ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Γ΄ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Περίληψη
Στα πλαίσια της διάταξης του άρθρου 932 του ΑΚ παρέχεται αποζημίωση όταν τελείται αδικοπραξία ή θεμελιώνεται αντικειμενική ευθύνη από το νόμο και επί πλέον προκαλείται ηθική βλάβη. Σκοπός της διάταξης αυτής είναι να επιτυγχάνεται μία υπό ευρεία έννοια αποκατάσταση του παθόντος για την ηθική του βλάβη, λόγω της αδικοπραξίας, ώστε αυτός να απολαύει μία δίκαιη και επαρκή ανακούφιση και παρηγοριά, χωρίς, από το άλλο μέρος, να εμπορευματοποιείται η προσβληθείσα ηθική αξία και να επεκτείνεται υπέρμετρα το ύψος της αποζημίωσης για ηθική βλάβη, που δεν μπορεί να αποτιμηθεί επακριβώς σε χρήμα. Έτσι το Δικαστήριο της ουσίας, αφού αναιρετικά ανέλεγκτα δεχθεί ότι συνεπεία αδικοπραξίας προκλήθηκε σε κάποιο πρόσωπο ηθική βλάβη, καθορίζει στη συνέχεια το ύψος της οφειλόμενης γι` αυτήν χρηματικής ικανοποίησης, κατά τις αρχές της εύλογης αποζημίωσης, χωρίς να είναι απαραίτητο να τάξει ειδική απόδειξη ως προς το ύψος της, αντλώντας, με βάση τον άνω σκοπό, ως ουσιώδη χαρακτηριστικά της έννοιας του ‘’ευλόγου’’, εκείνα τα στοιχεία που αποτελούν τα πλέον πρόσφορα μέσα για την εκπλήρωση του εν λόγω σκοπού της διάταξης. Τέτοια καθοριστικά στοιχεία είναι κυρίως, το είδος και η βαρύτητα της ηθικής προσβολής, η περιουσιακή, κοινωνική και προσωπική κατάσταση των μερών και κυρίως του παθόντος, η βαρύτητα του πταίσματος του δράστη, η βαρύτητα του τυχόν συντρέχοντος πταίσματος του παθόντος, όλες ειδικότερες συνθήκες πρόκλησης της ηθικής βλάβης, όπως η συμπεριφορά του υπεύθυνου μετά την τέλεση της αδικοπραξίας κ.λπ. Τα στοιχεία αυτά οδηγούν το δικαστή να σχηματίσει την κατά το άρθρο 932 ΑΚ εύλογη κρίση του (όχι κατά τις υποκειμενικές του ανέλεγκτες αντιλήψεις), αλλά κατ’ εφαρμογή του αντικειμενικού μέτρου που θα εφάρμοζε και ο νομοθέτης, αν έθετε ο ίδιος τον κανόνα αποκατάστασης της ηθικής βλάβης στην ατομική περίπτωση.
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 686/2023
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΑΠΟΤΕΛΟΥΜΕΝΟ από τη Δικαστή Ελένη Σκριβάνου, Εφέτη, η οποία ορίστηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιώς και από τη Γραμματέα Δ.Π.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριό του στον Πειραιά στις ……………., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Του ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ: ……………….. ο οποίος παραστάθηκε διά του πληρεξούσιου δικηγόρου του Χρήστου Λουκόπουλου (Δικηγορική Εταιρεία Σ. Καρυώτης – Χ. Λουκόπουλος & Συνεργάτες), με δήλωση, κατ΄ άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ.
ΚΑΙ της ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ: Aνώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία ‘………….’’, που εδρεύει στη …………………, νομίμως εκπροσωπούμενης, η οποία παραστάθηκε διά του πληρεξούσιου δικηγόρου της Παναγιώτη Σταμαδιάνου (Δικηγορική Εταιρεία Σταμαδιάνος & Συνεταίροι), με δήλωση, κατ΄ άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ.
Ο ΕΚΚΑΛΩΝ – πρώτος ενάγων καθώς και δεύτερος ενάγων ……………….. άσκησαν, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, την από 18-5-2022, με Γενικό Αριθμό Κατάθεσης και Αριθμό Κατάθεσης Δικογράφου, αντίστοιχα, ……../18-5-2022, αγωγή, κατά της αρχικής πρώτης εναγόμενης ………………… και της δεύτερης εναγόμενης ως άνω ασφαλιστικής εταιρείας – ήδη εφεσίβλητης. Το ανωτέρω Δικαστήριο, δικάζοντας κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών και ειδικότερα των διαφορών για ζημίες από αυτοκίνητα (άρθρα 614 περ.6 επ. ΚΠολΔ), εξέδωσε την υπ΄αρ.1321/2023 οριστική απόφασή του, με την οποία, αφού θεώρησε ως μη ασκηθείσα την αγωγή όσον αφορά στην πρώτη εναγόμενη, λόγω παραίτησης, ως προς την τελευταία, από του δικογράφου αυτής, στη συνέχεια έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή ως προς τη μοναδική πλέον εναγόμενη – εφεσίβλητη.
Ήδη ο πρώτος ενάγων – εκκαλών προσβάλλει την απόφαση αυτή, με την κρινόμενη, από 17-5-2023 έφεσή του, απευθυνόμενη στο παρόν Δικαστήριο, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς με Γενικό Αριθμό Κατάθεσης και Αριθμό Κατάθεσης Ενδίκου Μέσου, αντίστοιχα ………../17-5-2023, αντίγραφο της οποίας κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου με Γενικό Αριθμό Κατάθεσης και Ειδικό Αριθμό Κατάθεσης, αντίστοιχα ………../29-5-2023, προσδιορίστηκε δε προς συζήτηση για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας και γράφτηκε στο πινάκιο με αρ.19.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ της υπόθεσης και κατά την εκφώνησή της από το πινάκιο, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, ύστερα από δήλωσή τους που έγινε σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 242 παρ.2 ΚΠολΔ, δεν παραστάθηκαν στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, αλλά προκατέθεσαν προτάσεις.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη έφεση του εκκαλούντος – πρώτου ενάγοντος, κατά της υπ΄αρ. 1321/15-4-2023 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών και ειδικότερα των διαφορών για ζημίες από αυτοκίνητα (άρθρα 614 περ.6 επ. ΚΠολΔ), έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 495 επ., 511, 513, 516 παρ.1, 518 παρ.2, 591 παρ.1 ΚΠολΔ), δεδομένου ότι οι διάδικοι δεν επικαλούνται ούτε προκύπτει ότι έγινε επίδοση της εκκαλουμένης και από τη δημοσίευσή της μέχρι την άσκηση της έφεσης, δεν έχει παρέλθει διετία. Κατατέθηκε δε από τον εκκαλούντα το προβλεπόμενο, από το άρθρο 495 παρ.3 εδ.α ΚΠολΔ, παράβολο του Δημοσίου, όπως προκύπτει από τη σχετική σημείωση της Γραμματέα του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου κάτωθεν του δικογράφου της. Πρέπει, επομένως, να εξετασθεί περαιτέρω από το Δικαστήριο τούτο, που είναι καθ΄ύλη και κατά τόπο αρμόδιο, κατά την ίδια διαδικασία με την οποία εκδόθηκε η εκκαλουμένη απόφαση, ως προς τo παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της και μέσα στα πλαίσια που καθορίζονται από αυτούς (άρθρα 19, 522, 533 παρ.1,2 ΚΠολΔ).
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 932 του ΑΚ, παρέχεται αποζημίωση όταν τελείται αδικοπραξία ή θεμελιώνεται αντικειμενική ευθύνη από το νόμο και επί πλέον προκαλείται ηθική βλάβη. Σκοπός της διάταξης αυτής είναι να επιτυγχάνεται μία υπό ευρεία έννοια αποκατάσταση του παθόντος για την ηθική του βλάβη, λόγω της αδικοπραξίας, ώστε αυτός να απολαύει μία δίκαιη και επαρκή ανακούφιση και παρηγοριά, χωρίς, από το άλλο μέρος, να εμπορευματοποιείται η προσβληθείσα ηθική αξία και να επεκτείνεται υπέρμετρα το ύψος της αποζημίωσης για ηθική βλάβη, που δεν μπορεί να αποτιμηθεί επακριβώς σε χρήμα. Έτσι το Δικαστήριο της ουσίας, αφού αναιρετικά ανέλεγκτα δεχθεί ότι συνεπεία αδικοπραξίας προκλήθηκε σε κάποιο πρόσωπο ηθική βλάβη, καθορίζει στη συνέχεια το ύψος της οφειλόμενης γι` αυτήν χρηματικής ικανοποίησης, κατά τις αρχές της εύλογης αποζημίωσης, χωρίς να είναι απαραίτητο να τάξει ειδική απόδειξη ως προς το ύψος της, αντλώντας, με βάση τον άνω σκοπό, ως ουσιώδη χαρακτηριστικά της έννοιας του ‘’ευλόγου’’, εκείνα τα στοιχεία που αποτελούν τα πλέον πρόσφορα μέσα για την εκπλήρωση του εν λόγω σκοπού της διάταξης. Τέτοια καθοριστικά στοιχεία είναι κυρίως, το είδος και η βαρύτητα της ηθικής προσβολής, η περιουσιακή, κοινωνική και προσωπική κατάσταση των μερών και κυρίως του παθόντος, η βαρύτητα του πταίσματος του δράστη (στον βαθμό που επηρεάζει την ένταση της ηθικής βλάβης), η βαρύτητα του τυχόν συντρέχοντος πταίσματος του παθόντος, όλες ειδικότερες συνθήκες πρόκλησης της ηθικής βλάβης, όπως η συμπεριφορά του υπεύθυνου μετά την τέλεση της αδικοπραξίας κ.λπ. Τα στοιχεία αυτά οδηγούν το δικαστή να σχηματίσει την κατά το άρθρο 932 ΑΚ εύλογη κρίση του (όχι κατά τις υποκειμενικές του ανέλεγκτες αντιλήψεις), αλλά κατ’ εφαρμογή του αντικειμενικού μέτρου που θα εφάρμοζε και ο νομοθέτης, αν έθετε ο ίδιος τον κανόνα αποκατάστασης της ηθικής βλάβης στην ατομική περίπτωση. Συνάγεται δε το αντικειμενικό αυτό μέτρο από τον ανωτέρω σκοπό του άρθρου 932 ΑΚ και, μέσω αυτού, από την όλη κλίμακα των υπερκειμένων σκοπών του συστήματος αποζημίωσης λόγω αδικοπραξίας του ΑΚ. Η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας, όσον αφορά το ύψος της επιδικαστέας χρηματικής ικανοποίησης αποφασίζεται (κατ’ αρχήν αναιρετικώς ανέλεγκτα), με βάση τους ισχυρισμούς και τα αποδεικτικά στοιχεία που θέτουν στη διάθεσή του οι διάδικοι. Επιβάλλεται όμως, σε κάθε περίπτωση να τηρείται, κατά τον καθορισμό του επιδικαζόμενου ποσού, η αρχή της αναλογικότητας (άρθρα 2 παρ.1 και 25 του ισχύοντος Συντάγματος), ως γενική νομική αρχή και δη αυξημένης τυπικής ισχύος (Ολ.ΑΠ 9/2015, Ολ.ΑΠ 26/1995, ΑΠ 929/2020, ΑΠ 211/2017, ΑΠ 160/2017, ΑΠ 90/2017, ΑΠ 459/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Στην προκείμενη περίπτωση, ο πρώτος ενάγων ……………. – ήδη εκκαλών, καθώς και ο δεύτερος ενάγων ………… εξέθεταν στην ως άνω από 18-5-2022 αγωγή τους ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, κατ΄ εκτίμηση του δικογράφου της και όπως αυτή παραδεκτά διορθώθηκε (με δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου τους, που καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, αλλά και με τις προτάσεις τους ενώπιον αυτού), ότι, η πρώτη αρχική εναγόμενη …………….., οδηγώντας στις 4-6-2021, το υπ΄αρ. κυκλοφορίας …………. ΙΧΕ αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του …………………, που ήταν ασφαλισμένο, κατά του κινδύνου πρόκλησης ζημιών σε τρίτους στη δεύτερη εναγόμενη ασφαλιστική εταιρία (ήδη εφεσίβλητη), προκάλεσε από αποκλειστική υπαιτιότητά της, τον τραυματισμό του πρώτου ενάγοντος (ήδη εκκαλούντος), ο οποίος οδηγούσε την υπ΄αρ. κυκλοφορίας ……………. δίκυκλη μοτοσυκλέτα ιδιοκτησίας του δεύτερου ενάγοντος …………….., καθώς και υλικές βλάβες στην μοτοσυκλέτα αυτή, κατά το τροχαίο ατύχημα με εμπλεκόμενα τα ως άνω οχήματα, που έγινε στον τόπο και κάτω από τις συνθήκες που αναφέρονται στην αγωγή. Ζητούσαν δε, οι ενάγοντες, όπως παραδεκτά (με δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου τους, που καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, αλλά και με τις προτάσεις τους ενώπιον αυτού) αφενός μεν, παραιτήθηκαν από του δικογράφου της αγωγής ως προς την πρώτη εναγόμενη, καθώς και από το υπό στοιχείο Α.Ι.V. κονδύλι της αγωγής που αφορούσε στην πλασματική δαπάνη απασχόλησης υποκατάστατου προσώπου στην εργασία του πρώτου ενάγοντος, ύψους 1.120 ευρώ, αφετέρου δε, μετέτρεψαν το αγωγικό αίτημα από καταψηφιστικό σε έντοκο αναγνωριστικό, να αναγνωριστεί ότι η δεύτερη εναγόμενη ασφαλιστική εταιρεία τους οφείλει, με το νόμιμο τόκο (επιδικίας) από την επίδοση της αγωγής μέχρι την εξόφληση: α) στον πρώτο εξ αυτών το ποσό των (3.946,08-1.120=) 2.826,08 ευρώ ως αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία που υπέστη, όπως τα επιμέρους κονδύλια αναφέρονται στην αγωγή, καθώς και το ποσό των 35.000 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη από την ως άνω αδικοπρακτική συμπεριφορά της πρώτης εναγόμενης οδηγού και β) στον δεύτερο εξ αυτών το ποσό των 946,97 ευρώ ως αποζημίωση για την αποκατάσταση των υλικών ζημιών της ως άνω μοτοσυκλέτας του, όπως αυτές εξειδικεύονται στην αγωγή, καθώς και το ποσό των 500 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη από την ως άνω αδικοπρακτική συμπεριφορά της πρώτης εναγόμενης οδηγού.
Το ως άνω Δικαστήριο, δικάζοντας κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών και ειδικότερα των διαφορών για ζημίες από αυτοκίνητα (άρθρα 614 περ.6 επ.), εξέδωσε την υπ΄αρ. 1321/2023 οριστική απόφασή του (εκκαλουμένη), με την οποία, αφού θεώρησε ως μη ασκηθείσα την αγωγή όσον αφορά στην πρώτη εναγόμενη, λόγω παραίτησης, ως προς την τελευταία, από του δικογράφου αυτής, ακολούθως δε, την έκρινε ορισμένη και νόμιμη. Στη συνέχεια, έκανε εν μέρει δεκτή και ως ουσιαστικά βάσιμη την αγωγή ως προς τη δεύτερη και μοναδική πλέον εναγόμενη ασφαλιστική εταιρεία (ήδη εφεσίβλητη) και αναγνώρισε την υποχρέωσή της να καταβάλει: Α) στον πρώτο ενάγοντα το ποσό των 1626,08 ευρώ ως αποζημίωση [εκ των οποίων 1.200 ευρώ για αμοιβή οικιακής βοηθού, τις υπηρεσίες της οποίας προσέφεραν η σύζυγός του και ο γιος του (600 ευρώ μηνιαίως χ 2 μήνες), 126,08 ευρώ, που κατέβαλε ως συμμετοχή για διενεργηθείσες ιατρικές εξετάσεις και αγορά νάρθηκα αποφόρτισης (71,08 ευρώ και 55 ευρώ αντίστοιχα) και 300 ευρώ για την καταστροφή του κράνους που φορούσε κατά το ατύχημα και του κινητού του τηλεφώνου, (αξίας 100 ευρώ και 200 ευρώ, αντίστοιχα)], καθώς και το ποσό των 1.500 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη από τον τραυματισμό του στο ένδικο ατύχημα, το μεν ποσό της αποζημίωσης για την περιουσιακή ζημία (1.626,08 ευρώ) με το νόμιμο τόκο επιδικίας από την επομένη της επίδοσης της αγωγής έως την εξόφληση, το δε ποσό της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης (1.500 ευρώ), με το νόμιμο τόκο υπερημερίας, επίσης από την επομένη της επίδοσης της αγωγής έως την εξόφληση. Β) Στον δεύτερο ενάγοντα, το ποσό των 863,69 ευρώ ως αποζημίωση για την αποκατάσταση των υλικών ζημιών που υπέστη η ως άνω δίκυκλη μοτοσυκλέτα ιδιοκτησίας του στο ατύχημα, όπως τα επιμέρους κονδύλια αναφέρονται στην εκκαλουμένη, καθώς και το ποσό των 100 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη ένεκα της στεναχώριας που βίωσε λόγω των υλικών ζημιών που προκλήθηκαν στο όχημά του, τη στέρηση της χρήσης του και την εμπλοκή στη διαδικασία επισκευής του, το μεν ποσό της αποζημίωσης (863,69 ευρώ) με το νόμιμο τόκο επιδικίας από την επομένη της επίδοσης της αγωγής έως την εξόφληση, το δε ποσό της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης (100 ευρώ), με το νόμιμο τόκο υπερημερίας, επίσης από την επομένη της επίδοσης της αγωγής έως την εξόφληση.
Ήδη κατά της παραπάνω οριστικής απόφασης (υπ΄αρ. 1321/2023), παραπονείται ο πρώτος ενάγων – εκκαλών, με την κρινόμενη έφεσή του, για τους λόγους που εκθέτει στο δικόγραφό της και κατ΄ εκτίμηση αυτού, ανάγονται δε σε εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων, ζητεί δε την εξαφάνιση της παραπάνω απόφασης ως προς τα κεφάλαια αυτής που πλήττονται με την έφεση (ήτοι μόνο ως προς το ύψος της επιδικασθείσας σε αυτόν χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης και την επιδίκαση αυτής με τον τόκο υπερημερίας αντί επιδικίας), ώστε να γίνει συνολικά δεκτή η αγωγή του αναφορικά με τα σχετικά αιτήματά της.
Από την εκτίμηση της ένορκης κατάθεσης της μάρτυρα απόδειξης ………………… (συζύγου του ενάγοντος – εκκαλούντος) ενώπιον του ακροατηρίου του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, που περιέχεται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης αυτού (η εναγόμενη δεν επιμελήθηκε την εξέταση μάρτυρα), όλων ανεξαιρέτως των εγγράφων που επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι, μεταξύ των οποίων και οι φωτογραφίες, η γνησιότητα των οποίων δεν αμφισβητήθηκε, σε συνδυασμό με την ομολογία της εναγόμενης ασφαλιστικής εταιρείας, που περιέχεται στις πρωτόδικες προτάσεις της και αφορά στα πραγματικά περιστατικά που αναφέρονται στην αγωγή σχετικά με τις συνθήκες του ατυχήματος και την υπαιτιότητα του αρχικής πρώτης εναγόμενης – οδηγού στην πρόκληση αυτού, ως προς τα οποία αποτελεί πλήρη απόδειξη (άρθρο 352 ΚΠολΔ), αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά:
Στις 4-6-2021 και περί ώρα 13:25, στη Νίκαια Αττικής, ο πρώτος ενάγων ………………. – ήδη εκκαλών, οδηγώντας µε κανονική για τις περιστάσεις ταχύτητα (έως 50 χλµ/ώρα, σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ.1 του ΚΟΚ, καθώς πρόκειται για κατοικηµένη περιοχή) και φορώντας προστατευτικό κράνος, την υπ’ αρ. κυκλοφορίας …………… δίκυκλη µοτοσικλέτα ιδιοκτησίας του δευτέρου ενάγοντος ……………, µάρκας «Yamaha», έτους πρώτης κυκλοφορίας 2006, κινείτο επί της, µονής κατεύθυνσης, οδού Καραϊσκάκη, µε κατεύθυνση προς την πλατεία Δαβάκη (πρώην πλατεία Περιβολάκι). Επί του σηµείου αυτού η οδός Καραϊσκάκη είναι άσφαλτος µονόδροµος, ευθεία, ανωφερική, µε µικρή κλίση προς την πλατεία Δαβάκη, µε πλάτος περί τα 6,50 µέτρα. Η δε οδός Περιστάσεως, με την οποία διασταυρώνεται η ως άνω οδός (Καραϊσκάκη), είναι άσφαλτος µονόδροµος, ευθεία, ανωφερική, µε µικρή κλίση προς την οδό Οιδίποδος, µε πλάτος περί τα 5,50 µέτρα. Κατά την ως άνω ημέρα και ώρα, η κατάσταση του οδοστρώματος στις ως άνω οδούς ήταν ξηρά, η κυκλοφορία πεζών και οχηµάτων ήταν κανονική, ήταν µεσηµέρι, η ορατότητα δεν περιοριζόταν από φυσικά ή τεχνητά εµπόδια και επικρατούσε καλοκαιρία. Κατά τον ίδιο χρόνο, η ……………. (αρχική πρώτη εναγόμενη), οδηγώντας µε ταχύτητα περί τα 30 χλµ/ώρα, το υπ’ αρ. …………. ΙΧΕ αυτοκίνητο, µάρκας «ΚΙΑ», ιδιοκτησίας του …………….., το οποίο ήταν ασφαλισµένο έναντι του κινδύνου πρόκλησης ζημιών σε τρίτους, στην εναγόµενη ασφαλιστική εταιρεία µε την επωνυµία «………………», κινείτο αριστερά από την πλευρά του πρώτου των εναγόντων, επί της οδού Περιστάσεως, µε κατεύθυνση, προς την οδό Οιδίποδος και επιχείρησε να συνεχίσει την πορεία της, χωρίς να διακόψει αυτήν αν και υποχρεούταν προς τούτο, καθώς επί της ως άνω οδού (Περιστάσεως) στην οποία κινείτο, υπάρχει ρυθµιστική πινακίδα της τροχαίας, για υποχρεωτική διακοπή της πορείας των οχηµάτων µε την ένδειξη «STOP» (Ρ-2). Η ως άνω πινακίδα «STOP» (πιν. Ρ-2, άρθρο 4 παρ.3 του ν. 2969/1999), υποχρέωνε την ως άνω οδηγό να ακινητοποιήσει το όχηµα της και να παραχωρούσε προτεραιότητα στα ευρισκόµενα στην έχουσα προτεραιότητα οδό οχήµατα και στη συνέχεια να επιχειρήσει να διέλθει αφού βεβαιωνόταν ότι η οδός ήταν ελεύθερη οχηµάτων, καταβάλλοντας ιδιαίτερη προσοχή για να µην προκαλέσει κίνδυνο ή παρακώλυση της κυκλοφορίας. Ωστόσο η ίδια, θέλοντας να συνεχίσει την πορεία της επί της οδού Οιδίποδος, ούτε ακινητοποίησε προ αυτής το όχηµά της, ως όφειλε, ούτε προέβη στον προσήκοντα έλεγχο της κυκλοφορίας των οχηµάτων που κινούνταν επί της οδού Καραϊσκάκη, ώστε να µην εισερχόταν σε αυτήν πριν διασφάλιζε ότι δεν θα έθετε σε κίνδυνο κινούµενα επί της εν λόγω οδού και έχοντα προτεραιότητα έναντι αυτής οχήµατα. Αντιθέτως, εισήλθε στην ως άνω οδό, χωρίς να διαπιστώσει, µε την επιβαλλόµενη προσοχή, ότι µπορούσε να πράξει αυτό µε ασφάλεια, µε συνέπεια να παρεµβληθεί αιφνίδια στην πορεία της δίκυκλης µοτοσικλέτας που οδηγούσε ο πρώτος των εναγόντων, τον οποίο δεν είχε αντιληφθεί, ανακόπτοντάς του την πορεία, κατά παράβαση των άρθρων 4 παρ.3, 12 παρ.1, 19 παρ.1 και 26 παρ.1 και 4 του ΚΟΚ (ν.2696/1999, όπως αυτός ισχύει), με αποτέλεσμα να προκληθεί το ένδικο ατύχηµα. Ειδικότερα, εξαιτίας της ως άνω αμελούς συμπεριφοράς της οδηγού του αυτοκινήτου, η δίκυκλη µοτοσικλέτα που οδηγούσε ο πρώτος ενάγων – εκκαλών, παρά τον δεξιό αποφευκτικό ελιγµό και παρά την προσπάθεια, που ο τελευταίος κατέβαλε για να διατηρήσει τον έλεγχο της οδήγησής του, τελικώς ανετράπη στο οδόστρωµα και ο ίδιος επέπεσε σ’ αυτό, με αποτέλεσμα να προκληθεί ο τραυµατισµός του, καθώς και υλικές ζηµίες στη δίκυκλη µοτοσικλέτα που οδηγούσε. Τα παραπάνω αποδεικνύονται τόσο από την έκθεση αυτοψίας τροχαίου ατυχήµατος και το αντίστοιχο συνοδευτικό σχεδιάγραµµα των αρµοδίων οργάνων του Β’ Τµήµατος Τροχαίας Πειραιώς, όπου σηµειώθηκε η πορεία εκάστου οχήµατος, οι βλάβες και οι εν γένει συνθήκες του ατυχήµατος, όσο και από τις από 3-9-2021 και 22-9-2021 εκθέσεις ένορκης εξέτασης του ενάγοντος αλλά και της ………………, αντίστοιχα, που λήφθηκαν προανακριτικά στα πλαίσια της ποινικής διαδικασίας. Με βάση τα άνω αποδειχθέντα πραγµατικά περιστατικά αποκλειστικά υπαίτια της ένδικης σύγκρουσης είναι η ………………, οδηγός του ζηµιογόνου οχήµατος, η οποία δεν επέδειξε την επιμέλεια της μέσης συνετής οδηγού, την οποία όφειλε και μπορούσε υπό τις επικρατούσες περιστάσεις, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, να επιδείξει. Παραβίασε δε τις ανωτέρω από τις διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, επιβαλλόµενες υποχρεώσεις της, η παραβίαση των οποίων συνδέεται αιτιωδώς µε το ένδικο συµβάν, γεγονός, το οποίο, άλλωστε, συνοµολογείται ρητά από την ίδια προανακριτικά στην ως άνω έκθεση ένορκης εξέτασής της, αλλά και από την εναγόμενη ασφαλιστική εταιρεία, στην οποία ήταν ασφαλισμένο το ζηµιογόνο όχηµα, κατά το χρόνο του ένδικου ατυχήματος, για την έναντι τρίτων αστική ευθύνη. Η δικαστική αυτή οµολογία αποτελεί, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, πλήρη απόδειξη εναντίον αυτής που οµολόγησε.
Περαιτέρω, κατά το επίδικο τροχαίο ατύχημα, προκλήθηκε, όπως προεκτέθηκε, ο τραυματισμός του πρώτου ενάγοντος ………….. – ήδη εκκαλούντος. Ειδικότερα, αυτός, μετά το ατύχημα µεταφέρθηκε µε ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά (Γ.Ν.Π.) «ΤΖΑΝΕΙΟ», όπου διαπιστώθηκε ότι, είχε υποστεί κάκωση της αριστερής ποδοκνηµικής, κάκωση του αριστερού άκρου ποδός, εκδορές του αριστερού αγκώνος, εγκαύµατα τριβής των αντιβραχίων, εκδορές του δεξιού γόνατος, εκδορές του αριστερού γόνατος, εκδορές της αριστερής ποδοκνηµικής, κάταγµα του πρώτου (µεγάλου) δακτύλου του αριστερού άκρου ποδός και εξάρθρηµα της φαλαγγοφαλαγγικής άρθρωσης του αριστερού άκρου ποδός, όπως προέκυψε δυνάµει της µε αρ. πρωτ. …../1-7-2021 ιατρικής γνωµάτευσης του ίδιου νοσοκοµείου. Την ίδια ηµέρα (4-6-2021), αφού, προηγουµένως, υποβλήθηκε, σε κλειστή ανάταξη του κατάγµατος του µεγάλου δακτύλου του αριστερού άκρου ποδός και του εξαρθρήµατος φαλαγγοφαλαγγικής άρθρωσης του αριστερού άκρου ποδός, του τοποθετήθηκε γύψινος νάρθηκας, στην αριστερή ποδοκνηµική και εξήλθε, από το Γ.Ν.Π. «ΤΖΑΝΕΙΟ», µε τη σύσταση, για λήψη φαρµακευτικής αγωγής και για λήψη αναρρωτικής άδειας, για χρονικό διάστηµα 2 µηνών. Έπειτα στις 6-8-2021, υποβλήθηκε, στο διαγνωστικό κέντρο, µε τον διακριτικό τίτλο «……..», σε µαγνητική τοµογραφία του αριστερού άκρου ποδός, η οποία ανέδειξε εκτεταµένο οστικό οίδηµα, καθ’ όλη την έκταση της ονυχοφόρου φάλαγγας του πρώτου δακτύλου του αριστερού άκρου ποδός, εκτεταµένο οστικό οίδηµα, κάτω από την αρθρική επιφάνεια της βάσης της πρώτης φάλαγγας του πρώτου δακτύλου του αριστερού άκρου ποδός, εκτεταµένο οστικό οίδηµα της µέσης και της πελµατιαίας επιφάνειας της κεφαλής του πρώτου µεταταρσίου οστού του αριστερού άκρου ποδός, οστικά οιδήµατα των κεφαλών του δεύτερου και του τρίτου µεταταρσίου οστού του αριστερού άκρου ποδός, οστικά οιδήµατα, κατά µήκος της διάφυσης και της βάσης του τρίτου µεταταρσίου οστού του αριστερού άκρου ποδός, οιδηµατώδη απεικόνιση του υποδόριου κυτταρολιπώδους ιστού του αριστερού άκρου ποδός και αλλοιώσεις τενοντοελυτρίτιδας του µακρού καµπτήρα του πρώτου δακτύλου του αριστερού άκρου ποδός, στην πελµατιαία πορεία του και στο επίπεδο των οστών του ταρσού. Αυθηµερόν, λόγω της εµµονής του πόνου, στη λεκάνη και στα ισχία, ο ενάγων – εκκαλών υποβλήθηκε, στο ανωτέρω διαγνωστικό κέντρο, σε σχετική µαγνητική τοµογραφία, η οποία ανέδειξε υποσηµαινόµενη συλλογή υγρού ενδαρθρικά, σε αµφότερες τις κατ’ ισχίον αρθρώσεις και ηπιότερες αλλοιώσεις περιτροχαντηρίτιδας αµφοτερόπλευρα. (βλ. σχετικά τα από 6-8-2021 αποτελέσµατα της µαγνητικής εξέτασης). Στις 9-8-2021, εξετασθείς στο ιατρείο του ορθοπεδικού χειρουργού, …………., διαπιστώθηκε ότι έπασχε από δυσκαµψία και από οίδηµα του αριστερού άκρου ποδός και του συστήθηκε η λήψη φαρµακευτικής αγωγής και αναρρωτική άδεια για χρονικό διάστηµα ενός (1) µηνός, σε συνέχεια της προηγούµενης αναρρωτικής άδειας και δη από τις 2-8-2021 έως και τις 31-8-2021 (βλ. την από 9-8-2021 ιατρικη γνωµάτευση του ως άνω ιατρού). Στις 10-9-2021, εξετασθείς εκ νέου, στο Γ.Ν.Π. «ΤΖΑΝΕΙΟ», διαπιστώθηκε ότι, έπασχε από οίδηµα της ραχιαίας επιφάνειας του αριστερού άκρου ποδός, µε αιµωδίες, κατά την κόπωση, από νυγµώδη άλγη, στο πέλµα του αριστερού άκρου ποδός και από άλγος του δεξιού ισχίου, που επιτεινόταν, κατά τη βάδιση. Του συστήθηκε δε η υποβολή σε δέκα (10) συνεδρίες φυσικοθεραπείας στην αριστερή ποδοκνηµική και του χορηγήθηκε αναρρωτική άδεια για χρονικό διάστηµα δέκα (10) ηµερών, ήτοι έως και τις 20-9-2021. Ακολούθως, στις 14-9-2021 εξετάσθηκε και πάλι στο ιατρείο του ορθοπεδικού χειρουργού ……………….., όπου διαπιστώθηκε ότι έπασχε από δυσκαµψία και από οίδηµα του αριστερού άκρου ποδός και του συστήθηκε η λήψη φαρµακευτικής αγωγής, ενώ του χορηγήθηκε περαιτέρω αναρρωτική άδεια για χρονικό διάστηµα 20 ηµερών σε συνέχεια της προηγούµενης, ήτοι από 1-9-2021 έως και τις 20-9-2021 (βλ. την από 14-9-2021 ιατρική γνωµάτευση του ως άνω ιατρού). Επίσης, αποδείχθηκε ότι, ο πρώτος ενάγων, εξαιτίας του τραυµατισµού του, αδυνατούσε για το χρονικό διάστηµα από τις 4-6-2021 έως και τις 6-8-2021 να χρησιµοποιήσει το αριστερό του κάτω άκρο (ποδοκνηµική), το οποίο ήταν ακινητοποιηµένο µε γύψινο νάρθηκα και εν συνεχεία µε λειτουργικό νάρθηκα αποφόρτισης. Λόγω δε της κατάστασής του αυτής, χρειαζόταν τη φροντίδα τρίτου προσώπου για την εξυπηρέτηση των καθημερινών του αναγκών, υπηρεσίες που του πρόσφεραν για το ως άνω διάστημα, εκ περιτροπής, ο γιός και η σύζυγός του. Όπως αναφέρει δε η τελευταία στην κατάθεσή της ενώπιον του ακροατηρίου του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, ο ως άνω ενάγων – εκκαλών, έχει ακόμη κάποιες ενοχλήσεις στη φτέρνα, όταν ανεβαίνει σκάλες.
Από τα παραπάνω πραγματικά περιστατικά που αποδείχθηκαν, το Δικαστήριο τούτο, οδηγείται στην κρίση ότι ο ενάγων – εκκαλών, ο οποίος ήταν 59 ετών κατά το χρόνο του ατυχήματος (γεννηθείς στις 14-9-1962), λόγω του περιγραφέντος ανωτέρω τραυματισμού του σε αυτό, υπέστη και ηθική βλάβη από την αδικοπραξία της πρώτης αρχικής εναγόμενης – οδηγού του ζημιογόνου οχήματος, που ήταν ασφαλισμένο στην εναγόμενη ασφαλιστική εταιρεία. Λαμβάνοντας δε υπόψη τις συνθήκες τέλεσης της πράξης της υπαίτιας οδηγού, το βαθμό του πταίσματός της, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μερών, πλην της ασφαλιστικής εταιρείας, της οποίας η ευθύνη είναι εγγυητική και με βάση τα διδάγματα της ανθρώπινης πείρας και της λογικής, κρίνει ότι πρέπει να επιδικασθεί στον ενάγοντα ως χρηματική ικανοποίηση, το ποσό των 4.500 ευρώ. Το ποσό αυτό είναι εύλογο, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας κατ’ άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγµατος, όπως εξειδικεύεται στη διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ, κατά τα εκτεθέντα στη μείζονα σκέψη, βάσει της βαρύτητας του τραυματισμού του, τον χρόνο που χρειάστηκε για την αποκατάσταση της υγείας του, την ταλαιπωρία που υπέστη και τον ψυχικό πόνο που δοκίμασε ένεκα αυτού -και όχι το ποσό των 1.500 ευρώ που επιδικάστηκε με την εκκαλουμένη, το οποίο κρίνεται ότι υπολείπεται της εύλογης χρηματικής ικανοποίησης- γενομένου εν μέρει δεκτού του σχετικού πρώτου λόγου της έφεσης και συνακόλουθα και του σχετικού αιτήματος της αγωγής, ως προς το ως άνω ποσό. Το ποσό της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, ύψους 4.500 ευρώ, θα επιδικαστεί κατά την κρίση του Δικαστηρίου, και κατόπιν σχετικού αιτήματος της εναγόμενης το οποίο υπέβαλε με τις πρωτόδικες προτάσεις της, εκτιμωμένων των περιστάσεων (λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι συνομολόγησε την υπαιτιότητα της οδηγού του ασφαλισμένου σε αυτήν ζημιογόνου οχήματος), με το νόμιμο τόκο υπερημερίας, καθώς πρόκειται για χρηματική απαίτηση επιδικαζόμενη κατ΄ εύλογη κρίση του Δικαστηρίου (άρθρο 346 εδ.δ ΑΚ), απορριπτομένων ως αβάσιμων των ισχυρισμών του ενάγοντος – εκκαλούντος, που αναφέρει στον δεύτερο λόγο της έφεσής του, με τους οποίους υποστηρίζει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που θέτει η διάταξη του ως άνω άρθρου για την επιδίκαση της ένδικης αξίωσης με το νόμιμο τόκο υπερημερίας και ζητεί να επιδικαστεί αυτή με το νόμιμο τόκο επιδικίας.
Κατόπιν τούτων, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο στο βαθμό που με την εκκαλουμένη υπ΄αρ. 1321/2020 οριστική απόφασή του, κατέληξε σε διαφορετική κρίση με το παρόν ως προς το παραπάνω ζήτημα του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης, εσφαλμένα εφάρμοσε το νόμο και εκτίμησε τις αποδείξεις. Πρέπει, συνεπώς, κατά τον βάσιμο περί τούτου πρώτο λόγο της έφεσης, να εξαφανισθεί η ως άνω εκκαλουμένη απόφαση όσον αφορά στον πρώτο ενάγοντα συνολικά ήτοι και ως προς τη διάταξή της περί επιδίκασης σ΄αυτόν αποζημίωσης για τα εκεί και παραπάνω αναφερόμενα κονδύλια, ανερχόμενη στο προαναφερθέν ποσό των 1.626,08 ευρώ, ως προς την οποία (διάταξη) δεν πλήττεται με την έφεση, πλην όμως θα περιληφθεί και αυτή στην παρούσα απόφαση [ΑΠ 266/2019 ΔΕΕ 2019.1451, Εφ.Πατρ.(Μον).60/2020, Εφ.Δωδ.(Μον) 127/2018 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ], χάριν και της ενότητας της μετέπειτα εκτέλεσης [Εφ.Πατρ.(Μον).60/2020, ο.π]. Ακολούθως, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η κρινόμενη έφεση δεκτή ως βάσιμη και κατ’ ουσία και αφού κρατηθεί η υπόθεση στο Δικαστήριο αυτό μόνο ως προς τον πρώτο ενάγοντα – εκκαλούντα και ερευνηθεί κατ΄ ουσία, πρέπει να γίνει δεκτή εν μέρει η αγωγή, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, και ως ουσιαστικά βάσιμη και να αναγνωριστεί ότι η εναγόμενη ασφαλιστική εταιρεία, υποχρεούται να καταβάλει στον ως άνω ενάγοντα το συνολικό ποσό των 6.126,08 ευρώ (1.626,08 ευρώ ως αποζημίωση λόγω περιουσιακής ζημίας + 4.500 ευρώ ως ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης), με το νόμιμο τόκο επιδικίας όσον αφορά στο ποσό των 1.626,08 ευρώ και υπερημερίας όσον αφορά στο υπόλοιπο ποσό των 4.500 ευρώ, κατά τα προεκτεθέντα, από την επομένη της επίδοση της αγωγής έως την εξόφληση. Τα δε δικαστικά έξοδα και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, πρέπει να συμψηφιστούν μεταξύ των διαδίκων, λόγω της εν μέρει νίκης και ήττας τους και ανάλογα με την έκταση αυτής (άρθρα 178, 183 ΚΠολΔ) και να επιβληθεί μέρος από τα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος- εκκαλούντος, κατόπιν σχετικού αιτήματός του, εις βάρος της εναγόμενης- εφεσίβλητης, όπως ειδικότερα αυτά ορίζονται στο διατακτικό της παρούσας απόφασης. Τέλος, θα διαταχθεί, κατ΄ άρθρο 495 παρ. 3 εδ.ε ΚΠολΔ, η απόδοση του παραβόλου της έφεσης, που αναφέρεται επίσης στο διατακτικό, στον καταθέσαντα αυτό εκκαλούντα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει την έφεση κατ΄ αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται την έφεση κατά το τυπικό και εν μέρει κατά το ουσιαστικό της μέρος.
Εξαφανίζει την εκκαλουμένη υπ΄αρ. 1321/2023 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που δίκασε τη διαφορά των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών και ειδικότερα των διαφορών για ζημίες από αυτοκίνητα, ως προς τον πρώτο ενάγοντα – εκκαλούντα.
Κρατεί την αγωγή ως προς τον ως άνω ενάγοντα.
Δικάζει επί της ουσίας την υπόθεση.
Δέχεται εν μέρει την αγωγή.
Αναγνωρίζει την υποχρέωση της εναγόμενης να καταβάλει στον πρώτο ενάγοντα το ποσό των έξι χιλιάδων εκατόν είκοσι έξι ευρώ και οκτώ λεπτών (6.126,08 ευρώ), με το νόμιμο τόκο επιδικίας, όσον αφορά στο ποσό των χιλίων εξακοσίων είκοσι έξι ευρώ και οκτώ λεπτών (1.626,08 ευρώ) ευρώ, και υπερημερίας, όσον αφορά στο υπόλοιπο ποσό των τεσσάρων χιλιάδων πεντακοσίων (4.500) ευρώ, από την επομένη της επίδοσης της αγωγής έως την εξόφληση.
Επιβάλλει μέρος από τα δικαστικά έξοδα του πρώτου ενάγοντος-εκκαλούντος και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, εις βάρος της εναγόμενης – εφεσίβλητης, τα οποία ορίζει στο ποσό των τετρακοσίων πενήντα (450) ευρώ.
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου της έφεσης (e- παράβολο με κωδικό αρ. .…………., ποσού 100 ευρώ) στον καταθέσαντα αυτό εκκαλούντα.
KPIΘHKE, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά, στο ακροατήριό του και σε έκτακτη δημόσια αυτού συνεδρίαση στις ….. Δεκεμβρίου 2023, απόντων των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ H ΓPAMMATEAΣ