Αριθμός απόφασης 467/2025

ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΤΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Αριθμός αποφάσεως  467/2025

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Αποτελούμενο από τον Δικαστή Βασίλειο Πορτοκάλλη, Εφέτη, που όρισε το Τριμελές Συμβούλιο Διοικήσεως του Εφετείου Πειραιώς και από την Γραμματέα Ε.Δ.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις ……………., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

Των εκκαλουσών: 1) ………… και 2) …………….., αμφοτέρων κατοίκων Περάματος Αττικής, οι οποίες παραστάθηκαν διά του πληρεξουσίου δικηγόρου τους Κωνσταντίνου Μακρή (Α.Μ. Δ.Σ.Α. ………), με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ.

Του εφεσίβλητου …………, με ΑΦΜ …………, ο οποίος παραστάθηκε διά της πληρεξουσίας δικηγόρου του Ελένης Μπαγιονέτα (Α.Μ. Δ.Σ. Πειραιώς …..), με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ.

Οι ενάγουσες – εναγόμενες και ήδη εκκαλούσες, άσκησαν σε βάρος του εναγομένου – ενάγοντος και ήδη εφεσίβλητου, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, την από 21/5/2012 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ………./2012 αγωγή, με την οποία ζητούσαν τα αναφερόμενα σε αυτήν. Ομοίως ο εναγόμενος – ενάγων, άσκησε σε βάρος των εναγουσών – εναγομένων, ενώπιον του ίδιου ως άνω Δικαστηρίου, την από 13/11/2013 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης  …./2013 αγωγή, με την οποία ζητούσε τα αναφερόμενα σε αυτή. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς συνεκδίκασε τις ως άνω αντίθετες αγωγές στις 12/10/2016, αντιμωλία των διαδίκων και με την υπ’ αριθ. 1151/2017 μη οριστική απόφασή του, διέταξε την επανάληψη της συζήτησης προκειμένου να διεξαχθεί πραγματογνωμοσύνη από πολιτικό μηχανικό για τα τεθέντα στην ως άνω απόφαση θέματα. Κατόπιν της διεξαγωγής της πραγματογνωμοσύνης, η υπόθεση συζητήθηκε εκ νέου ενώπιον του ίδιου ως άνω Δικαστηρίου, στις 3/12/2021, αντιμωλία των διαδίκων και το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς, με την υπ’ αριθ. 3927/2023 απόφαση του, δέχθηκε εν μέρει και τις δύο αγωγές. Κατά της προαναφερόμενης αποφάσεως, οι ενάγουσες – εναγόμενες άσκησαν την από 12/2/2024 έφεση τους, με αριθμό έκθεσης κατάθεσης: α) ένδικου μέσου ………./2024 και β) δικογράφου …………./2024, ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, η οποία προσδιορίσθηκε προς συζήτηση για την ανωτέρω δικάσιμο.

ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ

Η κρινόμενη από 12/2/2024 έφεση των εναγουσών – εναγομένων, με αριθμό έκθεσης κατάθεσης: α) ένδικου μέσου ………./2024 και β) δικογράφου ………../2024, η οποία στρέφεται κατά της υπ’ αριθ. 3927/2023 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε, κατά την τακτική διαδικασία, επί της από 21/5/2012 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …………./2012 αγωγής των εναγουσών – εναγομένων και ήδη εκκαλουσών και επί της από 13/11/2013 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …………./2013 αγωγής του εναγομένου – ενάγοντος και ήδη εφεσίβλητου, οι οποίες συνεκδικάσθηκαν αντιμωλία των διαδίκων, αρμοδίως και παραδεκτά φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρο 19 ΚΠολΔ), έχει, δε, ασκηθεί νομότυπα, με κατάθεση της στη Γραμματεία του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου (άρθρο 495 παρ. 1, 2, 511, 513 παρ.1 εδ. β΄, 516, 517, 520 ΚΠολΔ) και εμπρόθεσμα, στις 13/2/2024, ήτοι προ πάσης επιδόσεως της απόφασης στις εκκαλούσες και εντός δύο (2) ετών από της δημοσιεύσεως της, που έλαβε χώρα την 1/12/2023 (άρθρο 518 παρ. 2 ΚΠολΔ), έχει, δε, κατατεθεί και το απαιτούμενο παράβολο (άρθρο 495 περ. 3A ΚΠολΔ). Επομένως πρέπει η έφεση να γίνει τυπικά δεκτή (άρθρο 532 ΚΠολΔ) και να εξεταστεί ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων της, κατά την τακτική διαδικασία, που εκδόθηκε η εκκαλουμένη απόφαση (533 ΚΠολΔ).

Με την από 21/5/2012 αγωγή τους οι ενάγουσες εκθέτουν ότι δυνάμει του υπ’ αριθ. ……………./06-3-2005 παραχωρητηρίου της Περιφερειακής Διοίκησης Πειραιά, Δήμου Περάματος, το οποίο έχει μεταγραφεί νομίμως στα Βιβλία Μεταγραφών του αρμόδιου Υποθηκοφυλακείου, περιήλθε στη δεύτερη εξ αυτών η κυριότητα του αναλυτικά περιγραφόμενου οικοπέδου μετά των επ’ αυτού οριζόντιων ιδιοκτησιών. Ότι ακολούθως δυνάμει της υπ’ αριθ. ………/29-12-2009 συστάσεως οριζοντίου ιδιοκτησίας – κανονισμού συνιδιοκτησίας – γονικής παροχής της Συμβολαιογράφου Πειραιώς, . ………….., νομίμως καταχωρηθείσας στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο Πειραιώς, συστήθηκαν στο ως άνω ακίνητο οι αναλυτικά περιγραφόμενες οριζόντιες ιδιοκτησίες ενώ με την ίδια συμβολαιογραφική πράξη περιήλθε στην πρώτη των εναγουσών η ψιλή κυριότητα, παρακρατηθείσας της επικαρπίας υπέρ της δεύτερης εξ αυτών ενώ περαιτέρω συστήθηκε δουλεία διελεύσεως σε τμήμα του οικοπέδου υπέρ του εκάστοτε ιδιοκτήτη των οριζοντίων ιδιοκτησιών του πρώτου και δεύτερου ορόφου. Ότι ο εναγόμενος, ο οποίος τυγχάνει αδερφός της πρώτης και υιός της δεύτερης κατέχει ήδη από το Απρίλιο του έτους 2005, δυνάμει συμβάσεως χρησιδανείου αορίστου χρόνου, η οποία καταγγέλθηκε νομίμως στις 29-3-2010, την υπό στοιχείο Ι1 οριζόντια ιδιοκτησία του ισογείου ορόφου, την οποία χρησιμοποιεί ως οικία, καθώς και το αναλυτικά περιγραφόμενο τμήμα του ακάλυπτου χώρου ΑΚ2, τα οποίο, ωστόσο, δεν περιλαμβανόταν στην ως άνω σύμβαση χρησιδανείου, αρνούμενος να τα αποδώσει στις ενάγουσες. Ότι ο τελευταίος κατέχοντας παράνομα την ανωτέρω οριζόντια ιδιοκτησία καθώς και το περιγραφόμενο στην αγωγή τμήμα του ακάλυπτου χώρου έχει καταστεί κακόπιστος νομέας, με αποτέλεσμα να υποχρεούται να αποδώσει στις ανωτέρω τα μισθώματα που εξοικονομεί από 31 Ιουλίου 2010 έως και το Νοέμβριο 2013. Ότι η μισθωτική αξία του επίδικου ισογείου διαμερίσματος, ανέρχεται, κατόπιν παραδεκτού περιορισμού του αιτήματος, που έλαβε χώρα με τις νομοτύπως κατατεθείσες προτάσεις αλλά και με δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου, που καταχωρίστηκε στα πρακτικά κατ’ άρθρο 223 ΚΠολΔ στο ποσό των 300 ευρώ και στο ποσό των 50 ευρώ για το ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου. Με βάση τα ανωτέρω ζητούν: α) να αναγνωριστεί η μεν πρώτη ενάγουσα ψιλή κυρία και η δεύτερη ενάγουσα επικαρπώτρια του υπό στοιχεία Ι1 διαμερίσματος του ισογείου, επιφάνειας 91 τ.μ., β) να αναγνωριστεί η πρώτη ενάγουσα ψιλή κυρία, δουλειούχος και νομέας και η δεύτερη ενάγουσα επικαρπώτρια και οιονεί νομέας του υπό στοιχείο ΑΚ2 τμήματος 88,20 τ.μ. του ακάλυπτού χώρου του οικοπέδου, γ) να υποχρεωθεί ο εναγόμενος και κάθε τρίτος που τα κατέχει στο όνομά του, να αποδώσει στις ενάγουσες τις εν λόγω ιδιοκτησίες και σε περίπτωση άρνησής τούς να διαταχθεί η βίαιη αποβολή τους και η εγκατάστασή των εναγουσών σε αυτά, δ) να καταδικασθεί ο εναγόμενος να καταβάλει στην πρώτη εξ αυτών, ως δικαιούχο δουλείας του υπό στοιχεία ΑΚ2 τμήματος του ακάλυπτου χώρου του οικοπέδου, το συνολικό ποσό των 1.950 ευρώ (ήτοι 39 μήνες επί 50 ευρώ) και στη δεύτερη των εναγόντων ως επικαρπώτρια του υπό στοιχεία Ι1 ισογείου διαμερίσματος, το συνολικό ποσό των 11.700 ευρώ (39 μήνες επί 300 ευρώ) και μάλιστα νομιμοτόκως από 31-7-2010 άλλως νομιμοτόκως από την επίδοση της παρούσας αγωγής. Επικουρικώς, δε, σε περίπτωση, που κριθεί ότι αποκλειστική δικαιούχος της αποζημίωσης χρήσεως αμφοτέρων των ακινήτων τυγχάνει η δεύτερη ενάγουσα ως επικαρπώτρια να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλει το συνολικό ποσό των 13.650 ευρώ (39 μήνες επί 350 ευρώ) νομιμοτόκως κατά τα αναφερόμενα ανωτέρω και να καταδικασθεί ο εναγόμενος στη δικαστική τους δαπάνη.

Περαιτέρω με την από 13/11/2013 αντίθετη αγωγή του ο ενάγων εκθέτει ότι η πρώτη των εναγομένων του παραχώρησε προφορικά τον Απρίλιο του έτους 2003, τον ημιτελή ισόγειο όροφο της ως άνω περιγραφόμενης οικοδομής, ανεγερθείσας επί οικοπέδου, κείμενου στο Πέραμα, ενόψει του επικείμενου γάμου του, με σκοπό να τον ανοικοδομήσει με αποκλειστικά δικές του δαπάνες, υποσχόμενη να του το μεταβιβάσει μελλοντικά με γονική παροχή. Ότι τον Ιούλιο του ίδιου έτους ο ενάγων ξεκίνησε εργασίες ανοικοδόμησης του ισογείου διαμερίσματος αλλά και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, που βρίσκονταν έμπροσθεν της οικίας, με την απόλυτη συναίνεση και γνώση της πρώτης εναγομένης μητέρας του. Ότι το κόστος ανοικοδόμησης του ως άνω διαμερίσματος αλλά και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου ανήλθε στο συνολικό ποσό των 120.000 ευρώ, καθώς απαιτήθηκαν οι αναλυτικά περιγραφόμενες στο δικόγραφο εργασίες. Ότι ακολούθως η πρώτη εναγόμενη, κατά παράβαση της ως άνω υπόσχεσής της, προέβη στη μεταβίβαση ολόκληρης της ανεγερθησόμενης οικοδομής, στην οποία περιλαμβάνεται και το επίδικο διαμέρισμα, στη δεύτερη εναγόμενη θυγατέρα της, παρακρατώντας για την ίδια το δικαίωμα της επικαρπίας εφ’ όρου ζωής. Ότι οι εναγόμενες με την από 29-3-2010 εξώδικη καταγγελία, νομίμως επιδοθείσα στον ενάγοντα στις 31-3-2010 κατήγγειλαν την επικαλούμενη από τις ίδιες σύμβαση χρησιδανείου, τάσσοντας προθεσμία (4) μηνών στον ενάγοντα για να τους παραδώσει το ως άνω διαμέρισμα. Με βάση τα ανωτέρω, ο ενάγων ζητεί να υποχρεωθούν οι εναγόμενες να του καταβάλουν το ποσό των 120.000 ευρώ κατά τις διατάξεις περί διοίκησης αλλοτρίων και ειδικότερα: α) ποσό 36.000 ευρώ η πρώτη εναγομένη, ως επικαρπώτρια (120.000 επί 3/10 το ποσοστό επικαρπίας) και β) το ποσό των 84.000 η δεύτερη εναγόμενη (120.000 επί 7/10), που αντιστοιχεί στο δικαίωμα επί της ψιλής κυριότητας. Επικουρικώς, δε, να υποχρεωθούν οι εναγόμενες να του καταβάλουν τα ως άνω ποσά, με βάση τις διατάξεις τoυ αδικαιολόγητου πλουτισμού νομιμοτόκως από 30-7-2010, ήτοι μετά την παρέλευση της ορισθείσας, με την από 23-4-2010 εξώδικη απάντηση – διαμαρτυρία, προθεσμίας άλλως από την επίδοση της παρούσας αγωγής και μέχρι την εξόφληση καθώς και να καταδικαστούν οι εναγόμενες στα δικαστικά του έξοδα.

Επί των ως άνω συνεκδικασθεισών αγωγών, το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς, αρχικώς με την υπ’ αριθ. 1151/2017 μη οριστική απόφαση του, διέταξε την επανάληψη της συζήτησης προκειμένου να διεξαχθεί πραγματογνωμοσύνη από την διορισθείσα πολιτικό μηχανικό ……………., προκειμένου αυτή να γνωμοδοτήσει αιτιολογημένα: α) εάν οι αναλυτικά εκτιθέμενες στην από 13/11/2013 αγωγή του ενάγοντος οικοδομικές εργασίες έχουν εκτελεσθεί στο επίδικο ακίνητο και β) σε τι ποσό ανερχόταν κατά το έτος 2003 το επιμέρους κόστος εκάστης εκ των ανωτέρω αναφερομένων εργασιών και ποιο είναι το συνολικό κόστος αυτών. Στη συνέχεια και αφού η ως άνω πραγματογνώμονας κατέθεσε στην Γραμματεία του Πρωτοδικείου Πειραιώς, την από Σεπτεμβρίου 2021 υπ’ αριθ. ……/2021 έκθεση πραγματογνωμοσύνης, ο ενάγων επανέφερε την υπόθεση προς συζήτηση με την από 27/9/2021 κλήση του και το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς, με την υπ’ αριθ. 3927/2023 οριστική απόφαση του δέχθηκε εν μέρει τόσο την από 21/5/2012 αγωγή όσο και την από 13/11/2013 αγωγή και αναγνώρισε ότι η πρώτη ενάγουσα – εναγομένη είναι ψιλή κυρία και η δεύτερη ενάγουσα – εναγομένη επικαρπώτρια του επίδικου ακινήτου, υποχρέωσε, δε, τον εναγόμενο – ενάγοντα να τους αποδώσει το ανωτέρω ακίνητο υπό τον όρο της ταυτόχρονης καταβολής σε αυτόν ποσού 77.485,63 ευρώ από την πρώτη ενάγουσα και ποσού 33.208,13 ευρώ από την δεύτερη ενάγουσα, νομιμοτόκως από τις 30/7/2010. Ήδη, με την κρινόμενη έφεση τους, οι εκκαλούσες προσβάλλουν την ανωτέρω απόφαση κατά το μέρος αυτής που απέρριψε την αγωγή τους και δέχθηκε την αγωγή του εφεσίβλητου, παραπονούμενες για εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων, ζητώντας να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση, να γίνει εν όλω δεκτή η αγωγή τους και να απορριφθεί εν όλω η αγωγή του εφεσίβλητου.

Α. Κατά τη διάταξη του άρθρου 1094 ΑΚ, ο κύριος πράγματος δικαιούται να απαιτήσει από το νομέα ή τον κάτοχο την αναγνώριση της κυριότητας του και την απόδοση του πράγματος. Κατά το άρθρο 1097 ΑΚ, ο νομέας από την επίδοση της αγωγής ευθύνεται σε αποζημίωση του κυρίου, αν από υπαιτιότητα του το πράγμα χειροτέρεψε ή καταστράφηκε ή δεν μπορεί να αποδοθεί για κάποιο άλλο λόγο, ενώ κατά το άρθρο 1098 εδ. α’ ΑΚ, αν ο νομέας ήταν κακόπιστος κατά το χρόνο που κατέλαβε το πράγμα ή αν έμαθε αργότερα ότι δεν έχει δικαίωμα νομής, υπέχει, από τότε, ως προς το πράγμα και τα ωφελήματα του πράγματος, την ίδια ευθύνη που έχει και για το χρόνο μετά την επίδοση της αγωγής. Τέλος κατά το άρθρο 1099 ΑΚ, αν ο νομέας απέκτησε τη νομή του πράγματος με παράνομη πράξη, ευθύνεται σε αποζημίωση του κυρίου, κατά τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες. Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1096 και 1098 εδ. α` ΑΚ προκύπτει, ότι ο νομέας του πράγματος ενέχεται σε απόδοση των ωφελημάτων που έχουν εξαχθεί από αυτό και εκείνων που μπορούσαν να εξαχθούν κατά τους κανόνες της τακτικής διαχείρισης από την επίδοση της (διεκδικητικής) αγωγής ή αφότου έμαθε ότι δεν έχει δικαίωμα νομής. Η ενοχή υφίσταται ανεξαρτήτως αιτίας για την οποία νέμεται το πράγμα και ανεξαρτήτως οχλήσεως προς απόδοση και αρκεί η πληροφόρηση του νομέα με οιονδήποτε τρόπο, ότι δεν έχει δικαίωμα νομής (ΑΠ 958/2004 ΤΝΠ Νόμος). Ωφέλημα δε είναι και κάθε όφελος που έχει ο νομέας από την οίκηση ή την κατά άλλο τρόπο χρήση του πράγματος από τον ίδιο, συνεπεία των οποίων εξοικονομεί τη δαπάνη στην οποία θα υποβαλλόταν αν μίσθωνε άλλο όμοιο πράγμα, οπότε η ωφέλεια συνίσταται στην εξοικονόμηση της σχετικής δαπάνης για μισθώματα (ΑΠ 540/2002 ΕλλΔνη 43.1667). Από, δε, το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1096 και 1098 ΑΚ σαφώς συνάγεται, ότι η ευθύνη του κακόπιστου νομέα, δηλαδή εκείνου, ο οποίος, κατά την κατάληψη του πράγματος, γνώριζε ή από βαρεία αμέλεια αγνοούσε ή έμαθε αργότερα, ότι δεν δικαιούται στη νομή του, είναι όμοια με εκείνη του καλόπιστου νομέα μετά την επίδοση της αγωγής και αρχίζει, αφότου έγινε κακόπιστος. Ειδικότερα, ο κακόπιστος νομέας υποχρεούται έκτοτε να αποδώσει τα ωφελήματα, τα οποία έχουν εξαχθεί, και να αποκαταστήσει την αξία όσων εξ αυτών δεν εξήγαγε, ενώ μπορούσε κατά τους κανόνες της τακτικής διαχειρίσεως να εξαγάγει. Ωφελήματα είναι όχι μόνο οι καρποί του πράγματος ή του δικαιώματος, αλλά και κάθε όφελος που παρέχει η χρήση του πράγματος ή του δικαιώματος (άρθρο 962 ΑΚ). Περαιτέρω, κατά της διεκδικητικής αγωγής ο εναγόμενος μπορεί να προβάλει, κατ’ ένσταση, το δικαίωμα επίσχεσης, με βάση τις γενικές διατάξεις των άρθρων 325 – 326 ΑΚ ή τις ειδικότερες διατάξεις των άρθρων 1106 ΑΚ. Πρόκειται για δικαίωμα ενοχικό που αποβλέπει στην εξασφάλιση της ικανοποίησης αμοιβαίας, συναφούς και ληξιπρόθεσμης ανταξίωσης του εναγομένου κατά της αξίωσης του ενάγοντος για απόδοση του πράγματος, με την προϋπόθεση ότι οι πιο πάνω αξιώσεις των διαδίκων δεν έχουν εκπληρωθεί. Η έννομη συνέπεια της παραδοχής της ένστασης επίσχεσης δεν είναι η απόρριψη της διεκδικητικής αγωγής, όπως συμβαίνει στην περίπτωση παραδοχής της ένστασης ιδίας νομής ή κατοχής του πράγματος, αλλά η καταδίκη του εναγομένου να αποδώσει το πράγμα στον ενάγοντα (κύριο), υπό τον όρο της ταυτόχρονης καταβολής από τον τελευταίο της οφειλόμενης ανταπαίτησης του εναγομένου (άρθρο 329 ΑΚ).

Β. Από τη διάταξη του άρθρου 810 ΑΚ προκύπτει σαφώς, ότι το χρησιδάνειο καταρτίζεται με σύμβαση μεταξύ του χρήστη και του χρησάμενου, η οποία δεν υπόκειται σε κανένα τύπο και μπορεί να συνάγεται και σιωπηρώς από πράξεις των συμβαλλομένων και με την οποία ο πρώτος παραχωρεί χωρίς αντάλλαγμα τη χρήση πράγματος στον δεύτερο, ο οποίος αναλαμβάνει την υποχρέωση να το επιστρέψει μετά τη λήξη αυτής. Πρόκειται για σύμβαση που καταρτίζεται μόνο με και από την εκτέλεση της παροχής από τον χρήστη. Παράδοση της χρήσης αποτελεί η θέση του χρησαμένου με τέτοια σχέση προς το πράγμα, ώστε να μπορεί να το χρησιμοποιεί. Επομένως, ανάλογα με το περιεχόμενο της σύμβασης, τη φύση της συγκεκριμένης χρήσης και γενικώς των περιστάσεων, η παροχή του χρήστη συνίσταται συνήθως σε πράξη αυτού, δηλαδή στην παράδοση ταυ πράγματος, δηλαδή της φυσικής εξουσίας επ` αυτού, αλλά δεν αποκλείεται να συνίσταται και σε παράλειψη ή ανοχή του χρήστη. Από τα παραπάνω συνάγεται, ότι ο χρησάμενος δεν αποκτά νομή επί του πράγματος, αλλά μόνο την κατοχή αυτού, και ασκεί τη νομή, η οποία παραμένει στον χρήστη, στο όνομα του τελευταίου, με αποτέλεσμα όσο διαρκεί η σύμβαση του χρησιδανείου να μην μπορεί ο χρησάμενος να χρησιδεσπόσει το πράγμα.

Γ. Η διοίκηση αλλότριων ρυθμίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 730 – 739 ΑΚ ως ενοχή εξωδικαιοπρακτική (εκ του νόμου), μεταξύ του διοικητή και του κυρίου της υπόθεσης και μάλιστα από μόνο το γεγονός ότι ο διοικητής χειρίζεται και διοικεί ξένη υπόθεση, χωρίς να έχει δικαίωμα ή σχετική υποχρέωση. Οι διατάξεις αυτές διακρίνουν μεταξύ γνήσιας και μη γνήσιας διοίκησης αλλότριων, ενώ και η γνήσια διοίκηση αλλότριων διακρίνεται σε θεμιτή και αθέμιτη. Η έννοια της γνήσιας διοίκησης αλλότριων ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 730 ΑΚ, κατά τις οποίες όποιος διοικεί χωρίς εντολή ξένη υπόθεση έχει υποχρέωση να τη διεξάγει προς το συμφέρον του κυρίου και σύμφωνα με την πραγματική ή την εικαζόμενη θέλησή του, δεν λαμβάνεται δε υπόψη αντίθετη θέληση του τελευταίου για τη διοίκηση της υπόθεσής του, αν αντιβαίνει στο νόμο ή στα χρηστά ήθη. Εφόσον ο διοικητής ανέλαβε τη διοίκηση της ξένης υπόθεσης προς το συμφέρον και σύμφωνα με την πραγματική ή την εικαζόμενη θέληση κυρίου πρόκειται για γνήσια θεμιτή διοίκηση αλλότριων και ο διοικητής έχει κατά το άρθρο 736 ΑΚ το δικαίωμα να ζητήσει από τον κύριο τις δαπάνες της διοίκησης και την ανόρθωση των ζημιών κατά τις διατάξεις για την εντολή (άρθρα 721 – 723 ΑΚ), που εφαρμόζονται αναλόγως. Πραγματική μεν βούληση υπάρχει, όταν ο κύριος της υπόθεσης έχει εκφρασθεί περί της ανάγκης διενέργειας των πράξεων. Εικαζόμενη, δε, βούληση είναι όχι εκείνη την οποία μπορεί να εικάσει ο διοικητής, αλλά η βούληση που μπορεί να θεωρηθεί σε παρόμοιες περιστάσεις, αντικειμενικά ερευνώμενες, ως τέτοια του κυρίου της υπόθεσης διαφορετικά πρόκειται για γνήσια μεν, αθέμιτη όμως διοίκηση αλλότριων και ο διοικητής δικαιούται κατά το άρθρο 737 ΑΚ να ζητήσει μόνο την απόδοση των δαπανών του κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό (άρθρο 904 ΑΚ). Αντίθετα πρόκειται για μη γνήσια διοίκηση αλλότριων όταν ο διοικητής διοικεί την ξένη υπόθεση σαν δική του, γνωρίζοντας ότι πρόκειται για ξένη, οπότε κατά το άρθρο 739 ΑΚ και με την επιφύλαξη της τυχόν ευθύνης του από αδικοπραξία έχει και πάλι τις υποχρεώσεις από τη διοίκηση αλλότριων, ενώ δαπάνες έχει δικαίωμα να απαιτήσει μόνο κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό (ΑΠ 2091/2013, ΧρΙΔ 2014, 251)

Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων ………….. και …………., κατά τη δικάσιμο στις 12/10/2016, ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, οι οποίες περιέχονται στα, ταυτάριθμα με την υπ’ αριθ. 1151/2017 προδικαστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, απομαγνητοφωνημένα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης, τις υπ’ αριθ. ……, ……. και ……../14-10-2024 ένορκες βεβαιώσεις των μαρτύρων ……….., αντίστοιχα, ενώπιον του συμβολαιογράφου Πειραιώς ……….., οι οποίες προσκομίζονται το πρώτον ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου και ελήφθησαν με επιμέλεια της εκκαλούσας κατόπιν νομίμου και εμπροθέσμου κλητεύσεως του εφεσίβλητου (βλ. την υπ’ αριθ. ………../9-10-2024 έκθεση επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών, . …., τις υπ’ αριθ. …. και …./11-10­-2016 ένορκες βεβαιώσεις των μαρτύρων …………. και ………., αντίστοιχα, ενώπιον του Ειρηνοδίκη Πειραιώς, καθώς και από την υπ’ αριθ. ……../11-10­-2016 ένορκη βεβαίωση του μάρτυρα …….., ενώπιον του συμβολαιογράφου Λέρου, …….., οι οποίες ελήφθησαν με επιμέλεια του εφεσίβλητου, κατόπιν νομίμου και εμπροθέσμου κλητεύσεως των εκκαλουσών (βλ. τις υπ’ αριθ. …. και …./6-10-2016 εκθέσεις επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή στο Εφετείο Αθηνών, …………), την υπ’ αριθ. …../14-1-2011 ένορκη βεβαίωση ενώπιον της συμβολαιογράφου Πειραιώς …….. και τις υπ’ αριθ. …….. και ……./14-1-2011 ένορκες βεβαιώσεις ενώπιον του συμβολαιογράφου Πειραιώς …………, οι οποίες λαμβάνονται υπόψη ως δικαστικά τεκμήρια εφόσον ελήφθησαν σε προηγούμενες δίκες μεταξύ των διαδίκων, την από Σεπτεμβρίου 2021 υπ’ αριθ. ……/2021 έκθεση πραγματογνωμοσύνης της διορισθείσας δυνάμει της υπ’ αριθ. 1151/2017 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, πολιτικού μηχανικού, …………, καθώς και από όλα τα έγγραφα, που επικαλούνται και νομίμως προσκομίζουν οι διάδικοι, μεταξύ των οποίων και φωτογραφίες, η γνησιότητα των οποίων δεν αμφισβητείται (άρθρα 444 παρ.1 αρ. 3, 448 παρ. 2 και 457 παρ.4 ΚΠολΔ), μεταξύ των οποίων και έγγραφα που παραδεκτώς προσκομίσθηκαν το πρώτον ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρο 529 παρ.1 εδ.α ΚΠολΔ), εφόσον δεν προέκυψε ότι δεν προσκομίσθηκαν πρωτοδίκως από πρόθεση στρεψοδικίας ή βαριά αμέλεια και τα οποία λαμβάνονται υπόψη είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, για μερικά από τα οποία γίνεται ειδική αναφορά κατωτέρω, χωρίς, όμως, να έχει παραλειφθεί κάποιο για την ουσιαστική διάγνωση της ένδικης διαφοράς (ΑΠ 1628/2003 ΕλλΔνη 2004/723), σε συνδυασμό με τα διδάγματα της κοινής πείρας, που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως (άρθρο 336 παρ.4 ΚΠολΔ), αποδείχθηκαν, πλήρως, τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά:

Η δεύτερη εκκαλούσα, μητέρα της πρώτης εκκαλούσας και του εφεσίβλητου, απέκτησε το έτος 2005 δυνάμει του υπ’ αριθμόν …………../7-3-2005 παραχωρητηρίου της Περιφερειακής Διοίκησης Πειραιά, δήμου Περάματος, νομίμως μεταγεγραμμένου, την αποκλειστική κυριότητα ενός άρτιου και οικοδομήσιμου (όπως παραχωρήθηκε) οικοπέδου, το οποίο εμφαίνεται με τα κεφαλαία αλφαβητικά στοιχεία ΑΒΓΔΕΖΗΑ στο από Νοεμβρίου 2009 τοπογραφικό διάγραμμα του αρχιτέκτονα μηχανικού, ………. (το οποίο προσαρτάται στην υπ’ αριθμόν ……../29-12-2009 πράξη συστάσεως οριζοντίου συνιδιοκτησίας – κανονισμού συνιδιοκτησίας – γονικής παροχής με παρακράτηση επικαρπίας οριζόντιων ιδιοκτησιών της συμβολαιογράφου Πειραιώς, …………), συνολικής επιφάνειας 399,46 τ.μ. (και σύμφωνα με το από Μαρτίου 2020 τοπογραφικό διάγραμμα του αγρονόμου – τοπογράφου μηχανικού, …………., επιφανείας 400,37 τ.μ.), που βρίσκεται εντός σχεδίου στο Πέραμα Αττικής επί της συμβολής των οδών ……….. (στο οικοδομικό τετράγωνο με αριθμό …, με αριθμό οικοπέδου …. και με ΚΑΕΚ: …………..) μετά των επ’ αυτού οριζοντίων ιδιοκτησιών, το οποίο, άλλωστε, η ίδια νεμόταν ήδη από το έτος 1976 με διάνοια κυρίας. Ακολούθως, δυνάμει της ως άνω υπ’ αριθμόν …………/29-12-2009 πράξης, συστάθηκαν στο ως άνω οικόπεδο οι αναλυτικά περιγραφόμενες υπάρχουσες και μελλοντικές ανεξάρτητες και αυτοτελείς ιδιοκτησίες και ειδικότερα, μεταξύ άλλων, ένα διαμέρισμα του ισογείου εμβαδού 91 τ.μ. (υπό στοιχεία Ι1), δύο ακόμη διαμερίσματα στον πρώτο όροφο επιφάνειας 72 τ.μ. (υπό στοιχεία Α1) και 98 τ.μ. (υπό στοιχεία Α2) και μία οριζόντια ιδιοκτησία – κατοικία στον δεύτερο όροφο, η οποία ορίστηκε ότι θα αποτελεί μεζονέτα με την υπό στοιχεία Α2 κατοικία, και συγκεκριμένα η υπό στοιχεία Β1α ιδιοκτησία, επιφανείας 55,86 τ.μ. Επίσης, με την ως άνω συμβολαιογραφική πράξη καθορίστηκε ότι επιφάνεια 88,20 τ.μ. επί του ακάλυπτου χώρου του οικοπέδου, με στοιχεία ΑΚ2 και με τα στοιχεία ΘΜΝΞΟΗΑΘ στο ως άνω από Νοεμβρίου 2009 τοπογραφικό διάγραμμα του αρχιτέκτονα μηχανικού, ………….., θα εξυπηρετεί αποκλειστικά τις ανάγκες του εκάστοτε ιδιοκτήτη της παραπάνω οριζόντιας ιδιοκτησίας – μεζονέτας με στοιχεία Α2 – Β1α του α’ και β’ ορόφου της εν λόγω οικοδομής. Ακόμη, με την αυτή συμβολαιογραφική πράξη η δεύτερη εκκαλούσα μεταβίβασε, λόγω γονικής παροχής, στην πρώτη εκκαλούσα θυγατέρα της, κατά ψιλή κυριότητα, τις ως άνω οριζόντιες ιδιοκτησίες, καθώς και τη συσταθείσα δουλεία αποκλειστικής χρήσης του ακάλυπτου χώρου, παρακρατώντας για τον εαυτό της την επικαρπία των ως άνω ιδιοκτησιών εφ’ όρου ζωής της. Περαιτέρω, αποδεικνύεται ότι ήδη από το έτος 2003, η δεύτερη εκκαλούσα είχε παραχωρήσει στον υιό της και εδώ εφεσίβλητο, δυνάμει άτυπης συμβάσεως χρησιδανείου, το, κατά το χρόνο εκείνο, ημιτελές διαμέρισμα του ισογείου ορόφου της ως άνω οικοδομής (το οποίο με την ως άνω σύσταση οριζόντιων ιδιοκτησιών έλαβε στοιχεία Ι1), επιφάνειας 91 τ.μ., που, κατά το χρόνο εκείνο, αποτελείτο από σκελετό (κολώνες και πλάκα) από οπλισμένο σκυρόδεμα, προκειμένου να καλύψει ο τελευταίος τις στεγαστικές του ανάγκες, ενόψει και του τότε επικείμενου γάμου του. Ωστόσο, οι σχέσεις μεταξύ των διαδίκων διερράγησαν ανεπανόρθωτα και οι εκκαλούσες, με την ιδιότητα της ψιλής κυρίας και επικαρπώτριας – χρήστριας, αντιστοίχως, επέδωσαν στις 31-3-2010 στον εφεσίβλητο την από 29-3-2010 εξώδικη καταγγελία – πρόσκληση με την οποία η δεύτερη εκκαλούσα προέβη σε καταγγελία της μεταξύ τους συμβάσεως χρησιδανείου, και αμφότερες οι εκκαλούσες του ζήτησαν να τους αποδώσει το επίδικο ακίνητο εντός προθεσμίας 4 μηνών από την επίδοση της εν λόγω εξωδίκου τους, δηλαδή έως τις 31-7-2010. Ο εφεσίβλητος, όμως, αρνήθηκε να αποδώσει στις εκκαλούσες το επίδικο ακίνητο, αντιποιούμενος καταρχήν το δικαίωμα κυριότητας των εκκαλουσών επ’ αυτού, και σε κάθε περίπτωση, εωσότου αυτές του καταβάλλουν το συνολικό ποσό των 120.000 ευρώ που, κατά τους ισχυρισμούς του, δαπάνησε εξ ιδίων χρημάτων για την αποπεράτωσή του, δοθέντος ότι το παρέλαβε ημιτελές (κατάσταση «γιαπί»), αντιτάσσοντας έτσι, ήδη εξωδίκως, το νόμιμο δικαίωμα επίσχεσης, σύμφωνα με τα άρθρο 325 ΑΚ, δια της επιδόσεως σε αυτές στις 30-4-2010 της από 23-4-2010 εξώδικης απάντησης – διαμαρτυρίας – δήλωσής του. Περαιτέρω, αποδεικνύεται ότι το επίδικα διαμέρισμα, το οποίο, όπως προελέχθη, παραχωρήθηκε το 2003 στον εφεσίβλητο ημιτελές (σκελετός, πλάκα και κολώνες από οπλισμένο σκυρόδεμα), αποπερατώθηκε τελικά από αυτόν και δη εξ ιδίων χρημάτων του και κατέστη ένα πλήρως λειτουργικό διαμέρισμα. Περί τούτου κατέθεσε με σαφήνεια και κατηγορηματικότητα, ο μάρτυρας του εφεσίβλητου, ……………., ο οποίος εξετάστηκε ενόρκως ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου στις 12-10-2016 και του οποίου η μαρτυρική κατάθεση είναι, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, αξιόπιστη, καθόσον αυτός τυγχάνει φίλος της οικογένειας εν γένει, ενώ έχει ιδία αντίληψη περί των αποδεικτέων γεγονότων, καθώς τυγχάνει ιδιοκτήτης όμορού προς το επίδικο ακινήτου, μη έχοντας κάποιο συμφέρον από την παρούσα δίκη. Αντίθετα, τα όσα κατέθεσε η μάρτυρας, ………, η οποία εξετάσθηκε με επιμέλεια των εκκαλουσών στην ίδια ως άνω δικάσιμο στις 12-10-2016, ότι δηλαδή το επίδικο διαμέρισμα αποπερατώθηκε κατά κύριο λόγο με δαπάνες της δεύτερης εκκαλούσας θείας της, αλλά και του τότε εν ζωή θείου της, …….. ………., και παραδόθηκε έτοιμο προς χρήση στον εναγόμενο δεν κρίνονται πειστικά από το Δικαστήριο, καθότι δεν επιβεβαιώνονται από κάποιο άλλο αξιόπιστο αποδεικτικό μέσο. Αντιθέτως, αντικρούονται από το εισφερθέν αποδεικτικό υλικό από τα οποίο προκύπτει ότι οι γονείς του εφεσίβλητου τελούσαν σε διάσταση ήδη από το έτος 2000, ενώ ο πατέρας του είχε μετοικήσει στην ιδιαίτερη πατρίδα του στο …………, υποβάλλοντας μάλιστα χωριστές φορολογικές δηλώσεις. Εξάλλου, από την επισκόπηση των υποβαλλόμενων από την δεύτερη εκκαλούσα φορολογικών δηλώσεων της επίδικης περιόδου (ενδεικτικά, δηλωθέν εισόδημα 6.850,67 ευρώ για το οικονομικό έτος 2004 και δηλωθέν εισόδημα 7.518,22 ευρώ για το οικονομικό έτος 2005), προκύπτει ότι η οικονομική της κατάσταση δεν ήταν τέτοια, που να της επιτρέπει την οικονομική συνδρομή της για την αποπεράτωση του επίδικου διαμερίσματος, λόγω και της, με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, ύπαρξης και άλλων βασικών βιοτικών αναγκών της, που αυτή έπρεπε να καλύψει. Αντιθέτως, ο εφεσίβλητος κατά το έτος 2002 ήταν συγκύριος σε ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου του υπ’ αριθμόν κυκλοφορίας ………… οχήματος επαγγελματικής χρήσεως (TAXΙ), στο οποίο και εργάζονταν μέχρι τις 29-3-2003, οπότε και προέβη στη μεταβίβασή του, αντί του συνολικού τιμήματος των 49.890 ευρώ, ενώ κατά το έτος 2004 εργάζονταν ως οδηγός φορτηγού οχήματος στην εταιρεία «……….», με ετήσιο καθαρό εισόδημα ανερχόμενο στο ποσό των 16.448,75 ευρώ (βλ. εκκαθαριστικό οικονομικού έτους 2005). Εκ των ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι ο εφεσίβλητος είχε κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα (2003 – 2005) την οικονομική δυνατότητα να αποπερατώσει το επίδικο διαμέρισμα εξ ιδίων χρημάτων, καθώς ήταν ήδη οικονομικά ανεξάρτητος, πέραν δε τούτου, είχε λάβει το έτος 2003 και το ως άνω αξιόλογο ποσό της τάξεως των 49.890 ευρώ από τη μεταβίβαση του ως άνω επαγγελματικού οχήματος (ΤΑΧΙ) που διατηρούσε. Για τα ανωτέρω ζητήματα, ότι δηλαδή με πρωτοβουλία και δαπάνες του εφεσίβλητου αποπερατώθηκε το επίδικο διαμέρισμα, κατέθεσαν άπαντες οι ενόρκως βεβαιώσαντες μάρτυρες, που εξετάστηκαν με επιμέλειά του, και δη εξ ιδίας αντιλήψεως, αφού αυτοί είχαν εργαστεί για την αποπεράτωσή του, οι δε καταθέσεις τους δεν αντικρούονται από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των εκκαλουσών, οι οποίες έχουν αντιφάσεις ως προς το στάδιο αποπεράτωσης του επίδικου ακινήτου κατά την παράδοση του στον εφεσίβλητο και εισάγουν τον ισχυρισμό ότι τα χρήματα για την αγορά του ως άνω ως άνω επαγγελματικού οχήματος (ΤΑΧΙ) δόθηκαν στον εφεσίβλητο από τον πατέρα του, γεγονός όμως που δεν αλλάζει το γεγονός της κυριότητας του ως άνω οχήματος ενώ και ο ισχυρισμός ότι όλες οι εργασίες επί του επιδίκου έγιναν δωρεάν από φίλους της οικογένειας δεν γίνεται πιστευτός. Ειδικότερα, αποδεικνύεται ότι ο εφεσίβλητος το 2003 παρέλαβε το επίδικο ισόγειο κτίσμα, το οποίο, όπως προελέχθη, ήταν κατά το χρόνο εκείνο ημιτελές (αποτελείτο μόνο από μπετόν σκελετό, κολώνες και πλάκα) και προκειμένου αυτό να καταστεί κατάλληλο για τη συμφωνημένη χρήση, ήτοι ως οικογενειακή του στέγη, ο εφεσίβλητος προέβη κατά τα έτη 2003 – 2005 στην αποπεράτωσή του, καθιστώντας το ένα πλήρως λειτουργικό διαμέρισμα με εγκατεστημένα όλα τα δίκτυα ηλεκτρικά, μηχανολογικά και υδραυλικά, σύμφωνα και με την αυτοψία που διενήργησε στις 20-2-2020 η διορισθείσα με την υπ’ αριθμόν 1151/2017 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, πραγματογνώμονας – πολιτικός μηχανικός, …………. Ειδικότερα ο εναγόμενος προέβη στις ακόλουθες ενέργειες: 1) κατασκεύασε ένα επιπλέον τοιχίο θεμελίωσης, τη βεράντα ταυ ισογείου με οπλισμένο σκυρόδεμα, την εν γένει τοιχοποιία του κτίσματος (τοιχία των προσόψεων, τοιχία των στηθαίων από μπατική οπτοπλινθοδομή και σινάζ, τοιχία των εσωτερικών και εξωτερικών τοίχων), αλλά και τη μόνωση, 2) προέβη στα επιχρίσματα (προσόψεων, υπόλοιπα εξωτερικά καθώς και τα εσωτερικά συνολικής επιφάνειας 650 τ.μ.), στη στρώση ολόκληρου του δαπέδου (πριν από τη τοποθέτηση των πλακιδίων) με απλό σκυρόδεμα ποιότητας Β160, πάχους 10 εκ. και της επιφάνειάς του με πατητή τσιμεντοκονία, 3) τοποθέτησε πλακίδια εντός του σπιτιού 80 τ.μ., στην κουζίνα και στα δύο λουτρά 38 τ.μ. (18 τ.μ, το λουτρό, 16 τ.μ. το W.C. και 4 τ.μ. η κουζίνα), στη βεράντα και στον περιβάλλοντα χώρο του οικοπέδου 70,50 τ.μ., 120 τρέχοντα μέτρα σοβατεπιά, για τα οποία απαιτήθηκαν περίπου 20 τ.μ. πλακίδια, καθώς επίσης μάρμαρα στις θέσεις των ανοιγμάτων (5 ανοίγματα), 4) τοποθέτησε εξωτερικά κουφώματα με διπλά τζάμια (αλουμίνια μάρκας ΑΛΟΥΜΙΛ – συνολικά έξι (6) παράθυρα, δηλαδή ένα στην κουζίνα, ένα στο σαλόνι με ηλεκτρικό ρολό, ένα στο παιδικό δωμάτιο, δύο στα λουτρό, εκ των οποίων το ένα σταθερό και μία μπαλκονόπορτα στη κρεβατοκάμαρα), 5) εγκατέστησε όλες τις απαραίτητες υδραυλικές εργασίες (δηλαδή για τη διανομή της παροχής κρύου νερού από τον υπάρχοντα στο οικόπεδο μετρητή οικοπέδου σε όλα τα είδη υγιεινής των λουτρών καθώς και στο νεροχύτη της κουζίνας, για τη διανομή της παροχής ζεστού νερού για τα λουτρά σε όλα τα είδη υγιεινής, πλην της λεκάνης, και για την κουζίνα στο νεροχύτη, για την κατασκευή παροχής νερού και αποχέτευσης για το πλυντήριο ρούχων και πιάτων, για την πρόβλεψη εγκατάστασης ηλιακού θερμοσίφωνα στην ταράτσα, για την κατασκευή δύο παροχών με διακόπτη στους κοινόχρηστους χώρους και επίσης γενικού διακόπτη νερού στο διαμέρισμα, για την κατασκευή σιφονιών δαπέδων πάχους 3 mm, για την τοποθέτηση σωλήνων ύδρευσης, οι οποίοι είναι χαλκοσωλήνες και κατακόρυφων στηλών αποχέτευσης πλαστικών Φ10 6 ατμοσφαιρών με στεγανές ματίσεις και συνδέσεις στον τοίχο με μεταλλικά στηρίγματα, οριζόντιους σωλήνες αποχέτευσης πλαστικών Φ12 βαρέως τύπου 6 ατμοσφαιρών, για την κατασκευή φρεατίου από χυτοσίδηρο με κάλυμμα διαστάσεων 30Χ40 cm), 6) εκτέλεσε όλες τις απαραίτητες εργασίες που αφορούν στην εν γένει ηλεκτρολογική εγκατάσταση του ακινήτου (δηλαδή στην τοποθέτηση πίνακα της εταιρείας SIΕΜΕΝS, με διακόπτη κατά της ηλεκτροπληξίας, γραμμή για την ηλεκτρική κουζίνα, για ηλιακό θερμοσίφωνα, πλυντήριο ρούχων και πιάτων, ανεξάρτητες ασφάλειες για κλιματιστικό, καθώς και μια ασφάλεια φωτισμού ανά δύο κύρια δωμάτια, στην τοποθέτηση στο χωλ του διαμερίσματος φωτιστικού σημείου και ενός ρευματοδότη, στην τοποθέτηση σε κάθε υπνοδωμάτιο ενός φωτιστικού σημείου αλερετούρ, τριών ρευματοδοτών, ηλεκτρικής παροχής για Α/C, παροχής για Τ.V. καθώς και παροχής τηλεφώνου, στην τοποθέτηση στη σαλονοτραπεζαρία δύο φωτιστικών σημείων τεσσάρων ρευματοδοτών, ηλεκτρικής παροχής για Α/C, παροχής για Τ.V. καθώς και παροχής τηλεφώνου, στην τοποθέτηση στην κουζίνα ενός φωτιστικού σημείου, μιας παροχής ηλεκτρικής κουζίνας, μιας παροχής απορροφητήρα, τεσσάρων ρευματοδοτών σούκο και παροχής πλυντηρίου πιάτων, στην τοποθέτηση στα λουτρά ενός φωτιστικού σημείου και ενός ρευματοδότη σούκο εξωτερικά, στην τοποθέτηση στις βεράντες ενός φωτιστικού σημείου και στην τοποθέτηση στην είσοδο πίνακα κουδουνιών), 7) τοποθέτησε θέρμανση στο επίδικο διαμέρισμα, δηλαδή κατασκεύασε δίκτυο σωληνώσεων και τεσσάρων ηλεκτρικών θερμαντικών σωμάτων τύπου πάνελ, 8) τοποθέτησε ξύλινα κάγκελα στη βεράντα 8 τ.μ., κάγκελα από μασίφ σίδερα στη μάνδρα επί της οδού Άρτας, 15 τ.μ. και μία σιδερένια γκαραζόπορτα διαστάσεων 3 μ. Χ 2,20 μ., 9) τοποθέτησε στο εσωτερικό του επίδικου διαμερίσματος τέσσερις ξύλινες πόρτες από ξύλο ΜDF με καπλαμά λουστραριστές με σχέδιο και μία εξωτερική πόρτα ασφαλείας (θωρακισμένης) στο επίδικα διαμέρισμα, 10) τοποθέτησε στην κουζίνα 18 μέτρα ντουλάπια από βακελίτη και ένα τραπέζι σταθερού μήκους 1,60 μέτρων, 10 πορτάκια στα κρεμαστά ντουλάπια, 7 πορτάκια στα ντουλάπια δαπέδου, δύο ντουλάπια με βιτρίνα, δύο κάβες και πέντε συρτάρια, καπέλο για το πάσο, πάγκο κουζίνας από βακελίτη, νεροχύτη διπλού πλαστικού με λιποσυλλέκτη και μπαταρία αναμεικτική χρωμέ, 11) τοποθέτησε ντουλάπες στα δύο υπνοδωμάτια, οι οποίες είναι κατασκευασμένες από βακελίτη και φέρουν μηχανισμούς λειτουργίας, κλειδαριές χειρολαβές κ.λ.π. (η μία διαστάσεων 2,72 μ. μήκος Χ 3 μ. ύψος Χ 65 cm βάθος και πέντε συρτάρια διπλά και η άλλη 1,87 μ. μήκος Χ 3 μ.. ύψος Χ 65 cm βάθος και πέντε μονά συρτάρια), 12) τοποθέτησε είδη υγιεινής στο λουτρό (μπανιέρα 1,70 μ., μία μπαταρία αναμεικτική, μία λεκάνη αποχωρητηρίου με πλαστικό κάλυμμα καθώς και ένα δοχείο αυτόματης απόπλυσης χαμηλής πιέσεως, ένα έπιπλο μπάνιου με μπαταρία αναμεικτική χρωμέ και αξεσουάρ λουτρού, δηλαδή σπογγοθήκη, χαρτοθήκη, διπλή βέργα κρέμασης και ένα μονό άγκιστρο για πετσέτα) και στο W.C. (μία λεκάνη αποχωρητηρίου με πλαστικό κάλυμμα καθώς και ένα δοχείο αυτόματης απόπλυσης χαμηλής πιέσεως, ένας νιπτήρας με μπαταρία αναμεικτική χρωμέ και αξεσουάρ λουτρού, δηλαδή σπογγοθήκη, χαρτοθήκη και ένα μονό άγκιστρο για πετσέτα), 13) τοποθέτησε γύψινα στις συναντήσεις οροφής και τοίχου, συνολικά 89,50 τρέχοντα μέτρα, μία γυψοσανίδα οροφής στο ταβάνι του λουτρού 4,72 τ.μ, μία καμάρα στο οφφίς και ένα διακοσμητικό εικονοστάσι στο χωλ, 14) προέβη στο χρωματισμό ολόκληρης της οικοδομής (εσωτερικά και εξωτερικά), συμπεριλαμβανομένων των χρωματισμών των κιγκλιδωμάτων και των σιδερένιων πορτών, 15) κατασκεύασε και επένδυσε με μάρμαρο Καβάλας την εξωτερική σκάλα, η οποία οδηγεί στο διαμέρισμα της δεύτερης εκκαλούσας και αποτελείται από 11 σκαλοπάτια 1,10 μέτρων μήκους το καθένα και 9 σκαλοπάτια 1,95 μήκους το καθένα, καθώς και τρία πλατύσκαλα μήκους 1,80 μέτρων Χ 1,80 πλάτος το καθένα, 16) κατασκεύασε τον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο δια της τοποθέτησης φυτών μετά χώματος και φωτών μετά των ηλεκτρικών εξαρτημάτων τους και 17) προέβη στο γενικό καθαρισμό της οικοδομής για την εκ μέρους των εργολάβων παράδοση του επίδικου διαμερίσματος αμέσως μετά την αποπεράτωσή του. Για όλες, λοιπόν, τις ως άνω οικοδομικές και λοιπές εργασίες στο επίδικο διαμέρισμα και τον περιβάλλοντα αυτού χώρο, ώστε αυτό να καταστεί από «γιαπί» σε «έτοιμο για λειτουργία σπίτι», ο εναγόμενος δαπάνησε κατά τα έτη 2003 – 2005 το συνολικό ποσό των 110.693,76 ευρώ. Οι ως άνω, όμως, ενέργειές του δεν αφορούν σε συνηθισμένες δαπάνες συντήρησης του επίδικου ακινήτου, αλλά αντιθέτως συνιστούν επωφελείς δαπάνες, με τις οποίες αυξήθηκε η αξία του κατά το ποσό αυτό των 110.693,76 ευρώ, πλην όμως η αύξηση αυτή της αξίας δεν σώζεται ολόκληρη μέχρι τον χρόνο άσκησης της αγωγής του (Νοέμβριος 2013), όπως λανθασμένα έκρινε η εκκαλουμένη απόφαση αφού λόγω της οίκησης του ακινήτου κατά το χρονικό διάστημα 2005 – 2013, το ακίνητο απώλεσε αξία λόγω της φθοράς και παλαιότητας των υλικών, η οποία αποτιμάται κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας σε ποσό 20.000 ευρώ και η οποία πρέπει να αφαιρεθεί από το ποσό των 110.693,76 ευρώ. Επομένως, ο εφεσίβλητος δικαιούται τις εν λόγω επωφελείς δαπάνες, αξίας 90.693,76 ευρώ όντας καλόπιστος, δεδομένου ότι αυτές έγιναν πριν από την επίδοση σε αυτόν της αγωγής των εκκαλουσών στις 4-10-2012 αλλά και πριν την επίδοση σε αυτόν της από 29-3-2010 εξώδικης καταγγελίας – πρόσκλησης των εκκαλουσών (31-3-2010), δηλαδή έγιναν κατά τη διάρκεια ισχύος της ως άνω σύμβασης χρησιδανείου, πλην όμως οι εκκαλούσες, αν και οχλήθηκαν προς τούτο από εκείνον, εν τούτοις δεν του τις έχουν αποδώσει. Μετά, όμως, τη λύση της συναφθείσας μεταξύ της δεύτερης εκκαλούσας και του εφεσίβλητου σύμβασης χρησιδανείου, δυνάμει της παραπάνω επιδοθείσας σε αυτόν καταγγελίας της, τη λήξη της τασσόμενης σε αυτόν προθεσμίας προς απόδοση του επίδικου διαμερίσματος (Ι1) στις 31-7-2010, τη μη απόδοση του επίδικου διαμερίσματος από τον εφεσίβλητο στις ενάγουσες, την έκτοτε αμφισβήτηση εκ μέρους του εφεσίβλητου των εμπραγμάτων δικαιωμάτων των εκκαλουσών επί αυτού (Ι1), αλλά και τη μη καταβολή εκ μέρους των τελευταίων στον εναγόμενο του ως άνω ποσού των επωφελών δαπανών, όπως ζήτησε ο εναγόμενος ασκώντας, όπως ανωτέρω προελέχθη, εξωδίκως στις 30-4-2010 το δικαίωμά του επίσχεσης, ορθώς αναγνωρίστηκε με την εκκαλουμένη απόφαση η πρώτη εκκαλούσα ψιλή κυρία και η δεύτερη εκκαλούσα επικαρπώτρια του επίδικου υπό στοιχεία Ι1 διαμερίσματος του ισογείου και υποχρεώθηκε ο εφεσίβλητος να αποδώσει στις εκκαλούσες την εν λόγω ιδιοκτησία (Ι1) υπό τον όρο της ταυτόχρονης καταβολής σε αυτόν των ως άνω επωφελών δαπανών, οι οποίες, γενομένης δεκτής εν μέρει της εφέσεως των εκκαλουσών πρέπει να οριστούν εκ μέρους της πρώτης εκκαλούσας, ως ψιλής κυρίας, σε ποσό (90.693,76 Χ 7/10 =) 63.485,63 ευρώ και εκ μέρους της δεύτερης εκκαλούσας, ως επικαρπώτριας, σε ποσό (90.693,76 ευρώ Χ 3/10 =) 27.208,13 ευρώ. Περαιτέρω, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, ο εφεσίβλητος δια της επιδοθείσας στις εκκαλούσες στις 30-4-2010 από 23-4-2010 εξώδικης απάντησής του αρνήθηκε να αποδώσει τα επίδικο ακίνητο εωσότου αυτές του αποδώσουν τις ως άνω δαπάνες του, αντιτάσσοντας έτσι το δικαίωμα επίσχεσης, σύμφωνα με το άρθρο 325 ΑΚ. Εφόσον, λοιπόν, αποδεικνύεται ότι οι εκκαλούσες δεν έχουν καταβάλει στον εφεσίβλητο τις ως άνω επωφελείς δαπάνες, ο τελευταίος νομίμως παραμένει στη χρήση της επίδικης οικίας, δυνάμει του δικαιώματος επίσχεσης, που έχει προβάλλει ήδη από τις 30-4-­2010, και συνεπώς, το νόμιμο αγωγικό αίτημα της δεύτερης εκκαλούσας για καταβολή σε αυτήν από τον εφεσίβλητο του ποσού των 11.700 ευρώ ως αποζημίωσης, ισόποσης προς τα μισθώματα 39 μηνών (από 31-7-2010 έως Νοέμβριο του 2013 – δηλαδή 39 μήνες Χ 300 ευρώ = 11.700 ευρώ), που η ίδια στερείται, λόγω της παραμονής του στο εν λόγω διαμέρισμα (Ι1) μετά τη λήξη της τασσόμενης εκ μέρους της προθεσμίας προς απόδοση αυτής, είναι ουσιαστικά αβάσιμο και απορριπτέο, καθόσον ο εναγόμενος παραμένει στη χρήση αυτού, λόγω του νομίμως ασκηθέντος, αλλά και ουσιαστικά βάσιμου δικαιώματος επίσχεσης. Επίσης, απορριπτέο ως ουσιαστικά αβάσιμο είναι το νόμιμο αγωγικό αίτημα της δεύτερης εκκαλούσας για καταβολή σε αυτήν από τον εναγόμενο του ποσού των 1.950 ευρώ ως αποζημίωσης, ισόποσης προς τα μισθώματα 39 μηνών (από 31-7-2010 έως Νοέμβριο του 2013 – δηλαδή 39 μήνες Χ 50 ευρώ = 1.950 ευρώ), που η ίδια στερείται, λόγω της αποκλειστικής χρήσης εκ μέρους του εναγομένου του υπό στοιχεία ΑΚ2 τμήματος 88,20 τ.μ του ακάλυπτου χώρου του επίδικου οικοπέδου, αφού δεν αποδεικνύεται τέτοια χρήση εκ μέρους του. Επομένως, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η έφεση των εκκαλουσών και αφού εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση, μόνο ως προς το κεφάλαιο των αιτηθέντων δαπανών εκ της διοίκησης αλλοτρίων, πρέπει η υπόθεση να κρατηθεί από το παρόν Δικαστήριο, να δικαστεί στην ουσία, να γίνουν εν μέρει δεκτές οι αγωγές κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος – ενάγων να αποδώσει στην πρώτη ενάγουσα – εναγομένη, ως ψιλή κυρία και στην δεύτερη ενάγουσα – εναγομένη, ως επικαρπώτρια, το επίδικο ακίνητο, υπό τον όρο της ταυτόχρονης καταβολής σε αυτόν από την μεν πρώτη ενάγουσα – εναγομένη ποσού 63.485,63 ευρώ, από την δε δεύτερη ενάγουσα – εναγομένη ποσού 27.208,13 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από τις 30/7/2010 και μέχρι την εξόφληση. Περαιτέρω, πρέπει να συμψηφιστεί η δικαστική δαπάνη των διαδίκων και για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας λόγω της συγγενικής σχέσης των διαδίκων (άρθρο 179 ΚΠολΔ). Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου στις εκκαλούσες, λόγω της εν μέρει αποδοχής της εφέσεως τους (άρθρο 495 παρ.3 εδαφ.τελευτ ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.

Δέχεται τυπικά και, εν μέρει, κατ’ ουσίαν την έφεση.

Εξαφανίζει την υπ’ αριθ. 3927/2023 οριστική απόφασή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, μόνο κατά το μέρος που αναφέρεται στο σκεπτικό.

Κρατεί την υπόθεση και συνεκδικάζει τις από 21/5/2012 και από 13/11/2013 αγωγές,  μόνο κατά το μέρος που αναφέρεται στο σκεπτικό.

Δέχεται εν μέρει τις αγωγές.

Υποχρεώνει τον εναγόμενο – ενάγοντα να αποδώσει στην πρώτη ενάγουσα – εναγομένη, ως ψιλή κυρία και στην δεύτερη ενάγουσα – εναγομένη, ως επικαρπώτρια, το υπό στοιχεία Ι1 διαμέρισμα ισογείου ορόφου, επιφάνειας 91 τ.μ., επί των οδών …………….. στο Πέραμα Αττικής, επίδικο ακίνητο, υπό τον όρο της ταυτόχρονης καταβολής σε αυτόν από την μεν πρώτη ενάγουσα – εναγομένη, ποσού εξήντα τριών χιλιάδων τετρακοσίων ογδόντα πέντε ευρώ και εξήντα τριών λεπτών (63.485,63), από την δε δεύτερη ενάγουσα – εναγομένη, ποσού είκοσι επτά χιλιάδων διακοσίων οκτώ ευρώ και δεκατριών λεπτών (27.208,13), και τα ανωτέρω ποσά με το νόμιμο τόκο από τις 30/7/2010 και μέχρι την εξόφληση.

Συμψηφίζει την δικαστική δαπάνη των διαδίκων.

Διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου για την άσκηση της έφεσης στον καταθέσαντα τούτο.

Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε στον Πειραιά σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του στις   15    Ιουλίου 2025.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                                     Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Β. ΠΟΡΤΟΚΑΛΛΗΣ                                                               ΕΛΕΝΗ ΔΟΥΚΑ