Αριθμός 486/2023
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Τμήμα 4ο
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Αικατερίνη Νομικού, Πρόεδρο Εφετών, Σοφία Καλούδη, Εφέτη και Φωτεινή Μάμαλη, Εφέτη-Εισηγήτρια και από την Γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του την ………., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των:
ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ: ………. ο οποίος εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσιά του δικηγόρο Ζωή Παπαευθυμίου (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ: ……….. η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσιά της δικηγόρο Ασημίνα Κουλουριώτη (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).
Η εφεσίβλητη άσκησε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 5.2.2020 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ……../2020) αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ. 1400/2021 απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου, που δέχθηκε την αγωγή.
Την απόφαση αυτή προσέβαλε ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών με την από 27.7.2021 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ……./2021- …../2021) έφεσή του, της οποίας δικάσιμος ορίσθηκε η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας απόφασης.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.
Οι πληρεξούσιες δικηγόροι των διαδίκων, οι οποίες παραστάθηκαν με δήλωση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ανέπτυξαν τις απόψεις τους με τις έγγραφες προτάσεις που προκατέθεσαν.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η υπό κρίση από 27-7-2021 (άριθμ. κατάθ. ……/2021) έφεση του εναγομένου (ήδη εκκαλούντος), στρέφεται κατά της υπ’ αριθμ. 1400/2021 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την τακτική διαδικασία. Από τα προσκομιζόμενα έγγραφα δεν προκύπτει επίδοση της εκκαλουμένης στον εκκαλούντα, από την οποία να αφετειριάζεται η γνήσια προθεσμία για την άσκηση εφέσεως (30ημέρη) ούτε και έχει παρέλθει διετία από την έκδοση της ιδίας αποφάσεως (8-7-2021) μέχρι το χρόνο καταθέσεως της εφέσεως (27-7-2021). Επομένως, συνάγεται ότι η έφεση, η οποία έχει ασκηθεί νομότυπα, κατά τις διατάξεις των άρθρων 495 επ., 511 επ. του ΚΠολΔ είναι και εμπρόθεσμη, κατά το άρθρο 518 παρ. 2 του ιδίου Κώδικα (όπως η παρ. 2 αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 άρθρο τρίτο του Ν. 4335/2015), ως ασκηθείσα προ πάσης επιδόσεως. Πρέπει, επομένως, να γίνει τυπικά δεκτή και να εξεταστεί, κατά την ίδια διαδικασία, ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ), δεδομένου ότι για το παραδεκτό αυτής έχει καταβληθεί από την εκκαλούσα, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 495 παρ. 3, το νόμιμο παράβολο, όπως προκύπτει από τη με ημερομηνία 27-10-2021 πράξη κατάθεσης παραβόλου της αρμοδίας Γραμματέως του Πρωτοδικείου Πειραιά.
Με την από 6-2-2020 (άριθμ. κατάθ. ……../2020) αγωγή, η ενάγουσα (ήδη εφεσίβλητη) ιστορούσε ότι είναι συγκύρια με τον εναγόμενο κατά ποσοστό 40/100 εξ αδιαιρέτου αυτή (ενάγουσα) και κατά ποσοστό 60/100 εξ αδιαιρέτου αυτός (εναγόμενος) ενός οικοπέδου μετά της επί αυτού ανεγερθείσας τετραώροφης οικοδομής–τουριστικής εγκατάστασης (ξενοδοχείο), που βρίσκεται στις …… στη θέση “….” και επί της παραλιακής οδού. Ότι ο εναγόμενος δεν συναινεί στην εξώδικη διανομή του και ότι η αυτούσια διανομή του είναι ανέφικτη. Ζήτησε δε, βάσει των ανωτέρω ιστορούμενων, να διαταχθεί η δικαστική διανομή του επίκοινου ακινήτου δια πωλήσεως με πλειστηριασμό. Επί της αγωγής αυτής εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 1400/2021 οριστική απόφαση του Πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, η οποία δέχθηκε την αγωγής ως κατ’ ουσίαν βάσιμη και διέταξε την πώληση με πλειστηριασμό του επίκοινου διανεμητέου ακινήτου. Κατά της αποφάσεως αυτής παραπονείται με την κρινόμενη έφεση ο ηττηθείς εναγόμενος, με τους διαλαμβανόμενους σ’ αυτή (έφεση) λόγους, ως προς τη μη συνδρομή των στοιχείων της άρνησης ως προς την εξώδικη λύση της κοινωνίας, ως προς τη μη προσφυγή της υπόθεσης στη διαδικασία της δικαστικής διαμεσολάβησης κατ’ άρθρο 214Β ΚΠολΔ, ως προς την κατανομή του βάρους της απόδειξης, καθώς και ως προς την αποδοχή της αγωγής, τη μη αποδοχή του αιτήματος πραγματογνωμοσύνης, και την πώληση με πλειστηριασμό, του κοινού διανεμητέου ακινήτου, οι οποίοι κατά τη συνολική εκτίμησή τους ανάγονται σε εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση προκειμένου να απορριφθεί η υπό κρίση αγωγή.
I) Κατά την έννοια του άρθρου 281 ΑΚ, που έχει εφαρμογή και επί δικών διανομής κοινού πράγματος, η άσκηση του δικαιώματος είναι καταχρηστική και όταν η συμπεριφορά του δικαιούχου η διαμορφωθείσα εξαιτίας της, κατά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, πραγματική κατάσταση, καθιστούν τη μεταγενέστερη άσκησή του μη ανεκτή, ως τείνουσα στην ανατροπή της κατάστασης που δημιουργήθηκε υπό ορισμένες ειδικές συνθήκες, εφόσον από τη συμπεριφορά του δικαιούχου συναρτώμενη με εκείνη του υπόχρεου έχει δημιουργηθεί η πεποίθηση πως δεν θα ασκηθεί το δικαίωμα (ΟλΑΠ 17/1995). Πότε συντρέχει προφανής υπέρβαση των ορίων του άρθρου 281 ΑΚ θα κριθεί από τις συγκεκριμένες κατά περίπτωση περιστάσεις, ενώ τέτοια δεν συντρέχει όταν η λύση της κοινωνίας δεν εξυπηρετεί έναν από τους κοινωνούς ή προσκρούει στα συμφέροντά του [(ΑΠ 1034/2002, ΟλΑΠ 7/2002, ΑΠ 106/2013, ΑΠ 1080/2012, ΕφΠειρ 200/2020, ΕφΔωδ 76/2017, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Στην προκειμένη περίπτωση, ο εκκαλών με σχετικό λόγο εφέσεως επαναφέρει τον ισχυρισμό που προέβαλε πρωτοδίκως, περί καταχρηστικής ασκήσεως της αγωγής από την ενάγουσα επικαλούμενος, ότι μετά από διαπραγματεύσεις που έχει αρχίσει με την ενάγουσα από το 2006 με κύριο αντικείμενο τον τρόπο λύσης της μεταξύ τους κοινωνίας, είτε με αγορά ή εκμίσθωση του μεριδίου συγκυριότητάς της από αυτόν (εκκαλούντα – εναγόμενο) είτε και αντιστρόφως και με τελευταία συνάντηση περί τα μέσα του έτους 2009 κατά την οποία συμφώνησαν να προβεί η ενάγουσα σε έρευνα αγοράς στη νήσο ….. σχετική με το περιεχόμενο των ανωτέρω συνομιλιών (αγοράς ή εκμίσθωσης του μεριδίου – ποσοστού συγκυριότητας), η τελευταία καταχρηστικά και αφού είχε ήδη υποβληθεί σε δαπάνη νομιμοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών, άσκησε αιφνιδίως την υπό κρίση αγωγή αποσκοπώντας στην πώληση του κοινού διανεμητέου ακινήτου με πλειστηριασμό αντί ευτελούς τιμήματος, ενώ γνωρίζει ότι είναι δυνατή η αυτούσια διανομή του. Τα ως άνω επικαλούμενα περιστατικά, όμως, και αληθή υποτιθέμενα, δεν συνιστούν κατάχρηση και δεν θεμελιώνουν κατά νόμο την εκ του άρθρου 281 ΑΚ ένσταση. Και τούτο, διότι μόνο οι προηγηθείσες συνομιλίες και η προηγούμενη άτυπη συμφωνία μεταξύ των διαδίκων σε σχέση με τον τρόπο λύσης της κοινωνίας ή εκμετάλλευσης του κοινού διανεμητέου ακινήτου (εκμίσθωση ή πώληση το ποσοστού συγκυριότητας σε έναν από τους δύο κοινωνούς), χωρίς επίκληση επιπρόσθετων περιστατικών, δεν μπορεί να καταστήσει την εκ των υστέρων άσκηση του δικαιώματος περί δικαστικής διανομής τόσο επαχθή, ώστε τα εκ της τοιαύτης ασκήσεως αποτελέσματα να είναι δυσβάστακτα για τον εναγόμενο και μάλιστα σε μέτρο που υπερβαίνει τα όρια που επιβάλλουν ο κοινωνικός και οικονομικός σκοπός του δικαιώματος, ενώ η επίκληση για δαπάνη νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών, δεν μπορεί να στηρίζει την εκ του άρθρου 281 ΑΚ απορρέουσα ένσταση, αφού η δαπάνη αυτή μπορεί να αναζητηθεί στα πλαίσια της λύσης της κοινωνίας, ούτε μπορεί να στηριχθεί στην επίκληση “ευτελισμού” της αξίας του κοινού διανεμητέου ακινήτου με πώληση δια πλειστηριασμού, αφού δεν συνιστά προϋπόθεση για τη λύση της κοινωνίας και είναι αυτή και οικονομικά συμφέρουσα. Αντιθέτως, τα ως άνω επικαλούμενα περιστατικά ενισχύουν την άποψη του ότι η ενάγουσα διατηρούσε όλα τα εκ της συγκυριότητας της επί του επικοίνου ακινήτου δικαιώματα, μεταξύ των οποίων και εκείνο της εγέρσεως της αγωγής. Συνεπώς, πρέπει να απορριφθεί ο σχετικός ισχυρισμός ως μη νόμιμος. Το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο με την εκκαλουμένη απόφασή του απέρριψε σιγή τον ως άνω ισχυρισμό ορθά κατ’ αποτέλεσμα έκρινε, συμπληρουμένης της απόφασης με την ανωτέρω αιτιολογία. Επομένως, κρίνεται αβάσιμος ο σχετικός λόγος εφέσεως (6ος λόγος) που υποστηρίζει τα αντίθετα.
IIα) Περαιτέρω, από τις του άρθρου 368 ΚΠολΔ συνάγεται ότι η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας για την ανάγκη διενέργειας πραγματογνωμοσύνης, όπως και το αν, για την αντίληψη του ζητήματος που αφορά αυτή, χρειάζονται ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης, ανάγεται στην κυριαρχική εξουσία του δικαστηρίου αυτού, που δεν ελέγχεται αναιρετικά (ΑΠ 89/2013 δημ. ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 378/2011, ΔΕΕ). Κατά συνέπεια η απόρριψη του αιτήματος για διενέργεια πραγματογνωμοσύνης, κατά το άρθρο 368 ΚΠολΔ δεν αποτελεί σφάλμα δεκτικό έφεσης, αφού η συμπλήρωση αποδείξεων για τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης εναπόκειται στη κρίση του δικαστηρίου, το οποίο εκτιμά ελεύθερα την ανάγκη της χρησιμοποίησης του αποδεικτικού αυτού μέσου (ΑΠ 754/2011, ΕφΔωδ 76/2017 δημ. ΝΟΜΟΣ). Συνεπώς ο σχετικός λόγος εφέσεως (5ος λόγος), που αφορά εσφαλμένη απόρριψη από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο του αιτήματος του εναγομένου για διενέργεια πραγματογνωμοσύνης είναι απαράδεκτος.
IIβ) Η απαγόρευση διάθεσης ή σύστασης εμπράγματου δικαιώματος δεν εκτείνεται και στα οικοδομήματα εκείνα, τα οποία έχουν ανεγερθεί νόμιμα, στη συνέχεια όμως έγιναν σε αυτά, για την καλύτερη εξυπηρέτηση του σκοπού για τον οποίο προορίζονταν υπό την κατασκευή τους, μεταβολές, διαρρυθμίσεις ή προσθήκες χωρίς την απαιτούμενη οικοδομική άδεια (ΑΠ 304/1988, ΕφΘεσ 2007/2006, ΠπρΠειρ 2878/2023, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Έτσι κρίθηκε ότι η οικοδομή δεν είναι αυθαίρετη στον σύνολό της επειδή έχει γίνει υπέρβαση δόμησης και του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους (ΠπρΙωαν 114/2004 ΕΔΠολ 2006.100). Με βάση τις διατάξεις του Ν. 4117/2013 δίνεται η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες ακινήτων με αυθαίρετες κατασκευές να θέσουν αυτές εντός συναλλαγής για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα διατήρησής τους, συστήνοντας εμπράγματα δικαιώματα επί αυτών, ώστε η κατά τα ανωτέρω τακτοποίηση των αυθαίρετων χώρων τους εξομοιώνει με νόμιμες κατασκευές, οι οποίες μπορούν να διατίθενται ελεύθερα και επομένως μπορούν αυτά να αποτελέσουν αντικείμενο διανομής. Ανάλογα συνάγονται και από τους μεταγενέστερους νόμους 4178/2013 και 4495/2017 (βλ. άρθρο 81επ.) για τη διαδικασία τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών και την απαγόρευση μεταβίβασης ή σύστασης εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο με αυθαίρετη κατασκευή [(ΕφΠατρ 166/2019, ΠΠρΑθ 2720/2017, ΜΠρΤρικ 73/2017, Γνμδ ΝΣΚ 263/2012, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Χ. Απαλαγάκη / Στ. Σταματόπουλος, Ο Νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, άρθρ. 478 σελ. 1495 παρ. 31, 32, Τάσος Αθανασόπουλος Ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός και Η Εκτός Σχεδίου Δόμηση (μετά τους ν. 4759/2020, 4849/2021, 4864/2021, 4872/2021, 4936/2022, 4964/2022, 5007/2022 – Μεταβιβάσεις Αυθαιρέτων και Κατατμήσεις (μετά τις τροποποιήσεις του ν. 4495/2017 με το ν. 4759/2020, Ε΄ έκδοση, σελ. 251επ.).
III) Η δικαστική μεσολάβηση του άρθρου 214Β ΚΠολΔ, αποτελεί μια διαδικασία παρόμοια με αυτής της διαμεσολάβησης (όπως αυτή ρυθμίζεται στο Ν. 4640/2019). Το γεγονός δε ότι το νομοθέτης επέλεξε τη διαδικασία αυτή να τη χειρίζονται οι πρόεδροι πρωτοδικών ή εφετών ή σε κάθε περίπτωση οι αρχαιότεροι δικαστές, οι οποίοι θα έχουν την γνώση και την εμπειρία, ώστε να κατευθύνουν με τον καλύτερο τρόπο τα μέρη στην συναινετική επίλυση της διαφοράς τους, μαρτυρά την ιδιαίτερη σημασία που αποδίδει στον συγκεκριμένο θεσμό και τις μεγάλες προσδοκίες, αναφορικά με την αποφόρτιση των ελληνικών δικαστηρίων και κατ’ επέκταση των δικαστών από τον τεράστιο όγκο εκκρεμών υποθέσεων (Πλεύρη Α., Διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, σελ. 465). Ως προς τη διαδικασία, η δικαστική διαμεσολάβηση δύναται να εκκινήσει τόσο πριν την άσκηση της αγωγής όσο και κατά τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας. Σε περίπτωση εκκρεμούς υπόθεσης, το ίδιο το δικαστήριο δύναται να καλέσει τα μέρη να προσφύγουν σε μεσολάβηση για τις εκκρεμείς ενώπιον του υποθέσεων. Η πρωτοβουλία του μεσολαβητή δικαστή (όπως η τέταρτη παράγραφος του άρθρου 214Β προβλέπει) θα πρέπει να προχωρήσει, εφόσον αυτός “λάβει υπ’ όψη όλες τις περιστάσεις της υπόθεσης”, ήτοι αφού εκτιμήσει επαρκώς την πιθανότητα επέλευσης ενός συμβιβασμού στη συγκεκριμένη υπόθεση, με βάση τη φύση της διαφοράς, την ένταση της σύγκρουσης μεταξύ των διαδίκων, την ύπαρξη εξουσίας διαθέσεως, καθώς και τη διάθεσή τους για όσο το δυνατόν ταχύτερη επίλυση της διαφοράς τους. Αντίστοιχη ρύθμιση περιλαμβάνεται και στο άρθρο 4 παρ. 2 του Ν. 4640/2019 για τη διαμεσολάβηση, που ομοίως προβλέπεται ότι το Δικαστήριο, ενώπιον του οποίου εκκρεμεί ιδιωτική διαφορά η οποία μπορεί να υπαχθεί σε διαμεσολάβηση, δύναται σε κάθε στάση της δίκης να καλέσει τα μέρη σε διαμεσολάβηση. Η απόφαση του δικαστή να καλέσει τα μέρη να επιλύσουν τη διαφορά τους με διαμεσολάβηση ανήκει στην ελεύθερη κρίση του, εξετάζεται σε κάθε περίπτωση χωριστά και πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις περιστάσεις της κρινόμενης υπόθεσης, προϋποτίθεται δε ότι τα μέρη συναινούν στην εν λόγω κλήση του δικαστή (βλ. Χ. Απαλαγάκη / Στ. Σταματόπουλος Ο Νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, Ερμηνεία κατ’ άρθρο μετά τους Ν. 4842 και 4855/2021, άρθρ. 214Β σελ. 832 – 834, Άννα Πλεύρη Διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, Ερμηνεία κατ’ άρθρο, άρθρων 1 – 31 του ν. 46408/2019 και των περί εξώδικης επίλυσης της διαφοράς άρθρων του ΚΠολΔ, άρθρο 4 σελ. 124επ., άρθρο 214Β σελ. 464 – 467).
Από όλα τα έγγραφα (ειδικώς μνημονευόμενα κατωτέρω ή μη) που οι διάδικοι νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται, τα οποία λαμβάνονται υπόψη είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα είτε για να χρησιμεύσουν ως δικαστικά τεκμήρια (άρθρ. 339 ΚΠολΔ, ΑΠ 1628/2003 ΕλλΔνη 2004.723, ΕφΠειρ 34/2020 δημ. ΝΟΜΟΣ), μεταξύ των οποίων και οι φωτογραφίες η γνησιότητα των οποίων δεν αμφισβητείται (ΚΠολΔ 457), την υπ’ αριθμ. 9282/13-5-2020 ένορκη βεβαίωση που λήφθηκε ενώπιον της συμβολαιογράφου Πειραιώς …… με επιμέλεια του εναγομένου και κατόπιν νόμιμης κλήτευσης της αντιδίκου του (βλ. την ……΄/7-5-2020 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Εφετείου Αθηνών ……..), την από 15-5-2020 Τεχνική Έκθεση του Πολιτικού Μηχανικού ……. και την από 12-5-2020 γνωμοδότηση του τοπογράφου μηχανικού …….., οι οποίες εκτιμώνται ελεύθερα (ΚΠολΔ 390), σε συνδυασμό με τα διδάγματα της κοινής πείρας τα οποία λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο (άρθρ. 336 παρ. 4 ΚΠολΔ, ΑΠ 2086/2017, ΑΠ 1609/1987 ΝΟΜΟΣ), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : Το επίδικο διανεμητέο ακίνητο είναι ένα αστικό ακίνητο και συγκεκριμένα μία τετραώροφη οικοδομή – τουριστικής εγκατάστασης (ξενοδοχείο), που έχει ανεγερθεί σε οικόπεδο που βρίσκεται στις …, εντός του με αριθμό … Ο.Τ. του εγκεκριμένου σχεδίου της πόλης των … της περιφέρειας του ομώνυμου δήμου και στη θέση “…” επί της παραλιακής οδού με έκταση 270,45 τ.μ. και συνορεύει βορειοανατολικά με παραλιακή οδό, σε πρόσωπο μήκους 15,55 μ., βορειοδυτικά με ιδιοκτησία ……. σε πλευρά μήκους 17,00 μ., νοτιοδυτικά με δημοτική οδό σε τεθλασμένη πλευρά συνολικού μήκους 15,70 μ. και νοτιοανατολικά με δημοτική οδό σε πλευρά μήκους 13,20 μ.. Η οικοδομή καταλαμβάνει ολόκληρο τον χώρο του παραπάνω οικοπέδου και αποτελείται από ισόγειο, πρώτο, δεύτερο και τρίτο πάνω από το ισόγειο ορόφους και πρώτο όροφο σε εσοχή, συνολικής επιφάνειας 1.010 τ.μ. περίπου, οι οποίοι περιλαμβάνουν τις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου με την επωνυμία “….”, που ανήκει στην Γ΄ κατηγορία, χωρητικότητας 54 κλινών. Ο ισόγειος όροφος αποτελείται από 2 εισόδους, χώρο υποδοχής (reception), χώρο αναμονής, αίθουσα πρωινών, γραφείο και δωμάτιο διευθυντού, αποθήκη, δύο W.C., φρέαρ ανελκυστήρα και χώρο κλιμακοστασίου ανόδου, και ο καθένας από τους πρώτο, δεύτερο και τρίτο ορόφους αποτελούνται από εννέα δωμάτια, εννέα W.C., διάδρομο, αποθήκη, φρέαρ ανελκυστήρα, χώρο κλιμακοστασίου ανόδου και εξώστες, στον μεν πρώτο όροφο γύρω – γύρω κατά μήκος και των τεσσάρων πλευρών του, στους δε δεύτερο και τρίτο ορόφους από ένα σε όλο το μήκος της βορειοανατολικής και νοτιοδυτικής πλευράς αυτών και από δύο μικρότερους στη βορειοδυτική και νοτιοανατολική πλευρά αυτών. Ο τέταρτος όροφος, άλλως πρώτος σε εσοχή, αποτελείται από μία αίθουσα, μπαρ – κυλικείο, δύο W.C., διάδρομο, φρέαρ ανελκυστήρα, απόληξη του εσωτερικού κλιμακοστασίου και ακάλυπτο χώρο – βεράντα. Το ακίνητο περιήλθε στην συγκυριότητα των διαδίκων ως ακολούθως : α) στην μεν ενάγουσα κατά ψιλή κυριότητα σε ποσοστό 40% εξ αδιαιρέτου δυνάμει του …./29-7-2009 συμβολαίου περιουσιακής παροχής γονέα σε παιδί της συμβολαιογράφου Αθηνών ……., που μεταγράφηκε νόμιμα (στον τόμο … με αριθμό …. στα Βιβλία Μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Σπετσών), από την μητέρα της ….., ενώ η επικαρπία είχε παρακρατηθεί εφ’ όρου ζωής του αρχικού δικαιοπαρόχου πατέρα της τελευταίας ……. καθώς και εφ’ όρου ζωής της συζύγου του ……….., β) στον δε εναγόμενο κατά την ψιλή κυριότητα σε ποσοστό 60% εξ αδιαιρέτου δυνάμει του …/1998 συμβολαίου γονικής παροχής του συμβολαιογράφου Σπετσών ……, στον τόμο .. με αριθμό …) από τον πατέρα του ………, ενώ η επικαρπία είχε παρακρατηθεί εφ’ όρου ζωής του τελευταίου καθώς και εφ’ όρου ζωής της συζύγου του ……….. Μετά τον θάνατο του . ….. (στις 4-6-2010) και, ακολούθως, της …….. (στις 17-5-2014), και την απόσβεση της προαναφερόμενης επικαρπίας, οι διάδικοι κατέστησαν συγκύριοι κατά τα προαναφερόμενα ποσοστά εξ αδιαιρέτου επί του προπεριγραφόμενου ακινήτου. Η αξία του ακινήτου όπως δεν αμφισβητείται (οικοπέδου και ξενοδοχείου) ανέρχεται στο ποσό των 787.846,23 ευρώ (307.086,23 ευρώ και 480.760,00 ευρώ αντίστοιχα). Αποδείχθηκε περαιτέρω ότι το εν λόγω ακίνητο, το οποίο εκμεταλλευόταν ο αρχικός δικαιοπάροχος των διαδίκων, παππούς της ενάγουσας και πατέρας του εναγομένου ως ξενοδοχείο, δεν λειτουργεί από το έτος 2010 και εφεξής. Οι διάδικοι δεν συμφωνούν ούτε στον τρόπο αξιοποίησης του επικοίνου, ούτε στην εξώδικη διανομή του, όπως τούτο προκύπτει ασφαλώς από τις απεριόριστης διάρκειας και δίχως τέλος συζητήσεις για επίτευξη έστω άτυπης συμφωνίας αναφορικά είτε με την οικονομική εκμετάλλευση – έναντι αντιτίμου – της ξενοδοχειακής μονάδας είτε με μεταβίβαση σε έναν εκ των συγκυρίων της μερίδας συγκυριότητας του άλλου συγκυρίου, ώστε να λυθεί εξωδίκως η κοινωνία. Εάν η πραγματική βούληση του εναγομένου ήταν να λυθεί η κοινωνία, τούτη θα είχε γίνει εμφανής από το έτος 2006 που ξεκίνησαν οι σχετικές διαπραγματεύσεις με την ενάγουσα, με την προβολή συγκεκριμένης πρότασης αγοράς του μεριδίου της συγκυριότητας αυτής (ενάγουσας), είτε με μεταβίβαση σε αυτόν ολόκληρης της εμπορικής ξενοδοχειακής επιχείρησης, (ΚΠολΔ 483), πρόταση που ενδεχομένως οδηγούσε στην εξώδικη λύση της κοινωνίας, που όμως ουδέποτε έχει προβάλει έως και σήμερα είτε εξώδικα είτε ενώπιον του δικαστηρίου μετά την άσκηση της υπό κρίση αγωγής. Από τα ανωτέρω προκύπτει με βεβαιότητα μακρά διάρκεια της μεταξύ των κοινωνών αντιδικίας, και σφοδρότητα αυτής που καταδεικνύουν την έλλειψη συμφωνίας και για την εξώδικη διανομή του κοινού διανεμητέου ακινήτου και συνακόλουθα τη συνδρομή εννόμου συμφέροντος στο πρόσωπο της συγκυρίας ενάγουσας για την άσκηση της υπό κρίση αγωγής και από την οποία (άσκηση) υποδηλώνεται επιπλέον η ασυμφωνία αυτή, όπως βάσιμη κρίθηκε και από την εκκαλουμένη. Όλες οι ανωτέρω περιστάσεις της κρινόμενης υπόθεσης, ήτοι η ένταση και η διάρκεια της αντιδικίας μεταξύ των διαδίκων, η προφανής έλλειψη διάθεσης του εναγομένου για την όσο το δυνατόν ταχύτερη επίλυση της διαφοράς, όπως συνάγεται από την έλλειψη οιασδήποτε συγκεκριμένης και ορισμένης πρότασης εξώδικης, σε όλο το χρονικό διάστημα από το 2006 έως και σήμερα, λύσης της κοινωνίας, είτε συγκεκριμένου αιτήματος ενώπιον του δικάζοντος την υπό κρίση αγωγή δικαστηρίου, και η συνεπεία των ανωτέρω έλλειψη συναίνεσης για τη λύση και τον τρόπο λύσης της υφιστάμενης κοινωνίας μεταξύ αυτών (διαδίκων), οδήγησαν κατά την ελεύθερη κρίση του Δικαστηρίου στην έλλειψη συνδρομής των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 214Β παρ. 4 ΚΠολΔ, όπως ομοίως και βάσιμα κρίθηκε από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλούμενη απόφαση. Περαιτέρω, για το επίκοινο διανεμητέο ακίνητο, ήτοι οικόπεδο επί του οποίου έχει ανεγερθεί το ξενοδοχείο “….” με ισόγειο, Α΄ όροφο, Β΄ όροφο, Γ΄ όροφο και Δώμα βάσει των υπ’ αριθμ. …/66, …./67, …/67 οικοδομικών αδειών, έχει υποβληθεί από 20-5-2019 ενώπιον του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δήλωση Ένταξης στο Ν. 4495/2017 για ρύθμιση αυθαίρετων επεμβάσεων καθ’ υπέρβαση της …./1966 άδειας. Ειδικότερα, δυνάμει της τεχνικής έκθεσης στατικού ελέγχου του αρχιτέκτονα – μηχανικού …… με αντικείμενο “ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΘΕΣΗ : Ο.Τ. … ΑΓΟΡΑ …. …. ΣΕ ΟΙΚΟΠΕΔΟ ΥΠΟ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ …. ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ … …. ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ Ν. 1337/83 αριθμ. πρωτ. …./1989 κατατέθηκε φάκελος νομιμοποίησης που αφορούσε επέκταση αυθαίρετου τμήματος του ισογείου εντός προβλεπόμενου ακάλυπτου 17,30 x 3,5 = 6,55 τ.μ. και αυθαίρετες κατασκευές επί δώματος, κατασκευή κυλικείου 34,20 τ.μ. με βοηθητικό χώρο (πάγκο εργασίας 14,40 τ.μ.) και με στέγαστρο κυλικείου 21,84 τ.μ., καθώς και : 1) κατασκευή 2 εξωστών (πλευράς ακαλύπτου), 2) αλλαγή στηθαίων με κάγκελα εκ της προβλεπόμενης άδειας σε στηθαία με κολωνάκια, 3) αλλαγές στις όψεις (αλλαγή τύπου και θέσεως ανοιγμάτων στο ισόγειο και στους ορόφους), 4) αλλαγή δυτικής όψεως ισογείου (διαμόρφωση εισόδου με καμάρα και 3 παράθυρα με καμάρα, 5) διαμόρφωση όψεως Α, Β, Γ ορόφων με παράθυρα κορνίζα, 6) αλλαγή ανατολικής (πίσω) όψεως επίπεδο ισογείου (διαμόρφωση 2 παραθύρων με καμάρα επίπεδο ισόγειο) και διακοσμητικά παράθυρα επί τοίχου”. Οι εν λόγω αυθαίρετες κατασκευές, οι οποίες οριστικά από την κατεδάφιση (βλ. την υπ’ αριθμ. Α/… Δήλωση Ένταξης στο Ν. 4495/2017), έγιναν μεταγενέστερα, μετά την έκδοση των απαιτούμενων ως άνω αδειών της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής, για την καλύτερη εξυπηρέτηση του εκ κατασκευής προορισμού τους, έχουν υποβληθεί τα δικαιολογητικά τακτοποίησης και νομιμοποίησης τους κατά τις διατάξεις του Ν. 4495/2017 και έχει επίσης καταβληθεί το παράβολο (250 ευρώ) και ενιαίο ειδικό πρόστιμο τακτοποίησης των αυθαιρέτων ποσού 250 ευρώ. Συνακόλουθα, στην προκειμένη περίπτωση, αφού έχει ήδη ολοκληρωθεί ο φάκελος της τακτοποίησης, καταβληθεί το πρόστιμο και παράβολο η αιτούμενη διανομή είναι νόμιμη. Και τούτο διότι στις περιπτώσεις αυτές το αυθαίρετο περιορίζεται σε μόνη την χωρίς άδεια προσθήκη η οποία και μόνο υπόκειται κατεδάφισης, αν δεν νομιμοποιηθεί ή δεν συντρέχει περίπτωση νομιμοποίησής της. Στις περιπτώσεις αυτές είναι δυνατή και νόμιμη η διανομή του κτίσματος που αναγέρθηκε βάσει νόμιμης οικοδομικής άδειας, το οποίο καθεαυτό δεν έχει ελάττωμα [άρθρ. 82 παρ. 1, και παρ. 2ζ, άρθρα, 81 παρ. 1, 3, 5, 6, 7, 82 παρ. 1, παρ. 2 περ. ζ, 94 παρ. 3 περ. β, 96δ) (ΑΠ 304/1988, ΕφΘεσ 2007/2006, ΠΠρΠειρ 1878/2013 ό.π., ΕφΙωαν 73/2006 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ)]. Εξάλλου, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 17 Ν. 1337/1983, 81 παρ. 1, 92 και 93 Ν. 4495/2017, προκύπτει ότι οι έννομες συνέπειες του αυθαίρετου χαρακτήρα ενός κτίσματος ή μίας κατασκευής δεν επέρχονται, αν δεν προηγηθεί έκθεση αυτοψίας από τους υπαλλήλους της αρμόδιας διεύθυνσης δόμησης για να διαπιστωθεί η εκτέλεση αυθαίρετης κατασκευής ή εκτέλεσης πολεοδομικής παράβασης στο συγκεκριμένο χώρο ή εγκατάσταση αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, χωρίς τη σύνταξη της οποίας (έκθεσης), και οι όποιες αυθαίρετες κατασκευές θεωρούνται ανύπαρκτες (ΕφΠειρ 152/2020 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Κατά συνέπεια, με βάση όλα τα ανωτέρω ο ισχυρισμός του εναγομένου ότι η ένδικη αγωγή είναι μη νόμιμη λόγω των άνω αυθαίρετων κατασκευών δεν στηρίζεται στο νόμο και πρέπει να απορριφθεί και ως εκ τούτου η εκκαλουμένη κατ’ ορθή εφαρμογή του νόμου και ορθή εκτίμηση των αποδείξεων, έστω και με ελλιπή αιτιολογία που συμπληρώνεται από αυτή της παρούσας απόφασης (ΚΠολΔ 534) έκρινε ομοίως και πρέπει οι σχετικοί λόγοι της υπό κρίση εφέσεως (3ος λόγος) να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Περαιτέρω, το επίκοινο διανεμητέο ακίνητο, είναι όπως προαναφέρεται, οικόπεδο (έκτασης μ.τ. 276) επί του οποίου έχει ανεγερθεί το ξενοδοχείο “….” που αποτελείται από : α) ισόγειο, επιφανείας μ.τ. 215,45 (είσοδος, αίθουσα αναμονής, εσωτερική κλίμακα που είναι τοποθετημένη στη μέση και καταλαμβάνει αρκετά μεγάλη επιφάνεια, ασανσέρ, αποθήκες – βοηθητικοί χώροι), β) Α΄, Β΄, Γ΄ όροφοι επιφανείας μ.τ. 215,45 τ.μ., χωρητικότητας 54 κλινών. Τα εννέα (9) δωμάτια κάθε ορόφου που είναι τοποθετημένα στην περίμετρο έχουν όλα διαφορετικό προσανατολισμό και θέα (κύρια όψη/ κύρια όψη – πλάγια / πίσω όψη / πλάγια όψη) και συνακόλουθα διαφορετική εμπορική αξία, όπως τούτο συνάγεται από όλα τα ως άνω αποδεικτικά μέσα, γ) στεγασμένο μπαρ επιφανείας 50 τ.μ. στην οροφή του ξενοδοχείου “στο μέσον της κάτοψης” και ο υπόλοιπος χώρος με έκθεση τραπεζοκαθισμάτων. Το οικόπεδο επί του οποίου ανεγέρθηκε το ξενοδοχείο, που ανήκει στην Γ΄ κατηγορία, είναι γωνιακό με απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα (200 μ. από το κεντρικό λιμένα και πρόσοψη σε τρεις δρόμους) και κατασκευάστηκε από την αρχή για παροχή ξενοδοχειακών υπηρεσιών, λόγω και της πλεονεκτικής θέσης του που είναι ιδεώδης για την εν λόγω χρήση. Λαμβανομένου υπόψη του εμβαδού της ανωτέρω επίκοινης ξενοδοχειακής μονάδας, τα ανωτέρω ποσοστά συγκυριότητας των διαδίκων (40% η ενάγουσα / 60% εναγόμενος), την ιδιότητα του επικοίνου (ξενοδοχείου), τους κοινόχρηστους χώρους (είσοδος, ανελκυστήρας, εσωτερική κλίμακα, που καταλαμβάνει μεγάλη επιφάνεια και είναι τοποθετημένη στη μέση της κάτοψης, την ύπαρξη “roof garden” στο μέσο της κάτοψης της ταράτσας, την διαφοροποίηση της αξίας ανάλογα με την όψη κάθε ορόφου και δωματίου, τους κανόνες της λογικής και τα διδάγματα της κοινής πείρας, κρίνεται ότι είναι προδήλως ασύμφορη η αυτούσια διανομή αυτού (επίκοινου διανεμητέου). Τούτο διότι, η διανομή αυτού σε δύο (2) μέρη ανάλογα με τις μερίδες των κοινωνών – διαδίκων σε δύο κάθετες ή οριζόντιες ιδιοκτησίες, λαμβανομένων υπόψη των κοινόχρηστων χώρων (είσοδος, ανελκυστήρας, εσωτερική κλίμακα που καταλαμβάνει μεγάλη επιφάνεια τοποθετημένη στη μέση, ύπαρξη στεγασμένου μπαρ στο μέσο της κάτοψης της ταράτσας με την ιδιαίτερη θέα του στη θάλασσα, διαφοροποίηση αξίας ανάλογα με την πρόσοψη κάθε ορόφου και δωματίου), θα επιφέρει σημαντική μείωση της αξίας των μερίδων του κάθε κοινωνού δεδομένου ότι θα υπάρξει αδυναμία λειτουργικής αυτοτέλειας και αξιοποίησης της κάθε επιμέρους ιδιοκτησίας (οριζόντιας ή κάθετης) ως αυτοτελούς ξενοδοχειακής οικονομικής μονάδας και έτσι το σύνολο των μερών θα υστερεί της αξίας του διανεμητέου ως κοινού, και κυρίως ως προς την ενάγουσα που τα ποσοστά συγκυριότητας της είναι μικρότερα. Επίσης, το κόστος κατασκευής κάθε επιμέρους ιδιοκτησίας, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, είναι πολύ υψηλό σε σύγκριση με το κόστος της κατασκευής ή επισκευής του ενιαίου διανεμητέου, αφενός επειδή στην τελευταία ορισμένες εγκαταστάσεις είναι κοινές, όπως είσοδος, κλίμακα, ο ανελκυστήρας, το λεβητοστάσιο, οι χώροι της ύδρευσης και της τοποθετήσεως μετρητών της ΔΕΗ, τα τέλη συνδέσεως με το δίκτυο της υδρεύσεως και της αποχέτευσης, η τοποθέτηση συστήματος κλιματισμού και αφετέρου στις μικρότερες κατασκευές οι υπεργολάβοι – κατασκευαστές και οι προμηθευτές των οικοδομικών υλικών καταλογίζουν υψηλότερες αμοιβές, ενώ για κάθε μία από τις επιμέρους ιδιοκτησίες θα απαιτηθεί η σύνταξη μελετών και η έγκρισή τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Διεύθυνσης Πολεοδομίας, της Διεύθυνσης Πυροσβεστικής, της Διεύθυνσης Υγιεινής και του Υπουργείου Τουρισμού, γεγονός που, καθιστά ασύμφορη για τους κοινωνούς την ανοικοδόμηση με τον παραπάνω τρόπο. Ως εκ τούτου καθίσταται προδήλως ασύμφορη η αυτούσια διανομή του επίκοινου ακινήτου – ξενοδοχείου χωρίς να είναι αναγκαίο το Δικαστήριο να διατάξει αποδείξεις προς τούτο (άρθρ. 481 παρ. 1 ΚΠολΔ), καθώς θα έχει ως αποτέλεσμα να καταστεί ακατάλληλο για την χρήση που κατασκευάστηκε και την ουσιώδη μείωση της αξίας του και θα πρέπει να διαταχθεί η διανομή του επίδικου με πώληση με δημόσιο πλειστηριασμό και η διανομή του πλειστηριάσματος στους διαδίκους κατά τα μερίδια της συγκυριότητάς τους, κατ’ άρθρο 484 ΚΠολΔ. Το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που έκρινε ομοίως ορθώς εκτίμησε το αποδεικτικό υλικό και συνεπώς οι συναφείς μεταξύ τους λόγοι έφεσης με τους οποίους υποστηρίζονται τα αντίθετα είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Κατόπιν των ανωτέρω πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η υπό κρίση έφεση και να καταδικαστεί ο εκκαλών στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της εφεσιβλήτου αυτού του βαθμού δικαιοδοσίας, λόγω της ήττας του (άρθρ. 176, 183, 191 ΚΠολΔ), όπως ειδικότερα στο διατακτικό της απόφασης. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η εισαγωγή του κατατεθέντος παραβόλου στο δημόσιο ταμείο (άρθρ. 495 παρ. 3 εδ. τελευταίο), όπως στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά την από 27-7-2021 (αριθμ. κατάθ. ……../2021) έφεση κατά της υπ’ αριθμ. 1400/2021 αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά.
Απορρίπτει αυτή κατ’ ουσία.
Καταδικάζει τον εκκαλούντα στα δικαστικά έξοδα της εφεσιβλήτου του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας, τα οποία καθορίζει στο ποσό των εξακοσίων (600) ευρώ.
Διατάσσει την εισαγωγή του κατατεθέντος e-παραβόλου ……….., ποσού εκατόν πενήντα (150) ευρώ, στο Δημόσιο Ταμείο.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε στον Πειραιά στις 9 Ιουνίου 2023.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Και αντ΄ αυτής λόγω
συνταξιοδοτήσεως και
αναχωρήσεώς της, η
αρχαιότερη της σύνθεσης
Εφέτης, Σοφία Καλούδη.
Δημοσιεύθηκε δε στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση αυτού, την 5η Σεπτεμβρίου 2023, με άλλη σύνθεση, λόγω συνταξιοδοτήσεως και αναχωρήσεως της Προέδρου Εφετών Αικατερίνης Νομικού, αποτελούμενη από τους Δικαστές Σοφία Καλούδη, Προεδρεύουσα Εφέτη, Νικόλαο Κουτρούμπα και Φωτεινή Μάμαλη, Εφέτες και τη Γραμματέα Κ.Σ, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΕΦΕΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ