ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΤΜΗΜΑ 3ο
Αριθμός 471/2023
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τον Δικαστή Αναστάσιο Αναστασίου, Εφέτη, ο οποίος ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς και από τη Γραμματέα T.Λ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις …….., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΟΥ ΚΑΛΟΥΝΤΟΣ – ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΟΥ: ……… τον οποίο, υπαχθέντα στο καθεστώς της παροχής νομικής βοήθειας, στο ακροατήριο εκπροσώπησε η πληρεξούσια δικηγόρος του Ευδοκία Σταυρουλάκη, με δήλωση κατ’ άρθρο 242 § 2 ΚΠολΔ κατά
ΤΗΣ ΚΑΘ’ ΗΣ Η ΚΛΗΣΗ – ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ: …………, υπό την ιδιότητά της ως πρώην ομορρύθμου μέλους της εδρεύουσας στη … Αττικής, επί της οδού ……. και νομίμως εκπροσωπούμενης ομόρρυθμης εταιρίας με την επωνυμία «……..», η οποία στη συνέχεια τροποποιήθηκε σε ετερόρρυθμη εταιρία με την επωνυμία «……….» και, ακολούθως, λύθηκε και τέθηκε σε εκκαθάριση, η οποία στο ακροατήριο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Αναστάσιο Πουλόπουλο και
ΤΗΣ ΚΑΘ’ ΗΣ Η ΚΛΗΣΗ – ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ: νομίμως εκπροσωπούμενης ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρίας με την επωνυμία «……» και το διακριτικό τίτλο «…….», με έδρα στην Αθήνα, επί της συμβολής της … ……., οιονεί καθολικής διαδόχου της ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρίας με την επωνυμία «………», η οποία στο ακροατήριο εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο της Αναστασία Τσακίρη.
Ο καλών – εφεσίβλητος άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 27.4.2013 και με αριθμό εκθέσεως καταθέσεως ………/21.6.2013 αγωγή, την οποία έστρεψε κατά της καθ’ ης η κλήση – εφεσίβλητης και άλλων δύο [2] προσώπων, φυσικού και νομικού, επί της οποίας εκδόθηκε, μετά από συνεκδίκασή της με την από 26.9.2013 προσεπίκληση και παρεμπίπτουσα αγωγή της καθ’ ης η κλήση – εκκαλούσας κατά της καθ’ ης η κλήση εφεσίβλητης, η με αριθμό 3436/2014 εν μέρει οριστική απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου, με την οποία διατάχθηκε ο χωρισμός της δίκης ως προς την παρεμπίπτουσα αγωγή, η οποία παραπέμφθηκε στο καθ’ ύλην αρμόδιο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών και έγινε κατά ένα μέρος δεκτή η αγωγή.
Την απόφαση αυτή προσέβαλαν ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου ο ενάγων και ήδη καλών – εφεσίβλητος με την από 1.10.2014 (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …/1.10.2014) έφεσή του και η καθ’ ης η κλήση εκκαλούσα με την από 7.10.2014 (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …../8.10.2014) έφεσή της, επί των οποίων εκδόθηκε, μετά από συνεκδίκασή τους, η υπ’ αριθμ. 690/2015 μη οριστική απόφαση αυτού του Δικαστηρίου, με την οποία κηρύχθηκε απαράδεκτη η συζήτηση της από 7.10.2014 έφεσης και αναβλήθηκε η συζήτηση της από 1.10.2014 έφεσης μέχρι το τελεσίδικο πέρας της από 7.10.2014 έφεσης.
Ήδη με την από 6.10.2021 κλήση του καλούντος – εφεσίβλητου (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …../21.10.2021) επαναφέρεται προς συζήτηση η από 7.10.2014 έφεση (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …../8.10.2014) της καθ’ ης η κλήση – εκκαλούσας, για την εκδίκαση της οποίας ορίστηκε μετ’ αναβολή δικάσιμος αυτή που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.
Κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο, η πληρεξούσια δικηγόρος του καλούντος – εφεσίβλητου δεν παραστάθηκε αλλά προκατέθεσε τις προτάσεις του και με σχετική δήλωσή της δήλωσε, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 242 § 2 ΚΠολΔ, ότι συμφωνεί να συζητηθεί η έφεση χωρίς να παρασταθεί, ενώ οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των καθ’ ων η κλήση (εκκαλούσας και εφεσίβλητης) έλαβαν διαδοχικά το λόγο και αναφέρθηκαν στις προτάσεις που κατέθεσαν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Κατά το άρθρο 76 § 1 ημιεδαφ. α΄ περ. β΄ ΚΠολΔ, δεσμός αναγκαίας ομοδικίας παράγεται, μεταξύ άλλων περιπτώσεων και, όταν η ισχύς της απόφασης που θα εκδοθεί εκτείνεται σε όλους τους ομοδίκους. Η διάταξη αυτή, που δεν επιβάλλει αναγκαστική εναγωγή περισσοτέρων προσώπων αλλά αποσκοπεί στον ενδεχόμενο εξαναγκασμό τους να παρέμβουν σε εκκρεμή μεταξύ άλλων δίκη (Δ. Τσικρικάς, Προϋποθέσεις και συνέπειες της ασκήσεως ενδίκων μέσων στο πλαίσιο της αναγκαστικής ομοδικίας, Δ 1996/78), αναφέρεται στις έννομες συνέπειες της απόφασης, κυρίως δε το δεδικασμένο (άρθρο 322 § 1 ΚΠολΔ) και την εκτελεστότητά της (άρθρο 904 ΚΠολΔ), που επηρεάζουν αυτοδικαίως τις έννομες σχέσεις (ΜονΕφΠατρ. 323/2018, ΜονΕφΠειρ. 172/2015, πρώτη δημοσίευσή τους σε Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών [ΤΝΠ] ΝΟΜΟΣ) των τρίτων, ακόμα και αν αυτοί δεν υπήρξαν διάδικοι, επειδή τους καταλαμβάνουν όταν τα υποκειμενικά όρια της δίκης διευρύνονται δυνάμει [άλλης, δικονομικής] διατάξεως (ΕφΑθ. 9848/1987, Δνη 1989/99 = ΕΕμπΔ 1989/423), προκειμένου να εξυπηρετηθούν αντίστοιχες αξιολογικές σταθμίσεις του ουσιαστικού δικαίου. Για το λόγο αυτό, αν ασκηθεί αγωγή και συμμετάσχουν στη δίκη είτε εκουσίως (κατ’ άρθρα 79 και 80 ΚΠολΔ) είτε προσεπικληθέντες από διάδικο (άρθρο 86 ΚΠολΔ) ή από το δικαστήριο (άρθρο 90 ΚΠολΔ) οι τρίτοι, στους οποίους θα επεκταθεί το δεδικασμένο και η εκτελεστότητα της απόφασης που θα εκδοθεί, ιδρύεται μεταξύ των αρχικών διαδίκων της μίας αντίδικης πλευράς και των τρίτων σχέση αναγκαστικής ομοδικίας. Για την ταυτότητα του νομικού λόγου το ίδιο συμβαίνει και επί εναγωγής πάντων των ομοδίκων, οπότε αυτοί καθίστανται εξαρχής παθητικά υποκείμενα της αντιδικίας. Περίπτωση αναγκαστικής, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 76 § 1 ημιεδαφ. α΄ περ. β΄ ΚΠολΔ, ομοδικίας ανακύπτει σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 329 και 920 ΚΠολΔ και επί κοινής εναγωγής ομόρρυθμης εταιρίας και των μελών της ατομικώς, για την εκπλήρωση εταιρικών υποχρεώσεων, προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος αντιφατικών κρίσεων για τις έννομες σχέσεις προσώπων που καταλαμβάνονται όλα από το δεδικασμένο της απόφασης που θα εκδοθεί επί της αγωγής (ΑΠ 792/2022, ΑΠ 970/2019, ΑΠ 1240/2011, όλες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1103/2010, ΕφΑΔ 2010/1219, ΤριμΕφΛαρ. 198/2014, Δικογραφία 2014/731, ΕφΑθ. 7147/2008, Δνη 2009/1099, ΕφΑθ. 9775/2002, ΝοΒ 2003/1237, ΕφΑθ. 2968/1998, Δνη 1999/423, ΕφΑθ. 6995/1995, ΑρχΝ 1996/734 = Δνη 1997/925, Σ. Κουσούλης, Η δέσμευση τρίτων από το δεδικασμένο, 2007, § 4 Ι 1, σελ. 102), υπόκεινται δε και στην αναγκαστική εκτέλεσή της, επειδή κατά το ουσιαστικό δίκαιο (άρθρο 249 § 1 του Ν. 4072/2012) θεμελιώνεται προσωπική και εις ολόκληρον ευθύνη τους για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του νομικού προσώπου της εταιρίας (ΑΠ 291/2019, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠατρ. 114/2005, ΔΕΕ 2006/55, ΕφΑθ. 9775/2002, ο.π., ΕφΑθ. 10187/1998, Δνη 1999/1150, Ν. Νίκας, Επέκταση του δεδικασμένου επί προδικαστικού ζητήματος και στο μέλος διαδίκου νομικού προσώπου, γνμδ σε ΕΠολΔ 2008/25 επομ. [26]). Στην περίπτωση αυτή οι εναγόμενοι ομοδικούν αναγκαστικά για λόγους που ανάγονται στο ουσιαστικό δίκαιο και ο, ως εκ τούτου, στενότερος έναντι της απλής υποκειμενικής σώρευσης των αγωγών, η οποία αναγνωρίζεται για λόγους δικονομικής και μόνον σκοπιμότητας και παράγει απλή ομοδικία, δεσμός που συνείρει τις περισσότερες δίκες των αναγκαίων ομοδίκων (Ν. Κλαμαρής/Σ. Κουσούλης/Σ. Πανταζόπουλος, Πολιτική Δικονομία, 2016, § 15, σελ. 366) συνεπάγεται τη δημιουργία αδιάσπαστης δικονομικής ενότητας, που επιβάλλει τη διατήρηση κοινής πορείας στη δίκη, προς το σκοπό της εκδόσεως, στα πλαίσια κοινής διαδικασίας, ενιαίας αποφάσεως. Η δικονομική ενότητα των αναγκαίως ομοδικούντων εξασφαλίζεται, πρώτον, με την καθιέρωση πλάσματος στο ημιεδαφ. β΄ της § 1 του άρθρου 76 ΚΠολΔ, κατά το οποίο οι απόντες ομόδικοι δεν ερημοδικάζονται αλλά θεωρείται ότι αντιπροσωπεύονται από τους κατ’ αντιμωλία δικαζόμενους ομοδίκους τους, εφόσον, βεβαίως, έχει προηγηθεί εμπρόθεσμη και νομότυπη κλήτευση των απολιπομένων (ΑΠ 546/2015, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), δεύτερον, με το ανεπίτρεπτο της επισπεύσεως της συζητήσεως ως προς ορισμένους μόνον από αυτούς (άρθρο 76 § 3 ΚΠολΔ) και, τρίτον, επί ασκήσεως ενδίκων μέσων, αφενός, με την υποχρεωτική απεύθυνσή τους, όταν ασκούνται από τον κοινό τους αντίδικο, καθ’ όλων των ομοδίκων της αντίδικης πλευράς και, αφετέρου, με την επέλευση των αποτελεσμάτων τους ως προς όλους τους ομοδίκους της πλευράς αυτού που τα ασκεί (άρθρο 76 § 4 ΚΠολΔ), έστω και αν αυτοί αδράνησαν (ΑΠ 1300/2019, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Με βάση τις νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις συνάγεται ότι σε περίπτωση παθητικής αναγκαστικής ομοδικίας η έφεση του ενάγοντος πρέπει, επί ποινή απαραδέκτου αυτής ως προς όλους τους εφεσιβλήτους (ΟλΑΠ 11/1992, Δνη 1992/759, ΑΠ 133/2018, Αρμ. 2018/1790, Μ. Γεωργιάδου, σε Χ. Απαλαγάκη, Εφαρμογές Πολιτικής Δικονομίας, 2008, [7], αρ. 66, σελ. 128 επομ.), να στρέφεται εναντίον όλων των ομοδίκων της εναγόμενης πλευράς, οι οποίοι και πρέπει να καλούνται στη συζήτηση (άρθρο 110 § 2 ΚΠολΔ), ενώ η έφεση ενός από τους εναγομένους ωφελεί και τους λοιπούς, που αποκτούν ιδιότητα διαδίκου κατά το πλάσμα της αντιπροσώπευσης (Δ. Μπαμπινιώτης, Μεταβιβαστικό Αποτέλεσμα της Έφεσης και Αντικείμενο της Έκκλητης Δίκης, 2016, σελ. 320, υποσημ. 121) και θεωρούνται συνεκκαλέσαντες την πρωτοβάθμια απόφαση (ΑΠ 1433/2012, ΕΠολΔ 2013/108, Σ. Πατεράκης, Προβλήματα ομοδικίας στην κατ’ έφεση δίκη, σε ΝοΒ 1989/545 επομ. [550]) πρέπει δε, μολονότι δεν είναι τυπικώς διάδικοι στην έκκλητη δίκη, να καλούνται στη συζήτηση της εφέσεως, η οποία άλλως κηρύσσεται απαράδεκτη ως προς όλους (ΑΠ 1139/2018, ΔΕΕ 2019/845, ΑΠ 364/2018, ΑΠ 223/2018, ΑΠ 42/2016, όλες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1518/2005, Δνη 2006/135 = ΧρηΔικ 2007/109 = Δ 2006/585, ΑΠ 1171/2001, Δνη 2002/440, ΑΠ 1383/1999, Δνη 2000/763 = ΝοΒ 2000/262, Κ. Κεραμέας/Δ. Κονδύλης/Ν. Νίκας [-Μ. Μαργαρίτης], Ερμηνεία Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, τόμος Ι, 2000, άρθρο 517, αρ. 6, σελ. 917) και αυτεπαγγέλτως (ΕφΠειρ. 493/1997, Δνη 1997/1900).
ΙΙ. Εν προκειμένω, με την επαναφερόμενη προς συζήτηση έφεση πλήττεται η εκδοθείσα κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών υπ’ αριθμ. 3436/2014 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, με την οποία η καθ’ ης η κλήση – εκ των εναγομένων – εκκαλούσα υποχρεώθηκε να καταβάλει στον καλούντα – ενάγοντα – εφεσίβλητο το χρηματικό ποσόν των ογδόντα χιλιάδων ευρώ (80.000 €) προς ικανοποίηση της ηθικής βλάβης που εκείνος υπέστη συνεπεία εργατικού ατυχήματος, κατά το οποίο τραυματίστηκε σοβαρά, ενεχόμενη προς τούτο εις ολόκληρον Α] με την εδρεύουσα στη Νίκαια Αττικής ετερόρρυθμη εταιρία με την επωνυμία «……….», η οποία προήλθε από τροποποίηση της ομοίως εκεί εδρεύουσας ομόρρυθμης εταιρίας με την επωνυμία «………» και β] με τον …………, κάτοικο …… Αττικής, έτερο εταίρο της εταιρίας αυτής, οι οποίοι πρωτοδίκως κρίθηκε ότι έπρεπε να δικαστούν ερήμην και οι οποίοι ενήχθησαν η μεν εταιρία ως εργοδότρια του παθόντος ενάγοντος, οι δε λοιποί εναγόμενοι ως ομόρρυθμα μέλη της, άπαντες δε ως αποκλειστικά υπεύθυνοι για την πρόκληση του ατυχήματος. Υπό τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι με την επαναφερόμενη προς συζήτηση έφεση αμφισβητείται η αδικοπρακτική ευθύνη όλων των εναγομένων και προβάλλεται ισχυρισμός περί αποκλειστικής υπαιτιότητας του παθόντος, που αποδεικνυόμενος καταλύει την αγωγική αξίωση απάντων των φερόμενων ως εις ολόκληρον ενεχόμενων για την ικανοποίησή της, δημιουργείται και στα πλαίσια της έκκλητης δίκης σχέση αναγκαστικής ομοδικίας μεταξύ των εναγομένων. Για την ταυτότητα του νομικού λόγου κατόπιν της εφέσεως της ήδη εκκαλούσας έχουν καταστεί [πλασματικώς] εκκαλούντες τόσο η ως άνω εταιρία όσον και ο ……… …….. Αποτέλεσμα του δικονομικού δεσμού των εναγομένων, που εντός των ορίων της μεταβιβάσεως της υπόθεσης διατηρείται και στο δεύτερο βαθμό, είναι η ανάγκη συμμετοχής πάντων των ομοδίκων στη δίκη στο εφετείο ή, σε κάθε περίπτωση, της παροχής σ’ αυτούς δυνατότητας να συμμετάσχουν, η οποία επιτυγχάνεται δια της κλητεύσεώς τους (άρθρα 110 § 2 και 76 § 3 ΚΠολΔ). Τέτοια κλήτευση όμως των λοιπών εναγομένων που θεωρούνται συνεκκαλέσαντες την εκκαλουμένη δεν αποδεικνύεται (ούτε επίκλησή της γίνεται). Συνεπώς, εφόσον δεν κλητεύθηκαν οι ανωτέρω εναγόμενοι της αγωγής επί της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, οι οποίοι συνδέονται με την καθ’ ης η κλήση – εκκαλούσα με δεσμό αναγκαστικής ομοδικίας, πρέπει να κηρυχθεί απαράδεκτη ως προς όλους τους διαδίκους η συζήτηση της με την από 6.10.2021 κλήση (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …../21.10.2021) του καλούντος – εφεσίβλητου επαναφερόμενης από 7.10.2014 έφεσης (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως δικογράφου του Πρωτοδικείου Πειραιώς …/8.10.2014 και αριθμός εκθέσεως προσδιορισμού δικογράφου του Εφετείου Πειραιώς …../12.3.2015). Περίπτωση εκκαθαρίσεως των δικαστικών εξόδων δεν συντρέχει, αφού η απόφαση αυτή δεν είναι οριστική (άρθρα 176, 191 και 309 εδαφ. α ΚΠολΔ, βλ. σχετ. ΤριμΕφΠειρ. 185/2016, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠατρ. 455/2004, ΔΕΕ 2005/303 = ΑχΝομ. 2005/394, ΕφΘεσ. 1002/1988, Αρμ. 1989/121).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζοντας κατ’ αντιμωλία των διαδίκων
Κηρύσσει απαράδεκτη τη συζήτηση της από 7.10.2014 έφεσης (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως δικογράφου του Πρωτοδικείου Πειραιώς …./8.10.2014 και αριθμός εκθέσεως προσδιορισμού δικογράφου του Εφετείου Πειραιώς …/12.3.2015).
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 31 Αυγούστου 2023, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ