Αριθμός 157/2025
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Τμήμα 3o
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Ευαγγελία Πανταζή, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από την Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Δ.Π..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις ………., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των :
ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΩΝ: 1) ………., 2) ………., 3) ………., 4) …….., 5) ………., 6) ………., 7) ……….. και 8) ……….., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιό τους δικηγόρο Κωνσταντίνο Αλεξίου (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ).
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ: 1) ……… και 2) …………, οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιό τους δικηγόρο Σταύρο Κατσούλη (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ).
Οι εφεσίβλητοι άσκησαν ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 17.2.2021 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ………/2021) αγωγή, η οποία αρχικά προσδιορίστηκε για την δικάσιμο της 15ης.4.2021, κατόπιν αιτήματος αναβολής, συζητήθηκε κατά τη δικάσιμο της 2ας.12.2021, στη συνέχεια δε, μετά την έκδοση της με αριθ. 3188/2022 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, με την οποία έγινε δεκτή η από 6.10.2022 και με αριθ πρωτ ……/6.10.2022 δήλωση αποχής της Πρωτοδίκη ………. από την έκδοση απόφασης των ως άνω από 17.2.2021 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../2021) αγωγής, εξεδόθη η με αριθ πρωτ …../25.10.2022 Πράξη του Προέδρου του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Πρωτοδικείου Πειραιά, με την οποία διατάχθηκε οίκοθεν η επανάληψη της συζήτησης της παραπάνω υπόθεσης, με νέο ΓΑΚ/ΕΑΚ ……../2022, προσδιορίστηκε δε στη δικάσιμο της 12ης.1.2023, οπότε, συζητήσεως γενομένης εκδόθηκε η υπ΄ αριθ 1918/2023 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που δέχθηκε τα σε αυτήν αναφερόμενα.
Την απόφαση αυτή προσέβαλαν ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου οι οκτώ πρώτοι εκ των εναγομένων και ήδη εκκαλούντες με την από 4.10.2023 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ΠΡΩΤ ……../2023 -ΓΑΚ/ΕΑΚ ΕΦΕΤ …………/2023) έφεσή τους, της οποίας δικάσιμος ορίσθηκε η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας απόφασης.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, οι οποίοι παραστάθηκαν με δήλωση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ανέπτυξαν τις απόψεις τους με τις έγγραφες προτάσεις που κατέθεσαν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η υπό κρίση έφεση των πρωτοδίκως ηττηθέντων εναγομένων κατά της υπ’ αριθ. 1918/2023 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών (άρθρα 591, 614 περ. 2 ΚΠολΔ), με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή η από 17.2.2021 αγωγή, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, δεδομένου ότι αυτή κατατέθηκε στην γραμματεία του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου την 10.10.2023, και, όπως προκύπτει από την επισημείωση στο σώμα της του δικαστικού επιμελητή Δημητρίου Γέμελου, η επίδοση της εκκαλουμένης έλαβε χώρα την 12.9.2023 (αρθρ. 495 παρ. 1, 511, 513 παρ. 1, 516 παρ. 1, 517 και 518 παρ. 1 ΚπολΔ), αρμοδίως δε φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού (αρθρ. 19 ΚΠολΔ όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 4 παρ. 2 του Ν. 3994/25-7-2011). Εφόσον, επομένως, έχει εκδοθεί και το υπ΄αριθμ. ………….. παράβολο σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 495 ΚΠολΔ, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή η έφεση και να ερευνηθεί περαιτέρω κατ’ ουσίαν ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της (αρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ), κατά την ίδια ως άνω διαδικασία.
Με την ως άνω αγωγή τους, που οι ενάγοντες και ήδη εφεσίβλητοι άσκησαν ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, ισχυρίσθηκαν, κατ΄ εκτίμηση του περιεχομένου της, ότι, δυνάμει της αναφερόμενης συμβολαιογραφικής πράξης, είναι συγκύριοι μιας οριζόντιας ιδιοκτησίας κείμενης στον πέμπτο όροφο της πολυκατοικίας επί της οδού ………. στο Κερατσίνι Αττικής, η οποία έχει υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3741/1929 και των άρθρων 1002 και 1117 ΑΚ και διέπεται από τον κανονισμό δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που περιέχονται στην υπ΄αριθμ. ……/1994 πράξη συστάσεως οριζοντίου ιδιοκτησίας και κανονισμού πολυκατοικίας, η οποία έχει μεταγραφεί νόμιμα. Ότι οι οκτώ πρώτοι εκ των εναγομένων και ήδη εκκαλούντες είναι συνιδιοκτήτες ετέρων διαμερισμάτων της ίδιας πολυκατοικίας δυνάμει των αναφερομένων για καθέναν εξ αυτών συμβολαιογραφικών πράξεων. Ότι την 10.3.2016 οι άνω εναγόμενοι (οκτώ πρώτοι), ενεργώντας αυτοβούλως, χωρίς δηλαδή απόφαση της γενικής συνέλευσης και χωρίς να εφοδιαστούν με την νόμιμη πολεοδομική άδεια, έδωσαν εντολή στον εργάτη – ένατο εναγόμενο να προβεί στην αντικατάσταση της καγκελόπορτας, που προϋπήρχε στον κοινόχρηστο χώρο της πυλωτής, με ηλεκτροκίνητη γκαραζόπορτα κλειστού τύπου, η οποία καταλαμβάνει όλο το άνοιγμα της πυλωτής, που αποτελούσε και την μοναδική πρόσβαση προς τον κοινόχρηστο χώρο πρασίνου και τον ακάλυπτο χώρο της πολυκατοικίας. Ότι με την ενέργειά τους αυτή, η οποία είναι αντίθετη στο νόμο και τον κανονισμό της πολυκατοικίας, τους απέκλεισαν από την πρόσβαση και έτσι αναιρείται το δικαίωμά τους στην σύγχρηση των παραπάνω κοινοχρήστων χώρων. Με βάση το ιστορικό αυτό ζητούσαν: α) να υποχρεωθεί καθένας των εναγομένων να καταβάλλει σε καθέναν εξ αυτών το ποσό των 2.500 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που έχουν υποστεί, συνεπεία της προσβολής της προσωπικότητάς τους από την υπαίτια και παράνομη κατά τα άνω συμπεριφοράς τους, β) να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι, να καθαιρέσουν την ηλεκτροκίνητη γκαραζόπορτα και να επανατοποθετήσουν την προϋπάρχουσα πόρτα κιγκλιδωμάτων, άλλως να επιτραπεί στους ίδιους να το πράξουν με δαπάνες των εναγομένων και γ) να απειληθεί κατ΄αυτών χρηματική ποινή για κάθε μήνα καθυστέρησης συμμόρφωσης με το διατακτικό της απόφασης. Ζητούσαν, επίσης οι ενάγοντες να κηρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή και να επιβληθούν τα δικαστικά έξοδα σε βάρος των εναγομένων.
Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλουμένη απόφασή του, κρίνοντας ότι ο ένατος των εναγομένων ………….. δεν νομιμοποιείται παθητικά, διότι δεν ήταν συνιδιοκτήτης στην εν λόγω οικοδομή, απέρριψε την εναντίον του αγωγή ως απαράδεκτη κατά τα β΄ και γ΄ αιτήματά της και, αφού διέταξε τον χωρισμό της δίκης ως προς αυτόν για το υπό στοιχεία α΄ αίτημα της αγωγής της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, παρέπεμψε κατά τούτο την υπόθεση στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς για να δικαστεί με την προσήκουσα τακτική διαδικασία. Ακολούθως, αφού έκρινε νόμιμη την αγωγή ως προς τους λοιπούς εναγομένους (1ο έως και 8ο) και εν μέρει βάσιμη και στην ουσία της, υποχρέωσε τους εναγομένους: α) να αποξηλώσουν με κοινές μεταξύ τους δαπάνες την ηλεκτρική γκαραζόπορτα εντός δύο μηνών από την επίδοση της απόφασης, και, σε περίπτωση αρνήσεώς τους, επέτρεψε στους ενάγοντες να προβούν στην ίδια ενέργεια με προκαταβλητέα δαπάνη των εναγομένων ποσού 400 ευρώ, επιμεριζόμενη μεταξύ τους κατά τα ποσοστά συνιδιοκτησίας εκάστου εξ αυτών και β) υποχρέωσε έκαστο των εναγομένων να καταβάλει το ποσό των 150 ευρώ σε κάθε ενάγοντα ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική του βλάβη..
Κατά της αποφάσεως αυτής παραπονούνται ήδη οι ηττηθέντες εναγόμενοι με την κρινόμενη έφεσή τους και τους διαλαμβανόμενους σε αυτή λόγους, οι οποίοι ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητούν την παραδοχή της και την απόρριψη της εναντίον τους αγωγής.
Ι). Από τις διατάξεις των άρθρων 1, 2 παρ. 1, 3 παρ. 1, 5 εδ. α, 7 παρ. 1, 8 και 13 του Ν. 3741/1929, “περί ιδιοκτησίας κατ ορόφους”, που διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του Αστικού Κώδικα με το άρθρο 54 του Εισαγωγικού νόμου αυτού, και 1117 του ΑΚ συνάγεται ότι επί οριζόντιας ιδιοκτησίας ιδρύεται κυρίως χωριστή κυριότητα σε όροφο οικοδομής ή διαμέρισμα ορόφου, παρεπομένως δε και αναγκαστική συγκυριότητα, που αποκτάται αυτοδικαίως, κατ’ ανάλογη μερίδα, στα μέρη του όλου ακινήτου, που χρησιμεύουν σε κοινή απ` όλους τους οροφοκτήτες χρήση. Μεταξύ των μερών αυτών περιλαμβάνονται, κατά ενδεικτική στις διατάξεις αυτές απαρίθμηση, το έδαφος, τα θεμέλια, οι πρωτότοιχος η στέγη, οι καπνοδόχοι, οι αυλές, τα φρεάτια ανελκυστήρων, οι εγκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης, το ηλιακωτό δώμα (ΑΠ 584/2023 ΤΝΠ ΔΣΑ). Περαιτέρω, επί διαιρεμένης κυριότητας επί αυτοτελών οικοδομών, ορόφων ή διαμερισμάτων τούτων, που ανεγείρονται επί ενιαίου οικοπέδου και ο ακάλυπτος χώρος (αυλή, πρασιά, κήπος, προκήπιο, έδαφος φωταγωγού), ήτοι το τμήμα, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 1577/1985, του οικοδομικού τετραγώνου που βρίσκεται ανάμεσα στη ρυμοτομική γραμμή και τη γραμμή δόμησης ή οικοδομική γραμμή (ΕφΠατρ 401/2011 ΤΝΠ ΔΣΑ, ΕφΛαρ 19/2007 Δικογρ 2007, 102), είναι αναγκαίως εκ του νόμου κοινό για όλους τους ιδιοκτήτες των αυτοτελών οικοδομημάτων, ορόφων αυτών κλπ, έστω και αν μερικοί απ’ αυτούς δεν εξυπηρετούνται δια τούτου (ΑΠ 463/2003 ΤΝΠ ΔΣΑ). Εξάλλου, με βάση το άρθρο 2 παράγραφος 1 του ν. 3741/1929 προσδιορίζονται τα κριτήρια υπαγωγής στην ομάδα των κοινοκτήτων και κοινοχρήστων μερών της οικοδομής, που δεν αναφέρονται ρητά στη συμφωνία ή στο νόμο. Ειδικότερα, ο προσδιορισμός των κοινοκτήτων και κοινοχρήστων αυτών μερών, γίνεται, είτε με τη συστατική της οροφοκτησίας δικαιοπραξία, είτε με ιδιαίτερες συμφωνίες μεταξύ όλων των οροφοκτητών, κατά τα άρθρα 4 παρ. 1, 5 και 13 του Ν. 3741/1929, δηλαδή με σύμφωνη απόφασή τους, που πρέπει να καταρτισθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο και να μεταγραφεί Αν τούτο δεν γίνει, αν δηλαδή δεν ορίζεται τίποτα από την ως άνω δικαιοπραξία, ούτε με ιδιαίτερες συμφωνίες, τότε ισχύει ο προσδιορισμός, που προβλέπεται από τις ως άνω διατάξεις. Στην τελευταία περίπτωση, κριτήριο για το χαρακτηρισμό πράγματος ως κοινόκτητου και κοινόχρηστου, είναι ο κατά τη φύση του προορισμός για την εξυπηρέτηση των συνιδιοκτητών με την κοινή από αυτούς χρήση του. Δεδομένου ότι η θεσπιζόμενη με τα άρθρα 1002 ΑΚ και 1 επ. του Ν. 3741/1929 αποκλειστική (χωριστή) κυριότητα επί ορόφου ή τμήματος ορόφου, αποτελεί την εξαίρεση του κανόνα superficies solo cedit, που έχει περιληφθεί στο άρθρο 1001 εδ. α του ΑΚ, οποιοδήποτε μέρος του όλου ακινήτου που δεν ορίστηκε ή δεν ορίστηκε έγκυρα, με το συστατικό της οροφοκτησίας τίτλο, ότι αποτελεί αντικείμενο της αποκλειστικής κυριότητας κάποιου συνιδιοκτήτη, υπάγεται αυτοδικαίως από το νόμο, κατ` εφαρμογή του ανωτέρω κανόνα, στα αντικείμενα της αναγκαστικής συγκυριότητας επί του εδάφους και θεωρείται κοινόκτητο και κοινόχρηστο μέρος του ακινήτου. Αν και πότε θίγονται τα δικαιώματα των λοιπών συνιδιοκτητών ή υπάρχει μεταβολή του συνήθους προορισμού των κοινών μερών με τη χρήση τους από ορισμένους συνιδιοκτήτες, κρίνεται, κατά περίπτωση, με βάση τις συγκεκριμένες συνθήκες και στο πλαίσιο του γενικότερου συμφέροντος της ομαλής λειτουργίας της σχέσης της οροφοκτησίας. Ωσαύτως, ως επιτρεπόμενη μεταβολή (ή προσθήκη επί των κοινών μερών της οικοδομής νοείται, ειδικότερα, η βελτίωση που αποβλέπει στην αποδοτικότερη χρήση του κοινού με τη συνδρομή των παραπάνω προϋποθέσεων υπέρ όλων κατ’ αρχήν των συνιδιοκτητών. Αν η βελτίωση αφορά ένα ή μερικούς μόνο από τους συνιδιοκτήτες, πρέπει να μην καθιστά χειρότερη τη θέση των λοιπών. Το αν οι παραπάνω μεταβολές του κοινού μέρους είναι επιτρεπτές ή όχι, με την παραπάνω έννοια, το είδος και η έκταση των υπερβάσεων, που είναι υποχρεωμένος να ανεχθεί ο κάθε συνιδιοκτήτης, το πότε η μεταβολή του συνήθους προορισμού κοινών μερών παρακωλύει τη χρήση των υπόλοιπων κοινωνών, κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες της οροφοκτησίας, τις επιμέρους ανάγκες των διαιρετών ιδιοκτησιών και το σκοπό που εξυπηρετεί το κοινό μέρος που υφίσταται τη μεταβολή, στη λειτουργία της όλης συνιδιοκτησίας (ΕφΑθ 1398/2023 ο.π.). Κάθε συνιδιοκτήτης, εφόσον από τις ενέργειες άλλου συνιδιοκτήτη παραβλάπτεται στη χρήση των κοινών πραγμάτων και μειώνεται η ασφάλεια της οικοδομής, έχει το δικαίωμα να ζητήσει με αγωγή την επαναφορά των πραγμάτων στην προηγούμενη κατάσταση (ΑΠ 505/2022, AΠ 932/2021, ΑΠ 532/2019, ΑΠ 273/2018 ΤΝΠ ΔΣΑ).
Ι-α) Στο πλαίσιο των πιο πάνω αρχών εφαρμογής των αντίστοιχων διατάξεων του Ν. 3741/1929 εφαρμόζονται συμπληρωματικά και οι διατάξεις του ΓΟΚ, στην προκειμένη δε περίπτωση του ΓΟΚ/2000 (ν. 2831/2000 ΦΕΚ 140 / 13.6.2000), με τις οποίες ορίζεται ότι κοινής χρήσεως χώροι του κτιρίου και του οικοπέδου είναι οι χώροι που προορίζονται για χρήση από όλους τους ενοίκους του κτιρίου και ότι ο υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου πρέπει να είναι προσπελάσιμος από τους χώρους κοινής χρήσης του κτιρίου. Ειδικότερα, η εφαρμογή της πρώτης από τις πιο πάνω ρυθμίσεις προϋποθέτει στο πλαίσιο εφαρμογής και των διατάξεων του Ν. 3741/1929, ότι οι συγκεκριμένοι χώροι του οικοπέδου έχουν χαρακτηρισθεί ως κοινόχρηστοι με τον υπάρχοντα κανονισμό και, εφόσον δεν υπάρχει κανονισμός η κοινοχρησία προκύπτει από τη φύση του πράγματος και το σκοπό που αυτό υπηρετεί στη λειτουργία της οροφοκτησίας (ΑΠ 639/2010 ΤΝΠ ΔΣΑ, ΕφΑΘ 174/2024 ο.π.). Η ρύθμιση που εισάγεται με το ν. 3741/1929, ως προς την απόκτηση και την κατάργηση ιδιαίτερων δικαιωμάτων χρήσεως στα κοινόκτητα και κοινόχρηστα μέρη της υπαγόμενης στη ρύθμισή του ιδιοκτησίας, εναρμονίζεται προς την ιδιαιτερότητα που δεσμεύει τις κατ` ορόφους ιδιοκτησίες και, προπαντός, εξυπηρετεί την ανάγκη δημιουργίας κατάστασης σταθερότητας και ασφάλειας, σε σχέση προς τα δικαιώματα των ιδιοκτητών των οριζόντιων ιδιοκτησιών στα κοινόκτητα και κοινόχρηστα μέρη της κατ’ ορόφους ιδιοκτησίας (ΑΠ 1174/2023, 1655/2018, 1295/2011 ΤΝΠ ΔΣΑ). Από αυτά παρέπεται ότι οι διατάξεις αυτές, ως ειδικές κατισχύουν των γενικών διατάξεων των άρθρων 785 επ. ΑΚ, περί κοινωνίας (Α.Π. 1655/2018,689/1997 ΤΝΠ ΔΣΑ).
ΙΙ) Από τις ίδιες, επίσης, ως άνω διατάξεις προκύπτει ότι ο κάθε συνιδιοκτήτης, που δικαιούται να προβαίνει σε απόλυτη χρήση των κοινόχρηστων μερών της οικοδομής, να ενεργεί επισκευές και ανανεώσεις αυτών, καθώς και μεταβολές και προσθήκες αυτών, πράττει τούτο με τον όρο ότι δεν παραβλάπτει τα δικαιώματα των άλλων ιδιοκτητών και δεν μεταβάλλει τον συνήθη προορισμό αυτών ή δεν δημιουργούνται κίνδυνοι για τη στατική της οικοδομής ή των διαμερισμάτων της, δεν παρεμποδίζεται η σύγχρηση εκ μέρους των λοιπών οροφοκτητών, δεν επέρχονται μεταβολές στην αισθητική του κτιρίου και δεν θίγεται η ασφάλεια τους, λαμβανομένης υπόψη της καλής πίστης και των χρηστών ηθών (ΑΠ 1174/2023,480/2018 ΤΝΠ ΔΣΑ), εκτός αν με συμφωνία που τον δεσμεύει, αποκλείστηκε από το δικαίωμα αυτό, το οποίο διαφυλάχτηκε υπέρ μερικών μόνο ιδιοκτητών (ΌλΑΠ 23/2000, ΑΠ 264/2010, 1375/1991, ΕφΑΘ 174/2024 ΤΝΠ ΔΣΑ). Η ενάσκηση του δικαιώματος κάθε συνιδιοκτήτη για απόλυτη χρήση του δικαιώματος του και των κοινών μερών του οικοδομήματος πρέπει να γίνεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην βλάπτονται τα δικαιώματα των λοιπών συνιδιοκτητών, δηλαδή απαιτείται η χρήση να γίνεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε όχι μόνο να μην βλάπτεται η χρήση των κοινών μερών της οικοδομής από τους λοιπούς συνιδιοκτήτες, αλλά και οποιοδήποτε δικαίωμα αυτών από το θεσμό της οροφοκτησίας. Ειδικότερα, βλαπτική για τα δικαιώματα των λοιπών συνιδιοκτητών είναι η χρήση που εμποδίζει ή δυσχεραίνει υπέρμετρα την εκ μέρους τους χρήση των οριζόντιων ιδιοκτησιών τους ή και τη σύγχρηση των κοινών μερών, ενώ μεταβολή του συνήθους προορισμού προκαλείται όταν η συγκεκριμένη χρήση αλλοιώνει τον προορισμό των κοινών μερών, που ορίζεται με δικαιοπρακτική ρύθμιση ή, σε περίπτωση έλλειψής της, προκύπτει από τη φύση των πραγμάτων και το σκοπό που αυτά υπηρετούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, στη λειτουργία της οροφοκτησίας, καθώς και από τις συνθήκες της συγκεκριμένης περίπτωσης (ΕφΑΘ 6597/2022 ΓΝΠ ΝΟΜΟΣ). Εξάλλου, σε περίπτωση που κάποιος συνιδιοκτήτης προσβάλλεται στην χρήση των κοινών πραγμάτων, δύναται να ζητήσει την άρση της προσβολής και την παράλειψη αυτής στο μέλλον, βάσει του άρθρου 947 ΚΠολΔ (ΑΠ 1174/2023, 1300/2014, 1090/2014, ΕφΑιγ. 41/2021 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
III) Επί οριζόντιας ιδιοκτησίας, η ως άνω ειδική συμφωνία, που δεσμεύει τους συνιδιοκτήτες, με την οποία ορισμένοι αποκλείστηκαν από το δικαίωμα σύγχρησης των κοινόκτητων και κοινόχρηστων μερών της οικοδομής αυτό, το οποίο διαφυλάχθηκε για μερικούς μόνο από αυτούς, αυτή (συμφωνία) καταρτίζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο και καταχωρίζεται στα βιβλία μεταγραφών (άρθρο 5 και 13 παρ. 1 του Ν. 3741/1929), αλλά για τον προορισμό που το τμήμα αυτό από τη φύση του έχει και προκύπτει από τις λειτουργικές χρησιμότητες του οικοδομήματος που ορίζονται από τον κανονισμό, την τοποθεσία του ακινήτου και τις τακτικές συνήθειες της περιοχής, οπότε η χρήση του δεν ανήκει σε όλους από κοινού τους συνιδιοκτήτες του εδάφους (ΑΠ 932/2021, 25/2019 ΤΝΠ ΔΣΑ). Η εν λόγω συμφωνία, συνήθως, περιλαμβάνεται στον καταρτιζόμενο με κοινή συναίνεση όλων κανονισμό, χωρίς να αποκλείεται να περιληφθεί και στην ίδια τη συστατική πράξη της οροφοκτησίας. Η συμφωνία αυτή ενέχουσα περιορισμό της κυριότητας των λοιπών συνιδιοκτητών φέρει τον χαρακτήρα δουλείας υπέρ του συνιδιοκτήτη, που απέκτησε την ανωτέρω αποκλειστική χρήση και είναι έγκυρη (άρθρο 13 παρ. 3 Ν. 3741/1929). Δεν είναι όμως πραγματική δουλεία με την στενή έννοια του όρου των άρθρων 1118 και 1119 του ΑΚ, αλλά με την έννοια ότι δεσμεύει τους καθολικούς και ειδικούς διαδόχους των συμβληθέντων και αντιτάσσεται κατά των τρίτων (ΑΠ 547/2021, 454/2017, 447/2013, 318/2013 ΤΝΠ ΔΣΑ). Στην τελευταία όμως περίπτωση το παρεχόμενο στον ιδιοκτήτη δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης κοινόκτητου πράγματος της οικοδομής δεν περιέχει και εξουσία άρσης του προβλεπόμενου προορισμού του (ΑΠ 619/1999, 922/1998 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΑΘ 1398/2023 ΤΝΠ ΔΣΑ).
ΙV) Από τις πολεοδομικές διατάξεις, τις σχετικές με την έκδοση, την αναθεώρηση κ.λπ. των οικοδομικών αδειών, μεταξύ των οποίων : Α) Το άρθρο 22 ν. 1577/1985 (Γ.Ο.Κ.) § § 1 και 3, το οποίο προβλέπει την έκδοση οικοδομικής άδειας της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας για την εκτέλεση οποιοσδήποτε εργασίας δόμησης εντός ή εκτός οικισμού και τη νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών ύστερα από έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής άδειας, Β’) Το άρθρο 23 § 1 εδ. α’ ν. 1577/1985 (Γ.Ο.Κ.): το οποίο προβλέπει ποια κτίρια ή τμήματα αυτών είναι νομίμως υφιστάμενα, Γ’ ) Το Π.Δ. της 14/27-7-1999, το οποίο στα άρθρα 329 § 9, 334 § § 1, 2, 3, 4, 381 § § 1, 2, 382 § 1 και 422 § 2 ορίζει τα σχετικά με την έκδοση και το περιεχόμενο οικοδομικής άδειας, την ισχύ και την αναθεώρησή της, τον προσδιορισμό των αυθαίρετων κατασκευών και τις εντεύθεν συνέπειες (πρόστιμο ή κατεδάφιση), Δ) Το Π.Δ. της 08-07-1993 (Οικοδομικές άδειες – έλεγχος οικοδομών), το οποίο στο άρθρο 6 § § 1-4 ορίζει επίσης τα σχετικά με την ισχύ και αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας, Ε’) Το Π.Δ. 267/1998 (Αυθαίρετα: Χαρακτηρισμός – κατεδάφιση – πρόστιμα), το οποίο στο άρθρο 1 § § 1, 3 ορίζει τα σχετικά με τη διαπίστωση και τον χαρακτηρισμό των αυθαιρέτων, ΣΤ’ ) Το άρθρο 6 § 9 ν. 4030/2011 το οποίο επίσης ρυθμίζει τα σχετικά με τις άδειες δόμησης, Ζ’ )Το άρθρο 4 § § 5, 6 ν. 4067/2012 (Νέος οικοδομικός κανονισμός) το οποίο επίσης ορίζει: ποιες είναι οι αυθαίρετες και κατεδαφιστέες κατασκευές, καθώς και τα σχετικά με τη νομιμοποίησή τους. Η`) Το άρθρο 17 § § 1, 2, 10 ν. 1337/1983 (” Επέκταση σχεδίων, οικιστικά, ζώνες κ.λ.π.”), το οποίο ρυθμίζει τα σχετικά με τα αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές που ανεγείρονται μετά την 31.1.1983 εντός ή εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών που υπάρχουν πριν από το έτος 1923, Θ’)Το άρθρο 23 § § 1,4 ν. 4014/2011 (Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων, αυθαίρετα κ.λπ.), το οποίο προβλέπει την απαγόρευση εμπραγμάτων δικαιοπραξιών σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, I) Το άρθρο 2 ν. 2690/1999 (Κώδικας διοικητικής διαδικασίας), το οποίο προβλέπει την αυτεπάγγελτη ενέργεια της Διοίκησης, στις περιπτώσεις οι οποίες προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις εντός των οριζόμενων σχετικών προθεσμιών, προκύπτουν τα ακόλουθα: 1) Ότι για την εκτέλεση οποιοσδήποτε εργασίας δόμησης απαιτείται οικοδομική άδεια της αρμόδιας πολεοδομικής Υπηρεσίας, η οποία είναι εκτελεστή διοικητική πράξη. 2) Ότι οικοδομή, η οποία ανεγείρεται χωρίς οικοδομική άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή με βάση ανακληθείσα άδεια ή κατά παράβαση των σχετικών διατάξεων θεωρείται εκ του νόμου αυθαίρετη (ΑΠ 995/2015 ΤΝΠ Νόμος). 3) Ότι ο χαρακτηρισμός οικοδομής ως αυθαίρετης γίνεται από υπάλληλο της πολεοδομικής Υπηρεσίας, ο οποίος συντάσσει σχετική έκθεση αυτοψίας, η οποία αποτελεί ατομική διοικητική πράξη, που επιφέρει τις έννομες συνέπειες του αυθαίρετου χαρακτήρα ενός κτίσματος (ΑΠ 203/2021 ΤΝΠ Νόμος). 4) Ότι η αρμόδια Αστυνομική Αρχή, ευθύς ως περιέλθει σε αυτήν η ως άνω έκθεση, διακόπτει τις οικοδομικές εργασίες και παρακολουθεί την τήρηση της διακοπής, 5) Ότι η αυθαίρετη οικοδομή είναι δυνατόν να νομιμοποιηθεί από την πολεοδομική Υπηρεσία, εφόσον συντρέχουν οι οριζόμενες από τα ανωτέρω άρθρα προϋποθέσεις είτε με την έκδοση οικοδομικής άδειας, είτε με την αναθεώρηση τυχόν ισχυούσης οικοδομικής άδειας (ΑΠ 995/2015 ό.π.). Εξάλλου, στο άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 4178/2013 (Α` 174), το οποίο εντάσσεται στο κεφάλαιο Α` του νόμου αυτού (άρθρα 1-30) με τίτλο “Αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης”, ορίζεται ότι “από τη δημοσίευση του παρόντος απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο, στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, όπως ειδικότερα ορίζεται στα άρθρα 5 παρ. 2 και 22 παρ. 3 του ν. 1577/1985 (Α` 210)…’’, στη δε παρ. 2 του ίδιου άρθρου 1 ορίζεται ότι “από τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται τα ακίνητα, στα οποία έχουν εκτελεστεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις: α) … ζ) που έχει περατωθεί η διαδικασία καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου ή έχει καταβληθεί ποσοστό 30% του συνολικού ποσού προστίμου ή του σχετικού παράβολου εφόσον ορίζεται κατά τις διατάξεις του παρόντος …”. Στο άρθρο 2 απαριθμούνται οι περιπτώσεις αυθαίρετων κατασκευών και αυθαίρετων αλλαγών χρήσεων, στις οποίες δεν εφαρμόζεται η ως άνω περ. ζ` της παρ. 2 του άρθρου 1 του νόμου, με κύριο κριτήριο τη θέση του ακινήτου, ενώ στο άρθρο 8 ορίζονται τα εξής: “Από την ισχύ του παρόντος νόμου αναστέλλεται η είσπραξη και η επιβολή κάθε κύρωσης, για το χρονικό διάστημα που προβλέπεται στον παρόντα νόμο, ή και επέρχεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση, αναλόγως της κατηγορίας της αυθαίρετης κατασκευής, μετά την καταβολή του ενιαίου ειδικού προστίμου ή και του σχετικού παράβολου εφόσον προβλέπεται στον παρόντα νόμο, το ύψος και ο τρόπος καταβολής του οποίου καθορίζεται στον παρόντα νόμο. Η αναστολή ή και η εξαίρεση από την κατεδάφιση, κατά τις διατάξεις του παρόντος, ισχύει για κτίρια των οποίων έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός και για χρήσεις που έχουν εγκατασταθεί, μέχρι 28.7.2011 καθ’ υπέρβαση είτε των διατάξεων του ν. 1577/1985 (Α` 210) είτε της οικοδομικής άδειας είτε των όρων ή περιορισμών δόμησης του ακινήτου είτε χωρίς οικοδομική άδεια και εφόσον η χρήση τους δεν απαγορεύεται από τις πολεοδομικές διατάξεις για τις χρήσεις γης που ισχύουν στην περιοχή του ακινήτου κατά την παρ. 1 του άρθρου 51 του ν. 4030/2011 (Α’ 249) ή δεν απαγορευόταν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή κατά το χρόνο κατασκευής ή εγκατάστασης της αυθαίρετης χρήσης. Θεωρείται ότι η χρήση δεν απαγορευόταν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας εφόσον κατά τις κείμενες διατάξεις νομίμως χορηγήθηκε άδεια κατά παρέκκλιση της χρήσης γης της περιοχής. Η με οποιονδήποτε τρόπο μεταβολή των χρήσεων γης σε χρόνο μεταγενέστερο της υπαγωγής κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου δεν επιδρά στο κύρος της υπαγωγής και δεν αποτελεί λόγο ανάκλησης και ακύρωσης αυτής”. Στο άρθρο 9 απαριθμούνται πέντε κατηγορίες αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων που υπάγονται στις διατάξεις του ν. 4178/2013 και ορίζονται οι ειδικότερες, για κάθε μία από αυτές, σχετικές προϋποθέσεις, ως εξής: “Α. Κατηγορία 1. Αυθαίρετες κατασκευές σε κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικία, που υφίστανται προ του έτους 1975 και με την επιφύλαξη των οριζομένων στην παρ. 2 του άρθρου 7 του παρόντος νόμου περί αυθαίρετης αλλαγής χρήσης. Υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου και εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης αυθαίρετες κατασκευές οι οποίες ολοκληρώθηκαν προ της 9.6.1975 με την καταβολή παράβολου ποσού 500 ευρώ και χωρίς την καταβολή ενιαίου ειδικού προστίμου. Για την υπαγωγή υποβάλλονται μόνο τα δικαιολογητικά …. Β. Κατηγορία 2. Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται προ της 1.1.1983. Υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου και εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης αυθαίρετες κατασκευές οι οποίες ολοκληρώθηκαν προ του έτους 1983 με την καταβολή του παράβολου και του ενιαίου ειδικού προστίμου κατά τις διατάξεις του παρόντος. Για την υπαγωγή υποβάλλονται μόνο τα δικαιολογητικά … Γ. Κατηγορία 3. Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις. … Δ. Κατηγορία 4. α. Υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου και αναστέλλεται για 30 χρόνια η επιβολή κυρώσεων κατά τις διατάξεις του παρόντος μετά την υπαγωγή, την καταβολή του σχετικού παράβολου και την καταβολή του ενιαίου ειδικού προστίμου, με την επιφύλαξη εφαρμογής των οριζομένων στην παρ. 2 του άρθρου 8, οι εξής αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης: αα) Αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης εφόσον δεν παραβιάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης και δόμησης και σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% το πολεοδομικό μέγεθος του ύψους που προβλέπονται από την οικοδομική άδεια…. Ε. Κατηγορία 5. α. Αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετες αλλαγές χρήσης με την επιφύλαξη των οριζομένων στο άρθρο 2 του παρόντος που δεν συμπεριλαμβάνονται στις κατηγορίες 1-4 του παρόντος άρθρου, β. Για τις αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης της παρούσας κατηγορίας αναστέλλεται για τριάντα (30) χρόνια η επιβολή κυρώσεων, κατά τις διατάξεις του άρθρου 8, μετά την υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος νόμου, την καταβολή του σχετικού παραβόλου και την καταβολή του ενιαίου ειδικού προστίμου και δύναται να εξαιρεθούν οριστικά της κατεδάφισης υπό τις εξής προϋποθέσεις των παρακάτω παραγράφων: … δ. Για κάθε υπαγωγή της παρούσας παραγράφου πραγματοποιείται εντός προθεσμίας επτά (7) ετών από τη δημοσίευση του παρόντος έλεγχος των υποβαλλόμενων στοιχείων από ελεγκτή δόμησης των άρθρων 10 έως 15 του ν. 4030/2011 (Α` 249) κατόπιν υποβολής αίτησης στην αρμόδια Υ.ΔΟΜ. από τον ενδιαφερόμενο. Από τον ελεγκτή εκδίδεται πόρισμα για την πληρότητα των υποβαλλόμενων στοιχείων και τον έλεγχο αυτών κατά τη δήλωση υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος νόμου. Η αρμόδια Υ.ΔΟΜ. εκδίδει πράξη ολοκλήρωσης του ελέγχου κατά το πόρισμα. Με υπουργική απόφαση καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας. …”. Περαιτέρω, στο άρθρο 10 του ν. 4178/2013 ρυθμίζονται τα της ηλεκτρονικής διαδικασίας υπαγωγής στις διατάξεις του Κεφαλαίου Α` του ν. 4178/2013. Εξάλλου, στο άρθρο 11 του ν. 4178/2013 απαριθμούνται τα αναγκαία για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου αυτού δικαιολογητικά ως εξής: “Εξουσιοδοτημένος Μηχανικός εισάγει στο πληροφοριακό σύστημα του παρόντος όλα τα στοιχεία και δικαιολογητικά που αφορούν την αυθαίρετη κατασκευή ή την αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, συμπληρώνοντας τα φύλλα καταγραφής κατά το Παράρτημα Α του παρόντος νόμου και σύμφωνα με τις ρυθμίσεις των επομένων άρθρων. Η υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος νόμου συνοδεύεται από τα εξής δικαιολογητικά, τα οποία φυλάσσει ο ιδιοκτήτης μετά την εισαγωγή τους στο πληροφοριακό σύστημα: 1. Αίτηση. … 2. Υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (Α` 75) του αιτούντος, θεωρημένη για τη γνησιότητα της υπογραφής, στην οποία περιλαμβάνονται: i) τα ατομικά του στοιχεία, ii) ο αριθμός φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.), iii) η δημόσια οικονομική υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.) φορολογίας του, iv) ο αριθμός και το έτος της οικοδομικής άδειας όπου υπάρχει, v) το εμβαδόν και η χρήση της αυθαίρετης κατασκευής, vi) η ημερομηνία ολοκλήρωσης της αυθαίρετης κατασκευής ή εγκατάστασης της αυθαίρετης χρήσης σε αυτό κατά το άρθρο 8, vii) εάν πρόκειται για κύρια και μοναδική κατοικία και viii) δήλωση ότι η αυθαίρετη κατασκευή ή αυθαίρετη χρήση δεν εμπίπτει σε καμία από τις περιπτώσεις του άρθρου 2 του παρόντος. 3. Την τελευταία δήλωση του εντύπου Ε9, στην οποία αναφέρεται το ακίνητο, όπου βρίσκεται η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση ανεξαρτήτως αν έχουν δηλωθεί επί αυτού οι αυθαίρετες κατασκευές. 4. Τεχνική έκθεση εξουσιοδοτημένου αρμόδιου μηχανικού … 5. Φωτογραφίες της αυθαίρετης κατασκευής ή της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης. 6. Σχέδια ως εξής: α…. 7. Δημόσια έγγραφα ή αεροφωτογραφίες, από τα οποία αποδεικνύεται ο χρόνος ολοκλήρωσης της κατασκευής και ο χρόνος εγκατάστασης της χρήσης. 8. Σχετικά με τον στατικό έλεγχο των παραβάσεων εφαρμόζονται τα εξής: α. … Η μελέτη στατικής επάρκειας δύναται να υποβάλλεται εντός προθεσμίας πέντε (5) ετών από την ημερομηνία υπαγωγής και σε κάθε περίπτωση πριν τη συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου…. 10. Παράβολο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου το οποίο αποτελεί έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού, με την επιφύλαξη ειδικών διατάξεων του παρόντος στις οποίες θεσπίζεται ειδικό παράβολο, ως εξής: i) … v) 8.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 και μέχρι 5000 τ.μ. και vi) 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερο των 5.000 τ.μ. Το ως άνω παράβολο δεν επιστρέφεται σε καμία περίπτωση. 11. …”. Περαιτέρω, τα άρθρα 18-22 ρυθμίζουν ζητήματα σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού, καθώς και τον τρόπο και τον χρόνο καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου, στο δε επόμενο άρθρο 24, με τίτλο “Αναστολή επιβολής κυρώσεων και είσπραξης προστίμων” ορίζεται ότι “1. Για αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις, για τις οποίες υποβλήθηκαν τα δικαιολογητικά που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος, αναστέλλεται η επιβολή προστίμων και κάθε διαδικασία επιβολής κυρώσεων, καθώς και η είσπραξη ήδη βεβαιωθέντων προστίμων από τις Δ.Ο.Υ. και το Ι.Κ.Α, μέχρι την παρέλευση της προθεσμίας εξόφλησης των προστίμων. … 2. … 4. Για τις κατασκευές ή τις χρήσεις για τις οποίες υποβάλλεται δήλωση υπαγωγής στις ρυθμίσεις του παρόντος νόμου, δεν επιβάλλονται πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης ούτε άλλες κυρώσεις, εφόσον εξοφληθούν εμπροθέσμως όλες οι δόσεις καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου και για όσο χρονικό διάστημα ορίζεται στον παρόντα νόμο, που υπολογίζεται από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. 5. …”. Περαιτέρω, στο άρθρο 25, με τίτλο “Ενέργειες αρμοδίων υπηρεσιών”, ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: “1. … 2. … 8. Η αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης, η Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης (ΕΥΕΚΑ), όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 32 του παρόντος ή άλλη αρμόδια αρχή, που ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δύναται να ελέγχει δειγματοληπτικά ποσοστό τουλάχιστον 5% των δηλώσεων που υποβλήθηκαν, προκειμένου να διαπιστωθεί αν τα στοιχεία των δηλώσεων, που αφορούν την περιγραφή της κατασκευής, το εμβαδόν και τη χρήση της, είναι αληθή και ακριβή. … 9. Ο έλεγχος του υπολογισμού του προστίμου μετά από καταγγελία ή προσφυγή κατά της πράξης υπαγωγής σύμφωνα με τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά στο ηλεκτρονικό σύστημα δύναται να διενεργείται από Ελεγκτές Δόμησης όπως ορίζονται στο ν. 4030/2011 (Α’ 249), τυχαία, μετά από ηλεκτρονική κλήρωση. … 10. …”. Εξάλλου, στο άρθρο 28 του ν. 4178/2013, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 10 παρ. 17 του ν. 4315/2014 (Α’ 269), ορίζονται τα εξής: “η προθεσμία υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος νόμου για τις κατηγορίες 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 9 λήγει με την πάροδο δεκαοκτώ (18) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δύναται να παραταθεί η παραπάνω προθεσμία υπαγωγής”. Μάλιστα εκδόθηκε η 21779/03.05.2017 απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄ 1544), με το άρθρο 1 της οποίας ορίζεται ότι “Η προθεσμία υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 4178/2013 … για τις κατηγορίες 1, 2, 4 και 5 του άρθρου 9 του ν. 4178/2013 παρατείνεται για ένα (1) μήνα από την λήξη της προβλεπόμενης στο άρθρο 28 του ν. 4178/2013 προθεσμίας, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, δηλαδή λήγει την 8.6.2017 με την πάροδο συνολικά σαράντα έξι (46) μηνών από τη δημοσίευση του ν. 4178/2013”, η προθεσμία δε αυτή έχει και μεταγενεστέρως παραταθεί. Τέλος, το άρθρο 30 του ν. 4178/2013 ορίζει, στην παρ. 2, ότι “για τις ολοκληρωμένες πράξεις υπαγωγής για τις οποίες έχει καταβληθεί το σύνολο του προστίμου και έχει περαιωθεί η διαδικασία αυτομάτως ή μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου εκδίδεται πράξη ολοκλήρωσης της υπαγωγής κατά τις διατάξεις του παρόντος”. Εξάλλου, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 10 παρ. 8 του ν. 4178/2013 εκδόθηκε η 2254/30.8.2013 (Β` 2184) απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με τίτλο “Διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών για την υπαγωγή στο άρθρο 24 του ν. 4178/2013 …”. Αυτή διακρίνει, μεταξύ άλλων, τη διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών για την ένταξη στη ρύθμιση (άρθρο 1) από την αντίστοιχη ηλεκτρονική υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών για την περαίωση της διαδικασίας (άρθρο 2, βλ. και παρ. 5 του εν λόγω άρθρου 2, η οποία διακρίνει την όλη διαδικασία στο στάδιο της ένταξης και αυτό της περαίωσης). Στην ίδια κανονιστική απόφαση προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι (άρθρο 1 παρ. 3) “… Εφόσον εξοφληθούν το παράβολο και το ποσοστό ανταπόδοσης η δήλωση αποκτά αριθμό πρωτοκόλλου … Ως ημερομηνία υπαγωγής της δήλωσης θεωρείται η ημερομηνία καταβολής παραβόλου …”, καθώς και ότι (άρθρο 2 παρ. 2 α) “Μέχρι την ολοκλήρωση της υποβολής των δικαιολογητικών είναι δυνατή η περαίωση της διαδικασίας εφόσον εξοφληθεί το ενιαίο ειδικό πρόστιμο και υποβληθεί ηλεκτρονικά δήλωση του εξουσιοδοτημένου μηχανικού… ότι έχει στη διάθεσή του όλα τα δικαιολογητικά και τις μελέτες και θα τα υποβάλει ηλεκτρονικά στην ανωτέρω προθεσμία [υπαγωγής στο σύστημα του νόμου]”. Με τις ανωτέρω διατάξεις ο νομοθέτης του ν. 4178/2013 εξαγγέλλει, στο άρθρο 1 παρ. 1, γενική απαγόρευση μεταβίβασης και σύστασης εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα επί των οποίων έχουν εκτελεσθεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν σημειωθεί αυθαίρετες αλλαγές χρήσης. Με τις επόμενες διατάξεις του όμως, ο ίδιος νόμος οργανώνει σύστημα απαλλαγής από την απαγόρευση κατηγοριών ιδιοκτησιών με αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις, οι οποίες, άλλως, θα υπάγονταν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 1 παρ. 1. Πρόκειται για αυθαίρετες κατασκευές είτε οριζόμενες με τα γενικά τους χαρακτηριστικά, ιδίως σε σχέση με το χρόνο κατασκευής τους, είτε (άρθρο 1 παρ. 2 περ. ζ’) για κατασκευές για τις οποίες “έχει περατωθεί η διαδικασία καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου ή έχει καταβληθεί ποσοστό 30% του συνολικού ποσού προστίμου ή του σχετικού παράβολου εφόσον ορίζεται κατά τις διατάξεις του παρόντος και κατά τις διατάξεις του ν. 4014/2011 και υπό τις προϋποθέσεις του παρόντος νόμου …”. Οι συνέπειες, εξάλλου, της υπαγωγής στο ευνοϊκό πλέγμα διατάξεων που περιέχει ο ν. 4178/2013 για τις αυθαίρετες κατασκευές, κατ’ απόκλιση της γενικής απαγόρευσης σύστασης και μεταβίβασης εμπραγμάτων δικαιωμάτων που ο ίδιος περιέχει, δεν εξαντλούνται στην ανάκτηση της ευχέρειας των ενδιαφερομένων να συστήσουν, αποκτήσουν ή μεταβιβάσουν εγκύρως εμπράγματα δικαιώματα επ’ αυτών, αλλά αυτονοήτως επεκτείνονται στη διατήρηση των αυθαιρέτων κτισμάτων καθ’ όλο το διάστημα που η διαδικασία παραμένει εκκρεμής. Πράγματι, η, κατ’ εφαρμογή των παγίων διατάξεων που διέπουν την αυθαίρετη δόμηση, κατεδάφιση των αυθαιρέτων κατασκευών κατά τη διάρκεια εξέλιξης της διαδικασίας που οδηγεί στην ολοκλήρωση της υπαγωγής στο ν. 4178/2013, θα αποστερούσε του νοήματός της την ίδια την υπαγωγή, τη διαδικασία που κατατείνει στην ολοκλήρωση της υπαγωγής, άρα και την ίδια την ολοκλήρωσή της, αφού η εξάλειψη των αυθαιρέτων κατασκευών ενός ακινήτου θα εξουδετέρωνε τη γενική απαγόρευση σύστασης και μεταβίβασης εμπραγμάτων δικαιωμάτων επ’ αυτού και θα ήρε αυτό τούτο το λόγο της υπαγωγής. Περαιτέρω, όμως, η διαδικασία υπαγωγής ενεργοποιείται χωρίς ρητή διοικητική πράξη, η οποία να πιστοποιεί την κίνησή της, αλλά με την υποβολή αίτησης του ενδιαφερομένου για την υπαγωγή στο καθεστώς του εν λόγω ν. 4178/2013, συνοδευόμενη από τα δικαιολογητικά του άρθρου 11 ή, υπό προϋποθέσεις, και χωρίς αυτά (βλ. άρθρο 2 παρ. 2 α της ως άνω υπουργικής απόφασης), και περατώνεται, πράγματι, με την έκδοση της κατά το άρθρο 30 παρ. 2 πράξης ολοκλήρωσης της υπαγωγής, η οποία, άλλωστε, μπορεί να εκδίδεται και “αυτομάτως”, κατά τη διατύπωση του νόμου, χωρίς, δηλαδή, να έχει διενεργηθεί διοικητικός έλεγχος. Σε κάθε περίπτωση, κατά το διάστημα που η διαδικασία ελέγχου των υποβληθέντων με την αρχική αίτηση δικαιολογητικών είναι εκκρεμής, και το οποίο μπορεί να είναι μακρό (βλ. άρθρο 9 περ. Ε του ν. 4178/2013, που ορίζει επταετή προθεσμία, μη οριζόμενη, μάλιστα, ως αποκλειστική, για τον έλεγχο των δικαιολογητικών, ο οποίος, σημειωτέον, λαμβάνει χώρα με πρωτοβουλία του ενδιαφερομένου, βλ. και άρθρο 25 παρ. 8, που προβλέπει δειγματοληπτικό -τουλάχιστον 5% των δηλώσεων- έλεγχο της ακρίβειας των υποβληθέντων στοιχείων), διατηρούνται οι συνέπειες της υπαγωγής, έστω και μη περαιωμένης, δηλαδή η αναστολή της είσπραξης και της επιβολής κάθε κύρωσης, ιδίως δε η υποχρέωση αποχής της Διοίκησης από την επίσπευση της κατεδάφισης, η οποία μπορεί, εν τέλει, να εξελιχθεί σε εξαίρεση από την κατεδάφιση, τριακονταετή ή και οριστική, αναλόγως της κατηγορίας του αυθαιρέτου, με την προϋπόθεση της καταβολής του παράβολου και του ενιαίου ειδικού προστίμου. Κατά τα λοιπά, η επέλευση των εν λόγω συνεπειών σε κάθε ειδική περίπτωση συγκεκριμένης ιδιοκτησίας με ορισμένες αυθαίρετες κατασκευές, δεν αποτελεί προϊόν εξατομικευμένης κρίσης διοικητικού οργάνου ότι πληρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις που τάσσονται γϊ αυτό από το ν. 4178/2013, αλλά αποτελεί ευθεία απόρροια του ν. 4178/2013, μη υποκειμένου, βεβαίως, σε ευθεία προσβολή από οποιονδήποτε θιγόμενο από τις συνέπειες αυτές. Η επέλευση των συνεπειών αυτών, εξάλλου, ενεργοποιείται, κατά τα ανωτέρω, με την υποβολή της σχετικής αίτησης -δήλωσης υπαγωγής στο νόμο και την καταβολή του σχετικού προστίμου και παραβόλου εκ μέρους του ενδιαφερομένου. Δεδομένου, όμως, ότι η ίδια η αίτηση – δήλωση αυτή, προερχόμενη από ιδιώτη, δεν συνιστά διοικητική πράξη, η επέλευση των ως άνω συνεπειών, οι οποίες συνίστανται ιδίως στη διατήρηση και, μάλιστα, για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, κατασκευής ανεγερθείσης κατά παράβαση της πολεοδομικής νομιμότητας, πρέπει να θεωρηθεί ότι καθίσταται, κατ’ ακριβολογία, επιτρεπτή από την αποδοχή της αίτησης εκ μέρους της Διοίκησης. Η εν λόγω αποδοχή, παρ’ ότι δεν εκδηλώνεται κατά τρόπο ρητό και πανηγυρικό, πρέπει να θεωρηθεί ότι παρεμβάλλεται μεταξύ, αφενός, της αίτησης – δήλωσης υπαγωγής, υποβαλλομένης, άλλωστε, στη Διοίκηση προδήλως με σκοπό να γίνει αποδεκτή, και, αφετέρου, της ενεργοποίησης του ευνοϊκού καθεστώτος του ν. 4178/2013. Αν, μάλιστα, η αίτηση -δήλωση συνοδεύεται από την καταβολή του προβλεπομένου παραβόλου, η αποδοχή της, που, στην περίπτωση αυτή, λογίζεται αυτόματη, μπορεί, κατά το σύστημα του νόμου, να συμπίπτει χρονικώς τόσο με την ίδια την υποβολή της αίτησης – δήλωσης, η οποία προηγείται λογικώς της αποδοχής της, όσο και με την λογικώς επόμενη επέλευση των ευμενών για τις αυθαίρετες κατασκευές συνεπειών του νόμου. Αυτή η χρονική σύμπτωση, καθ’ όλα νοητή, είναι και πρακτικώς δυνατή, αφού μεταξύ της υποβολής της δήλωσης και της επέλευσης των ευνοϊκών, υπό την ανωτέρω έννοια, συνεπειών του νόμου δεν προβλέπεται, και, μάλιστα, κατά γενικό κανόνα, κανένας πραγματικός διοικητικός έλεγχος, ο οποίος, άλλωστε, δεν αποτελεί υποχρεωτική προϋπόθεση ούτε για την περαίωση της υπαγωγής. Υπό τα δεδομένα αυτά, η αποδοχή της δήλωσης και του σχετικού αιτήματος που αυτή περιέχει, προερχόμενη από τη Διοίκηση, ισοδυναμεί με εκτελεστή διοικητική πράξη, υποκείμενη σε αίτηση ακύρωσης. (ΟλΣτΕ 2210/2020 ΤΝΠ Νόμος). Μάλιστα ήδη με το άρθρο 96 παρ δ του ν. 4495/2017 (ο οποίος με το άρθρο 125 παρ 6 αυτού κατήργησε τα άρθρα 1 έως και 30, εκτός από την παράγραφο 9 του άρθρου 30 του ν. 4178/2013) προβλέφθηκε ότι «Κατηγορίες αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσεων Οι αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης που έχουν συντελεστεί πριν από την 28.7.2011, μπορούν να δηλωθούν και να υπαχθούν στις διατάξεις του παρόντος, εφόσον δεν εμπίπτουν στις περιπτώσεις του άρθρου 89. Οι παραπάνω κατασκευές και χρήσεις υπάγονται σε πέντε (5) κατηγορίες ως εξής:δ) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 4:Υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος και εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση, μετά την υπαγωγή, την καταβολή του σχετικού παραβόλου και την καταβολή του ενιαίου ειδικού προστίμου, με την επιφύλαξη εφαρμογής των οριζομένων στο άρθρο 97, οι εξής αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης: δα) αυθαίρετες κατασκευές, εφόσον δεν παραβιάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης, δόμησης και ύψους που προβλέπονται από τους όρους δόμησης της περιοχής ή αυτούς που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδομικής αδείας, δβ) αυθαίρετες κατασκευές, εφόσον δεν παραβιάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του σαράντα τοις εκατό (40%) τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης, δόμησης και σε ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) το πολεοδομικό μέγεθος του ύψους που προβλέπονται από τους όρους δόμησης της περιοχής ή αυτούς που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας και δεν υπερβαίνουν τα διακόσια πενήντα (250) τ.μ. για χρήση κατοικίας ανά ιδιοκτησία και μέχρι τα χίλια (1000) τ.μ. κτιρίου συνολικά και τα χίλια (1000) τ.μ. για τις λοιπές χρήσεις. Στα ανωτέρω ποσοστά συνυπολογίζονται όλα τα αυθαίρετα κτίσματα επί του ακινήτου, καθώς και αυθαίρετες κατασκευές που έχουν υπαχθεί στους ν. 3775/2009 (Α` 122), 3843/2010 (Α` 62), 4014/2011 (Α` 204) και 4178/2013 (Α` 174). Δεν συνυπολογίζονται επιφάνειες εντός του περιγράμματος του κτιρίου σε εντός σχεδίου περιοχές που δεν δημιουργούν αυτοτελείς χώρους, όπως σοφίτες, εσωτερικοί εξώστες και υπόγεια. Ημιϋπαίθριοι χώροι δεν συνυπολογίζονται μέχρι του ποσοστού υπέρβασης 80% του πολεοδομικού μεγέθους κάλυψης και δόμησης, με την προϋπόθεση, ότι έχουν ενταχθεί στους ν. 3775/2009, 3843/2010, 4014/2011 και 4178/2013, δγ) αυθαίρετες κατασκευές σε ακίνητα που διαθέτουν οικοδομική άδεια, ανεξαρτήτως του ποσοστού υπέρβασης της κάλυψης ή της δόμησης, όταν αυτές δεν ξεπερνούν τα πενήντα (50) τ.μ. σε συνολική δόμηση, δδ) αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, εφόσον έχουν συντελεστεί σε περιοχές εντός σχεδίου και με την προϋπόθεση, ότι η εν λόγω χρήση είναι σύμφωνη με τις επιτρεπόμενες χρήσεις της περιοχής, δε) αυθαίρετες κατασκευές ημιϋπαίθριων χώρων σε κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου και με την προϋπόθεση, ότι η χρήση τους είναι σύμφωνη με τις επιτρεπόμενες χρήσεις της περιοχής, εφόσον δεν παραβιάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του εξήντα τοις εκατό (60%) τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης και δόμησης. Δεν συμπεριλαμβάνονται στην παρούσα περίπτωση και δεν εξαιρούνται της κατεδάφισης αυθαίρετες κατασκευές, εφόσον βρίσκονται εντός προκηπίου κατά περισσότερο από είκοσι (20) εκατοστά.:». Ακόμη, σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ 1 του ν. 4067/2012, ως τροποποιήθηκε με την παρ 6 του άρθρου 45 του ν. 4546/2018 «Υφιστάμενα κτίρια 1. Κτίριο ή τμήμα αυτού θεωρείται νομίμως υφιστάμενο: α) αν έχει ανεγερθεί με νόμιμη άδεια ή αναθεώρηση και σύμφωνα με τους όρους αυτής, β) αν έχει νομιμοποιηθεί με το εδάφιο 5 της παραγράφου 8 του άρθρου 8 του ν. 1512/1985 ή την παράγραφο 3 του άρθρου 22 του ν. 1577/1985, όπως τροποποιήθηκε με το ν. 2831/2000 ή την παράγραφο 2 του άρθρου 26 του ν. 4014/2011, γ) αν προϋπήρχε της έγκρισης του σχεδίου πόλης και συγχρόνως οποιουδήποτε κανονισμού δόμησης στην περιοχή προ της δημοσίευσης του προεδρικού διατάγματος της 23.10.1928 για τις εκτός σχεδίου δόμησης περιοχές και προ της δημοσίευσης του ν.δ. της 16.8.1923 για τις εντός σχεδίου περιοχές, δ. Αν προϋφίσταται του β.δ. της 9.8.1955 ή εξαιρέθηκε με τις διατάξεις του ν. 1337/1983 ή εξαιρέθηκε οριστικά, σύμφωνα με διατάξεις ρύθμισης, τακτοποίησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων αυθαιρέτων…».
ΙV-α) Η κατά τα άνω από πολεοδομική άποψη νομιμοποίηση ή μη αυθαίρετων κατασκευών δεν ασκεί έννομη επιρροή και αλυσιτελώς προβάλλεται σε κάθε περίπτωση, από τον εναγόμενο η νομιμοποίησή τους, διότι η απαγόρευση του κυρίου ορόφου ή διαμερίσματος οικοδομής, η οποία έχει υπαχθεί στο καθεστώς της οριζόντιας ιδιοκτησίας και των άρθρων 1002 και 1117 του Α.Κ., να ενεργεί κατασκευές στους κοινόχρηστους χώρους της οικοδομής, οι οποίες παρεμποδίζουν τη σύγχρηση των κοινόχρηστων αυτών χώρων από τους κυρίους των λοιπών αυτοτελών οριζόντιων ιδιοκτησιών και είναι αντίθετες στο ν. 3741/1929, στη συστατική πράξη της οροφοκτησίας ή στον κανονισμό (όταν υπάρχει), δεν αίρεται από την κατά τις οικείες πολεοδομικές διατάξεις νομιμοποίηση των κατασκευών και την εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση, με την πληρωμή των σχετικών προστίμων της πολεοδομικής αρχής. Και τούτο, διότι, με τον τρόπο αυτό, οι εν λόγω κατασκευές ούτε νομιμοποιούνται έναντι των λοιπών συνιδιοκτητών της οικοδομής, ούτε παύει η παρακώλυση της ελεύθερης και απρόσκοπτης χρήσης των κοινόχρηστων πραγμάτων από τους λοιπούς συνιδιοκτήτες (Α.Π. 1174/2023, 442/2019, 1655/2018, 1300/2014, ΕφΑΘ 1398/2023 ΤΝΠ ΔΣΑ), ούτε ακόμη οι πολεοδομικές διατάξεις κατισχύουν του κανονισμού της πολυκατοικίας (ΑΠ 70/2019 ΤΝΠ ΔΣΑ).
Από τις ενώπιον του Πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων, που περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη απόφαση πρακτικά, τις οποίες το Δικαστήριο εκτιμά χωριστά και σε συνδυασμό μεταξύ τους και προς τα λοιπά αποδεικτικά μέσα, κατά το μέτρο γνώσεως και το βαθμό αξιοπιστίας του κάθε μάρτυρα, καθώς και από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που προσκομίζονται με επίκληση από τους διαδίκους, μεταξύ των οποίων και οι προσκομιζόμενες φωτογραφίες, των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητείται (άρθρα 444 αρ.3 , 448 παρ.2 , 457 παρ. 4 ΚΠολΔ ), τα οποία το Δικαστήριο λαμβάνει υπ` όψιν του, είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα, είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων (άρθρο 339 σε συνδ. με άρθ. 395, 524 παρ.1, 591 παρ.1 του ΚΠολΔ), για μερικά εκ των οποίων γίνεται ειδική μνεία παρακάτω, χωρίς όμως να έχει παραλειφθεί κάποιο για την ουσιαστική διάγνωση της παρούσας διαφοράς, από τις ομολογίες των διαδίκων, ρητές, αλλά και συναγόμενες και από τις προτάσεις τους και από τα διδάγματα της κοινής πείρας που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως, κατ` άρθρον 336 παρ.4 ΚΠολΔ, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι είναι συνιδιοκτήτες της κείμενης επί της οδού Μουσών 29 στο Κερατσίνι Αττικής, οικοδομής, η οποία έχει υπαχθεί νόμιμα στο σύστημα της οροφοκτησίας του ν. 3741/1929 και των άρθρων 1002 και 1117 ΑΚ δυνάμει της υπ’ αριθ. …../04-11-1994 πράξης σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας και κανονισμού πολυκατοικίας του Συμβολαιογράφου Αθηνών …………., που μεταγράφηκε νόμιμα στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Πειραιά στον τόμο …. με α.α ……. Ειδικότερα, οι εφεσίβλητοι – ενάγοντες τυγχάνουν συνιδιοκτήτες κατ΄ ισομοιρίαν και εξ αδιαιρέτου του διαμερίσματος του Ε’ ορόφου υπέρ του ισογείου της πολυκατοικίας, δυνάμει του υπ’ αριθ. ………/06-02-1995 συμβολαίου του Συμβολαιογράφου Αθηνών ……….., το οποίο μεταγράφηκε νόμιμα στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Πειραιά (τόμος …., αριθμός …..). Η 1η εναγομένη, …….., δυνάμει του υπ’ αριθ. …../08-10-1998 συμβολαίου αποδοχής γονικής παροχής της συμβολαιογράφου Κορυδαλλού, …………, νομίμως μεταγεγραμμένου, απέκτησε κατά πλήρη κυριότητα τις ακόλουθες οριζόντιες ιδιοκτησίες: α) την υπό στοιχεία Σ-1 θέση στάθμευσης στο υπόγειο της πολυκατοικίας, επιφάνειας 10,80 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 20/1000, β) την υπό στοιχεία Σ-2 θέση στάθμευσης στο υπόγειο της πολυκατοικίας, επιφάνειας 10,80 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 20/1000, γ) την υπό στοιχεία Σ-3 θέση στάθμευσης στο υπόγειο της πολυκατοικίας, επιφάνειας 10,80 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 20/1000, δ) την υπό στοιχεία Απ-2 αποθήκη στο υπόγειο της πολυκατοικίας, επιφάνειας 21 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 30/1000, ε) την υπό στοιχεία Απ-1 αποθήκη στο υπόγειο της πολυκατοικίας, επιφάνειας 4,40 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 2/1000, στ) την υπό στοιχεία Σ-4 κλειστή θέση στάθμευσης στην πυλωτή της πολυκατοικίας, επιφάνειας 25 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 20/000, στην οποία οριζόντια ιδιοκτησία ανήκει κατ’ αποκλειστική χρήση και η υπό στοιχεία Σ-7 ανοιχτή θέση στάθμευσης στην πυλωτή, επιφάνειας 14,40 τ:μ.. Η 2η εναγόμενη, ……….., δυνάμει του υπ’ αριθ. …./1998 συμβολαίου αποδοχής γονικής παροχής της συμβολαιογράφου Αθηνών, . ……, νομίμως μεταγεγραμμένου, απέκτησε την πλήρη κυριότητα του διαμερίσματος του Α’ υπέρ του ισογείου ορόφου της πολυκατοικίας, επιφάνειας 80,02 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 157/1000. Η 3η, 4η και 5η των εναγομένων, ……….., ………. και ………, δυνάμει του υπ’ αριθ. ……../14-12-2010 συμβολαίου αποδοχής κληρονομιάς της συμβολαιογράφου ……….., απέκτησαν την συγκυριότητα σε ποσοστό 2/8 η 3η και 3/8 εξ αδιαιρέτου η καθεμία εκ των λοιπών του διαμερίσματος του Β’ ορόφου υπέρ του ισογείου, επιφάνειας 80,00 τ.μ. και την αποκλειστική χρήση της υπό στοιχεία Σ-6 ανοιχτής θέσης στάθμευσης της πυλωτής επιφάνειας 10,60 τ.μ. και συνολικό ποσοστό εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 157/1000. Οι 6ος και 7η των εναγομένων, …………., δυνάμει του υπ’ αριθ. ……../08-11-94 συμβολαίου πώλησης του συμβολαιογράφου Αθηνών, …….., νομίμως μεταγεγραμμένου, (τόμος …., αριθμός …..), απέκτησαν την συγκυριότητα σε ποσοστό 50 % εξ αδιαιρέτου έκαστος του διαμερίσματος του Γ΄ υπέρ του ισογείου ορόφου, επιφάνειας 80,00 τ.μ., με ποσοστό εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 137/1000. Ο 8ος εναγόμενος, ………., δυνάμει του υπ’ αριθ. ……../22-6-1995 συμβολαίου αγοράς του συμβολαιογράφου Αθηνών, ………, νομίμως μεταγεγραμμένου, (τόμος …., αριθμός ……), απέκτησε κατά πλήρη κυριότητα το διαμέρισμα του Δ’ ορόφου υπέρ του ισογείου της πολυκατοικίας, επιφάνειας 80,00 τ.μ. και την αποκλειστική χρήση της υπό στοιχεία Σ-5 ανοιχτής θέσης στάθμευσης της πυλωτής επιφάνειας 10,60 τ.μ., και συνολικό ποσοστό εξ αδιαιρέτου επί του οικοπέδου 157/1000. Σύμφωνα με τον ως άνω κανονισμό της πολυκατοικίας, ο οποίος κατά το άρθρο 1ο αυτού είναι υποχρεωτικός και δεσμεύει τους συμβαλλόμενους, καθώς και τους καθολικούς και ειδικούς διαδόχους τους, κοινόκτητοι και κοινόχρηστοι χώροι της πολυκατοικίας είναι ενδεικτικά, μεταξύ των άλλων “το οικόπεδο κατά την καλυμμένη από την οικοδομή επιφάνειά του και κατά την ακάλυπτη (αυλή, φωταγωγοί),….., οι εξωτερικοί τοίχοι, οι μεσότοιχοι που χωρίζουν αυτοτελείς ιδιοκτησίες από άλλες ή από κοινόκτητους χώρους, οι μανδρότοιχοι, …. γενικά η εξωτερική όψις της οικοδομής,…. και γενικά κάθε άλλο έργο, πράγμα ή εγκατάσταση που είναι από το νόμο αδιαίρετο, κοινόκτητο και κοινόχρηστο … κι ακόμα που έχει σχέση με την ασφάλεια, στερεότητα και εμφάνιση της οικοδομής” (άρθρο 2ο). Επί των κοινοκτήτων και κοινοχρήστων πραγμάτων κάθε ιδιοκτήτης οριζόντιας ιδιοκτησίας έχει όλα τα δικαιώματα που ορίζει ο νόμος ανάλογα με την φύση και τον προορισμό τους με τον όρο να μην παρεμποδίζεται η χρήση τους από τους λοιπούς συνιδιοκτήτες. Στα παραπάνω κοινόκτητα και κοινόχρηστα πράγματα, χώρους, έργα και εγκαταστάσεις, δεν επιτρέπεται καμία μεταρρύθμιση, μεταβολή ή επισκευή και γενικά απαγορεύεται κάθε μεταβολή της εξωτερικής εμφάνισης της πολυκατοικίας ή των κοινοκτήτων και κοινοχρήστων μερών της (άρθρο 4ο παρ, 7). Ο χώρος του ισογείου της οικοδομής, που εδώ ενδιαφέρει, εμφαίνεται στο από μήνα Μάΐο 1994 σχεδιαγράμμα κάτοψης του πολιτικού μηχανικού ………… που προσαρτάται στην προαναφερομένη πράξη σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας. Κατά την περιγραφή που γίνεται στην παραπάνω πράξη συστάσεως οριζοντίου ιδιοκτησίας το ισόγειο (πυλωτή) της επίμαχης οικοδομής περιλαμβάνει την κεντρική κύρια είσοδο, το κοινόχρηστο κλιμακοστάσιο, το πλατύσκαλο κλιμακοστασίου, το φρέαρ ανελκυστήρα, ελεύθερο χώρο πυλωτής, ακάλυπτο χώρο, μία αποθήκη κάτω από τη σκάλα, μία κλειστή θέση στάθμευσης και τρεις ανοιχτές θέσεις στάθμευσης. Με βάση την προαναφερόμενη αποτύπωση που διαλαμβάνεται στο από τον Μάΐο του 1994 σχέδιο κάτοψης πυλωτής του πολιτικού μηχανικού ……….., που προσαρτάται στην άνω πράξη, δεν υπάρχει συνεχόμενος ελεύθερος χώρος στην πυλωτή της πολυκατοικίας που να εκτείνεται από το εμπρόσθιο μέρος της πρασιάς μέχρι το οπίσθιο μέρος του ακαλύπτου χώρου. Και τούτο διότι αριστερά της κεντρικής εισόδου βρίσκονται κατά σειρά η κλειστή θέση στάθμευσης (Σ-4) και η μία από τις ανοικτές θέσεις στάθμευσης (Σ-7), (η δεύτερη έχει πρόσβαση μόνο μέσα από την πρώτη), οι οποίες καταλαμβάνουν όλο το εκεί άνοιγμα της πυλωτής και ήδη έχουν μετατραπεί από την κατασκευή τους σε χώρο κύριας κατοικίας καθ΄υπέρβαση της οικοδομικής αδείας. Εξ άλλου, στα δεξιά της κεντρικής εισόδου βρίσκονται οι άλλες δύο ανοιχτές θέσεις στάθμευσης, που εδώ ενδιαφέρουν, και είναι οι προπεριγραφόμενες με τα στοιχεία Σίγμα Πέντε (Σ-5) και Σίγμα Έξι (Σ-6), οι οποίες έχουν επιφάνεια 10,60 τ.μ. και συνολικό όγκο 39 κ.μ. η κάθε μία. Οι δύο αυτές ανοιχτές θέσεις στάθμευσης, που καταλαμβάνουν όλο το δεξιά της εισόδου πλάτος της πυλωτής, είναι παράλληλες, αλλά όχι στο ίδιο ύψος, καθώς η εξ αυτών Σ-5 εκκινεί από την γραμμή δόμησης της εισόδου, η δε δεύτερη βρίσκεται στο πίσω μέρος της πυλωτής. Έτσι, ο ελάχιστος χώρος της πυλωτής που παραμένει ελεύθερος βρίσκεται σε δύο ασύνδετα μεταξύ τους τμήματα και δη ένα τμήμα στο τέλος της Σ-5 θέσεως στάθμευσης στο αριστερό πίσω μέρος της πυλωτής και ένα τμήμα πριν από την Σ-6 θέση στάθμευσης στο εμπρόσθιο δεξιό μέρος της πυλωτής. Έτσι, από την κατασκευή της οικοδομής, οπότε και οικοδομήθηκε το αριστερά της εισόδου τμήμα της πυλωτής, το δεξιά της εισόδου τμήμα αυτής αποτελούσε όχι μόνο χώρο στάθμευσης αλλά και τον μοναδικό διάδρομο πρόσβασης στον ευρισκόμενο πίσω από την πυλωτή χώρο πρασίνου και τον ακάλυπτο χώρο της οικοδομής, όπου βρίσκονται και οι μετρητές της ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι, μολονότι οι δύο αυτές θέσεις στάθμευσης περιήλθαν κατ΄ αποκλειστική χρήση με τις προεκτεθείσες συμβολαιογραφικές πράξεις στους 3η, 4η και 5η (η Σ-6 θέση) και στον 8ο των εναγομένων (η Σ-5), στην πραγματικότητα διέρχονταν ελεύθερα μέσα από τον χώρο τους όλοι οι ένοικοι της οικοδομής, χωρίς ποτέ να υπάρξει αντίδραση ή να αμφισβητηθεί το δικαίωμά τους στην ελεύθερη διέλευση από τους έχοντες το παραπάνω δικαίωμα εναγομένους. Εξ άλλου, από την κατασκευή της πολυκατοικίας το έτος 1995, είχε τοποθετηθεί έμπροσθεν των δύο αυτών θέσεων σταθμεύσεως χαμηλή σε ύψος μεταλλική πόρτα με κιγλιδώματα, (προφανώς για να αποφεύγεται η είσοδος αδέσποτων ζώων), της οποίας το κλειδί είχαν όλοι οι ένοικοι της πολυκατοικίας. Η εν λόγω πόρτα δεν προβλέπεται από τον κανονισμό της πολυκατοικίας, ούτε απεικονίζεται στο από τον Μάιο του 1994 σχέδιο κάτοψης πυλωτής του πολιτικού μηχανικού …….., είχε δε τοποθετηθεί παράνομα και καθ΄υπέρβαση της υπ΄αριθμ. …………/20.7.1994 οικοδομικής αδείας. Ωστόσο, δεν κάλυπτε όλο το ύψος της πυλωτής και, σε περίπτωση ανάγκης, ήταν προσπελάσιμη και χωρίς την χρήση των κλειδιών της. Η πραγματική αυτή κατάσταση, η οποία απείχε από τα διαλαμβανόμενα στην πράξη συστάσεως οριζοντίου ιδιοκτησίας, ήταν γνωστή και αποδεκτή από όλους τους συνιδιοκτήτες από το χρόνο υπογραφής της αντίστοιχης συμβολαιογραφικής πράξης κτήσης της ιδιοκτησίας του για τον καθένα. Για το λόγο αυτό και δεν υπήρξαν αντιδικίες μεταξύ τους μέχρι και την 10.3.2016. Κατά την τελευταία αυτή ημερομηνία, ενώ ο πρώτος των εναγόντων, που ήταν και ο διαχειριστής της πολυκατοικίας απουσίαζε, οι οκτώ πρώτοι εναγόμενοι – συνιδιοκτήτες της οικοδομής, με την συνδρομή του ενάτου εναγομένου, τον οποίο προσέλαβαν προς τούτο, αντικατέστησαν την υπάρχουσα καγκελόπορτα με τυλιγόμενη ηλεκτρική γκαραζόπορτα κλειστού τύπου, χωρίς να έχει προηγηθεί σχετική απόφαση της γενικής συνέλευσης και παρά τις αντιδράσεις των εναγόντων, που διαφώνησαν με την ενέργειά τους. Κατόπιν σχετικής καταγγελίας των τελευταίων προς την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία συντάχθηκε η υπ’ αριθ. 4/16 έκθεση αυτοψίας της υπηρεσίας δόμησης του Δήμου Κερατσινίου, σύμφωνα με την οποία διαπιστώθηκε ότι έχει κατασκευαστεί αυθαίρετη γκαραζόπορτα (επιφάνειας 10,58 τ.μ.) στην όψη του οικοπέδου, για την οποία υπολογίστηκαν πρόστιμα συνολικού ύψους χιλίων (1.000) ευρώ, και δη πρόστιμο ανέγερσης 500 ευρώ, και πρόστιμο διατήρησης, ομοίου ποσού κατ’ έτος. Κατόπιν ενστάσεων τόσο των εναγόντων όσο και της 1ης, 3ης, 6ου και 8ου των εναγομένων, εκδόθηκε η από 6.12.2018 απόφαση του Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) της Περιφερειακής ενότητας Πειραιά, με την οποία κρίθηκε ότι: 1) ορθά υπολογίστηκε το πρόστιμο για την αυθαίρετη κατασκευή (της γκαραζόπορτας) σε κοινόχρηστο χώρο και ότι τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης βαρύνουν το σύνολο των συνιδιοκτητών και εις ολόκληρον τον καθένα, εφόσον δεν αναλάβει με υπεύθυνη δήλωση να τα πληρώσει ο κατ’ ουσίαν κατασκευαστής, χωρίς να υπάρχει η πρόβλεψη απαλλαγής κάποιου συνιδιοκτήτη από αυτά, επειδή διαφώνησε ή δεν έδωσε συγκατάθεση ή προέβη σε καταγγελία στην πολεοδομική υπηρεσία, 2) ότι η μεταλλική τυλιγόμενη γκαραζόπορτα τοποθετήθηκε κατά παρέκκλιση της εγκεκριμένης οικοδομικής άδειας, 3) ότι πρόκειται για αντικατάσταση αυθαίρετης μεταλλικής καγκελόπορτας με γκαραζόπορτα σε σημείο ελεύθερου χώρου πιλοτής που απαγορεύεται καθώς μεταβάλλει την χρήση της πιλοτής ως χώρου ελεύθερης πρόσβασης (αρ. 6 περ. ιζ και 11 του ν. 4067/2012) και απαιτείται συναίνεση όλων των συνιδιοκτητών για την αλλαγή χρήσης ανοικτού χώρου της πιλοτής σε κλειστό και δ) ότι επειδή η συγκεκριμένη κατασκευή πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο 2016, ήτοι μετά την 28-07-2011, δεν μπορεί να ρυθμιστεί με το ν. 4178/2013 ή το ν. 4495/2017 και είναι κατεδαφιστέα. Η παραπάνω αυθαίρετη επέμβαση των εναγομένων έγινε εκτός των θέσεων αποκλειστικής στάθμευσης στο όριο της πυλωτής με τον χώρο του προκηπίου – πρασιάς που αποτελεί κοινόκτητο και κοινόχρηστο χώρο, σύμφωνα με τα ανωτέρω στην οικεία μείζονα σκέψη υπό στοιχείο (I), ειδικότερα εκτιθέμενα, καθώς, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 1577/1985, ο χώρος αυτός εμπίπτει στο τμήμα του οικοδομικού τετραγώνου που βρίσκεται ανάμεσα στη ρυμοτομική γραμμή και τη γραμμή δόμησης. Η καθαίρεση δε της καγκελόπορτας αποτελεί επέμβαση σε κοινόχρηστο πράγμα, για την οποία οι εναγόμενοι είχαν κατ΄αρχήν το δικαίωμα στα πλαίσια της συντήρησης, επισκευής ή και αντικατάστασής της, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην με στοιχεία (II) νομική σκέψη, υπό την προϋπόθεση να μην παραβλάπτεται η χρήση των λοιπών ενοίκων και να μην μειώνεται η ασφάλεια αυτών και του οικοδομήματος. Εν προκειμένω, όμως, η χωρίς ομόφωνη απόφαση της γενικής συνέλευσης τοποθέτηση διαφορετικού, και δη κλειστού, τύπου τυλιγόμενης ηλεκτρικής γκαραζόπορτας που δεν φέρει κάγκελα σε απόσταση μεταξύ τους και καλύπτει όλο το άνοιγμα της πυλωτής, είναι αντίθετη προς τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ, 7 του κανονισμού, του άρθρου 3 παρ. 1 και 2 και και 5 εδ. α΄ του ν. 3741/1929, καθώς και του ΓΟΚ/2000 (ν. 2831/2000 ΦΕΚ 140/13.6.2000), με τις οποίες ορίζεται ότι ο υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου πρέπει να είναι προσπελάσιμος από τους χώρους κοινής χρήσης του κτιρίου (νομική σκέψη με στοιχεία I-α), διότι, εκτός των άλλων, εμποδίζει υπέρμετρα την ελεύθερη πρόσβαση των λοιπών ενοίκων στον υποχρεωτικά ακάλυπτο χώρο και τον χώρο του πρασίνου της οικοδομής, καθώς και την χωρίς την συνδρομή του διαχειριστή της πολυκατοικίας πρόσβαση των αρμοδίων υπαλλήλων στους μετρητές της ηλεκτρικής ενέργειας, που βρίσκονται εκεί, Η κατάσταση δε αυτή δεν διαφοροποιείται επειδή οι εναγόμενοι προσφέρθηκαν να παραδώσουν το κλειδί της σε όλους τους ενοίκους της πολυκατοικίας, διότι, σε περίπτωση διακοπής της ηλεκτροδότησης, ή ακόμη περισσότερο, σε περίπτωση κινδύνου, όπως πυρκαγιάς, σεισμού κ.τ.λ., δεν διευκολύνεται η άμεση επέμβαση στους παραπάνω κοινόχρηστους χώρους, ή η διαφυγή των ενοίκων προς αυτούς, προϋποθέσεις που πληρούσε η καθαιρεθείσα καγκελόπορτα, η οποία, όπως προεκτέθηκε, δεν κάλυπτε όλο το άνοιγμα της πυλωτής και ήταν εύκολα προσπελάσιμη και χωρίς τη χρήση των κλειδιών της. Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί, ότι η τοποθέτηση της κλειστού τύπου γκαραζόπορτας θα ήταν ανεπίτρεπτη, ακόμα κι αν αυτή είχε τοποθετηθεί μέσα στα όρια των Σ-5 και Σ-6 χώρων στάθμευσης αποκλειστικής χρήσης, διότι θα εμπόδιζε και πάλι την ελεύθερη πρόσβαση των λοιπών ενοίκων στους κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας, η οποία γινόταν εξ αρχής μέσα από αυτές, εν γνώσει και με την συναίνεση των δικαιούχων για τον περιορισμό κατά τούτο του δικαιώματός τους στην αποκλειστική χρήση. Εξ άλλου, οι εφεσίβλητοι υποστηρίζουν ότι έχουν υποβάλλει την υπ’ αριθ. …………./5.4.2021 δήλωση ένταξης — τακτοποίησης της εν λόγω αυθαιρέτου κατασκευής, βάσει των προδιαληφθέντων στη νομική σκέψη υπό στοιχεία (ΙV), διατάξεων του ν. 4495/2017, με την οποία τακτοποιήθηκε πολεοδομικά, μεταξύ άλλων και η επίμαχη ηλεκτροκίνητη γκαραζόπορτα. Προκύπτει όμως από το περιεχόμενο της ως άνω δήλωσης που προσκομίζεται από τους αντιδίκους τους, (οι ίδιοι δεν προσκομίζουν την επικαλούμενη δήλωση), ότι αυτή δεν αφορά την τοποθετηθείσα ηλεκτροκίνητη γκαραζόπορτα, αλλά μόνο την προγενέστερη καγκελόπορτα. Ανεξάρτητα όμως αυτού, η νομιμοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών αλυσιτελώς προβάλλεται προς απόκρουση της ένδικης αγωγής, κατά τα διαλαμβανόμενα στην νομική σκέψη με στοιχεία (ΙV-α), διότι και αληθής υποτιθέμενη, αφορά αποκλειστικά σε πολεοδομικής φύσης νομοθετικές ρυθμίσεις και δεν ασκεί νομική επιρροή στις αστικές αξιώσεις των εναγόντων, που απορρέουν από το απόλυτο δικαίωμα της ιδιοκτησίας τους, κατά τις διατάξεις των άρθρων 1000, 1002, 1117 ΑΚ και του ν. 3741/1929, δοθέντως ότι η απαγόρευση του κυρίου ορόφου ή διαμερίσματος οικοδομής, να ενεργεί κατασκευές στους κοινόχρηστους χώρους της οικοδομής που έχει υπαχθεί στο καθεστώς της οριζόντιας ιδιοκτησίας, και είναι αντίθετες στο ν. 3741/1929, στη συστατική πράξη της οροφοκτησίας ή στον κανονισμό, (όταν υπάρχει), δεν “νομιμοποιεί” τις κατασκευές αυτές έναντι των λοιπών συνιδιοκτητών της οικοδομής, όταν με αυτές βλάπτονται τα δικαιώματα πρόσβασης στους κοινόχρηστους χώρους της οικοδομής, όπως εν προκειμένω. Δικαιούνται, επομένως, οι ενάγοντες, για τους παραπάνω λόγους να ζητήσουν την καθαίρεση της επίμαχης κατασκευής και την επαναφορά των πραγμάτων στην προηγούμενη κατάσταση. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί, ότι η εν λόγω κατασκευή, όπως προκύπτει από τις προσκομιζόμενες φωτογραφίες της οικοδομής, παραβλάπτει τη χρήση της ιδιοκτησίας των εναγόντων και για τον πρόσθετο λόγο της αλλοίωσης της εμφάνισης της πολυκατοικίας, αφού στην κατά τις διατάξεις των άρθρων 1000 ΑΚ και 3 παρ. 1 του Ν. 3741/1929 έννοια της απρόσκοπτης χρήσης της χωριστής κυριότητας των οροφοκτητών περιλαμβάνεται και το δικαίωμα της εμφάνισης του κτιρίου, κατά τρόπο που δεν προσκρούει στην αισθητική και αρχιτεκτονική του, ώστε οποιαδήποτε προσθήκη στην οικοδομή που παραβλάπτει την εμφάνιση αυτή, ως γενομένη πέραν της αρχιτεκτονικής κατασκευής, παραβλάπτει τη χρήση της ιδιοκτησίας κάθε οροφοκτήτη και είναι ανεπίτρεπτη κατά τις διατάξεις αυτές (ΑΠ 984/2010 ΤΝΠΝόμος). Επίσης, μεταβάλλει και τον προορισμό του κοινόχρηστου χώρου αυτού της πυλωτής από ανοιχτό (με θέσεις ανοικτής στάθμευσης) σε κλειστό (με θέσης κλειστής στάθμευσης), γεγονός που, επίσης, απαγορεύεται από τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 3 παρ.1,2 και 5 παρ.1 ν. 3741/1929 και του ΓΟΚ (άρθρα 22 παράγραφος 9 και 32 παράγραφος 4 του νομοθετικού διατάγματος 8/1973 “περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού”, όπως αντικαταστάθηκαν από τις παραγράφους 22 και 33 του άρθρου 1 του νομοθετικού διατάγματος 205/1974). Ωστόσο οι ενάγοντες δεν επικαλούνται και δεν θεμελιώνουν την αγωγή τους σε συναφή περιστατικά και, σύμφωνα με την διαθετική αρχή του άρθρου 106 του ΚπολΔ, το δικαστήριο δεν έχει εξουσία να τα ερευνήσει. Επομένως, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, το οποίο κατέληξε στην ίδια κρίση, αν και με εν μέρει διάφορη αιτιολογία, κατά την οποία αντικαθίσταται με την παρούσα, και εν συνεχεία υποχρέωσε τους εναγομένους να καθαιρέσουν την εν λόγω κατασκευή, δεν έσφαλε περί την εκτίμηση των αποδείξεων και την ερμηνεία και εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων, ο δε συναφής πρώτος λόγος της εφέσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος στην ουσία του.
Κατά το άρθρο 57 ΑΚ, όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του έχει το δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Με τη διάταξη αυτή προστατεύεται η προσωπικότητα και κατ’ επέκταση η αξία του ανθρώπου ως ατομικό δικαίωμα κατοχυρωμένο από το άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος, αποτελεί δε η προσωπικότητα πλέγμα αγαθών που συνθέτουν την υπόσταση του προσώπου και είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα μαζί του. Τα αγαθά αυτά δεν αποτελούν μεν αυτοτελή δικαιώματα, αλλά επί μέρους εκδηλώσεις -εκφάνσεις [πλευρές] του ενιαίου δικαιώματος επί της προσωπικότητας, όμως η προσβολή της προσωπικότητας σε σχέση με οποιαδήποτε από τις εκδηλώσεις αυτές συνιστά προσβολή της συνολικής έννοιας της προσωπικότητας. Στην έννοια της προσωπικότητας εξάλλου, περιέχονται όλες εκείνες οι αστάθμητες αξίες, που απαρτίζουν την ουσία του ανθρώπου και προστατεύονται όλα τα αγαθά που τη συγκροτούν, ήτοι, μεταξύ άλλων, α) στοιχεία αναφορικά με τη ζωή, σωματική ακεραιότητα και την υγεία του προσώπου [σωματικά αγαθά], β) στοιχεία αναγόμενα στον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου [ψυχικά αγαθά], γ) στοιχεία σχετικά με την ελευθερία προς ανάπτυξη της προσωπικότητας, δ) στοιχεία συνδεόμενα με την τιμή του προσώπου, ε) στοιχείο του ιδιωτικού βίου και της σφαίρας του απορρήτου. Στην έννοια δε του δικαιώματος επί της προσωπικότητας περιλαμβάνονται όλα τα άυλα αγαθά, το οποία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με το πρόσωπο και ανήκουν σε αυτό, προσδιορίζεται δε αυτό εννοιολογικά και με τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 5 παρ. 1, 2 και 5 του ισχύοντος Συντάγματος, ενώ η συμπεριφορά με την οποία διαταράσσεται από τρίτους τέτοιο αγαθό κατά τρόπο, ώστε είτε να αλλοιώνεται ή να καταργείται η απορρέουσα από αυτό ωφέλεια, είτε να καθίσταται αδύνατη η απόλαυση του, συνιστά παράνομη προσβολή κατά τις διατάξεις των άρθρων 57, 59 του ΑΚ, όπως αυτές εμπλουτίζονται από το άρθρο 24 του Συντάγματος. Τέτοια προσβολή δημιουργείται και όταν παρακωλυθεί η χρήση κοινόχρηστου χώρου. Από το συνδυασμό του άνω άρθρου και των άρθρων 966, 967 και 59 του ΑΚ συνάγεται ότι, με την καθιέρωση κάποιου πράγματος ως κοινόχρηστου, το άτομο αποκτά εξουσία χρήσεως αυτού, η οποία δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως άμεση εξουσία επί του πράγματος [νομή, οιονεί νομή ή κατοχή], είναι, όμως, απόρροια του επί της ιδίας προσωπικότητας ιδιωτικού δικαιώματος, η οποία [εξουσία χρήσεως] προσβάλλεται εξωτερικώς σε περίπτωση παρακωλύσεως της κοινής χρήσεως και η οποία, ως έκφανση της προσωπικότητας του πολίτη, περικλείει την ικανότητα για ακώλυτη ανάπτυξη της ανθρώπινης ενέργειας και προστατεύεται από το άρθρο 57 ΑΚ, που επιβάλλει την άρση της προσβολής και την παράλειψή της στο μέλλον, του προσβληθέντος δικαιουμένου να απαιτήσει, επιπλέον, κατ’ άρθρο 59 ΑΚ, χρηματική ικανοποίηση για την εκ της προσβολής ηθική βλάβη του. Εξ άλλου, οι προβλεπόμενες εξαιρέσεις από την κατεδάφιση αυθαιρέτων κατασκευών υπό τη μορφή είτε της οριστικής εξαίρεσης του ν. 4495/2017 είτε της διατήρησής τους επί μακρό χρονικό διάστημα του ν. 4178/2013, αποκλείουν την αξίωση κατεδάφισης από τα όργανα του κράτους. Η διατήρηση των εξαιρεθέντων από την κατεδάφιση αυθαιρέτων ενδέχεται όμως να προσβάλει ιδιωτικό δικαίωμα, την κυριότητα ή την προσωπικότητα. Η προσβολή της προσωπικότητας που επέρχεται με πράξη της αρχής καταρχήν είναι νόμιμη. Ειδικά όμως στο δίκαιο περιβάλλοντος, και επομένως και στο οικιστικό περιβάλλον, καμία επέμβαση στο ζωτικό χώρο δεν μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη, εφόσον διαταράσσει την κοινή χρήση, ακόμη και αν υπάρχει νόμιμη άδεια της αρχής, όπως αυτή που παραχωρείται με τους παραπάνω νόμους (ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017). Τούτο διότι πράξη της διοίκησης με την οποία παραχωρείται ιδιαίτερο δικαίωμα πάνω σε κοινόχρηστο, εφόσον δεν τηρούνται οι όροι του άρθρου 970 ΑΚ, δηλαδή δεν εξυπηρετείται ή τουλάχιστον δεν αναιρείται η κοινή χρήση, δεν αίρει τον παράνομο χαρακτήρα της προσβολής της προσωπικότητας. Συνεπώς, οι θιγόμενοι στην προσωπικότητά τους προστατεύονται με τις διατάξεις των άρθρων 57 και 59 ΑΚ, ακόμη και στην περίπτωση που η κατασκευή που παρεμποδίζει την ελεύθερη χρήση του κοινόχρηστου πράγματος ανεγέρθηκε σύμφωνα με πολεοδομική άδεια (Ελισάβετ Πούλου, Αυθαίρετη Δόμηση. Έκδοση 2020, σελ 175, ΑΠ 1256/2005 ΤΝΠ ΔΣΑ). Όσον δε αφορά τα κοινά σε όλους πράγματα, όπως είναι ο ατμοσφαιρικός αέρας (άρθρο 966 ΑΚ, Απόστολος Γεωργιάδης σε ΣΕΑΚ άρθρο 966 αριθ 4), το άρθρο 970 ΑΚ δεν δύναται καν να τύχει εφαρμογής, διότι πρόκειται για κοινό πράγμα το οποίο αποτελεί προϋπόθεση της ζωής και της ποιότητάς της και υπό την αντίθετη εκδοχή θα περιοριζόταν επικίνδυνα η χρήση αυτού (Απόστολος Γεωργιάδης σε ΣΕΑΚ άρθρο 970 αριθ 2, Βαθρακοκοίλης, ΕρμΝομΑΚ, άρθρο 970 αριθ 3). Συνεπώς, έχουν εφαρμογή και στην περίπτωση αυτή οι διατάξεις των άρθρων 57 και 59 ΑΚ. Με βάση εξάλλου τις παραπάνω διατάξεις και από μόνο το γεγονός ότι το ζήτημα της κατεδάφισης αυθαίρετου κτιρίου διατάσσεται από την οικεία διοικητική αρχή, δεν δύναται να συναχθεί το συμπέρασμα ότι κάθε διαφορά περί την παράβαση όρων και περιορισμών δόμησης, που έχει ως αντικείμενο την καθαίρεση κτίσματος ή κατασκευών που έγιναν παρανόμως, σε όμορο ακίνητο, χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση της άδειας της αρμόδιας διοικητικής αρχής αποφασίζεται και διατάσσεται μόνο από την οικεία διοικητική αρχή, η οποία είναι και αποκλειστικώς αρμόδια, με συνέπεια το σχετικό αίτημα αγωγής περί προσβολής της προσωπικότητας (αλλά και αρνητικής αγωγής), ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων, να μην είναι απορριπτέο ούτε ελλείψει δικαιοδοσίας ούτε ως μη νόμιμο (ΑΠ 1731/2006 ΝοΒ 2007.353, ΕφΠειρ 284/2018 σε efeteio-peir.gr, ΕφΑιγ 138/2015 σε ΤΝΠ Νόμος σε συνδυασμό με την ΑΠ 273/2020 σε sakkoulas-online.gr, βλ. I. Καράκωστα, ό.π., Δέσποινα Κλαβανίδου Αστικές αξιώσεις από περιβαλλοντικές προσβολές σε Εταιρεία Νομικών Βορείου Ελλάδος, Ζητήματα νομικής προστασίας του περιβάλλοντος, 2011 σελ 12-40 σε sakkoulas-online.gr). Στην προκειμένη περίπτωση, αποδεικνύεται από τα ίδια παραπάνω αποδεικτικά στοιχεία, ότι οι ενάγοντες, συνεπεία της, χωρίς απόφαση της γενικής συνέλευσης των συνιδιοκτητών και χωρίς άδεια της πολεοδομικής αρχής, τοποθέτησης της προαναφερθείσης γκαραζόπορτας σε κοινόχρηστο χώρο της οικοδομής, της οποίας είναι συνιδιοκτήτες, και της συνεπεία του γεγονότος αυτού στέρησης της ελεύθερης πρόσβασης και χρήσης του υποχρεωτικά ακαλύπτου κοινοχρήστου χώρου και του κοινοχρήστου χώρου πρασίνου της οικοδομής αυτής και της εμπλοκής τους σε διοικητικές και δικαστικές προσφυγές, αλλά και της επιβαρύνσεώς τους, λόγω της συνιδιοκτησίας, με τα αναλογούντα σαυτή ποσά των σχετικών διοικητικών προστίμων αυθαίρετης ανέγερσης και διατήρησης της κατασκευής, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι ενάγοντες έχουν υποστεί ηθική βλάβη. Επομένως, δικαιούνται χρηματική ικανοποίηση, το ύψος της οποίας πρέπει να καθοριστεί, μετά από στάθμιση του είδους και της βαρύτητας, της προσβολής, του βαθμού του πταίσματος των εναγομένων (δόλος), καθώς και την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των διαδίκων, στο ποσό των 150 ευρώ για κάθε ενάγοντα, το οποίο υποχρεούται να τους καταβάλει καθένας των εναγομένων. Το ποσό αυτό κρίνεται εύλογο και δίκαιο προς αποκατάσταση της ανωτέρω ηθικής βλάβης των εναγόντων, δηλαδή ανάλογο με τις ως άνω συγκεκριμένες περιστάσεις της ένδικης περίπτωσης, αλλά και σύμφωνο με την αρχή της αναλογικότητας (άρθρα 25 παρ. 1 του συντάγματος και 2, 9 παρ. 2 και 10 παρ. 2 της ΕΣΔΑ), όπως η αρχή αυτή, χωρίς να έχει άμεση εφαρμογή στην ένδικη περίπτωση, εξειδικεύεται με την πιο πάνω διάταξη του άρθρου 932 του ΑΚ για τον προσδιορισμό του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης (ΟλΑΠ 6/2009, Αρμ 2009/1162), το οποίο ποσό δεν υπερβαίνει τα ακραία όρια και κατά συνέπεια δεν παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, δεδομένου ότι κατά την κοινή πείρα, τη δικαστηριακή πρακτική και τη συνείδηση για το δίκαιο, δεν υστερεί, και μάλιστα καταφανώς, εκείνου που συνήθως επιδικάζεται σε παρόμοιες περιπτώσεις χρηματικής ικανοποίησης. Επομένως, και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που έκρινε ομοίως και επιδίκασε στους ενάγοντες το ίδιο ως άνω ποσό ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που έχουν υποστεί από την ένδικη υπαίτια και παράνομη συμπεριφορά των εναγομένων, ορθά εκτίμησε τις αποδείξεις και εφήρμοσε τις ως άνω διατάξεις, ο δε δεύτερος λόγος της εφέσεως με τον οποίο οι εναγόμενοι υποστηρίζουν ότι οι ενάγοντες δεν έχουν υποστεί ηθική βλάβη, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος στην ουσία του.
Συνακόλουθα, πρέπει να απορριφθεί η έφεση στο σύνολό της ως αβάσιμη στην ουσία της και να επιβληθούν τα δικαστικά έξοδα των εφεσιβλήτων – εναγόντων και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας σε βάρος των εκκαλούντων – εναγομένων, όπως ορίζεται στο διατακτικό (άρθρα 176, 183 και 191 παρ.2 του ΚπολΔ). Πρέπει, επίσης, να διαταχθεί η εισαγωγή του παραβόλου στο δημόσιο ταμείο.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων
Δέχεται τυπικά την έφεση κατά της υπ’αριθμ. 1918/2023 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς,
Απορρίπτει αυτήν κατ΄ουσίαν
Επιβάλλει σε βάρος των εκκαλούντων – εναγομένων τα δικαστικά έξοδα των εφεσιβλήτων εναγόντων αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας, τα οποία καθορίζει στο ποσό των εννιακοσίων (900) ευρώ.
Διατάσσει την εισαγωγή του κατατεθέντος παραβόλου στο δημόσιο ταμείο
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 10 Μαρτίου 2025, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ