ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣΣ
ΝΑΥΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Αριθμός Απόφασης 402 /2025
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΝΑΥΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε σε Συμβούλιο αποτελούμενο από τους Δικαστές Κωνσταντίνα Ταμβάκη, Πρόεδρο Εφετών, Σωκράτη Γαβαλά Εφέτη, Βασίλειο Τζελέπη – Εισηγητή – Εφέτη και από τη Γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε στις 19-06-2025, για να δικάσει τη δήλωση αποχής της Δικαστή του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς Γεωργίας Παναγιωτοπούλου – Εφέτη, αναφορικά με την εκδίκαση της με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ………../2024 κλήσης προς περαιτέρω συζήτηση της από 28.3.2022 με αριθμό κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2022 Πρωτ και ………./2022 Εφετ. έφεσης του αρχικώς εκκαλούντος ……….., ο οποίος απεβίωσε την 15.5.2022 και στη θέση του υπεισήλθαν οι εγγύτεροι συγγενείς του ……… χήρα του άνω θανόντος, …………., ……. και ……… τέκνα του άνω εκκαλούντος, οι οποίοι συνεχίζουν τη δίκη μετά τη διακοπή αυτής λόγω θανάτου του άνω αρχικώς εκκαλούντος, στρεφόμενη κατά του ……………. και της 613/2022 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, η οποία είχε οριστεί να συζητηθεί για τη δικάσιμο της 20ης Ιανουαρίου 2025, οπότε και συζητήθηκε.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 52 παρ. 1 περ. στ’ του ΚΠολΔ και 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α., που υπηρετούν πρωτίστως την αμεροληψία της δικαιοσύνης, σαφώς προκύπτει ότι οι δικαστές μπορούν να προτείνουν την εξαίρεσή τους ή να εξαιρεθούν από οποιονδήποτε διάδικο, αν προκαλούν υπόνοια μεροληψίας, ιδίως δε αν έχουν με κάποιο διάδικο ιδιαίτερη φιλία, ιδιαίτερες σχέσεις καθηκόντων ή εξάρτησης, έριδα ή έχθρα. Όπως συνάγεται από το άρθρο 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ προϋπόθεση της αρχής της δίκαιης δίκης είναι η εξασφάλιση της μέσω της αμεροληψίας, αντικειμενικότητας του δικαστηρίου και των μελών του. Η «υπόνοια μεροληψίας» περιλαμβάνει μεγάλο εύρος περιπτώσεων, κάποιες από τις οποίες αναφέρονται ενδεικτικά στο νόμο. Ο ανωτέρω λόγος εξαίρεσης κρίνεται από υποκειμενική, αλλά και αντικειμενική άποψη, με την έννοια ότι για την απόκρουσή του δεν αρκεί, εάν ο υπό εξαίρεση δικαστής πιστεύει ότι μπορεί να αποφασίσει αμερόληπτα, αλλά απαιτείται να προκληθεί και στους διαδίκους αντίστοιχη εντύπωση περί της αμερόληπτης κρίσης του. Ο λόγος εξαίρεσης μπορεί να υπαγορεύεται και από λόγους ευπρέπειας, κατά το άρθρο 52 παρ. 1στ’ του ΚΠολΔ, σε συνδυασμό με άρθρο 23 παρ. 3 του ΚΠοινΔ που εφαρμόζεται αναλόγως (ΑΠ 1128/2020 σε www.areiopagos.gr, ΑΠ 543/2012 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 475/2012 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1715/2011 ΕΠολΔ 2013. 51, ΕφΠειρ 627/2019 Νομολογία Εφετείου Πειραιώς, EφΠειρ 148/2019 Νομολογία Εφετείου Πειραιώς, ΕφΘεσ 473/2016 Αρμ 2018. 1527). Η δήλωση του κωλύματος αυτού δεν υπόκειται σε κανένα χρονικό περιορισμό και μπορεί να γίνει και κατά την μελέτη της υπόθεσης, ώστε αν αποφασισθεί η εξαίρεση του δηλούντος τον λόγο εξαιρέσεως δικαστή και δεδομένου ότι αυτός έως την έκδοση της σχετικής αποφάσεως οφείλει να απόσχει από την εκδίκαση της υποθέσεως, τότε, εφόσον έχει ήδη συζητηθεί, θα επαναληφθεί η συζήτηση, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 307 του ΚΠολΔ (ΑΠ 1223/2020 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 202/2020 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 44/2015 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 714/2010 ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ 54/2014 ΝΟΜΟΣ).
Στην προκείμενη περίπτωση, παραδεκτά και νόμιμα φέρεται ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου που συνεδριάζει σε συμβούλιο, η υποβληθείσα στην Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιώς από 5.6.2025 (με αρ. πρωτ. ……./5.6.2025) δήλωση αυτοεξαίρεσης – αποχής της Εφέτη Γεωργίας Παναγιωτοπούλου, Εφετείου Πειραιώς, με την οποία ζητά να εξαιρεθεί από την εκδίκαση της υπόθεσης με αριθμό πινακίου …….. της δικασίμου …………, που συζητήθηκε ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς και αφορά την με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ……../2024 κλήση προς περαιτέρω συζήτηση της από 28.3.2022 με αριθμό κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2022 Πρωτ και …………../2022 Εφετ. έφεσης του αρχικώς εκκαλούντος . ………., ο οποίος απεβίωσε την 15.5.2022 και στη θέση του υπεισήλθαν οι εγγύτεροι συγγενείς του ……… χήρα του άνω θανόντος, ……., …….. και ………… τέκνα του άνω εκκαλούντος, οι οποίοι συνεχίζουν τη δίκη που είχε διακοπεί με το θάνατο του αρχικώς εκκαλούντος, στρεφόμενη κατά του ………….. και της 613/2022 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς.
Από τα έγγραφα που περιλαμβάνονται στη σχετική δικογραφία πιθανολογούνται τα ακόλουθα: Μετά τη συζήτηση της με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ………/2024 κλήσης ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς προς περαιτέρω συζήτηση της από 28.3.2022 με αριθμό κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2022 Πρωτ και ………/2022 Εφετ. έφεσης του αρχικώς εκκαλούντος ……….. από τους συνεχίζοντες τη δίκη ανωτέρω εγγύτερους συγγενείς του για την εξαφάνιση της με αριθμό απόφασης 613/2022 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς (Τακτική Διαδικασία), η δικαστής Γεωργία Παναγιωτοπούλου Εφέτης, η οποία ασκούσε καθήκοντα Εισηγήτριας – Εφέτη για να εκδοθεί επ’ αυτής, ύστερα από διάσκεψη, απόφαση, μετά την ανωτέρω χρέωση διαπιστώθηκε ότι συντρέχει περίπτωση αυτοεξαίρεσής της και για το λόγο αυτό υπέβαλε την ακόλουθη δήλωση:
<< Προς την Κυρία Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Εφετείου Πειραιώς
Δήλωση αποχής (λόγου εξαίρεσης του άρθρου 52 παρ.1 ΚΠολΔ)
Της Γεωργία Παναγιωτοπούλου, Εφέτη Πειραιώς
Από τη διάταξη του άρθρου 52 παρ. 1Κ ΠολΔ προκύπτει ότι δικαστές, εισαγγελείς και υπάλληλοι της γραμματείας, με οποιαδήποτε ιδιότητα και αν ενεργούν, μπορούν να προτείνουν την εξαίρεσή τους ή να εξαιρεθούν από οποιονδήποτε διάδικο, για τους περιοριστικά αναφερόμενους στην διάταξη αυτή λόγους. Εξάλλου, από τη διάταξη του άρθρου 55 παρ. 3 του ίδιου ως άνω Κώδικα προκύπτει ότι δικαστές μονομελών πρωτοδικείων και ειρηνοδίκες, καθώς και υπάλληλοι της γραμματείας τους, αν υπάρχει λόγος εξαίρεσής τους, οφείλουν να το δηλώσουν στον πρόεδρο του πολυμελούς πρωτοδικείου και να απόσχουν από τα καθήκοντά τους, εωσότου αυτό αποφασίσει, ενώ από τη διάταξη της παραγράφου 4 του ίδιου άρθρου προκύπτει ότι το δικαστήριο αποφασίζει χωρίς την συμμετοχή εκείνου που υπέβαλε την δήλωση και χωρίς συζήτηση στο ακροατήριο. Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 52 παρ. 1 περ. στ` ΚΠολΔ και 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α., που θεωρεί προϋπόθεση της αρχής της δίκαιης δίκης την εξασφάλιση της μέσω της αμεροληψίας, αντικειμενικότητας του δικαστηρίου και των μελών του (βλ. σχετ. ΕΔΔΑ ….. ν. Netheland, Δ. 1998.95, …. ν. Spain 28.10.98 ΕΕΕυρΔ 1999.994), σε συνδυασμό με το άρθρο 23 παρ. 3 ΚΠοινΔ, αναλόγως εφαρμοζόμενο (ΑΕΔ 7/1993, ΕΔ 35.299, ΕφΘεσ 2393/1996, ΕΔ 37.1396), που υπηρετούν πρωτίστως την αμεροληψία της δικαιοσύνης, σαφώς προκύπτει ότι οι δικαστές μπορούν να προτείνουν την εξαίρεσή τους ή να εξαιρεθούν από οποιονδήποτε διάδικο, αν προκαλούν υπόνοια μεροληψίας, ιδίως δε αν έχουν με κάποιο διάδικο ιδιαίτερη φιλία, ιδιαίτερες σχέσεις καθηκόντων ή εξάρτησης, έριδα ή έχθρα και μάλιστα για τη δήλωση κωλύματος από τον ίδιο τον δικαστικό λειτουργό (αυτοεξαίρεση) αρκεί το απλό ενδεχόμενο γενέσεως αμφιβολίας (έστω και αβάσιμης) για την αμεροληψία του (ΑΠ 1029/2011, ΑΠ 2127/2009, ΕφΑΘ 573/2008, δημοσίευση ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Η δήλωση του κωλύματος αυτού δεν υπόκειται σε κανένα χρονικό περιορισμό και μπορεί να γίνει και κατά την μελέτη της υπόθεσης (ΑΠ 44/2015 και ΕφΠειρ 54/2014 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Ειδικότερα, η «υπόνοια μεροληψίας» περιλαμβάνει μεγάλο εύρος περιπτώσεων, κάποιες από τις οποίες αναφέρονται ενδεικτικά στο νόμο. Πάντως, ο ανωτέρω λόγος εξαίρεσης κρίνεται από υποκειμενική αλλά και αντικειμενική άποψη, με την έννοια ότι για την απόκρουσή του δεν αρκεί, αν ο υπό εξαίρεση δικαστής πιστεύει ότι μπορεί να αποφασίσει αμερόληπτα, αλλά απαιτείται να προκληθεί και στους διαδίκους αντίστοιχη εντύπωση περί της αμερόληπτης κρίσης του (ΑΠ 543/2012 και ΑΠ 475/2012 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1715/2011 ΕΠολΔ 2013.51, ΕφΘεσ 473/2016 Αρμ 2018.1527, βλ. Ν. Νικάς, Εγχειρίδιο Πολπικής Δικονομίας, έκδ. 2016, σελ. 22-23). Τέλος, αν αποφασισθεί η εξαίρεση του δηλούντος τον λόγο εξαίρεσης δικαστή, δεδομένου ότι αυτός οφείλει να απόσχει από την εκδίκαση της υπόθεσης έως την έκδοση της σχετικής απόφασης, τότε, εφόσον έχει ήδη συζητηθεί η υπόθεση, θα επαναληφθεί η συζήτηση, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 307 ΚΠολΔ (ΕφΘεσ 2589/2014 δημ. στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ και ΕφΠειρ 54/2014 ό.π.).
Σας υποβάλλω κατ’άρθρο 55 παρ.3 ΚΠολΔ, δήλωση λόγου εξαίρεσής μου από την επεξεργασία της υπόθεσης με διαδίκους τους 1) ……….., 2) ……….., 3………….. και 4) ……., που υπεισέρχονται στην υπόθεση ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του αρχικού διαδίκου …………, ο οποίος απεβίωσε την 15.5.2022 κατά του ……….., ήτοι της από 28.3.2022 (υπό ΓΑΚ/ΕΑΚ/…………/2022) έφεσης κατά της υπ’αριθ. 613/2022 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων, κατά την τακτική διαδικασία και, συνεκδικάζοντας τις από 22.3.2015 υπό ΓΑΚ/ΕΑΚ/………../2015 και ΓΑΚ/ΕΑΚ/………./2015 αγωγές του ………., απέρριψε αυτές, η οποία συζητήθηκε ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς την 20.2.2025 με αριθμό πινακίου 14, διότι κατά τη μελέτη της υπόθεσης διαπίστωσα ότι το Τμήμα Ναυτικών Διαφορών του Πρωτοδικείου Πειραιώς, του οποίου ήμουν Πρόεδρος κατά το δικαστικό έτος 2021-2022, εξέδωσε, κατόπιν εισηγήσεως της Πρωτοδίκου ….. ….., την υπ’αριθ. 908/2022 οριστική απόφαση επί αγωγής καταβολής εταιρικού μερίσματος του …….. κατά των 1)………., 2) ………… και 3) της αλλοδαπής εταιρείας με την επωνυμία “……..” η οποία (αγωγή) έχει όμοια (με μικρές διαφοροποιήσεις) ιστορική βάση με την από 22.3.2015 υπό ΓΑΚ/ΕΑΚ/ …………./2015 αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε η εκκαλουμένη. Μετά ταύτα, επειδή έχω εκφέρει κρίση επί της προαναφερόμενης αγωγής, ως μέλος (Πρόεδρος) της σύνθεσης που δίκασε αυτήν και εξέδωσε την υπ’αριθ. 908/2022 οριστική απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς και προκειμένου να μην δημιουργηθούν υπόνοιες μεροληψίας υπό τινός των διαδίκων, λόγοι ευπρέπειας μου επιβάλουν να απέχω από την περαιτέρω επεξεργασία της προαναφερθείσας υπόθεσης. Για τους ανωτέρω λόγους ζητώ να μου επιτραπεί να απόσχω από την έκδοση απόφασης επί της υπόθεσης.
Πειραιάς 5 Ιουνίου 2025-Με τιμή- Η αιτούσα >>
Περαιτέρω, προέκυψε ότι πράγματι η ανωτέρω Εισηγήτρια – Εφέτης είχε εκφέρει κρίση επί της αντιδικίας που εισάγεται προς κρίση ενώπιον του παρόντος Δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου στο πλαίσιο άλλης δίκης που είχε ανοιχθεί με την από 6.4.2021 αγωγή του τότε ενάγοντος ……….. κατά των 1) ……………, 2) ………. και 3) της αλλοδαπής εταιρείας με την επωνυμία “………..” , επί της οποίας εκδόθηκε σε πρώτο βαθμό η με αριθμό 908/2022 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς από σύνθεση στην οποία συμμετείχε η άνω Δικαστής με την ιδιότητα της Προέδρου αυτής, εκφέροντας κρίση επί της άνω αγωγής, της οποίας η ιστορική βάση ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με την ιστορική βάση της αγωγής που εκκρεμεί σήμερα προς επανεκδίκαση σε δεύτερο βαθμό ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου. Κατά συνέπεια, η δήλωση της δικαστή κρίνεται βάσιμη, σύμφωνα και με όσα αναφέρονται στην ως άνω μείζονα σκέψη, εφόσον η δηλούσα δικαστής είχε μετάσχει σε σύνθεση πρωτοβάθμιου δικαστηρίου που είχε εκφέρει μεν κρίση στο πλαίσιο άλλης δίκης, πλην όμως για όμοια πραγματικά περιστατικά που έρχονται προς κρίση σε δεύτερο βαθμό ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου στο πλαίσιο εκκρεμούς νέας δεύτερης αγωγής, η οποία διεξάγεται μεταξύ των ίδιων διαδίκων φυσικών προσώπων που είναι διάδικοι και στις δύο δίκες. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να αποφανθεί το δικαστήριο τούτο, ότι η παραπάνω εφέτης είναι εξαιρετέα στην υπό κρίση υπόθεση και να διαταχθεί η επανάληψη της συζήτησής της, κατ’ άρθρο 307 του Κ.Πολ.Δ., όπως ορίζεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δέχεται την αίτηση.
Αποφαίνεται ότι η Εφέτης Γεωργία Παναγιωτοπούλου, Εισηγήτρια της σύνθεσης του Δικαστηρίου αυτού, κατά τη δικάσιμο της 20.2.2025 στην υπόθεση με αριθμό πινακίου 14, είναι εξαιρετέα από τη συζήτηση της αναφερόμενης στο σκεπτικό υπόθεσης. Και
Διατάσσει την επανάληψη της συζήτησης της με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ……../2024 κλήση προς περαιτέρω συζήτηση της από 28.3.2022 με αριθμό κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2022 Πρωτ και ………./2022 Εφετ. έφεσης του αρχικώς εκκαλούντος ……….., (αρ. πιν. ………….), σε νέα δικάσιμο που θα οριστεί με επιμέλεια της γραμματείας του παρόντος δικαστηρίου, ενώπιον του ίδιου πολιτικού τούτου τμήματος του Εφετείου Πειραιώς, στη σύνθεση του οποίου δεν θα μετέχει η εξαιρετέα δικαστής.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στον Πειραιά, στις 19 Ιουνίου 2025. Και δημοσιεύτηκε στο ακροατήριό του στον Πειραιά, σε δημόσια συνεδρίαση στις 19 Ιουνίου 2025.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ