ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
τμήμα 4ο
Αριθμός απόφασης : 148/2025
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
(4ο τμήμα)
Συγκροτήθηκε από το Δικαστή Δημήτριο Καβαλλάρη, Εφέτη, που ορίστηκε από ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιώς, και τη Γραμματέα Κ.Σ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις …………, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΗΣ ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ : ……….. ατομικά και ως ασκούσα την επιμέλεια των τριών ανηλίκων τέκνων της, …, …. και ……., η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσιά της Δικηγόρο Ευαγγελία Μάρκου (ΜΑΡΚΟΥ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ-Δικηγορική Εταιρεία).
ΤΟΥ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΟΥ : …………, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιό του Δικηγόρο Μιλτιάδη-Παναγιώτη Κλαπαδάκη.
Η ενάγουσα – εναγόμενη ………. και ήδη εκκαλούσα άσκησε με την άνω ιδιότητά της στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς την από 09.03.2022 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2022 αγωγή της, με την ειδική διαδικασία των διαφορών από οικογένεια το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση. Ο εναγόμενος – ενάγων ……… άσκησε στο ίδιο Δικαστήριο την από 02.05.2022 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../2022 αντίθετη αγωγή του. Επί των άνω υποθέσεων, αφού συνεκδικάσθηκαν, εκδόθηκε η με αριθμό 2365/2023 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς. Κατά της απόφασης αυτής η ενάγουσα/εναγόμενη και ήδη εκκαλούσα άσκησε την από 25.10.2023 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ …………./2023 έφεσή της, η συζήτηση της οποίας ορίστηκε για τη δικάσιμο που αναφέρθηκε στην αρχή της παρούσας.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, αφού αυτή εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι πληρεξούσιοι Δικηγόροι των διαδίκων αναφέρθηκαν στις προτάσεις τους.
AΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η από 25.10.2023 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ …………./2023 έφεση της ενάγουσας – εναγόμενης …………… κατά της με αριθμό 2365/2023 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από οικογένεια το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, έχει ασκηθεί νομότυπα κι εμπρόθεσμα, δεδομένου ότι η εκκαλούμενη απόφαση επιδόθηκε στον εναγόμενο στις 2.10.2023 η δε κρινόμενη έφεση κατατέθηκε στις 1.11.2023 στη Γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου (άρθρο 518 ΚΠολΔ).Είναι, συνεπώς, παραδεκτή και πρέπει να ακολουθήσει η ουσιαστική έρευνα των λόγων της κατά την ίδια ως άνω ειδική διαδικασία (άρθρο 681 Β ΚΠολΔ σε συνδυασμό με άρθρο 674 § 2 α’ αυτού και ήδη άρθρα 592 επ. ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 1, άρθρο ένατο του ν.4335/2015). Σημειωτέον ότι για το παραδεκτό της έφεσης δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου, καθόσον οι διαφορές των άρθρων 681Β ΚΠολΔ, όπως η προκειμένη, εξαιρούνται ρητά από το νόμο (άρθρο 495 § 3 εδ. τελ. ΚΠολΔ).
Η ενάγουσα και ήδη εκκαλούσα, …….. ατομικά ως ασκούσα την γονική μέριμνα των τριών ανηλίκων τέκνων της …., …. και …….., που είχε αποκτήσει, κατά τη διάρκεια του γάμου της με τον εναγόμενο, με τον οποίο τελεί σε διάσταση, με την από 09.03.2022 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../2022 αγωγή της που άσκησε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά ζήτησε : α) για τον εαυτό της να της ανατεθεί η επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων της β), για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων της να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλει το ποσό των 400 €, 260 και 260 € αντίστοιχα για το καθένα, ως μηνιαία διατροφή αυτών, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση κάθε δόσης, για χρονικό διάστημα 2 ετών από την επίδοση της αγωγής γ) να ρυθμισθεί το δικαίωμα επικοινωνίας του εναγόμενου με τα τέκνα του και να απειληθεί σε βάρος αυτού χρηματική ποινή και προσωπική κράτηση. Ο εναγόμενος/ ενάγων ……….. από 02.05.2022 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ …………./2022 αντίθετη αγωγή του, αφού παραιτήθηκε των αιτημάτων ανάθεσης αποκλειστικής επιμέλειας και διατροφής, ζήτησε να ανατεθεί η συνεπιμέλεια των ανηλίκων τέκνων, που είχε αποκτήσει με την εναγόμενη με το σύστημα της χρονικής κατανομής και να απειληθεί σε βάρος της χρηματική ποινή και προσωπική κράτηση για κάθε παράβαση των διατάξεων της απόφασης. Με την εκκαλούμενη απόφαση έγιναν οι αγωγές εν μέρει δεκτές, ανατέθηκε η επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων και στους δύο διαδίκους με το σύστημα της χρονικής κατανομής και υποχρεώθηκε ο εναγόμενος να καταβάλει στην ενάγουσα με την άνω ιδιότητά της για λογαριασμό των ανηλίκων τρένων των διαδίκων, τα ποσά των 220, 190 και 200 € αντίστοιχα ως διατροφή των ανηλίκων τέκνων του, με απειλή χρηματικής ποινής και προσωπικής κράτησης. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται η άνω εκκαλούσα για τους λόγους που εκθέτει με την έφεσή της, που ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία κι εφαρμογή του νόμου κι εκτίμηση των αποδείξεων, χωρίς αντίθετη έφεση από πλευράς της ενάγουσας.
Με το ν. 4800/2021 (ΦΕΚ Α` 81/21-5-2021) περί “Μεταρρυθμίσεων αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων, άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου και λοιπές επείγουσες διατάξεις” και με τα Κεφάλαια Α και Β αυτού αντικαθίσταται ή τροποποιείται σειρά διατάξεων του ενδέκατου Κεφαλαίου του Αστικού Κώδικα για τις σχέσεις γονέων και τέκνων και ιδίως για τα θέματα της γονικής μέριμνας των ανήλικων τέκνων (άρθρα 1510-1541 του Αστικού Κώδικα), ως ίσχυαν, ιδίως μετά τη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, η οποία συντελέστηκε με το ν. 1329/1983 και εναρμόνισε τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα προς το άρθρο 4 παρ. 2 του Συντάγματος για την ισότητα των φύλων και προς το άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος για την προστασία της παιδικής ηλικίας. Η ισχύς του νόμου αυτού, ως προς τα ανωτέρω Κεφάλαια, αρχίζει από τις 16-9-2021 (Κεφάλαιο Η` άρθρο 30), ενώ, κατά τη μεταβατική διάταξη του άρθρου 18 (Κεφάλαιο Ε`), τα Κεφάλαια Β` και Γ` εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς υποθέσεις, επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί, μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου, αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1518 και 1520 του Α.Κ., όπως αντικαταστάθηκαν ή τροποποιήθηκαν με τον ως άνω νόμο, συνάγεται ότι η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του (η οποία εμπεριέχει, ιδίως, την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευση του τέκνου, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του), επιπλέον δε, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη, που αφορά στο πρόσωπο ή στην περιουσία του. Σε περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της συζυγικής συμβίωσης, όταν ανατρέπονται πλέον οι συνθήκες της ζωής της οικογένειας, καταργείται ο συζυγικός οίκος, δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση του καθενός από τους γονείς, ωστόσο, οι γονείς εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Με την εν λόγω ρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε αρμονία με τη διάταξη του άρθρου 1510 εδαφ. α` του ΑΚ, που αναφέρεται στην έγγαμη συμβίωση, καθιερώνεται εκ του νόμου η κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας, στην περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, ακόμη και αν δεν υπάρχει συμφωνία των γονέων ή απόφαση του δικαστηρίου. Με τη νέα ρύθμιση του άρθρου 1513 του ΑΚ, η συνέχιση της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας μπορεί να αποκλειστεί, εφόσον όμως συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 1514 παρ. 2 του ίδιου Κώδικα και όχι σε κάθε περίπτωση. Με την έννοια αυτή, η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, σύμφωνα με το νέο δίκαιο είναι υποχρεωτική, αφού ισχύει εκ του νόμου και ανεξάρτητα από το εάν τη θέλουν οι γονείς. Με τον όρο «εξακολουθούν» καταφάσκεται η αναγκαιότητα αδιατάρακτης και αδιάκοπης διαβίωσης του ανηλίκου, υπό τις συνθήκες, υπό τις οποίες ζούσε πριν από το χωρισμό των γονέων του και, ιδίως, αυτές που αφορούν στις μεθόδους και στη φιλοσοφία ανατροφής, διαπαιδαγώγησης, εκπαίδευσής του, τις επιλογές ως προς τις εξωσχολικές του δραστηριότητες, την ψυχαγωγία του και τις κοινωνικές του συναναστροφές, αφού η διάσταση, το διαζύγιο, η διακοπή της συμβίωσης ή η ακύρωση του γάμου των γονέων του, δεν πρέπει να μεταβάλουν τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας του ανηλίκου τέκνου, η οποία πρέπει να ασκείται από κοινού και από τους δύο γονείς, καθόσον βασικός σκοπός είναι η ψυχική υγεία του ανήλικου τέκνου, η ομαλή ένταξή του στο κοινωνικό περιβάλλον και η ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Με τον όρο “εξίσου” αποδίδεται η θεμελιώδης αρχή του οικογενειακού δικαίου, η οποία εισήχθη με το ν. 1329/1983 και εναρμόνισε, στο θέμα τούτο, τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα προς τα άρθρα 4 παρ. 2 και 21 παρ. 1 του Συντάγματος, περί της ισότιμης συμβολής και των δύο γονέων στην ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση του τέκνου και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Για τη λήψη της απόφασης, το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς του για την άσκηση της γονικής μέριμνας. Με βάση την ως άνω διάταξη του άρθρου 1514 του Α.Κ. συνάγεται ότι, σε περίπτωση που η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας των ανήλικων τέκνων δεν είναι δυνατή, εξαιτίας διαφωνίας των γονέων, η ρύθμιση αυτής γίνεται από το δικαστήριο, ενώ, ως περιπτώσεις διαφωνίας αναφέρονται, ενδεικτικά (“ιδίως”), οι περιπτώσεις που ο ένας γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει στη γονική μέριμνα ή δεν τηρεί την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση ή τον τρόπο άσκησής της, ή αν συμφωνία αυτή είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου, ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι αρκεί, απλώς, η διαφωνία των γονέων για να απονείμει ο δικαστής την αποκλειστική επιμέλεια στον ένα γονέα. Πιο συγκεκριμένα, αν δεν συντρέξει σπουδαίος λόγος, που εγκυμονεί κινδύνους για το παιδί (περίπτωση κακοποιητικού, ψυχικά διαταραγμένου ή παντελώς αδιάφορου γονέα) ή αν δεν συντρέξει πραγματική αδυναμία άσκησης της συνεπιμέλειας από τον ένα γονέα, λόγω της μόνιμης μετεγκατάστασης του παιδιού σε άλλη πόλη ή χώρα, δεν νοείται ανάθεση της αποκλειστικής επιμέλειας στον άλλο γονέα ή έστω κατανομή της επιμέλειας, που μόνο κατ` επίφαση θα επέτρεπε την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή και φροντίδα του παιδιού, διότι, διαφορετικά, ο δικαστής θα υπερέβαινε τα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας και θα ερμήνευε ή και θα εφάρμοζε εσφαλμένα το άρθρο 1514 του ΑΚ. Ως κατευθυντήρια γραμμή για την άσκηση της γονικής μέριμνας, στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων του τέκνου και της προσφυγής τους στο δικαστήριο, αλλά και πυρήνας για τον προσδιορισμό της άσκησής της είναι το “βέλτιστο συμφέρον του τέκνου”, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μια ανεξάρτητα και υπεύθυνη προσωπικότητα. Ως τέτοιο (συμφέρον του παιδιού) νοείται το σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυχικό, ηθικό και γενικά κάθε είδους συμφέρον, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μια ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Για την εξειδίκευση της αόριστης αυτής νομικής έννοιας παρέχονται, για πρώτη φορά, από το νομοθέτη, εκ των προτέρων, προσδιοριστικά στοιχεία, πέραν από το επιβαλλόμενο στο δικαστή καθήκον να σεβαστεί την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις, εξαιτίας του φύλου, του σεξουαλικού του προσανατολισμού, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσιακής – οικονομικής κατάστασής τους. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1511 παρ. 2 του Α.Κ. “η απόφαση του δικαστηρίου συνεκτιμά παραμέτρους, όπως την ικανότητα και πρόθεση καθενός εκ των γονέων να σεβαστεί τα δικαιώματα του άλλου, τη συμπεριφορά κάθε γονέα κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα και τη συμμόρφωσή του με τις νόμιμες υποχρεώσεις του, δικαστικές αποφάσεις, εισαγγελικές διατάξεις και προηγούμενες συμφωνίες που είχαν συνάψει με τον άλλο γονέα και αφορούν στο τέκνο”. Τα κριτήρια αυτά αναδεικνύονται από το νομοθέτη και ισχυροποιούνται έναντι άλλων, χωρίς, ωστόσο, να δεσμεύουν το δικαστήριο, ως προς την ιεράρχηση ή την υιοθέτησή τους, στο σύνολό τους. Το κανονιστικό νόημα της αόριστης νομικής έννοιας υπερτερεί έναντι άλλου έννομου συμφέροντος, κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας (λ.χ. του συμφέροντος των γονέων, των απώτερων ανιόντων, τρίτων προσώπων που έρχονται σε επαφή με το παιδί). Γνώμονας για τη σχετική απόφαση του δικαστηρίου είναι μόνο το συμφέρον του ανήλικου παιδιού, όπως τούτο κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση χωριστά, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε υπόθεσης. Η εξατομικευμένη κρίση συνιστά και εφαρμογή της επιταγής του άρθρου 2 παρ. 1 του Συντάγματος, η οποία αποκλείει τη στερεότυπη αντιμετώπιση, ως προς την αξιολόγηση ατόμων και προσωπικών σχέσεων. Έτσι, κρίσιμα προς τούτο στοιχεία είναι, μεταξύ άλλων, η καταλληλότητα του ή των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγώγησης και της περίθαλψης του ανηλίκου τέκνου, υπό καθεστώς ηρεμίας και ασφάλειας, καθώς και οι αναπτυχθέντες μέχρι τότε, με ανεπηρέαστη επιλογή, δεσμοί του διαθέτοντος ικανότητα διάκρισης τέκνου με τους γονείς του και τυχόν αδελφούς του, ενώ μεγάλης σημασίας είναι και η, κατά το δυνατό, μικρότερη διατάραξη του μέχρι τούδε τρόπου ζωής του παιδιού, έτσι ώστε να διαφυλαχθεί, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ο ψυχικός και συναισθηματικός κόσμος του, δεδομένου ότι η διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης των γονέων, με συνεπακόλουθο και τη διάσπαση της οικογενειακής συνοχής, έχει ήδη κλονίσει την ψυχική ισορροπία και την αίσθηση ασφάλειας του τέκνου. Η μικρή ηλικία του ανήλικου τέκνου και το φύλο του δεν αποτελούν κυρίαρχο, κατά νόμο, στοιχείο για τον προσδιορισμό του συμφέροντος του ανηλίκου, αναφορικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας στον ένα από τους γονείς του, γιατί η άποψη ότι η γονική μέριμνα των μικρής ηλικίας τέκνων πρέπει να ανατίθεται στη μητέρα τους, λόγω του ότι έχουν ανάγκη της μητρικής στοργής και ιδιαίτερων περιποιήσεων, εξακολουθεί να ισχύει, κατά τις νεότερες ιατρικές, παιδαγωγικές και ψυχολογικές έρευνες, μόνο για την πρώιμη νηπιακή ηλικία, για την οποία αναγνωρίζεται υπεροχή στη μητέρα, ενώ, για το μεταγενέστερο χρόνο, αναγνωρίζεται ο σοβαρός ρόλος του πατέρα στην όλη διαμόρφωση των διαπροσωπικών σχέσεων του τέκνου. Ουσιώδους σημασίας είναι και η επισημαινόμενη στο νόμο ύπαρξη ιδιαίτερου δεσμού του τέκνου προς τον ένα από τους γονείς του και η περί αυτού ρητώς εκφραζόμενη προτίμησή του, την οποία συνεκτιμά το δικαστήριο, ύστερα και από τη στάθμιση του βαθμού ωριμότητάς του, εφόσον αυτή είναι προϊόν ελεύθερης και ανεπηρέαστης επιλογής του ανηλίκου. Πρέπει, εξάλλου, να λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη ότι ο ανήλικος, που έχει ακόμη ατελή την ψυχοπνευματική ανάπτυξη και την προσωπικότητά του υπό διαμόρφωση, υπόκειται ευχερώς σε επιδράσεις και υποβολές των γονέων ή άλλων, οι οποίες, έστω και χωρίς επίγνωση γενόμενες, οδηγούν ασφαλώς στο σχηματισμό της μονομερούς διαμόρφωσης και προτίμησης προς τον ένα από τους γονείς, οπότε η προτίμησή του δεν εξυπηρετεί πάντοτε και το βέλτιστο συμφέρον του. Έτσι, υπό το κράτος της κατάστασης αυτής, το συμφέρον του ανηλίκου μπορεί να επιβάλει να συμβιώνει τόσο με τη μητέρα του όσο και με τον πατέρα του και, ακολούθως, εφόσον έτσι προκαλείται η μικρότερη δυνατή διατάραξη του τρόπου ζωής του, να ανατίθεται η άσκηση της επιμέλειας αυτού από κοινού στη μητέρα και τον πατέρα του, δηλαδή, να γίνεται χρονική (ή εναλλασσόμενη) κατανομή αυτής ανάμεσα στους δύο γονείς ενώ και η γονική μέριμνα να ανήκει από κοινού και στους δύο, οι οποίοι θα οφείλουν να φροντίζουν για την ομαλή ανάπτυξη και το καλό του τέκνου τους από κοινού. Η έλλειψη δε συνεργασίας των γονέων δεν πρέπει να συνιστά εμπόδιο επιλογής της χρονικής κατανομής της επιμέλειας. Συναφής και η ΕΔΔΑ, ….. κατά Ελλάδος της 16.6.2016 σε ΕφΑΔΠολΔ 2016. 785, παρατ. Δεμερτζή, σκ. 72, κατά την οποία η έλλειψη συνεργασίας των γονέων δεν απαλλάσσει τις εθνικές αρχές από τη χρήση όλων των μέτρων που θα επιτρέψουν τη διατήρηση του οικογενειακού δεσμού. Επίσης, η τυχόν εξάρτηση της χρονικά κατανεμημένης γονικής μέριμνας ή επιμέλειας από τη διάθεση συνεργασίας των γονέων αποδυναμώνει τη συγκεκριμένη λύση, διότι αφήνει τη δυνατότητα στο γονέα, που είναι περισσότερο συναισθηματικά δεμένος με τα παιδιά, να τα επηρεάσει σε βάρος του άλλου γονέα και να επιτύχει, μέσω της άρνησής του να συνεργαστεί για μια τέτοια λύση, το μείζον, ήτοι να ασκεί αυτός αποκλειστικά τη γονική μέριμνα ή επιμέλεια των τέκνων, περιθωριοποιώντας τον άλλο γονέα. Για το σκοπό αυτό, λαμβάνεται υπόψη η προσωπικότητα και η παιδαγωγική καταλληλότητα και υπευθυνότητα κάθε γονέα και συνεκτιμώνται οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική κατάσταση τούτων. Διάκριση πρέπει να γίνεται μεταξύ της χρονικής κατανομής της άσκησης της επιμέλειας μεταξύ των γονέων και της εναλλασσόμενης διαμονής (κατοικίας) του τέκνου. Η πρώτη συνιστά μορφή κατανομής της άσκησης της γονικής μέριμνας με περιοδικότητα και συνεπάγεται ότι το παιδί έχει εναλλασσόμενη κατοικία στον τόπο κατοικίας του γονέα του, ο οποίος, στο πλαίσιο αυτό, ασκεί μόνος του, κάθε φορά, τις πράξεις επιμέλειας του παιδιού για όλα τα θέματα, με εξαίρεση εκείνα που αφορούν στον πυρήνα, κατ` άρθρο 1519 παρ. 1 του Α.Κ. Αντιθέτως, η εναλλασσόμενη διαμονή μπορεί να διαταχθεί από το δικαστήριο αυτοτελώς, χωρίς την κατανομή της άσκησης της επιμέλειας, οπότε οι γονείς εξακολουθούν να ασκούν από κοινού την επιμέλεια του παιδιού (συνεπιμέλεια) (ΑΠ 742/2024, ΑΠ 78/2023, ΑΠ 1988/2022, ΑΠ 1878/2022, ΑΠ 535/2022, ΑΠ 155/2022, ΑΠ 1186/2021, ΑΠ 426/2021, ΑΠ 1135/2020, ΑΠ 358/2019, βλ και βλ. Γ. Λέκκας, Η επιμέλεια του παιδιού κατά τον ΑΚ μετά το Ν. 4800/2021, 2021, αρ. 356, Μ. Σταθόπουλος, Η νέα ρύθμιση της συνεπιμέλειας, ΕλλΔνη 2021, σελ. 961επ., Α. Βαλτούδης, Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο Οικογενειακό Δίκαιο, ΕλλΔνη 2021, 999επ., Μ. Ράμμου, Η καθιέρωση του θεσμού της συνεπιμέλειας στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του οικογενειακού δικαίου, ΕλλΔνη 2021, 1115 επ., Γ. Βαλμαντώνης, Η προσαρμογή του ελληνικού οικογενειακού δικαίου στις σύγχρονες ευρωπαϊκές νομοθεσίες, με την καθιέρωση του κανόνα της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας μετά το χωρισμό των γονέων, ΕλλΔνη 2021, σελ. 1075επ.) ). Σε κάθε περίπτωση το κανονιστικό περιεχόμενο της έννοιας αυτής του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού συγκεκριμενοποιείται εκάστοτε με βάση τις επικρατούσες συνθήκες σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, καθώς επίσης και κυρίως τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε παιδιού. Το συμφέρον του παιδιού προσδιορίζεται εξατομικευμένα με αναφορά σε συγκεκριμένο εκάστοτε παιδί και τις ανάγκες του, όπως αυτές προσδιορίζονται ιδίως από την κατάσταση της υγείας του, την ηλικία του, τις οικογενειακές και κοινωνικές συνθήκες, υπό τις οποίες διαβιώνει το παιδί, και αναλύεται στις επί μέρους πτυχές του δικαιώματος της προσωπικότητας του παιδιού. (ΑΠ 119/2023).
Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου (βλ. πρακτικά συνεδρίασης αυτού), καθώς και από όλα τα έγγραφα που προσκόμισαν με νόμιμη επίκληση οι διάδικοι, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν σε νόμιμο γάμο στις 29.6.2010 με τους κανόνες της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, από τον οποίο απέκτησαν τρία τέκνα, τον … που γεννήθηκε στις 28.7.2011, και τους δίδυμους …… και …. που γεννήθηκαν στις 12.4.2014. Η έγγαμη συμβίωση των διαδίκων δεν εξελίχθηκε ομαλά, καθώς διασπάσθηκε τον Ιούλιο του 2021 με την αποχώρηση του εναγομένου – ενάγοντος από την τέως οικογενειακή στέγη, όπου συνέχισαν να μένουν τα ανήλικα τέκνα με τη μητέρα τους. Οι διάδικοι, μη δυνάμενοι να ρυθμίσουν αυτόνομα τα θέματα σχετικά με την άσκηση της επιμέλειας και της διατροφής των ανηλίκων τέκνων τους απευθύνθηκαν στο αρμόδιο Δικαστήριο, Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς η ……. με αίτημα την ανάθεσης αποκλειστικής επιμέλειας, διατροφή και καθορισμό επικοινωνίας του πατέρα αυτών και ο ………., καταβολής διατροφής, ανάθεσης αποκλειστικής επιμέλειας άλλως συνεπιμέλειας. Αρχικά εκδόθηκε η από 29-11-2021 προσωρινή διαταγή της Δικαστού του άνω Δικαστηρίου δυνάμει της οποίας ανατέθηκε προσωρινά η επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων σε αμφότερους τους αιτούντες, επιμεριζόμενη χρονικά (εναλλασσόμενη επιμέλεια) και ειδικότερα από η . … θα είχε την αποκλειστική επιμέλεια αυτών, από Δευτέρα έως Παρασκευή ώρα 16.00, οπότε θα τα παραλάμβανε αυτά ο πατέρας τους ………., ο οποίος θα είχε την αποκλειστική επιμέλεια το διάστημα από Παρασκευή ώρα 16.00 έως την Κυριακή ώρα 20.30 οπότε και θα παρέδιδε αυτά στην μητέρα τους. Προσδιορίστηκε επίσης η υποχρέωση διατροφής του ………. στο συνολικό ποσό των 500 €. Επί των αντίθετων αυτών αιτήσεων των διαδίκων εκδόθηκε η με αρ. 237/2022 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, με την οποία ρυθμίστηκε προσωρινά με τον ίδιο τρόπο η επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων (εναλλασσόμενη επιμέλεια τις άνω ημέρες και ώρες) κι επιπλέον ορίστηκε ότι το πρόγραμμα αυτό θα ακολουθείτο και για τις εορτές Χριστουγέννων, Πάσχα και καλοκαιριού, εκτός άλλης συμφωνίας των διαδίκων. Καθορίστηκε ακόμα προσωρινά η υποχρέωση διατροφής του ………….. στα ποσά των 230 € για τον ……, και 160 €. για καθένα από τους ανήλικους … και …. και συνολικά στο ποσό των 550 €. ¨Όπως καταγράφηκε στην άνω απόφαση (πρακτικά δεν έχουν τηρηθεί) «οι διάδικοι δήλωσαν ενώπιον του Δικαστηρίου, ότι επιθυμούν, όπως κατανεμηθεί η γονική μέριμνα ως ακριβώς ορίστηκε με την προσωρινή διαταγή». Το σύστημα αυτό της χρονικής κατανομής της γονικής μέριμνας – εναλλασσόμενης επιμέλειας έχει λειτουργήσει μεταξύ των διαδίκων, οι οποίοι παρά τις επιμέρους διαφωνίες τους, στον τομέα αυτό συνεργάζονται. Ο ενάγων ………., ενώ αρχικώς είχε ζητήσει την ανάθεση της εναλλασσόμενης επιμέλειας για το ίδιο χρονικό διάστημα, με προφορική δήλωση του πληρεξουσίου του Δικηγόρου και τις έγγραφες προτάσεις του ζήτησε τον περιορισμό του χρονικού διαστήματος που θα είχε τα τέκνα του, μόνο σε δύο Σαββατοκύριακα το μήνα, επικαλούμενος ψυχιατρικό πρόβλημα της μητέρας του και γιαγιάς των ανηλίκων που τον συνέδραμε στα τέκνα του. Από την από 12.5.2022 ιατρική γνωμάτευση του ψυχιάτρου ……… προκύπτει ότι η μητέρα του ενάγοντος ………… μητέρα του πάσχει από διαταραχή της προσωπικότητας, με χαρακτηριστικά του τύπου της σχιζότυπης, ως αποτέλεσμα της οποίας υπάρχει σημαντικού βαθμού έκπτωση της λειτουργικότητάς της σε κοινωνικό και οικογενειακό επίπεδο, ενώ είναι ικανή σε διατηρεί ικανοποιητικό επίπεδο λειτουργικότητας στον εργασιακό τομέα. Ήδη ο εναγόμενος με αφορμή το πρόβλημα αυτό έχει μετακομίσει από το διαμέρισμα που έμενε με την μητέρα του στην ………. Αττικής επί της οδού ………, επιφάνειας 80 τ.μ. και διαμένει σε διαμέρισμα που του έχει παραχωρήσει ο πατέρας του στην οδό ……… επιφάνειας 35 τμ. Σημειώνεται ότι ο πατέρας του ενάγοντος τελεί σε διάσταση με την μητέρα του και διαμένει μεγάλο μέρος του χρόνου στην ……….. Αιτωλοακαρνανίας. το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο λαμβάνοντας αυτά τα δεδομένα όρισε εναλλασσόμενη επιμέλεια μεταξύ των διαδίκων, αφαιρώντας το τρίτο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα από τον ………, ώστε αυτός να έχει την αποκλειστική επιμέλεια των τέκνων του : α) το πρώτο, δεύτερο και τέταρτο ΠαρασκευοΣαββατοκύριακο κάθε μήνα από ώρα 16.00 της Παρασκευής έως 20.30 της Κυριακής. Όρισε επιπλέον ότι ο ανωτέρω θα είχε την αποκλειστική επιμέλεια των τέκνων του : β) τις εορτές Χριστουγέννων από ώρα 19.00 της 23ης Δεκεμβρίου μέχρι ώρα 21.00 της 30ης Δεκεμβρίου, κατά τα μονά έτη και από ώρα 19.00 της 30ης Δεκεμβρίου μέχρι ώρα 21. 00 της 6ης Ιανουαρίου, κατά τα ζυγά έτη,γ) τις διακοπές του Πάσχα, από ώρα 19.00 της Μεγάλης Δευτέρας έως 19.00 της Δευτέρας του Πάσχα, κατά ζυγά έτη και από ώρα 198.00 της Δευτέρας του Πάσχα έως 20.00 της Κυριακής του Θωμά, κατά τα μονά έτη, δ) τις θερινές διακοπές, από 20 Ιουλίου και ώρα 10:00 έως 10 Αυγούστου και ώρα 20:00, κατά τα μονά έτη και από 10 Αυγούστου και ώρα 10:00 έως 30 Αυγούστου και ώρα 20:00 κατά τα ζυγά έτη. Ακόμα όρισε ότι όλες τις υπόλοιπες ημέρες την επιμέλεια αυτών θα έχει η …….. μητέρα τους, και οι διάδικοι θα έχουν ελεύθερα το δικαίωμα να επικοινωνούν με τα τέκνα τους μέσω τηλεφώνου ή skype ή άλλης εφαρμογής. Η εκκαλούσα ………. με τον πρώτο λόγο της έφεσής της παραπονείται για την μη αποκλειστική ανάθεση σ΄αυτήν της επιμέλειας των ανηλίκων, όμως ταυτόχρονα αναφέρει ότι εσφαλμένα περιορίστηκε ο χρόνος παραμονής των τέκνων με το σύζυγό της (ως χρόνος επικοινωνίας κατά την ίδια) μόνο σε τρία Σαββατοκύριακα του μήνα γεγονός που περιορίζει το χρόνο εργασίας αυτής και διαταράσσει το πρόγραμμα των τέκνων, χωρίς να πλήττει καθόλου την κρίση της εκκαλούμενης για το χρόνο που θα έχει τα τέκνα του ο εναγόμενος κατά τις διακοπές Χριστουγέννων – Πάσχα και καλοκαιριού (ζητώντας ομοίως να ορισθεί αυτός ως επικοινωνία). Ωστόσο δεν καταλογίζει κάποιο παράπτωμα στο εν διαστάσει σύζυγό της και πατέρα των ανηλίκων προκειμένου αυτός να αποκλεισθεί από την άσκηση της επιμέλειας τους. Όπως παραδέχεται και η μάρτυρας της ενάγουσας – εναγόμενης, τα τέκνα είναι εξοικειωμένα με τον πατέρα τους και περνούν καλά μαζί του. Το μόνο που ανέφερε η άνω μάρτυρας, είναι ότι ο …………. δεν επιμελείται τις δραστηριότητες των τέκνων και ιδίως δεν ασχολείται με τη μελέτη αυτών το Σαββατοκύριακο, αλλά τα πηγαίνει σε λούνα πάρκ, κτλ θεάματα ξοδεύοντας χρήματα, τα οποία θα μπορούσε να διαθέσει για πιο εποικοδομητικό τρόπο και δεν πληρώνει καθόλου έκτακτα έξοδα των τέκνων του. Όμως ο ανωτέρω καταβάλει τακτικά στην ενάγουσα το ποσό της προσωρινά επιδικασθείσας διατροφής κι επιπλέον εκτός των ημερών που έχει αυτός τα τέκνα του έχει αναλάβει να μεταβαίνει τον υιό του ……… τις καθημερινές στα μαθήματα ποδοσφαίρου. Συνεπώς ο ………. είναι φιλόστοργος πατέρας αγαπά και μεριμνά για τα τέκνα του, όπως αντίστοιχα φιλόστοργη μητέρα είναι και η ………. (χωρίς βεβαίως να γίνεται σύγκριση μεταξύ τους). Κατόπιν αυτών δεν κρίνεται σκόπιμο, ούτε συντρέχει σπουδαίος λόγος με την έννοια που προεκτέθηκε, να αποστεί ο ………. από την επιμέλεια των τέκνων του, ώστε να έχει και αυτός συμβολή στον βασικό αυτό τομέα της γονικής μέριμνας και να μη περιορίζεται ο ρόλος του να επικοινωνεί απλώς αυτά. Συνεπώς με γνώμονα το συμφέρον των ανηλίκων, πρέπει διατηρηθεί το σύστημα αποκλειστικής εναλλασσόμενης επιμέλειας για το ίδιο διάστημα όπως καθορίστηκε με την εκκαλούμενη απόφαση (τρία Σαββατοκύριακα του μήνα να έχει την αποκλειστική επιμέλεια αυτών ο εναγόμενος …….. και όπως αναφέρθηκε για τις διακοπές Χριστουγέννων Πάσχα και καλοκαιριού) λαμβανομένης υπόψη και το πρόβλημα υγείας της μητέρας του ……….., αλλά και για να μην έχει την αποκλειστικότητα των Σαββατοκύριακων/ελεύθερου χρόνου ο προαναφερόμενος (το οποίο επικροτεί εμμέσως πλέον και η εκκαλούσα με την προσθήκη των προτάσεών της). Η εναλλασσόμενη αυτή επιμέλεια έχει την έννοια ότι ο κάθε διάδικος γονιός θα αποφασίζει μόνος του για όλα τα θέματα της τρέχουσας διαχείρισης, δίχως να υπάρχει ανάγκη να ενημερώσει τον άλλο (χωρίς βεβαίως αυτό να αποκλείεται). Διευκρινίζεται όμως ότι, με δεδομένο του ότι το διάστημα που θα ασκεί ο ……….. την επιμέλεια των τέκνων του είναι πολύ βραχύτερο από αυτό της . ….. (τρία Σαββατοκύριακα το μήνα, μη εργάσιμες ημέρες εκτός των διακοπών), οφείλει να ακολουθεί το ήδη διαμορφωμένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων των τέκνων του και να επιλέγει δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου που δεν θα θίγουν την προετοιμασία τους για το σχολείο και γενικότερα την λοιπή εβδομάδα των εργάσιμων σχολικών ημερών, προετοιμασία για την οποία οφείλει να μεριμνά και ο ίδιος, ώστε τα τέκνα του να είναι καθ΄όλα έτοιμα τη Δευτέρα το πρωί. Είναι επίσης αυτονόητο ότι το διάστημα που έχει την επιμέλεια των τέκνων του οφείλει να καλύπτει τα πάσης φύσεως έξοδα αυτών, όπως αντίστοιχα και η ……… Όμως για ζητήματα εκπαίδευσης που έχουν αποφασιστική σημασία στο μέλλον των τέκνων (λ.χ. αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος) οι διάδικοι οφείλουν να συναποφασίζουν με βάση τη διάταξη του άρθρου 1519 ΑΚ. Συνεπώς το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο για το ζήτημα αυτό αποφάσισε ορίζοντας εναλλασσόμενη αποκλειστική επιμέλεια, όπως προαναφέρθηκε, κάνοντας έκανε μέρει δεκτές τις αγωγές των διαδίκων, εκτίμησε ορθά τις αποδείξεις, ώστε ο πρώτος λόγος της έφεσης πρέπει να απορριφθεί, με αιτιολογίες που συμπληρώνονται με την παρούσα απόφαση, με βάση τα όσα αναφέρθηκαν (άρθρο 534 ΚΠολΔ). Εξάλλου από τα ίδια αποδεικτικά μέσα, αποδείχθηκαν τα εξής, όσον αφορά την αξίωση διατροφής που άσκησε η ………….. για λογαριασμό των τέκνων της : Τα τέκνα των διαδίκων δεν διαθέτουν περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, ενώ, ενόψει της ηλικίας τους και της μαθητικής τους ιδιότητας αδυνατούν να εργασθούν και να εξασφαλίσουν την διατροφή τους με τις δικές τους δυνάμεις. Επομένως, και οι δύο γονείς τους έχουν υποχρέωση να τα διατρέφουν από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, (άρθρα 1486 παρ. 2, 1489 παρ. 2 ΑΚ), με δεδομένο ότι η ενάγουσα – εκκαλούσα ζήτησε με την αγωγή της την καταβολή της συνεισφοράς του εναγόμενου στην διατροφή των τέκνων του, αφαιρώντας τις αποτιμητές σε χρήμα, υπηρεσίες αυτής στη φροντίδα των τέκνων της. Ο εναγόμενος – ενάγων …….., το επίδικο χρονικό διάστημα απασχολείτο ως μισθωτός, αρχικά ως υπάλληλος στην Τράπεζα …….. έως τουλάχιστον τον Αύγουστο του 2022 με μηνιαίο μισθό (καθαρό πληρωτέο) 1.220,32 € κι έκτοτε απασχολήθηκε διαδοχικά στην εταιρία «…………» «……. …….» με μηνιαίο καθαρό μισθό 739,18 € και τέλος ως υπάλληλος Γραφείου στην εταιρία «………..» με μηνιαίες αποδοχές (πληρωτέες) 1.122,14 €, χωρίς να προκύπτει ο ακριβής χρόνος απασχόλησής του σε κάθε εργασία. Για το φορολογικό έτος 2022 είχε συνολικό δηλωθέν εισόδημα 20.902,20 €, με αναλογούντα φόρο 2.711,78 €, που σημαίνει καθαρό διαθέσιμο εισόδημα 18.190,42 ήτοι 1.515,33 € μηνιαίως, ενώ το 2021 είχε δηλωθέν εισόδημα 20.478,60 € με αναλογούντα φόρο 2.604,40 €, που σημαίνει μηνιαίο εισόδημα 1.489,51 €, ενώ τα έτη 2020 και 2019 είχε υψηλότερο δηλωθέν εισόδημα, ήτοι αντίστοιχα 22.563,82 € (2019) και 24.091,45 € (2020) (βλ. εκκαθαριστικά των αντίστοιχων ετών). Δεν έχει υποβληθεί ακόμα η δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2023, ώστε να προκύψουν τα ακριβή εισοδήματά του για το έτος αυτό και με το δεδομένο αυτό το καθαρό μέσο μηνιαίο εισόδημά του για το επίδικο χρονικό διάστημα εκτιμάται στο ποσό των 1.400 €. Διαμένει σε διαμέρισμα εμβαδού 35 τμ. στον Πειραιά, στην οδό ……… που του έχει παραχωρήσει χωρίς χρηματικό αντάλλαγμα ο πατέρας του, και, συνεπώς, δεν βαρύνεται με μηνιαίο μίσθωμα, έχει όμως τις πάσης φύσεως δαπάνες συντήρησης και λειτουργικές δαπάνες της κατοικίας αυτής. Είναι συγκύριος κατά ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου με την …….. επί της πρώην συζυγικής κατοικίας, στην οδό ………. στο Κερατσίνι Αττικής, στην οποία διαμένουν ήδη η εν διαστάσει σύζυγός του και τα τέκνα των διαδίκων, καθώς και ενός ημιτελούς διαμερίσματος του τετάρτου ορόφου στην ίδια οικοδομή, από τα οποία, προδήλως, δεν έχει κάποιο εισόδημα. Έχει στην κυριότητά του ένα ΙΧΕ αυτοκίνητο Volkswagen Tiguan, με έτος κυκλοφορίας 1.11.2011, το οποίο χρησιμοποιεί για τις μετακινήσεις του και για τις ανάγκες των τέκνων του, όταν ασκεί την επιμέλειά τους. Από το μηνιαίο μισθό του παρακρατούνται ποσά 30,00 € και 18,81 € για ομαδικά ασφαλιστήρια προγράμματα, για πρόσθετη ασφαλιστική κάλυψη ατομική και των τέκνων του, καταβάλει το ποσό των 130,77 € ανά τρίμηνο και ακόμα καταβάλει δόση καταναλωτικού δικαίου 190,45 €. Τα ποσά αυτά δεν προαφαιρούνται από τα εισοδήματά του, αλλά λαμβάνονται υπόψη ως στοιχείο προσδιοριστικό της αξίας της περιουσίας του, η οποία πρέπει να εκληφθεί ότι μειώνεται κατά τα ποσά, καθώς και ως στοιχείο προσδιοριστικό των συνθηκών διαβίωσής του (βλ. ΑΠ 1020/2021, ΑΠ 680/2010, ΑΠ 471/2005, ΕφΔωδ 195/2013, ΕφΑθ 4781/2012 ΝΟΜΟΣ). Άλλα εισοδήματα δεν αποδείχθηκε ότι διαθέτει ο ανωτέρω, κι έχει τις συνήθεις διατροφικές ανάγκες των προσώπων της ηλικίας του, που ζουν υπό όμοιες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Η …….. είναι ελεύθερος επαγγελματίας διατροφολόγος και διατηρεί επαγγελματική στέγη στο …. Αττικής στην οδό …….., με έναρξη πρώτης διαχειριστικής περιόδου την 31.12.2008. Όπως καταθέτει η μάρτυρας αυτής μητέρα της, καταβάλει 310 € για μίσθωμα της επαγγελματικής της στέγης και 220 € για ΕΝΦΙΑ (προφανώς της κατοικίας της), τα δε έσοδά της δεν υπερβαίνουν αυτό το ποσό των 600 € μηνιαίως. Ωστόσο δεν υπάρχει κάποιο αποδεικτικό στοιχείο τόσο για τα έξοδά της, όσο κυρίως και τα έσοδά της. Σημειώνεται ότι από τα εκκαθαριστικά σημειώματα των ετών 2018 – 2021, όσο δηλαδή οι διάδικοι ήταν μαζί, προκύπτει ότι η ……… δήλωνε ζημίες. Είναι άξιο μνείας ότι η ….. . πρόσφατα προχώρησε στις 18.5.2021 στην αγορά αυτοκινήτου εργοστασίου κατασκευής PEUGΕOT με χορήγηση καταναλωτικού δανείου αξίας 24.814,00 € (με τη βοήθεια της μητέρας της), που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα έσοδά της είναι ανώτερα από το άνω ποσό που κατέθεσε ο μάρτυρας, Με βάση τα ανωτέρω και τα διδάγματα της κοινής πείρας οι συνολικές της, οικονομικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων της χρηματικής αποτίμησης των οικιακών φροντίδων, τις οποίες παρέχει στα τέκνα της υπολογίζονται στο συνολικό ποσό των 1.000 €. Διαμένει στην τέως συζυγική οικία με τα τέκνα της, της οποίας είναι συγκύρια κατά ++ποσοστό 50 % εξ αδιαιρέτου. Βαρύνεται με τη δόση του δανείου την οποία έχει σταματήσει να πληρώνει ο τέως σύζυγός της ύψους 1+50 €, που δεν αφαιρείται από τα εισοδήματά της, αλλά λαμβάνεται υπόψη ως στοιχείο προσδιοριστικό της περιουσίας της. Τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων ηλικίας κατά το χρόνο συζήτησης της αγωγής 11 ετών (…..) και 8 ετών (… και ….) φοιτούν στη Δημόσια Εκπαίδευση (Στ΄ και Γ΄ τάξη αντίστοιχα του Δημοτικού Σχολείου), ώστε δεν οφείλονται δίδακτρα. Ο …… παρακολουθεί μαθήματα αγγλικών, για τα οποία καταβάλλονται δίδακτρα ποσού 100,00 € μηνιαίως τους μήνες εκπαίδευσης, ήτοι 75,00 € με αναγωγή στους 12 μήνες του έτους. Ακόμη, παρακολουθεί προπονήσεις ποδοσφαίρου στον «……», χωρίς την καταβολή συνδρομής. Οι ανήλικοι …. και ….. παρακολουθούν και εκείνοι μαθήματα αγγλικών για τα οποία καταβάλλονται δίδακτρα περίπου 45 € για το κάθε τέκνο μηνιαίως με αναγωγή στο δωδεκάμηνο κι επιπλέον ο ……. μαθήματα Τάεκβοντό με δίδακτρα 30 € μηνιαίως. Η ανήλικη ….. παρακολουθεί επί πλέον, μαθήματα ποδοσφαίρου, για τα οποία καταβάλλεται συνδρομή ύψους περίπου 19,00 € μηνιαίως, με αναγωγή στο δωδεκάμηνο. Όλα τα τέκνα είναι εγγεγραμμένα σε κέντρο μελέτης, για το οποίο καταβάλλονται 75,00 για κάθε τέκνο (100,00 € τους μήνες εκπαίδευσης), χωρίς να υπάρχει κάποια εξοικονόμηση δαπάνης από το ότι ο …. και η ….. είναι στην ίδια τάξη, όπως καταθέτει η μάρτυρας της ενάγουσας. Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω έξοδα συνομολογούνται από τον εφεσίβλητο, καθώς η εκκαλούσα δεν επικαλέσθηκε ειδικώς τα έγγραφα που είχε προσκομίσει στο παρόν Δικαστήριο αλλά αρκέσθηκε στην αναφορά «προσάγω με επίκληση όλα τα έγγραφα που είχα προσκομίσει στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο…..». Εξάλλου, κατά τα λοιπά, οι ανήλικοι έχουν τις συνήθεις διατροφικές ανάγκες των παιδιών της ηλικίας τους, που ζουν με όμοιες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Βάσει των ανωτέρω οικονομικών δυνατοτήτων των διαδίκων οι μηνιαίες διατροφικές ανάγκες των ανηλίκων τέκνων τους αποτιμώνται στα ποσά των 400 € για το … και 360 € για καθένα από τους ….. και ….. Από τα ποσά αυτά ο εναγόμενος οφείλει να καταβάλλει μηνιαίως, κατά το λόγο των δικών του οικονομικών δυνάμεων προς το άθροισμα των οικονομικών δυνάμεων αυτού και της ενάγουσας (μητέρας των δικαιούχων), το ποσό των 230 € για το ….. και 210 € για καθένα από τους … και … € αντίστοιχα, που συνιστά την συνεισφορά του στη μηνιαία διατροφή των τέκνων του. Το υπόλοιπο μέρος της δικαιούμενης διατροφής οφείλει να το επιβαρυνθεί η ενάγουσα μητέρα τους ……….. που τα εκπροσωπεί στη σχετική δίκη, η οποία έχει την οικονομική δυνατότητα να το προσφέρει, με το προσωπικό της εισόδημα, την παροχή στέγης και κυρίως την παροχή των προσωπικών της υπηρεσιών στην φροντίδα και ανατροφή, που, είναι αποτιμητή σε χρήμα. Συνεπώς η αγωγή της ενάγουσας, την οποία άσκησε εκπροσωπώντας τα τέκνα της, έπρεπε να γίνει δεκτή εν μέρει ως ουσιαστικά βάσιμη και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλει στην ενάγουσα τα άνω ποσά ως μηνιαία συνεισφορά του στη διατροφή των τέκνων του, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε δόσης. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, που με την εκκαλουμένη απόφαση όρισε τα ποσά αυτά σε 220 € για τον …, 190 € για την ….. και 200 € για το …. εκτίμησε εσφαλμένα τις αποδείξεις. Συνεπώς πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτός ως ουσιαστικά βάσιμος ο δεύτερος λόγος της έφεσης με τον οποίο η εκκαλούσα-ενάγουσα παραπονείται για κακή εκτίμηση των αποδείξεων, να εξαφανισθεί εν μέρει η εκκαλουμένη απόφαση ως προς τη διάταξής της για τη διατροφή και στη συνέχεια, αφού κρατηθεί η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο ως προς το κεφάλαιό της αυτό (άρθρο 535 § 1 ΚΠολΔ) να δικασθεί και να γίνει κατά ένα μέρος δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη η αγωγή και υποχρεωθεί ο εφεσίβλητος – εναγόμενος να καταβάλει στην ενάγουσα με την άνω ιδιότητά της, το ποσό των 230 € για τον ανήλικο … και 210 € για καθένα από τους ανήλικους …. και …, έως τη συμπλήρωση δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, με το νόμιμο τόκο από τη καθυστέρηση πληρωμής κάθε δόσης. Τα δικαστικά έξοδα αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας πρέπει να συμψηφιστούν μεταξύ των διαδίκων, ενόψει της εν μέρει νίκης και ήττας αυτών, αλλά και λόγω της συγγενικής σχέσης τους, κατ΄ άρθρο 179 ΚΠολΔ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και κατ’ουσίαν την έφεση.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ εν μέρει την εκκαλουμένη, με αρ. 2365/2023 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, ως προς τη διάταξή της περί διατροφής.
ΚΡΑΤΕΙ και δικάζει την από 09.03.2022 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../2022 αγωγή ως προς το κεφάλαιο της διατροφής των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει αυτήν.
ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον εναγόμενο να καταβάλει στην ενάγουσα, για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων …, …. και ………, το ποσό των διακοσίων τριάντα (230) € για τον …… και διακοσίων δέκα (210) € για καθένα από τους …… και … (210 + 210) στο πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα έως τη συμπλήρωση δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε δόσης.
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, χωρίς να παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους, στις 6.3.2025.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ