αποκαταστήσει σημαντικό ποσοστό από τις ζημίες του σύγχρονου πολίτη και γι’ αυτό επιβάλλεται ένας αναπροσανατολισμός στη λειτουργία του δικαίου της εξωδικαιοπρακτικής ευθύνης στο πλαίσιο του σύγχρονου κοινωνικού κράτους, που θα κατευθύνεται στην αποκατάσταση της ζημίας με την παροχή στο ζημιωθέντα αξίωσης για πλήρη αποζημίωση όταν η ζημία του αιτία έχει μία τέτοια πηγή κινδύνου, αφού μόνο έτσι διασφαλίζονται και ικανοποιούνται με πληρότητα τα συνταγματικά δικαιώματα του ατόμου για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του, για τη συμμετοχή του στην κοινωνική και οικονομική ζωή, την προστασία της ζωής και της υγείας του (άρθρο 5 παρ. 1 και 5 Συντ.), για την προστασία της ιδιοκτησίας του (άρθρο 17 παρ. 1 Συντ.), στην ευρύτητα μάλιστα που η έννοια της ιδιοκτησίας προστατεύεται από την ΕΣΔΑ στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της. Τα συνταγματικά αυτά δικαιώματα στο πλαίσιο της γενικής αρχής του κοινωνικού κράτους δικαίου αποβλέπουν μάλιστα, μετά τη ρητή καθιέρωση της αρχής της τριτενέργειας των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων (άρθρο 25 παρ. 1 Συντ.), στην κατοχύρωση και προστασία των σχετικών έννομων αγαθών, όχι μόνο απέναντι σε κυριαρχικές κρατικές επεμβάσεις, αλλά και απέναντι σε προσβολές τους από φορείς ιδιωτικής εξουσίας στο πλαίσιο των διαπροσωπικών σχέσεων. Με την έννοια αυτή, η εξωδικαιοπρακτική ευθύνη (άρα και η ευθύνη από διακινδύνευση ως μέρος της) αποτελεί μία δευτερογενή προστατευτική λειτουργία των προαναφερόμενων έννομων ατομικών αγαθών και γι’ αυτό προάγεται σε ουσιώδες στοιχείο της συνταγματικής τάξεως, αφού διαφορετικά η επιδιωκόμενη από το Σύνταγμα προστασία τους θα παρέμενε ατελής. Ο νομοθέτης, υλοποιώντας το πνεύμα των συνταγματικών αυτών διατάξεων, δεν καθιέρωσε ένα γενικό κανόνα (ρήτρα) για την ευθύνη από διακινδύνευση, αλλά ρύθμισε περιπτωσιολογικά κάποιες περιπτώσεις ευθύνης από διακινδύνευση. Αυτές είναι, εκτός από τα άρθρα 924 παρ. 1 και 925 του Α.Κ., η ευθύνη για ζημίες από τα αυτοκίνητα – ν. ΓπΝ/1911, η ευθύνη του εκμεταλλευόμενου αεροσκάφος για ζημίες κατά την αεροπορική μεταφορά – ν. 1815/1988, η ευθύνη για ζημίες από πυρηνική ενέργεια – ν. 1758/1988, η ευθύνη για ζημίες από ρύπανση ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος – ν. 1650/1986, η ευθύνη για ζημίες από αντικείμενα που εκτοξεύονται στο διάστημα – ν. 563/1977, η ευθύνη για ρύπανση με πετρέλαιο – ν. 314/1976 και η ευθύνη παραγωγού από ελαττωματικά προϊόντα – ν. 2251/1994 (Εφ.Δωδ. 204/2013 Τ.Ν.Π. «ΝΟΜΟΣ», Εφ.Λαρ. 598/2006 Νο.Β. 2008, σελ. 319, Απ. Γεωργιάδης σε Γεωργιάδη – Σταθοπούλου Αστικός Κώδιξ κατ’ άρθρο ερμηνεία, Εκδόσεις Αφοι Σάκκουλα 1982, Τόμος IV, Εισαγ. Παρατηρήσεις στα άρθρα 914-938, αρ. 30 επ. και Ι. Δεληγιάννης – Π. Κορνηλάκης, Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο, Εκδόσεις Σάκκουλα Θεσσαλονίκη 1992, τόμος ΙΙΙ, παρ. 401, σελ. 360 επ.). Αντίθετα, για τις αρρύθμιστες περιπτώσεις δεν τυγχάνουν αναλογικής εφαρμογής οι ανωτέρω διατάξεις, διότι αντιβαίνει στη βούληση του νομοθέτη, ο οποίος επέλεξε την περιπτωσιολογική ρύθμιση συγκεκριμένων περιπτώσεων, εάν δε, επιθυμούσε να καθιερώσει γενική ρήτρα ευθύνης από διακινδύνευση θα την είχε προβλέψει, όπως θα είχε πράξει και εάν επιθυμούσε να προσθέσει και άλλες περιπτώσεις στις ανωτέρω ρυθμίσεις (Μ.Εφ.Αθ. 4838/2019 προσκομιζόμενη, «Δυνατότητα ή μη αναλογικής εφαρμογής των λόγων ευθύνης από διακινδύνευση, ιδίως σε βάρος της ΔΕΔΔΗΕ», Γνωμοδότηση ……. και ……….., προσκομιζόμενη και «Η αναλογική εφαρμογή των λόγων ευθύνης από διακινδύνευση» Ελλ.Δ/νη 2016, σελ. 329). Ωστόσο, η περίπτωση μερικής πτώσης ή αποκόλλησης ξύλινων τραβερσών, που στήριζαν εναέριους ηλεκτροφόρους αγωγούς – καλώδια ή και τήγματος από κολώνα διανομής ηλεκτρικού ρεύματος υπάγονται ευθέως στη διάταξη του άρθρου 925 του Α.Κ. για την ευθύνη από πτώση άλλου έργου, έννοια που είναι ευρύτερη από την έννοια του κτίσματος και περιλαμβάνει και τις τελευταίες περιπτώσεις (Α.Π. 827/2020 ιστοσελίδα ΑΠ www.areiospagos.gr, Κ. Παντελίδου παρατηρήσεις σε Εφ.Λαρ. 598/2006 Νο.Β. 2008, σελ. 327 και Γ. Γεωργιάδης σε Απ. Γεωργιάδη Συστηματική Ερμηνεία Α.Κ., εκδόσεις Π.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 2010, τόμος Ι, άρθρο 925 αρ. 4).
ΙΙΙ. Στην προκείμενη περίπτωση, με την από 30.7.2017 αγωγή τους, οι ενάγοντες ………………, ιστορούν ότι έχουν τη συγκυριότητα, κατά 30/64, 28/64 και 6/64 αντίστοιχα, του ειδικά περιγραφόμενου σ’ αυτήν αγροτεμαχίου, που βρίσκεται στη θέση «………..» του Δήμου ……….., εντός του οποίου βρίσκονται εξοχική κατοικία και πέτρινη αποθήκη. Ότι στις 20.8.2012 και περί ώρα 14.00 εκδηλώθηκε πυρκαγιά στην περιοχή «………» ………, κάτω από τον υπό στοιχεία …….. και με κωδικό στύλου ………….. δίστηλο υποσταθμού μέσης τάσης διανομής ηλεκτρικού ρεύματος, η οποία οφείλεται σε αμέλεια των υπαλλήλων της εναγομένης. Ότι οι ειδικά αναφερόμενες παραλείψεις συντήρησης και επισκευής του δικτύου διανομής ηλεκτρικού ρεύματος, μηχανημάτων, μετασχηματιστών, υποσταθμών και εγκαταστάσεών της, είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί θερμικό – διηλεκτρικό φαινόμενο (arc), από την επαφή των κλαδιών των δέντρων με τους αγωγούς του ηλεκτρικού ρεύματος, τα πυρακτωμένα τήγματα των αγωγών αυτών να πέσουν στο έδαφος, αφού δεν είχαν μεριμνήσει για την αποψίλωση της ξηρής βλάστησης σε ακτίνα δύο μέτρων από τη βάση των ξύλινων πυλώνων, να αναφλεγεί η υπάρχουσα εκεί ξηρή βλάστηση και με τη βοήθεια ισχυρών ανέμων, η πυρκαγιά να επεκταθεί δυτικά νοτιοδυτικά. Ότι επικουρικά, η πυρκαγιά, που ξεκίνησε από την ως άνω εγκατάσταση της εναγομένης, συνιστά ένα μονοπωλιακό δίκτυο παραγωγής ενέργειας, που λόγω της φύσης του εκπορεύεται από αυτό ένας ιδιαίτερος κίνδυνος, με αποτέλεσμα η τελευταία, ως κάτοχος και εξουσιαστής τέτοιας πηγής κινδύνου, που αντλεί οφέλη από τη λειτουργία της, να είναι υπεύθυνη για την αποκατάσταση της ζημίας, που προκλήθηκε από την πραγμάτωση του (ιδιαίτερου αυτού κινδύνου), σύμφωνα με την αρχή της διακινδύνευσης, ανεξαρτήτως υπαιτιότητας των προστηθέντων υπαλλήλων της. Ότι από την ως άνω πυρκαγιά, καταστράφηκε η εξοχική τους κατοικία και η αποθήκη, που βρίσκονταν εντός του ως άνω αγροκτήματός τους, για την αποκατάσταση δε, των ειδικά αναφερόμενων ζημιών, απαιτούνται αντίστοιχα τα ποσά των 270.809 και 59.721, 56 ευρώ, τα οποία υποχρεούται να τους καταβάλει η εναγόμενη, ως καθολικός διάδοχος της ΔΕΗ ΑΕ, καθόσον η ως άνω υλική ζημία τους βρίσκεται σε αιτιώδη συνάφεια με τις, κατά τα ανωτέρω, παραλείψεις των υπαλλήλων της εναγομένης και την πηγή ιδιαίτερου κινδύνου από τη λειτουργία της εγκατάστασής της. Ότι επιπλέον, υπέστησαν σημαντική ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας, πρέπει να τους επιδικασθεί ως χρηματική ικανοποίηση από το ποσό των 50.000 ευρώ, στον καθένα. Κατόπιν τούτων, ζητούν να υποχρεωθεί η εναγόμενη να καταβάλει στον καθένα τους το τελευταίο ποσό και αυτό της αξίας των ως άνω κατοικίας και αποθήκης τους, ανάλογα με το ποσοστό της συγκυριότητας του καθενός, ήτοι 204.935 ευρώ στον πρώτο, 194.606 ευρώ στη δεύτερη και 80.987 ευρώ στον τρίτο. Με τέτοιο περιεχόμενο και αίτημα η αγωγή είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 330, 914, 922, 925 και 932 του Α.Κ. Πρέπει επομένως, να ερευνηθεί περαιτέρω κατ’ ουσία, αφού καταβλήθηκαν τα απαιτούμενα τέλη δικαστικού ενσήμου με τις σχετικές προσαυξήσεις υπέρ τρίτων, όπως προκύπτει από το ηλεκτρονικό παράβολο ……………….. με τη συνημμένη απόδειξη πληρωμής της Ε.Τ.Ε.
ΙV. Από την ένορκη βεβαίωση ……../20.3.2018, που δόθηκε ενώπιον του Συμβολαιογράφου Καλαυρίας (Πόρου) ………….., την οποία προσκομίζουν οι εκκαλούντες, μετά από νόμιμη κλήτευση της εφεσίβλητης, όπως προκύπτει από την από 15.3.2018 γνωστοποίηση, που τους επιδόθηκε με την έκθεση επίδοσης ………../15.5.2018 του δικαστικού επιμελητή με έδρα το Πρωτοδικείο Πειραιώς ………., τις ένορκες βεβαιώσεις …………./ 5.12.2017, που δόθηκαν ενώπιον της Ειρηνοδίκη Αθηνών και της ένορκης βεβαίωσης …………./20.12.2017, που δόθηκε ενώπιον της Ειρηνοδίκη Ναυπλίου, για την αντίκρουση των πρωτόδικων προτάσεων των εναγόντων, τις οποίες (τέσσερις τελευταίες) προσκομίζει η εναγόμενη – εφεσίβλητη, μετά από νομότυπη κλήτευση των εναγόντων – εκκαλούντων, όπως προκύπτει από την από 29.11.2017 γνωστοποίηση, που επιδόθηκε (στην αντίκλητο δικηγόρο τους) με την έκθεση επίδοσης ………../29.11.2017 του δικαστικού επιμελητή με έδρα το Πρωτοδικείο Αθηνών, ………….., την επισκόπηση των προσκομιζόμενων φωτογραφιών, των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητείται (άρθρα 444 παρ. 1γ΄, 448 παρ. 2 και 457 παρ. 4 του Κ.Πολ.Δ.), καθώς και από όλα τα επικαλούμενα και προσκομιζόμενα νόμιμα από τους διαδίκους έγγραφα, τα οποία το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του για άμεση ή έμμεση απόδειξη, για μερικά από τα οποία γίνεται ειδική αναφορά κατωτέρω, χωρίς, όμως να έχει παραληφθεί κανένα για την ουσιαστική διάγνωση της διαφοράς (Α.Π. 1045/2017 και Α.Π. 386/2015 αμφότερες στην Τ.Ν.Π. “ΝΟΜΟΣ”), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Στην περιοχή «…..» της ……… του Δήμου Πόρου, στις 20 Αυγούστου 2012 και περί ώρα 14.00, εκδηλώθηκε πυρκαγιά, που σύμφωνα με την από ίδια ημερομηνία έκθεση απλής αυτοψίας των Υποπ/γού ………… και Πυρ/μου ……….., αλλά και το απόσπασμα του βιβλίου συμβάντων της πυροσβεστικής υπηρεσίας Ναυπλίου, εκδηλώθηκε πλησίον – κάτω δίστηλου υποσταθμού της Δ.Ε.Η. (δύο στύλοι, από τους οποίους ο ένας έφερε στοιχεία ……….. και μετασχηματιστή με στοιχεία ………………), που βρίσκεται εντός αγροτικής έκτασης, ιδιοκτησίας της …………….., κοντά σε αγροτικό χωματόδρομο. Από την πυρκαγιά, λόγω των ισχυρών ανέμων, που επικρατούσαν στην περιοχή, κάηκαν 7.000 στρέμματα δασικής έκτασης, 3.000 στρέμματα αγροτικής έκτασης, καθώς και οικίες διαφόρων ιδιοκτητών μέχρι και την περιοχή «……………». Επειδή, κατά την αυτοψία των ως άνω υπαλλήλων της πυροσβεστικής υπηρεσίας, δεν βρέθηκαν στον χώρο έναρξης της πυρκαγιάς και γύρω από αυτόν ίχνη εργασιών, κοπής – καύσης, κλαδεμάτων, ούτε κάποιος εμπρηστικός μηχανισμός, υπολείμματα αυτού ή κάποιο άλλο αξιοποιήσιμο στοιχείο, για την εξακρίβωση των ακριβών αιτίων της (πυρκαγιάς) διορίστηκε πραγματογνώμονας, από τον σχετικό κατάλογο πραγματογνωμόνων του Πρωτοδικείου Πειραιώς, η ηλεκτρολόγος μηχανικός Τ.Ε. …………….. Η τελευταία, με την από 8.2.2013 έκθεσή της, που κατατέθηκε στις 18.2.2013, διαπίστωσε την ύπαρξη του ως άνω υποσταθμού της Δ.Ε.Η., για τον οποίο ανέφερε ότι παρουσίαζε ανεπάρκεια συντήρησης και ότι ήταν πολυκαιρισμένος (χωρίς ειδικότερη εξειδίκευση), χωρίς ωστόσο να φέρει σημάδια διαρρήξεων του κελύφους του ή των ψυκτικών του στοιχείων, βραχυκυκλωμάτων ή εκρηκτικών τάσεων ψυκτικού υλικού, βρισκόταν δε εντός των προβλεπόμενων ορίων ζωής του και οι αγωγοί του ήταν στη θέση τους, όπως και τα κεραμικά στοιχεία (μονωτήρες). Περαιτέρω, εξετάζοντας μακροσκοπικά τους αγωγούς μεταφοράς ενέργειας, διαπίστωσε ότι σε πολλά τους σημεία είχαν στερεοποιημένα πολλαπλά τήγματα του υλικού τους. Επίσης, συμπέρανε ότι «οι αγωγοί και τα τήγματα αυτά δεν φαίνονταν να είχαν σημάδια καπνού, αιθάλης ή άνθρακα που σημαίνει ότι προήλθαν από τους ίδιους τους αγωγούς και προκλήθηκαν πιθανόν από θερμικό φαινόμενο, συνεπεία της υπερέντασης, όταν τις ημέρες και ώρες που προηγήθηκαν η ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια σε συνάρτηση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες που εκείνη τη χρονική περίοδο ήταν κοντά στα όρια των ακραίων. Δεδομένου δε, ότι τα πληθυσμιακά στοιχεία και οι απαιτήσεις της εποχής άλλαξαν από τότε που είχε τοποθετηθεί ο εν λόγω υποσταθμός, είναι πιθανό ένα θερμικό φαινόμενο, συνεπεία της υπερέντασης λόγω της παρατεταμένης αύξησης ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες να προκάλεσε την υπερθέρμανση των αγωγών με αποτέλεσμα να προκληθεί η τήξη του αγώγιμου υλικού τους (αλουμινίου)». Καταλήγοντας, η ίδια πραγματογνώμονας συμπέρανε ότι η συγκέντρωση των τηγμάτων αυτών δίνει την εικόνα της παρατεταμένης τήξης του αγωγού, που έχει σαν αποτέλεσμα θερμά και πυρακτωμένα τήγματα να πέσουν στο έδαφος, όπου αυταπόδεικτα συνυπάρχουν όλοι οι παράγοντες (ξερά χόρτα, θερμότητα, οξυγόνο και διαδικασία αυτοσυντήρησης της φωτιάς), για να αποτελέσουν την αρχική εστία της πυρκαγιάς. Ωστόσο, «παρά το γεγονός ότι ερευνήθηκε ο χώρος επί μακρόν δεν κατέστη δυνατό να βρεθούν και να συλλεγούν από το έδαφος τέτοια τήγματα», τούτο δε, αποδόθηκε από την πραγματογνώμονα στο γεγονός ότι από την εκδήλωση της πυρκαγιάς παρήλθε διάστημα τριών ημερών και στο σημείο ενήργησαν πυροσβεστικά οχήματα και άνδρες του πυροσβεστικού σώματος, με αποτέλεσμα τέτοια στοιχεία να απομακρυνθούν ή να διασκορπιστούν. Κατόπιν τούτων, η πραγματογνώμονας …………….. εντόπισε την αρχική εστία της πυρκαγιάς κάτωθι του ξύλινου δίστηλου υποσταθμού μέσης τάσης διανομής της ΔΕΗ και μεταξύ αυτού και σε απόσταση περί τα 25 εκατοστά, ως αιτία δε αυτής, την έντονη και επίμονη καύση του ίδιου σημείου (περί τα 25 εκατοστά από το ξύλινο δίστηλο της ΔΕΗ), όπου έπεσαν τα πυρακτωμένα τήγματα των αγωγών, που προέκυψαν από θερμικό – διηλεκτρικό φαινόμενο στους αγωγούς μεταξύ του δικτύου και του υποσταθμού, προκαλώντας την ανάφλεξη της πλούσιας ξηρής βλάστησης, λαμβανομένου υπόψη και του ότι δεν βρέθηκαν εμπρηστικοί μηχανισμοί, εύφλεκτα υλικά ή υπολείμματα καπνίσματος. Ωστόσο, το βασικό συμπέρασμα της πραγματογνωμοσύνης της …………., για την αιτία πρόκλησης της ως άνω πυρκαγιάς, ότι δηλαδή στους αγωγούς του ως άνω υποσταθμού της ΔΕΗ υπήρχαν στερεοποιημένα πολλαπλά τήγματα του υλικού τους, που προκλήθηκαν από θερμικό φαινόμενο, συνεπεία υπερέντασης, λόγω μεγάλης ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια σε συνάρτηση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, αποδείχθηκε ότι ήταν εσφαλμένο. Ειδικότερα, από τον συγκεκριμένο υποσταθμό απορροφούνταν ηλεκτρική ενέργεια από έξι μόνο καταναλωτές της τάξης των 2,58 KVA, η οποία ήταν ελάχιστη σε σχέση με τη δυναμικότητα του μετασχηματιστή του, που ήταν 160 KVA, όπως προκύπτει από τις από Ιανουάριος 2022 δύο εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης του μηχανολόγου – μηχανικού ………….. και αυτή του μηχανολόγου – ηλεκτρολόγου ………………, που διατάχθηκαν με την απόφαση 1960/2021 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, στο πλαίσιο εκδίκασης έφεσης επί άλλης αγωγής (της …………..), από την ίδια πυρκαγιά. Ανεξαρτήτως τούτου, και εάν ήθελε υποτεθεί ότι υπήρχε μεγάλη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας και υπό συνθήκες ακόμη ύπαρξης καύσωνα, δεν θα υπήρχε θερμική καταπόνηση των αγωγών από υπερένταση, διότι προστατεύονται από τους ασφαλειοαποζεύκτες των 12Α. Επομένως, δεν ευσταθεί επιστημονικά ο ισχυρισμός περί δημιουργίας τηγμάτων λόγω υπερεντάσεων σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως προκύπτει από την από Απρίλιος 2014 τεχνική έκθεση του Ομ. Καθηγητή της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Ε.Μ.Π. …………. και του Δρ. Ηλεκτρολόγου Μηχανικού ………… Εξάλλου, από την τελευταία αυτή τεχνική έκθεση προκύπτει ότι οι χαρακτηρισμοί στην έκθεση πραγματογνωμοσύνης της ………….. «ως στερεοποιημένα τήγματα» αφορούν είτε σε μικρού μεγέθους εξαρτήματα της σύνδεσης των αγωγών, που είναι κοχλιοσυνδετήρες για αγωγούς ιδίου μετάλλου ή διμεταλλικοί σύνδεσμοι μεταξύ αγωγών αλουμινίου και αγωγών χαλκού (χρησιμοποιούνται για την αποφυγή γαλβανικών φαινομένων μεταξύ χαλκού και αλουμινίου), είτε οξειδώσεις επί των αγωγών ή επί των προαναφερθέντων εξαρτημάτων και οφείλεται, σύμφωνα με τους συντάξαντες, στη σύγχυση από την πραγματογνώμονα αυτή ηλεκτρολογικών γνώσεων στην εξειδικευμένη περιοχή των ηλεκτρικών κατασκευών μέσης τάσης (20000 V) και μάλιστα, των εναέριων δικτύων διανομής μέσης τάσης. Τούτο το συμπέρασμα επιβεβαιώνεται και από τις από Ιανουάριος 2022 δύο εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης του μηχανολόγου – μηχανικού ………… και αυτή του μηχανολόγου – ηλεκτρολόγου …………, σύμφωνα με τις οποίες, από τις φωτογραφίες που η ίδια πραγματογνώμονας εγχείρησε, δεν προέκυψε η δημιουργία τηγμάτων στους αγωγούς και στα υλικά διασύνδεσής τους, ούτε αλλοίωση αυτών. Σημειωτέον ότι με την απόφαση 1455/2020 του Α΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιώς, η ανωτέρω αθωώθηκε για την πράξη της ψευδορκίας πραγματογνώμονα για την οποία της είχε ασκηθεί ποινική δίωξη σχετικά με την ως άνω πραγματογνωμοσύνη, καθώς κρίθηκε ότι το συμπέρασμά της ήταν ελαττωμένης επιστημονικής αξιοπιστίας, όπως κρίθηκε και με την απόφαση 1022/2019 του Β΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιώς (με την τελευταία απόφαση αθωώθηκε ο …………. – Προϊστάμενος του Πρακτορείου του Πόρου της εναγομένης –στη συνέχεια και κατόπιν άσκησης έφεσης από τον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Πειραιώς, με την απόφαση 198/2020 του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς (για πλημμελήματα) έπαυσε οριστικά η σε βάρος του ποινική δίωξη, λόγω θανάτου του), οι ενέργειες για τη σύνταξή της πλημμελείς (εξέταση αγωγών μακροσκοπικά, συμπεράσματα βάσει επισκόπησης φωτογραφιών και ελλιπών δεδομένων – στοιχείων) και η έκθεσή της προχείρως συνταχθείσα, βάσει προσχεδίου. Εξάλλου, το συμπέρασμά της κρίθηκε όχι πλήρως και επαρκώς επιστημονικά τεκμηριωμένο, καθώς η παραπάνω πραγματογνώμονας δεν είχε τις εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις, που απαιτούνταν στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς και τα στοιχεία εκείνα, ώστε να αξιολογήσει όσα ευρήματα υπέπεσαν στην αντίληψή της, ενώ έγινε δεκτό ότι δεν είχε άμεσο δόλο ως προς τη σύνταξη της εν λόγω (εσφαλμένης ως προς την εστία και την αιτία πρόκλησης της πυρκαγιάς) πραγματογνωμοσύνης. Σημειωτέον ότι, με την απόφαση 15Γ/2018 του Πειθαρχικού Συμβουλίου του Τ.Ε.Ε. η ως άνω πραγματογνώμονας κρίθηκε ότι υπέπεσε σε πειθαρχικό παράπτωμα, καθώς ως μη έχουσα τα απαραίτητα επαγγελματικά δικαιώματα για εγκαταστάσεις μεγαλύτερης ισχύος (είχε δικαίωμα ελέγχου σε εγκαταστάσεις με ισχύ 200 φορές μικρότερη από αυτή της εναγομένης), θα έπρεπε να μην αποδέχεται το διορισμό της ως πραγματογνώμων, διαφορετικά (με την αποδοχή αυτού) διαπράττει παραποίηση τίτλου, της επιβλήθηκε δε, λόγω υποτροπής, ποινή στέρησης άδειας άσκησης επαγγέλματος 20 μηνών. Εξάλλου, προκειμένου να καταλήξει στην παραπάνω κρίση του το ανωτέρω ποινικό δικαστήριο, που αποφάνθηκε για την απαλλαγή του υπαλλήλου της ΔΕΗ ως προς την πράξη του εμπρησμού από αμέλεια, δια παραλείψεως τελούμενης, έλαβε υπόψη του και την διαταχθείσα από αυτό (με την απόφασή του 800/2018) από 27.7.2018 έκθεση πραγματογνωμοσύνης, που συνέταξαν οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί ………….. και ………… και οι οποίοι κατέληξαν στο ότι το σύνολο του ηλεκτροτεχνικού εξοπλισμού του υπό κρίση υποσταθμού δεν έφερε κανενός είδους εμφανή ζημία ή φθορά, τα όποια δε, ίχνη ανιχνεύθηκαν μακροσκοπικά επί των καθοδικών αγωγών, δεν μπορούσαν να είναι τήγματα αγωγών. Περαιτέρω, σύμφωνα με την από Απρίλιος 2014 τεχνική έκθεση του Ομ. Καθηγητή της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Ε.Μ.Π. ………….. και του Δρ. Ηλεκτρολόγου Μηχανικού …………….., όπως προκύπτει από υπολογισμούς που έκαναν και από μετρήσεις που έγιναν στο Εργαστήριο Υψηλών Τάσεων και Ηλεκτρικών Μετρήσεων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, δεν υπάρχει κανένα απολύτως αίτιο προερχόμενο από τον πιο πάνω υποσταθμό της ΔΕΗ, που θα μπορούσε να προκαλέσει τη δημιουργία τηγμάτων μετάλλου, ούτε θερμικό – διηλεκτρικό φαινόμενο στους αγωγούς μεταξύ του δικτύου και του υποσταθμού, διότι: α) οι αποστάσεις μεταξύ των αγωγών στο εν λόγω δίστηλο είναι πολλαπλάσιες της απόστασης μόνωσης των 5,66 εκατοστών, οπότε δεν θα μπορούσε να εκδηλωθεί κανένα διηλεκτρικό φαινόμενο μεταξύ ή πέριξ των αγωγών του υποσταθμού αυτού σε βάρος της διηλεκτρικής αντοχής του, β) η αύξηση της θερμοκρασίας τόσο υπό το μέγιστο δυνατό ρεύμα λειτουργίας, όσο και υπό το μέγιστο ρεύμα λειτουργίας υπό ταυτόχρονο υποθετικό βραχυκύκλωμα είναι ασήμαντη (της τάξεως των 0,4οC και 1οC αντίστοιχα), αφού το αλουμίνιο τήκεται στους 66 οC, ο χαλκός στους 1080οC και ο χάλυβας στους 1350 – 1500οC, οπότε δεν θα μπορούσε να εκδηλωθεί κανένα διηλεκτρικό φαινόμενο στους αγωγούς του υποσταθμού αυτού, για να προκληθεί η δημιουργία τηγμάτων, γ) δεν θα μπορούσαν να εκδηλωθούν σπινθηρισμοί στο εν λόγω υποσταθμό, γιατί σε όλους τους αγωγούς η απαιτούμενη πεδιακή ένταση για την έναρξη των σπινθηρισμών είναι πολύ μεγαλύτερη από την πεδιακή ένταση της διάταξης των αγωγών του υποσταθμού, ανεξαρτήτως του ότι η θερμοκρασία που επικρατούσε (31οC) και η απουσία ρύπανσης δεν επέτρεπαν την εκδήλωση σπινθηρισμών, δεδομένου ότι για την εκδήλωσή τους απαιτείται ταυτόχρονα υγρασία υπό μορφή δρόσου και ρύπανση του περιβάλλοντος, δ) η θερμοκρασία υποθετικών τηγμάτων κατά την πρόσκρουσή τους στο έδαφος δεν προκαλεί πυρκαγιά, γιατί έχουν ήδη αποπυρακτωθεί (είναι απλώς θερμά της τάξεως των 35 οC) και ε) η αύξηση της θερμοκρασίας στους αγωγούς του επίμαχου υποσταθμού, τόσο υπό το μέγιστο ρεύμα λειτουργίας, όσο και υπό βραχυκύκλωμα είναι ασήμαντη (της τάξεως των 0,3 οC και 1,5 οC αντίστοιχα). Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, για τον έλεγχο του εάν υπήρξε βραχυκύκλωμα ή Σφάλμα Υψηλής Αντίστασης (ακόμα και με την παρεμβολή ιπτάμενων κλαδιών ή πτηνών, ευρήματα για τα οποία ωστόσο, δεν υπήρξαν), πρέπει να παρατηρηθούν τα ακόλουθα: το βραχυκύκλωμα (Short circuit) είναι μια απρόσμενη κατάσταση σχετιζόμενη με μικρή αντίσταση (όπως η μεταλλική επαφή μεταξύ αγωγών διαφορετικών φάσεων ή η αναίρεση της μόνωσης με διάσπαση, η οποία διάσπαση διακρίνεται στην διάτρηση, την επιφανειακή διάσπαση και την υπερπήδηση), λόγω της οποίας αυξάνει η τιμή του ρεύματος με αποτέλεσμα να προκαλείται διακοπή ρεύματος από το μέσο προστασίας. Αντίθετα, τα σφάλματα υψηλής τάσης (High Impedance Fault) είναι διαρροές ρεύματος από μονώσεις, που σχετίζονται με μεγάλη τιμή της αντίστασης (όπως οι μερικές εκκενώσεις, οι σπινθηρισμοί, η διαρροή ρεύματος από τη μόνωση ενός καλωδίου, το ρεύμα από κομμένο αγωγό προς έδαφος με μεγάλη ειδική αντίσταση κ.λπ.) και ως εκ τούτου, λόγω της μικρής τιμής του ρεύματος, δεν προκαλείται διακοπή της ηλεκτροδότησης, αφού δεν πρόκειται για βραχυκύκλωμα. Στο δίκτυο διανομής η προστασία από τα σφάλματα υψηλής αντίστασης (αντίθετα με τις κατοικίες όπου επιτυγχάνεται με τον διακόπτη διαφυγής – ρελέ) επιτυγχάνεται μέσω του ηλεκτρονόμου κόμβου, ο οποίος είναι εγκατεστημένος στο Κέντρο Διανομής Υψηλής Τάσης (όπως συμβαίνει και την υπό κρίση περίπτωση). Εξάλλου, στον ίδιο υποσταθμό δεν υπήρξε βραχυκύκλωμα, διότι δεν καταγράφηκε καμία διακοπή της ηλεκτροδότησης, παρά μόνο διακόπηκε η ηλεκτροδότηση μετά από 3,5 ώρες από την εκδήλωση της πυρκαγιάς και έγινε κατόπιν αίτησης της πυροσβεστικής υπηρεσίας, για λόγους ασφαλείας, όπως άλλωστε αναφέρεται και στις από Ιανουάριος 2022 εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης του μηχανολόγου – μηχανικού …………. και του μηχανολόγου – ηλεκτρολόγου ……………, που δόθηκαν στο πλαίσιο εκδίκασης έφεσης επί άλλης αγωγής για την ίδια πυρκαγιά, αλλά και στην από 27.7.2018 έκθεση πραγματογνωμοσύνης των ηλεκτρολόγων μηχανικών ……………… και ……….., που διατάχθηκε με την απόφαση 800/2018 του Β΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιώς, στο πλαίσιο της ποινικής υπόθεσης για εμπρησμό από αμέλεια. Όσον αφορά στην παρουσία Σφάλματος Υψηλής Αντίστασης, επίσης δεν υπήρξε διαρροή ρεύματος (Σφάλμα Υψηλής Αντίστασης) και δεν ενεργοποιήθηκε ο ηλεκτρονόμος κόμβου στο κέντρο του δικτύου, ώστε να γίνει διακοπή της ηλεκτροδότησης. Εξάλλου, όσον αφορά στο Σφάλμα Υψηλής Αντίστασης, σύμφωνα με την από Ιανουάριος 2022 έκθεση πραγματογνωμοσύνης του μηχανολόγου – μηχανικού …………….., είναι δυνατόν να μην ανιχνευθεί από εγκατεστημένα μέσα προστασίας που λειτουργούν με την αρχή της ανίχνευσης της αυξημένης τιμής της έντασης του ρεύματος και έτσι να αποδοθεί σε αυξομείωση της τιμής του φορτίου. Και τούτο, διότι συστήματα που συνήθως είναι εγκαταστημένα στα δίκτυα εντοπίζουν μεγάλη αύξηση της έντασης και έτσι στην ουσία μπορεί να μην εντοπίζουν μικρές αυξήσεις της έντασης που συνοδεύονται με μεγάλες τιμές της αντίστασης. Ωστόσο, στην περίπτωση της εμφάνισης Σφάλματος Υψηλής Αντίστασης συνεχίζεται η λειτουργία του συστήματος μέχρι και την τήξη των υλικών (τήγματα, κοχλιοσυνδετήρες κ.λπ.), οπότε δημιουργείται θερμικό φαινόμενο και τελικά διακοπή στην ρευματοδότηση των καταναλωτών που τροφοδοτούνται μετά τον μετασχηματιστή. Επομένως, το αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου είναι η τήξη των αγωγών, που όπως προαναφέρθηκε δεν ταυτοποιήθηκε, ενώ δεν γειτνίαζαν με τους αγωγούς μέσης τάσης, ούτε κλαδιά δέντρων, ώστε να προκαλέσουν τέτοιο φαινόμενο, ούτε βρέθηκε ξύλο (ικανού μήκους ενός μέτρου τουλάχιστον), το οποίο να ήταν αγκιστρωμένο στους αγωγούς. Σημειωτέον δε, ότι μόλις πριν δύο μήνες από την εκδήλωση της πυρκαγιάς, στις 18.6.2012, είχε πραγματοποιηθεί από υπαλλήλους της ΔΕΗ το ετήσιο κλάδεμα των δέντρων, που βρίσκονταν πλησίον και κάτωθι των γραμμών του υπό κρίση υποσταθμού. Κατά συνέπεια, δεν υπήρξε ούτε τέτοιο φαινόμενο (Σφάλματος Υψηλής Αντίστασης). Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται και από την από Ιανουάριος 2022 έκθεση του μηχανολόγου – ηλεκτρολόγου …………….., αλλά και την από Απρίλιος 2014 τεχνική έκθεση, σε συνδυασμό με την από Σεπτέμβριος 2018 συμπληρωματική τεχνική έκθεση, του Ομ. Καθηγητή της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Ε.Μ.Π. ……… και του Δρ. Ηλεκτρολόγου Μηχανικού ……….. Περαιτέρω, σχετικά με την έναρξη της εστίας της πυρκαγιάς, σύμφωνα με την από 24.4.2015 τεχνική έκθεση της εταιρίας «……….», που συντάχθηκε από τους Αντιστράτηγους – Υπαρχηγούς του Πυροσβεστικού Σώματος ε.α. ………. και …………., από τους δείκτες κατεύθυνσής της (δείκτες χαμηλής βλάστησης, δείκτες προστατευμένης καύσιμης ύλης, δείκτες κοιλότητας, λέκιασμα και αιθάλη), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η πυρκαγιά κατά την έναρξή της, εξαπλώνεται προς όλες τις κατευθύνσεις και ανάλογα με την κατεύθυνση των ανέμων, την καύσιμη ύλη που συναντά και τη μορφολογία του εδάφους δημιουργεί την περίμετρό της και επεκτείνεται, με έμπροσθεν πορεία κατά τον άνεμο και με οπισθοπορεία και πλάγια αντίθετα από τον άνεμο, η πυρκαγιά στην περιοχή του δίστηλου της ΔΕΗ εισήλθε με οπισθοπορεία από νοτιοδυτικά αυτού. Η αρχική της εστία θα έπρεπε να αναζητηθεί νοτιοδυτικά του δίστηλου οριακά στις παρυφές του χωματόδρομου και κυρίως στα αγροκτήματα νότια του χωματόδρομου. Σύμφωνα με την ίδια τεχνική έκθεση, εάν η αρχική εστία της πυρκαγιάς ήταν στο σημείο που περιγράφεται από την έκθεση πραγματογνωμοσύνης της ………………, θα έπρεπε πρώτα να είχαν καεί τα ξερά χόρτα που βρίσκονταν στο χωματόδρομο και στο κάτω αυτού αγρόκτημα, καθόσον ήταν στην εμπροσθοπορεία της φωτιάς και προς την κατεύθυνση του ανέμου, κάτι το οποίο όμως, δεν έγινε. Επιπλέον, ο ισχυρισμός της ίδιας πραγματογνώμονα ότι το σημείο έναρξης της πυρκαγιάς ήταν το μαυρισμένο σημείο κάτω από το δίστηλο της ΔΕΗ δεν είναι ορθό, διότι αυτό, λόγω έκθεσής του για περισσότερο χρόνο στη φωτιά, θα έπρεπε να ήταν ανοιχτόχρωμο – σταχτιασμένο και όχι σκούρο, ενώ δεν είναι δυνατόν να ξεκίνησε η πυρκαγιά κάτω από το δίστηλο και να μην είχαν καεί τα ευρισκόμενα σε απόσταση λίγων εκατοστών χαμηλά ξηρά χόρτα, όπως φαίνεται από τις επισυναπτόμενες φωτογραφίες. Επιπλέον, από το μεταλλικό στύλο της περίφραξης, που βρίσκεται νοτιοδυτικά του δίστηλου της ΔΕΗ (αποτυπώνεται στις φωτογραφίες 7στ, 7ζ και 7η της από 24.4.2015 τεχνικής έκθεσης της εταιρίας «………………», που συντάχθηκε από τους Αντιστράτηγους – Υπαρχηγούς του Πυροσβεστικού Σώματος ε.α. ……….. και ……… -σχετική φωτογραφία υπάρχει και στην έκθεση πραγματογνωμοσύνης της …………. χωρίς αρίθμηση), φαίνονται το λέκιασμα και η αιθάλη εξωτερικά αυτού (μεταλλικού στύλου) και τα αντίστοιχα αποτυπώματα οξείδωσης, λόγω της επίδρασης της πυρκαγιάς και αποτυπώνεται έτσι η κατεύθυνση από την οποία ήρθε η πυρκαγιά στο στύλο (νοτιοδυτικά), ενώ εσωτερικά του στύλου δεν υπάρχουν αρκετά σημάδια οξείδωσης, όπως θα έπρεπε, αν η πυρκαγιά είχε ξεκινήσει κάτω από το δίστηλο. Στο ίδιο συμπέρασμα, περί οπισθοπορείας προς το δίστηλο της πυρκαγιάς, καταλήγει και η από Ιανουάριος 2022 έκθεση πραγματογνωμοσύνης του μηχανολόγου – μηχανικού ……………, που συμπληρώνει ότι η πυρκαγιά προσέγγισε το δίστηλο (με οπισθοπορεία) από απόσταση όχι μεγαλύτερη των 50 μέτρων, λόγω του ανάγλυφου του εδάφους και του σχηματισμού μιας μικρής ζώνης ανακυκλοφορίας πίσω από το λοφίσκο, λόγω δε, του ότι το δίστηλο αυτό βρίσκεται στο σημείο αποκόλλησης της ροής από το οποίο αρχίζει η ζώνη ανακυκλοφορίας, είναι (το δίστηλο) το τελικό σημείο της οπισθοπορείας. Τα συμπεράσματα αυτά των ανωτέρω πλήρως τεκμηριωμένων εκθέσεων δεν μπορούν να αναιρεθούν από τις τεχνικές εκθέσεις που προσκομίζουν οι ενάγοντες, οι οποίες δεν είναι πλήρως τεκμηριωμένες, στηρίζονται σε θεωρητικά δεδομένα και δεν επιρρωνύονται από τα ευρήματα στον τόπο της πυρκαγιάς. Αλλά και ο ισχυρισμός του μάρτυρα …………….., συζύγου ιδιοκτήτριας αγροκτήματος στην περιοχή, που επλήγη από την πυρκαγιά, ο οποίος βρισκόταν στην οικία του σε απόσταση περίπου 300 μέτρων από το ως άνω δίστηλο της ΔΕΗ και έκανε λόγο για εκδήλωση φωτιάς κάτω από το μετασχηματιστή και σε ακτίνα 15-20 μέτρων (με την από 24.8.2012 ένορκη κατάθεσή του στο πλαίσιο της αυτεπάγγελτης αστυνομικής προανάκρισης), δεν μπορεί να αναιρέσει την κατά τα ανωτέρω κρίση του Δικαστηρίου τούτου, διότι ο ως άνω μάρτυρας δεν είχε οπτική επαφή με το δίστηλο και αντιλήφθηκε μόνο την ύπαρξη καπνού, ενώ όταν προσέγγισε το σημείο της πυρκαγιάς, που εξελισσόταν, λόγω των πολύ δυνατών ανέμων, δεν βρισκόταν σε τέτοια απόσταση από τον υποσταθμό, ώστε να μπορεί να αντιληφθεί και να αξιολογήσει τη λειτουργική συμπεριφορά του, με αποτέλεσμα η μεταγενέστερη κατάθεσή του στο ποινικό δικαστήριο στις 30.10.2018 (ότι είδε λάμψεις από τους αγωγούς, ότι γινόταν βραχυκύκλωμα και ότι άκουγε ήχους -τρακατρούκες, ενώ στην από ένορκη βεβαίωση …………./22.11.2016 ενώπιον της Ειρηνοδίκη Καλαυρίας, κατέθεσε ότι δεν άκουσε κρότο και ότι η πυρκαγιά προερχόταν αορίστως από ηλεκτρολογικό πρόβλημα του μετασχηματιστή), να μην κρίνεται ως αξιόπιστη. Κατόπιν τούτων, αποδείχθηκε ότι ο ανωτέρω υποσταθμός, ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός του και οι αγωγοί του, ουδεμία σχέση είχαν με την εκδήλωση της ως άνω πυρκαγιάς, που εκδηλώθηκε περί ώρα 14.00 της 20.8.2012, στη θέση ………….. του Δήμου Πόρου, αλλά η αιτία της θα πρέπει να αναζητηθεί σε διαφορετικά αίτια (όπως αναμμένο τσιγάρο ή από γυαλί που λειτούργησε σαν συγκεντρωτικός φακός) και από άλλη αρχική εστία. Επομένως, η εναγόμενη, η οποία τυγχάνει κάτοχος και διαχειρίστρια των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ κυρία και εξουσιαστής εξακολουθεί να παραμένει η «ΔΕΗ ΑΕ» (σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν. 4001/22.8.2011 και ειδικότερα, στα άρθρα 122 επ. και 123 παρ. 1, 2, 3 και σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2009/72/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την οργάνωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, η λειτουργία συντήρησης και ανάπτυξης του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας ανατέθηκε στην εναγόμενη, έχει δε συντελεσθεί με τη διαδικασία της απόσχισης και εισφοράς κλάδου ο νομικός και λειτουργικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων, που υπάγονταν στη Γενική Διεύθυνση Διανομής και τη Διεύθυνση Διανομής Νήσων της «ΔΕΗ ΑΕ», από τις λοιπές δραστηριότητες αυτής, συγχωνευθέντος του κλάδου αυτού δι’ απορροφήσεως από την εναγόμενη και, ως εκ τούτου, η τελευταία υποκατέστησε τη «ΔΕΗ ΑΕ», ως καθολική διάδοχος αυτής, σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της), δεν ευθύνεται ούτε κατά την κύρια, ούτε κατά την επικουρική βάση της αγωγής για την αποκατάσταση των ειδικά αναφερόμενων ζημιών, λόγω της καταστροφής της εξοχικής κατοικίας και της αποθήκης των εναγόντων, που βρίσκονταν εντός του ως άνω αγροκτήματός τους, από την ως άνω πυρκαγιά, καθώς και για την ηθική βλάβη αυτών.
V. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, αφού ήδη έγινε δεκτή η έφεση και ως ουσιαστικά βάσιμη και εξαφανίστηκε η εκκαλούμενη απόφαση, κρατήθηκε η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο και ερευνήθηκε εκ νέου η από 30.7.2017 αγωγή, πρέπει η τελευταία να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη. Επίσης, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση στον πρώτο εκκαλούντα του παραβόλου των εκατό (100) ευρώ, που κατατέθηκε με το ηλεκτρονικό παράβολο ………………. (άρθρο 495 παρ. 3Α. περ. β´ του Κ.Πολ.Δ.). Και τούτο διότι, εάν το ένδικο μέσο γίνει δεκτό και εξαφανισθεί η απόφαση, ο διάδικος που το άσκησε, θεωρείται, για την τύχη του κατατεθέντος παραβόλου, νικήσας, κατ’ άρθρο 495 του Κ.Πολ.Δ. (εφόσον η νίκη του καταθέσαντος το παράβολο πρέπει να κρίνεται σε σχέση με το διατακτικό της απόφασης που εκδίδεται επί του ενδίκου μέσου) και δικαιούται να του επιστραφεί, ανεξαρτήτως αν η τελική κρίση του δικαστηρίου επί της ουσίας της υπόθεσης είναι ή όχι ευνοϊκή γι’ αυτόν (Α.Π. 532/2016 Τ.Ν.Π. «ΝΟΜΟΣ»). Τέλος, δικαστικά έξοδα των διαδίκων πρέπει να συμψηφιστούν κατά ένα μέρος (κατά 80%) και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, επειδή κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων, υπήρχε εύλογη αμφιβολία για την έκβαση της δίκης (άρθρα 179 εδ. β΄ και 183 εδ. β´ του Κ.Πολ.Δ., όπως το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 179 προστέθηκε με το άρθρο 8 του ν. 4842/2021), κατά το λοιπό δε, μέρος αυτών (20%), να καταδικαστούν οι εκκαλούντες στην πληρωμή των εξόδων της εφεσίβλητης, κατά παραδοχή του σχετικού νόμιμου αιτήματος της τελευταίας (άρθρα 69 παρ. 1, 68 παρ. 1, 63 παρ. 1 i περ. α του ν. 4194/2013, 183 και 191 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.), όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά και κατ’ ουσία την από 19.6.2020 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …………./2020 έφεση.
Εξαφανίζει την εκκαλούμενη οριστική απόφαση 4327/2018 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, η οποία εκδόθηκε κατά την τακτική διαδικασία.
Κρατεί την υπόθεση και δικάζει την από 30.7.2017 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …………/2017 αγωγή.
Απορρίπτει αυτήν.
Διατάσσει την επιστροφή στον πρώτο εκκαλούντα του παραβόλου των εκατό (100) ευρώ, που κατέθεσε και αναφέρεται στο σκεπτικό. Και
Συμψηφίζει, κατά ένα μέρος (80%) τη δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων, που αφορά και στους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας και κατά το υπόλοιπο μέρος (20%) καταδικάζει τους εκκαλούντες – ενάγοντες στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της εφεσίβλητης, τα οποία καθορίζει, κατά του πρώτου ενάγοντος στο ποσό των δύο χιλιάδων τετρακοσίων εξήντα (2.460) ευρώ, κατά της δεύτερης ενάγουσας σ’ αυτό των δύο χιλιάδων τριακοσίων τριάντα πέντε (2.335) ευρώ και κατά του τρίτου ενάγοντος στο ποσό των εννιακοσίων εβδομήντα (970) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στον Πειραιά στις 6 Οκτωβρίου 2022.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δημοσιεύτηκε στο ακροατήριό του, στον Πειραιά, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους, στις 7 Οκτωβρίου 2022.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ