ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 229/2023
TO ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Αικατερίνη Νομικού Πρόεδρο Εφετών, Σοφία Καλούδη Εφέτη και Κωνσταντίνα Παπαντωνίου Εφέτη-Εισηγήτρια και τη Γραμματέα T.Λ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την …………, για να δικάσει την υπόθεση:
ΤΟΥ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ : Εκκλησιαστικού Φιλανθρωπικού Ιδρύματος με την επωνυμία «………..», που εδρεύει στη ………, νομίμως εκπροσωπούμενου από τον Πρόεδρο αυτού, Μητροπολίτη ……….., το οποίο εκπροσωπήθηκε στο ακροατήριο από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αλέξανδρο Καλαβρό, μέλος της Δικηγορικής εταιρείας «………..» που εδρεύει στην Αθήνα, οδός ………………
Κοινοποιούμενη: Στον Εισαγγελέα Εφετών Αιγαίου, ο οποίος δεν εμφανίστηκε.
Το αιτούν κατέθεσε ενώπιον του Εφετείου Πειραιώς την από 4.5.2022 (ΓΑΚ/ΕΑΚ/…………./2022) αίτηση του περί επωφελέστερης εκμετάλλευσης του καταληφθέντος δυνάμει των από 21.3.1998 διαθηκών της ……………….., που απεβίωσε την 11.12.1989, κληρονομιαίου ακινήτου.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο με αριθμό 8 και συζητήθηκε.
Ο πληρεξούσιος δικηγόρος του αιτούντος αφού έλαβε τον λόγο από την Πρόεδρο, αναφέρθηκε στις έγγραφες προτάσεις που κατέθεσε.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 109 §§ 1 και 2 του ισχύοντος Συντάγματος της Ελλάδας «1. Δεν επιτρέπεται η μεταβολή του περιεχομένου ή των όρων διαθήκης, κωδικέλλου ή δωρεάς, ως προς τις διατάξεις τους υπέρ του Δημοσίου ή υπέρ κοινωφελούς σκοπού. 2. Κατ” εξαίρεση επιτρέπεται η επωφελέστερη αξιοποίηση ή διάθεση για τον ίδιο ή άλλο κοινωφελή σκοπό, εκείνου που καταλείφθηκε ή δωρήθηκε, στην περιοχή που καθόρισε ο δωρητής ή ο διαθέτης ή στην ευρύτερη της περιφέρεια, όταν βεβαιωθεί με δικαστική απόφαση ότι η θέληση του διαθέτη ή του δωρητή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, για οποιονδήποτε λόγο, καθόλου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου της, καθώς και αν μπορεί να ικανοποιηθεί πληρέστερα με τη μεταβολή της εκμετάλλευσης, όπως νόμος ορίζει». Εξάλλου, κατά το άρθρο 10 §§ 1, 2, 3 και 4 του εκτελεστικού της ως άνω συνταγματικής διάταξης Ν. 4182/2013 «Κώδικας κοινωφελών περιουσιών, σχολαζουσών κληρονομιών και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ Α` 185/10-9-2013), που ισχύει από 1-11- 2013, και εφαρμόζεται αναλογικά και σε περίπτωση μεταβολής σκοπού των εκκλησιαστικών ιδρυμάτων (άρθρο 68 Ν. 4235/2014) «1. Περιουσίες που καταλείπονται υπέρ κοινωφελών σκοπών αξιοποιούνται κατά τον τρόπο που όρισε ο διαθέτης ή δωρητής. Απαγορεύεται η μεταβολή τόσο των παραπάνω κοινωφελών σκοπών όσο και του τρόπου και των όρων διαχείρισης της περιουσίας, καθώς και των ορισμών για τον τρόπο διοίκησης της. 2. Αν υπάρχει αμφιβολία περί του περιεχομένου της βούλησης του διαθέτη ή δωρητή ή αμφισβήτηση επ` αυτού, αυτή επιλύεται από το αρμόδιο κατ` άρθρο 825 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας δικαστήριο. 3. Το κατά την προηγούμενη παράγραφο δικαστήριο αποφαίνεται επίσης, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, επί του εάν η βούληση του διαθέτη ή δωρητή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, για οποιονδήποτε λόγο, καθόλου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος της, και καθορίζει τον τρόπο της επωφελέστερης ή ασφαλέστερης αξιοποίησης της περιουσίας, καθώς και το σκοπό και την περιοχή για την οποία πρέπει αυτή να διατεθεί. … 4. Η αίτηση προς το δικαστήριο υποβάλλεται από την αρμόδια αρχή, μετά από προηγούμενη ακρόαση του οργάνου διοίκησης της περιουσίας. Η αίτηση υποβάλλεται και από κάθε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει έννομο συμφέρον και κοινοποιείται στην αρμόδια αρχή, επί ποινή απαραδέκτου της συζητήσεως. Περίληψη της υποβληθείσας αίτησης αναρτάται στην ιστοσελίδα της αρμόδιας αρχής έναν (1) τουλάχιστον μήνα πριν τη δικάσιμο και παραμένει αναρτημένη μέχρι και την προηγούμενη ημέρα της δικασίμου. Η ίδια περίληψη τοιχοκολλάται στο κατάστημα της έδρας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, του Δήμου και της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας της έδρας της διοίκησης της περιουσίας και αναρτάται στο διαδικτυακό τους τόπο.» Από το σκοπό των ανωτέρω διατάξεων, ο οποίος συνίσταται στη γνώση της ως άνω αίτησης από καθένα που έχει έννομο συμφέρον, ώστε, αν επιθυμεί, να παρέμβει στην ενώπιον του Εφετείου δίκη κατά τα οριζόμενα στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 752 ΚΠολΔ, σαφώς προκύπτει ότι η αίτηση περί μεταβολής του κοινωφελούς σκοπού, υπέρ του οποίου έχει καταλειφθεί περιουσία με συστατική πράξη, καθώς και περί καθορισμού τρόπου επωφελέστερης αξιοποίησης της περιουσίας που καταλείφθηκε, πρέπει αφενός να κοινοποιηθεί στην αρμόδια αρχή επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης και αφετέρου περίληψή της να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της αρμόδιας αρχής έναν (1) τουλάχιστον μήνα πριν τη δικάσιμο και να παραμείνει αναρτημένη μέχρι και την προηγουμένη της δικασίμου καθώς και να τοιχοκολληθεί στο κατάστημα της έδρας της αποκεντρωμένης διοίκησης, του Δήμου και της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας της έδρας της διοίκησης της περιουσίας και να αναρτηθεί στο διαδικτυακό τους τόπο. Για την ταυτότητα δε του νομικού λόγου, τόσο η ανάρτηση περίληψης της αίτησης στην ιστοσελίδα της αρμόδιας αρχής για διάστημα ενός (1) τουλάχιστον μηνός πριν τη δικάσιμο, όσο και η τοιχοκόλληση της ίδιας περίληψης στο κατάστημα της έδρας της αποκεντρωμένης διοίκησης, του Δήμου και της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας της έδρας της διοίκησης της περιουσίας με ανάρτηση αυτής (περίληψης) στο διαδικτυακό τους τόπο, απαιτούνται, επίσης, επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης της αίτησης (Εφ. Πατρών 76/2022, ΕφΠειρ 451/2020, ΕφΠατρ 141/2019, ΕφΠατρ 139/2019, ΕφΑθ 17/2018, ΕφΠειρ 153/2015 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Στην προκειμένη περίπτωση, με την υπό κρίση από 4.5.2022 (ΓΑΚ/ΕΑΚ/……………/2022) αίτηση του το αιτούν Ν.Π.Ι.Δ. Εκκλησιαστικό Φιλανθρωπικό Ιδρυμα με την προσωνυμία «………….», που εδρεύει στη …….., εκθέτει ότι η αποβιώσασα το έτος 1999 ………….., κατέλειπε υπέρ αυτού (αιτούντος), με τις από 21.3.1998 διαθήκες της (κύρια και συμπληρωματική), ένα αγροτεμάχιο με την ονομασία «……..», που βρίσκεται στην θέση «….» της κτηματικής περιφέρειας …………., έκτασης 9.337 τ.μ.. Οτι το αιτούν αποδέχθηκε την ως άνω κληρονομία, δυνάμει της με αριθμό …./2002 πράξης αποδοχής κληρονομίας που συνέταξε ο Συμβολαιογράφος …………, μεταγραφείσας νόμιμα. Οτι στην διαθήκη αναγράφηκε ως ορος ότι το ακίνητο αυτό θα πωληθεί μόνον όταν μπει εντός σχεδίου οικισμού και κατατμηθεί και ότι μετά την πώληση των κατατμηθέντων αγροτεμαχίων θα ανεγερθεί πτέρυγα γηροκομείου, πάνω από την είσοδο της οποίας θα γράφει Ιδρυμα ………., ………., ………….. Οτι ο ως άνω όρος δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί επειδή αφενός μέχρι σήμερα το κληρονομιαίο ακίνητο δεν έχει ενταχθεί σε σχέδιο πόλης και δεν υφίσταται καμμία προοπτική ένταξής του, αφετέρου δε δεν είναι δυνατή η κατάτμησή του αφού το εν λόγω ακίνητο δεν έχει πρόσωπο σε δημόσιο ή ιδιωτικό δρόμο. Οτι επιπλέον έχει ήδη ανεγερθεί γηροκομείο της Ιεράς Μητρόπολης ………… με την προσωνυμία «…………..» στο οποίο θα προβλεφθεί πτέρυγα αφιερωμένη στους συγγενείς της διαθέτιδας, σύμφωνα με τον όρο της διαθήκης της. Με βάση το ιστορικό αυτό, το αιτούν ζητεί να του χορηγηθεί άδεια επωφελέστερης εκμετάλλευσης του κληρονομιαίου ακινήτου, με τη μορφή της εκμετάλλευσής του μέσω αντιπαροχής, και την πώληση ή την εκμίσθωση κατά περίπτωση της διακεκριμένης ιδιοκτησίας που θα του αποδοθεί ως αντιπαροχή από τον κατασκευαστή, προκειμένου να κατασκευαστεί πτέρυγα στο εκκλησιαστικό γηροκομείο …., ……………., αφιερωμένη στη μνήμη των προσώπων που έχει υποδείξει η διαθέτης.
Στην προκειμένη περίπτωση, αρμόδια αρχή κατ` άρθρα 1 § 4 και 2 § 3 περ. α` του Ν. 4182/2013, επειδή ο σκοπός της καταλειφθείσης περιουσίας εκπληρώνεται εντός των εδαφικών ορίων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, που εδρεύει στον Πειραιά, με συνέπεια την κατά τόπο αρμοδιότητα του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρο 825 ΚΠολΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 77 παρ. 3 του Ν. 4182/2013), είναι η Γενική Γραμματεία Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την προσκομιζόμενη υπ` αριθμ…../27-5-2022 έκθεση επίδοσης που συνέταξε η Δικαστική Επιμελήτρια της περιφέρειας του Εφετείου Αιγαίου, ……………, η κρινόμενη αίτηση κοινοποιήθηκε, ως εκ του περισσού, στον Εισαγγελέα Εφετών Αιγαίου. Ωστόσο από κανένα στοιχείο της δικογραφίας δεν προκύπτει, ούτε το αιτούν επικαλείται αφενός κοινοποίηση της κρινόμενης αίτησης στον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και αφετέρου ότι περίληψη της ως άνω αίτησης α) αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της αρμόδιας αρχής, ήτοι της Γενικής Γραμματείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και στην ιστοσελίδα του Δήμου της έδρας της διοίκησης της περιουσίας του προαναφερθέντος ιδρύματος, δηλαδή του Δήμου …, έναν (1) τουλάχιστον μήνα πριν τη δικάσιμο και παρέμεινε αναρτημένη μέχρι και την προηγουμένη της δικασίμου και β) τοιχοκολλήθηκε έναν (1) τουλάχιστον μήνα πριν τη δικάσιμο (2-1-2023) στο κατάστημα της έδρας της ως άνω αποκεντρωμένης Διοίκησης και του Δήμου …..,) όπως απαιτείται με ποινή απαραδέκτου της συζήτησης, κατά τα εκτιθέμενα στην αμέσως προηγούμενη σκέψη. Πρέπει, συνεπώς, να κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση της ως άνω αίτησης.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΚΗΡΥΣΣΕΙ απαράδεκτη τη συζήτηση της από 4.5.2022 (ΓΑΚ/ΕΑΚ/…………./2022) αίτησης
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στον Πειραιά την 1η Απριλίου 2023 και δημοσιεύθηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση, στις 28 Απριλίου 2023, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και του πληρεξουσίου δικηγόρου του αιτούντος.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ