ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
Αριθμός απόφασης 12/2023
ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές, Αικατερίνη Νομικού, Πρόεδρο Εφετών, Σοφία Καλούδη, Εφέτη, Ηλία Σταυρόπουλο, Εφέτη – Εισηγητή και τη Γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις ………… για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ :
Των καλουμένων – εκκαλούντων : 1)Εταιρείας ……………., 2) …………., 3) ……….., 4) ……….. οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο Σπυρίδωνα Δήμα (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ).
Της καλούσας – εφεσίβλητης: Ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας ………… η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο, Δημήτριο Παπαδημητρίου (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ).
Οι εκκαλούντες άσκησαν ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά την με αρ. κατ. ………../2017 ανακοπή τους κατά της με αρ. ………../2017 διαταγής πληρωμής του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, που ζήτησαν να γίνει δεκτή. Το ως άνω δικαστήριο με τη με αριθμό 1138/2019 απόφαση απέρριψε την ανακοπή.
Την απόφαση αυτή προσέβαλαν οι ανακόπτοντες, ήδη εκκαλούντες, με την από 26.2.2020 (αρ. κατ. ……../2020) έφεση, η οποία με την από 9.3.2022 (αρ. κατ. ………./2022) κλήση προσδιορίστηκε να συζητηθεί στη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της απόφασης.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων αναφέρθηκαν στις προτάσεις που προκατέθεσαν και ζήτησαν να γίνουν δεκτές.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με τη διάταξη του άρθρου 51 παρ. 1 και 6 του Ν. 2172/1993 συστήθηκαν στο Πρωτοδικείο Πειραιά και στο Εφετείο Πειραιά ειδικά τμήματα (Τμήματα Ναυτικών Διαφορών), στα οποία αποκλειστικά δικάζονται υποθέσεις ναυτικών διαφορών καθώς και οι εφέσεις κατά των αποφάσεων επ’ αυτών των διαφορών. Κατά την παράγραφο 3Α του ίδιου άρθρου, ναυτικές διαφορές, είναι οι ιδιωτικές διαφορές, που πηγάζουν από πράξεις θαλασσίου εμπορίου και από τη χρησιμοποίηση, λειτουργία ή ναυσιπλοΐα του πλοίου ή την παροχή εργασίας σ` αυτό, παρατιθεμένων ενδεικτικά, όχι αποκλειστικά, στην παράγραφο 3Β (στοιχ. α`-ιζ`) του ιδίου άρθρου περιπτώσεων που θεωρούνται ναυτικές διαφορές, μεταξύ των οποίων και αυτές που έχουν αιτία σύμβαση για την οικονομική χρησιμοποίηση του πλοίου, όπως η σύμβαση διαχείρισης πλοίου. Κατά τις παραγράφους 1α, 2 και 6α του πιο πάνω άρθρου, για την εκδίκαση των ναυτικών διαφορών, δικαιοδοσία έχουν τα Δικαστήρια του Πειραιά. Κατά την παράγραφο 5α διαφορές και υποθέσεις που υπάγονται στο Τμήμα Ναυτικών Διαφορών του Πρωτοδικείου ή του Εφετείου Πειραιά και εισάγονται σε άλλο τμήμα του ίδιου Δικαστηρίου, παραπέμπονται στο τμήμα ναυτικών διαφορών και κατά τα λοιπά εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 46 ΚΠολΔ. Περαιτέρω, σύμφωνα με γενικό κανόνα, κάθε πράξη που διενεργεί έμπορος χάριν της εμπορίας του και εκείνη που δεν αποσκοπεί σε κέρδος είναι εμπορική. Αυτό προκύπτει από επιμέρους διατάξεις του Διατάγματος περί αρμοδιότητας των Εμποροδικείων 2/14.5.1835 (ΔΑΕ), ιδίως δε των άρθρων 1 (εμπορικές είναι όλες οι “μεταξύ εμπόρων και τραπεζιτών υποχρεώσεις”) και 8. Στο τελευταίο ορίζεται μεν αρχικά ότι “δεν υπάγονται στην αρμοδιότητα των εμποροδικείων […] αι κατ` εμπόρων περί πληρωμής προϊόντων γης ή πραγματειών [αγωγαί], ηγορασμένων προς ιδίαν αυτών χρήσιν”, στη δε παρ. 2 εισάγεται τεκμήριο ότι: “Τα γραμμάτια όμως τα παρ` εμπόρων υπογεγραμμένα θεωρούνται ως ένεκα του εμπορίου αυτών γενόμενα, εάν άλλη τις αιτία δεν υπάρχει ρητώς εκπεφρασμένη εις αυτά”. Από τις διατάξεις αυτές συνάγονται αφενός μεν ο κανόνας της “παράγωγης εξ υποκειμένου εμπορικότητας”, αφετέρου δε το “τεκμήριο εμπορικότητας”. Ο κανόνας της εξ υποκειμένου παράγωγης εμπορικότητας αφορά χωρίς διάκριση κάθε πράξη του εμπόρου, που έχει σχέση (έστω και έμμεση) με την εμπορία του. Ο κανόνας, ως εκδήλωση της αρχής του παρεπομένου, δεν σημαίνει ότι η πράξη θα πρέπει να ωφελεί την εμπορία, αρκεί να έχει σχέση με αυτή (βλ. Ευάγγ. Περάκη, Γεν. Μέρ. του Εμπορικού Δικαίου έκδ. 2000, παρ. 29 επ., σελ. 168 επ. με παραπομπές σε θεωρία και νομολογία και Λ.Ν. Γεωργακόπουλου Εγχειρίδιο Εμπορικού Δικαίου Τόμος 1ος Αθήνα 1984, Κεφάλαιο Δεύτερο Οι εμπορικές πράξεις § 9 VII 2). Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 2 του Ν 4548/2018 (Αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών) η ανώνυμη εταιρεία είναι εμπορική, έστω και αν ο σκοπός της δεν είναι η άσκηση εμπορικής επιχείρησης. Έτσι οι ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης πλοίων, που έχουν την εμπορική ιδιότητα, κάθε σύμβαση που συνάπτουν θεωρείται ότι γίνεται χάριν της εμπορίας τους, ήτοι χάριν της διαχείρισης και της οικονομικής εκμετάλλευσης του πλοίου και, γι’ αυτό το λόγο, οι εξ αυτών αναφυόμενες διαφορές θεωρούνται ναυτικές διαφορές που εκδικάζονται από το αρμόδιο Τμήμα Ναυτικών Διαφορών του Πρωτοδικείου ή του Εφετείου Πειραιά.
Στην προκειμένη περίπτωση, φέρεται ενώπιον του Δικαστηρίου η κρινόμενη έφεση κατά της υπ’ αρ. 1138/2019 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, το οποίο εκδίκασε, κατά την τακτική διαδικασία αντιμωλία των διαδίκων, την ανακοπή κατά της υπ’ αρ. …../2017 διαταγής πληρωμής του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά. Με την ως άνω διαταγή πληρωμή, που εκδόθηκε κατόπιν αιτήσεως της εφεσίβλητης καθ’ ης η ανακοπή τραπεζικής εταιρείας, υποχρεώθηκαν οι εκκαλούντες ανακόπτοντες, δανειολήπτρια η πρώτη και εγγυητές οι λοιποί, να της καταβάλουν, έκαστος εις ολόκληρον, το ισόποσο σε ευρώ κατά το χρόνο πληρωμής χρηματικό ποσό των 500.000 δολαρίων Η.Π.Α., πλέον τόκων και δικαστικών εξόδων, ως κατάλοιπο κλεισθέντος αλληλόχρεου λογαριασμού τραπεζικού δανείου, που χορήγησε στη πρώτη, την εξόφληση του οποίου εγγυήθηκαν οι λοιποί ανακόπτοντες εκκαλούντες. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη απέρριψε την ανακοπή και επικύρωσε τη διαταγή πληρωμής. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται οι εκκαλούντες για κακή εκτίμηση των αποδείξεων και εσφαλμένη ερμηνεία του νόμου και ζητούν να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη και να απορριφθεί η ανακοπή. Από το περιεχόμενο της διαταγής πληρωμής, της σύμβασης πίστωσης και της ανακοπής προκύπτει ότι η ένδικη απαίτηση της εφεσίβλητης προέρχεται από δάνειο που αυτή χορήγησε στην πρώτη εκκαλούσα, ανώνυμη εταιρεία διαχείρισης σκαφών, την εξόφληση του οποίου εγγυήθηκαν οι λοιποί εκκαλούντες. Δηλαδή προέρχεται από σύμβαση που σύναψε χάριν της εμπορίας της, ήτοι χάριν της διαχείρισης σκαφών και ως τέτοια, επειδή αφορά την οικονομική εκμετάλλευση πλοίου, η εξ αυτής αναφυόμενη διαφορά αποτελεί ναυτική διαφορά, σύμφωνα και με όσα προαναφέρθηκαν στην ανωτέρω νομική σκέψη. Τα ζητήματα δε που προκύπτουν και συνδέονται με τις ανωτέρω πράξεις, απαιτούν την εξειδίκευση στις ιδιαιτερότητες της ναυτικής αυτής διαφοράς, και, ως εκ τούτου, για την εκδίκαση της ένδικης έφεσης αρμόδιο είναι το Τμήμα Ναυτικών Διαφορών του Εφετείου Πειραιά. Κατά συνέπεια, η προκείμενη ένδικη υπόθεση αναρμοδίως εισήχθη προς εκδίκαση ενώπιον του παρόντος 4ου Τμήματος του Δικαστηρίου τούτου, το οποίο δεν είναι αρμόδιο να εκδικάζει ναυτικές διαφορές. Συνεπώς, πρέπει, σύμφωνα με τα άρθρα 46 ΚΠολΔ και 51 παρ. 5-6 του Ν 2172/1993, όπου η καθ’ ύλην (λειτουργική) αρμοδιότητα κρίνεται και αυτεπαγγέλτως στο στάδιο τούτο της δίκης, καθώς το σχετικό ζήτημα ανάγεται στη δημόσια τάξη, (ΑΠ 1602/2012, ΑΠ 51/2004 βλ. δημ. ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), να κηρυχθεί το τμήμα αυτό αναρμόδιο προς εκδίκαση τής, με την υπό κρίση έφεση, εισαγομένης σ` αυτό ένδικης ναυτικής υπόθεσης και να παραπεμφθεί η τελευταία στο αρμόδιο 1οΤμήμα Ναυτικών Διαφορών του Εφετείου τούτου, χωρίς όμως να επιβληθούν δικαστικά έξοδα, διότι η παρούσα απόφαση δεν είναι οριστική, με την έννοια του άρθρου 309 ΚΠολΔ, καθόσον δεν αποφαίνεται για την καθ` ύλην αναρμοδιότητα ολόκληρου του Δικαστηρίου τούτου, αλλά μόνον του Τμήματος τούτου, που δεν αποτελεί οργανικά αυτοτελές Δικαστήριο, κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 46 ΚΠολΔ (για όλα τα ανωτέρω πρβλ. ΕφΠειρ34/2021 614/2020, 425/2018, 445/2016, 413/2015, 442/2014, 555/2014 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλίαν των διαδίκων.
Κηρύσσει αναρμόδιο το 4ο Τμήμα του Εφετείου Πειραιά προς εκδίκαση της έφεσης.
Παραπέμπει την έφεση προς εκδίκαση στο αρμόδιο 1οΤμήμα Ναυτικών Διαφορών του Εφετείου Πειραιά.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε στον Πειραιά την 8η Δεκεμβρίου 2022 και δημοσιεύθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2023 σε έκτακτη και δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξουσίους τους δικηγόρους.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ