ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
3ο ΤΜΗΜΑ
Αριθμός αποφάσεως 318/2024
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Βασιλική Παπιγκιώτη, Εφέτη, την οποία όρισε ο Διευθύνων το Εφετείο Πρόεδρος Εφετών, και από τον Γραμματέα Σ.Τ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις ……….. για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Των εκκαλούντων: 1) ……….. και 2) ………… οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Θεόδωρο Σαρρή, μέλος της δικηγορικής εταιρίας με την επωνυμία «ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΑΡΡΗ», με δήλωση κατ’ άρθρο 242 § 2 ΚΠολΔ.
Των εφεσίβλητων: 1) ………, 2) ……….., 3) ……….. και 4) …………ο οποίος απεβίωσε και στη θέση του συνεχίζουν τη δίκη ως καθολικοί του διάδοχοι οι: Α) ……………, Β) ……………. και Γ) ………….., εκ των οποίων ο 1ος και 3ος παραστάθηκαν μετά, οι δε λοιποί δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τους Ανδρέα Σγούρα.
Οι ενάγοντες άσκησαν ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά την από 19-10-2022 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ………../2022 αγωγή τους, ζητώντας τα διαλαμβανόμενα σε αυτή. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά εξέδωσε την υπ’ αριθμ. 2804/2023 απόφαση, με την οποία η αγωγή έγινε εν μέρει δεκτή. Την απόφαση αυτή προσέβαλαν οι εναγόμενοι, με την από 25-9-2023 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ενώπιον του Πρωτοδικείου Πειραιά ………./2023 έφεσή τους (αριθμός κατάθεσης δικογράφου και προσδιορισμού δικασίμου ενώπιον του Εφετείου Πειραιά, …………./2023), δικάσιμος για τη συζήτηση της οποίας ορίστηκε η αναγραφόμενη στην αρχή της παρούσας.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, η οποία εκφωνήθηκε από τη σειρά της στο οικείο πινάκιο, ο πληρεξούσιος δικηγόρος των εφεσίβλητων ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του και ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά και στις προτάσεις του, ο δε πληρεξούσιος δικηγόρος των εκκαλούντων δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, αλλά προκατέθεσε προτάσεις, με τις οποίες ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 286 § 1 περ. α΄, 287, 288 και 290 ΚΠολΔ (όπως τα άρθρα 286 και 287 αντικαταστάθηκαν με την παράγραφο 2 του άρθρου δεύτερου του άρθρου 1 ν. 4335/2015), που εφαρμόζονται κατά το άρθρο 524 § 1 του ίδιου κώδικα, και στη δευτεροβάθμια δίκη, προκύπτει ότι η δίκη διακόπτεται, αν μέχρι πέρατος της προφορικής συζήτησης, μετά την οποία εκδίδεται η οριστική απόφαση, αποβιώσει κάποιος από τους διαδίκους (ολΑΠ 1/2017 ΤΝΠ ΔΣΑ). Η διακοπή αυτή επέρχεται από τη γνωστοποίηση του λόγου της προς τον αντίδικο με επίδοση δικογράφου ή με προφορική δήλωση στο ακροατήριο ή εκτός ακροατηρίου κατά την επιχείρηση διαδικαστικής πράξης από εκείνον, που έχει το δικαίωμα να επαναλάβει τη δίκη ή και από εκείνον που μέχρι την επέλευση του θανάτου ήταν πληρεξούσιος του θανόντος. Ως διάδικος υπέρ του οποίου επήλθε η διακοπή της δίκης, στην περίπτωση θανάτου του αρχικού διαδίκου, νοείται ο καθολικός του διάδοχος (κληρονόμος του). Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 290 ΚΠολΔ, η επανάληψη της δίκης, που έχει διακοπεί λόγω θανάτου κάποιου διαδίκου, μπορεί να γίνει εκούσια με ρητή ή σιωπηρή δήλωση των προσώπων, τα οποία ως κληρονόμοι εκείνου υπεισέρχονται στη δικονομική του θέση. Εφόσον αποδεικνύεται ή συνομολογείται από τον αντίδικο, έστω και σιωπηρά, η νόμιμη δυνατότητα του προσώπου να διεξάγει τη δίκη στη θέση του διαδίκου, στον οποίο αφορούσε το διακοπτικό γεγονός, δεν απαιτείται ιδιαίτερη συζήτηση περί της επανάληψης και η δίκη συνεχίζεται κανονικά (ΑΠ 171/2017 ΤΝΠ ΔΣΑ, ΑΠ 246/2016 ΤΝΠ ΔΣΑ), ενώ, αν αντίθετα αμφισβητείται από τον αντίδικο η ιδιότητα του επαναλαμβάνοντος τη δίκη ως κληρονόμου, αυτή εξετάζεται από το δικαστήριο παρεμπιπτόντως (ΑΠ 1394/2017 ΤΝΠ ΔΣΑ).
Στην προκείμενη περίπτωση, η υπό κρίση έφεση ασκήθηκε, μεταξύ άλλων, και κατά του ……….., τέταρτου ενάγοντος, ο οποίος όμως απεβίωσε στις 11-3-2024, ήτοι μετά την άσκηση της υπό κρίση έφεσης. Το γεγονός αυτό, για το οποίο συντάχθηκε η προσκομιζόμενη υπ’ αριθμ. πρωτ. …../13-2-2024 ληξιαρχική πράξη θανάτου της Ληξιάρχου του Δήμου Σαρωνικού γνωστοποιήθηκε νόμιμα στους εκκαλούντες κατά τη σημερινή δικάσιμο, οπότε και οι προαναφερόμενες: 1) ………., 2) ………. και 3) ……….., δήλωσαν, με δήλωση του πληρεξουσίου τους δικηγόρου, ο οποίος ήταν και ο πληρεξούσιος δικηγόρος του θανόντος αρχικού τέταρτου ενάγοντος, ότι συνεχίζουν τη δίκη για λογαριασμό του ως καθολικοί του διάδοχοι, ήτοι ως μοναδικές εξ αδιαθέτου κληρονόμοι, προσκομίζοντας το υπ’ αριθμ. πρωτ. ……/19-3-2024 πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών, σύμφωνα με το οποίο η πρώτη εξ αυτών ήταν σύζυγος του θανόντος, ενώ η δεύτερη και τρίτη τέκνα του. Επίσης, προσκόμισαν το με αριθμ. …/19-3-2024 πιστοποιητικό της γραμματέα του Ειρηνοδικείου Λαυρίου περί μη δημοσίευσης διαθήκης και το υπ΄αριθμ. …/2-4-2024 πιστοποιητικό της ως άνω Γραμματέα περί μη αποποίησης κληρονομιάς. Επισημαίνεται, ότι για τη συνέχιση της δίκης με δήλωση των ιδίων κληρονόμων δεν είναι αναγκαία η παρέλευση της προθεσμίας για αποποίηση της κληρονομιάς, αφού η δήλωση επανάληψης της δίκης ενέχει σιωπηρή αποδοχή της κληρονομιάς του θανόντος (ΕφΠατρ 190/2021, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Την ίδια δήλωση περιέλαβαν οι παραπάνω και στις ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού προτάσεις τους, που κατέθεσαν επί της έδρας. Εφόσον λοιπόν, σύμφωνα και με όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω στη νομική σκέψη, έχει χωρήσει νόμιμα τόσο γνωστοποίηση του λόγου διακοπής της δίκης λόγω θανάτου του ………….., όσο και δήλωση περί εκούσιας επανάληψης της δίκης ως προς αυτόν από τις παραπάνω συγγενείς του ως μοναδικές εξ αδιαθέτου κληρονόμους του, χωρίς η ιδιότητά τους αυτή να αμφισβητείται ειδικά από τους αντιδίκους – στοιχείο από το οποίο συνάγεται ότι η ιδιότητα αυτή συνομολογείται σιωπηρά –, δεν απαιτείται ιδιαίτερη συζήτηση περί της επανάληψης. Επομένως, οι εν λόγω κληρονόμοι παραδεκτά επαναλαμβάνουν τη βιαίως διακοπείσα δίκη, υπεισερχόμενοι στη δικονομική θέση του θανόντος, σύμφωνα με τα άρθρα 287 και 290 ΚΠολΔ.
Η φερόμενη προς συζήτηση και κρίση ενώπιον του παρόντος, αρμοδίου, καθ’ ύλην και κατά τόπον, Δικαστηρίου (άρθρα 19, 22 και 29 ΚΠολΔ), παραπάνω έφεση, ασκήθηκε από τους, κατά τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα, εν μέρει πρωτοδίκως ηττηθέντες διαδίκους νομίμως και εμπροθέσμως με κατάθεση του δικογράφου της στη γραμματεία του εκδόντος την προσβαλλόμενη απόφαση δικαστηρίου στις 11-10-2023 και εντός διετίας από την έκδοση της εκκαλουμένης (30-8-2023), δοθέντος ότι η επίδοση αυτής στους εκκαλούντες έλαβε χώρα στις 29-11-2023, ήτοι σε μεταγενέστερο χρόνο [(βλ. υπ΄αριθμ. ….. και ……./29-11-2023 εκθέσεις επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Εφετείου Αθηνών με έδρα το Πρωτοδικείο Αθηνών ………….) άρθρα 495 – 499, 511, 513 § 1β, 516, 517, 518 § 1 και 2 σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 591 §§ 1 εδαφ. α’ και 7 εδαφ. α’ του ΚΠολΔ, όπως αυτές ισχύουν μετά την – κατά περίπτωση – αντικατάσταση και τροποποίησή τους από τις διατάξεις του ν. 4335/2015). Πρέπει, επομένως, η έφεση να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί, περαιτέρω, κατά το παραδεκτό και βάσιμο των επιμέρους λόγων της, κατά την ειδική διαδικασία που εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση (άρθρο 614 αρ.2 ΚΠολΔ), δεδομένου ότι, για το παραδεκτό της, έχει καταβληθεί και κατατεθεί το, απαιτούμενο από τη διάταξη του άρθρου 495 § 3 ΚΠολΔ, παράβολο [υπ’ αριθμ. κωδ. πληρ. …………….. παράβολο, ποσού εκατό (100) ευρώ].
Με την από 19-10-2022 αγωγή τους οι ενάγοντες και ήδη εφεσίβλητοι, εκθέτουν ότι δυνάμει των αναφερόμενων στο δικόγραφο συμβολαιογραφικών εγγράφων που έχουν μεταγραφεί νόμιμα οι διάδικοι είναι συνιδιοκτήτες των περιγραφόμενων τεσσάρων αυτοτελών οριζόντιων ιδιοκτησιών μίας πολυκατοικίας που βρίσκεται στη Νίκαια. Ότι, συγκεκριμένα, ο πρώτος ενάγων είναι αποκλειστικός κύριος του με ΚΑΕΚ ………… διαμερίσματος του πρώτου ορόφου, ο δεύτερος ενάγων έχει δικαίωμα της ισόβιας επικαρπίας και η τρίτη ενάγουσα είναι ψιλή κυρία του με ΚΑΕΚ ……… διαμερίσματος του δεύτερου ορόφου, καθώς και ότι ο τέταρτος ενάγων είναι αποκλειστικός κύριος του με ΚΑΕΚ ………. διαμερίσματος του τρίτου ορόφου. Ότι ο πρώτος εναγόμενος έχει δικαίωμα ισόβιας επικαρπίας και η δεύτερη από αυτούς είναι ψιλή κυρία του με ΚΑΕΚ …………… ισόγειου διαμερίσματος. Ότι η πολυκατοικία έχει υπαχθεί στο σύστημα της οροφοκτησίας με το αναφερόμενο στο δικόγραφο συμβόλαιο δωρεάς εν ζωή και σύστασης οροφοκτησίας, το οποίο μεταγράφηκε νόμιμα, καθώς και ότι δεν έχει συνταχθεί κανονισμός που να ρυθμίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας. Ότι οι εναγόμενοι έχουν προβεί στις εξής ενέργειες: Α) Τοποθέτησαν μία ξύλινη βάρκα, μήκους 5 μέτρων περίπου, σε μέρος του κοινόχρηστου χώρου του ισογείου – πρασιάς που βρίσκεται επί της οδού ………………, η οποία καταλαμβάνει επιφάνεια 7 τ.μ. περίπου, παρεμποδίζοντας με τον τρόπο αυτόν την χρήση του συγκεκριμένου χώρου από τους ενάγοντες. Β) Κατεδάφισαν αυθαίρετα τμήμα του μαντρότοιχου επί της οδού ……………… και τοποθέτησαν γκαραζόπορτα, μήκους 3 μ., την οποία χρησιμοποιούν κατ’ αποκλειστικότητα, προκειμένου να μετακινούν την βάρκα από και προς τον κοινόχρηστο χώρο στον οποίο την τοποθετούν. Γ) Κατέλαβαν παράνομα κοινόχρηστο χώρο του ισογείου έμπροσθεν της οδού ………………, όπου δημιούργησαν κλειστό χώρο, καθ’ υπέρβαση της δόμησης – κάλυψης της κατοικίας τους και σε προέκταση της βεράντας του διαμερίσματός τους, επιφάνειας 2,80 τ.μ. Δ) Διατηρούν στην αποκλειστική κατοχή τους τα κλειδιά της πόρτας της κοινόχρηστης εισόδου επί της οδού ……………… και δεν επιτρέπουν στους ενάγοντες τη διέλευση από το συγκεκριμένο σημείο. Ε) Από τις δύο κεντρικές εισόδους που βρίσκονται επί της οδού ……………… χρησιμοποιούν κατ’ αποκλειστικότητα την αριστερή πόρτα, αποκλείοντας τη χρήση της από τους ενάγοντες, στους οποίους δεν παραδίδουν κλειδιά. ΣΤ) Τοποθέτησαν πρόχειρη (μη σταθερή) σιδερένια κατασκευή ανάμεσα στις δύο πόρτες εισόδου της πολυκατοικίας επί της οδού ………………, αποκλείοντας την πρόσβαση στους ενάγοντες και την χρήση από αυτούς των κοινόχρηστων χώρων του ισογείου που βρίσκονται από την πλευρά της οδού ……………… και από την πλευρά της οδού ………………. Ζ) Εναπόθεσαν διάφορα αντικείμενα (γλάστρες, εργαλεία, πλαστικά τραπέζια με καρέκλες, πλαστικές ντουλάπες, είδη κήπου, κλπ) σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους της αυλής και επί της οδού ………………. Ότι εξαιτίας των περιγραφόμενων παράνομων και υπαίτιων ενεργειών των εναγόμενων προκλήθηκε ηθική βλάβη των εναγόντων, λόγω της ταλαιπωρίας και της στενοχώριας που βιώνουν, αφενός διότι η ως άνω περιγραφόμενη χρήση των κοινόχρηστων χώρων του ισογείου από τους εναγόμενους θίγει τα δικαιώματα της συγκυριότητας και σύγχρησης, αφετέρου διότι εξαιτίας της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί προκαλούνται προστριβές και διαπληκτισμοί, ιδίως με τον πρώτο από αυτούς, σε περίπτωση που κάποιος από τους ενάγοντες επιχειρήσει να τους επιπλήξει ή να διαμαρτυρηθεί. Με βάση το ιστορικό αυτό, οι ενάγοντες αιτήθηκαν, κατά την εκτίμηση των αιτημάτων τους: Α) Να αναγνωρισθεί το δικαίωμα της συγκυριότητάς τους επί των εξής κοινόχρηστων και κοινόκτητων χώρων του ισογείου της πολυκατοικίας: α) επί του τμήματος του κοινόχρηστου χώρου του ισογείου – πρασιάς, που βρίσκεται επί της οδού ………………, επιφάνειας 7 τ.μ. περίπου, όπου τοποθετείται βάρκα, ιδιοκτησίας των εναγόμενων, β) επί του τμήματος του κοινόχρηστου χώρου του ισογείου που βρίσκεται έμπροσθεν της οδού ………………, επιφάνειας 2,80 τ.μ., το οποίο οι εναγόμενοι έχουν κλείσει και έχουν διαμορφώσει ως επέκταση της βεράντας του ισόγειου διαμερίσματος, γ) επί της εισόδου της πολυκατοικίας, η οποία βρίσκεται επί της οδού ………………, δ) επί της αριστερής εισόδου της πολυκατοικίας, η οποία βρίσκεται επί της οδού ………………, ε) επί της αυλής που βρίσκεται στην οδό ………………. Β) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να απομακρύνουν από τον ισόγειο κοινόχρηστο χώρο την βάρκα που έχουν τοποθετήσει. Γ) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να αφαιρέσουν την γκαραζόπορτα, μήκους 3 μ., την οποία έχουν τοποθετήσει στην πλευρά της οδού ………………, και να επαναφέρουν τον μαντρότοιχο στην προηγούμενη κατάσταση. Δ) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να αφαιρέσουν την κατασκευή κλειστού χώρου, επιφάνειας 2,80 τ.μ., τον οποίο έχουν διαμορφώσει ως προέκταση της βεράντας του διαμερίσματός τους. Ε) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να παραδώσουν κλειδιά της εισόδου της πολυκατοικίας επί της οδού ………………, καθώς και κλειδιά της αριστερής εισόδου επί της οδού ………………, καθώς και να επιτρέπουν την ελεύθερη διέλευση από τις παραπάνω εισόδους. ΣΤ) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να αφαιρέσουν τη σιδερένια (μη σταθερή) κατασκευή (πόρτα), την οποία έχουν τοποθετήσει ανάμεσα στις δύο κοινόχρηστες πόρτες εισόδου της πολυκατοικίας επί της οδού ………………, καθώς και να παραλείψουν την εκ νέου τοποθέτησή της στο μέλλον. Ζ) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να αφαιρέσουν τα αντικείμενα που έχουν τοποθετήσει στους κοινόχρηστους χώρους της αυλής επί της οδού ………………. Η) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να παραλείπουν στο μέλλον παρόμοιες ενέργειες επί των ως άνω κοινόχρηστων και κοινόκτητων μερών της πολυκατοικίας, με απειλή σε βάρος τους προσωπικής κράτησης, διάρκειας ενός έτους, καθώς και χρηματικής ποινής 3.000 ευρώ, για κάθε μελλοντική διατάραξη, καθώς και για κάθε παράβαση της απόφασης που θα εκδοθεί. Θ) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι, εις ολόκληρον ο καθένας, να καταβάλουν σε κάθε ενάγοντα, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, το ποσό των 5.000 ευρώ, νομιμότοκα από την επομένη έκδοσης απόφασης επί της κρινόμενης αγωγής μέχρι την εξόφληση. Επί της αγωγής αυτής το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά εξέδωσε την υπ’ αριθμ. 2804/2023 απόφασή του, με την οποία δέχτηκε εν μέρει την αγωγή. Ειδικότερα με την παραπάνω απόφαση το προαναφερόμενο Δικαστήριο έκρινε ότι πρέπει: Α) Να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι: α) Να παραδώσουν στους ενάγοντες κλειδιά της δεξιάς κοινόχρηστης εισόδου επί της οδού ………………, εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την επίδοση της απόφασης, β) Να απέχουν από κάθε ενέργεια που παρεμποδίζει την ελεύθερη διέλευση των εναγόντων από την παραπάνω είσοδο, με απειλή σε βάρος τους χρηματικής ποινής ύψους τριακοσίων (300) ευρώ και προσωπικής κράτησης δεκαπέντε (15) ημερών για την περίπτωση μη συμμόρφωσής τους, γ) Να παραλείπουν στο μέλλον την τοποθέτηση κατασκευής εντός του οικοπέδου μεταξύ των δύο κοινόχρηστων εισόδων που βρίσκονται επί της οδού ………………, με απειλή σε βάρος τους χρηματικής ποινής ύψους τριακοσίων (300) ευρώ και προσωπικής κράτησης δεκαπέντε (15) ημερών, δ) Να απομακρύνουν τις ντουλάπες, τις γλάστρες και τα εργαλεία που έχουν τοποθετήσει στους κοινόχρηστους χώρους της αυλής επί της οδού ………………, ε) Να παραλείπουν στο μέλλον κάθε παρόμοια ενέργεια προσβολής της σύγχρησης, με την εναπόθεση αντικειμένων στους κοινόχρηστους χώρους της αυλής επί της οδού ………………, με απειλή σε βάρος τους χρηματικής ποινής ύψους τριακοσίων (300) ευρώ και προσωπικής κράτησης δεκαπέντε (15) ημερών και στ) Να καταβάλουν σε κάθε ενάγοντα, εις ολόκληρον ο καθένας, το ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Β) Να υποχρεωθεί ο πρώτος εναγόμενος: α) Να απομακρύνει από τον ισόγειο κοινόχρηστο χώρο – πρασιά, που βρίσκεται επί της οδού ………………, την λέμβο, ιδιοκτησίας του, β) Να αφαιρέσει την γκαραζόπορτα, μήκους 3 μ., την οποία έχει τοποθετήσει σε πλευρά του οικοπέδου επί της οδού ………………, γ) Να επαναφέρει στην προηγούμενη κατάσταση τον μαντρότοιχο, εμβαδού 3 μ. Χ 0,60 Χ 0,20, τον οποίο καθαίρεσε προκειμένου να τοποθετήσει την γκαραζόπορτα, και δ) Να παραλείπει στο μέλλον παρόμοιες ενέργειες προσβολής της σύγχρησης των κοινόχρηστων χώρων, με την απαγγελία σε βάρος του χρηματικής ποινής ύψους τριακοσίων (300) ευρώ και προσωπικής κράτησης διάρκειας δεκαπέντε (15) ημερών. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται ήδη οι εναγόμενοι – εκκαλούντες και ζητούν κατ’ ορθή εκτίμηση των διατυπωθέντων στην έφεση αιτημάτων της και των λόγων που εκτίθενται σε αυτήν, οι οποίοι ανάγονται σε εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων, να εξαφανιστεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να απορριφθεί η ένδικη αγωγή.
I. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1002 και 1117 ΑΚ, 1, 2 § 1, 3, 4 §§ 1, 5 και 13 του ν. 3741/1929 «περί ιδιοκτησίας κατ` ορόφους», ο οποίος διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του ΑΚ (άρθρο 54 ΕισΝΑΚ), προκύπτει, ότι επί οριζόντιας ιδιοκτησίας ιδρύεται κυρίως μεν χωριστή (διηρημένη) κυριότητα επί ορόφου οικοδομής ή διαμερίσματος ορόφου, παρεπομένως δε αναγκαστική, αυτοδικαίως κτώμενη, συγκυριότητα κατ’ ανάλογη μερίδα επί των μερών του όλου ακινήτου, των χρησιμευόντων στην κοινή από όλους τους οροφοκτήτες χρήση. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται, κατά την ενδεικτική στις άνω διατάξεις απαρίθμηση, το έδαφος, οι αυλές, τα θεμέλια, η στέγη, η πιλοτή, η είσοδος της πολυκατοικίας, οι φωταγωγοί, οι αεραγωγοί, οι κλίμακες (σκάλες), οι τοίχοι που άπτονται κοινόχρηστων μερών, η πρασιά, ο κήπος, η πρόσοψη – εξωτερική εμφάνιση της πολυκατοικίας, οι κοινόχρηστες εγκαταστάσεις φωτισμού και ύδρευσης, το λεβητοστάσιο κλπ, καθώς και κάθε άλλο πράγμα που χρησιμεύει στην κοινή των ιδιοκτητών χρήση. Ειδικότερα, ο προσδιορισμός των κοινοκτήτων και κοινοχρήστων αυτών μερών, γίνεται, είτε με τη συστατική της οροφοκτησίας δικαιοπραξία, είτε με ιδιαίτερες συμφωνίες μεταξύ όλων των οροφοκτητών, κατά τα άρθρα 4 §§ 1, 5 και 13 του ν. 3741/1929, δηλαδή με σύμφωνη απόφασή τους, που πρέπει να καταρτισθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο και να μεταγραφεί. Αν τούτο δεν γίνει, αν δηλαδή δεν ορίζεται τίποτα από την ως άνω δικαιοπραξία, ούτε με ιδιαίτερες συμφωνίες, τότε ισχύει ο προσδιορισμός, που προβλέπεται από τις ως άνω διατάξεις ή και από τις αναγκαστικού δικαίου πολεοδομικές διατάξεις νόμου (ΑΠ 1658/2007 και ΑΠ 1610/2007 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 3 και 5 του ίδιου νόμου 3741/1929, σε συνδυασμό με τα άρθρα 1002 και 1117 ΑΚ, προκύπτει ότι σε περίπτωση που δεν υπάρχει ειδική συμφωνία μεταξύ όλων των συνιδιοκτητών (συμβολαιογραφικά καταρτιζόμενη και υποκείμενη σε μεταγραφή) για τον τρόπο χρήσεως των κοινόχρηστων και κοινόκτητων μερών της οικοδομής (κανονισμός), καθένας από τους διαμερισματούχους έχει όλα τα δικαιώματα που ανήκουν στον κύριο, εφόσον όμως η άσκηση αυτών δεν παραβλάπτει τη χρήση των άλλων ιδιοκτητών ή δεν μειώνει την ασφάλεια αυτών ή του οικοδομήματος. Έτσι δικαιούται σε απόλυτη χρήση του διαμερίσματος του και των κοινών πραγμάτων και μπορεί να επιχειρήσει μεταβολές ή προσθήκες στα αδιαιρέτως κοινά μέρη του οικοδομήματος, καθώς και να προβαίνει στην επισκευή ή ανανέωση αυτών, υπό τον όρο να μη βλάπτει τα δικαιώματα των λοιπών συνιδιοκτητών, να μη μεταβάλει το συνήθη προορισμό αυτών και να μη παραβλάπτει τη χρήση των άλλων ιδιοκτητών και την ασφάλεια αυτών ή του οικοδομήματος. Η ενάσκηση του δικαιώματος κάθε συνιδιοκτήτη για απόλυτη χρήση του διαμερίσματος του και των κοινών μερών του οικοδομήματος πρέπει να γίνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μη βλάπτονται τα δικαιώματα των λοιπών συνιδιοκτητών. Αυτός ο περιορισμός δεν αφορά απλώς μόνο βλάβη του δικαιώματός τους για σύγχρηση των κοινών. Δηλαδή, δεν διασφαλίζει μόνο την ίση και όμοια χρήση των κοινών, αλλά απαιτεί, η χρήση να γίνεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε με αυτόν όχι μόνο να μη βλάπτεται η χρήση των κοινών από τους λοιπούς, αλλά οποιοδήποτε δικαίωμα αυτών από το δεσμό της οροφοκτησίας (ΑΠ 1439/2013, ΑΠ 381/2009 και ΑΠ 1658/2007 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 984/2010 ΕΔΠολ 2010.200, ΑΠ 234/2008 ΕΔΠολ 2009.6, ΑΠ 827/2005 ΕλλΔνη 2006.178, ΕφΑθ 6150/2009 ΕλλΔνη 2010.562).
II. Περαιτέρω, κατά την αληθή έννοια της διατάξεως του άρθρου 281 ΑΚ, το δικαίωμα ασκείται καταχρηστικά και όταν η συμπεριφορά του δικαιούχου που προηγήθηκε της ασκήσεώς του ή η πραγματική κατάσταση που διαμορφώθηκε κατά το διάστημα που μεσολάβησε χωρίς κατά νόμο να εμποδίζουν τη γένεση ή να επάγονται την απόσβεση του δικαιώματος, καθιστούν μη ανεκτή τη μεταγενέστερη άσκησή του, κατά τις περί δικαίου και ηθικής αντιλήψεις, του μέσου κοινωνικού ανθρώπου, αφού τείνει στην ανατροπή καταστάσεως που δημιουργήθηκε, υπό ορισμένες ειδικές συνθήκες και διατηρήθηκε για πολύ χρόνο, με επακόλουθο να συνεπάγεται επαχθείς συνέπειες για τον υπόχρεο. Απαιτείται δηλαδή για να χαρακτηρισθεί καταχρηστική η άσκηση του δικαιώματος να έχει δημιουργηθεί στον υπόχρεο, από τη συμπεριφορά του δικαιούχου, σε συνάρτηση με εκείνη του υπόχρεου και μάλιστα ευλόγως, η πεποίθηση ότι ο δικαιούχος δεν πρόκειται να ασκήσει το δικαίωμά του. Απαιτείται ακόμη οι πράξεις του υποχρέου και η υπ’ αυτού δημιουργηθείσα κατάσταση, που συνεπάγεται επαχθείς για τον υπόχρεο επιπτώσεις, να τελούν σε αιτιώδη σχέση με την προηγούμενη συμπεριφορά του δικαιούχου, αφού, κατά τους κανόνες της καλής πίστης, δεν συγχωρείται να γίνει προς απόκρουση του δικαιώματος, επίκληση πράξεων άσχετων με τη συμπεριφορά αυτή. Για την εφαρμογή της διατάξεως δεν αρκεί μόνη η επί μακρό χρόνο αδράνεια του δικαιούχου να ασκήσει το δικαίωμά του, ούτε η καλόπιστη πεποίθηση του υποχρέου ότι δεν υπάρχει δικαίωμα κατ` αυτού ή ότι δεν πρόκειται τούτο να ασκηθεί, ούτε κατ` ανάγκην από την άσκησή του να δημιουργούνται απλώς δυσμενείς ή και αφόρητες επιπτώσεις για τον υπόχρεο, αλλά απαιτείται κατά περίπτωση, συνδυασμός των ανωτέρω (Ολ.ΑΠ 5/2011, ΑΠ 16/2017, ΑΠ 206/2017, ΑΠ 536/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
III. Κατά το άρθρο 57 ΑΚ, όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του έχει το δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Με τη διάταξη αυτή προστατεύεται η προσωπικότητα και κατ’ επέκταση η αξία του ανθρώπου ως ατομικό δικαίωμα κατοχυρωμένο από το άρθρο 2 § 1 του Συντάγματος, αποτελεί δε η προσωπικότητα πλέγμα αγαθών που συνθέτουν την υπόσταση του προσώπου και είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα μαζί του. Τα αγαθά αυτά δεν αποτελούν μεν αυτοτελή δικαιώματα, αλλά επί μέρους εκδηλώσεις – εκφάνσεις (πλευρές) του ενιαίου δικαιώματος επί της προσωπικότητας, όμως η προσβολή της προσωπικότητας σε σχέση με οποιαδήποτε από τις εκδηλώσεις αυτές συνιστά προσβολή της συνολικής έννοιας της προσωπικότητας. Προϋποθέσεις για την προστασία της προσωπικότητας με τις διατάξεις των παραπάνω άρθρων είναι: α) η ύπαρξη προσβολής της προσωπικότητας με πράξη ή παράλειψη άλλου που διαταράσσει μία ή περισσότερες εκδηλώσεις της σωματικής, ψυχικής, πνευματικής και κοινωνικής ατομικότητας του βλαπτόμενου κατά τη στιγμή της προσβολής, β) η προσβολή να είναι παράνομη που συμβαίνει όταν γίνεται χωρίς δικαίωμα ή με βάση δικαίωμα, το οποίο όμως είτε είναι μικρότερης σπουδαιότητας στο πλαίσιο της έννομης τάξης είτε ασκείται καταχρηστικά κατά την έννοια των άρθρο 281 ΑΚ και 25 § 3 του Συντάγματος και γ) πταίσμα του προσβολέα (βλ. σχετ ΟλΑΠ 2/2008, ΑΠ 271/2012, ΑΠ 532/2011, ΑΠ 356/2010, ΑΠ 1007/2010, ΜΕφΠατρών 99/2021 και ΤρΕφΠατρών 57/2020 ΤΝΠ «ΝΟΜΟΣ»). Στην έννοια της προσωπικότητας εξάλλου, περιέχονται όλες εκείνες οι αστάθμητες αξίες, που απαρτίζουν την ουσία του ανθρώπου και προστατεύονται όλα τα αγαθά που τη συγκροτούν, ήτοι, μεταξύ άλλων, α) στοιχεία αναφορικά με τη ζωή, σωματική ακεραιότητα και την υγεία του προσώπου (σωματικά αγαθά), β) στοιχεία αναγόμενα στον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου (ψυχικά αγαθά), γ) στοιχεία σχετικά με την ελευθερία προς ανάπτυξη της προσωπικότητας, δ) στοιχεία συνδεόμενα με την τιμή του προσώπου, ε) στοιχεία του ιδιωτικού βίου και της σφαίρας του απορρήτου (ΑΠ 543/2009, ΑΠ 1095/2009, ΑΠ 261/2008, ΜΕφΠατρών 99/2021 και ΤρΕφΠατρών 57/2020 ΤΝΠ «ΝΟΜΟΣ»). Στην έννοια δε του δικαιώματος επί της προσωπικότητας περιλαμβάνονται όλα τα άυλα αγαθά, το οποία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με το πρόσωπο και ανήκουν σε αυτό, προσδιορίζεται δε αυτό εννοιολογικά και με τις διατάξεις των άρθρων 2 § 1, 5 § 1, 2 και 5 του ισχύοντος Συντάγματος, ενώ η συμπεριφορά με την οποία διαταράσσεται από τρίτους τέτοιο αγαθό κατά τρόπο, ώστε είτε να αλλοιώνεται ή να καταργείται η απορρέουσα από αυτό ωφέλεια, είτε να καθίσταται αδύνατη η απόλαυση του, συνιστά παράνομη προσβολή κατά τις διατάξεις των άρθρων 57, 59 του ΑΚ, όπως αυτές εμπλουτίζονται από το άρθρο 24 του Συντάγματος. Τέτοια προσβολή δημιουργείται και όταν παρακωλυθεί η χρήση κοινόχρηστου χώρου. Από το συνδυασμό του άνω άρθρου και των άρθρων 966, 967 και 59 του ΑΚ συνάγεται ότι, με την καθιέρωση κάποιου πράγματος ως κοινόχρηστου, το άτομο αποκτά εξουσία χρήσεως αυτού, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως άμεση εξουσία επί του πράγματος (νομή, οιονεί νομή ή κατοχή), είναι, όμως, απόρροια του επί της ιδίας προσωπικότητας ιδιωτικού δικαιώματος, η οποία (εξουσία χρήσεως) προσβάλλεται εξωτερικώς σε περίπτωση παρακωλύσεως της κοινής χρήσεως και η οποία, ως έκφανση της προσωπικότητας του πολίτη, περικλείει την ικανότητα για ακώλυτη ανάπτυξη της ανθρώπινης ενέργειας και προστατεύεται από το άρθρο 57 ΑΚ, που επιβάλλει, όπως αναλύεται κατωτέρω, την άρση της προσβολής και την παράλειψή της στο μέλλον, του προσβληθέντος δικαιουμένου να απαιτήσει, επιπλέον, κατ’ άρθρο 59 ΑΚ, χρηματική ικανοποίηση για την εκ της προσβολής ηθική βλάβη του. Προϋποθέσεις για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων είναι: α) η προσβολή του δικαιώματος της προσωπικότητας, η οποία προκαλείται με οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη τρίτου, με την οποία διαταράσσεται η κατάσταση που υπάρχει σε μία ή περισσότερες εκδηλώσεις της σωματικής, ψυχικής, πνευματικής και κοινωνικής ατομικότητας του βλαπτόμενου κατά τη στιγμή της προσβολής, β) η προσβολή να είναι παράνομη, πράγμα που συμβαίνει όταν η προσβολή γίνεται χωρίς δικαίωμα ή κατ’ ενάσκηση δικαιώματος, το οποίο όμως είναι από άποψη έννομης τάξης μικρότερης σπουδαιότητας, είτε ασκείται υπό περιστάσεις που καθιστούν την άσκηση αυτού καταχρηστική σύμφωνα με το άρθρο 281 ΑΚ το άρθρο 25 § 3 του Συντάγματος, και γ) για την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης και υπαιτιότητα του προσβολέως (ΑΠ 158/2019 ΤΝΠ «ΝΟΜΟΣ»).
Με τον πρώτο λόγο έφεσης οι εκκαλούντες διαμαρτύρονται για την απόρριψη από το πρωτόδικο Δικαστήριο της ένστασης που προέβαλαν περί καταχρηστικής ασκήσεως δικαιώματος των εναγόντων–εφεσιβλήτων. Συγκεκριμένα, εστιάζουν στο γεγονός ότι επί σειρά ετών οι εφεσίβλητοι δεν είχαν διαμαρτυρηθεί για την τοποθέτηση της λέμβου στον κοινόχρηστο χώρο της πρασιάς, ούτε για την κατεδάφιση τμήματος του μαντρότοιχου προκειμένου να τοποθετηθεί η γκαραζόπορτα. Η συμπεριφορά δε των εναγόντων δημιούργησε σε αυτούς την πεποίθηση ότι συναινούν στις παραπάνω ενέργειες και δεν προτίθενται να διαμαρτυρηθούν στο μέλλον. Ωστόσο, ο λόγος αυτός έφεσης τυγχάνει μη νόμιμος και ως εκ τούτου απορριπτέος. Ειδικότερα, τα πραγματικά περιστατικά τα οποία αναφέρονται από τους εκκαλούντες, ακόμα κι αν θεωρηθούν ότι είναι αληθή, δεν αρκούν για να καταστήσουν καταχρηστική την άσκηση της κρινόμενης αγωγής εκ μέρους των εναγόντων – εφεσιβλήτων, σύμφωνα με τα στη νομική σκέψη υπό στοιχείο II της παρούσας αναφερόμενα, δεδομένου ότι οι αξιώσεις του κυρίου για την προστασία της κυριότητας ή συγκυριότητάς του επί των κοινοκτήτων -κοινοχρήστων χώρων της οικοδομής, στην οποία βρίσκεται η αυτοτελής οριζόντια ιδιοκτησία του, που έχουν νόμιμη θεμελίωση στις σχετικές περί οριζοντίου ιδιοκτησίας διατάξεις δεν υπόκεινται σε παραγραφή, ούτε δύναται να αποδυναμωθούν ένεκα αχρησίας, ενώ εν προκειμένω, η επικαλούμενη, εκ μέρους των εναγομένων, αδράνεια των εναγόντων να ασκήσουν την αγωγή τους δεν δύναται από μόνη της και άνευ ετέρου να καταστήσει καταχρηστική την άσκηση του δικαιώματός τους. Συνεπώς, δοθέντος ότι οι εκκαλούντες δεν επικαλούνται πέραν της αδράνειας, συγκεκριμένη προηγούμενη συμπεριφορά των αντιδίκων τους, με βάση την οποία να δημιουργήθηκε σε αυτούς η πεποίθηση ότι δεν πρόκειται να ασκηθεί το ένδικο δικαίωμα, ούτε, όμως, εκθέτουν με συγκεκριμένο τρόπο ποιες είναι οι επαχθείς για τους ίδιους συνέπειες από την ανατροπή της κατάστασης που διαμορφώθηκε, ο σχετικός πρώτος λόγος έφεσης τυγχάνει απορριπτέος ως μη νόμιμος.
Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων, το περιεχόμενο των οποίων περιλαμβάνεται στα πρακτικά της πρωτόδικης δίκης, από τις υπ’ αριθ. …/25-11-2022, …/25-11-2022 και …./25-11-2022 ένορκες βεβαιώσεις της ……….. της ……….και της ……….., που λήφθηκαν ενώπιον του Ειρηνοδίκη Πειραιώς, με επιμέλεια των εναγόμενων, κατόπιν νόμιμης και εμπρόθεσμης κλήτευσης των εναγόντων (βλ. την προσαγόμενη από 18-11-2022 κλήση – γνωστοποίηση εξέτασης μάρτυρα, με την συνημμένη σε αυτήν υπ’ αριθμ. ………… Β/22-11-2022 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στην περιφέρεια του Εφετείου Πειραιά, με έδρα το Πρωτοδικείο Πειραιά, ……….), από όλα τα έγγραφα που προσάγουν με επίκληση οι διάδικοι, μεταξύ των οποίων φωτογραφίες, των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητείται από τους αντιδίκους τους (άρθρα 444 § 1 στοιχ. γ΄, 445, 448 § 2 , 457 § 4 ΚΠολΔ), καθώς και από τις ομολογίες των διαδίκων που αναφέρονται ειδικότερα παρακάτω, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι είναι κύριοι αυτοτελών ιδιοκτησιών μίας πολυκατοικίας, που αποτελείται από ισόγειο και τρεις ορόφους, βρίσκεται στη … Αττικής επί των οδών ……….. και έχει ανεγερθεί επί του υπ’ αριθ. … οικοπέδου του υπ’ αριθ. … Α Ο.Τ., το οποίο συνορεύει βορειοανατολικά με την οδό ……. επί προσώπου 16,50 μέτρων, βορειοδυτικά με το υπ’ αριθ. … οικόπεδο επί πλευράς 7 μ., ανατολικά με την οδό ……… επί προσώπου 6,10 μ. και δυτικά με το υπ’ αριθ. … οικόπεδο. Η πολυκατοικία έχει υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3741/1929 και των άρθρων 1002 και 1117 ΑΚ με την υπ’ αριθ. …./30-4-1971 πράξη δωρεάς εν ζωή διαμερίσματος (μη υφιστάμενου) και σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας του συμβολαιογράφου Νίκαιας ………, που μεταγράφηκε νόμιμα στον τόμο …. με αριθμό …….. των βιβλίων μεταγραφών του υποθηκοφυλακείου Νίκαιας. Ο πρώτος ενάγων είναι ιδιοκτήτης του με ΚΑΕΚ ……….. διαμερίσματος του πρώτου ορόφου της πολυκατοικίας, το οποίο περιήλθε σε αυτόν κατά πλήρη κυριότητα, λόγω αγοράς, δυνάμει του υπ’ αριθ. ………/27-5-2010 συμβολαίου αγοραπωλησίας της συμβολαιογράφου Νίκαιας …….., το οποίο έχει καταχωρηθεί νόμιμα στο οικείο κτηματολογικό γραφείο. Επίσης, με το υπ’ αριθ. ……../18-3-2009 συμβόλαιο γονικής παροχής ψιλής κυριότητας της συμβολαιογράφου Νίκαιας …….., το οποίο καταχωρήθηκε νόμιμα στο οικείο κτηματολογικό γραφείο, ο δεύτερος ενάγων μεταβίβασε λόγω γονικής παροχής κατά ψιλή κυριότητα στην τρίτη ενάγουσα – θυγατέρα του το με ΚΑΕΚ ………… διαμέρισμα του δεύτερου ορόφου της πολυκατοικίας, παρακρατώντας για τον εαυτό του εφ’ όρου ζωής του το δικαίωμα της επικαρπίας επί του διαμερίσματος. Η παραπάνω οριζόντια ιδιοκτησία είχε περιέλθει κατά πλήρη κυριότητα στον δεύτερο ενάγοντα, κατά μεν τα κτίσματα εξ ανεγέρσεως με επιμέλεια και δαπάνες του, δυνάμει της υπ’ αριθ. ……../26-5-1971 άδειας προσθήκης δεύτερου ορόφου της Υπηρεσίας Πολεοδομίας Πειραιά, ως προς δε το εξ αδιαιρέτου ποσοστό οικοπέδου που αναλογεί σε αυτήν, λόγω δωρεάς εν ζωή των γονέων του, ……… και ……….., δυνάμει του προαναφερόμενου υπ’ αριθ. ………./30-4-1971 συμβολαίου. Περαιτέρω, στον τέταρτο ενάγοντα ανήκε κατά πλήρη κυριότητα το με ΚΑΕΚ ………. διαμέρισμα του τρίτου ορόφου της πολυκατοικίας, το οποίο απέκτησε κατά πλήρη κυριότητα, όπως συνομολογείται από τους διαδίκους, κατά μεν τα κτίσματα εξ ανεγέρσεως με επιμέλεια και δαπάνες του, δυνάμει της υπ’ αριθ. ………./7-2-1975 άδειας προσθήκης τρίτου ορόφου της Υπηρεσίας Πολεοδομίας Πειραιά, ως προς δε το εξ αδιαιρέτου ποσοστό οικοπέδου, λόγω δωρεάς εν ζωή των γονέων του, ….. και ………., δυνάμει του υπ’ αριθ. ……../5-10-1974 συμβολαίου δωρεάς εν ζωή του συμβολαιογράφου Νίκαιας ………….., το οποίο μεταγράφηκε νόμιμα στα βιβλία μεταγραφών του υποθηκοφυλακείου Νίκαιας. Ήδη, το ως άνω διαμέρισμα ανήκει, μετά τον θάνατο του τέταρτου ενάγοντα, εξ αδιαιρέτου, στις εξ αδιαθέτου κληρονόμους του, όπως αυτές αναφέρονται παραπάνω, οι οποίες και συνεχίζουν τη δίκη ως καθολικοί διάδοχοί του. Από την άλλη πλευρά, δυνάμει του υπ’ αριθ. ……../29-12-1983 συμβολαίου του συμβολαιογράφου Νίκαιας …….., το οποίο μεταγράφηκε νόμιμα, ο πρώτος εναγόμενος απέκτησε αρχικά κατά πλήρη κυριότητα το με ΚΑΕΚ ……… διαμέρισμα του ισογείου της πολυκατοικίας, λόγω γονικής παροχής της μητέρας του, ………. Στη συνέχεια, όπως συνομολογείται από τους διαδίκους, με το υπ’ αριθ. ……./7-5-2003 νόμιμα μεταγεγραμμένο συμβόλαιο ο παραπάνω μεταβίβασε στην δεύτερη εναγόμενη – θυγατέρα του, λόγω γονικής παροχής, το δικαίωμα της ψιλής κυριότητας επί του παραπάνω διαμερίσματος, παρακρατώντας υπέρ του ίδιου εφ’ όρου ζωής του το δικαίωμα της επικαρπίας. Σε καθεμία από τις παραπάνω αναφερόμενες τέσσερις οριζόντιες ιδιοκτησίες αντιστοιχεί ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του οικοπέδου 250/1000 εξ αδιαιρέτου, ενώ, όπως συνομολογείται από τους διαδίκους, δεν έχει συνταχθεί κανονισμός της πολυκατοικίας, με τον οποίο να ρυθμίζονται οι σχέσεις μεταξύ των συνιδιοκτητών. Επομένως, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των διαδίκων ρυθμίζονται από τυχόν σχετικές προβλέψεις που περιλήφθηκαν στην προαναφερόμενη υπ’ αριθ. ……./30-4-1971 συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία η οικοδομή υπήχθη στο σύστημα της οροφοκτησίας, και ελλείψει σχετικών προβλέψεων ρυθμίζονται από τις διατάξεις των άρθρων 1117 ΑΚ, 1 § 1, 2 § 1, 3 § 1, 5 εδ. α’ και 13 του ν. 3741/1929 «περί ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους», και, συμπληρωματικά, από εκείνες των άρθρων 785 και 787 ΑΚ. Στην ως άνω υπ’ αριθ. ……./30.04.1971 συμβολαιογραφική πράξη, προβλέπονται επί λέξει τα εξής σε σχέση με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συνιδιοκτητών: «1) Εκάτερος των συμβαλλομένων υποχρεούται ν’ ασκή τα εκ του παρόντος δικαιώματά του κατά τους κανόνας της καλής πίστεως και εις τρόπον ώστε η άσκησις τούτων υπό του ενός να μη παρεμποδίζει την άσκησιν παρά του ετέρου. 2) Έκαστος των κυρίων των ως άνω οριζόντιων ιδιοκτησιών θα δύναται ελευθέρως εφ’ όσον δεν βλάπτη τον έτερον να προβαίνει εις ανέγερσιν κτισμάτων και εν γένει διαρρύθμησιν του χώρου του αποτελούντος την ανεξάρτητον ιδιοκτησίαν του χωρίς ν’ ανατρέπεται κατά τ’ ανωτέρω η ιδιοκτησία επί του οικοπέδου και οφείλει να τηρή τας ισχύουσας πολεοδομικάς διατάξεις. 3) Ο κύριος και κάτοχος εκάστης οριζοντίου ιδιοκτησίας και οι καθολικοί και οι ειδικοί αυτών διάδοχοι θα δύνανται την εις αυτόν ανήκουσαν ιδιοκτησίαν κατά το επί του οικοπέδου ποσοστόν του εφ’ ης θα έχη αποκλειστικήν κυριότητα, νομήν και κατοχήν να διαχωρίζη περαιτέρω ταύτην εις πλείονας ή συνενώνει πλείονας ελάσσονας εις μίαν μείζονα τοιαύτην ή επιφέρει εις αυτάς διαφόρους αλλαγάς κατανέμων τα ποσοστά συγκυριότητος επί του οικοπέδου διά χωριστής συμβολαιογραφικής πράξεως (ήτοι δι’ αυτοσυμβάσεως συμφώνως τω άρθρω 235 του Α.Κ.) νομίμως μεταγραφησομένης υπό τον όρον να μη θίγωνται αι εκατέρωθεν αυτοτελείς διακεκριμένας ιδιοκτησίας, οιαδήποτε δε εμπράγματος δικαιοπραξία είτε εν ζωή είτε αιτία θανάτου σχέσιν έχουσα με το άνω ακίνητον δέον να αναφέρεται εις την παρούσαν πράξιν μου. 3) Εκάτερος των κυρίων των ως άνω οριζοντίων ιδιοκτησιών θα συμμετέχει εις τα κοινόχρηστα πράγματα και μέρη του όλου ακινήτου κατά το επί του οικοπέδου ποσοστόν του…». Περαιτέρω, το οικόπεδο, το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, έχει πρόσοψη 16,50 μ. στην οδό …. και πρόσοψη 6,10 μ. στην οδό …., διαθέτει τρεις κοινόχρηστες εισόδους. Πρόκειται για τρεις σιδερένιες πόρτες στον εξωτερικό μαντρότοιχο που το περικλείει, από τις οποίες η μία βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά του οικοπέδου επί της οδού …. και οι άλλες δύο βρίσκονται στην ανατολική πλευρά επί της οδού ….. Οι είσοδοι αυτές απεικονίζονται στις φωτογραφίες που προσάγουν με επίκληση οι ενάγοντες ως σχετικά 13α’ – 13δ’, και, συγκεκριμένα, στο σχετικό 13α’ απεικονίζεται η είσοδος επί της οδού ….., στο σχετικό 13β’ απεικονίζονται οι δύο είσοδοι επί της οδού …., στο σχετικό 13γ’ η αριστερή είσοδος της οδού ……………… για εκείνον που βλέπει την οικοδομή από την οδό …….. και στο 13δ’ η δεξιά είσοδος της οικοδομής. Επίσης, η είσοδος επί της οδού ……… απεικονίζεται και στην φωτογραφία που προσάγουν με επίκληση οι εναγόμενοι ως σχετικό 10α’. Από το έτος 1971 το ισόγειο διαμέρισμα εξυπηρετούνταν από την είσοδο της πολυκατοικίας που βρίσκεται επί της οδού ………………. Η είσοδος αυτή, έτσι όπως είναι διαμορφωμένη όλη η οικοδομή, από άποψη λειτουργικότητας και προσανατολισμού είναι προορισμένη για να εξυπηρετεί την βορειοανατολική πλευρά του οικοπέδου και, ειδικότερα, την ισόγεια ιδιοκτησία, αφού βρίσκεται σχεδόν μπροστά από την κύρια είσοδό της, μέσω της οποίας οι ιδιοκτήτες της εισέρχονται σε αυτήν. Αντίθετα, η είσοδος επί της οδού ………………, από άποψη λειτουργικότητας και προσανατολισμού, δεν εξυπηρετεί άλλο διαμέρισμα της πολυκατοικίας. Έτσι, παρά το γεγονός ότι οι τρεις είσοδοι είναι κοινόχρηστες, οι μεν εναγόμενοι και οι δικαιοπάροχοί τους εξυπηρετούνταν από την είσοδο επί της οδού ………………, οι δε ενάγοντες και οι δικαιοπάροχοί τους εξυπηρετούνταν από την αριστερή είσοδο επί της οδού ………………. Η χρήση των εισόδων επί των οδών ……………… και ……………… αποτυπώθηκε στην παραπάνω αναφερόμενη πράξη σύστασης της οροφοκτησίας, στην οποία προβλέπεται ότι το μεν ισόγειο διαμέρισμα έχει «ιδίαν είσοδον επί των οδών ……………… και ………………», καθώς και ότι τα διαμερίσματα του πρώτου, δεύτερου και τρίτου ορόφου έχουν «κοινήν είσοδον επί της οδού ………………». Έτσι, με την παραπάνω πρόβλεψη δημιουργήθηκε περιορισμός, με την παραχώρηση αποκλειστικής χρήσης της κοινόχρηστης εισόδου επί της οδού ………………, που φέρει τον χαρακτήρα δουλείας, με την έννοια ότι δεσμεύει τους καθολικούς και ειδικούς διαδόχους των συμβαλλομένων στην πράξη σύστασης της οροφοκτησίας. Περαιτέρω, όπως οι ίδιοι οι εναγόμενοι συνομολογούν είχαν τοποθετήσει στον κοινόχρηστο χώρο της αυλής επί της οδού ……………… γλάστρες, ντουλάπες και εργαλεία. Ωστόσο, η τοποθέτηση, μονομερώς από τους εναγόμενους των ως άνω αντικειμένων συνιστά παράβαση των κανονισμών της νομοθεσίας, η οποία ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ συνιδιοκτητών επί κοινών μερών του ακινήτου στα οποία τυγχάνουν συγκύριοι, διότι εμποδίζουν την κοινή χρήση και προσβάλουν το δικαίωμα συγκυριότητας. Επιπλέον, η τοποθέτηση των παραπάνω αντικειμένων δεν προσιδιάζει στη φύση του χώρου και μεταβάλει τον συνήθη προορισμό του. Επομένως, η εκκαλουμένη που διέταξε την αφαίρεση των ντουλαπών, γλαστρών και εργαλείων που είχαν τοποθετήσει οι εναγόμενοι στον κοινόχρηστο χώρο της αυλής επί της οδού ……………… ορθά εφάρμοσε τον νόμο και εκτίμησε τις αποδείξεις και ο σχετικός δεύτερος λόγος της έφεσης πρέπει να απορριφθεί ως ουσία αβάσιμος.
Επιπλέον, το έτος 1987 ο πρώτος εναγόμενος αγόρασε μία πλαστική λέμβο, μήκους 4,5 μ. και πλάτους 1,60 μ., την οποία εναπόθετε μέχρι το έτος 2007 στο πεζοδρόμιο και μετέπειτα στην κοινόχρηστη πρασιά, που βρίσκεται επί της οδού ……………… στην βορειοανατολική πλευρά του οικοπέδου. Στη συνέχεια, το έτος 2016 ο ίδιος αγόρασε μία πλαστική λέμβο, μήκους 4,5 μ., σε αντικατάσταση της προηγούμενης, την οποία, επίσης, εναποθέτει σε μόνιμη βάση στον παραπάνω κοινόχρηστο χώρο, γεγονός που δεν αμφισβητείται ειδικά από τους εναγόμενους. Η τοποθέτηση των λέμβων στον παραπάνω κοινόχρηστο χώρο έγινε χωρίς τη συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών, δοθέντος ότι το έτος 2011 ο πρώτος εναγόμενος ζήτησε από τους τότε συνιδιοκτήτες να συναινέσουν εγγράφως στην εν λόγω τοποθέτηση, εκείνοι αρνήθηκαν. Επιπλέον, ο πρώτος ενάγων διαμαρτυρήθηκε με το από 25-6-2021 εξώδικο έγγραφό του, διότι η εν λόγω χρήση αντιτίθεται στον συνήθη προορισμό που έχει η πρασιά από τη φύση της. Επίσης η τοποθέτηση της λέμβου στον κοινόχρηστο χώρο καθιστά αδύνατη την πρόσβαση των λοιπών συνιδιοκτητών στον κοινόχρηστο χώρο, με αποτέλεσμα να αναιρείται ουσιαστικά η δυνατότητα κοινής χρήσης, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 5 ν. 3741/1929 και 787 ΑΚ. Εξάλλου, προκειμένου να μετακινεί την λέμβο του από και προς τον παραπάνω κοινόχρηστο χώρο, ο πρώτος εναγόμενος το έτος 2007 κατεδάφισε αυθαίρετα τμήμα του μαντρότοιχου επί της οδού ………………, εμβαδού 3 μ. Χ 0,60 Χ 0,20, και τοποθέτησε γκαραζόπορτα, μήκους 3 μ. Με τις παραπάνω επεμβάσεις στον μαντρότοιχο, ο οποίος υπάγεται στα αντικείμενα αναγκαστικής συγκυριότητας, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 2 § 1 του ν. 3741/1929 και 1002 ΑΚ, πέραν του ότι παραβιάσθηκαν οι διατάξεις της ισχύουσας πολεοδομικής νομοθεσίας (άρθρα 22 Γ.Ο.Κ., 4 του ν. 4067/2012), όπως προκύπτει από την υπ’ αριθ. …../15.03.2022 έκθεση αυτοψίας της Διεύθυνσης Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη, δεν διασφαλίζεται ίση και όμοια χρήση των συνιδιοκτητών, κατά παράβαση του άρθρου 3 § 2 ν. 3741/1929, αφού οι επεμβάσεις αυτές έγιναν αποκλειστικά προς το συμφέρον του πρώτου εναγόμενου και δεν εξυπηρετούν με οποιονδήποτε τρόπο τη σύγχρηση από τους υπόλοιπους συνιδιοκτήτες, επομένως, και από τους ενάγοντες. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη διέταξε την απομάκρυνση της λέμβου, την αφαίρεση της γκαραζόπορτας και την επαναφορά του μανδρότοιχου στην προηγούμενη κατάσταση. Για τα ως άνω αναφερόμενα δεν υπάρχει λόγος έφεσης, ωστόσο επισημαίνονται στην παρούσα αναφορικά με τον τρίτο λόγο έφεσης, με τον οποίο οι εναγόμενοι – εκκαλούντες διαμαρτύρονται για την επιδίκαση ηθικής βλάβης αλλά και για το ύψος αυτής, ήτοι ποσού 500 ευρώ για έκαστο εξ αυτών. Σύμφωνα με τα αναφερόμενα ανωτέρω, εκ των ως άνω προσβολών, οι ενάγοντες και ήδη εφεσίβλητοι από την ψυχική στενοχώρια και τις ταλαιπωρίες που βίωσαν, καθώς θίχτηκαν τα δικαιώματα της συγκυριότητας και της σύγχρησης στους ανωτέρω κοινόχρηστους χώρους, αφετέρου διότι λόγω της ως άνω κατάστασης δημιουργούνταν με τους αντιδίκους τους συνεχώς προστριβές και διαπληκτισμοί, υπέστησαν και ηθική βλάβη για την αποκατάσταση της οποίας πρέπει να αναγνωριστεί ότι οφείλεται υπέρ αυτών ανάλογη χρηματική ικανοποίηση. Στην προκειμένη περίπτωση, το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη, με αξιολόγηση και στάθμιση όλων των διαμορφωτικών συνθηκών κατά τον κρίσιμο χρόνο του προσδιορισμού της, μεταξύ των άλλων, τις ως άνω συνθήκες της επίμαχης παράνομης συμπεριφοράς των εναγομένων και του μακρού χρόνου επίμονης αδικαιολόγητης διατήρησης αυτής, το είδος της προσβολής, του ψυχικού άλγους που δοκίμασαν οι ενάγοντες και ήδη εφεσίβλητοι, το βαθμό του πταίσματος των εναγομένων, τις ιδιότητες και την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των διαδίκων μερών, κρίνει ότι πρέπει να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να καταβάλουν έκαστος εξ αυτών ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, το ποσό των 500 ευρώ. Το ποσό αυτό κρίνεται ως δίκαιο και εύλογο δηλαδή, ανάλογο με τις συγκεκριμένες περιστάσεις της προκείμενης περίπτωσης, αλλά και σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 § 1 του Συντάγματος και 2, 9 § 2 και 10 § 2 της ΕΣΔΑ), όπως η αρχή αυτή, εξειδικεύεται με την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ για τον προσδιορισμό του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης, σύμφωνα με όσα αναλυτικά αναπτύχθηκαν στην υπό στοιχείο III νομική σκέψη της παρούσας. Συνεπώς το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που κατά αποτέλεσμα έκρινε ότι η ενάγουσα υπέστη ηθική βλάβη και έκρινε ότι το ύψος αυτής ανέρχεται στο αυτό με την παρούσα κρίση ποσό, έστω και με ελλιπή αιτιολογία που αντικαθίσταται από αυτήν της παρούσας (άρθρο 534 ΚΠολΔ), ορθώς κατ’ αποτέλεσμα εφάρμοσε το νόμο και εκτίμησε τις αποδείξεις, συνεπώς οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί των εναγομένων, που συνιστούν τον σχετικό τρίτο λόγο της ένδικης έφεσης πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Τέλος, με τον τέταρτο λόγο έφεσης οι εναγόμενοι – εφεσίβλητοι παραπονούνται ότι εσφαλμένα η εκκαλουμένη τους καταδίκασε στην πληρωμή μέρους της δικαστικής δαπάνης των εναγόντων – εφεσιβλήτων, ενώ έπρεπε να την συμψηφίσει, τουλάχιστον μεταξύ των δεύτερου, τρίτου και τέταρτου εξ αυτών, λόγω της συγγενικής τους σχέσης. Σύμφωνα με το άρθρο 179 ΚΠολΔ: «Το δικαστήριο μπορεί να συμψηφίσει όλα τα έξοδα ή ένα μέρος τους, μόνο όταν πρόκειται για διαφορές ανάμεσα σε συζύγους ή σε συγγενείς εξ αίματος έως και τον δεύτερο βαθμό ή όταν η ερμηνεία του κανόνα δικαίου που εφαρμόσθηκε ήταν ιδιαίτερα δυσχερής. Το δικαστήριο μπορεί επίσης να συμψηφίσει ένα μέρος των εξόδων, εάν, κατ` εκτίμηση των περιστάσεων, υπήρχε εύλογη αμφιβολία για την έκβαση της δίκης.». Από την ως διάταξη και από τη γραμματική και μόνο διατύπωση αυτής, προκύπτει ότι είναι δυνητική η δυνατότητα του Δικαστηρίου για συμψηφισμό της δικαστικής δαπάνης των διαδίκων, σε περίπτωση που συντρέχει κάποια από τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις. Συνεπώς, εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου ο συμψηφισμός των δικαστικών εξόδων και ουδέν σφάλμα υφίσταται εν προκειμένου που με την εκκαλουμένη δεν συμψηφίστηκαν αυτά, παρόλη τη συγγενική σχέση μεταξύ των διαδικων. Επομένως, ο τέταρτος λόγος έφεσης τυγχάνει απορριπτέος ως μη νόμιμος. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που δέχθηκε όσα και το παρόν και απέρριψε την αγωγή ορθά ερμήνευσε και εφήρμοσε τον νόμο, ελλείψει δε άλλου λόγου έφεσης, πρέπει η τελευταία να απορριφθεί κατ’ ουσίαν, στο σύνολό της. Τέλος, οι εκκαλούντες πρέπει να καταδικαστούν στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων των εφεσίβλητων, για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, λόγω της ήττας τους (άρ.176, 183 ΚΠολΔ), για τον ίδιο δε λόγο πρέπει να διαταχθεί η εισαγωγή του παράβολου, που προκαταβλήθηκε κατά την κατάθεση της έφεσης από αυτούς, στο Δημόσιο Ταμείο (άρθρ. 495 § 4 ΚΠολΔ), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό της παρούσας απόφασης.
ΠΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ την έφεση αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ αυτήν κατ’ ουσίαν.
ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ τους εκκαλούντες στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων των εφεσίβλητων, τα οποία ορίζει στο ποσό των εξακοσίων (600) ευρώ.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την εισαγωγή του παράβολου, που έχει προκαταβληθεί από τους εκκαλούντες, στο Δημόσιο Ταμείο.
KPIΘHKE, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους στον Πειραιά, στις 1.7.2024
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Ο ΓPAMMATEAΣ