ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός απόφασης 56/2024
TO ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από την Δικαστή, Κωνσταντίνα Παπαντωνίου Εφέτη και από τη Γραμματέα Τ.Λ..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την …………, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΟΥ ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ: …………, ατομικώς και ως ασκών την γονική μέριμνα των ανήλικων τέκνων του ……………. ………, ο οποίος εκπροσωπήθηκε στο ακροατήριο από την πληρεξούσια δικηγόρο του Αργυρή-Ηρα Καζόγλη με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ και
ΤΗΣ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ: ……… ατομικώς και ως ασκούσα την επιμέλεια των ανήλικών τέκνων της ………., η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Ηλία Πετρόχειλο με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ.
Η ενάγουσα – εναγομένη και ήδη εφεσιβλητη άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 19.10.2020 με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………/2020 αγωγή της, κατά της εναγομένου-εκκαλούντος. Ομοίως ο ενάγων –εναγόμενος και ήδη εκκαλών άσκησε ενώπιον του ίδιου Δικαστηρίου την από 4.11.2020 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ/………../2020 αγωγή του κατά της εναγομένης-εφεσίβλητης. Οι δύο αγωγές συνεκδικάστηκαν αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση και επ’ αυτών, εκδόθηκε η με αριθμό 1533/2022 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς που έκανε εν μέρει δεκτές τις αγωγές. Την απόφαση αυτή προσέβαλε ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού ο εκκαλών με την από 28.6.2022 με αριθμό κατάθεσης δικογράφου στη Γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου ΓΑΚ/ΕΑΚ/……/2022 έφεση, και με το από 6.3.2023 με αριθμό έκθεσης κατάθεσης δικογράφου στη Γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου ΓΑΚ/ΕΑΚ/………/2023 δικόγραφο πρόσθετων λόγων έφεσης. Για την συζήτηση της έφεσης και των πρόσθετων λόγων αυτής ορίστηκε δικάσιμος η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας. Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο με αριθμούς 29 και 42 και συζητήθηκε.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, ανάπτυξαν τους ισχυρισμούς τους με τις προτάσεις που προκατέθεσαν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
H υπό κρίση από 28.6.2022 με αριθμό κατάθεσης δικογράφου στη Γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου ΓΑΚ/ΕΑΚ/………../2022 έφεση κατά της με αριθμό 1533/2022 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, η οποία αφού δίκασε κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, δέχθηκε εν μέρει τις από 19.10.2020 με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ……/2020 και την από 4.11.2020 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ/………./2020 αντίθετες αγωγές των διαδίκων που συνεκδικάστηκαν, αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, και επ’ αυτών, ασκήθηκε παραδεκτά, νομότυπα [άρθρα 495 παρ. 1,511,513 παρ 1β, 514, 517, 520 παρ.1 ΚΠολΔ] και εμπρόθεσμα, εντός της κατ’ άρθρο 518 παρ.1 ΚΠολΔ τασσομένης προθεσμίας, καθώς αντίγραφο της εκκαλουμένης απόφασης επιδόθηκε την 31.5.2022 στον εκκαλούντα, όπως προκύπτει από την σχετική επισημείωση της Δικαστικής Επιμελήτριας ………. σε επικυρωμένο αντίγραφο αυτής και η έφεση ασκήθηκε με την κατάθεσή της στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, την 29.6.2022 εντός της τασσόμενης τριακονθήμερης προθεσμίας. Ομοίως παραδεκτά εισάγεται το από 6.3.2023 δικόγραφο των πρόσθετων λόγων έφεσης, το οποίο κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου αυτού με αριθμό έκθεσης κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ/………/2023, και επιδόθηκε νομίμως στην εφεσίβλητη την 15.32023, όπως προκύπτει από την με αριθμό …/2023 έκθεση επίδοσης που συνέταξε ο Δικαστικός Επιμελητής της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών …….., εντός της κατ άρθρο 591 παρ.1 εδ.ζ προθεσμίας, αφού η συζήτηση της έφεσης και των πρόσθετων λόγων αυτής είχε προσδιοριστεί για τη δικάσιμο της 11.5.2023. Σημειώνεται επιπλέον ότι ο εκκαλών δεν έχει υποχρέωση καταβολής παραβόλου του Δημοσίου κατά την άσκηση της έφεσης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 495 παρ 3 εδάφιο τελευταίο ΚΠολΔ. Πρέπει επομένως η έφεση και το δικόγραφο των πρόσθετων λόγων αυτής να γίνουν τυπικά δεκτά και να συνεκδικαστούν κατ αρθρο (άρθρα 524 παρ. 1, 591 παρ.1 εδ ζ και 246 του KΠολΔ ), να εξεταστούν δε περαιτέρω ως προς τη νομική και ουσιαστική βασιμότητα των λόγων τους.
Η ενάγουσα με την από 19.10.2020 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ……../2020 αγωγή της, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, στρεφόμενη εναντίον του εναγομένου, εν διαστάσει συζύγου της ζήτησε α) να της ανατεθεί οριστικά η επιμέλεια των ανήλικων τέκνων, …….. και ……….., τα οποία απέκτησε κατά τη διάρκεια του γάμου της με τον εναγόμενο, β) να της παραχωρηθεί οριστικά η χρήση της συζυγικής οικία επί της οδού …….. η οποία ανήκει κατά ποσοστό ½ εξ αδιαιρέτου σε έκαστο των διαδίκων, προκειμένου να συνεχίσει να διαμένει σε αυτή με τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων, γ) να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλλει ως διατροφή για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων τους, εντός του πρώτου πενθημέρου εκάστου μηνός, και για χρονικό διάστημα δυο ετών από την επίδοση της αγωγής σε αυτόν, το ποσό των 1.950 ευρώ μηνιαίως, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση καταβολής κάθε δόσης και μέχρι την ολοσχερή εξόφληση. Τέλος ζήτησε να κηρυχθεί η εκδοθησσομένη απόφαση προσωρινά εκτελεστή και να καταδικαστεί ο εναγόμενος στην καταβολή της δικαστικής της δαπάνης. Ο ενάγων με την από 4.11.2020 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ/………./2020 αγωγή του ενώπιον του ίδιου Δικαστηρίου, στρεφόμενος εναντίον της εναγομένης, ζήτησε α) να διαταχθεί η συνεπιμέλεια των τέκνων από τους διαδίκους, κατά τον ειδικότερα αναφερόμενο στην αγωγή τρόπο β) άλλως να ρυθμιστεί το δικαίωμα επικοινωνίας του με τα ανήλικα τέκνα του, το οποίο παρεμποδίζεται από την εναγομένη, κατά τον προτεινόμενο με την αγωγή τρόπο και να απειληθεί σε βάρος της εναγομένης χρηματική ποινή και προσωπική της κράτηση για κάθε παράβαση της εκδοθησσομένης απόφασης και να καταδικαστεί η τελευταία στην καταβολή της δικαστικής του δαπάνης. Οι ως άνω αγωγές συνεκδικάστηκαν ενώπιον του Μονοεμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που δίκασε κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, αντιμωλία των διαδίκων. Επ αυτών εκδόθηκε η με αριθμό 1533/2022 οριστική απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου, με την οποία έγιναν εν μέρει δεκτές οι συνεκδικασθείσες αγωγές. Ειδικότερα, το Δικαστήριο α) κατένειμε οριστικά την άσκηση της γονικής ΄μέριμνας και ανέθεσε οριστικά την αποκλειστική επιμέλεια των ανήλικων τέκνων των διαδίκων ως προς όλες τις πτυχές της στην ενάγουσα, β) παραχώρησε την αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης επί της οδού …….. στον Πειραιά, για την διαμονή της ίδιας και των τέκνων των διαδίκων, γ) υποχρέωσε τον εναγόμενο, με διάταξη που κηρύχθηκε προσωρινά εκτελεστή, να προκαταβάλλει μηνιαίως στην ενάγουσα, ως ασκούσα αποκλειστικά την επιμέλεια τω ανήλικων τέκνων τους εντός του πρώτου πενθημέρου εκάστου μηνός και για διάστημα δυο ετών από την επίδοση της αγωγής, ως διατροφή, το ποσό των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ για την κόρη τους ……………. και το ποσό των χιλίων εκατό (1.100 ) ευρώ για τον γιο τους ……. αφαιρουμένων ποσών που ήδη ο εναγόμενος είχε καταβάλει πριν την έκδοση της απόφασης, μέχρι τους μήνες Μάιο 2021 ως συνεισφορά του στη διατροφή της ……………. και Ιούνιο 2021,ως συνεισφορά του στη διατροφή του …….., δ) ρύθμισε το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας του ενάγοντος με τα ανήλικα τέκνα του και υποχρέωσε την εναγομένη να ανέχεται την επικοινωνία αυτή, κατά τον τρόπο που ρυθμίστηκε και ε) συμψήφισε τη δικαστική δαπάνη των διαδίκων. Με την κρινόμενη έφεση και τους πρόσθετους λόγους αυτής, ο εκκαλών βάλει κατά της εκκαλουμένης απόφασης για λόγους που ανάγονται στην εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και την πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων, ως προς τις διατάξεις της περί ανάθεσης της αποκλειστικής επιμέλειας των ανηλίκων στην ενάγουσα, και ως προς το ποσό της επιδικασθείσας μηνιαίας διατροφή, λόγω εσφαλμένης εκτίμησης των οικονομικών δυνατοτήτων των διαδίκων και των διατροφικών αναγκών των ανήλικων, ζητώντας την εξαφάνιση άλλως την μεταρρύθμιση της εκκαλουμένης κατά τα προσβαλλόμενα κεφάλαια, έτσι ώστε να γίνει καθ ολοκληρίαν δεκτή η αγωγή του και να απορριφθεί η αγωγή της εφεσίβλητης κατά τα προσβαλλόμενα κεφάλαια Τέλος, ζητεί να καταδικαστεί η εφεσίβλητη στην καταβολή της δικαστικής του δαπάνης και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας.
Με το ν. 4800/2021 (ΦΕΚ Α` 81/21-5-2021) περί “Μεταρρυθμίσεων αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων, άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου και λοιπές επείγουσες διατάξεις” και δη με τα Κεφάλαια Α και Β αυτού αντικαθίσταται ή τροποποιείται σειρά διατάξεων του ενδέκατου Κεφαλαίου του Αστικού Κώδικα για τις σχέσεις γονέων και τέκνων και ιδίως για τα θέματα της γονικής μέριμνας των ανήλικων τέκνων (άρθρα 1510-1541 του Αστικού Κώδικα), ως ίσχυαν, ιδίως μετά τη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, η οποία συντελέστηκε με το ν. 1329/1983 και εναρμόνισε τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα προς το άρθρο 4 παρ. 2 του Συντάγματος για την ισότητα των φύλων και προς το άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος για την προστασία της παιδικής ηλικίας. Η ισχύς του νόμου αυτού, ως προς τα ανωτέρω Κεφάλαια, αρχίζει από τις 16-9-2021 (Κεφάλαιο Η` άρθρο 30), ενώ, κατά τη μεταβατική διάταξη του άρθρου 18 (Κεφάλαιο Ε`), τα Κεφάλαια Β` και Γ` εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς υποθέσεις, επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί, μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου, αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Το Κεφάλαιο Α, υπό τον τίτλο “Σκοπός και Αντικείμενο”, ορίζει ότι “Ο παρών νόμος αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση του βέλτιστου συμφέροντος το τέκνου δια της ενεργού παρουσίας και των δύο γονέων κατά την ανατροφή του και την εκπλήρωση της ευθύνης τους έναντι αυτού. Οι διατάξεις του ερμηνεύονται και εφαρμόζονται σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, που δεσμεύουν τη Χώρα, ιδίως με τη Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, που κυρώθηκε με το ν. 2101/1992 και τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση Κωνσταντινούπολης), που κυρώθηκε με το ν. 4531/2018. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1518 και 1520 του Α.Κ., όπως αντικαταστάθηκαν ή τροποποιήθηκαν με τον ως άνω νόμο, συνάγεται ότι η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του (η οποία εμπεριέχει, ιδίως, την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευση του τέκνου, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του), επιπλέον δε, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη, που αφορά στο πρόσωπο ή στην περιουσία του. Σε περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της συζυγικής συμβίωσης, όταν ανατρέπονται πλέον οι συνθήκες της ζωής της οικογένειας, καταργείται ο συζυγικός οίκος, δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση του καθενός από τους γονείς, ωστόσο, οι γονείς εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Με την εν λόγω ρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε αρμονία με τη διάταξη του άρθρου 1510 εδαφ. α` του Α.Κ., που αναφέρεται στην έγγαμη συμβίωση, καθιερώνεται εκ του νόμου η κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας, στην περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, ακόμη και αν δεν υπάρχει συμφωνία των γονέων ή απόφαση του δικαστηρίου. Με τη νέα ρύθμιση του άρθρου 1513 του Α.Κ., η συνέχιση της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας μπορεί να αποκλειστεί, εφόσον όμως συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 1514 παρ. 2 του ίδιου Κώδικα και όχι σε κάθε περίπτωση. Με την έννοια αυτή, η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, σύμφωνα με το νέο δίκαιο είναι υποχρεωτική, αφού ισχύει εκ του νόμου και ανεξάρτητα από το εάν τη θέλουν οι γονείς. Με τον όρο “εξακολουθούν” καταφάσκεται η αναγκαιότητα αδιατάρακτης και αδιάκοπης διαβίωσης του ανηλίκου, υπό τις συνθήκες, υπό τις οποίες ζούσε πριν από το χωρισμό των γονέων του και, ιδίως, αυτές που αφορούν στις μεθόδους και στη φιλοσοφία ανατροφής, διαπαιδαγώγησης, εκπαίδευσής του, τις επιλογές ως προς τις εξωσχολικές του δραστηριότητες, την ψυχαγωγία του και τις κοινωνικές του συναναστροφές, αφού η διάσταση, το διαζύγιο, η διακοπή της συμβίωσης ή η ακύρωση του γάμου των γονέων του, δεν πρέπει να μεταβάλουν τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας του ανηλίκου τέκνου, η οποία πρέπει να ασκείται από κοινού και από τους δύο γονείς, καθόσον βασικός σκοπός είναι η ψυχική υγεία του ανήλικου τέκνου, η ομαλή ένταξή του στο κοινωνικό περιβάλλον και η ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Με τον όρο “εξίσου” αποδίδεται η θεμελιώδης αρχή του οικογενειακού δικαίου, η οποία εισήχθη με το ν. 1329/1983 και εναρμόνισε, στο θέμα τούτο, τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα προς τα άρθρα 4 παρ. 2 και 21 παρ. 1 του Συντάγματος, περί της ισότιμης συμβολής και των δύο γονέων στην ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση του τέκνου και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Για τη λήψη της απόφασης, το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς του για την άσκηση της γονικής μέριμνας. Με βάση την ως άνω διάταξη του άρθρου 1514 του Α.Κ. συνάγεται ότι, σε περίπτωση που η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας των ανήλικων τέκνων δεν είναι δυνατή, εξαιτίας διαφωνίας των γονέων, η ρύθμιση αυτής γίνεται από το δικαστήριο, ενώ, ως περιπτώσεις διαφωνίας αναφέρονται, ενδεικτικά (“ιδίως”), οι περιπτώσεις που ο ένας γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει στη γονική μέριμνα ή δεν τηρεί την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση ή τον τρόπο άσκησής της, ή αν συμφωνία αυτή είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου, ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι αρκεί, απλώς, η διαφωνία των γονέων για να απονείμει ο δικαστής την αποκλειστική επιμέλεια στον ένα γονέα. Πιο συγκεκριμένα, αν δεν συντρέξει σπουδαίος λόγος, που εγκυμονεί κινδύνους για το παιδί (περίπτωση κακοποιητικού, ψυχικά διαταραγμένου ή παντελώς αδιάφορου γονέα) ή αν δεν συντρέξει πραγματική αδυναμία άσκησης της συνεπιμέλειας από τον ένα γονέα, λόγω της μόνιμης μετεγκατάστασης του παιδιού σε άλλη πόλη ή χώρα, δεν νοείται ανάθεση της αποκλειστικής επιμέλειας στον άλλο γονέα ή έστω κατανομή της επιμέλειας, που μόνο κατ` επίφαση θα επέτρεπε την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή και φροντίδα του παιδιού, διότι, διαφορετικά, ο δικαστής θα υπερέβαινε τα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας και θα ερμήνευε ή και θα εφάρμοζε εσφαλμένα το άρθρο 1514 του Α.Κ. Ως κατευθυντήρια γραμμή για την άσκηση της γονικής μέριμνας, στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων του τέκνου και της προσφυγής τους στο δικαστήριο, αλλά και πυρήνας για τον προσδιορισμό της άσκησής της είναι το “βέλτιστο συμφέρον του τέκνου”, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μια ανεξάρτητα και υπεύθυνη προσωπικότητα. Ο όρος “βέλτιστο συμφέρον” κατ` ουσίαν αποδίδει την προϊσχύσασα έννοια του “συμφέροντος του τέκνου” και, επομένως, δεν εισάγεται διαφοροποίηση σε σχέση με το προϊσχύσαν δίκαιο, ως προς την έννοια και το περιεχόμενο της αόριστης νομικής έννοιας του συμφέροντος του παιδιού. Ως τέτοιο (συμφέρον του παιδιού) νοείται το σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυχικό, ηθικό και γενικά κάθε είδους συμφέρον, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μια ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Για την εξειδίκευση της αόριστης αυτής νομικής έννοιας παρέχονται, για πρώτη φορά, από το νομοθέτη, εκ των προτέρων, προσδιοριστικά στοιχεία, πέραν από το επιβαλλόμενο στο δικαστή καθήκον να σεβαστεί την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις, εξαιτίας του φύλου, του σεξουαλικού του προσανατολισμού, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσιακής – οικονομικής κατάστασής τους. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1511 παρ. 2 του Α.Κ. “η απόφαση του δικαστηρίου συνεκτιμά παραμέτρους, όπως την ικανότητα και πρόθεση καθενός εκ των γονέων να σεβαστεί τα δικαιώματα του άλλου, τη συμπεριφορά κάθε γονέα κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα και τη συμμόρφωσή του με τις νόμιμες υποχρεώσεις του, δικαστικές αποφάσεις, εισαγγελικές διατάξεις και προηγούμενες συμφωνίες που είχαν συνάψει με τον άλλο γονέα και αφορούν στο τέκνο”. Τα κριτήρια αυτά αναδεικνύονται από το νομοθέτη και ισχυροποιούνται έναντι άλλων, χωρίς, ωστόσο, να δεσμεύουν το δικαστήριο, ως προς την ιεράρχηση ή την υιοθέτησή τους, στο σύνολό τους. Το κανονιστικό νόημα της αόριστης νομικής έννοιας υπερτερεί έναντι άλλου έννομου συμφέροντος, κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας (λ.χ. του συμφέροντος των γονέων, των απώτερων ανιόντων, τρίτων προσώπων που έρχονται σε επαφή με το παιδί). Γνώμονας για τη σχετική απόφαση του δικαστηρίου είναι μόνο το συμφέρον του ανήλικου παιδιού, όπως τούτο κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση χωριστά, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε υπόθεσης. Η εξατομικευμένη κρίση συνιστά και εφαρμογή της επιταγής του άρθρου 2 παρ. 1 του Συντάγματος, η οποία αποκλείει τη στερεότυπη αντιμετώπιση, ως προς την αξιολόγηση ατόμων και προσωπικών σχέσεων. Έτσι, κρίσιμα προς τούτο στοιχεία είναι, μεταξύ άλλων, η καταλληλότητα του ή των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγώγησης και της περίθαλψης του ανηλίκου τέκνου, υπό καθεστώς ηρεμίας και ασφάλειας, καθώς και οι αναπτυχθέντες μέχρι τότε, με ανεπηρέαστη επιλογή, δεσμοί του διαθέτοντος ικανότητα διάκρισης τέκνου με τους γονείς του και τυχόν αδελφούς του, ενώ μεγάλης σημασίας είναι και η, κατά το δυνατό, μικρότερη διατάραξη του μέχρι τούδε τρόπου ζωής του παιδιού, έτσι ώστε να διαφυλαχθεί, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ο ψυχικός και συναισθηματικός κόσμος του, δεδομένου ότι η διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης των γονέων, με συνεπακόλουθο και τη διάσπαση της οικογενειακής συνοχής, έχει ήδη κλονίσει την ψυχική ισορροπία και την αίσθηση ασφάλειας του τέκνου. Η μικρή ηλικία του ανήλικου τέκνου και το φύλο του δεν αποτελούν κυρίαρχο, κατά νόμο, στοιχείο για τον προσδιορισμό του συμφέροντος του ανηλίκου, αναφορικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας στον ένα από τους γονείς του, γιατί η άποψη ότι η γονική μέριμνα των μικρής ηλικίας τέκνων πρέπει να ανατίθεται στη μητέρα τους, λόγω του ότι έχουν ανάγκη της μητρικής στοργής και ιδιαίτερων περιποιήσεων, εξακολουθεί να ισχύει, κατά τις νεότερες ιατρικές, παιδαγωγικές και ψυχολογικές έρευνες, μόνο για την πρώιμη νηπιακή ηλικία, για την οποία αναγνωρίζεται υπεροχή στη μητέρα, ενώ, για το μεταγενέστερο χρόνο, αναγνωρίζεται ο σοβαρός ρόλος του πατέρα στην όλη διαμόρφωση των διαπροσωπικών σχέσεων του τέκνου. Ουσιώδους σημασίας είναι και η επισημαινόμενη στο νόμο ύπαρξη ιδιαίτερου δεσμού του τέκνου προς τον ένα από τους γονείς του και η περί αυτού ρητώς εκφραζόμενη προτίμησή του, την οποία συνεκτιμά το δικαστήριο, ύστερα και από τη στάθμιση του βαθμού ωριμότητάς του, εφόσον αυτή είναι προϊόν ελεύθερης και ανεπηρέαστης επιλογής του ανηλίκου. Πρέπει, εξάλλου, να λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη ότι ο ανήλικος, που έχει ακόμη ατελή την ψυχοπνευματική ανάπτυξη και την προσωπικότητά του υπό διαμόρφωση, υπόκειται ευχερώς σε επιδράσεις και υποβολές των γονέων ή άλλων, οι οποίες, έστω και χωρίς επίγνωση γενόμενες, οδηγούν ασφαλώς στο σχηματισμό της μονομερούς διαμόρφωσης και προτίμησης προς τον ένα από τους γονείς, οπότε η προτίμησή του δεν εξυπηρετεί πάντοτε και το βέλτιστο συμφέρον του. Έτσι, υπό το κράτος της κατάστασης αυτής, το συμφέρον του ανηλίκου μπορεί να επιβάλει να συμβιώνει τόσο με τη μητέρα του όσο και με τον πατέρα του και, ακολούθως, εφόσον έτσι προκαλείται η μικρότερη δυνατή διατάραξη του τρόπου ζωής του, να ανατίθεται η άσκηση της επιμέλειας αυτού από κοινού στη μητέρα και τον πατέρα του, δηλαδή, να γίνεται χρονική (ή εναλλασσόμενη) κατανομή αυτής ανάμεσα στους δύο γονείς ενώ και η γονική μέριμνα να ανήκει από κοινού και στους δύο, οι οποίοι θα οφείλουν να φροντίζουν για την ομαλή ανάπτυξη και το καλό του τέκνου τους από κοινού. Η έλλειψη δε συνεργασίας των γονέων δεν πρέπει να συνιστά εμπόδιο επιλογής της χρονικής κατανομής της επιμέλειας. Επίσης, η τυχόν εξάρτηση της χρονικά κατανεμημένης γονικής μέριμνας ή επιμέλειας από τη διάθεση συνεργασίας των γονέων αποδυναμώνει τη συγκεκριμένη λύση, διότι αφήνει τη δυνατότητα στο γονέα, που είναι περισσότερο συναισθηματικά δεμένος με τα παιδιά, να τα επηρεάσει σε βάρος του άλλου γονέα και να επιτύχει, μέσω της άρνησής του να συνεργαστεί για μια τέτοια λύση, το μείζον, ήτοι να ασκεί αυτός αποκλειστικά τη γονική μέριμνα ή επιμέλεια των τέκνων, περιθωριοποιώντας τον άλλο γονέα. Για το σκοπό αυτό, λαμβάνεται υπόψη η προσωπικότητα και η παιδαγωγική καταλληλότητα και υπευθυνότητα κάθε γονέα και συνεκτιμώνται οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική κατάσταση τούτων. (Α.Π. 535/2022, Α.Π. 1186/2021, Α.Π. 426/2021, Α.Π. 1135/2020, Α.Π. 358/2019). Περαιτέρω, διαπιστώνεται ότι οι σχέσεις των γονέων έχουν πλήρως αποδομηθεί και ότι οι γονείς δεν πρόκειται να συνεργασθούν στο μέλλον προς το συμφέρον του τέκνου τους, το δικαστήριο θα πρέπει να αποφασίζει την κατανομή της άσκησης της επιμέλειας ή την αποκλειστική ανάθεσή της στον ένα γονέα, υπό την προϋπόθεση ότι με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται αποτελεσματικότερα η αποφυγή συνεχών και γενικευμένων ερίδων και συγκρούσεων μεταξύ των γονέων ή, κατά περίπτωση, η καλύτερη φροντίδα του παιδιού προς το συμφέρον του, η προαγωγή του οποίου πρέπει να είναι το αξιολογικό κριτήριο για τη δικαστική ρύθμιση της γονικής μέριμνας (βλ. Γ. Λέκκα, ό.π., αρ. 452). Η κατανομή αυτή μπορεί να γίνεται με λειτουργικό κριτήριο και να αφορά ορισμένες μόνο από τις εξουσίες της γονικής μέριμνας με την ανάθεση ορισμένων λειτουργιών της (π.χ. επιμέλεια) στον ένα γονέα και των υπόλοιπων (διοίκηση περιουσίας, εκπροσώπηση) στον άλλο ή στην από κοινού άσκηση (λειτουργική κατανομή). Περαιτέρω, κατά το άρθρο 1532 παρ.2 ΑΚ, περιπτώσεις κακής άσκησης της γονικής μέριμνας συνιστούν μεταξύ άλλων, ιδίως «…β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς…ε. η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλει τη διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των γονέων, στ. η καταδίκη του γονέα, με οριστική δικαστική απόφαση, για ενδοοικογενειακή βία… Το δικαστήριο, στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου, δύναται να αφαιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή την επιμέλεια, ολικά ή μερικά, και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο γονέα, καθώς επίσης να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο προς διασφάλιση του συμφέροντος του τέκνου…». Η προβλεπόμενη από τις παραπάνω διατάξεις διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του παιδιού με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του μπορεί να γίνει με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως με πράξεις, παραλείψεις, με λεκτικές επιθέσεις, υποτίμηση του γονέα στα μάτια του παιδιού, με διατύπωση κατηγοριών σε βάρος του γονέα. Η διατάραξη μπορεί να συντελείται ακόμα και χωρίς υπαιτιότητα, λ.χ. ο γονέας ενεργεί χωρίς να αντιλαμβάνεται ή να μπορεί να αντιληφθεί ότι οι πράξεις του διαταράσσουν τη συναισθηματική σχέση του παιδιού με τον άλλο γονέα. Σημασία έχει το αποτέλεσμα, όχι το κίνητρο. Το πραγματικό της διάταξης του άρθρου 1532 παρ.2 περ.β’ ΑΚ δεν προϋποθέτει υπαιτιότητα και άρα κάθε διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του παιδιού με τον άλλο γονέα εμπίπτει στο πραγματικό της διάταξης. Η διατάραξη μπορεί να συντελείται με εμφανή τρόπο ή με συγκεκαλυμμένο τρόπο (Γ. Λέκκα, Η επιμέλεια του παιδιού κατά τον ΑΚ μετά τον ν. 4800/2021, σελ. 316, 317, παρ. 749). Επίσης, η παράβαση της υποχρέωσης διατροφής του τέκνου, κατόπιν δικαστικής απόφασης, από το γονέα που είναι φορέας και ασκεί τη γονική μέριμνα, συνιστά κακή άσκηση αυτής από μέρους του γονέα και έτσι συνεπάγεται την εφαρμογή γι` αυτόν του άρθρου 1532 ΑΚ. Η καταβολή διατροφής σε χρήμα ή η παροχή αυτής σε είδος αποτελεί περιεχόμενο της επιμέλειας του παιδιού, ειδικότερα δε της φροντίδας που του οφείλεται από τους γονείς (βλ. Γ. Λέκκα, ό.π., σελ. 321, παρ.771). Η αφαίρεση της άσκησης της γονικής μέριμνας από τον ένα γονέα λόγω παράβασης των γονικών του καθηκόντων, προϋποθέτει ότι από αυτή τη συγκεκριμένη μορφή της κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, δημιουργείται ή επίκειται άμεσος και συγκεκριμένος κίνδυνος βλάβης του τέκνου σε σχέση με τα προσωπικά ή περιουσιακά συμφέροντά του (ΑΠ 1592/2022, ΑΠ 1612/2017, ΑΠ 99/2014, ΑΠ 577/2014, ΑΠ 537/2012 στην ΤΝΠ Νόμος). Ωστόσο, δικαιολογημένη κρίνεται η ανυπαίτια άρνηση του υπόχρεου γονέα (λ.χ. αιφνίδια ασθένεια, αιφνίδια μείωση των αποδοχών του, αιφνίδια απώλεια εργασίας) και έχει ως συνέπεια τη μη εφαρμογή σε βάρος του της διατάξεως του άρθρου 1532 παρ.2 περ.ε’ ΑΚ. Περαιτέρω, η προβλεπόμενη στο ίδιο πιο πάνω άρθρο ως περίπτωση κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, ενδοοικογενειακή βία περιλαμβάνει τα αδικήματα που προβλέπονται στον ν. 3500/2006 και στα άρθρα 312, 330 και 333 ΠΚ. Στην έννοια της ενδοοικογενειακής βίας, που αποτελεί απαγορευμένη μορφή άσκησης της γονικής μέριμνας, εντάσσεται κάθε μορφή άσκησης βίας κατά του ανηλίκου, συμπεριλαμβανομένης της ψυχολογικής βίας και της λεκτικής βίας (άρθρο 2 του ν. 3500/2006), καθώς και η άσκηση βίας σε βάρος άλλου προσώπου εντός της οικογένειας (π.χ. του άλλου γονέα) ενώπιον του ανηλίκου (άρθρο 1 παρ.3 εδ.β’ του ν. 3500/2006) (βλ. Γ. Λέκκα, ό.π., σελ. 323, 324, παρ. 780, 781), όχι όμως και η άσκηση βίας σε βάρος τρίτου μέλους της οικογένειας, χωρίς την παρουσία του ανήλικου τέκνου.(ΕφΠειρ.493/2023 ΤΝΠ Νομος)
Από την επανεκτίμηση των ένορκων καταθέσεων των μαρτύρων των διαδίκων, ….. και ………., που εξετάστηκαν ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη απομαγνητοφωνημένα πρακτικά αυτού, των με αριθμούς ../2023 και …./2023 ενορκων βεβαιώσεων ενώπιον της Ειρηνοδίκη Πειραιώς που λήφθηκαν επιμελεία του εκκαλούντος, προκειμένου να προσκομιστούν το πρώτον στο Εφετείο, μετά από νόμιμη κλήτευση της εφεσίβλητης, όπως προκύπτει από την με αριθμό ……/2.5.2023 έκθεση επίδοσης που συνέταξε ο Δικαστικός Επιμελητής της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών ……., από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που νόμιμα επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι, τα οποία είναι πρόσφορα είτε για πλήρη απόδειξη, είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηριών, μεταξύ των οποίων και οι εκτυπώσεις των μηνυμάτων κινητής τηλεφωνίας (sms), που ανταλλάχθηκαν μεταξύ των διαδίκων και λαμβάνονται παραδεκτά υπόψη καθόσον δεν συνιστούν απαγορευμένα αποδεικτικά μέσα διότι ακόμη και χωρίς την τήρηση της διαδικασίας άρσης απορρήτου που προβλέπεται στο Π.Δ. 47/2005, τα γραπτά μηνύματα μεταξύ των διαδίκων πρέπει να αντιμετωπιστούν, για την ταυτότητα του νομικού λόγου, όπως οι επιστολές, αφού σε αμφότερες τις μορφές αυτού του είδους της επικοινωνίας συνυπάρχουν τα στοιχεία της αποτυπωμένης σε αναγνώσιμη μορφή επικοινωνίας από απόσταση, ενώ η μετάβαση από την κυριαρχία της επιστολής στην κυριαρχία του «sms» έγινε κυρίως λόγω του εκσυγχρονισμού της διαθέσιμης τεχνολογίας, με συνέπεια να μην προσβάλλονται τα δικαιώματα της ελεύθερης επικοινωνίας και του απορρήτου, όταν προσκομίζονται από τους ίδιους τους αντίδικους και συνάμα συνομιλούντες μέσω «sms» στο πλαίσιο δικαστικής μεταξύ τους διένεξης (Εφ. Παρών 1/2023 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) και των φωτογραφιών που προσκομίζονται από τον εκκαλούντα, των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητείται, και από τα διδάγματα της κοινής πείρας που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο και χωρίς απόδειξη, αποδείχθηκαν σε σχέση με τους λόγους έφεσης, τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο θρησκευτικό γάμο στον Ιερό Ναό ………. Αττικής στις 10-6-2001 (βλ. την
προσκομιζόμενη με επίκληση υπ’ αριθμόν …./2001 ληξιαρχική πράξη γάμου του Ληξιαρχείου Κρωπίας), από τον οποίο απέκτησαν δύο (2) -ανήλικα σήμερα-τέκνα, την……………., που γεννήθηκε στις 26-5-2007 (ηλικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της έφεσης 16 ετών) και τον ……. που γεννήθηκε στις 29-8-2009 (ηλικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της αγωγής 14 ετών), όπως συνάγεται από το από 22-9-2021 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Πειραιά Αττικής. Ο ………. έχει διαγνωσθεί ότι πάσχει από διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή (αυτιστικό
φάσμα), με σύνοδη διαταραχή λόγου, επικοινωνίας, κοινωνικών δεξιοτήτων, υπερκινητικότητα και ελλειμματική προσοχή, έχει δε επισήμως διαγνωστεί -για το λόγο αυτό- αναπηρία του σε ποσοστό 67% κατά ιατρική πρόβλεψη για το χρονικό διάστημα από 25-1-2016 έως 31-1-2021 (βλ. τις προσκομιζόμενες με επίκληση υπ’αριθμ.πρωτ. ……../16-9-2016 ιατρική βεβαίωση του Γ.Ν. Παίδων Αθηνών «Π.&Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ» και από 10-3-2016 απόφαση του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας ΚΕ.Π.Α. της νομαρχιακής μονάδας υγείας του δήμου Πειραιά).Ακολούθως, οι διάδικοι εγκαταστάθηκαν σε κατοικία ιδιοκτησίας αμφοτέρων (και δη κατά ποσοστό πλήρους κυριότητας 50% εξ αδιαιρέτου εκάστου εξ αυτών) στον Πειραιά Αττικής και στην οδό …………., που αποτέλεσε την οικογενειακή τους στέγη. Πλην, όμως, η έγγαμη συμβίωσή τους δεν εξελίχθηκε ομαλά και η σχέση τους κλονίσθηκε ανεπανόρθωτα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε διάσταση από το 2019. Εν συνεχεία, οι διάδικοι, μη δυνάμενοι να ρυθμίσουν αυτόνομα τα θέματα σχετικά με την άσκηση της επιμέλειας και της διατροφής των ανηλίκων τέκνων τους απευθύνθηκαν ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου για την προσωρινή επίλυση των θεμάτων αυτών. Επί των αντίθετων αιτήσεών τους εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 1200/2019 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς (Διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων) δυνάμει της οποίας ανατέθηκε προσωρινά η επιμέλεια του προσώπου των ανηλίκων τέκνων τους στην ενάγουσα-εναγόμενη, ενώ της παραχωρήθηκε η χρήση της κοινής τους οικίας στον Πειραιά Αττικής και επί της οδού ……., για να διαμένει με τα τέκνα της. Περαιτέρω, ο ενάγων-εναγόμενος υποχρεώθηκε σε καταβολή διατροφής για τα ανήλικα τέκνα του συνολικού ποσού 700,00 ευρώ το μήνα (ήτοι ποσού 200 ευρώ/μηνιαίως για λογαριασμό της ……………. και 500 ευρώ/μηνιαίως για λογαριασμό του ……), καθώς επίσης και να προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να καλύπτεται πλήρως δαπάνη ποσού 600 ευρώ, από επίδομα που του χορηγείται από τον ασφαλιστικό του τομέα, για τις ειδικές θεραπείες του κέντρου «………» στις οποίες υποβάλλεται ο ανήλικος ………., ρυθμίστηκε δε το δικαίωμα επικοινωνίας του με τα τέκνα του κατά τον αναφερόμενο στην απόφαση τρόπο. Οι σχέσεις των διαδίκων, κατά τον αρχικό χρόνο της διάσπασης της έγγαμης συμβίωσής τους, που έλαβε χώρα όταν η ανήλικη ……………., ήταν 12 ετών και ο ……. ήταν 10 ετών, ήταν τεταμένες και αμφότεροι έχουν εμπλακεί σε δικαστικές διενέξεις Ειδικότερα, η εφεσίβλητη καταδικάστηκε πρωτοδίκως σε ποινή φυλάκισης οκτώ μηνών δυνάμει της με αριθμό 1063/2023 απόφασης του Α Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιά, επειδή άπαξ την 14.7.2021 φέρεται να παραβίασε την προαναφερθείσα απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, επειδή η ανήλικη ……………., δεν βρισκόταν στην οικία της, κατά την ορισμένη ώρα επικοινωνίας με τον εκκαλούντα. Σε βάρος δε του εκκαλούντος, εκκρεμεί κατηγορία για πράξεις ενδοοικογενειακής βίας, που φέρεται να τέλεσε σε βάρος της εφεσίβλητης, την 20.3.2020 σύμφωνα με το με αριθμό …/21 κλητήριο θέσπισμα του Στρατοδικείου Αθηνών, και δη αφενός, πρόκληση σωματικής βλάβης, μέσω χτυπήματος στο πρόσωπο με το χέρι του από την οποία προκλήθηκε «υποσημαινόμενη εστιακή εξοίδιση στην αριστερή άνω περιστοματική χώρα, μικρή υποσημαινόμενη εκχύμωση στον πώγωνα αριστερά, ήπιο τοπικό άλγος στην αριστερή παρειά και κεφαλαλγία και αφετέρου απειλώντας την με τις φράσεις «όσο διαρκεί η καραντίνα θα παίρνεις μόνο 300 ευρώ γιατί το κράτος μου έκοψε μέρος του ενοικίου», «είσαι ανεύθυνη μητέρα, μαζεύω στοιχεία και θα σου πάρω τα παιδιά». Οι διάδικοι δεν προσκομίζουν κάποιο αποδεικτικό μέσο από το οποίο να προκύπτει η περαιτέρω πορεία των ως άνω ποινικών υποθέσεων και δη η τελεσίδικη κρίση περί ενοχής ή μη εκάστου. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, η αποδιδόμενη στην εφεσίβλητη συμπεριφορά, συνιστά ένα μεμονωμένο περιστατικό, χωρίς να προκύπτει και από την εκτίμηση των υπόλοιπων αποδεικτικών μέσων ότι υφίσταται από την πλευρά της συστηματική προσπάθεια παρεμπόδισης της επικοινωνίας των ανήλικων τέκνων με τον εκκαλούντα, έτσι ώστε να υφίσταται περίπτωση κακής άσκησης της επιμέλειας στο πρόσωπό της. Επίσης, ακόμα και σε περίπτωση που ο εκκαλών καταδικαστεί για την τέλεση πράξης ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος της εφεσίβλητης, ουδόλως προέκυψε ότι αυτή τελέστηκε ενώπιον ανήλικου τέκνου, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας. Επιπλέον κατά την κρίση του Δικαστηρίου, η αποδιδόμενη στον εκκαλούντα συμπεριφορά συνιστά μεμονωμένο περιστατικό, σε περίοδο όξυνσης των σχέσεων των διαδίκων και από τα υπόλοιπα αποδεικτικά μέσα δεν καταδεικνύεται εξακολουθητική κακοποιητική συμπεριφορά του εκκαλούντος απέναντι στην εφεσίβλητη, με τρόπο που να τον αποκλείει από την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η επιμέλεια των τέκνων του. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι ο εκκαλών αν και είχε εκδοθεί και του είχε κοινοποιηθεί η με αριθμό 12000/2019 απόφαση ασφαλιστικών μέτρων με την οποία υποχρεώθηκε στην καταβολή διατροφής για τα ανήλικα τέκνα του, δεν συμμορφώθηκε με την απόφαση αυτή, αλλά η εφεσίβλητη, αναγκάστηκε να προβεί κατ επανάληψη σε διαδικασίες κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, όπως προκύπτει από τις με αριθμό …/15.9.2030, …/27.5.2021, …./4.10.2021 και …/15.3.2022 εκθέσεις επίδοσης που συνέταξε η Δικαστική Επιμελήτρια στην περιφέρεια του Εφετείου Πειραιά ………….., προκειμένου να εισπραχθεί η επιδικασθείσα προσωρινώς διατροφή ΄μέσω παρακράτησης του σχετικού ποσού από τον μισθό του εκκαλούντος. Η εν λόγω άρνηση οικειοθελούς καταβολής της διατροφής, εν μέρει μόνο μπορεί να δικαιολογηθεί από την μείωση των εισοδημάτων του εκκαλούντος, όπως κατωτέρω θα αναλυθεί και δη από την καταβολή στον ίδιο μειωμένου ενοικίου κατά την περίοδο της πανδημίας λόγω αναστολής της λειτουργίας της επιχείρησης που στεγάζεται στο μίσθιο, καθώς εκτείνεται σε διαστήματα και πέραν αυτής, ήτοι 4.10.2021 και 15.3.2022, οπότε είχαν πάψει και τα σχετικά μέτρα. Είναι δε αληθές ότι δεν ματαιώθηκε η ικανοποίηση της αξίωσης διατροφής που διατηρούν τα τέκνα του, καθώς ήταν ευχερής ο εντοπισμός των εισοδημάτων του μέσω της μιθοδοσίας του, πλην όμως απαιτήθηκαν επιπλέον δαπάνες και καθυστέρηση στην είσπραξη της διατροφής, από την οποία επήλθε κίνδυνος έγκαιρης εκπλήρωσης των οικονομικών υποχρεώσεων των ανηλίκων ως προς τις ανάγκες μόρφωσής τους.(βλ. κατάθεση μάρτυρος εφεσίβλητης στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου). Η ως άνω συμπεριφορά του εκκαλούντος συνιστά περίπτωση κακής άσκησης της επιμέλειας και λόγω αυτής, πρέπει, κατά την κρίση του Δικαστηρίου να γίνει λειτουργική κατανομή της επιμέλειας των ανήλικων τέκνων των διαδίκων, έτσι ώστε οι διάδικοι να ασκούν από κοινού την επιμέλεια αυτών σε ότι αφορά την πρόληψη και αντιμετώπιση των ζητημάτων υγείας των ανήλικων, και τα θέματα που άπτονται της μόρφωσής τους, ενώ η επιμέλεια αυτών κατά τις υπόλοιπες εκφάνσεις της, ανατίθεται αποκλειστικά στην μητέρα τους, η οποία ανταποκρίνεται μέχρι τώρα με επάρκεια και αμεσότητα στις ανάγκες ανατροφής των τέκνων των διαδίκων και τους προσφέρει ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον ανάπτυξης. Από την άλλη μεριά και ο εκκαλών, ο οποίος δεν είναι αδιάφορος πατέρας, πρέπει να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στην ανατροφή των τέκνων του, κατά τον τρόπο που προαναφέρθηκε. Οι τυχόν διενέξεις των διαδίκων, οι σχέσεις των οποίων πάντως με την πάροδο των ετών έχουν εξομαλυνθεί αρκετά, δεν συνιστούν λόγο αποκλεισμού του εκκαλούντος από την εν μέρει συνεπιμέλεια των τέκνων του, αντίθετα μέσω του διαλόγου και της συναπόφασης των διαδίκων για τα ζητήματα που αυτή απαιτείται, εφόσον αμφότεροι οι διάδικοι συμπεριφερθούν με σύνεση και λογική, προτάσσοντας το συμφέρον των τέκνων και όχι τις τυχόν προσωπικές τους δυσαρέσκειες, θα ενδυναμώσει την σχέση τους με τα τέκνα τους και την σχέση των ιδίων ως γονέων. Οι λοιπές εκφάνσεις της γονικής μέριμνας ήτοι η εκπροσώπηση και διοίκηση της περιουσίας των τέκνων θα ασκείται από κοινού, ενώ η εφεσίβλητη θα αποφαίνεται μόνη της για τα τρέχοντα ζητήματα των ανηλίκων, που άπτονται της διαμονής τους στην οικογενειακή στέγη. Η εκκαλουμένη απόφαση επομένως που ανέθεσε την επιμέλεια των ανήλικων τέκνων αποκλειστικά στην εκκαλούσα ως προς όλες τις πτυχές της εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις και επομένως πρέπει να εξαφανιστεί ως προς την διάταξή της αυτή, γενομένου εν μέρει δεκτού του πρώτου λόγου έφεσης και του δεύτερου πρόσθετου λόγου. Το αίτημα του εκκαλούντος περί εναλλασσόμενης κατοικίας των τέκνων ή παραμονής τους στην οικογενειακή στέγη με εναλλαγή των γονέων, τυγχάνει απορριπτέο επιπλέον των λόγων που προαναφέρθηκαν περί λειτουργικής κατανομής της επιμέλειας, καθώς στην οικία του εκκαλούντος, διαμένουν και οι γονείς αυτού, παππούς και γιαγιά των ανηλίκων, με τους οποίους τα τέκνα δεν έχουν συνηθίσει να διαμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, μεταβολή η οποία θα επιφέρει μεγαλύτερη σύγχυση στον ………, μαζί με την αλλαγή περιβάλλοντος. Επίσης δεν κρίνεται ότι είναι προς το συμφέρον των τέκνων η εναλλαγή του γονέα στην κατοικία που ήδη διαμένουν, καθώς ειδικά ο ….. ενδέχεται να αντιμετωπίσει συναισθήματα ανασφάλειας και άγχους λόγω του αποχωρισμού από την μητέρα του, την οποία έχει συνδέσει με την καθημερινή φροντίδα του. Το Δικαστήριο μπορεί να σχηματίσει άποψη επί του θέματος της συνεπιμέλειας των τέκνων των διαδίκων, από το υπάρχον αποδεικτικό υλικό, χωρίς να χρειάζεται η διεξαγωγή πραγματογνωμοσύνης αναφορικά με τη βούληση και τις συνθήκες διαβίωσης του ανήλικου τέκνου των διαδίκων ………, απορριπτομένου του σχετικού αιτήματος .του εκκαλούντος που υποβλήθηκε με τον δεύτερο πρόσθετο λόγο έφεσης. Σημειώνεται δε ότι η εφεσίβλητη απαραδέκτως με τις προτάσεις της ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, ζητεί τη μεταρρύθμιση της επικοινωνίας που όρισε η εκκαλουμένη απόφαση, εφόσον δεν έχει ασκήσει έφεση κατ΄αυτής.
Από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά στοιχεία, αποδείχθηκε ότι η εφεσίβλητη, εργάζεται ως τελωνειακή υπάλληλος και κατά τα φορολογικά έτη 2019 και 2020, έχει δηλώσει εισοδήματα ποσού 27.021,83 ευρώ 27.376,99 ευρώ, αντίστοιχα προερχόμενα εξ ολοκλήρου από μισθωτές υπηρεσίες. Ετερο αποδεικτικό στοιχείο για τα εισοδήματά της δεν προσκομίζει, ούτε για το φορολογικό έτος 2021, με δεδομένο ότι κρίσιμος χρόνος για την επιδίκαση διατροφής είναι το χρονικό διάστημα από 23.10.2020 (βλ. επισημείωση Δικαστικής Επιμελήτριας με ημερομηνία επίδοσης 22.10.2020 σε αντίγραφο της αγωγής της εφεσίβλητης), έως 22.10.2022, ούτε αντίγραφο της μισθοδοσίας της. Επομένως οι αποδοχές της εφεσίβλητης, επιμεριζόμενες ως μηνιαίες ανέρχονται στο ποσό των (27.376,99/ 12) 2.280 ευρώ και όχι στο ποσό των 1.718 ευρώ, όπως εσφαλμένα εξέλαβε η εκκαλουμένη απόφαση, ενώ λαμβάνει και προνοιακό επίδομα για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου της, ποσού 313 ευρώ το μήνα όπως ορθώς είχε ισχυριστεί ο εκκαλών με τις προτάσεις του και επαναπροτείνει με τον δεύτερο λόγο της έφεσής του, και αποδεικνύεται από το με ημερομηνία 18.1.2023 έγγραφο του ΟΠΕΚΑ, επίδομα που ελάμβανε ο ανήλικος ήδη από το έτος 2016 ανά διμηνία (ποσό 626 ευρώ), όπως προκύπτει από την σχετική βεβαίωση αποδοχών έτους 2018 Δήμου Πειραιά. Επιπλέον, η εφεσίβλητη είναι συγκυρία κατά ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου της οικογενειακής ως άνω στέγης, επί της οδού ……………. 78 στον Πειραιά, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου ανήκει στον εκκαλούντα και επιβαρύνεται αντίστοιχα με την πληρωμή του στεγαστικού δανείου, που έλαβε από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος από κοινού με τον εν διαστάσει σύζυγό της για την απόκτηση του εν λόγω ακινήτου, η μηνιαία αντιστοιχούσα στο ποσοστό της δόση του οποίου (δανείου) ανέρχεται στο ποσό των 600,00 ευρώ, το οποίο ωστόσο δεν προαφαιρείται από το εισόδημά της, αλλά απλώς συνεκτιμάται ως επιπλέον βιοτική της ανάγκη και ως στοιχείο προσδιοριστικό των συνθηκών διαβίωσής της (ΑΠ 1592/2022 ΤΝΠ Νομος). Περαιτέρω, έχει στην κυριότητά της ένα διαμέρισμα, εμβαδού 80 τμ περίπου, ευρισκόμενο επί της οδού ……… όπου διαμένει η μητέρα της και ως εκ τούτου δεν της αποφέρει κάποιο εισόδημα, καθώς και ποσοστό 25% επί ενός ακινήτου στην … Αττικής, Τέλος, διαθέτει ένα IXE αυτοκίνητο, με αριθμό κυκλοφορίας ….. εργοστασίου κατασκευής Νissan Qushqai. Ενόψει του ότι διαμένει με τα ανήλικα τέκνα της στην οικογενειακή τους στέγη, δεν βαρύνεται με δαπάνες ενοικίου, παρά μόνο με τις λειτουργικές δαπάνες της οικίας αυτής (ηλεκτρικού, ύδατος, τηλεφώνου, κοινοχρήστων κλπ,) που είναι οι συνηθισμένες. Δεν αποδείχθηκε ότι η εφεσίβλητη έχει άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε άλλη πηγή, ούτε βαρύνεται με την κατά νόμο υποχρέωση διατροφής άλλου προσώπου, πλην των ανήλικων τέκνων της, ενώ οι δαπάνες για τη διατροφή, τη συντήρηση, την ένδυση και την ψυχαγωγία της ίδιας είναι οι συνήθεις των γυναικών της ηλικίας της. Από τα ίδια αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε ότι ο εκκαλών, είναι μόνιμος αξιωματικός του στρατού, φέρει τον βαθμό του υπολοχαγού. Σύμφωνα με τις φορολογικές του δηλώσεις για το έτος 2020 τα εισοδήματά του από την μισθωτή του εργασία ανήλθαν στο ποσό των 22.644,43 ευρώ, ενώ για το έτος 2021 στο ποσό των 23.251,92 ευρώ. Ήτοι επιμεριζόμενες μηνιαίως στο ποσό των 1.887 ευρώ για το έτος 2020 και στο ποσό των 1.937 ευρώ για το έτος 2021, εισόδημα το οποίο κρίνεται ότι διατηρείται και για το υπόλοιπο επίδικο χρονικό διάστημα, ελλείψει αντίθετου αποδεικτικού μέσου και ισχυρισμού. Από τις προσκομιζόμενες αναλυτικές καταστάσεις μισθοδοσίας του προκύπτει ότι λαμβάνει το ποσό των 1.630,00 ευρώ, πλην όμως επειδή δεν προσκομίζεται το σύνολο των καταστάσεων αυτών για όλο το επίδικο διάστημα, κρίνεται πιο ασφαλής η εκτίμηση των απολαβών του με βάση τις ετήσιες απολαβές του, όπως αυτές καταχωρίζονται στην φορολογική του δήλωση, με βάση τις ετήσιες βεβαιώσεις αποδοχών που λαμβάνουν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, και είναι καταχωρημένες στο σύστημα Taxis κατά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, γεγονός που είναι πασίδηλο. Επιπλέον, αποδείχθηκε ότι διαθέτει σε ποσοστό 75% την κυριότητα και σε ποσοστό 95% την επικαρπία ενός διαμερίσματος, κειμένου επί της οδού Καρατζά 22 στον Πειραιά, εμβαδού 120 τμ, το οποίο εκμισθώνει μαζί με την συνιδιοκτήτρια μητέρα του, εισπράττοντας ο ίδιος από την αιτία αυτή, το ποσό των 665,00 ευρώ μηνιαίως. Για το χρονικό διάστημα μετά τον Μάρτιο του 2020 ο εκκαλών ισχυρίζεται ότι λάμβανε από το συγκεκριμένο μίσθιο το ποσό των 399 ευρώ λόγω των μέτρων κατεπείγοντας χαρακτήρα που ελήφθησαν από την κυβέρνηση για την ενίσχυση των επιχειρήσεων κατά την περίοδο της υποχρεωτικής ολικής ή μερικής αναστολής της λειτουργίας τους λόγω της πανδημίας κορωναϊού, από τον Μάρτιο του 2020, λάμβανε ήτοι το μίσθωμα μειωμένο κατά 40%, ενώ από την αρχή του έτους 2021 και μέχρι τη συζήτηση της αγωγής στον πρώτο βαθμό, (Σεπτέμβριος 2021) δεν του είχε γίνει καμία καταβολή. Όπως προκύπτει από την προσκομιζόμενη δήλωση του μισθωτή του εκκαλούντος ……….., ο τελευταίος ήδη από την 28.3.2020 δήλωσε ότι η επιχείρηση που λειτουργεί στο μίσθιο με ΚΑΔ ……, έχει τεθεί σε αναστολή. Για το έτος 2020 ο εκκαλών εισέπραξε μειωμένα ενοίκια, λόγω του μειωμένου ενοικίου που κατέβαλλαν οι σε αναστολή επιχειρήσεις γεγονός που είναι γνωστό τοις πάσι, χωρίς να χρειάζεται ειδική απόδειξη και για τον λόγο αυτό με τροποποιητική του δήλωση ο εκκαλών δήλωσε για το φορολογικό έτος αυτό εισοδήματα από ενοίκια ποσού 5.320 ευρώ. Για το έτος 2021 η αναστολή καταβολής ενοικίων διήρκεσε μέχρι και τον μήνα Ιούνιο, ενώ στην φορολογική του δήλωση για το ίδιο έτος ο εκκαλών δήλωσε ενοίκια ποσού 2.527 ευρώ, ενώ ως επιδότηση ενοικίων ο εκκαλών έλαβε το ποσό των 2.793 ευρώ τον Σεπτέμβριο του έτους 2022, το οποίο αντιστοιχεί σε μισθώματα από τον Ιανουάριο του 2021 έως και τον Ιούνιο 2021 και συνολικά το ποσό των 5.320 ευρώ. Η εκκαλουμένη απόφαση που απέρριψε τον σχετικό ισχυρισμό του εκκαλούντος, έσφαλε κατά την εκτίμηση των αποδείξεων, όπως ορθά ισχυρίζεται ο εκκαλών με τον τρίτο λόγο της κρινόμενης εφεσής του. Μετά δε τον Ιούνιο του έτους 2021 και μέχρι το τέλος του επίδικου χρονικού διαστήματος, ελλείψει αντίθετου ισχυρισμού, ο εκκαλών λάμβανε κανονικά τα μισθώματα από το ως άνω μίσθιο συνολικού ποσού 6.650 ευρώ για το επίδικο χρονικό διάστημα. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι ο εκκαλών είναι κύριος κατά ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου από κοινού με την εν διαστάσει σύζυγό του, του διαμερίσματος επί της οδού ……………. στον Πειραιά, το οποίο αγοράστηκε με δάνειο για την αποπληρωμή του οποίου καταβάλλει το ποσό των 600,00 ευρώ, ποσό το οποίο ως ανωτέρω αναφέρθηκε δεν προαφαιρείται από το εισόδημά του, αλλά απλώς συνεκτιμάται ως επιπλέον βιοτική του ανάγκη και ως στοιχείο προσδιοριστικό των συνθηκών διαβίωσής του. Τέλος, τυγχάνει κύριος ενός αγροτεμαχίου, έκτασης 651 τμ στην …. Αργολίδος, που δεν αποδείχθηκε όμως ότι του αποφέρει κάποιο εισόδημα. Από τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης κι εντεύθεν όπως προαναφέρθηκε ο εκκαλών διαμένει στην πατρική του οικία, μαζί με τους γονείς του και δεν επιβαρύνεται με δαπάνες στέγασης, παρά μόνο με την συμμετοχή του στα λειτουργικά έξοδα της οικίας αυτής, που είναι οι συνηθισμένες. Πέραν των ανωτέρω, ο εκκαλών δεν αποδείχθηκε ότι έχει άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε άλλη πηγή, ούτε βαρύνεται με την κατά νόμο υποχρέωση διατροφής άλλου προσώπου, πλην των ανηλίκων τέκνων του, ενώ οι δαπάνες για τη διατροφή, τη συντήρηση, την ένδυση και την ψυχαγωγία του ίδιου είναι οι συνήθεις των ανδρών της ηλικίας του Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων και δη η ……. ηλικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της αγωγής 14 ετών, φοιτά στην Γ’ τάξη του ……….. Πειραιά, ενώ ο …….., ηλικίας 12 ετών, κατά τον ίδιο χρόνο, φοιτά στην Στ’ τάξη του … Δημοτικου Σχολείου Πειραιά, όπου -για ιατρικούς λόγους- χρήζει παράλληλης στήριξης από ειδικό παιδαγωγό που παραμένει μαζί του εντός της αίθουσας καθ’όλη τη διάρκεια της διδακτικής διαδικασίας. Περαιτέρω, η ……………. παρακολουθεί -επιπλέον- μαθήματα γερμανικής γλώσσας, σε ιδιωτικό φροντιστήριο ξένων γλωσσών, μιας και έχει ήδη ολοκληρώσει τις σπουδές της στην εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας (βλ. τη προσκομιζόμενη με επίκληση από 27-9-2021 βεβαίωση σπουδών του ιδιοκτήτη το κέντρου ξένων γλωσσών, στο οποίο παρακολουθεί μαθήματα η …….., …….., ο οποίος βεβαιώνει παράλληλα ότι η εν λόγω μαθήτρια
εξακολουθεί να παρακολουθεί εντατικό τμήμα για τις σπουδές της στη γερμανική πλέον γλώσσα), τα δε δίδακτρα υπολογίζεται ότι ανέρχονται μηνιαίως στο ποσό των 200,00 ευρώ (βλ. την προσκομιζόμενη με επίκληση υπ’αριθμ. ……/30-6-20 απόδειξη παροχής υπηρεσιών του ως άνω ιδιοκτήτη του οικείου κέντρου ξένων γλωσσών στον Πειραιά), για το ακαδημαικό έτος 2021-2022 ενώ για μαθήματα μοντέρνου χορού, που παρακολουθεί, καταβάλλονται μηνιαία δακτρα ύψους 30,00 ευρώ (βλ. την προσκομιζόμενη με επίκληση υπ’αριθμ. …../10-2020 απόδειξη της ιδιοκτήτριας της σχολής χορού «………» Πειραιά). Η παρακολούθηση άλλων μαθημάτων από την ανήλικη δεν αποδείχθηκε Περαιτέρω, και όσον αφορά τον ανήλικο ………., αποδείχθηκε, όπως κατατέθηκε ενόρκως ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου από την μάρτυρα της εφεσίβλητης, ότι, λόγω της προπεριγραφείσας κατάστασης της υγείας του κρίνεται ιατρικώς αναγκαία η παράλληλη στήριξή του από ειδική παιδαγωγό κατά τη διάρκεια της παραμονής του εντός του σχολικού περιβάλλοντος, για την οποία καταβάλλεται μηνιαίως το ποσό των 550,00 ευρώ. Επίσης ο ανήλικος καθ όλο το επίδικο διάστημα παρακολούθησε συνεδρίες στο κέντρο παρέμβασης ειδικών θεραπειών και παρέμβασης «………», με κόστος μέχρι και τον Ιούνιο του έτους 2022 ποσού 630 ευρώ μηνιαίως, κατά τον μήνα Ιούλιο και Αύγουστο του έτους 2022 δεν πραγματοποιήθηκαν συνεδρίες, ενώ από τον μήνα Σεπτέμβριο του ίδιου έτους όπως προκύπτει από την από 30.1.2023 βεβαίωση του ως άνω κέντρου, η δαπάνη για τις πραγματοποιηθείσες συνεδρίες μειώθηκε στο ποσό των 450 ευρώ. Η ως άνω δαπάνη συνιστά θεραπεία του ανήλικου οι ώρες και οι ειδικότερες συνεδρίες τις οποίες αυτή συμπεριλαμβάνει εξαρτώνται από ιατρικές γνωματεύσεις (βλ. παλαιότερη βεβαίωση έτους 2016 του ΓΝΠαίδων Αγλαία Κυριακού») και την έγκριση αυτών από την Διεύθυνση υγειονομικού του Γενικού Επιτελείου Στρατού, το οποίο καλύπτει εξ ολοκλήρου, τουλάχιστον για το επίδικο χρονικό διάστημα την σχετική δαπάνη, καταθέτοντας τα αντίστοιχα ποσά στον λογαριασμό του εκκαλούντος, ο οποίος αναλαμβάνει τη μεταφορά τους στο θεραπευτικό κέντρο. Επομένως εσφαλμένα η εκκαλουμένη απόφαση συμπεριέλαβε το ως άνω ποσό στις διατροφικές ανάγκες του ανήλικου που καλύπτονται από τους διαδίκους, ώστε να τίθεται θέμα συνεισφοράς τους σε αυτήν, αφού όπως συνομολογείται η σχετική δαπάνη καλύπτεται από τον ασφαλιστικό φορέα του εκκαλούντος, γενομένου δεκτού του πρώτου πρόσθετου λογου έφεσης. Ο εκκαλών όπως ανωτέρω εκτέθηκε έχει υποχρέωση να προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την έγκριση της δαπάνης από τις αρμόδιες Υπηρεσίες και για την μεταφορά των σχετικών ποσών στον φορέα που διενεργεί τις θεραπείες. Σημειώνεται δε ότι όπως προκύπτει από την με ημερομηνία 30.1.2023 βεβαίωση του εν λόγω κέντρου έχει εξοφληθεί η σχετική δαπάνη για όλο το επίδικο χρονικό διάστημα. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι ο ανήλικος παρακολουθεί ατομικά και ομαδικά προγράμματα μουσικής εκπαίδευσης, ειδικά προσαρμοσμένα στις ανάγκες παιδιών που βρίσκονται στα φάσμα του αυτισμού, με μηναίο κόστος 110,00 ευρώ (βλ. τις με αριθμούς ../9-10-2020 και …/9-10-2020 αποδείξεις παροχής υπηρεσιών της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «………» και μαθήματα αγγλικών σε εξειδικευμένο φροντιστήριο αγγλικών για παιδιά μαθησιακές δυσκολίες, με μηνιαία δίδακτρα ύψους 75,00 ευρώ (βλ. προσκομιζόμενη με επίκληση υπ’αριθμ. …../23-9-2021 απόδειξη παροχής υπηρεσιών – ιδιοκτήτριας του πρότυπου κέντρου εκμάθησης αγγλικής γλώσσας «…………», κ. ………). Άλλες ειδικότερες δαπάνες του ανηλίκου δεν αποδείχθηκαν. Επιπλέον, όπως προαναφέρθηκε, αμφότερα τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων συνεχίζουν να διαμένουν στην οικογενειακή στέγη με την μητέρα τους και ως εκ τούτου θα εξακολουθήσουν να μην επιβαρύνονται με δαπάνες στέγασης, αλλά με την ανάλογη συμμετοχή τους στα λειτουργικά έξοδα της οικία αυτής. Οι λοιπές δαπάνες διαβίωσης των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων (διατροφής ένδυσης, υπόδησης, παραθέρισης, ψυχαγωγίας, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αγοράς εκπαιδευτικού υλικού) είναι οι συνήθεις δαπάνες των ανηλίκων τέκνων της ηλικίας τους, της αυτής οικονομικής και κοινωνικής καταστάσεως των γονέων τους.
Με βάση τις προαναφερόμενες οικονομικές δυνατότητες των διαδίκων και τις εν γένει περιστάσεις, το Δικαστήριο κρίνει ότι, για την ανάλογη με τις μηνιαίες ανάγκες των προαναφερομένων τέκνων των διαδίκων διατροφή, όπως αυτές (οι ανάγκες προκύπτουν από τις σημερινές συνθήκες της ζωής τους και περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα για διατροφή, ένδυση, υπόδηση, δαπάνες διαμονής, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ψυχαγωγία, απαιτείται, για το επίδικο χρονικό διάστημα λαμβανομένης υπόψη και της οικονομικής κατάστασης των γονέων, το ποσό των 500,00 ευρώ μηνιαίως, όσον αφορά στην ανήλικη ……………. και το ποσό των 1.000, ευρώ μηνιαίως, όσον αφορά στον ανήλικο …….. μη συμπεριλαμβανομένου στο εν λόγω ποσό του κονδυλίου των 600,00 ευρώ περίπου που καταβλήθηκε στο κέντρο ειδικών θεραπειών και παρέμβασης «……….», για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Σημειωτέον ότι στα ποσά αυτά συνυπολογίζεται η παροχή προσωπικής εργασίας και οι συναφείς με την περιποίηση και φροντίδα του προσώπου των ανήλικων υπηρεσίες (παρασκευή φαγητού, πλύσιμο, σιδέρωμα κλπ), που προσφέρει η εφεσίβλητη μητέρα τους, τις οποίες -άλλωστε- έχουν ανάγκη για την ανατροφή τους και, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, συνδέονται με συνοίκηση και τους προσφέρονται -εν προκειμένω- από την μητέρα και αποτιμώνται στο ποσό των 100,00 ευρώ μηνιαίως για έκαστο εξ’ αυτών. Από τα ανωτέρω αναφερόμενα ποσά ο πατέρας οφείλει να καταβάλλει, για την ανήλικη θυγατέρα του, για το χρονικό διάστημα από Οκτώβριο του έτους 2020 έως και Ιούνιο του έτους 2021 το ποσό των 220 ευρώ μηνιαίως για τον δε ανήλικο υιό του, το ποσό των 450,00 ευρώ μηνιαίως και για το υπόλοιπο επίδικο χρονικό διάστημα το ποσό των 235 ευρώ για την ……………. και το ποσό των 480 ευρώ για τον ……….. Τα υπόλοιπα ποσά που είναι αναγκαία επιπλέον για τη διατροφή τους, κατά τα ανωτέρω, βαρύνουν τη μητέρα τους, με την προσφορά των προσωπικών της υπηρεσιών στην ανατροφή τους και των λοιπών, συνδεόμενων με τη συνοίκησή τους, παροχών, αλλά και με την παροχή σε χρήμα από τα προαναφερόμενα εισοδήματά της, ως έχουσα, κατά νόμο, συντρέχουσα και ανάλογη των οικονομικών και εν γένει δυνατοτήτων της υποχρέωση διατροφής τους. Επισημαίνεται ότι το Δικαστήριο προβαίνει στον ανωτέρω επιμερισμό του ποσού της καθορισθείσης διατροφής για το κάθε ανήλικο τέκνο μεταξύ των γονέων του, διότι με την αγωγή, ζητείται να υποχρεωθεί ο ενάγων-εναγόμενος να καταβάλλει το ποσό της συμμετοχής του στη διατροφή του κάθε ανήλικου, μετά την αφαίρεση της συμμετοχής σ’ αυτήν της μητέρας (ΜονΕφΠειρ 432/2016 σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Επομένως, η εκκαλουμένη απόφαση που έκρινε ότι ο εκκαλών έπρεπε να καταβάλλει το ποσό των 250 ευρώ μηνιαίως για την ……………., και το ποσό των 1100 ευρώ μηνιαίως για τον ……., καθ ολο το επίδικο χρονικό διάστημα έσφαλε και πρέπει α εξαφανιστεί ως προς τη διάταξή της αυτή. Με βάση όλα τα παραπάνω, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η έφεση και οι πρόσθετοι λόγοι αυτής, να εξαφανιστεί εν μέρει η εκκαλουμένη απόφαση ως προς τις διατάξεις της περί κατανομής της γονικής μέριμνας και της υποχρέωσης καταβολής μηνιαίας διατροφής για τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων, και αφού κρατηθούν και συνεκδικαστούν οι από 19.10.2020 με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ……./2020 και από 4.11.2020 και με αριθμό κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/………../2020 αγωγές ως προς τα αιτήματά τους που συνέχονται με τις εξαφανισθείσες διατάξεις, να γίνουν αυτές εν μέρει δεκτές και να κατανεμηθεί οριστικά η άσκηση της γονικής μέριμνας και να ανατεθεί αυτή ως προς την εκπροσώπηση και την διαχείριση των υποθέσεων των ανηλίκων σε αμφότερους τους διαδίκους, επίσης να κατανεμηθεί λειτουργικά η επιμέλεια έτσι ώστε να ανατεθεί η επιμέλεια των ανήλικων ως προς τα ζητήματα υγείας και μόρφωσης σε αμφότερους τους διαδίκους (συνεπιμέλεια) και ως προς τις λοιπές πτυχές της αποκλειστικά στην ενάγουσα-μητέρα τους. Περαιτέρω, πρέπει να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να προκαταβάλλει μηνιαίως στην ενάγουσα εντός του πρώτου πενθημέρου εκάστου μηνός και για διάστημα 2 ετών από την επίδοση της αγωγής, ως μηνιαία συνεισφορά του στη διατροφή των ανήλικων τέκνων του σε χρήμα, για το χρονικό διάστημα από Οκτώβριο του έτους 2020 έως και Ιούνιο του έτους 2021 το ποσό των διακοσίων είκοσι (220) ευρώ μηνιαίως για την ανήλικη κόρη του ……………., και το ποσό των τετρακοσίων πενήντα (450,00) ευρώ μηνιαίως για τον ανήλικο γιο του …… και για το υπόλοιπο επίδικο χρονικό διάστημα το ποσό των διακοσίων τριανταπέντε (235) ευρώ για την ……………. και το ποσό των τετρακοσίων ογδόντα (480) ευρώ για τον ………. με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε δόσης και μέχρι ολοσχερούς εξόφλησης, Τέλος, πρέπει να συμψηφιστεί η δικαστική δαπάνη των διαδίκων και για τους δυο βαθμούς δικαιοδοσίας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων την από 28.6.2022 με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ/…../2022 έφεση, και το από 6.3.2023 με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/………/2023 δικόγραφο πρόσθετων λόγων έφεσης.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και ουσιαστικά την έφεση και τους πρόσθετους λόγους αυτής.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ εν μέρει την με αριθμό 1533/2022 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Πειραιώς (διαδικασία διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση) ως προς τις διατάξεις της περί κατανομής της γονικής μέριμνας και της υποχρέωσης καταβολής μηνιαίας διατροφής για τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων
ΚΡΑΤΕΙ και ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΕΙ τις από 19.10.2020 με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ……../2020 και από 4.11.2020 και με αριθμό κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/…./2020 αγωγές ως προς τα σχετικά με τις εξαφανισθείσες διατάξεις αιτήματα και δέχεται εν μέρει αυτά
ΚΑΤΑΝΕΜΕΙ οριστικά την άσκηση της γονικής μέριμνας και ανατεθεί αυτή ως προς την εκπροσώπηση και την διαχείριση των υποθέσεων των ανηλίκων σε αμφότερους τους διαδίκους, επίσης κατανέμει λειτουργικά την επιμέλεια αυτών και ανατεθεί την επιμέλειά τους ως προς τα ζητήματα υγείας και μόρφωσης σε αμφότερους τους διαδίκους (συνεπιμέλεια) και ως προς τις λοιπές πτυχές της αποκλειστικά στην ενάγουσα-μητέρα τους, με την οποία θα διαμένουν.
ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον εναγόμενο να προκαταβάλλει μηνιαίως στην ενάγουσα εντός του πρώτου πενθημέρου εκάστου μηνός και για διάστημα 2 ετών από την επίδοση της αγωγής ως μηνιαία συνεισφορά συνεισφορά του στη διατροφή των ανήλικων τέκνων του σε χρήμα, για το χρονικό διάστημα από Οκτώβριο του έτους 2020 έως και Ιούνιο του έτους 2021 το ποσό των διακοσίων είκοσι (220) ευρώ μηνιαίως για την ανήλικη κόρη του ……………., και το ποσό των τετρακοσίων πενήντα (450,00) ευρώ μηνιαίως για τον ανήλικο γιο του …….. και για το υπόλοιπο επίδικο χρονικό διάστημα το ποσό των διακοσίων τριανταπέντε (235) ευρώ για την ……………. και το ποσό των τετρακοσίων ογδόντα (480) ευρώ για τον ……… με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε δόσης και μέχρι ολοσχερούς εξόφλησης
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τη δικαστική δαπάνη των διαδίκων.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά στις 5 Φεβρουαρίου 2024 σε έκτακτη και δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους, και με γραμματέα την Καλλιόπη Σκούρτη λόγω συνταξιοδοτήσεως της Γραμματέως Τριανταφυλλιάς Λαμπροπούλου.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ