ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός 499/2024
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τον δικαστή, Ηλία Σταυρόπουλο, εφέτη, τον οποίο όρισε η πρόεδρος του τριμελούς συμβουλίου διοίκησης του Εφετείου Πειραιώς και τη γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του την ……….. για να δικάσει την εξής υπόθεση μεταξύ:
Του εκκαλούντος: ……….., ο οποίος εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο, Σοφία Τσιλιβαράκη.
Της εφεσίβλητης: ………….., ως ασκούσας την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου, …………, κατοίκου ομοίως, η οποία παραστάθηκε με την πληρεξούσια δικηγόρο, Φωτεινή Χαλκιά.
Η εφεσίβλητη άσκησε την με αρ. κατ. ………/2020 αγωγή προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς, το οποίο με την με αρ. 1313/2022 απόφασή του την έκανε εν μέρει δεκτή κατ’ ουσία.
Την οριστική αυτή απόφαση προσέβαλε ο εναγόμενος με την από ……/2022 (αρ, κατ. Εφ.Πειρ. ……/2022) έφεση προς το δικαστήριο τούτο η οποία ορίστηκε να συζητηθεί ενώπιον του την 1.6.2023. Με την με αρ. 23/2024 πράξη του προέδρου του τριμελούς συμβουλίου διοίκησης του Εφετείου Πειραιώς διατάχθηκε η επανάληψη της συζήτησης της έφεσης για τον λόγο που αναφέρεται εκεί. Με την με αρ. 35/2024 πράξη του προέδρου του τριμελούς συμβουλίου διοίκησης του Εφετείου Πειραιώς (αρ. κατ. ………./2024) ορίστηκε δικάσιμος αυτή που αναφέρεται στην αρχή της απόφασης.
Οι πληρεξούσιες δικηγόροι των διαδίκων αναφέρθηκαν στις προτάσεις που κατέθεσαν και ζήτησαν να γίνουν δεκτές.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Νόμιμα, με την υπ’ αρ. 35/2024 πράξη του προέδρου του τριμελούς συμβουλίου διοίκησης του Εφετείου Πειραιώς (αρ. εκθ. κατ. ……../2024) φέρεται για συζήτηση η υπόθεση που αφορά την υπό κρίση έφεση, η επανάληψη συζήτησης της οποίας διατάχθηκε με την υπ’ αρ. 23/2024 πράξη του για τον λόγο που αναφέρεται εκεί (ΚΠολΔ 307).
Η υπό κρίση έφεση κατά της υπ’ αρ. 1313/2022 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που δίκασε κατά τη διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, ασκήθηκε νομοτύπως και εμπροθέσμως (ΚΠολΔ 518 παρ. 1). Πρέπει επομένως να κριθεί ως τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της.
Η ενάγουσα, εφεσίβλητη, ως ασκούσα την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου, που απέκτησε με τον εναγόμενο, εκκαλούντα, πρώην σύζυγο της, ζήτησε με την πρωτοδίκως κριθείσα αγωγή της, όπως αυτή εν μέρει περιορίστηκε νόμιμα, να υποχρεωθεί ο τελευταίος, να της καταβάλει, ως συνεισφορά σε χρήμα στη διατροφή του, το μηνιαίο ποσά των 500 ευρώ και να αναγνωριστεί ότι της οφείλει επιπλέον 400 ευρώ, για το μετά την επίδοση της αγωγής χρονικό διάστημα δύο ετών, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας δόσης έως την εξόφληση. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη δέχθηκε εν μέρει κατ’ ουσία την αγωγή και υποχρέωσε τον εναγόμενο να καταβάλει στην ενάγουσα, με την ως άνω ιδιότητά της, διατροφή σε χρήμα το μηνιαίο ποσό των 450 ευρώ για διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας δόσης έως την εξόφληση. Εναντίον αυτής της απόφαση παραπονείται ο εναγόμενος εκκαλών με την υπό κρίση έφεση, για εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου, καθώς και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί να εξαφανιστεί αυτή και να απορριφθεί η αγωγή.
Από την εκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων, που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά συνεδρίασης και όλων των εγγράφων, που οι διάδικοι επικαλούνται και νομίμως προσκομίζουν, είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, πλην των φωτογραφιών που προσκόμισε και επικαλέστηκε με τις προτάσεις της η εφεσίβλητη, τη γνησιότητα των οποίων αμφισβητεί με τις προτάσεις του ο εκκαλών, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Από τον μεταξύ τους ήδη λυθέντα γάμο οι διάδικοι απέκτησαν δύο τέκνα, τον Σταύρο, ήδη ενήλικο, και τον ……, ανήλικο ακόμη, που γεννήθηκε την 4.5.2011. Η ενάγουσα, κατά το επίδικο χρονικό διάστημα, εργαζόταν με σύμβαση ορισμένου χρόνου (10 μηνών), ως καθαρίστρια σχολείων στο Δήμο …., ενώ για τους δύο μήνες που δεν εργαζόταν λάμβανε επίδομα ανεργίας. Οι συνολικές της κατά μήνα αποδοχές (με το επίδομα ανεργίας), ανέρχονταν σε 734 ευρώ (βλ. εκκαθαριστικά φορoλ. έτους 2021). Επιπλέον, λάμβανε και μηνιαίο επίδομα τέκνου Α21, ύψους 70 ευρώ και έτσι συνολικά τα μηνιαία έσοδά της ανέρχονταν σε 804 ευρώ. Διέμενε με το τέκνο της, την επιμέλεια του οποίου είχε αποκλειστικά με την υπ’ αρ. …/2018 πράξη συναινετικής λύσης γάμου και ρύθμισης επιμέλεια τέκνων της συμβ/φου Πειραιώς ……….., σε διαμέρισμα (………… Πειραιά) ιδιοκτησίας της και έτσι δεν κατέβαλε μίσθωμα. Συμμετείχε στις λειτουργικές δαπάνες (έξοδα ηλεκτρισμού, ύδρευσης, θέρμανσης και συντήρησης αυτής) με το μηνιαίο ποσό των 100 ευρώ, που της αναλογούσε. Επίσης, ήταν κυρία ενός ακόμη διαμερίσματος, 55 τ.μ. στον Πειραιά (………. Πειραιά), το οποίο είχε παραχωρήσει άνευ ανταλλάγματος στην υπέργηρη μητέρα της (80 ετών) και στoν ενήλικο υιό της για να διαμένουν. Είχε ακόμη δύο ακίνητα στον … Αττικής, στην περιοχή ………, εμβαδού 60 τ.μ. το καθένα, τα οποία ήταν απρόσοδα και δεν αποδείχθηκε ότι κατά τον επίδικο χρόνο (2020-2022) ήταν σε καλή κατάσταση προς εκμίσθωση. Σχετικά με το ακίνητο στην ……., κυριότητας του αποβιώσαντος την 8.6.2021 πατέρα της, δεν αποδείχθηκε ότι της ανήκε κατά κυριότητα, σε κάθε περίπτωση όμως είναι απρόσοδο και ούτε προέκυψε αν ήταν σε καλή κατάσταση προς εκμίσθωση. Διέθετε ένα αυτοκίνητο με αριθμό κυκλοφορίας ………., αγνώστων λοιπών στοιχείων. Ο εναγόμενος, κατά τον επίδικο χρόνο, ήταν υπάλληλος στην εταιρεία με τη επωνυμία «……..», με μηνιαία έσοδα 1.784 ευρώ (βλ. αρ. πρ. ………./13.3.2023 βεβαίωση της ΑΑΔΕ). Ο ίδιος είχε οφειλή στον ΕΦΚΑ συνολικού ποσού 3.415,45 ευρώ, την οποία δεν είχε ρυθμίσει σε δόσεις, και δανειακή οφειλή στην Τράπεζα Πειραιώς, ποσού 95 ευρώ μηνιαίως, χωρίς αυτά τα ποσά όμως να μειώνουν το μηνιαίο εισόδημά του, αλλά λαμβάνονται υπόψη μόνο για την εκτίμηση της περιουσιακής του κατάστασης. Δεν προέκυψαν οφειλές του στην ΑΑΔΕ, όπως ισχυρίζεται με την έφεσή του, άλλωστε δεν επικαλέστηκε και δεν προσκόμισε σχετικό έγγραφο από το οποίο να προκύπτουν, το δε επικαλούμενο δάνειο μισθοδοσίας που έλαβε από την Τράπεζα Eurobank, ελήφθη μετά τον επίδικο χρόνο. Διέμενε με την νέα σύζυγό του σε οικία ιδιοκτησία της και έτσι δεν κατέβαλε δαπάνη ενοικίου, όμως συμμετείχε στις λειτουργικές δαπάνες (έξοδα ηλεκτρισμού, ύδρευσης, θέρμανσης και συντήρησης αυτής) με το μηνιαίο ποσό των 100 ευρώ, που του αναλογούσε. Είχε ένα αυτοκίνητο με αριθμό κυκλοφορίας ……….., έτους πρώτης κυκλοφορίας 1996 μάρκας POLO 1390 κ.ε. Διέθετε, επίσης, μία ισόγεια μονοκατοικία 87,43 τ. επί οικοπέδου 214,44 τ.μ., το 1/3 εξ αδιαιρέτου ενός οικοπέδου 100 τ.μ. και διάφορα αγροτεμάχια 27,5 περίπου στρεμμάτων (ελιές τα 9 στρέμματα και τα λοιπά μονοετείς καλλιέργειες) στο ΔΔ …………. Λακωνίας, τα οποία ήταν απρόσοδα και δεν προέκυψε ότι βρίσκονταν σε καλή κατάσταση για να εκμισθωθούν ή, όσον αφορά τα αγροτεμάχια, για να καλλιεργηθούν και να αποφέρουν καρπούς. Την 16.9.2022 απέκτησε με τη νέα του σύζυγο δίδυμα τέκνα. Ενόψει του ότι δεν προσδιορίζονται οι οικονομικές δυνάμεις της μητέρας των εν λόγω τέκνων δεν δύναται να καθοριστεί και η συνεισφορά του εκκαλούντος πατέρα στη διατροφή τους κατά το τελευταίο τρίμηνο του επίδικου χρόνου (2020-2022), που ενδιαφέρει. Δεν βαρύνεται με τη διατροφή άλλων προσώπων, ενώ τα όποια ποσά κατέβαλε στο ενήλικο τέκνο του, τα κατέβαλε εξ ελευθεριότητας. Αμφότεροι δε οι γονείς διάδικοι είχαν τις συνηθισμένες δαπάνες διαβίωσης, σίτισης, ένδυσης, υπόδησης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ψυχαγωγίας, που έχουν άτομα της ηλικίας τους. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι το ανήλικο, κατά το επίδικο διάστημα, είχε τις συνηθισμένες ανάγκες διαβιώσεως (τροφή, στέγαση, ενδυμασία, ψυχαγωγία) καθώς και εκπαιδεύσεως ανάλογης προς την ηλικία του. Επιπλέον παρουσίαζε μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία), γι’ αυτό και παρακολουθούσε συνεδρίες εργοθεραπείας, ατομικής ψυχοθεραπείας και ειδικής διαπαιδαγώγησης στο εξειδικευμένο κέντρο «Περί παιδιού…ο λόγος», για τις οποίες απαιτούνταν δαπάνη 300 ευρώ μηνιαίως. Δεν αποδείχθηκε ότι η εν λόγω δαπάνη τελικά καλύφθηκε από τον ΕΦΚΑ. Παρακολουθούσε μαθήματα εκμάθησης αγγλικής, για τα οποία απαιτούνταν δαπάνη 67 ευρώ μηνιαίως (80 Χ 10 μήνες, που διαρκούν τα μαθήματα / 12) και μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας σε κέντρο μελέτης («………….») για τα οποία απαιτούνταν δαπάνη 134 ευρώ μηνιαίως (160 Χ 10 μήνες / 12). Διέμενε με την ενάγουσα μητέρα του στην οικία της και έτσι δεν βαρύνεται με δαπάνη μίσθωσης. Κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής σε συνδυασμό με τα ως άνω αποδεικτικά μέσα, η αναλογία του στις κοινόχρηστες δαπάνες λειτουργίας του οίκου, όπου διέμενε με τη μητέρα του, ανερχόταν, σε 50 ευρώ, ενώ οι παρεχόμενες προς αυτόν προσωπικές φροντίδες της μητέρας του, που συνδέονται με τη συνοίκηση, ενόψει της ηλικίας του, αποτιμώμενες σε χρήμα, ανέρχονταν σε 100 ευρώ. Οι ανάγκες του σε σίτιση, ένδυση, υπόδηση, σχολικά είδη, ψυχαγωγία, είδη ατομικής υγιεινής, ανέρχονταν σε 200 ευρώ μηνιαίως. Οι ανάγκες του για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη καλύπτονταν από τον ασφαλιστικό φορέα ΕΦΚΑ, πλην των ανωτέρω συνεδριών (εργοθεραπείας, ατομικής ψυχοθεραπείας και ειδικής διαπαιδαγώγησης) που δεν προέκυψε ότι καλύφθηκαν από τον ως άνω ασφαλιστικό φορέα. Δεν είχε περιουσία, ούτε εισοδήματα ή άλλους πόρους. Με βάση τις προαναφερόμενες οικονομικές δυνατότητες των διαδίκων και τις εν γένει περιστάσεις η κατά μήνα σε χρήμα διατροφή για το ανήλικο τέκνο έπρεπε να καθοριστεί σε 851 ευρώ. Το ποσό αυτό ήταν ανάλογο με τις ανάγκες του, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του και ανταποκρίνονταν στα απαραίτητα έξοδα για τη διατροφή, συντήρηση, ψυχαγωγία, περίθαλψη και εκπαίδευση του ανηλίκου. Με τα δεδομένα αυτά και ιδίως τις οικονομικές δυνατότητες των διαδίκων, η συνεισφορά του εκκαλούντος στη μηνιαία διατροφή του ανηλίκου, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 69% [1.784 Χ 100 / (1784 + 804)], έπρεπε να καθοριστεί στο ποσό των 587 ευρώ (851 Χ 69%) μηνιαίως. Επομένως, η αγωγή έπρεπε να γίνει εν μέρει δεκτή ως κατ’ ουσία βάσιμη και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος εκκαλών να καταβάλει μηνιαίως στην εφεσίβλητη, εντός το πρώτου πενθημέρου, για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους, το ανωτέρω ποσό, ως σε χρήμα συνεισφορά στην διατροφή τους, για το χρονικό διάστημα που προαναφέρθηκε, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής κάθε δόσης. Σχετικά με την ένσταση καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος, που πρότεινε πρωτοδίκως ο εκκαλών και επαναφέρει με σχετικό λόγο έφεση, σύμφωνα με την οποία το δια της αγωγής δικαίωμα ασκείται καταχρηστικά (ΑΚ 281), επειδή από το χρόνο της πράξης συναινετικής λύσης του γάμου και της ρύθμισης της επιμέλειας του τέκνου, που καθορίστηκε με κοινή συμφωνία των διαδίκων η σε χρήμα συνεισφορά του εκκαλούντος στο ποσό των 250 ευρώ, έως το χρόνο άσκησης της αγωγής, δεν έχουν αλλάξει οι διατροφικές ανάγκες του ανηλίκου, όπως ψευδώς υποστηρίζει η εφεσίβλητη ενάγουσα, αυτή (η ένσταση) πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμη, γιατί, αληθή υποτιθέμενα τα όσα στηρίζουν αυτήν, δεν υφίσταται δικαίωμα της εφεσίβλητης ενάγουσας για εκ νέου ρύθμιση της συνεισφοράς του εκκαλούντος εναγόμενου και η ένσταση καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος αναφέρεται πάντοτε σε υπαρκτό δικαίωμα που ασκείται (ΟλΑΠ 17/1995). Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή, υποχρεώνοντας τον εναγόμενο να καταβάλει στην ενάγουσα εφεσίβλητη για το ως άνω ανήλικο τέκνο 450 ευρώ μηνιαίως για το επίδικο χρονικό διάστημα, έσφαλε στην εκτίμηση των αποδείξεων, πλην όμως επειδή το δευτεροβάθμιο αυτό δικαστήριο δεν μπορεί να καταστήσει τη θέση του εκκαλούντος χειρότερη (ΚΠολΔ 536 παρ. 1), ενόψει του ότι δεν ασκήθηκε αντίθετη έφεση ή αντέφεση, δεν θα εξαφανίσει την προσβαλλόμενη απόφαση και θα απορρίψει την έφεση. Τέλος πρέπει η δικαστική δαπάνη αυτού του βαθμού δικαιοδοσίας, να συμψηφιστεί μεταξύ των διαδίκων (ανήλικο τέκνο και πατέρας) λόγω της συγγενικής σχέσης μεταξύ τους (ΚΠολΔ 183, 179).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Απορρίπτει την έφεση.
Συμψηφίζει μεταξύ των διαδίκων τη δικαστική δαπάνη αυτού του βαθμού δικαιοδοσίας.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε, με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξουσίους δικηγόρους, στον Πειραιά στις 25 Οκτωβρίου 2024.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ