Αριθμός 575/2025
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Τμήμα 4ο
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Θεώνη Μπούρη, Πρόεδρο Εφετών, Ελένη Σκριβάνου, Εφέτη και Σοφία Καλούδη, Εφέτη-Εισηγήτρια και από τη Γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του την ………….., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των:
ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΩΝ: 1) ………., 2) ………, 3) ………, 4) …………. και 5) ……………., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιό τους Δικηγόρο, Δημήτριο Παρασκευόπουλο- Κόλλια (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.).
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ: 1)Ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «…………», που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιό της δικηγόρο Απόστολο Κουτσουλέλο (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.), 2) Ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «………….», που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσιά της δικηγόρο Χριστίνα Συλίκου [ΣΙΟΥΦΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ] και 3) Ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας την επωνυμία «……………» και τον δ.τ. «………..», με έδρα την Αθήνα, οδός …….., με αριθμό Γ.Ε.ΜΗ. ………. και ΑΦΜ ………… νομίμως εκπροσωπουμένης, ως καθολικής διαδόχου της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…………….» με αριθμό Γ.Ε.ΜΗ. …… και ΑΦΜ ….., κατόπιν διάσπασης της τελευταίας (Διασπώμενης) με απόσχιση του κλάδου της τραπεζικής δραστηριότητας και εισφοράς του στη νεοσυσταθείσα εταιρεία – πιστωτικό ίδρυμα (Επωφελούμενη), εγκριθείσας της ως άνω διάσπασης με την αριθμ. πρωτ. 45.089/16.4.2021 απόφαση του Υπουργείου Ανάπτυξης, που καταχωρήθηκε στο Γ.Ε.ΜΗ. και δημοσιεύθηκε στα στοιχεία της διασπώμενης και της επωφελούμενης με τις υπ’ αριθμ. πρωτ. …./16.04.2021 και ……./16.4.2021 Ανακοινώσεις αντίστοιχα, για την απαίτηση της ως καθολικής διαδόχου της πρώην «……………..», εξομοιούμενης κατά τη διάταξη του άρθρου 75 παρ. 1 εδ. α του Κ.Ν. 2190/1920, λόγω συγχώνευσης με απορρόφηση, με καθολική διάδοχο αυτής (59073/2-6-2015 απόφαση Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού με Κωδικούς Αριθμούς Καταχώρισης Γ.Ε.ΜΗ. …. και ….)(σχετικό Α) και η οποία εδρεύει στην Αθήνα (οδός …………..) και εκπροσωπείται νόμιμα, με Α.Φ.Μ. ……., Δ.Ο.Υ. Μεγάλων Επιχειρήσεων, η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσιά της Δικηγόρο, Έλλη Κωνσταντελιά [ΜΟΥΡΓΕΛΑΣ, ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΙΑΣ-ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ] (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.).
Οι εκκαλούντες άσκησαν ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 27.9.2021 (ΓΑΚ/ΕΑK ………../2021) αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ 1680/2023 απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου, που απέρριψε την αγωγή, καθώς και την συνεκδικασθείσα με αυτήν αυτοτελή πρόσθετη παρέμβαση που άσκησε ενωπιον αυτού η εταιρεία -μη διάδικος στην παρούσα δίκη- με την επωνυμία «………………..».
Την προαναφερόμενη απόφαση προσέβαλαν ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου οι ενάγοντες-καθ΄ων η αυτοτελής πρόσθετη παρέμβαση και ήδη εκκαλούντες με την από 13.7.2023 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ΠΡΩΤ ………./2023-ΓΑΚ/ΕΑΚ ΕΦΕΤ …………./2023) έφεσή τους της οποίας δικάσιμος ορίσθηκε αρχικά η 7η.3.2024, μετά δε από αναβολή, η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας απόφασης.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.
Η πληρεξούσια δικηγόρος της δεύτερης εκ των εφεσιβλήτων, αφού έλαβε το λόγο από την Πρόεδρο, αναφέρθηκε στις έγγραφες προτάσεις που κατέθεσε, οι δε πληρεξούσιοι δικηγόροι των λοιπών διαδίκων, οι οποίοι παραστάθηκαν με δήλωση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους με τις έγγραφες προτάσεις που προκατέθεσαν.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Η υπό κρίση έφεση κατά της με αριθμό 1680/2023 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε κατά την τακτική διαδικασία ερήμην της δεύτερης εναγόμενης και με την παρουσία των λοιπών διαδίκων, παραδεκτά φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρο 19 του ΚΠολΔ) και έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, με την κατάθεση του δικογράφου της στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου στις 21-7-2023, δηλαδή εντός της από το άρθρο 518 παρ. 1 του ΚΠολΔ οριζόμενης προθεσμίας από την επίδοση αντιγράφου της εκκαλουμένης απόφασης στις 6-7-2023 (βλ. τη με αριθμό …………/6-7-2023 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Εφετείο Αθηνών, ……..). Επιπλέον, κατατέθηκε και το νόμιμο παράβολο, συνολικού ποσού 150 ευρώ, κατ΄άρθρο 495 παρ. 4 του, ΚΠολΔ (βλ. το με αριθμό ……………../ 2023 e- παράβολο). Ωστόσο, αυτή τυγχάνει απαράδεκτη ως προς την τρίτη εφεσίβλητη εταιρία με την επωνυμία “……………”, που τυγχάνει ανύπαρκτο νομικό πρόσωπο. Ειδικότερα, όπως προέκυψε, αυτή συγχωνεύθηκε με απορρόφηση από την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «………….» με αριθμό Γ.Ε.ΜΗ. …. και Α.Φ.Μ. ….., σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 68 παρ. 2, 78 του Κ.Ν. 2190/1920 και των άρθρων 16 παρ. 18 ν. 2515/1997 και 54 ν. 4172/2013 δυνάμει της υπ’αριθ. 59073/2-6-2015 απόφασης του Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, που καταχωρίσθηκε στις 2-6-2015 στο Γ.Ε.ΜΗ. με Κωδικό Αριθμό Καταχώρισης ……, η δε συγχωνευόμενη τρίτη εφεσίβλητη εταιρία διαγράφηκε στις 24-07-2015, οπότε καταχωρίσθηκε η ως άνω απόφαση στο Γ.Ε.ΜΗ. αυτής με Κωδικό Αριθμό Καταχώρισης ….., και έκτοτε έπαυσε να υφίσταται, χωρίς να μεσολαβήσει εκκαθάριση της. Οι εκκαλούντες πληροφορήθηκαν τα ανωτέρω ήδη κατά την εκδίκαση της αγωγής τους ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, οπότε είχε παρασταθεί στη θέση της τρίτης εναγόμενης (ήδη τρίτης εφεσίβλητης) η ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «………………» και ΓΕΜΗ ………., ως καθολική διάδοχος της ως άνω απορροφώσας εταιρίας, μετά τη διάσπαση της τελευταίας και απόσχισης του κλάδου τραπεζικής δραστηριότητας της. Εν τούτοις, άσκησαν την υπό κρίση έφεση κατά της αρχικής τρίτης εναγομένης εταιρείας, ήτοι κατά νομικού προσώπου που δεν υπήρχε κατά το χρόνο άσκησης της έφεσης, διότι κατά νόμο είχε απορροφηθεί από άλλο νομικό πρόσωπο, το οποίο ως καθολικό διάδοχο νομιμοποιείται παθητικά, με συνέπεια η έφεση να τυγχάνει απορριπτέα ως προς αυτήν ως απαράδεκτη (άρθρα 62 και 73 ΚΠολΔ), ενώ το απαράδεκτο αυτό δεν θεραπεύεται από το ότι η παρισταμένη στο Εφετείο διάδοχος εταιρεία προβάλλει υπεράσπιση κατά της έφεσης (ΑΠ 253/2024 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Ομοίως η έφεση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη ως προς τη δεύτερη, την τρίτη, τον τέταρτο και τον πέμπτο των εκκαλούντων, ως προς τους οποίους η αγωγή είχε απορριφθεί ελλείψει εννόμου συμφέροντος, διότι αυτοί δεν προβάλλουν συγκεκριμένο παράπονο με λόγο της έφεσης για την απόρριψη αυτή. Τα δικαστικά έξοδα της παριστάμενης διαδόχου της τρίτης εφεσίβλητης και των εκκαλούντων ,καθώς και των λοιπών εφεσιβλήτων και των δεύτερης, τρίτης, τέταρτου και πέμπτου των εκκαλούντων του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας πρέπει να συμψηφισθούν μεταξύ τους (άρθρο 179 τελ. εδ. ΚΠολΔ) κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο διατακτικό. Κατά τα λοιπά, η έφεση πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω, κατά την ίδια διαδικασία, ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων της (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ).
ΙΙ. Με την με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ………/ 2021 αγωγή τους οι ενάγοντες εξέθεταν, ότι στις 10-12-2014 απεβίωσε χωρίς να αφήσει διαθήκη, ο ……………. ., κάτοικος εν ζωή Πειραιώς Αττικής, αδερφός της πρώτης εξ αυτών και θείος των υπολοίπων (που τυγχάνουν τέκνα και εγγονοί της πρώτης ενάγουσας, κατά τις γενόμενες διακρίσεις), ο οποίος κατέλιπε εξ αδιαθέτου κληρονόμους του, τη σύζυγο του, ………. και τα τέκνα του ….. και ………….., που την 1-4-2014 αποποιήθηκαν νόμιμα την επελθούσα σε αυτές κατάχρεη κληρονομία του, ότι οι ίδιοι αγνοούσαν το γεγονός της αποποίησης και της συνακόλουθης κληρονομικής διαδοχής της πρώτης εξ αυτών έως την 1-4-2021, οπότε επιδόθηκε σε αυτήν βεβαίωση υποβληθείσας αίτησης επαναπροσδιορισμού κατά τις διατάξεις του ν. 4745/ 2020 της με αριθμό κατάθεσης …………./2013 αίτησης ενώπιον του Ειρηνοδικείου Πειραιώς, του θανόντος και της συζύγου του για υπαγωγή τους στο νόμο 3869/2010 (ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων προσώπων), στρεφόμενης κατά των εναγομένων πιστωτικών ιδρυμάτων, και ότι ευθύς στις 11-5-2021 προχώρησαν στην αποποίηση της κληρονομίας με σχετικές δηλώσεις τους ενώπιον του Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Πειραιώς. Ζητούσαν δε, επικαλούμενοι πρόδηλο έννομο συμφέρον, να αναγνωρισθεί η εγκυρότητα της ως άνω εκ μέρους τους αποποίησης της κληρονομίας του αποβιώσαντος συγγενή τους, άλλως να ακυρωθεί λόγω ουσιώδους πλάνης η πλασματική αποδοχή της κληρονομίας αυτού και να τους παρασχεθεί νέα προθεσμία για να προβούν σε νόμιμη αποποίηση της. Περαιτέρω, με την ασκηθείσα με αυτοτελές δικόγραφο με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …………/ 2021 αυτοτελή πρόσθετη παρέμβαση η εταιρία με την επωνυμία «………………» παρενέβη στη δίκη υπέρ της δεύτερης εναγόμενης, ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «…………….», επικαλούμενη ως έννομο συμφέρον της, το γεγονός ότι η ίδια έχει καταστεί νόμιμη διαχειρίστρια των απαιτήσεων σε βάρος του αποβιώσαντος …………., οι οποίες στις 15-11-2019 μεταβιβάστηκαν στην αλλοδαπή εταιρεία ειδικού σκοπού με την επωνυμία «…………». Η ως άνω αγωγή και αυτοτελής πρόσθετη παρέμβαση συνεκδικάσθηκαν με την εκκαλουμένη απόφαση και η μεν αυτοτελής πρόσθετη παρέμβαση απορρίφθηκε ως απαράδεκτη ελλείψει άμεσου έννομου συμφέροντος, διότι η αλλοδαπή εταιρεία ειδικού σκοπού κατέστη ειδικός διάδοχος των εν λόγω απαιτήσεων πριν την κατάθεση της ένδικης αγωγής στις 30-9-2021, η δε αγωγή απορρίφθηκε ως απαράδεκτη ως προς μεν τη δεύτερη, την τρίτη, τον τέταρτο και τον πέμπτο των εναγομένων, ελλείψει εννόμου συμφέροντος, καθόσον αυτοί δεν φέρονται να έχουν καταστεί εισέτι κληρονόμοι του αποβιώσαντος, αδερφού της μητέρας και γιαγιάς τους, πρώτης εναγομένης, και ως προς τις εναγόμενες τράπεζες, επειδή η πρώτη και δεύτερη εξ αυτών είχαν ήδη μεταβιβάσει λόγω τιτλοποίησης της απαιτήσεις τους σε βάρος του ………….. ήδη πριν την κατάθεση της αγωγής, ενώ η τρίτη εναγόμενη έπαυσε να υφίσταται ως νομικό πρόσωπο λόγω συγχώνευσης με απορρόφηση από την ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «…………», ομοίως πριν την κατάθεση της αγωγής. Επίσης, η αγωγή απορρίφθηκε κατά την κύρια βάση της, με αίτημα την αναγνώριση της εγκυρότητας της εκ μέρους των εναγόντων αποποίησης της κληρονομίας του ……………, ως μη νόμιμη. Κατά της απόφασης αυτής ασκήθηκε η ένδικη έφεση, με την οποία προβάλλονται λόγοι, που ανάγονται στην εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου, και ζητείται η εξαφάνιση της εκκαλουμένης, ώστε η αγωγή να γίνει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη.
ΙΙΙ. Κατά το άρθρο 1857 εδ. β περ. α’ , γ’ και δ’ του ίδιου Κώδικα, η αποδοχή της κληρονομίας που οφείλεται σε πλάνη κρίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για τις δικαιοπραξίες, η δε πλάνη σχετικά με το ενεργητικό ή το παθητικό της κληρονομίας δεν θεωρείται ουσιώδης, ενώ οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται και σε αποδοχή που συνεπάγεται από την παραμέληση της προθεσμίας για αποποίηση, κατά δε το άρθρο 1901 εδ. α ΑΚ ο κληρονόμος ευθύνεται και με τη δική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομίας. Περαιτέρω, κατά τα άρθρα 140 και 141 ΑΚ, αν κάποιος καταρτίζει δικαιοπραξία και η δήλωση του δεν συμφωνεί από ουσιώδη πλάνη με τη βούλησή του, έχει δικαίωμα να ζητήσει την ακύρωση όταν αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την όλη δικαιοπραξία, ώστε αν το πρόσωπο γνώριζε την πραγματική κατάσταση, δεν θα επιχειρούσε τη δικαιοπραξία. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι η αποδοχή της κληρονομίας που συνάγεται από την παραμέληση της προθεσμίας αποποίησης, μπορεί να προσβληθεί από τον κληρονόμο λόγω πλάνης, όταν με τον τρόπο αυτό η συναγόμενη κατά πλάσμα του νόμου αποδοχή δεν συμφωνεί με τη βούλησή του, από ουσιώδη πλάνη, δηλαδή από άγνοια ή εσφαλμένη γνώση της κατάστασης που διαμόρφωσε τη βούλησή του, όταν αυτή αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την αποδοχή της κληρονομίας, ώστε αν ο κληρονόμος γνώριζε την αληθινή κατάσταση ως προς το σημείο αυτό, δε θα άφηνε να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αποποίησης. Η εσφαλμένη δε γνώση ή άγνοια, που δημιουργεί τη μεταξύ βούλησης και δήλωσης διάσταση, η οποία όταν είναι ουσιώδης θεμελιώνει δικαίωμα προσβολής της δήλωσης λόγω πλάνης, μπορεί να οφείλεται και σε άγνοια ή εσφαλμένη γνώση των προαναφερομένων νομικών διατάξεων για την αποδοχή της κληρονομίας. Υπάρχει δε πλάνη περί το δίκαιο της αποδοχής της κληρονομίας και όταν ο κληρονόμος τελεί σε άγνοια που ανάγεται α) στο σύστημα της κτήσης της κληρονομίας κατά τον ΑΚ που επέρχεται αμέσως μετά το θάνατο του κληρονομουμένου, οπότε η προθεσμία του άρθρου 1847 ΑΚ δεν αρχίζει, γιατί η άγνοια αποκλείει την γνώση της επαγωγής της κληρονομίας και β) σε άγνοια μόνο της ύπαρξης της προθεσμίας του άρθρου 1847 ΑΚ προς αποποίηση ή της κατά το άρθρο 1850 ΑΚ νομικής σημασίας της παρόδου της προθεσμίας αυτής άπρακτης (Ολ ΑΠ 3/1989, ΑΠ 827/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, γνώση της επαγωγής, ως γεγονός της έναρξης της τετράμηνης προθεσμίας, νοείται η γνώση από τον κληρονόμο του θανάτου του κληρονομούμενου, γνώση δε του λόγου επαγωγής συνιστά η εκ διαθήκης ή κατά την εξ αδιαθέτου διαδοχή κλήση του κληρονόμου στην κληρονομιά. Εξάλλου, όταν πρόκειται για εξ αδιαθέτου διαδοχή, οπότε η συγγενική σχέση μεταξύ κληρονόμου και κληρονομουμένου είναι από την αρχή δεδομένη και γνωστός στον κληρονόμο ο χρόνος του θανάτου του κληρονομούμενου, η τετράμηνη προς αποποίηση προθεσμία αρχίζει κατά κανόνα (εκτός συνδρομής μεταγενέστερων της επαγωγής γεγονότων, όπως έκπτωση του προηγουμένου, αποποίηση κλπ.) από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση του θανάτου του κληρονομούμενου συγγενούς του. Όταν ο κληρονόμος αποποιηθεί νομίμως και εμπροθέσμως την επαχθείσα σε αυτόν κληρονομιά, θεωρείται η προς τον αποποιηθέντα επαγωγή ότι δεν έγινε και η κληρονομιά επάγεται σ’ εκείνον, ο οποίος θα καλούνταν αν ο αποποιηθείς δε ζούσε κατά το χρόνο του θανάτου του κληρονομούμενου. Στην περίπτωση αυτή η προθεσμία της αποποίησης της κληρονομιάς στη μερίδα εκείνου που αποποιήθηκε δεν αρχίζει από τη γνώση του θανάτου του κληρονομουμένου, αλλά από τη γνώση της αποποίησης, διότι στην περίπτωση αυτή η επαγωγή της κληρονομιάς συνδέεται με γεγονότα μεταγενέστερα του θανάτου του κληρονομουμένου (αποποίηση). Και ναι μεν και πάλι κατά πλάσμα του νόμου ο χρόνος επαγωγής ανατρέχει στο χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου σαν να μην υπήρχε εκείνος που αποποιήθηκε, όμως, όπου ο νόμος απαιτεί για κάποια νομική ενέργεια γνώση της επαγωγής εννοεί και τα μεταγενέστερα αυτά γεγονότα προ της γνώσεως των οποίων η προς αποποίηση προθεσμία δεν αρχίζει (ΑΠ 1534/2011, ΑΠ 426/2002, ΕφΘεσ 1920/2013 ΤΝΠ Νόμος).
ΙV. Από τα νομίμως προσκομιζόμενα έγγραφα προέκυψαν τα ακόλουθα: Η πρώτη εναγομένη, και ήδη πρώτη εφεσίβλητη, τραπεζική εταιρία, μεταβίβασε τις απορρέουσες από την από 16-12-2000 σύμβαση παροχής πίστωσης απαιτήσεις της έναντι του αποβιώσαντος, ……….., στην εδρεύουσα στο …………. Ιρλανδίας αλλοδαπή εταιρεία ειδικού σκοπού με την επωνυμία «………..», δυνάμει της από 14-12-2018 σύμβασης πώλησης και μεταβίβασης απαιτήσεων (ν. 4354/2015), που καταχωρίσθηκε νομίμως στις 17-12-2018 στο δημόσιο βιβλίο του άρθρου 3 του Ν.2844/2000 του Ενεχυροφυλακείου Αθηνών (τόμος:….. αυξ.αριθ.:……, αριθ.πρωτ.:……/17-12-2018), με συνέπεια η τελευταία να καταστεί ειδική διάδοχός της ήδη πριν την κατάθεση της αγωγής στις 30-9-2021 και την επέλευση της εκκρεμοδικίας με την επακολουθήσασα επίδοση του δικογράφου αυτής, και, η ίδια να μην φέρει έκτοτε την ιδιότητα της δανείστριας της κληρονομίας. Επισημαίνεται σχετικώς, ότι η μεταβίβαση απαίτησης κατά το νόμο 4354/2015 επέρχεται από την καταχώριση της σχετικής σύμβασης στο βιβλίο του ενεχυροφυλακείου (άρθρο 3 παρ. 3 εδ. 3), οπότε, η εκδοχέας εταιρεία αποκτά αμέσως δικαιώματα έναντι του οφειλέτη και τρίτων (άρθρο 3 παρ. 4 εδ. 2), χωρίς τούτο να εξαρτάται από την αναγγελία της εκχώρησης στον οφειλέτη, σε αντίθεση με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 460 ΑΚ. Δεν τίθεται επομένως ζήτημα inter partes ενέργειας της εκχώρησης, όπως στην περίπτωση του άρθρου 455 ΑΚ. (βλ. Ζαφ. Τσολακίδη, Μεταβίβαση απαιτήσεων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ΧρΙΔ, 2016, σελ. 649), ενώ ως μόνη συνέπεια από την μη αναγγελία της εκχώρησης στον οφειλέτη ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ότι η «καταβολή προς το πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα πριν από την αναγγελία ελευθερώνει τον δανειολήπτη έναντι του μεταβιβάζοντος και των ελκόντων δικαιώματα από την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου». [3 παρ. 4 εδ. 2]. Τέλος, ουδεμία επιρροή στην απαράδεκτη εναγωγή της ως άνω εναγόμενης ασκεί το γεγονός ότι αυτή δεν γνωστοποίησε στους ενάγοντες την μεταβίβαση των απαιτήσεων της σε βάρος του κληρονομουμένου κατά τη διαδικασία της εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς, που σε κάθε περίπτωση έπεται χρονικά της άσκησης της αγωγής. Ως εκ τούτου, η ανωτέρω Τραπεζική εταιρία δεν νομιμοποιείται εν προκειμένω παθητικά ως εναγόμενη στην αγωγή, όπως ορθώς έκρινε και το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, που την απέρριψε για τον λόγο αυτό ως προς αυτή, τα όσα δε περί του αντιθέτου προβάλλει η πρώτη εκκαλούσα με τον δεύτερο λόγο της έφεσης της τυγχάνουν απορριπτέα ως αβάσιμα. Κατόπιν τούτου, η έφεση πρέπει να απορριφθεί ως προς την πρώτη εφεσίβλητη ως ουσιαστικά αβάσιμη και τα δικαστικά έξοδα αυτής και της πρώτης εκκαλούσας του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας να συμψηφιστούν μεταξύ τους (άρθρο 179 τελ. εδ. ΚΠολΔ). Ωστόσο, αναφορικά με την δεύτερη εναγόμενη και ήδη δεύτερη εφεσίβλητη, αποδείχθηκε ότι αυτή, σε αντίθεση με τα όσα διατείνεται, δεν είχε μεταβιβάσει κατα τον ανωτέρω κρίσιμο χρόνο επέλευσης της εκκρεμοδικίας το σύνολο των απαιτήσεων της έναντι του ………… Ειδικότερα, αυτή διατηρούσε σε βάρος του κατά τον χρόνο θανάτου του απαιτήσεις απορρέουσες από τις συμβάσεις με αριθμό …….. (χορήγησης πίστωσης με πιστωτική κάρτα), …….. (καταναλωτικού δανείου), …….. (καταναλωτικού δανείου), . ……… (χορήγησης πίστωσης με πιστωτική κάρτα), οι οποίες αναφέρονται και στην με αριθμό …………/2013 αίτηση, που άσκησε ο τελευταίος με την σύζυγο του ενώπιον του Ειρηνοδικείου Πειραιώς, για να πετύχει την υπαγωγή τους στο νόμο 3869/2010. Τις εν λόγω απαιτήσεις η δεύτερη εφεσίβλητη ισχυρίζεται ότι μεταβίβασε βάσει των διατάξεων του Ν. 4354/2015, στην αλλοδαπή εταιρεία ειδικού σκοπού με την επωνυμία «…………”, με έδρα το ……….. των ΗΠΑ, με την από 15 Νοεμβρίου 2019 Σύμβαση Πώλησης και Μεταβίβασης Απαιτήσεων, που καταχωρίσθηκε νομίμως στο δημόσιο βιβλίο του άρθρου 3 του Ν. 2844/2000 του Ενεχυροφυλακείου Αθηνών (τόμος:… αυξ.αριθ.:…, αριθ.πρωτ. ……/15-11-2019). Εν τούτοις, στο προσκομιζόμενο απόσπασμα εκχωρημένων δανείων της ως άνω σύμβασης μεταβίβασης απαιτήσεων σελ. 1199 (που αποτελεί τη μοναδική σελίδα που προσκομίζεται εν προκειμένω), που ομοίως καταχωρήθηκε νομίμως κατά τα ανωτέρω, αναφέρεται μόνον η απορρέουσα από την προαναφερόμενη υπ’αρίθμ. …….. σύμβαση καταναλωτικού δανείου απαίτησή της σε βάρος του …….., ως προς την οποία η τελευταία αλλοδαπή εταιρία πράγματι κατέστη ειδική διάδοχος της δεύτερης εφεσίβλητης, ενώ οι λοιπές σε βάρος του απαιτήσεις της ουδόλως εμφανίζονται στο εν λόγω απόσπασμα ως εκχωρηθείσες, με συνέπεια να μην αποδεικνύεται η επικαλούμενη μεταβίβαση τους. Ως εκ τούτου, η δεύτερη εφεσίβλητη εξακολουθεί να είναι δανείστρια της κληρονομίας του ………… και ως τέτοια νομιμοποιείται παθητικώς στη σε βάρος της ασκηθείσα αγωγή, το δε πρωτοβάθμιο Δικαστήριο εσφαλμένα απέρριψε την αγωγή ως παθητικά ανομιμοποίητη ως προς αυτήν, του σχετικού δεύτερου λόγου της έφεσης γενομένου δεκτού ως ουσιαστικά βάσιμου κατά το σκέλος αυτό.
V. Περαιτέρω, με τον πρώτο λόγο της έφεσης η πρώτη εκκαλούσα παραπονείται για εσφαλμένη απόρριψη ως μη νόμιμης της αγωγής, κατά τη κύρια βάση της, με αίτημα την αναγνώριση της εγκυρότητας της εκ μέρους της αποποίησης της κληρονομίας του …………, που έγινε στις 11-5-2021, εντός της τετράμηνης προθεσμίας απο τότε που αυτή πληροφορήθηκε το πρώτον (στις 1-4-2021) την αποποίηση των κληρονόμων πρώτης τάξης, συζύγου και τέκνων του κληρονομουμένου, και τη συνακόλουθη επαγωγή της κληρονομίας στην ίδια. Η αγωγή με αυτό το αίτημα τυγχάνει νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1710, 1711 εδ.β`, 1813,1814,1819, 1846,1847 παρ. 1 εδ. α’, 1848 παρ.1, 1856 ΑΚ και 70 ΚΠολΔ, το δε πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που με την εκκαλούμενη απόφασή του απέρριψε το αίτημα αυτό ως νόμω αβάσιμο, διότι έκρινε ότι έπρεπε να προηγηθεί η τελεσίδικη ακύρωση της πλασματικής αποδοχής της κληρονομιάς, η οποία είχε επέλθει λόγω της άπρακτης παρέλευσης της τετράμηνης προθεσμίας προς αποποίηση, που αφετηριάστηκε την επομένη των αποποιήσεων των προηγούμενων της -πρώτης ενάγουσας- κληθέντων στην κληρονομιά κληρονόμων, εσφαλμένα, σύμφωνα με τα παραπάνω, ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο. Ειδικότερα, βάσει των ιστορούμενων στην αγωγή πραγματικών περιστατικών η νόμιμη προθεσμία για αποποίηση της κληρονομίας εκ μέρους της πρώτης ενάγουσας φέρεται να ξεκίνησε στις 1-4-2021, ήτοι αφότου περιήλθε σε γνώση της ο λόγος της επαγωγής σε αυτήν της κληρονομίας (δηλαδή η αποποίηση των προηγούμενων κληρονόμων), που εν προκειμένω πρόκειται για γεγονός μεταγενέστερο του θανάτου του κληρονομουμένου αδερφού της, με συνέπεια η επακολουθήσασα στις 11-5-2021 εκ μέρους της αποποίηση της κληρονομιας αυτού να έλαβε χώρα εντός της τετράμηνης προθεσμίας, που ορίζει ο νόμος, και να μην υφίσταται καταρχήν περίπτωση εκ μέρους της παραμέλησης της προθεσμίας και παρέλευσης αυτής απράκτου, ώστε να τίθεται ζήτημα εκ μέρους της πλασματικής αποδοχής της κληρονομίας, η ακύρωση της οποίας ζητείται μόνον επικουρικώς με την αγωγή (βλ. και ΕφΛαρ 101/2022 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Συνεπώς, ο ερευνώμενος λόγος της έφεσης πρέπει να γίνει δεκτός ως ουσιαστικά βάσιμος. Κατόπιν τούτου, πρέπει, γενομένης δεκτής της έφεσης της πρώτης εκκαλούσας ως ουσιαστικά βάσιμης, να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση ως προς αυτήν και την δεύτερη εφεσίβλητη, και, αφού κρατηθεί η υπόθεση από το Δικαστήριο αυτό, να ερευνηθεί περαιτέρω η ένδικη αγωγή κατά την κύρια βάση της ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα (άρθρο 535 παρ. 1 ΚΠολΔ).
VI. Από τις με αριθμούς ΔΣΑ ΕΒ ……./30-12-2021 και ……… /30-12-2021 ένορκες βεβαιώσεις, για τις οποίες κλήθηκαν νόμιμα οι αντίδικοι (βλ. τις με αριθμούς …, … και …./24-12-2021 εκθέσεις επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας του Εφετείου Αθηνών, …….), και τα νομίμως προσκομιζόμενα με επίκληση έγγραφα αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Στις 10-12-2014 απεβίωσε στο Γ. Ν Θριάσιο ο …………., κάτοικος εν ζωή Πειραιώς Αττικής, χωρίς να αφήσει διαθήκη. Κατα τον χρόνο θανάτου του κατέλιπε πλησιέστερους συγγενείς του τη σύζυγό του ‘………. και τα τέκνα τους, … και ……, που αποποιήθηκαν νομοτύπως και εμπροθέσμως την κατάχρεη κληρονομία του στις 1-4-2014. Η πρώτη ενάγουσα, αδερφή του θανόντος, η οποία λόγω οικογενειακών διαφορών δεν διατηρούσε ούτε καν τυπικές σχέσεις με αυτόν και την οικογένεια του, πληροφορήθηκε το πρώτον τις ως άνω αποποιήσεις των άμεσων κληρονόμων του, στις 1-4-2021, οπότε επιδόθηκε σε αυτήν βεβαίωση υποβληθείσας αίτησης επαναπροσδιορισμού κατά τις διατάξεις του ν. 4745/ 2020 της με αριθμό κατάθεσης …………../ 2013 αίτησης ενώπιον του Ειρηνοδικείου Πειραιώς, του θανόντος και της συζύγου του για υπαγωγή τους στο νόμο 3869/ 2010 (ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων προσώπων), στρεφόμενης κατά των εναγομένων πιστωτικών ιδρυμάτων, ευθύς δε στις 11-5-2021 προχώρησε στην αποποίηση της κληρονομίας με την υπ’αρίθμ. ……./2021 δήλωση της ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Πειραιώς. Τα ανωτέρω, και δη τη γνώση της πρώτης ενάγουσας για την αποποίηση της επίδικης κληρονομίας από τους προηγούμενους κληρονόμους το πρώτον στις 1-4-2021 επιβεβαίωσαν με σαφήνεια και από προσωπική τους αντίληψη και οι . ……………., πεθερά της τρίτης ενάγουσας, και …………, οικογενειακή φίλη της πρώτης ενάγουσας με τις υπ’ αριθμ. ΔΣΑ ΕΒ ….. 2021 και …………… 2021 ένορκες βεβαιώσεις τους ενώπιον της δικηγόρου ……….. Εξάλλου, η δήλωση αυτής έγινε εμπρόθεσμα εντός της τετράμηνης προθεσμίας από τη γνώση της των μεταγενέστερων του θανάτου του κληρονομουμένου περιστατικών, εξαιτίας των οποίων η κληρονομιά επήχθη στην ίδια, δηλαδή των δηλώσεων αποποίησης της κληρονομιάς από τους προ αυτής καλούμενους στην κληρονομιά κληρονόμους (άρθρο 1847 παρ.1 ΑΚ). Κατόπιν τούτων, ενόψει και του προδήλου εννόμου συμφέροντος της πρώτης ενάγουσας να αρθεί κάθε αβεβαιότητα αναφορικά με το έγκυρο της εκ μέρους της αποποίησης της κληρονομίας του ……………. έναντι των δανειστών της κληρονομίας του, πρέπει να γίνει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη η αγωγή κατά την κύρια βάση της και να αναγνωρισθεί η εγκυρότητα της επίδικης δήλωσης αποποίησης αυτής, τα δε δικαστικά έξοδα των ανωτέρω διαδίκων (πρώτης εκκαλούσας και δεύτερης εφεσίβλητης) αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας να συμψηφιστούν μεταξύ τους (άρθρο 179 τελ. εδ. ΚΠολΔ), και να διαταχθεί η απόδοση στην πρώτη εκκαλούσα του κατατεθέντος για την άσκηση της έφεσης παραβόλου (άρθρο 495 παρ. 3 ΚΠολΔ), κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ την έφεση με την παρουσία των διαδίκων.
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ τυπικά την έφεση ως προς την τρίτη εφεσίβλητη και τη δεύτερη, την τρίτη, τον τέταρτο και τον πέμπτο των εκκαλούντων.
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα της παριστάμενης διαδόχου της τρίτης εφεσίβλητης και των εκκαλούντων, καθώς και της πρώτης και της δεύτερης εφεσίβλητης και των δεύτερης, τρίτης, τέταρτου και πέμπτου των εκκαλούντων του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας μεταξύ τους.
ΔΕΧΕΤΑΙ την έφεση τυπικά ως προς την πρώτη και τη δεύτερη εφεσίβλητη και απορρίπτει αυτήν στην ουσία της ως προς την πρώτη εφεσίβλητη.
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα της πρώτης εκκαλούσας και της πρώτης εφεσίβλητης του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας μεταξύ τους.
ΔΕΧΕΤΑΙ την έφεση στην ουσία της ως προς τη δεύτερη εφεσίβλητη.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την με αριθμό 1680/2023 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, κατά το μέρος της με το οποίο απορρίφθηκε η με αριθμό κατάθεσης …………../2021 αγωγή ως παθητικά ανομιμοποίητη ως προς τη δεύτερη εναγόμενη και η κύρια βάση της ως μη νόμιμη.
ΚΡΑΤΕΙ και ΔΙΚΑΖΕΙ την υπόθεση κατά το αντίστοιχο μέρος της μεταξύ της πρώτης ενάγουσας και της δεύτερης εναγόμενης.
ΔΕΧΕΤΑΙ την αγωγή ως προς την δεύτερη εναγόμενη κατά την κύρια βάση της.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ την εγκυρότητα της με αριθμό …../2021 δήλωσης της πρώτης ενάγουσας ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Πειραιώς περί αποποίησης της κληρονομίας του …………., που απεβίωσε στις 10-12-2014 .
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την απόδοση στην πρώτη ενάγουσα-εκκαλούσα του με αριθμό ……………./ 2023 παραβόλου.
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα της πρώτης εκκαλούσας και της δεύτερης εφεσίβλητης αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας μεταξύ τους.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στις 3/7/2025 και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού στις 10/9/2025 με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξούσιους αυτών δικηγόρους.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ