ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός 261/2024
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τον δικαστή, Ηλία Σταυρόπουλο, εφέτη, τον οποίο όρισε ο πρόεδρος του τριμελούς συμβουλίου διοίκησης του Εφετείου Πειραιώς και τη γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις ………. για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Του εκκαλούντος: ……………., ο οποίος εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο, Σόνια Μιχάλαρου (…../15.5.2024 πληρεξούσιο της συμβ/φου Σαλαμίνας Καραθάνου Ομήρου Ευαγγελία).
Της εφεσίβλητης: ……………, για την ίδια ατομικά και ως ασκούσης την επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων …………. και …………., κατοίκων ………. Αττικής, η οποία παραστάθηκε με την πληρεξούσια δικηγόρο Θεοδώρα Μαζαράκη.
Η εφεσίβλητη άσκησε την με αρ. κατ. ………../2019 αγωγή προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς, το οποίο με την με αρ. 3910/2020 απόφασή του την έκανε εν μέρει δεκτή κατ’ ουσία.
Εναντίον αυτής της απόφασης ο εναγόμενος άσκησε την με αρ. κατ. ………/2021 έφεση και τον με αρ. κατ. ………/2022 πρόσθετο λόγο έφεσης που ορίστηκαν να συζητηθούν την 11.5.2023.
Δυνάμει της υπ’ αρ. 23/2024 πράξης του προέδρου του τριμελούς συμβουλίου διοίκησης του Εφετείου Πειραιώς διατάχθηκε η επανάληψη της συζήτησης της υπόθεσης για τον λόγο που αναφέρεται εκεί και με τις υπ’ αρ. 29, 30/2024 πράξεις του ορίστηκε δικάσιμος αυτή που αναφέρεται στην αρχή της απόφασης.
Οι πληρεξούσιες δικηγόροι των διαδίκων αναφέρθηκαν στις προτάσεις που κατέθεσαν και ζήτησαν να γίνουν δεκτές.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Νόμιμα, με τις υπ’ αρ. 29, 30/2024 πράξεις του προέδρου του τριμελούς συμβουλίου διοίκησης του Εφετείου Πειραιώς φέρονται για συζήτηση η με αρ. κατ. …………/2021 (…………./2021) έφεση και ο με αρ. κατ. ………./2022 πρόσθετος λόγος έφεσης, η επανάληψη συζήτησης των οποίων διατάχθηκε με την υπ’ αρ. 23/2024 πράξη του για τον λόγο που αναφέρεται εκεί (ΚΠολΔ 307).
Η υπό κρίση έφεση και ο πρόσθετος λόγος αυτής κατά της υπ’ αρ. 3910/2020 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που δίκασε κατά τη διαδικασία των οικογενειακών διαφορών, ασκήθηκαν νομοτύπως και εμπροθέσμως (ΚΠολΔ 518 παρ. 1, 591 παρ. 1 εδφ. ζ). Πρέπει επομένως να συνεκδικαστούν, λόγω της πρόδηλης συνάφειάς τους και, αφού κριθούν ως τυπικά δεκτές, να ερευνηθούν ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων τους.
Η ενάγουσα εφεσίβλητη, ατομικά για την ίδια αλλά και ως έχουσα την επιμέλεια των τριών ανηλίκων τέκνων της, που έχει αποκτήσει με τον εναγόμενο εκκαλούντα, εν διαστάσει σύζυγό της, ζήτησε με την αγωγή της, να απαγγελθεί η λύση του γάμου της λόγω ισχυρού κλονισμού του από λόγο που αφορά των εναγόμενο (εγκατάλειψη και μοιχεία), να της ανατεθεί η αποκλειστική επιμέλεια των τέκνων, να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου να της καταβάλει μηνιαίως και για χρονικό διάστημα δύο ετών, αρχόμενο από την επίδοση της αγωγής, τα χρηματικά ποσά που αναφέρει στην αγωγή, ως ατομική διατροφή, επειδή αφίσταται από την έγγαμη συμβίωση για εύλογη αιτία, και ως συνεισφορά του στη διατροφή των ανηλίκων, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας δόσης έως την εξόφληση. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη δέχθηκε εν μέρει κατ’ ουσία την αγωγή, απήγγειλε τη λύση του γάμου, ανέθεσε την αποκλειστική επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων στην εφεσίβλητη και αναγνώρισε την υποχρέωση του εκκαλούντος να καταβάλει στην εφεσίβλητη, μηνιαίως και για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, το χρηματικό ποσό των 700 ευρώ, ως ατομική διατροφή και 400 ευρώ, 550 ευρώ και 300 ευρώ ως συνεισφορά στη διατροφή των ανηλίκων τέκνων τους …, …. και ……., αντίστοιχα, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας δόσης έως την εξόφληση. Εναντίον αυτής της απόφαση παραπονείται ο εκκαλών, για εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων, μόνο ως προς τα κεφάλαια που αφορούν τη λύση του γάμου, τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης και τον καθορισμό του ύψους της συνεισφοράς του στη ατομική διατροφή της εφεσίβλητης και των ανηλίκων τέκνων του, βάσει των εισοδημάτων του, και ζητεί να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη ώστε να απορριφθεί η αγωγή.
Σε σχέση με τον επικαλούμενο από τον εκκαλούντα λόγο έφεσης, σχετικό με τη λύση του γάμου του, με τον οποίο παραπονείται ότι εσφαλμένα έγινε δεκτό με την εκκαλουμένη ότι ο γάμος τους κλονίστηκε ισχυρά, μη δυνάμενος να εξακολουθήσει, επειδή πριν τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης σύναψε ερωτική σχέση με άλλη γυναίκα (μοιχεία), ενώ στην πραγματικότητα αυτή η σχέση συνήφθη μετά τη διακοπή και η ίδια η εφεσίβλητη σε προγενέστερο της διακοπής χρονικό διάστημα είχε συνάψει σχέση με άλλον άνδρα, αυτός (ο λόγος έφεσης) αλυσιτελώς προβάλλεται και πρέπει να απορριφθεί. Και τούτο γιατί ακόμη και αληθή υποτιθέμενα τα πραγματικά περιστατικά που επικαλείται ο εκκαλών, δεν αναιρείται ο ισχυρός κλονισμός της μη δυνάμενης να εξακολουθήσει έγγαμης σχέσης, που δεν αρνείται ο εκκαλών, από λόγο που τον αφορά, αφού ο εκκαλών ομολογεί την εκ μέρους του σύναψη ερωτικής εξωσυζυγικής σχέσης διαρκούντος του γάμου του με την εφεσίβλητη. Ακόμη και αν γίνει δεκτό ότι αυτή έλαβε χώρα μετά τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, όπως ισχυρίζεται, και ότι και η εφεσίβλητη σύναψε πρώτη αυτή ερωτική εξωσυζυγική σχέση με άλλον άντρα, η εκ μέρους του μοιχεία δεν παύει να αποτελεί και αυτή λόγο ισχυρού κλονισμού του γάμου του, που αφορά το πρόσωπό του (ΑΠ 512/2001 δημ. NOMOS). Επομένως η έφεση, ως προς το κεφάλαιο αυτής που αφορά την λύση του γάμου, πρέπει να απορριφθεί.
Από τις καταθέσεις των μαρτύρων που εξετάστηκαν ενόρκως στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, από όλα τα έγγραφα που οι διάδικοι με τις προτάσεις επικαλούνται και προσκομίζουν παραδεκτά και νόμιμα, στις οποίες περιλαμβάνονται και ένορκες βεβαιώσεις που λήφθηκαν στα πλαίσια άλλων δικών και δεν χρειάζεται να αναφερθούν ειδικά, πλην της από 27.1.2020 υπεύθυνης δήλωσης του …………, την οποία προσκομίζει και επικαλείται ο εκκαλών, η οποία συντάχθηκε για να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη δίκη αυτή και δεν αποτελεί αποδεικτικό μέσο, από τις μετ’ επικλήσεως από τον εκκαλούντα προσκομιζόμενες με αρ. …, …. και …./30.1.2020 ένορκες βεβαιώσεις ενώπιον της Ειρηνοδίκη Σαλαμίνας, που λήφθηκαν κατόπιν νομότυπης και εμπρόθεσμης κλήτευσης της αντίδικης πλευράς (βλ. …./27.1.2020 έκθεση επίδοσης του δικ. επιμ. ……..), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν γάμο στις 5.4.2006 από τον οποίο απέκτησαν τρία τέκνα, τον .., τον … και τον …, γεννημένα το 2009, 2011 και 2017 αντίστοιχα και συμβίωναν όλοι μαζί σε οικία ιδιοκτησία της εφεσίβλητης, ευρισκόμενη στη Σαλαμίνα (…………..), η οποία αποτελούσε και την οικογενειακή στέγη. Ο εκκαλών ήταν πλοίαρχος Α’ του εμπορικού ναυτικού, ναυτολογημένος σε πλοία που εκτελούσαν υπερπόντια ταξίδια. Τον Οκτώβριο του 2018 αναχώρησε για ένα τέτοιο ταξίδι. Τον Ιανουάριο του 2019 σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο εκκαλών με τη εφεσίβλητη και ενώ ακόμη δεν είχε επιστρέψει από το ταξίδι, ευρισκόμενος στη Ρουμανία, ανακοίνωσε στην εφεσίβλητη ότι θέλει να διακόψει την έγγαμη συμβίωση. Τον Μάρτιο του 2019 ο εκκαλών επέστρεψε στη Σαλαμίνα, αποχώρησε από τη συζυγική οικία και εγκαταστάθηκε στην οικία της μητέρας του στη Σαλαμίνα. Έκτοτε η κοινή συμβίωση των διαδίκων διακόπηκε οριστικά και ουδέποτε επανασυμβίωσαν. Προηγούμενη υβριστική, απειλητική ή βίαιη συμπεριφορά από έκαστο των διαδίκων εναντίον αλλήλων δεν αποδείχθηκε. Συνεπώς η εφεσίβλητη αφίσταται από την έγγαμη συμβίωση για εύλογη αιτία. Πριν τον γάμο της είχε εργαστεί ως υπάλληλος σε ζαχαροπλαστείο στη Σαλαμίνα, ενώ κατά τη διάρκεια της κοινής έγγαμης συμβίωσης, ήτοι για δεκατρία συναπτά έτη, δεν εργαζόταν, απασχολούμενη αποκλειστικά με τα του οίκου και με την ανατροφή των τριών ανηλίκων τέκνων, ενόψει και της ναυτικής εργασίας του εκκαλούντος που εξαιτίας της συνήθως έλειπε πολλούς μήνες το χρόνο. Μετά την διάσπαση της συμβίωσης, κατά τον επίδικο χρόνο, η ενάγουσα, ηλικίας 39 ετών, συνέχισε να απασχολείται με την ανατροφή των ανηλίκων, με τα οποία, κατά τον επίδικο χρόνο, συνοικεί στην ιδιόκτητη οικία της και έτσι δεν βαρύνεται με δαπάνη ενοικίου αλλά μόνο με τις συνήθεις δαπάνες συντήρησης αυτής και σύνδεσης δικτύων κοινής ωφέλειας και κατανάλωσης των παροχών αυτών. Δεν αποδείχθηκε ότι συνοικεί με τρίτο ενήλικο πρόσωπο και δη τον ………………, ούτε ότι ο τελευταίος συμμετέχει οικειοθελώς, αφού δεν υφίσταται νομική του υποχρέωση, στις δαπάνες της οικίας ή στην εν γένει διατροφή της, όπως αβάσιμα υποστηρίζει ο εκκαλών. Επίσης, η εφεσίβλητη δεν διαθέτει τίτλους σπουδών ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης, ούτε επάρκεια ξένων γλωσσών παρά το ότι γνωρίζει ξένες γλώσσες, και έτσι, ενόψει και της συνεχούς ενασχόλησης της με τα ανήλικα, ιδίως με το μικρότερο εξ αυτών (τριών ετών) που δεν φοιτά σε παιδικό σταθμό, δεν δύναται να εξεύρει εργασία. Άλλωστε, δεν προέκυψε ότι της προσφέρθηκε συγκεκριμένη θέση εργασίας και εκείνη την αρνήθηκε. Άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή δεν έχει. Περαιτέρω οι διατροφικές της ανάγκες, λαμβανομένων υπόψη και των νέων που δημιουργήθηκαν από τη χωριστή διαβίωση, ανέχονται μηνιαίως στο ποσό των 800 ευρώ, όπως δέχθηκε και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη και δεν αμφισβητείται ειδικά από τον εκκαλούντα με λόγο έφεσης. Περαιτέρω ο εναγόμενος, ηλικίας 39 ετών, μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης συνέχισε να απασχολείται ως πλοίαρχος Α’ σε ποντοπόρα πλοία, αποκερδαίνοντας μηνιαίως κατά μέσο όρο το χρηματικό ποσό των 6.000 ευρώ. Μετά την επίδοση (το Σεπτέμβριο του 2019) της υπ’ αρ. 1197/2019 απόφασης ασφαλιστικών μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που έκανε εν μέρει δεκτή την από 4.6.2019 αίτηση ασφαλιστικών μέτρων της εφεσίβλητης εναντίον του και τον υποχρέωσε να της καταβάλει το συνολικό ποσό των 2.500 ευρώ για συνεισφορά στη διατροφή της ίδιας και των ανηλίκων τέκνων του, έλυσε στις 12.11.2019 συναινετικά τη σύμβαση ναυτολόγησής του στο πλοίο ………, με την εταιρεία …….. που απασχολούταν και έκτοτε έπαψε να εργάζεται. Επικαλέστηκε ότι πάσχει από διαταραχή γενικευμένου άγχους και ότι χρήζει φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας, όπως διέγνωσε ο ιδιώτης ψυχίατρος . …… την 18.11.2019. Πλην όμως στη σχετική ιατρική γνωμάτευσή του, που προσκομίζει ο εκκαλών, δεν εξειδικεύεται με ποιο τρόπο και σε ποιο βαθμό η ως άνω πάθηση επηρεάζει την εργασιακή ικανότητα του πέραν του συνήθους άγχους από το οποίο διακατέχονται άνθρωποι που ασκούν την ίδια εργασία όπως ο εκκαλών. Επίσης δεν εξειδικεύεται η φαρμακευτική αγωγή και πώς αυτή επηρεάζει τον εκκαλούντα στην εργασία του. Επομένως δεν προέκυψε ότι ο εκκαλών είναι ακατάλληλος να εργαστεί ως πλοίαρχος Α εξαιτίας της ως άνω πάθησης που επικαλείται. Συνεπώς ο εκκαλών έπαυσε να εργάζεται με δική του βούληση, χωρίς να συντρέχει κάποιος λόγος που τον ανάγκασε να το πράξει, προκειμένου να εμφανίζεται οικονομικά αδύναμος για να αποφύγει τη συνεισφορά του στη διατροφή της εφεσίβλητης και των τέκνων του, γι’ αυτό και θα πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει τη δυνατότητα να έχει το μηνιαίο εισόδημα που είχε πριν αλλά και μετά τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, ήτοι το χρηματικό ποσό των 6.000 ευρώ μηνιαίως. Περαιτέρω, διαθέτει ένα ΙΧΕ μάρκας DAIMLER CHEROKEE, το οποίο έχει παραχωρήσει στην εφεσίβλητη για τις μετακινήσεις των τέκνων τους, και ένα ακόμη ΙΧΕ μάρκας MAZDA. Διαμένει σε μισθωμένη οικία για την οποία καταβάλει μηνιαίο μίσθωμα 250 ευρώ. Οι δαπάνες διατροφής του είναι αυτές του μέσου ανθρώπου της ηλικίας του. Άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή δεν έχει. Με τα δεδομένα αυτά, δηλαδή με βάση το σύνολο των οικονομικών δυνάμεων των διαδίκων, αυτών που έχουν και που δύνανται να έχουν, λαμβανομένου υπόψη και των νέων περιστάσεων και των συνθηκών διαβίωσης που προέκυψαν από τη χωριστή διαβίωσή τους, μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης, και της συνεισφοράς του κάθε διαδίκου συζύγου στη διατροφή του άλλου, η ενάγουσα δικαιούται σε χρήμα διατροφή από τον εναγόμενο, το οποίο ανέρχεται στο ποσό των 700 ευρώ μηνιαίως. Περαιτέρω τα ανήλικα δεν έχουν περιουσία, λόγω της ανηλικότητάς τους, δεν εργάζονται και φοιτούν τα δύο μεγαλύτερα (……….) σε δημόσιο δημοτικό σχολείο, ενώ το τρίτο (………), ηλικίας τριών ετών κατά τον επίδικο χρόνο, δεν φοιτά σε παιδικό σταθμό. Παρακολουθούν (τα δύο μεγαλύτερα) μαθήματα εκμάθησης αγγλικής γλώσσας (δαπάνη 100 ευρώ και για τα δύο τέκνα) και για τη μελέτη τους έχει προσληφθεί παιδαγωγός (δαπάνη 200 ευρώ και για τα δύο). Ο ανήλικος ….. πάσχει από διαλείπουσα δεξιά εσωτροπία και υπερτροπία καταστολή δεξιού οφθαλμού, απουσία στερεοσκοπικής αντίληψης και οφθαλμοκινητική ανωριμότητα με συνέπεια να απαιτείται η πραγματοποίηση 30 συνεδριών εξατομικευμένης εργοθεραπείας, το κόστος της οποίας θα ανέλθει στο ποσό των 1.500 ευρώ. Δεν έχουν περιουσία. Επί πλέον τα γενικά έξοδά τους για σίτιση, ένδυση, υπόδηση και ψυχαγωγία είναι αυτά των φυσιολογικών παιδιών της ηλικίας τους. Έτσι η διατροφή των ανηλίκων, ανάλογη με τις πραγματικές τους απαραίτητες ανάγκες, τις οικονομικές δυνατότητες και τις συνθήκες ζωής των γονέων τους, συνυπολογιζομένων και των παρεχομένων προς τα τέκνα αποτιμητών σε χρήμα υπηρεσιών της εφεσίβλητης μητέρας τους, ανέρχονται μηνιαίως στο ποσά των 550 ευρώ για τον ……, 700 ευρώ για τον …… και 450 ευρώ για τον ……. Με τα δεδομένα αυτά και ιδίως τις οικονομικές δυνατότητες των διαδίκων, η συνεισφορά του εκκαλούντος στη μηνιαία διατροφή των ανηλίκων, για δύο έτη από την επίδοση της αγωγής, πρέπει να καθοριστεί μηνιαίως στο ποσό των 400 ευρώ για τον …., 550 ευρώ για τον …… και 300 ευρώ για τον ………, ενώ με τα επιπλέον ποσά συνεισφέρει και η εφεσίβλητη μητέρα με τις προσφερόμενες σ’ αυτά προσωπικές υπηρεσίες της. Επομένως, η αγωγή έπρεπε να γίνει εν μέρει δεκτή ως κατ’ ουσία βάσιμη και να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εκκαλούντος να καταβάλει, εντός του πρώτου τριημέρου εκάστου μηνός, στην εφεσίβλητη για συνεισφορά στη δική της διατροφή, λόγω εύλογης διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, το ποσό των 700 ευρώ και στη διατροφή των τέκνων τους τα ποσά των 400 ευρώ για τον ….., 550 ευρώ για τον … και 300 ευρώ για τον …, για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής κάθε δόσης. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που δέχθηκε τα ίδια κάνοντας εν μέρει δεκτή την αγωγή δεν έσφαλε στην εκτίμηση των αποδείξεων ούτε στην εφαρμογή και ερμηνεία του νόμου, γι’ αυτό και πρέπει να απορριφθεί η έφεση κατ’ ουσίαν. Τέλος πρέπει η δικαστική δαπάνη αυτού του βαθμού δικαιοδοσίας να συμψηφιστεί μεταξύ των διαδίκων λόγω της μεταξύ τους συζυγικής και συγγενικής σχέσης (ΚΠολΔ 183, 179).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Συνεκδικάζει την έφεση με τον πρόσθετο λόγο αντιμωλία των διαδίκων.
Απορρίπτει την έφεση και τον πρόσθετο λόγο.
Συμψηφίζει τη δικαστική δαπάνη αυτού του βαθμού δικαιοδοσίας μεταξύ των διαδίκων.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε, με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξουσίους δικηγόρους, στον Πειραιά στις 5.6.2024.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ