ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός 347/2024
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Ναυτικό Τμήμα
Αποτελούμενο από τον Δικαστή Αναστάσιο Αναστασίου, Εφέτη, ο οποίος ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς και από τη Γραμματέα Δ.Π..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις …………, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΩΝ ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΩΝ: Α] …….. Β] ……… και Γ] …………….., άνευ αριθμού φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) στην Ελλάδα, τους οποίους στο ακροατήριο εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος τους Πασχάλης Μόσχος της δικηγορικής εταιρίας με την επωνυμία «ΔΕ Παυλάκης – Μόσχος και Συνεργάτες», με δήλωση κατ’ άρθρο 242 § 2 ΚΠΔ και
ΤΩΝ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ: Α] εταιρίας με την επωνυμία «………» («……….»), με καταστατική έδρα στη ….. και πραγματική στην Ελλάδα, επί της συμβολής των οδών …….. στην …….. Αττικής, άνευ ΑΦΜ, όπως εκπροσωπείται νόμιμα και Β] εταιρίας με την επωνυμία «………..» («…………»), που εδρεύει άλλως είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα, επί της συμβολής των οδών ……… στην ……… Αττικής, άνευ ΑΦΜ, όπως εκπροσωπείται νόμιμα, οι οποίες αμφότερες στο ακροατήριο εκπροσωπήθηκαν από την πληρεξούσια δικηγόρο τους Αικατερίνη Πρωτόπαπα της δικηγορικής εταιρίας με την επωνυμία «ΔΕ Μαρία Σωτηροπούλου και Συνεργάτες», με δήλωση κατ’ άρθρο 242 § 2 ΚΠολΔ.
Οι εκκαλούντες άσκησαν ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 25.9.2020 και με αριθμό εκθέσεως καταθέσεως ………../25.9.2020 αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε η με αριθμό 1068/2022 οριστική απόφαση του παραπάνω Δικαστηρίου, με την οποία η αγωγή απορρίφθηκε.
Την απόφαση αυτή προσέβαλαν ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου οι ενάγοντες, ήδη εκκαλούντες, με την από 20.5.2022 και με αριθμό εκθέσεως καταθέσεως …./20.5.2022 έφεσή τους, δικάσιμος για την εκδίκαση της οποίας ορίστηκε αρχικώς η 16η.3.2023 και ακολούθως, κατόπιν αναβολής, αυτή που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο, οπότε εκφωνήθηκε αυτή με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων δεν παραστάθηκαν αλλά προκατέθεσαν τις προτάσεις τους και με σχετική δήλωσή τους δήλωσαν, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 242 § 2 ΚΠολΔ, ότι συμφωνούν να συζητηθεί η έφεση χωρίς να παρασταθούν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Η ένδικη από 20.5.2022 έφεση (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως ενδίκου μέσου του Πρωτοδικείου Πειραιώς …../20.5.2022 και αριθμός εκθέσεως προσδιορισμού δικογράφου του Εφετείου Πειραιώς …../20.5.2022), με την οποία πλήττεται η με αριθμό 1068/5.4.2022 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε κατ’ αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών – εργατικών διαφορών και απέρριψε την από 25.9.2020 αγωγή (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως ………/25.9.2020) των ήδη εκκαλούντων, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 495 §§ 1, 2, 511, 513 § 1 στοιχ. β, 516 § 1, 517 και 518 § 2 ΚΠολΔ, πριν από την επίδοση της εκκαλουμένης, που επακολούθησε (βλ. την υπ’ αριθμ. …………/30.5.2022 επιδοτήρια έκθεση του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών με έδρα στο Πρωτοδικείο Αθηνών ……..). Επομένως, εφόσον παραδεκτώς φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρο 19 ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 4 § 2 του Ν. 3994/2011), η ένδικη έφεση, η οποία συνοδεύεται, ως εκ περισσού βέβαια, λόγω της φύσεως της διαφοράς ως εργατικής από το με αριθμό ………. ηλεκτρονικό παράβολο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, του οποίου η αξία καταβλήθηκε στις 20.5.2022, όπως αποδεικνύεται από την επισυναφθείσα στο εφετήριο έγγραφη απόδειξη της ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ», πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω (άρθρο 533 § 1 ΚΠολΔ), κατά την ίδια όπως και πρωτοδίκως διαδικασία.
ΙΙ. Με την αγωγή τους, επί της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, οι εκκαλούντες, υπήκοοι Ουκρανίας, αναφέρθηκαν, πρώτον, στην οικογενειακή σχέση τους με τον …………., ναυτικό, σύζυγο της πρώτης και τέκνο των λοιπών από αυτούς, δεύτερον, στη ναυτολόγηση του τελευταίου, δυνάμει σύμβασης ναυτικής εργασίας ορισμένου χρόνου και αντί μηνιαίου κλειστού μισθού ύψους χιλίων εξακοσίων δολαρίων ΗΠΑ (1.600 $) στις 9.7.2020 με την ειδικότητα του προσοντούχου ναύτη στο υπό σημαία Λιβερίας δεξαμενόπλοιο B, του οποίου η μεν κυριότητα ανήκε στην πρώτη, ο δε εφοπλισμός ασκείτο από τη δεύτερη των εναγόμενων εταιριών, τρίτον, στη μετάβασή του στις 11.7.2020 στο λιμένα Κοτονού του Μπενίν στην υποσαχάρια Αφρική, στην παραμονή του εκεί μαζί με άλλα νεοπροσληφθέντα μέλη του πληρώματος του σε ξενοδοχείο σε αναμονή του κατάπλου του πλοίου και στην επιβίβασή του σ’ αυτό στον ίδιο λιμένα στις 27.7.2020, τέταρτον, στον θάνατο του …………., που επήλθε στις 4.8.2020 σε νοσοκομείο του λιμένα του Λομέ στο Τόγκο συνεπεία πολλαπλής οργανικής κατάρρευσης και καρδιακής ανεπάρκειας, απότοκες ελονοσίας και, πέμπτον, στην ένταση του ψυχικού άλγους που προκάλεσε στους ενάγοντες ο χαμός του οικείου τους υπό συνθήκες που συγκροτούν την έννοια του εργατικού ατυχήματος. Το θανατηφόρο αποτέλεσμα της ασθένειας του τελευταίου απέδωσαν σε παράνομες παραλείψεις των αντιδίκων τους και των προστηθέντων αυτών, ιδιαίτερα δε του πλοιάρχου του πλοίου B, οι οποίοι, πρώτον, δεν του χορήγησαν προληπτική αγωγή κατά της ελονοσίας, όπως είχαν [και] συμβατική υποχρέωση, κατά τον χρόνο της παραμονής του στο Κοτονού, δεύτερον, δεν μερίμνησαν για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της ασθένειάς του με παραπομπή του σε ιατρό στο Κοτονού ούτε πριν την επιβίβασή του στο πλοίο ούτε πριν τον απόπλου του από εκεί στις 29.7.2020 ούτε και στο λιμένα του Λομέ, όπου κατέπλευσε το πλοίο την ίδια ημέρα, αν και ήταν ήδη τότε εμπύρετος, τρίτον, δεν μερίμνησαν για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της ασθένειάς του επί του πλοίου κατά τις πρώτες ημέρες μετά την επιβίβασή του και, συγκεκριμένα, από τις 29.7.2020, οπότε εμφάνισε αύξηση της θερμοκρασίας του σώματός του, ωχρότητα δέρματος και οφθαλμών, ρίγη και κοιλιακό άλγος, μέχρι την 1η.8.2020, οπότε η κατάστασή του επιδεινώθηκε, αφού είχε απώλεια δυνάμεων, δεν μπορούσε να λάβει νερό και τροφή και κατά διαστήματα εμφάνιζε απώλεια συνειδήσεως, ειδικότερα δε παρέλειψαν τη σωστή εξέταση του ασθενή, την ορθή αξιολόγηση της κατάστασής του, τη λήψη ιατρικής συμβουλής από την ξηρά και τη χορήγηση των ενδεδειγμένων ανθελονοσιακών φαρμάκων και, τέταρτον, δε φρόντισαν ούτε για την έγκαιρη μεταφορά του σε νοσοκομείο στην ξηρά στις 29.7.2020, οπότε το πλοίο ναυλοχούσε έξω από το λιμένα του Λομέ ούτε για τη ταχεία αποβίβασή του με ταχύπλοο σκάφος ή ελικόπτερο κατά τις επόμενες ημέρες, ιδιαίτερα δε μετά την 1η.8.2020, αν και το πλοίο παρέπλεε τότε τις ακτές της δυτικής Αφρικής και βρισκόταν σε κοντινή απόσταση από αυτές. Επικαλούμενοι δε περαιτέρω ότι, κατά το εφαρμοστέο ελληνικό ουσιαστικό δίκαιο, οι παραλείψεις αυτές συνιστούν παράβαση όχι μόνον των σχετικών κανονισμών ασφαλείας που προβλέπονται α] στο άρθρο IV της Διεθνούς Συμβάσεως Ναυτικής Εργασίας (Maritime Labor Convention – MLC) του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO), που έχει τόσον αυτή όσον και οι κανονισμοί για την εφαρμογή της κυρωθεί με το Ν. 4078/2012, β] στο άρθρο 27 της ΚΥΑ 3522.2/08/2013, που υιοθετεί τον Κανονισμό 4.1 της MLC, γ] στον Διεθνή Ιατρικό Οδηγό για τα Πλοία, που έχει εκπονηθεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και του οποίου η εφαρμογή ρητώς επιβάλλεται από την Οδηγία Β4.1.1(β) της MLC, δ] στα άρθρα 3.1 και 6.2 του ΠΔ 376/1995, ε] στο άρθρο 10 του ΒΔ 806/1970 και, συμπληρωματικά, στ] στις συστάσεις του αλληλασφαλιστικού οργανισμού του πλοίου …………. και ζ] στις οδηγίες του Διεθνούς Προγράμματος Προστασίας της Υγείας των Ναυτικών (Seafarers’ Health Information Programme – SHIP) και της Διεθνούς Επιτροπής για την Υγιεινή των Ναυτικών (International Committee oi Seafarers’ Welfare), που αναφέρονται στην αντιμετώπιση της ελονοσίας στα εμπορικά πλοία αλλά και της απορρέουσας από τη σύμβαση εργασίας του θανόντος και την κοινή αντίληψη υποχρέωσης πρόνοιας και επιμέλειας, ζήτησαν οι ενάγοντες να υποχρεωθούν οι εναγόμενες, ευθυνόμενες εις ολόκληρον, η μεν πρώτη ως κυρία του πλοίου, η δε δεύτερη ως εφοπλίστριά του, κατά την έννοια των άρθρων 105 – 106 ΚΙΝΔ άλλως υπό την ιδιότητά της ως «πλοιοκτήτριας», κατά την έννοια της MLC άλλως ως της έχουσας αναλάβει την ασφαλή διαχείριση του πλοίου εταιρίας, κατά την έννοια του Κώδικα Ασφαλούς Διαχείρισης (ISM Code), που έχει ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο με την ΥΑ 1218./1/1995, να καταβάλουν στους μεν γονείς του θανόντος ναυτικού (δεύτερο και τρίτη των εναγόντων) το χρηματικό ποσόν των εκατόν πενήντα χιλιάδων ευρώ (150.000 €) σε καθέναν ως χρηματική ικανοποίησή τους για την ψυχική οδύνη που υπέστησαν από το θάνατο του υιού τους, εντόκως νομίμως από την επίδοση της αγωγής, στη δε πρώτη ενάγουσα, σύζυγο του θανόντος, αφενός, το χρηματικό ποσόν των τριακοσίων χιλιάδων ευρώ (300.000 €) για την ίδια αιτία, με το νόμιμο τόκο από το ίδιο αφετήριο χρονικό σημείο και, αφετέρου, κυρίως μεν α] το χρηματικό ποσόν των ογδόντα εννέα χιλιάδων εξακοσίων είκοσι εννέα ευρώ (89.629 €) ως «συμβατική αποζημίωσή της», σύμφωνα με την ισχύουσα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (CΒΑ) της Διεθνούς Ομοσπονδίας Εργατών Μεταφορών (ITF), στην οποία είχε υπαχθεί η ατομική σύμβαση εργασίας του θανόντος συζύγου της κατόπιν σχετικής συμφωνίας των εναγομένων με την Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ), δηλαδή το ελληνικό μέλος της ITF και β] το χρηματικό ποσόν των τετρακοσίων δεκαοκτώ χιλιάδων διακοσίων ευρώ (418.200 €) ως αποζημίωσή της επειδή για τα επόμενα σαράντα πέντε [45] έτη από το θάνατό του συζύγου της θα στερηθεί τη διατροφή που είχε δικαίωμα να απαιτεί από αυτόν, καταβλητέο εφάπαξ με την επίκληση σπουδαίου λόγου προς τούτο άλλως το χρηματικό ποσόν των χιλίων εκατό ευρώ (1.100 €) μηνιαίως, καταβλητέο τους πρώτους εννέα [9] μήνες εκάστου έτους από τις 4.8.2020 έως και της 4.8.2052, ως αποζημίωσή της για την ίδια αιτία καταβλητέα σε δόσεις, με το νόμιμο τόκο από τότε που κάθε παροχή κατέστη ή θα καταστεί στο μέλλον απαιτητή και, επικουρικώς, το ποσόν των είκοσι δύο χιλιάδων εκατό ευρώ (22.111 €), ως κατ’ αποκοπή αποζημίωσή της κατά το άρθρο 3 του Ν. 551/1915, εντόκως νομίμως από την επίδοση της αγωγής, πλέον της ως άνω συμβατικής αποζημίωσής της και της χρηματικής ικανοποίησής της λόγω ψυχικής οδύνης. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο κατέφασκε τη, μη αμφισβητηθείσα άλλωστε, διεθνή δικαιοδοσία του και θεώρησε εφαρμοστέο το ελληνικό δίκαιο ως το στενότερα συνδεόμενο με την επίδικη σύμβαση ναυτικής εργασίας και, ακολούθως, ερεύνησε την αγωγή κατ’ ουσίαν υπό το πρίσμα των διατάξεων των άρθρων 914, 922, 928, 932 ΑΚ, 3 και 16 του Ν. 551/1915 και 10 του ΒΔ 806/1970, αποκλείοντας την εφαρμογή των λοιπών επικληθεισών διατάξεων εθνικών και διεθνών νομοθετημάτων και κειμένων, με την αιτιολογία ότι αυτές δεν προβλέπουν ειδικούς όρους ασφαλείας για τους απασχολούμενους σε πλοίο, υπό την έννοια ότι δεν προσδιορίζουν συγκεκριμένα μέτρα, μέσα και τρόπους προς επίτευξη της ασφάλειας των ναυτικών, για να απορρίψει στη συνέχεια την αγωγή, κατά την κύρια βάση της ως ουσιαστικά αβάσιμη, θεωρώντας ότι από την έρευνα των αποδεικτικών μέσων, αφενός, δεν διαπιστώθηκε ούτε παραβίαση του άρθρου 10 του ΒΔ 806/1970 ούτε οποιαδήποτε αμέλεια των προστηθέντων των εναγομένων και, αφετέρου, ότι δεν προέκυψε η ενσωμάτωση των όρων της CΒΑ της ITF στην ατομική σύμβαση εργασίας του θανόντος και να δεχθεί εν τέλει με την εκκαλούμενη απόφασή του την αγωγή κατά την επικουρική βάση της ως προς την πρώτη ενάγουσα, στην οποία επιδίκασε το αιτηθέν ως κατ’ αποκοπή αποζημίωσή της χρηματικό ποσόν (22.111 €) με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής. Κατά της αποφάσεως αυτής βάλλουν ήδη οι ενάγοντες και με την ένδικη έφεσή τους, στην οποία γίνεται επίκληση εσφαλμένης εφαρμογής του νόμου και πλημμελούς εκτίμησης των αποδείξεων, ζητούν την εξαφάνισή της, με σκοπό την αναδίκαση της υποθέσεως και την καθ’ ολοκληρίαν παραδοχή της αγωγής τους.
ΙIΙ. Από την επανεκτίμηση των από 20.9.2021 δύο [2] ενόρκων βεβαιώσεων των ………. και ………….., ενώπιον της Συμβολαιογράφου Οδησσού …………., που διατηρούν από ετών φιλικές σχέσεις με την πρώτη και κοινωνική γνωριμία με τους λοιπούς των εναγόντων, οι οποίες λήφθηκαν με την επιμέλειά τους, μετά από προηγούμενη εμπρόθεσμη και νομότυπη κλήτευση των αντιδίκων τους, όπως προκύπτει από την υπ’ αριθμ. ………./13.9.2021 έκθεση επιδόσεως του ως άνω δικαστικού επιμελητή, των από 25.6.2021 ενώπιον του Συμβολαιογράφου της πόλης Kherson της Ουκρανίας …….. και από 19.4.2021 ενώπιον της Συμβολαιογράφου Σεβαστούπολης Ουκρανίας ….. … ισάριθμων [2] ενόρκων βεβαιώσεων του …… και του ………., συναδέλφων του θανόντος, που ταξίδευσαν μαζί του στο Κοτονού του Μπενίν, διέμειναν όλοι στο ίδιο ξενοδοχείο εκεί σε αναμονή του πλοίου στο οποίο επρόκειτο να ναυτολογηθούν και επιβιβάστηκαν από κοινού σ’ αυτό, οι οποίες λήφθηκαν με την επιμέλεια των εναγομένων, κατόπιν προηγούμενης νομότυπης και εμπρόθεσμης κλήτευσης των εναγόντων, όπως προκύπτει από τις με αριθμούς …/12.4.2021 και …../18.6.2021 επιδοτήριες εκθέσεις του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών με έδρα στο Πρωτοδικείο Πειραιώς . …. (για την κατάφαση του κύρους ένορκης βεβαίωσης ενώπιον αλλοδαπού συμβολαιογράφου εφόσον προηγήθηκε νομότυπη και εμπρόθεσμη κλήτευση του αντιδίκου βλ. ΑΠ 172/1994, Δνη 1994/61 = ΕΕμπΔ 1996/560, ΜονΕφΠειρ. 102/2015, Δνη 2015/1726) και οι οποίες εκτιμώνται από το Δικαστήριο κατά το μέτρο της αξιοπιστίας και το βαθμό της γνώσεως εκάστου μάρτυρα, καθώς και του συνόλου των εγγράφων, τα οποία οι διάδικοι νομότυπα με επίκληση προσκομίζουν, προκειμένου να χρησιμεύσουν είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα προς άμεση απόδειξη είτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, χωρίς, όμως, να λαμβάνεται υπόψη η από 7.10.2021 έγγραφη δήλωση της . ……, κατοίκου Οδησσού και διευθύντριας του πρακτορείου πληρωμάτων «……….», που αποτελεί ανυπόστατο αποδεικτικό μέσο, επειδή δόθηκε επίτηδες προκειμένου να καταστρατηγηθεί ο δικονομικός τύπος της ένορκης κατάθεσης ή της ένορκης βεβαίωσης (ΟλΑΠ 8/1987, ΝοΒ 1988/75 = Δ 1987/530, ΑΠ 125/2022, πρώτη δημοσίευση σε Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών [ΤΝΠ] ΝΟΜΟΣ) ούτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων (ΑΠ 1583/2021, διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου στο Διαδίκτυο, ΑΠ 1076/2010, ΑΠ 410/2009, αμφότερες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 109/2004 ΧΡΙΔ 2004/625, ΜονΕφΛαρ. 24/2020, Δικογραφία 2020/325), πλήρως αποδεικνύονται κατά την κρίση του Δικαστηρίου τα ακόλουθα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά: Δυνάμει της από 9.7.2020 σύμβασης εργασίας ναυτικού, που καταρτίστηκε στην Οδησσό της Ουκρανίας μεταξύ της εδρεύουσας στη …. της Λετονίας εταιρίας με την επωνυμία «…………..», που ενεργούσε κατ’ εξουσιοδότηση της πρώτης εναγόμενης και ως άμεση αντιπρόσωπός της και του ………., ουκρανικής ιθαγενείας ναυτικού, που είχε γεννηθεί στις 13.11.1992, ο τελευταίος ανέλαβε την υποχρέωση να παρέχει κατά το χρονικό διάστημα από 10.7.2020 έως 11.1.2021 εξαρτημένη την εργασία του με την ειδικότητα του προσοντούχου ναύτη και αντί συνολικών μηνιαίων αποδοχών ύψους χιλίων εξακοσίων δολαρίων ΗΠΑ (1.600 $) στο υπό σημαία Λιβερίας δεξαμενόπλοιο Μ/Τ B, ολικής χωρητικότητας ένδεκα χιλιάδων εννιακοσίων τριάντα ενός κόρων (11.931 κ.ο.χ.), με αριθμό ΙΜΟ ……., που ανήκε κατά κυριότητα στην εργοδότριά του και του οποίου τον εφοπλισμό ασκούσε η δεύτερη εναγόμενη εταιρία, μολονότι εμφανιζόταν ως απλή διαχειρίστρια του, όπως πρωτοδίκως κρίθηκε, χωρίς η ιδιότητά της αυτή να αμφισβητείται πλέον. Στο προοίμιο του προσαρτήματος Α΄ της σύμβασης αυτής ορίστηκε ρητά ότι «Η Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας περιλαμβάνει όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις της συμφωνίας μεταξύ Ναυτικού και Εργοδότη. Καμμιά άλλη συμφωνία ή αναφορά σε συμφωνίες δεν θα έχει ισχύ …», ενώ στα άρθρα 8.2 και 15 του ιδίου προσαρτήματος προβλέφθηκε αντιστοίχως ότι «Η Αποζημίωση προς τον νόμιμο εκπρόσωπο του Ναυτικού σε περίπτωση θανάτου ως αποτέλεσμα ασθενείας ή τραυματισμού του κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της παρούσας Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας και την εκτέλεση των καθηκόντων του ή προς το Ναυτικό σε περίπτωση μόνιμης ανικανότητάς του ως αποτέλεσμα τραυματισμού κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των καθηκόντων του, θα περιορίζεται στο ανώτατο ποσό των Δολαρίων ΗΠΑ 30.000 για θάνατο και … 30.000 σε περίπτωση 100% ανικανότητας ή αντίστοιχου ποσοστού αυτού σε περίπτωση μερικής ανικανότητας…» (όρος 8.2) και ότι «15.1. Σε περίπτωση που το πλοίο πλεύσει σε λιμένα όπου είναι ενδημική η ασθένεια της ελονοσίας, υποχρεώνεται ο Ναυτικός να παίρνει χάπια κατά της ελονοσίας, τα οποία χορηγούνται από τον Εργοδότη, όπως ορίζει ο Πλοίαρχος, εκτός αν υπάρχει απόδειξη από εξουσιοδοτημένο ιατρό ότι αυτό θα είναι προς βλάβη της υγείας του Ναυτικού. 15.2. Ο Ναυτικός θα υπογράφει σε ιδιαίτερο βιβλίο που θα τηρείται από τον Πλοίαρχο ότι έχει λάβει τα χάπια κατά της ελονοσίας…». Ο τελευταίος αυτός όρος περιελήφθη στην ατομική σύμβαση εργασίας του ……….. επειδή ήταν γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της ναυτολογήσεώς του το Μ/Τ B θα κατέπλεε σε λιμένες της δυτικής υποσαχάριας Αφρικής, όπου πράγματι ενδημεί η νόσος της ελονοσίας και, συγκεκριμένα, ο τύπος της που προκαλείται από το πλασμώδιο falciparum, που μεταφέρεται στον άνθρωπο από δήγμα κουνουπιού Anopheles. Η ασθένεια αυτή αντιμετωπίζεται προληπτικά μεν, ελλείψει εμβολίου, με χημειοπροφύλαξη, δηλαδή με τη λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων που περιέχουν την ουσία μεφλοκίνη και κατασταλτικά, αφού εκδηλωθεί, πράγμα που συμβαίνει, όπως αναγράφεται στον Διεθνή Ιατρικό Οδηγό για Πλοία και όπως και οι ενάγοντες με την αγωγή τους υποστηρίζουν, μετά από δώδεκα [12] τουλάχιστον ημέρες από τη μόλυνση, με τη λήψη έξι [6] δόσεων αρτεμαιθέρα – λουμεφανδρίνης επί τριήμερο. Συμπτώματά της είναι ο πυρετός, τα ρίγη, οι κεφαλαλγίες, οι μυαλγίες, οι έμετοι και οι διάρροιες και ως επιπλοκές της αναφέρονται η υπνηλία, η σύγχυση, το κώμα, οι σπασμοί, ακόμα και ο θάνατος, εφόσον η νόσος δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Για το λόγο αυτό ο θανών, όπως και οι υπόλοιποι δεκατέσσερις [14] Ουκρανοί ναυτικοί που θα αναλάμβαναν μαζί του υπηρεσία στο Μ/Τ B, στο οποίο θα επιβιβάζονταν περί τα τέλη του μηνός Ιουλίου του έτους 2020 στο λιμένα του Κοτονού στο Μπενίν, όπου θα κατέπλεε, ενημερώθηκε από την ως άνω εξουσιοδοτημένη αντιπρόσωπο της εργοδότριας για την απειλή της ελονοσίας, που είχε άλλωστε καταγραφεί και στην ατομική του σύμβαση και για την ανάγκη να προμηθευθεί και να λαμβάνει χάπια Mephaquin, που περιέχουν την ουσία μεφλοκίνη και η λήψη ενός [1] εκ των οποίων ανά εβδομάδα συνιστά ενδεδειγμένο τρόπο ανθελονοσιακής χημειοπροφύλαξης. Σε εκτέλεση της εργασιακής του σύμβασης ο θανών αναχώρησε από την Ουκρανία στις 10.7.2020 και ταξίδευσε αεροπορικώς στο Μπενίν, όπου έπρεπε να βρίσκεται τουλάχιστον δέκα [10] ημέρες πριν την επιβίβασή του στο πλοίο για να υποβληθεί σε ελέγχους για COVID – 19 και όπου κατέφθασε στις 11.7.2020 μαζί με τα λοιπά νεοπροσληφθέντα μέλη του πληρώματος και, συγκεκριμένα, τους ………………, που επρόκειτο να αναλάβουν καθήκοντα πλοιάρχου, υποπλοιάρχου, ανθυποπλοιάρχου, τρίτου αξιωματικού, δεύτερου μηχανικού, τέταρτου μηχανικού, ηλεκτρολόγου – μηχανικού και αντλιωρού, αντίστοιχα, ………………, που επρόκειτο να ναυτολογηθούν με την ειδικότητα του ναύτη οι δύο [2] πρώτοι, του λιπαντή οι δύο [2] επόμενοι, του μάγειρα ο πέμπτος και του τροφοδότη ο τελευταίος. Άπαντες κατέλυσαν σε ξενοδοχείο στο Κοτονού, όπου ο τοπικός πράκτορας του πλοίου, ενεργώντας για λογαριασμό των εναγομένων, τους ρώτησε αν λαμβάνουν ανθελονοσιακή χημειοπροφύλαξη και προσφέρθηκε να τους διαθέσει σχετικά φαρμακευτικά σκευάσματα, σε περίπτωση που δεν τα είχαν οι ίδιοι προμηθευθεί. Από τις ένορκες βεβαιώσεις των μαρτύρων ανταποδείξεως προκύπτει ότι ο θανών, όπως και όλοι οι συνάδελφοί του, διαβεβαίωσαν ότι είχαν ήδη αρχίσει τη λήψη δισκίων Mephaquin ήδη πριν την αναχώρησή τους από την Ουκρανία. Η μαρτυρία τους κρίνεται αξιόπιστη, όχι μόνον επειδή μεταξύ των αφιχθέντων στο Κοτονού ναυτικών βρισκόταν και ο …….., που επρόκειτο σε λίγες ημέρες να αντικαταστήσει τον πλοίαρχο του Μ/Τ B …………. και είχε κάθε λόγο να επιθυμεί να αποφύγει κρούσματα ελονοσίας στο πλοίο κατά τη διάρκεια της δικής του πλοιαρχίας αλλά και διότι κανείς τους δεν αντιμετώπισε πρόβλημα υγείας συνεπεία μόλυνσης από ελονοσία κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Κοτονού ή αργότερα. Αντιθέτως, οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι κανένα φάρμακο δε χορηγήθηκε στο θανόντα ούτε προληπτικά ούτε κατασταλτικά είτε πριν την αναχώρησή του από την Ουκρανία είτε κατά την παραμονή του στο Κοτονού ούτε του έγινε προειδοποίηση του κινδύνου ούτε του δόθηκαν οδηγίες αντιμετώπισής του. Ο ισχυρισμός τους αυτός είναι αβάσιμος, δεδομένου ότι μνεία του κινδύνου και της ανάγκης λήψης ειδικής προληπτικής φαρμακευτικής αγωγής χημειοπροφύλαξης κατά της ελονοσίας είχε γίνει ήδη στο κείμενο της ατομικής του συμβάσεως, όπως προαναφέρθηκε. Άλλωστε, από τους μάρτυρες ανταπόδειξης προκύπτει ότι ουδείς από τους ναυτικούς που ταξίδευσαν στο Κοτονού ήταν τόσο ανεύθυνος ώστε να αγνοήσει τους γνωστούς κινδύνους και να μη λάβει ανθελονοσιακή χημειοπροφύλαξη, ειδικά δε ότι ο θανών είχε παράσχει διαβεβαιώσεις ότι λάμβανε χάπια μεφλοκίνης ήδη πριν την αναχώρησή του από την Ουκρανία, τα οποία είχε προμηθευθεί ο ίδιος. Υπό το δεδομένο αυτό δεν ασκούν καμία επιρροή οι αναφορές των μαρτύρων αποδείξεως που βεβαιώνουν ότι, όπως πληροφορήθηκαν από την πρώτη ενάγουσα, δεν είχαν δοθεί στο σύζυγό της φάρμακα ούτε στην Ουκρανία ούτε στο Κοτονού, παρά μόνον κατά την επιβίβασή του στο πλοίο. Να σημειωθεί ότι οι πληροφορίες τους αυτές προέρχονται από ενημέρωση που φέρεται ότι είχε η πρώτη ενάγουσα από τους ……….. σε τηλεφωνική επικοινωνία της με αυτούς στις 8.8.2020 και τον Απρίλιο του 2021. Πράγματι, η παράλειψη των αντιπροσώπων και προστηθέντων των εναγομένων να χορηγήσουν χημειοπροφυλακτικά σκευάσματα στον θανόντα είτε στην Ουκρανία είτε στο Κοτονού θα ήταν επιλήψιμη αν ο ίδιος δεν είχε λάβει την κατάλληλη προληπτική αγωγή με δική του πρωτοβουλία, όπως, όμως, πείθεται το Δικαστήριο ότι πράγματι συνέβη και τούτο με την ταυτόχρονη επισήμανση ότι η χημειοπροφύλαξη δεν παρέχει απόλυτη προστασία κατά της ελονοσίας, η μόλυνση από την οποία παραμένει πάντοτε πιθανή γι’ αυτόν που μεταβαίνει σε περιοχές στις οποίες ενδημεί. Περαιτέρω, οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι ο θανών, όπως και άλλοι συνάδελφοί του, στις 22.7.2020 κατά την παραμονή του στο ξενοδοχείο παρουσίασε συμπτώματα αδιαθεσίας με πυρετό, διάρροιες, εμέτους και εξανθήματα, τα οποία δεν αξιολόγησε ως σχετιζόμενα με ελονοσιακή μόλυνση, επειδή δεν είχε ενημέρωση του σχετικού κινδύνου αλλά τα ανέφερε στον ………….., ζητώντας από αυτόν να ενημερώσει τις εναγόμενες, ώστε να λάβει μερίμνη τους ιατρική περίθαλψη, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ούτε ο ισχυρισμός αυτός είναι πειστικός. Καταρχάς, στις 22.7.2020 δεν είχε παρέλθει δωδεκαήμερο από την άφιξή του στο Κοτονού, ώστε να έχει προλάβει να επωαστεί στον οργανισμό του το πλασμώδιο που προκαλεί την ελονοσία. Επιπλέον, αδιαθεσία είτε του ενάγοντος είτε άλλου από τους ναυτικούς που διέμεναν σε ξενοδοχείο εν αναμονή του πλοίου δεν επιβεβαιώνεται από τους μάρτυρες ανταπόδειξης, οι οποίοι, αντιθέτως, μνημονεύουν ότι «…κατά την παραμονή μας στο Κοτονού κάναμε test για COVID – 19, ήμασταν πολύ προσεκτικοί για την ελονοσία και για τον COVID – 19 και κανείς δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα υγείας…». Κυρίως, όμως, από τα γραπτά τηλεφωνικά μηνύματα (sms) του θανόντος προς τους ενάγοντες, εκτυπώσεις των οποίων αυτοί προσκομίζουν προς απόδειξη του ισχυρισμού τους, προκύπτει ότι εκείνος αισθάνθηκε αδιαθεσία με ναυτία και υψηλό πυρετό τη νύχτα της 26ης προς 27.7.2020 και όχι νωρίτερα, δηλαδή την παραμονή της επιβίβασής του στο πλοίο, κατά την οποία ήταν απύρετος και δεν γνωστοποίησε σε κανέναν από τους συναδέλφους του ή τον πλοίαρχο τα συμπτώματα της προηγούμενης νύχτας, τα οποία άλλωστε ο ίδιος απέδωσε σε κολοβάκιλλο και όχι σε μόλυνση από ελονοσία και ευλόγως, άλλωστε, δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, είχε λάβει την ενδεδειγμένη χημειοπροφύλαξη. Περαιτέρω, από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά μέσα προκύπτει ότι ο θανών επιβιβάστηκε στο Μ/Τ B στις 27.7.2020, όπως και τα υπόλοιπα προαναφερθέντα μέλη του μέχρι τότε εν αναμονή πληρώματός του και ανέλαβε υπηρεσία, αφού θερμομετρήθηκε, όπως επιβαλλόταν από τα μέτρα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού και βρέθηκε απύρετος. Τούτο σημαίνει ότι τα συμπτώματα της πρόσφατης αδιαθεσίας του (και αν είχαν εκδηλωθεί) είχαν μέχρι τότε υποχωρήσει και ότι σε κάθε περίπτωση δεν έγιναν γνωστά στον πλοίαρχο. Την επόμενη ημέρα (28.7.2020) το πλοίο απέπλευσε από το λιμάνι του Κοτονού και αγκυροβόλησε στα ανοιχτά του. Την ίδια ημέρα και τα δεκαπέντε [15] νέα μέλη του πληρώματος, μεταξύ των οποίων και ο θανών, υπέγραψαν ότι έλαβαν χάπι για την ελονοσία στο σχετικό βιβλίο που τηρούταν στο πλοίο, όπου υπέγραφαν ήδη κάθε εβδομάδα και οι συνάδελφοί τους που υπηρετούσαν στο πλοίο πριν από αυτούς. Σε ειδική κατάσταση καταγραφόταν επίσης και το αποτέλεσμα της θερμομέτρησης εκάστου μέλους του πληρώματος δύο [2] φορές ημερησίως, όπως επιβαλλόταν από τα μέτρα προστασίας κατά του κορωνοϊού. Από τη σχετική καταγραφή προκύπτει ότι η θερμοκρασία του σώματος του θανόντος στις 21:00 της 27ης.7.2020 ήταν φυσιολογική (36,6 ˚C) και παρέμεινε τέτοια μέχρι τις 08:20 της 29ης.7.2020 [36,6 ˚C στις 08:30 και στις 18:40 της 28.7.2020, όπως και το πρωί της 29ης.7.2020), ενώ στις 18:20 το απόγευμα της ίδιας ημέρας είχε δέκατα (37,5 ˚C). Η κατάσταση αυτή παρέμεινε σταθερή μέχρι και το πρωί της 2ας.8.2020 (37,1 ˚C στις 08:25 της 30ης.7.2020, 37,4 ˚C στις 18:15 της ιδίας ημέρας, 37,1 ˚C στις 08:15 της 31ης.7.2020, 37,2 ˚C στις 18:20 το απόγευμα της ίδιας ημέρας και 37,1 ˚C στις 08:20 και στις 18:20 της 1ης.8.2020). Όμως στις 08:20 της 2ης.8.2020 εμφάνισε πυρετό, καθώς θερμομετρήθηκε στους 38,2 ˚C και έκτοτε παρέμεινε εμπύρετος. Μάλιστα, όπως προκύπτει από τους παρόντες στο πλοίο μάρτυρες ανταποδείξεως ο θανών είχε εμφανίσει υψηλό πυρετό ήδη από το βράδυ της 1ης.8.2020 (μετά την καταγραφείσα θερμομέτρησή του), συνοδευόμενο από ωχρότητα δέρματος («ήταν χλωμός»). Η αναφορά αυτή δικαιολογεί την απεύθυνση του πλοιάρχου του πλοίου στον ουκρανό ιατρό ………… ήδη από το πρωϊνό της 2ας.8.2020, όπως προκύπτει από τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (emails), που αντηλλάγησαν μεταξύ αυτού και της υπεύθυνης του Τμήματος Πληρωμάτων της δεύτερης εναγόμενης ………….. Από δε το email του …………., υπαλλήλου του Τμήματος Διαχείρισης της ίδιας εναγόμενης, που εστάλη το βράδυ της ημέρας εκείνης προς τον πράκτορά της στο λιμένα της Τέμα στη Γκάνα ………., στο οποίο θα γίνει αναφορά και παρακάτω, προκύπτει ότι ο πλοίαρχος είχε ήδη αναφέρει στη δεύτερη εναγόμενη ότι ο θανών εμφάνιζε υψηλό πυρετό και ότι «το χρώμα του δέρματός του έχει γίνει κίτρινο», πράγμα που σημαίνει ότι την ίδια περιγραφή του συμπτωμάτων του είχε δώσει και στον ως άνω ιατρό στον οποίο απευθύνθηκε τηλεφωνικά, για να λάβει ως γνωμάτευση, όπως αναφέρεται στο από 2.8.2020 και ώρα 3:08 μμ ηλεκτρονικό μήνυμα του πλοιάρχου προς την ……….., ότι «κατά την άποψή του [του ιατρού] όλα τα συμπτώματα υποδεικνύουν κίτρινο πυρετό και συνέστησε τον έλεγχο της θερμοκρασίας και όσο το δυνατόν γρηγορότερα να αποβιβαστεί ο ασθενής». Επομένως, αποδεικνύονται αβάσιμες οι αιτιάσεις των εναγόντων ότι οι αντίδικές τους, δια των προστηθέντων τους και ιδίως του πλοιάρχου, δεν μερίμνησαν ούτε για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της ασθένειας του οικείου τους με την παραπομπή του σε ιατρό είτε στο Κοτονού πριν την επιβίβασή του στο Μ/Τ B ή και πριν την αναχώρησή του από εκεί στις 29.7.2020 είτε στο Λομέ, όπου κατέπλευσε την ίδια ημέρα ούτε για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της ασθένειάς του επί του πλοίου κατά το χρονικό διάστημα από 29.7.2020 έως και 1.8.2020. Και τούτο καθόσον ειδικότερα για υποχρέωση των εναγομένων προς παραπομπή του θανόντος σε ιατρό στην ξηρά δεν μπορεί να γίνει λόγος, πρώτον, επειδή η ναυτία και ο υψηλός πυρετός που (υποστηρίζουν οι ενάγοντες ότι εμφάνισε ο οικείος τους) τη νύχτα πριν την επιβίβασή του στο πλοίο δεν τους γνωστοποιήθηκαν από αυτόν ούτε πριν ούτε κατά την επιβίβασή του, δεύτερον, επειδή μέχρι τις 28.7.2020 (και όχι τις 29.7.2020, όπως ισχυρίζονται οι ενάγοντες), οπότε το Μ/Τ B απέπλευσε από το Κοτονού και παρέμεινε αρόδο στο λιμάνι του, ο θανών ήταν απύρετος χωρίς κανένα άλλο σύμπτωμα της ελονοσίας από τα προαναφερθέντα (πυρετός, ρίγη, κεφαλαλγίες, μυαλγίες, εμετούς και διάρροιες), ώστε να επιληφθεί ιατρός, τρίτον, επειδή ο θανών εξακολουθούσε να είναι απύρετος (εμφάνιζε μόνο δέκατα) όταν το πλοίο στις 29.7.2020 βρισκόταν στη ράδα του λιμανιού του Λομέ (και όχι ελλιμενισμένο εκεί, όπως οι ενάγοντες υποστηρίζουν), ώστε να παραστεί ανάγκη αποβιβάσεώς του για να εξεταστεί από ιατρό και, τέταρτον, επειδή λόγος χορήγησης ανθελονοσιακών φαρμάκων μέχρι τις βραδινές ώρες της 1ης.8.2020 που ο θανών παρουσίασε υψηλό πυρετό, δεν υπήρχε, αφού τα δέκατα που μέχρι τότε εμφάνιζε δε συνοδεύονταν από άλλα συμπτώματα ενδεικτικά μόλυνσης από το πλασμώδιο της ελονοσίας. Η απουσία άλλωστε ρίγους, εμέτων, διάρροιας και μυαλγιών φαίνεται ότι είναι και ο λόγος που οδήγησε τον Ουκρανό ιατρό ………., στον οποίο ο Ουκρανός πλοίαρχος ……. απευθύνθηκε, για να του περιγράψει στη γλώσσα του τα συμπτώματα του …….. (πυρετός και κίτρινο δέρμα), να γνωματεύσει ότι πάσχει από κίτρινο πυρετό και ότι «πιθανώς αντιμετωπίζει πρόβλημα με το συκώτι του» (βλ. το ως άνω email του ………). Υπό τα δεδομένα αυτά δεν θα μπορούσε να αξιωθεί είτε από τον ως άνω πλοίαρχο του πλοίου M/T B είτε από τον υποπλοίαρχο …………., που ασκούσε καθήκοντα ιατρού αξιωματικού στο πλοίο, σύμφωνα με τις προβλέψεις της MLC, να αποφασίσουν να χορηγήσουν στο θανόντα κατασταλτική ανθελονοσιακή αγωγή (αρτεμαιθέρα και λουμεφανδρίνη), τη στιγμή που ο εξειδικευμένος επιστήμονας, από τον οποίο ζητήθηκε ιατρική συμβουλή, δεν είχε υποδείξει τη λήψη φαρμάκων. Αντιθέτως, οι παραπάνω προστηθέντες των εναγομένων αμέσως μόλις διαπίστωσαν την εκδήλωση της ασθένειας του θανόντος την 1η.8.2020 ενήργησαν όπως προβλέπεται στην MLC και συνέταξαν ιατρική έκθεση στην οποία ανέφεραν την ημέρα και ώρα έναρξης της ασθένειάς του (1.8.2020 και ώρα 18:00 UTC), περιέγραψαν την κατάστασή του («Κίτρινο χρώμα του δέρματος και του λευκού των ματιών με ψηλό πυρετό μέχρι 40,2 βαθμών Κελσίου. Στις 29 Ιουλίου και 1 Αυγούστου βρέθηκε ελαφρός πυρετός μέχρι 37 βαθμούς. Στις 01 Αυγούστου νέα συμπτώματα όπως Κίτρινη Απόχρωση δέρματος και του λευκού των ματιών με ψηλό πυρετό μέχρι 40,2 βαθμούς Κελσίου») και επισήμαναν ότι ζητήθηκε ιατρική συμβουλή, μεταφορά και περίθαλψή του εκτός πλοίου. Για τη μεταφορά του ο πλοίαρχος απευθύνθηκε στη δεύτερη εναγόμενη, η οποία επικοινώνησε με τους τοπικούς πράκτορές της στους κοντινούς σε σχέση με τη θέση του πλοίου τότε λιμένες της ομώνυμης πρωτεύουσας του κράτους του Σάο Τομέ, της Τέμα στη Γκάνα και του Λομέ στο Τόγκο, στους οποίους απέστειλε emails, στα οποία υπογράμμιζε τον επείγοντα χαρακτήρα του θέματος και, προς αποφυγή εμπλοκών και καθυστερήσεων λόγω της ισχύος παγκοσμίως των μέτρων κατά της πανδημίας του COVID – 19, επεσήμαινε ότι ο ασθενής «…πριν την επιβίβασή του υποβλήθηκε σύμφωνα με τους τοπικούς κανονισμούς σε τέστ για Covid το οποίο ήταν αρνητικό. Το πλοίο δεν έχει προσεγγίσει σε κανένα άλλο λιμάνι από τότε…» (βλ. τα από 1.8.2020 και 2.8.2020 emails του ………. προς τους πράκτορες του πλοίου στη Γκάνα . ……… και …….. αντίστοιχα). Παράλληλα, η δεύτερη εναγόμενη αποφάσισε την αλλαγή της πορείας του πλοίου, ώστε να μην απομακρύνεται από τους ανωτέρω λιμένες σε αναμονή της έγκρισης από κάποια από τις αρμόδιες τοπικές αρχές της αποβίβασης του ασθενή και της εισαγωγής του σε νοσοκομείο. Όπως προκύπτει από την ηλεκτρονική αλληλογραφία της δεύτερης εναγόμενης με τους πράκτορές της, μόνο στο λιμάνι του Λομέ κατέστη δυνατό να προσεγγίσει το πλοίο και τούτο διότι στο Σάο Τομέ, λόγω του σαββατοκύριακου, οι τοπικές Αρχές θα εξέταζαν το αίτημά της τη Δευτέρα 3.8.2020 (βλ. το από 1 και 2.8.2020 emails που αντηλλάγησαν μεταξύ του ………, για λογαριασμό της δεύτερης εναγόμενης και του πράκτορά της ……..), ενώ στη Τέμα η εμπλοκή περισσότερων συναρμόδιων τοπικών Αρχών [Αξιωματικών Υγείας, λόγω καραντίνας, Λιμεναρχείου, Υπηρεσίας Ασφάλειας Λιμένα και Τμήματος Αλλοδαπών] στο ζήτημα της έγκρισης της νοσηλείας του ασθενή θα καθυστερούσε την εισαγωγή του σε νοσοκομείο ακόμα περισσότερο (βλ. το από 2.8.2020 email του ως άνω ……..). Τελικά, το αίτημα της δεύτερης εναγόμενης έγινε δεκτό από τις αρμόδιες Αρχές του Λομέ στο Τόγκο το μεσημέρι της 2ας.8.2020 (βλ. το από 2.8.2020 email του τοπικού πράκτορα της δεύτερης εναγόμενης ……… προς τον ως άνω ……..) και το Μ/Τ B, αυξάνοντας την ταχύτητά του, κατέπλευσε εκεί το μεσημέρι της επομένης (3.8.2020). Λόγω, όμως, των διατυπώσεων εξαιτίας των μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού, ο ασθενής αποβιβάστηκε τις βραδινές ώρες, οπότε και μεταφέρθηκε στη Διεθνή Πολυκλινική «Άγιος Ιωσήφ», όπου και απεβίωσε λίγες ώρες αργότερα συνεπεία «καρδιοαναπνευστικής ανακοπής, επακόλουθης συνδρόμου πολυοργανικής ανεπάρκειας εξαιτίας βαρείας ελονοσίας», όπως αναφέρεται στο από 4.8.2020 πιστοποιητικό θανάτου του. Συνεπώς αβάσιμος και απορριπτέος κρίνεται και ο ισχυρισμός των εναγόντων ότι οι αντίδικές τους δεν φρόντισαν για την έγκαιρη αποβίβαση του θανόντος και τη μεταφορά του σε νοσοκομείο στην ξηρά, μετά την επιδείνωση της κατάστασης της υγείας του την 1η.8.2020. Με βάση όλα όσα προαναφέρθηκαν στις εναγόμενες δεν μπορεί να αποδοθεί όχι μόνον παράβαση του ΒΔ 806/1970, που ορίζει τις ενέργειες στις οποίες οφείλει να προβεί ο πλοίαρχος πλοίου σε περίπτωση ασθένειας μέλους του πληρώματός του (παροχή χωρίς υπαίτια καθυστέρηση των πρώτων βοηθειών και αναζήτηση απομακρυσμένης ιατρικής συνδρομής και, επιπλέον αυτών, σε περίπτωση βαρείας ασθένειας, προσέγγιση σε παραπλέον πλοίο που διαθέτει ιατρό ή αποστολή κατάλληλων μέτρων μεταφοράς του πάσχοντος ή κατάπλου στον πλησιέστερο λιμένα) αλλά ούτε και απλή αμέλεια, αφού οι προστηθέντες της προέβησαν σε όλες τις ενδεδειγμένες κατά την κοινή αντίληψη ενέργειες για την αντιμετώπιση της ασθένειας του ………. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που κατέληξε στο ίδιο αποδεικτικό πόρισμα, ορθώς τις αποδείξεις εκτίμησε και το νόμο εφάρμοσε. Για το λόγο αυτό πρέπει να απορριφθεί ο τρίτος λόγος της ένδικης έφεσης, με τον οποίο οι εκκαλούντες αβασίμως μέμφονται την εκκαλουμένη για την, κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου, όπως υποστηρίζουν, απόρριψη του αιτήματός τους να τύχουν αποκατάστασης της ψυχικής τους οδύνης, αφού η επιδίκαση τέτοιας χρηματικής ικανοποίησης, σε περίπτωση ναυτεργατικού ατυχήματος, όπως το ένδικο περιστατικό, προϋποθέτει υπαιτιότητα του εργοδότη, συνιστάμενη [και] σε παράλειψη ενεργειών, οφειλόμενων εκ του καθήκοντος πρόνοιας και μέριμνας για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζόμενων στο πλοίο του και τέτοια υπαιτιότητα δεν διαπιστώνεται. Ομοίως απορριπτέος κρίνεται και ο δεύτερος λόγος της έφεσης, με τον οποίο πλήττεται η εκκαλουμένη για εσφαλμένη εφαρμογή του άρθρου 10 του ΒΔ 806/1970, επειδή δε στοιχειοθέτησε κατ’ εφαρμογήν του ευθύνη του προστηθέντος των εναγομένων πλοιάρχου του Μ/Τ B, ο οποίος δεν ήταν, κατά τη γνώμη τους, απαραίτητο να έχει ειδικές ιατρικές γνώσεις για να εκτελέσει τα παραγγέλματα της εν λόγω ειδικής νομοθεσίας και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την διάσωση του θανόντος, αφού αρκούσε να μην αντιμετωπίσει τα συμπτώματά του ως ενδείξεις απλής αδιαθεσίας με άγνωστη αιτιολογία αλλά να εφαρμόσει τις ρητές οδηγίες του ΒΔ 806/1970 και του Διεθνούς Ιατρικού Οδηγού, τις σχετικές με την αντιμετώπιση της ελονοσίας, ώστε, αφενός, να χορηγήσει πάραυτα στον …………. την ενδεδειγμένη κατασταλτική ανθελονοσιακή αγωγή και, αφετέρου, να ζητήσει την άμεση μεταφορά του σε νοσοκομείο της ξηράς με πλωτό μέσο ακτοφυλακής ή δι’ αέρος (με ελικόπτερο). Οι ειδικότερες αυτές αιτιάσεις είτε στηρίζονται σε εσφαλμένες προϋποθέσεις, δεδομένου ότι οι εκκαλούντες υπολαμβάνουν, πρώτον, ότι ο πλοίαρχος γνώριζε ότι ο θανών δεν είχε λάβει χημειοπροφύλαξη στο λιμένα του Κοτονού πριν την επιβίβασή του στο πλοίο, όπως όμως κατά τα προαναφερθέντα δεν είχε συμβεί, δεύτερον, ότι τα συμπτώματα του οικείου τους μέχρι το βράδυ της 1ης.8.2020 ήταν «πολύ πιθανό να οφείλονται στην ελονοσία», πράγμα αναληθές, καθώς, όπως ήδη εκτέθηκε, μέχρι τότε ο θανών είχε μόνο δέκατα, τα οποία δεν αναφέρονται ως συμπτώματα ενδεικτικά μόλυνσης από το πλασμώδιο της ελονοσίας και, τρίτον, ότι ο πλοίαρχος έπρεπε να χορηγήσει στο θανόντα αγωγή άμεσα χωρίς να αναμένει διάγνωση, πράγμα που σημαίνει ότι εν προκειμένω ο πλοίαρχος θα έπρεπε να μη συμμορφωθεί με την ιατρική οδηγία, που φρόντισε να λάβει αμέσως μόλις διαπίστωσε υψηλό πυρετό και ωχρότητα δέρματος και οφθαλμών του ασθενή αλλά να ενεργήσει αυτοβούλως και μάλιστα αντίθετα προς τη σύσταση του ως άνω εξειδικευμένου επιστήμονα, που με βάση ακριβή περιγραφή των συμπτωμάτων του θανόντος πιθανολόγησε όχι ελονοσία αλλά ηπατική πάθησή του ή κίτρινο πυρετό και δεν συνέστησε ανθελονοσιακή αγωγή είτε προβάλλονται αορίστως και χωρίς αναφορά στη συνδρομή συγκεκριμένων περιστάσεων που θα επέτρεπαν, παρά τους περιορισμούς στην είσοδο αλλοδαπών στην Επικράτεια του Σάο Τομέ, της Γκάνας και του Τόγκο, την, δια των επικαλούμενων μέσων, μεταφορά του θανόντος σε κάποιο λιμένα σε χρόνο συντομότερο της μεσημβρίας της 3ης.8.2020, οπότε το πλοίο κατέπλευσε στο λιμένα του Λομέ. Μετά ταύτα παρέλκει η έρευνα του πρώτου λόγου της ένδικης έφεσης, με τον οποίο οι εκκαλούντες αποδίδουν σφάλμα στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που έκρινε ότι δεν έχουν εφαρμογή εν προκειμένω οι διατάξεις της MLC και του Διεθνούς Ιατρικού Οδηγού για τα Πλοία, επειδή δεν συνιστούν ειδικούς κανονισμούς ασφαλείας κατά την έννοια του άρθρου 16 του Ν. 551/1915. Και τούτο διότι, ανεξαρτήτως του αν οι διατάξεις αυτές προβλέπουν ειδικά μέτρα ασφάλειας της ναυτικής εργασίας και προσδιορίζουν συγκεκριμένους τρόπους και μέσα προς επίτευξή της, όπως υποστηρίζουν οι εκκαλούντες ή όχι, όπως δέχθηκε η εκκαλουμένη, προϋπόθεση για τη στοιχειοθέτηση αστικής ευθύνης βάσει αυτών είναι η παραβίασή τους όχι μόνον να συνδέεται αιτιωδώς με το επελθόν ναυτικό ατύχημα αλλά και να ανάγεται σε υπαιτιότητα του εργοδότη (ΑΠ 1000/2018, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 600/1996, Δνη 1999/118 = ΕΕΝ 1997/701 = ΕΕΔ 1997/945, ΜονΕφΠειρ. 122/2023, 178/2023, 310/2020, όλες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), όπως, όμως, δεν συμβαίνει εν προκειμένω, με αποτέλεσμα η παραδοχή του προβαλλόμενου ισχυρισμού των εκκαλούντων να μη βελτιώνει τη νομική τους θέση και να οδηγεί το Δικαστήριο στην απόρριψή του ως αλυσιτελούς, αφού και αληθής υποτιθέμενος δεν δύναται να ανατρέψει το απορριπτικό διατακτικό της εκκαλουμένης προς όφελός τους (ΑΠ 122/2014, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΜονΕφΠειρ. 425/2021, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, όπου και περαιτέρω παραπομπές). Πάντα δε ταύτα ανεξαρτήτως του ότι ο ερευνώμενος λόγος στηρίζεται και αυτός σε αναληθείς προϋποθέσεις, δεδομένου ότι οι εκκαλούντες προς θεμελίωσή του επαναφέρουν τους κατά τα προεκτεθέντα αβάσιμους (αλλά και εν μέρει αντιφατικούς) ισχυρισμούς τους ότι σε σχέση με την ασθένεια του οικείου τους δεν έγινε αναλυτική καταγραφή σε έγγραφο των συμπτωμάτων και της κατάστασής του ούτε ορθή αξιολόγησή του επί του πλοίου ούτε οποιαδήποτε επικοινωνία του πλοιάρχου με ιατρό στην ξηρά ούτε πλήρης αναφορά εκ μέρους του στον ……………… όλων των δεδομένων του ασθενή με «ιδιαίτερη αναφορά στην πιθανότητα ελονοσίας λόγω των ειδικών συνθηκών».
IV. Στη ρυθμίζουσα το ζήτημα του ενιαίου συνολικού κόστους του πληρώματος (TCC) πλοίου με σημαία ευκαιρίας Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (CBA) της Διεθνούς Ομοσπονδίας Εργαζομένων στις Μεταφορές (ΙΤF), πού ήταν σε ισχύ κατά τη χρονική περίοδο των ετών 2019 – 2020, ορίζονται τα ακόλουθα: «1.1 Η παρούσα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (CBA) (εφεξής η «Σύμβαση») καθορίζει τους τυποποιημένους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για όλους τους ναυτικούς που υπηρετούν σε οποιοδήποτε πλοίο για το οποίο υπάρχει ειδική συμφωνία μεταξύ της Διεθνούς Ομοσπονδίας Εργαζομένων στις Μεταφορές (εφεξής η «ITF») και του πλοιοκτήτη ή του φορέα εκμετάλλευσης (εφεξής η «Εταιρεία»). 2 Η παρούσα συμφωνία θεωρείται ότι έχει ενσωματωθεί και περιέχει τους όρους και τις προϋποθέσεις της σύμβασης εργασίας οποιουδήποτε ναυτικού στον οποίο εφαρμόζεται η Σύμβαση. Η ενσωμάτωση της παρούσας συμφωνίας στην ατομική σύμβαση εργασίας κάθε ναυτικού θα πρέπει να καθίσταται σαφής. 1.3 Η Ειδική Συμφωνία απαιτεί από την Εταιρεία (μεταξύ άλλων) να απασχολεί τους ναυτικούς σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις μιας εγκεκριμένης από την ITF Συμφωνίας (CBA) και να συνάπτει ατομικές συμβάσεις εργασίας με οποιονδήποτε Ναυτικό στον οποίο εφαρμόζεται η παρούσα Συμφωνία, ενσωματώνοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις μιας εγκεκριμένης από την ITF Συμφωνίας (CBA). Η Εταιρεία δεσμεύεται ότι θα συμμορφώνεται με όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις της παρούσας Συμφωνίας. Η Εταιρεία θα διασφαλίσει περαιτέρω ότι υπογεγραμμένα αντίγραφα της ισχύουσας εγκεκριμένης συμφωνίας της ITF (CBA) και της ειδικής συμφωνίας της ITF είναι διαθέσιμα επί του σκάφους στα αγγλικά. 1.4 Οι λέξεις «ναυτικός», «πλοίο», «ειδική συμφωνία», «ένωση», «ITF» και «εταιρεία», όταν χρησιμοποιούνται στην παρούσα συμφωνία, έχουν την ίδια έννοια με εκείνη της ειδικής συμφωνίας. Επιπλέον, ως «ναυτικός» νοείται κάθε πρόσωπο που απασχολείται ή προσλαμβάνεται ή εργάζεται υπό οποιαδήποτε ιδιότητα έναντι του οποίου η παρούσα συμφωνία και ως «MLC» νοείται η σύμβαση ναυτικής εργασίας που εγκρίθηκε από τη Γενική Διάσκεψη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας στις 23 Φεβρουαρίου 2006. 1.5 Κάθε ναυτικός, σύμφωνα με το σημείο 1.1 ανωτέρω, καλύπτεται από τη συμφωνία με ισχύ από την ημερομηνία πρόσληψής του, είτε έχει υπογράψει τα άρθρα είτε όχι, μέχρι την ημερομηνία κατά την οποία θα αποναυτολογηθεί ή, εάν είναι μεταγενέστερη, την ημερομηνία μέχρι την οποία, σύμφωνα με την παρούσα συμφωνία, η εταιρεία θα είναι υπεύθυνη για την καταβολή των μισθών, είτε έχει υπογραφεί είτε όχι σύμβαση εργασίας μεταξύ του ναυτικού και της εταιρείας … 24.5 Η Εταιρεία, κατά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της για την παροχή ασφαλών και αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας, θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει αποτελεσματικές διαδικασίες για την καταβολή αποζημίωσης σε περίπτωση ανικανότητας προς εργασία. Όταν γεννηθεί μια βάσιμη αξίωση, η πληρωμή θα πρέπει να γίνεται άμεσα και πλήρως και δεν θα πρέπει να υπάρχει πίεση από την Εταιρεία ή από τον εκπρόσωπο των ασφαλιστών της για πληρωμή μικρότερου από το συμβατικό ποσό που οφείλεται βάσει της παρούσας Σύμβασης… 24.6 Κάθε καταβολή που θα γίνεται σύμφωνα με τις παραγράφους 24.1 έως 24.5 παραπάνω, δεν θα πρέπει να τελεί υπό την επιφύλαξη οποιασδήποτε αξίωσης για αποζημίωση βάσει του νόμου αλλά θα αφαιρείται από κάθε πληρωμή τέτοιας εκ του νόμου αξίωσης. 25.1 Εάν ένας ναυτικός αποβιώσει από οποιαδήποτε αιτία κατά τη διάρκεια της εργασίας του στην Εταιρεία, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου από φυσικά αίτια και του θανάτου που συνέβη ενώ ταξίδευε προς και από το πλοίο, ή ως αποτέλεσμα θαλάσσιου (ναυτικού) ή άλλου παρόμοιου κινδύνου, η Εταιρεία θα καταβάλει τα ποσά που καθορίζονται στο συνημμένο Προσάρτημα 4 σε καθορισμένο δικαιούχο και σε κάθε εξαρτώμενο παιδί έως 4 (τεσσάρων) κάτω των 18 ετών. Εάν ο ναυτικός δεν αφήσει καθορισμένο δικαιούχο, το προαναφερόμενο ποσό καταβάλλεται στο πρόσωπο ή τον φορέα που εξουσιοδοτείται από τον νόμο ή με άλλο τρόπο να διαχειρίζεται την περιουσία του ναυτικού…. 25.3 Οι διατάξεις του άρθρου 24.5 ανωτέρω εφαρμόζονται και στην περίπτωση αποζημίωσης για Απώλεια Ζωής – Θάνατο εν Υπηρεσία όπως ορίζεται στο παρόν άρθρο. Περαιτέρω, στο υπό τον τίτλο «Διάγραμμα για καταβολές αποζημιώσεων σε χρήμα» άρθρο 25 του Προσαρτήματος 4 της CBA των ετών 2019 – 2020 ορίζεται ότι η αποζημίωση στο συγγενή του θανόντος ναυτικού, που έχει οριστεί από αυτόν ως δικαιούχος της κατά τη σύναψη της ατομικής σύμβασης εργασίας του, ανέρχεται στο ποσόν των εκατόν τεσσάρων χιλιάδων οκτακοσίων εξήντα έξι δολαρίων ΗΠΑ (104.866 $), καταβλητέο εφάπαξ. Από τις παραπάνω διατάξεις συνάγεται ότι η ευθύνη του πλοιοκτήτη ή του φορέα εκμετάλλευσης του πλοίου για την καταβολή της προβλεπόμενης από αυτές για την περίπτωση θανάτου του απασχολούμενου στο υπό σημαία ευκαιρίας πλοίο του ναυτικού είναι αντικειμενική, υπό την έννοια ότι δεν απαιτείται συνδρομή υπαιτιότητας αυτού ή των προστηθέντων του για την επέλευση του θανάτου και αρκεί το γεγονός ότι αυτός συνέβη κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του ναυτικού στο πλοίο του ή της μεταφοράς από ή προς αυτό, ανεξαρτήτως μάλιστα αν η παροχή της εργασίας γινόταν στο πλαίσιο έγκυρης σύμβασης εργασίας ή απλής εργασιακής σχέσης. Για την εφαρμογή τους όμως απαιτείται η σύναψη «ειδικής συμφωνίας» μεταξύ του πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή εκάστου πλοίου και της ITF (στο όνομα της οποίας συνήθως συμβάλλεται το σε κάθε χώρα μέλος της, στη δε Ελλάδα η ΠΝΟ) αλλά και η ρητή αναφορά της ισχύος της στην ατομική σύμβαση εργασίας κάθε ναυτικού που ναυτολογείται σε πλοίο για το οποίο έχει καταρτιστεί «ειδική συμφωνία». Το συμπέρασμα αυτό, παρά την υποδεικνύουσα το αντίθετο, δηλαδή την «αυτόματη» εφαρμογή της CBA σε κάθε πλοίο για το οποίο έχει συναφθεί «ειδική συμφωνία», διατύπωση των διατάξεων των άρθρων 1.2 εδαφ. α και 1.5 έδαφ. Α΄ της CBA, πρέπει να θεωρηθεί ασφαλές, ενόψει των διατάξεων των άρθρων 1.2 εδαφ. β΄ και 1.3 εδαφ. α΄ αυτής, που καθιστούν σαφές ότι η ενσωμάτωσή της στην ατομική σύμβαση εργασίας κάθε ναυτικού πρέπει να είναι ρητή, προβλέποντας μάλιστα ειδικά την υποχρέωση του εργοδότη του ναυτικού να ενσωματώσει τους όρους της στις ατομικές συμβάσεις εργασίας των από αυτόν απασχολούμενων ναυτικών, υιοθετείται άλλωστε και από τη νομολογία (ΕφΠειρ. 234/2010, ΠειρΝ 2010/412, με παρατηρήσεις Θ. Αλυκάτορα).
Με τον τέταρτο και τελευταίο λόγο της ένδικης έφεσης πλήττεται η εκκαλουμένη κατά το κεφάλαιό της με το οποίο απορρίφθηκε η αξίωση της πρώτης ενάγουσας, φερόμενης ως ορισμένης από το θανόντα ως δικαιούχος της, στη λήψη της «συμβατικής» αποζημίωσης που προβλέπει η CBA των ετών 2019 – 2020, ως αβάσιμη, με τη (συνοπτική) αιτιολογία ότι οι όροι της δεν είχαν ενσωματωθεί στην ατομική σύμβαση εργασίας του ενάγοντος, μολονότι, όπως υποστηρίζει ο ερευνώμενος λόγος, δεν είχε αμφισβητηθεί ούτε ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο του θανάτου του ……. ήταν σε ισχύ η CBA 2019 – 2020 ούτε ότι μεταξύ της ΠΝΟ και της δεύτερης εναγόμενης είχε συναφθεί «ειδική συμφωνία», υπονοώντας σαφώς ότι υπό τα δεδομένα αυτά έπρεπε να είχε γίνει δεκτή η «αυτόματη» εφαρμογή της CBA στην περίπτωση που κρίνεται. Οι ισχυρισμοί της δεν ευσταθούν. Όπως προαναφέρθηκε, προϋπόθεση για τη γέννηση της αξίωσης στην αποζημίωση της CBA σε περίπτωση θανάτου ναυτικού σε πλοίο με σημαία Λιβερίας, ως εν προκειμένω, είναι η ρητή ενσωμάτωση των όρων της στην ατομική σύμβαση εργασίας του θανόντος και τέτοια στην υπό κρίση υπόθεση δεν έγινε. Αντιθέτως, όπως ήδη εκτέθηκε στην από 9.7.2020 σύμβαση του ………… με την πρώτη (και όχι τη δεύτερη) εναγόμενη είχε ρητά αποκλειστεί η εφαρμογή οποιασδήποτε άλλης σύμβασης ή η αναφορά σε άλλη συμφωνία (βλ. το προοίμιο του προσαρτήματος Α΄) και, συγχρόνως, είχε καθοριστεί για την περίπτωση θανάτου του από ασθένεια περιορισμένη έναντι της προβλεπόμενης από τη CBA αποζημίωση, ανερχόμενη σε τριάντα χιλιάδες δολάρια ΗΠΑ (30.000 $) κατ’ ανώτατο ποσό (όρος 8.2 του ιδίου προσαρτήματος). Μάλιστα, με τον ίδιο αυτό συμβατικό όρο ως δικαιούχος της (περιορισμένης) αποζημίωσης καθορίστηκε όχι η πρώτη ενάγουσα ειδικά αλλά «ο νόμιμος εκπρόσωπος» του ναυτικού. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο ορθώς έκρινε και, αφού συμπληρωθούν οι συνοπτικές αιτιολογίες του με αυτές της παρούσας (άρθρο 534 ΚΠολΔ), ο ερευνώμενος λόγος θα απορριφθεί ως αβάσιμος. Για την πληρότητα της αιτιολογίας της παρούσας πρέπει να σημειωθεί και ότι ο προβαλλόμενος το πρώτον με τις προτάσεις των εκκαλούντων στο παρόν Δικαστήριο ισχυρισμός τους ότι σε κάθε περίπτωση η CBA αποτελεί γνήσια σύμβαση υπέρ τρίτου, η οποία εφαρμόζεται απευθείας υπέρ του ναυτικού που απασχολείται σε πλοίο για το οποίο έχει συναφθεί ειδική συμφωνία εφαρμογής της, «χωρίς να απαιτείται η τυπική συμμετοχή του» στη CΒA, πάσχει πολλαπλώς και πρέπει και αυτός να απορριφθεί. Καταρχάς, η επίκλησή του συνιστά (ανεπίτρεπτη κατ’ άρθρο 526 ΚΠολΔ) μεταβολή της βάσης της αγωγής στο δεύτερο βαθμό και μάλιστα με τις προτάσεις των εκκαλούντων και όχι το εφετήριο, επειδή, κατά παράβαση της προβλεπόμενης από το άρθρο 111 του ιδίου Κώδικα αρχής της τήρησης προδικασίας, παραλλάσσει τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά επί των οποίων στηρίχθηκε το αγωγικό αίτημα με την προσθήκη άλλων που αντικαθιστούν τα πρωτοδίκως προταθέντα και αλλοιώνουν το ιστορούμενο βιοτικό συμβάν στο σύνολό του (ΟλΑΠ 2/1994, Δνη 1994/352 = ΑρχΝ 1994/300 = ΕΕΝ 1994/379, ΑΠ 962/2012, ΕΠολΔ 2013/424 = ΧρηΔικ 2012/454, ΑΠ 389/2010, ΕΠολΔ 2010/426 = ΕΕμπΔ 2010/918 = ΝοΒ 2011/337 = Αρμ. 2011/1171, ΑΠ 918/2007, ΧρΙΔ 2008/31, ΕφΘεσ. 729/2005, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Απ. Άνθιμος, Η μεταβολή της βάσης της αγωγής στην πολιτική δίκη, 2012, σελ. 98 επομ., Σ. Σαμουήλ, Η Έφεση, 2009, § 542, σελ. 233), αφού πλέον αναζητείται η αιτούμενη «συμβατική» αποζημίωση με την επίκληση όχι της ατομικής σύμβασης εργασίας του θανόντος με την πρώτη εναγόμενη αλλά της «ειδικής συμφωνίας» της δεύτερης εναγόμενης με την ΠΝΟ, που φέρεται να ενεργεί υπέρ αυτού ως τρίτου, με αποτέλεσμα η μεταβολή της ιστορικής αιτίας της αγωγής να καθιστά τον ερευνώμενο ισχυρισμό απαράδεκτο. Αλλά και πέραν αυτού, ο ίδιος ισχυρισμός προϋποθέτει ότι μια διεθνής συλλογική (πολυμερής) συμβατική πράξη μπορεί να ερμηνευθεί και να αντιμετωπιστεί με βάση ρυθμίσεις του ημεδαπού αστικού ουσιαστικού δικαίου, όπως η διάταξη του άρθρου 410 ΑΚ για τη γνήσια σύμβαση υπέρ τρίτου, πράγμα άτοπο και νομικά ανεπέρειστο. Σε κάθε δε περίπτωση είναι και ουσιαστικά αβάσιμος, δεδομένου ότι κατά τα προαναφερθέντα για την εφαρμογή των όρων της CBA υπέρ εκάστου ναυτικού απαιτείται αφενός η κατάρτιση «ειδικής συμφωνίας» και, αφετέρου, ενσωμάτωσή τους στην ατομική εργασιακή του σύμβαση, που σημαίνει ότι το δικαίωμα δεν γεννάται απευθείας με τη σύναψη της CBA στο πρόσωπο του ναυτικού, που μπορεί μεν να ευνοηθεί από αυτήν αλλά υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, αντίθετα προς ό,τι συμβαίνει σε περίπτωση γνήσιας σύμβασης υπέρ τρίτου κατά το ημεδαπό δίκαιο (ΑΠ 232/2023, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
V. Κατόπιν όλων αυτών πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση έφεση κατ’ ουσίαν και να επιβληθούν τα δικαστικά έξοδα των εφεσίβλητων, του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας, για την επιδίκαση των οποίων έχει υποβληθεί αίτημα, σε βάρος των εκκαλούντων, λόγω της ήττας τους (άρθρα 176, 178 αρ. 1, 183 και 191 § 2 ΚΠολΔ, 63 § 1 περ. γ΄, 68 § 1 και 69 § 1 εδαφ. α΄ του Ν. 4194/2013), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό. Σημειώνεται ότι το κατατεθέν παράβολο δεν θα αποδοθεί, παρά το αχρεώστητο της πληρωμής της αξίας του, ελλείψει σχετικού αιτήματος (άρθρο 106 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζοντας κατ’ αντιμωλία των διαδίκων
Δέχεται τυπικά την έφεση
Απορρίπτει αυτήν κατ’ ουσίαν
Επιβάλλει σε βάρος των εκκαλούντων τα δικαστικά έξοδα των εφεσίβλητων για τον δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας, τα οποία καθορίζει σε είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000 €).
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 15 Ιουλίου 2024, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ