ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός απόφασης 147/2023
ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές, Αικατερίνη Νομικού, Πρόεδρο Εφετών, Σοφία Καλούδη, Εφέτη, Ηλία Σταυρόπουλο, Εφέτη – Εισηγητή και τη Γραμματέα, T.Λ..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις ……….. για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ :
Της καλούσας εφεσίβλητης : Ιεράς και Σεβασμίας Γυναικείας Κοινοβιακής Μονής ………………. η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο, Κωνσταντίνο Βλάχο.
Του καλουμένου εκκαλούντος : Ελληνικού Δημοσίου, όπως εκπροσωπείται νόμιμα από τον Υπουργό των Οικονομικών, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τη Δικαστική Πληρεξούσια του ΝΣΚ, Βασιλική Τζίφα.
Το εκκαλούν άσκησε την με αρ. κατ. ………./1994 αγωγή ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, το οποίο με την υπ’ αρ. 6265/1999 απόφαση την απέρριψε κατ’ ουσία.
Την απόφαση αυτή προσέβαλε το εκκαλούν με την από 22.12.2000 (εκθ. κατ. …../2000) έφεση. Επ’ αυτής εκδόθηκε η υπ’ αρ. 522/2013 απόφαση αυτού του Δικαστηρίου, με την οποία απορρίφθηκε η έφεση κατ’ ουσίαν. Εναντίον αυτής της απόφασης ασκήθηκε αναίρεση με την από 18.12.2015 (εκθ. κατ. …./2015) αίτηση. Επ’ αυτής εκδόθηκε η υπ’ αρ. 384/2021 απόφαση του Αρείου Πάγου, με την οποία αναιρέθηκε η με αρ. 522/2013 απόφαση αυτού του Δικαστηρίου και παραπέμφθηκε η υπόθεση προς περαιτέρω συζήτηση ενώπιον του. Ήδη, με την με αρ. ………./2021 κλήση, η εφεσίβλητη επισπεύδει τη συζήτηση της ως άνω έφεσης, η οποία προσδιορίστηκε να συζητηθεί τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της απόφασης.
Οι πληρεξούσιοι νομικοί παραστάτες των διαδίκων αναφέρθηκαν στις προτάσεις που προκατέθεσαν και ζήτησαν να γίνουν δεκτές.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Παραδεκτά με την με αρ. ……../2021 κλήση, φέρεται προς συζήτηση η υπό κρίση έφεση μετά την έκδοση της με αρ. 384/2021 απόφασης του Αρείου Πάγου, που αναίρεσε την με αρ. 522/2013 απόφαση αυτού του Δικαστηρίου και παρέπεμψε την υπόθεση για περαιτέρω συζήτηση ενώπιον του.
Η υπό κρίση έφεση κατά της υπ’ αρ. 6265/1999 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που δίκασε κατά την τακτική διαδικασία, ασκήθηκε νομοτύπως και εμπροθέσμως (ΚΠολΔ 518 παρ. 2), γι’ αυτό και πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων της.
Με την υπό κρίση αγωγή του το ενάγον, ήδη εκκαλούν, Ελληνικό Δημόσιο, ισχυριζόμενο ότι με βάση το ΒΔ της 17(29) Νοεμβρίου/1ης Δεκεμβρίου 1836 περί ιδιωτικών δασών έχει την κυριότητα της περιγραφόμενης στην αγωγή δασικής έκτασης στη θέση «….» της περιφέρειας ………. Αίγινας, την οποία παράνομα έχει καταλάβει η εναγόμενη, ήδη εφεσίβλητη, ζήτησε να αναγνωριστεί η κυριότητά του και να υποχρεωθεί η αντίδικος να του την αποδώσει. Η εναγόμενη αρνήθηκε την αγωγή και πρόβαλε την ένσταση ιδίας κυριότητας, την οποία απέκτησε με έκτακτη χρησικτησία του προγενέστερου (βυζαντινορωμαϊκού) δικαίου, ήτοι τριαντακονταετή καλόπιστη νομή συμπληρωθείσα έως την 12.9.1915. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, δέχθηκε την ένσταση ιδίας κυριότητας και απέρριψε την αγωγή κατ’ ουσίαν. Εναντίον αυτής της απόφασης παραπονείται το εκκαλούν με την υπό κρίση έφεσή του για πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη και να γίνει δεκτή κατ’ ουσίαν η αγωγή του.
Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων που εξετάστηκαν ενώπιον του εισηγητή δικαστή και περιέχονται στις με αρ. …/1997 και …./2008 εισηγητικές εκθέσεις, την υπ’ αρ. …./1999 έκθεση της τοπογράφου μηχανικού ………, που συντάχθηκε μετά τη διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης που διατάχθηκε με την υπ’ αρ. 1634/1995 απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου και από όλα τα προσκομιζόμενα και επικαλούμενα από τους διαδίκους έγγραφα και τις μη αμφισβητούμενης γνησιότητας αεροφωτογραφίες, τους χάρτες και τα σχεδιαγράμματα, τα οποία χρησιμεύουν είτε προς άμεση είτε προς έμμεση απόδειξη, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : H επίδικη έκταση, εμβαδού 550 στρεμμάτων, βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της νήσου Αίγινας, στην κτηματική περιφέρεια …….., στη θέση «………». Εντός της ως άνω εδαφικής έκτασης εμπίπτει και η μικρότερη έκταση των 116,45 στρεμμάτων, η οποία εκμισθώθηκε από το ενάγον Ελληνικό Δημόσιο, με το υπ’ αριθ. …../9.7.1981 συμβόλαιο της συμβ/φου Αίγινας …….. αλλά και από την εναγόμενη Ι. Μονή, με το υπ’ αριθ. ……./8.6.1982 συμβόλαιο της συμβ/φου Αίγινας ………, προς την ίδια εκμισθώτρια, εταιρία «……………» για την εκμετάλλευση λατομείου (εξόρυξη βιομηχανικών ορυκτών). H μείζων αυτή επίδικη έκταση απεικονίζεται και οριοθετείται με τα στοιχεία Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ, Λ, M, N, Ξ, Ο, Π, Ρ, Α με πράσινη διαγράμμιση στο από Ιανουαρίου 1981 τοπογραφικό διάγραμμα του μηχανικού ………., θεωρημένο από το Δασάρχη Πειραιά, έχει χαρακτηρισθεί ως δημόσια δασική με την υπ’ αρ. 1510/9.4.1981 απόφαση του Δασάρχη Πειραιά, κατά της οποίας ουδείς πρόβαλε αντιρρήσεις και ορίζεται, βόρεια με δημόσιες δασικές εκτάσεις και αγροτικές εκτάσεις της εναγομένης, νότια με δρόμο Αίγινας ……….. και στη συνέχεια με αγροτικές εκτάσεις κατοίκων οικισμού …., ανατολικά με δημόσιες δασικές εκτάσεις και αγροτικές εκτάσεις κατοίκων οικισμού …… και δυτικά με δασικές εκτάσεις. Το έδαφος της έκτασης αυτής είναι αβαθές, προερχόμενο από αποσάθρωση σχιστολίθων, είναι πετρώδες και άγριο, καλυπτόμενο με αυτοφυή βλάστηση από ασπαλάθους, πρίνους, σχίνα, αφάνες και αγριόπευκα θαμνώδους μορφής. Η ξυλώδης βλάστηση του σχίνου και του ασπαλάθου έχει ποσοστό καλύψεως 20% – 40% και το όριο αυτό καλύψεως χαρακτηρίζει ολόκληρη την ως άνω έκταση ως δασική, καθώς δύναται να εξυπηρετήσει τη διαβίωση του ανθρώπου μέσα στο φυσικό περιβάλλον. Εντός της ως άνω έκτασης (550 στρεμμάτων) δεν υφίστανται αγροτικές ή καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Τέτοιες εκτάσεις (αγροτικές), καθώς και ίχνη υπαρχουσών αναβαθμίδων (πεζουλών), υπάρχουν στις θέσεις «……….», που βρίσκεται εκτός της επίδικης έκτασης προς νότια και ανατολικά, όπως επίσης και στη θέση «………», που βρίσκεται επίσης εκτός της επίδικης έκτασης προς βορρά, πλησίον της εναγομένης (περί τα 600 μέτρα απόσταση απ’ αυτήν). Οι θέσεις «…..», «……..» και «………..» δεν αναφέρονται στην αυτήν γεωγραφική θέση, αλλά πρόκειται για διαφορετικές θέσεις που απέχουν μεταξύ τους, όπως προκύπτει από τα με αρ. …/6 και …../8 φύλλα χάρτου της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Στο συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η ως άνω ορισθείσα δικαστική πραγματογνώμονας, ότι δηλαδή η περιοχή που βρίσκεται στην υπώρεια του όρους … ή …. και στην πλαγιά του όρους …. είναι η ίδια, είναι ασαφές, αναιτιολόγητο και τελικά εσφαλμένο, αφού οι θέσεις «….», «….» και «….» είναι εντελώς διαφορετικές περιοχές, όπως φαίνεται από τους ως άνω χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Ξεκινώντας από την ως άνω εσφαλμένη παραδοχή, το ίδιο εσφαλμένο είναι και το συμπέρασμά της ότι εντός της επίδικης έκτασης υφίστανται ίχνη παλαιών πεζουλών, αφού αυτά υφίστανται μόνο στη θέση «………..», που είναι διαφορετική γεωγραφική θέση από την επίδικη, όπως προαναφέρθηκε. Ο δασικός χαρακτήρας και το πετρώδες ολόκληρης της επίδικης έκτασης των 550 στρεμμάτων χρονολογείται από «αμνημονεύτων ετών», τουλάχιστον πάντως από τη σύσταση του ελληνικού κράτους (έτος 1830) και σίγουρα κατά το χρόνο δημοσίευσης του ΒΔ της 17(29) Νοεμβρίου/1ης Δεκεμβρίου 1836 περί ιδιωτικών δασών. Εντός αυτής της έκτασης η εναγόμενη ουδέποτε άσκησε πράξεις νομής προσιδιάζουσες στη φύση του δασικού χαρακτήρα της έκτασης, όπως υλοτομία, ρητινοσυλλογή, παραγωγή καυσόξυλων, εκμίσθωση σε τρίτους, οριοθέτηση, καταμέτρηση, σύνταξη τοπογραφικών διαγραμμάτων ή επίβλεψη αυτής. Τα επικαλούμενα από την εναγόμενη ιδιωτικά συμφωνητικά ετών 1903, 1915, 1950, 1956, 1957, με τα οποία η εναγόμενη παραχώρησε – εκμίσθωσε για καλλιέργεια ή για χορτονομή, αγροτικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις ή βοσκοτόπια, αφορούν διαφορετικές εκτάσεις από το επίδικο που βρίσκονται σε άλλες θέσεις, όπως στη θέση «………..», στη θέση «…..», στη θέση «….» στη θέση «………». Αυτές τις θέσεις αφορούν και οι σχετικές καταθέσεις των μαρτύρων της εναγομένης περί παραχώρησης από τη εναγόμενη αγροτικών εκτάσεων ή βοσκοτόπων σε αγρότες. Εξάλλου, στο βιβλίο της εναγομένης με το όνομα «ΚΩΔΙΞ ΜΕΓΑΣ» (της εν Αιγίνη Ιεράς Μονής της ………….) μεημερομηνία 19 Αυγούστου 1838, στο οποίο αναγράφονται όλα τα ακίνητα της Μονής, είναι καταχωρημένα ως ανήκοντα στην ιδιοκτησία της μεταξύ άλλων και τα φέροντα αύξ. αρ. …….. στη θέση «….», αύξ. αρ. … στη θέση «…….» και αυξ. αρ….. στη θέση «…….», ενώ κανένα δεν φέρεται ως ανήκον στην ιδιοκτησία της που να βρίσκεται ειδικά στη θέση «……..», όπου βρίσκεται η επίδικη έκταση των 550 στρεμμάτων. Επίσης με βάση το από 14.8.1933 Διάταγμα (ΦΕΚ 248Α), «περί διαχωρισμού της ακινήτου περιουσίας της Ι. Μονής Αιγίνης» δεν προκύπτει ότι στη θέση «Νικολάκη», στην οποία τοποθετείται γεωγραφικά η επίδικη έκταση, έχει ιδιοκτησία η εναγόμενη. Ενόψει του ότι η ως άνω επίδικη έκταση ήταν δασική κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του ως άνω ΒΔ της 17(29) Νοεμβρίου/1ης Δεκεμβρίου 1836 περί ιδιωτικών δασών, του ότι ποτέ η εναγόμενη ή οποιοσδήποτε άλλος δεν αναγνωρίστηκε κύριος αυτής προσκομίζοντας τίτλους εντός της ορισθείσας υπό του διατάγματος ενιαύσιας από τη δημοσίευσή του προθεσμίας (άρθρο 3) και του ότι ουδέποτε η εναγόμενη άσκησε πράξεις νομής επί της ως άνω επίδικης δασικής έκτασης, έπρεπε το ενάγον Ελληνικό Δημόσιο να αναγνωριστεί κύριος αυτής, απορριπτομένης της ένστασης της εναγομένης περί ιδίας κυριότητας βάσει έκτακτης χρησικτησίας του προγενέστερου δικαίου συμπληρωθείσας έως την 12.9.1915 και να υποχρεωθεί η τελευταία, που το έτος 1982 το απέβαλε παράνομα, να του το αποδώσει. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που με την εκκαλουμένη απόφασή του έκρινε διαφορετικά, ότι δηλαδή η εναγόμενη απέκτησε κυριότητα με έκτακτη χρησικτησία του βυζαντινορωμαϊκού δικαίου επί του επιδίκου, έσφαλε στην εκτίμηση των αποδείξεων. Πρέπει λοιπόν να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη, να κρατηθεί η υπόθεση, να δικαστεί κατ’ ουσίαν, να γίνει δεκτή η αγωγή, να αναγνωριστεί η κυριότητα του ενάγοντος εκκαλούντος επί του επιδίκου και να υποχρεωθεί η εναγόμενη να του το αποδώσει. Η δικαστική δαπάνη του εκκαλούντος – ενάγοντος και των δύο βαθμών δικαιοδοσίας πρέπει να επιβληθεί σε βάρος της εφεσίβλητης εναγόμενης με τον περιορισμό της διάταξης του άρθρου 22 παρ. 1 του ν. 3693/1957.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται την έφεση.
Εξαφανίζει την υπ’ αρ. 6265/1999 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς.
Διακρατεί την υπόθεση και δικάζει επί της με αρ. κατ. ……../1994 αγωγής.
Δέχεται αυτήν.
Αναγνωρίζει το ενάγον ως αποκλειστικό κύριο μια εδαφικής έκτασης, εμβαδού 550 στρεμμάτων, που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της νήσου Αίγινας, στην κτηματική περιφέρεια ….. , στη θέση «….» και απεικονίζεται και οριοθετείται με τα στοιχεία Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ, Λ, M, N, Ξ, Ο, Π, Ρ, Α με πράσινη διαγράμμιση στο από Ιανουαρίου 1981 τοπογραφικό διάγραμμα του μηχανικού ……………, θεωρημένο από το Δασάρχη Πειραιά και ορίζεται, βόρεια με δημόσιες δασικές εκτάσεις και αγροτικές εκτάσεις της εναγομένης, νότια με δρόμο Αίγινας …. και στη συνέχεια με αγροτικές εκτάσεις κατοίκων οικισμού ….., ανατολικά με δημόσιες δασικές εκτάσεις και αγροτικές εκτάσεις κατοίκων οικισμού ….. και δυτικά με δασικές εκτάσεις.
Υποχρεώνει την εναγόμενη να αποδώσει στο ενάγον την ως άνω εδαφική έκταση.
Καταδικάζει την εφεσίβλητη εναγόμενη στην πληρωμή της δικαστικής δαπάνης του εκκαλούντος ενάγοντος και των δύο βαθμών δικαιοδοσίας που καθορίζει σε 600 ευρώ συνολικά.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε στον Πειραιά στις 1 Μαρτίου 2023 και δημοσιεύθηκε στο ακροατήριό του, σε έκτακτη συνεδρίαση, στις 14 Μαρτίου 2023 με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξουσίους δικηγόρους και νομικούς παραστάτες τους.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ