ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 4° τμήμα
Αριθμός απόφασης: 482/2023
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
(4° τμήμα)
Συγκροτήθηκε από το Δικαστή Δημήτριο Καβαλλάρη, Εφέτη, που ορίστηκε από ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιώς, και τη Γραμματέα Κ.Σ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις ………….., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΟΥ ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ : ………., ο οποίος εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια του Δικηγόρο Μαρία Μπελιμπασάκη (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.)·
ΤΗΣ ΕΦΕΣΙΒΑΗΤΗΣ: …………., η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο της Δικηγόρο Μιχαήλ Κατσαλά.
Η ενάγουσα και ήδη εφεσίβλητη άσκησε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς την από 18-11-2019 και με αρ. καταθ. ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../2019 αγωγή της, επί της οποίας εκδόθηκε η με αριθμό 3464/2020 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς. Κατά της απόφασης αυτής ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών άσκησε την από 23-6-2021 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../2021 έφεσή του, η συζήτηση της οποίας ορίστηκε για τη δικάσιμο που αναφέρθηκε στην αρχή της παρούσας.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, αφού αυτή εκφωνήθηκε από το πινάκιο, η μεν πληρεξούσια Δικηγόρος του εκκαλούντος, παραστάθηκε με δήλωση του άρθρου 242 παρ.2 και ανέπτυξε τις απόψεις της με τις προτάσεις που είχε προκαταθέσει, ο δε πληρεξούσιος Δικηγόρος της εφεσίβλητης, αναφέρθηκε στις προτάσεις που κατέθεσε.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η από 23-6-2021 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………/2021 έφεση του εναγόμενου και ήδη εκκαλούντος, κατά της με αριθμό ειδικής κατάθεσης 3464/2020 οριστικής αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από οικογένεια το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, δεδομένου ότι δεν προκύπτει επίδοση της εκκαλούμενης απόφασης (άρθρο 518 §1). Είναι, συνεπώς, παραδεκτή και πρέπει να ακολουθήσει η ουσιαστική έρευνα των λόγων της κατά την ίδια ως άνω ειδική διαδικασία (άρθρο 681 Β ΚΠολΔ σε συνδυασμό με άρθρο 674 § 2 α’ αυτού και ήδη άρθρα 592 επ. ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 1, άρθρο ένατο του ν.4335/2015). Σημειωτέον ότι για το παραδεκτό της έφεσης δεν απαιτείται η καταβολή παράβολου, καθόσον οι διαφορές των άρθρων 681Β ΚΠολΔ, όπως η προκειμένη, εξαιρούνται ρητά από το νόμο (άρθρο 495 § 3 εδ. τελ. ΚΠολΔ).
Η ενάγουσα και ήδη εφεσίβλητη με την από 18-11-2019 και με αρ. καταθ. ………../2019 αγωγή της, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, ζήτησε να υποχρεωθεί εναγόμενος σύζυγός της, με τον οποίο βρίσκεται σε διάσταση, να της καταβάλει το ποσό των 660 € ως διατροφή της μηνιαίως το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα για χρονικό διάστημα 3 ετών επίδοση της επίδικης αγωγής, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση κάθε δόσης και να καταδικαστεί στα δικαστικά της έξοδα. Η υπόθεση εκδικάσθηκε αντιμωλία των διαδίκων και εκδόθηκε η προσβαλλόμενη με αρ. 3464/2020 απόφαση του ανωτέρω δικαστηρίου, με την οποία, υποχρεώθηκε ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών να καταβάλλει στην ενάγουσα το ποσό των τριακοσίων ευρώ (400€) ως μηνιαία διατροφή της για χρονικό διάστημα 3 ετών από την επομένη της επίδοσης της αγωγής. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών, με την έφεσή του, ως προς το σκέλος της επιδικασθείσας διατροφής, για τους λόγους που, που ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία κι εφαρμογή του νόμου κι εκτίμηση των αποδείξεων. Πρέπει, λοιπόν, να ακολουθήσει η ουσιαστική έρευνα των λόγων της έφεσης.
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1389, 1390, 1391και 1493 του ΑΚ, (το οποίο εφαρμόζεται αναλόγως), προκύπτει, ότι οι σύζυγοι έχουν αμοιβαία υποχρέωση για διατροφή τους, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, το μέτρο δε της διατροφής καθενός από αυτούς προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της οικογενειακής ζωής και η εκπλήρωσή του γίνεται με την προσωπική εργασία, τα εισοδήματα και την περιουσία και την απρόσοδη ακόμη (ΟλΑΠ 9/1991) των συζύγων. Σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, η υποχρέωση διατροφής, που υποκαθιστά στην περίπτωση αυτή την υποχρέωση συνεισφοράς, διέπεται από τους ίδιους, όπως και η τελευταία, κανόνες των παραπάνω άρθρων προσαρμοζόμενη στις ανάγκες πλέον της χωριστής διαβίωσης και για τη θεμελίωση αυτής της αξίωσης (διατροφής) απαιτείται είτε ο δικαιούχος της διατροφής σύζυγος να διέκοψε ο ίδιος την έγγαμη συμβίωση για εύλογη αιτία, όπως ρητά ορίζεται στη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 1391 του ΑΚ, είτε, κατ’ επέκταση, η διακοπή να προήλθε από την πλευρά του υποχρέου για διατροφή συζύγου. Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1391,1394 και 1438 ΑΚ σαφώς προκύπτει ότι η αξίωση διατροφής του ενός συζύγου από τον άλλο, όσο υφίσταται ο γάμος, λόγω διακοπής της έγγαμης συμβίωσης για εύλογη αιτία, παύει από τότε που θα καταστεί αμετάκλητη η απόφαση που κηρύττει τη λύση του γάμου. Ενδεχόμενη αξίωση διατροφής του πρώην συζύγου μετά το διαζύγιο από το άρθρο 1442 ΑΚ, συνιστά νέα διαφορετική αξίωση, για την επιδίκαση της οποίας απαιτείται η άσκηση νέας αγωγής. Ένας τέτοιος ισχυρισμός για λύση του γάμου, προς περιορισμό της διατροφικής αξίωσης από το άρθρο 1391 ΑΚ, ο οποίος παραδεκτά μπορεί να προβληθεί για πρώτη φορά ενώπιον του εφετείου, εάν γεννήθηκε μετά την τελευταία συζήτηση στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο (527 ΚΠολΔ), αποτελεί ένσταση κατά της αγωγής διατροφής από το άρθρο 1391ΑΚ (ΑΠ 773/2014, ΑΠ 2070/2007 ΤΠΝ ΝΟΜΟΣ).
Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων, που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου (βλ πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης αυτού) τα έγγραφα που προσκόμισαν με νόμιμη επίκληση οι διάδικοι, της με αρ. …./11.2.2020 ένορκης βεβαίωσης της . ….., που ελήφθη με την επιμέλεια της ενάγουσας ενώπιον του Ειρηνοδίκη Πειραιώς, στη συζήτηση της οποίας κλήθηκε νομότυπα κι εμπρόθεσμα ο εναγόμενος (βλ. την με αρ. …. /4.12.2019 έκθεση επιδόσεως της δικ. επιμελήτριας στο Εφετείο Αθηνών …… .) της με αρ. …/26.9.2022 ένορκης βεβαίωσης της ………….. ενώπιον του Ειρηνοδίκη Θήρας που ελήφθη στα πλαίσια άλλης δίκης, μεταξύ των διαδίκων, ώστε λαμβάνεται υπόψη για συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, καθώς και από όλα τα έγγραφα που προσκόμισε ο εκκαλών, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο γάμο τους κανόνες της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στις 30.6.1991 στη Χώρα Πάτμου, από τον οποίο απέκτησαν δύο ενήλικα ήδη τέκνα την …. και την …… Η έγγαμή τους συμβίωση διασπάστηκε το Μάϊο του 2017, με την αποχώρηση του ενάγοντος από τη συζυγική οικία. Επί αγωγής του ενάγοντος, εκδόθηκε η με αρ. 2790/2020 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία έκρινε ότι ο γάμος έχει λυθεί λόγω διετούς διάστασης. Η απόφαση αυτή έχει ήδη καταστεί αμετάκλητη, καθώς οι διάδικοι, δυνάμει του από 29.9.2020 ιδιωτικού συμφωνητικού παραιτήθηκαν από τα ένδικα μέσα κατά αυτής (βλ. την από 5.10.2020 έκθεση παραίτησης από τα ένδικα μέσα του Πρωτοδικείου Πειραιώς). Τον οψιγενή ισχυρισμό ότι από την ημερομηνία αυτή (5.10.2020) έχει παύσει η υποχρέωσή του καταβολής διατροφής στην σύζυγό του, πρότεινε παραδεκτά ο εκκαλών εναγόμενος με τον πρώτο λόγο της έφεσής του, ο οποίος όπως μόλις εκτέθηκε, αποδεικνύεται ως ουσιαστικά βάσιμος. Ο εκκαλών κατά τα λοιπά, ενώ παραπονείται για το ύψος της επιδικασθείσας διατροφής, δεν πλήττει την εκκαλούμενη απόφαση για το σκέλος του μη εύλογου από πλευράς του, διακοπής της έγγαμης συμβίωσης. Συνεπώς η ενάγουσα και ήδη εφεσίβλητη είναι δικαιούχος καταρχήν διατροφής έως την ημερομηνία αμετάκλητης λύσης του γάμου των διαδίκων (5.10.2020], προσδιοριζόμενη με βάση τις ανάγκες της, όπως είχαν διαμορφωθεί κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης, αφού συνεκτιμηθούν, όμως, και οι διαφοροποιήσεις, που έχουν προκόψει από τη χωριστή πλέον διαβίωση των διαδίκων. Περαιτέρω από τα ίδια αποδεικτικά μέσα, αποδείχθηκε ότι ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών εργάζεται ως καθηγητής μέσης εκπαίδευσης και ειδικότερα είναι διευθυντής στο …………. Για το φορολογικό έτος 2019 είχε δηλώσει μηνιαίο εισόδημα 21.635,34€/12 μήνες ο δε φόρος που παρακρατήθηκε ήταν 2.900,03 €, ώστε το καθαρό του εισόδημα ήταν αυτό των 18.735,31 €, ήτοι 1.561,27 € μηνιαίως, ενώ με βάση τις βεβαιώσεις αποδοχών του έτους βεβαιώσεις αποδοχών μηνών Μαΐου, Ιουνίου και Ιουλίου του 2020, οι καθαρές μηνιαίες αποδοχές του για τους μήνες αυτούς ανήλθαν σε 1.490,33 €. Είναι κύριος μίας οριζόντιας ιδιοκτησίας δεύτερου ορόφου, επιφανείς 62,83 τ.μ., έτους κατασκευής 1972, κείμενης στο Δήμο Αθηναίων, επί της οδού …… αρ. ……….., την οποία έχει παραχωρήσει στην κόρη του Αθηνά για να διαμένει για τις σπουδές της και ακόμα συγκύριος κατά ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου ενός αγροτεμαχίου με δενδροκαλλιέργειες, επιφάνειας 914,07 τ.μ., κείμενου στη θέση ……………., περιφέρειας Ανατολικής Αττικής. Κατέχει ακόμα και κατέχει ένα Ι.Χ.Ε. κυλινδρισμού 1399 κ.εκ., έτους 1ης άδειας κυκλοφορίας 2008, αντικειμενικής αξίας 3.640,00€. Είναι συνδικαιούχος κατά ποσοστό 50 % από κοινού με τη σύζυγό του αμοιβαίων κεφαλαίων 31.600 € της …….. Άλλη περιουσία εισοδήματα ή περιουσία (προσοδοφόρα ή απρόσοδη) δεν αποδείχθηκε ότι έχει ο εναγόμενος, ενώ καταβάλλει ποσό 400,00 € το μήνα για τις σπουδές της μικρότερης θυγατέρας του, ……, που πέτυχε το 2015 να εισαχθεί στο ΤΕΙ τουριστικών επιχειρήσεων και ήδη πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και διαμένει, όπως εκτέθηκε στο προαναφερθέν διαμέρισμα, ιδιοκτησίας του, επί της οδού …………, χωρίς να προκύπτει, εάν έχει ολοκληρώσει τις σπουδές της, ενώ καταβάλλει και ποσό 146,84 € ετησίως για συνταξιοδοτική ασφάλεια της ενάγουσας. Διαμένει με τη σύντροφο του σε μισθωμένη κατοικία στον Πόρο, με μηνιαίο μίσθωμα περί τα 250,00 € και επωμίζεται τις μηνιαίες λειτουργικές δαπάνες αυτής, κατά την ανάλογη συμμετοχή του. Η ενάγουσα από την άλλη πλευρά, η οποία κατά το χρόνο άσκησης της αγωγής ήταν ηλικίας 57 ετών (γενν. στις 6.3.1963) καθ’ όλη τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης δεν εργαζόταν παρά μόνο λίγους μήνες την περίοδο 1995-1996 και συμμετείχε στην κάλυψη των οικογενειακών αναγκών με την προσωπική της εργασία εντός της συζυγικής οικίας, απασχολούμενη με τη φροντίδα του συζύγου της και των δύο τέκνων τους, αλλά και του δικού της τέκνου από τον προηγούμενο γάμο της. Μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης εργάσθηκε με οκτάμηνη σύμβαση ως υπάλληλος γενικών καθηκόντων (καθαρίστρια) στο Δημοτικό Σχολείο …., αποκερδαίνοντας μηνιαίως περί τα 495,00 €, ενώ από τον Απρίλιο του 2019 λαμβάνει μηνιαίο επίδομα αλληλεγγύης 165,00 €, το ήμισυ του οποίου εισπράττει μέσω κουπονιών για την αγορά ειδών πρώτης ανάγκης, και επίδομα ενοικίου 70,00 €. Το φορολογικό έτος 2017 είχε 2.319,67 € και το έτος 2018 ποσού 1.925,53 € (βλ. τα εκκαθαριστικά σημειώματα των αντίστοιχων ετών). Εξάλλου η ενάγουσα ως συνδικαιούχος των αμοιβαίων κεφαλαίων που αναφέρθηκαν ρευστοποίησε το ήμισυ αυτών εισπράττοντας το ποσό των 14.523 €, όπως διαπίστωσε ο εναγόμενος στις 16.6.2021. 0 εναγόμενος, για την ενέργειά της αυτή έχει ασκήσει σε βάρος της την από 24.3.2022 αγωγή του στο Ειρηνοδικείο Καλαυρίας (αρ. καταθ. …../2022) επικαλούμενος ότι τα αμοιβαία αυτά κεφάλαια προέρχονταν από το μισθό του, η δε ρευστοποίηση που προέβη η ενάγουσα έγινε χωρίς εντολή και αντίθετα με συμφωνία των διαδίκων. Με το δεύτερο λόγο της έφεσής του ισχυρίζεται ότι το ποσό αυτό υπερκαλύπτει την αξίωση διατροφής της ενάγουσας. Ο ισχυρισμός αυτός αν θεωρηθεί ένσταση συμψηφισμού, πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμος, διότι από τη συνδυασμένη ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 451 ΑΚ και 982 ΚΠολΔ προκύπτει ότι απαγορεύεται ο συμψηφισμός οποιονδήποτε ανταπαιτήσεων κατά απαιτήσεων διατροφής (ΕφΠειρ 201/2020, ΕφΠειρ 8/2018, ΕφΛαρ 224/2012 Νόμος, ΕφΘεσ 380/2009 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Βαθρακοκοίλη, Οικογενειακό Δίκαιο, σελ. 482, Κ. Παπαδόπουλου, Αγωγές Οικογενειακού Δικαίου, τόμ. Α’, έκδ. 2001, σελ. 308). Ωστόσο, η ανάληψη αυτή που προέβη η ενάγουσα (και ανεξαρτήτως της ευδοκίμησης της αγωγής του εναγόμενου) μπορεί να ληφθεί υπόψη στο πλαίσιο του συσχετισμού των δυνάμεων και του καθορισμού του ύψους της διατροφής (ΑΠ 1630/2002, ΧρΙΔ 2003.132). Εξάλλου με βάση τις προαναφερόμενες οικονομικές δυνάμεις των διαδίκων συζύγων, όπως διαμορφώθηκαν μετά τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, κρίνεται ότι η μηνιαία διατροφή, την οποία δικαιούται η εφεσίβλητη από τον εκκαλούντα – σύζυγό της ανέρχεται στο ποσό των εκατόν πενήντα (150) € μηνιαίως, το οποίο ανταποκρίνεται στην αναλογία της συνεισφοράς του εναγόμενου συζύγου της στα πλαίσια της έγγαμης συμβίωσης τους. Το ποσό αυτό πρέπει να επιδικασθεί μηνιαίως, από την επίδοση της αγωγής έως την ημέρα της αμετάκλητης λύσης του γάμου (5.10.2020), κατά το βάσιμο ισχυρισμό του πρώτου λόγου της έφεσης του εκκαλούντος. Σύμφωνα με τις σκέψεις αυτές, η κρινόμενη έφεση πρέπει γίνει εν μέρει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη, κατά τους ουσιαστικά βάσιμους πρώτο λόγο και τρίτο λόγο της έφεσης. Να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση, να διακρατηθεί η αγωγή από το παρόν Δικαστήριο να γίνει αυτή δεκτή και ως ουσιαστικά βάσιμη και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλλει στην ενάγουσα, ως τακτική σε χρήμα διατροφή της, το ποσό των εκατόν πενήντα (150) €, μηνιαίως, προκαταβολικά το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα από την επόμενη της επίδοσης της αγωγής και έως την αμετάκλητη λύση του γάμου των διαδίκων, ήτοι την 5.10.2020, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση καταβολής κάθε δόσης. Τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων θα πρέπει να συμψηφισθούν ολικώς ενόψει της σχέσης τους ως συζύγων (άρθρα 179,183 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ αυτήν τυπικά και κατ’ουσίαν την έφεση.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την εκκαλουμένη, με αρ. 3464/2020 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς,
ΚΡΑΤΕΙ και δικάζει την από 18-11-2019 και με αρ. καταθ. …………./2019 αγωγή.
ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει αυτήν.
ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον εναγόμενο να προκαταβάλλει στην ενάγουσα, εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα και για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αγωγής έως την 5.10.2020, που έλαβε χώρα η αμετάκλητη λύση του γάμου των διαδίκων, το ποσό των εκατόν πενήντα (150] ευρώ, με τον νόμιμο τόκο, από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας παροχής και μέχρι την εξόφληση.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, χωρίς να παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους, στις 4.9.2023.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ