Αριθμός 649 /2025
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Τμήμα Ναυτικό
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Μαρία Παπαδογρηγοράκου, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από την Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Ε.Δ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις …………….., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των :
ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ: Εταιρεία με την επωνυμία «…………..» («……………»), η οποία εδρεύει στην …….. Αττικής (οδός ………) και εκπροσωπείται νόμιμα, με ΑΦΜ ……….., εκπροσωπήθηκε δε από την πληρεξούσιά της δικηγόρο Μαρία Αρβανίτη (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΟΥ: ……………. ο οποίος εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσιά του δικηγόρο Άννα Κοντοσέα [Γ. ΚΟΝΤΟΣΕΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΕ] (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).
Ο εφεσίβλητος άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 27.12.2023 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ……………./2023) αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ. 2786/2024 απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου, που δέχθηκε εν μέρει την αγωγή.
Την απόφαση αυτή προσέβαλε ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου η εναγόμενη και ήδη εκκαλούσα με την από 14.10.2024 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ΠΡΩΤ …………/2024-ΓΑΚ/ΕΑΚ ΕΦΕΤ ……../2024) έφεσή του, της οποίας δικάσιμος ορίσθηκε η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας απόφασης.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, οι οποίοι παραστάθηκαν με δήλωση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους με τις έγγραφες προτάσεις που προκατέθεσαν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινομένη με αριθμό κατάθεσης …………/14.10.2024 και αριθμό προσδιορισμού ………../16.10.2024 έφεση κατά της με αριθμό 2786/20.8.2024 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε, κατά την ειδική διαδικασία των άρθρων 614 αρ.3 και 621 επ. του ΚΠολΔ, αντιμωλία των διαδίκων, επί της με αριθμό ………………/2023 αγωγής της εν μέρει ηττηθείσας στον πρώτο βαθμό εργοδότριας ανώνυμης ναυτιλιακής εταιρίας, έχει ασκηθεί σύμφωνα με τις νόμιμες διατυπώσεις με κατάθεση αυτής στη Γραμματεία του Πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου αρμοδίως σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 18 παρ. 2γ του και άρθρο 19 του ΚΠολΔ όπως ισχύει από 16.9.2024 σύμφωνα με τα άρθρα 4 παρ. 1 και 120 παρ. 1 του ν. 5134/2024 καθόσον το αίτημα της αγωγής ανερχόταν στις 37.093,14 ευρώ και άρθρο 19 του ΚΠολΔ, και εμπροθέσμως, εντός της διετούς καταχρηστικής προθεσμίας από την έκδοση της εκκαλουμένης αφού δεν προκύπτει επίδοση της ούτε οι διάδικοι επικαλούνται τέτοια (άρθρα 495 παρ. 1 και 4, 511, 513 παρ. 1 περ. β, 516 παρ. 1, 517, 518 παρ. 2 και 591 παρ. 1 του ΚΠολΔ). Πρέπει επομένως η κρινόμενη έφεση και να γίνει δεκτή κατά το τυπικό της μέρος και να ερευνηθεί περαιτέρω κατ’ ουσίαν κατά την ίδια παραπάνω ειδική διαδικασία (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ), δεδομένου ότι ως προς τις διαφορές αυτές υπάρχει απαλλαγή από το παράβολο εφέσεως του άρθρου 495 παρ. 3 του ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά το ν. 4055/2012, ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της (άρθρο 533 του ΚΠολΔ).
Με την ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου με αριθμό κατάθεσης ………………/2023 αγωγή της ο ενάγων εξέθετε ότι µε διαδοχικές συµβάσεις ναυτικής εργασίας αορίστου χρόνου, που κατήρτισε µε την ήδη εκκαλούσα εναγόµενη, πλοιοκτήτρια του υπό ελληνική σηµαία και µε αριθµό νηολογίου Πειραιά ……… Ε/Γ-Ο/Γ πλοίου “BS2” ναυτολογήθηκε με την ειδικότητα του μάγειρα Γ’, κατά τα εκτιθέμενα στην αγωγή χρονικά διαστήματα, εντός της χρονικής περιόδου από 16.6.2021 έως και 4.8.2023, αντί των προβλεπόμενων από την οικεία Συλλογική Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας (στο εξής ΣΣΝΕ) Πληρωμάτων Επιβατηγών Ακτοπλοϊκών Πλοίων των ετών 2022 και 2023 οι οποίες θα εφαρμόζονταν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου του κάθε έτους. Ότι από την απασχόληση του έως τις 4.8.2023 οπότε και λύθηκε η σύμβαση του χωρίς δική του υπαιτιότητα, διατηρεί αξιώσεις για πρόσθετη αμοιβή λόγω υπερωριακής απασχόλησης, διαφορά επιδομάτων εορτών των ετών 2021 και 2022, διαφορά επί της αμοιβής δρομολογίων εξπρές, αποζημίωση για μη χορήγηση άδειας διανυκτέρευσης και διαφορά επί της αποζημίωσης απόλυσής του, που ανέρχονταν συνολικά στο ποσό των 37.093,14 ευρώ. Ακολούθως αιτήθηκε να υποχρεωθεί η εναγομένη να του καταβάλει με προσωρινά εκτελεστή απόφαση του ποσό των 25.490,60 ευρώ λόγω υπερωριακής απασχόλησης και επιπλέον αναγνωριστεί ότι η εναγομένη οφείλει να του καταβάλει για τις λοιπές αιτίες το ποσό των 11.602,54 ευρώ εντόκως από την τελευταία απόλυση του άλλως από την επίδοση της αγωγής. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο έκρινε ότι έχει υλική, λειτουργική και τοπική αρμοδιότητα προς εκδίκαση της υπόθεσης με βάση τις διατάξεις των άρθρων 14 παρ. 2, 33 του ΚΠολΔ και 51 παρ. 3α του ν. 2172/1993 λόγω του ναυτικού χαρακτήρα της διαφοράς κατά την ειδική διαδικασία περί περιουσιακών διαφορών και αφού έκρινε ότι η αγωγή είναι ορισμένη και νόμιμη με έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 648επ. 341επ. ΑΚ 166, 182, 183 και 185 του ΚΙΝΔ (ν. 5020/2023) σε συνδυασμό με τη Συλλογική Σύμβαση ναυτικής εργασίας πληρωμάτων επιβατηγών ακτοπλοϊκών πλοίων του έτους 2023 που κυρώθηκε με τη με αριθμό υα 2242.5-1.5/8785/2022 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και νησιωτικής πολιτικής (φεκ β 663/15.02.2022) και της αντίστοιχης του έτους 2023 που κυρώθηκε με την υα 2242.5-1.5/51894/2023 (φεκ β 4621/19.7.2023) και την υα 70109/8008 της 14.12.1981/7.1.1982 περί επιδομάτων εορτών τη δέχθηκε κατά ένα μέρος ως ουσιαστικά βάσιμη και αφενός υποχρέωσε την εναγομένη εργοδότρια να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των 15.730 ευρώ και επιπλέον αναγνώρισε την υποχρέωση της να του καταβάλει για τις αναφερόμενες λοιπές πλην υπερωριακής αμοιβής αιτίες το ποσό των 8.554,43 ευρώ. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται ήδη η εργοδότρια με την κρινόμενη έφεση της και τους διαλαμβανόμενους σε αυτή λόγους για κακή εκτίμηση αποδεικτικού υλικού επειδή έγινε δεκτό ότι ο ενάγων εργαζόταν ημερησίως επί 12 ωρο απασχολούμενος υπερωριακώς και ακολούθως συνυπολογίστηκαν εσφαλμένα και τα λοιπά αγωγικά κονδύλια, και διότι κρίθηκε εσφαλμένα ότι του οφείλεται αποζημίωση διανυκτερεύσεων και απόλυσης.
Σύμφωνα με την προαναφερόμενη σσνε πληρωμάτων ακτοπλοϊκών επιβατηγών πλοίων των ετών 2022 και 2023, οι ώρες της υποχρεωτικής εβδομαδιαίας εργασίας εν πλω και στο λιμάνι ορίζονται σε σαράντα (40) εβδομαδιαίως δηλαδή οκτώ (8) ώρες την ημέρα από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή, της εργασίας του Σαββάτου και των αργιών αμειβομένης υπερωριακώς. Το οκτάωρο της Κυριακής πληρώνεται με επίδομα που προβλέπεται στη σύμβαση. Για την πρόσθετη (υπερωριακή) εργασία περί της οποίας, η προκύπτουσα εκ της εφαρμογής της υπερωριακή αμοιβή του ναυτικού προσαυξάνεται κατά 25%. Για την πρόσθετη υπερωριακή απασχόληση του πληρώματος κατά τα Σάββατα και τις αργίες, όπως αυτές ορίζονται από το άρθρον 18 της παρούσης, καταβάλλεται υπερωριακή αμοιβή η προσδιοριζόμενη από την παρόντος άρθρου, προσαυξημένη κατά ποσοστό 50% για όλες τις ώρες της υπερωριακής απασχόλησης Σαββάτου και αργιών. Οι κατωτέρω κατονομαζόμενες θρησκευτικές εορτές θεωρούνται ως ημέρες αργίας. Εργασίες εκτελούμενες κατά τις αργίες αυτές εν πλω και στο λιμάνι αμείβονται υπερωριακώς, σύμφωνα με την παραγρ. 5 του άρθρου 13 της Συλλογικής Σύμβασης… α. Η 1η του Έτους, β. Η εορτή των Θεοφανείων. γ. Η Καθαρή Δευτέρα, δ. Η 25η Μαρτίου, ε. Η Μεγάλη Παρασκευή, στ. Η Δευτέρα του Πάσχα. ζ. Η ημέρα του Αγίου Γεωργίου, η. Η 1η Μαΐου. θ. Η ημέρα της Αναλήψεως. ι. Η 15η Αυγούστου. ια. Η 14η Σεπτεμβρίου, ιβ. Η 28η Οκτωβρίου, ιγ. Η ημέρα του Αγίου Νικολάου. ιδ. Η ημέρα των Χριστουγέννων, ιε. Η δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων». Στο άρθρο 20 της ίδιας ΣΣΝΕ προβλέπονται τα κάτωθι:”1. Εάν ο ναυτικός διαταχθεί να εκτελέσει πρόσθετη εργασία, πέραν δηλαδή των κεκανονισμένων ωρών, είναι υποχρεωμένος να την εκτελέσει, δεν δύναται όμως η πρόσθετος αυτή εργασία να υπερβαίνει τις τέσσαρες ώρες εντός του 24ώρου. 2. Για την πρόσθετη αυτή εργασία ο εκτελέσας αυτήν ναυτικός δικαιούται σε πρόσθετη αμοιβή (υπερωρία) η οποία υπολογίζεται ως εξής: Το ποσόν του μισθού ενεργείας του άρθρου 2 παραγρ.1 διαιρείται δια των ωρών της μηνιαίας υποχρεωτικής απασχολήσεως, τούτων εξευρισκομένων δια της διαιρέσεως των εβδομάδων του έτους δια δώδεκα μηνών και του πολλαπλασιασμού του εκ της διαιρέσεως ταύτης προκύπτοντος πηλίκου (4,33) επί τας ώρας της εκάστοτε ισχυούσης εβδομαδιαίας υποχρεωτικής απασχολήσεως. Βάσει του ανωτέρω υπολογισμού οι ώρες μηνιαίας υποχρεωτικής απασχολήσεως ανέρχονται εις (173). 3. Για κάθε πρόσθετη εργασία πέραν δηλαδή των κεκανονισμένων ωρών, η υπερωριακή αμοιβή των ναυτικών που προκύπτει από την εφαρμογή της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, προσαυξάνεται κατά ποσοστό 25%. 3α. Για την πρόσθετη υπερωριακή απασχόληση του πληρώματος κατά τα Σάββατα, και τις αργίες, όπως αυτές ορίζονται από το άρθρο 10 της παρούσης, καταβάλλεται υπερωριακή αμοιβή ίση με το 1/173 του μισθού ενεργείας του άρθρου 2 παραγρ. 1, προσαυξημένου κατά ποσοστό 50%, για όλες τις ώρες της υπερωριακής απασχόλησης κατά τα Σάββατα και τις αργίες”. Επίσης στην εκάστοτε σσνε ορίζεται επακριβώς το ωρομίσθιο της κάθε ειδικότητας με τις προαναφερόμενες προσαυξήσεις. Εξάλλου από τη διάταξη του άρθρου 14 των προαναφερόμενων ΣΣΝΕ πληρωμάτων Ακτοπλοϊκών Επιβατηγών πλοίων σε συνδυασμό προς εκείνες των §§ 1, 2, 3 και 7 της με αριθμό 70109/8008/14.12.1982 Αποφάσεως του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας «Περί των προϋποθέσεων χορηγήσεως επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα προς τους δικαιούμενους ναυτικούς» (ΦΕΚ Β 1/7.1.1982), με τις οποίες εφαρμόζεται η όμοια με αυτήν με αριθμό 19040/1981 Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας «Χορήγηση επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα στους μισθωτούς όλης της Χώρας που απασχολούνται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου» (ΦΕΚ Β 742/9.12.1981), προκύπτει ότι οι ναυτικοί δικαιούνται επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα. Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι το επίδομα εορτών Χριστουγέννων καταβάλλεται ακέραιο εφόσον η σχέση εργασίας διήρκεσε από 1.5 έως 31.12 και σε διαφορετική περίπτωση καταβάλλονται τα 2/25 του μισθού ή δύο ημερομίσθια για κάθε 19ημερο εργασίας ενώ αναφορικά με το επίδομα εορτών Πάσχα οι ναυτικοί δικαιούνται μισθό 15 μερών, εάν η σχέση εργασίας διήρκεσε καθ’ όλο το διάστημα από 1ης Ιανουαρίου μέχρι 30ής Απριλίου αντιστοίχως, ή 1/15 ημίσεος μηνιαίου μισθού ανά έκαστο οκταήμερο χρονικό διάστημα αντιστοίχως ή ανάλογο κλάσμα επί χρονικού διαστήματος μικρότερου του οκταημέρου, εάν η σχέση εργασίας δεν διήρκεσε καθ’ όλο το διάστημα και από 1ης Ιανουαρίου μέχρι 30ής Απριλίου. Επιπλέον να λεχθεί ότι λαμβάνεται υπόψη ο μισθός που καταβαλλόταν την 15η ημέρα προ του Πάσχα και κάθε άλλη παροχή, εφόσον καταβαλλόταν ή έπρεπε να καταβληθεί από την εργοδότρια ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης εργασίας τακτικά κάθε μήνα ή κατ’ επανάληψη περιοδικά σε ορισμένα χρονικά διαστήματα, δηλαδή το επίδομα Κυριακών, το επίδομα βαρείας και ανθυγιεινής εργασίας, η υπερωριακή αμοιβή, το επίδομα αδείας, η αποζημίωση μη πραγματοποιήσεως αδείας, καθώς και οι λοιπές τακτικές παροχές μεταξύ των οποίων είναι και η τροφοδοσία είτε παρέχεται σε χρήμα είτε αυτουσίως. Τακτικές αποδοχές για την εφαρμογή των διατάξεων της εν λόγω Υπουργικής Απόφασης θεωρούνται ο μισθός καθώς και κάθε άλλη παροχή εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης από το μισθωτό εργασίας, τακτικά κάθε μήνα ή κατ’ επανάληψη περιοδικά, κατά ορισμένα χρονικά διαστήματα του χρόνου. Ως τέτοιες αποδοχές προσδιορίζονται ενδεικτικά στην ανωτέρω Υπουργική Απόφαση : α) η προσαύξηση της νόμιμης και τακτικής εργασίας κατά τις Κυριακές, εφόσον δίνεται στο μισθωτό σταθερά και μόνιμα σαν τακτικό αντάλλαγμα για την παροχή εργασίας κατά τις ανωτέρω ημέρες τακτικά κάθε μήνα, β) η αμοιβή που καταβάλλεται από τον εργοδότη στο μισθωτό για νόμιμη υπερωριακή εργασία. Εφόσον η υπερωριακή αμοιβή για παροχή υπερωριακής εργασίας δεν καταβάλλεται υπό μορφή επιδόματος πάγια και τακτικά ανά μήνα, υπολογίζεται κατά μέσο όρο, αν κατά τα κρίσιμα χρονικά διαστήματα καταβάλλεται τακτικά, γ) το επίδομα αδείας και το αντίτιμο τροφής είτε παρέχεται σε χρήμα είτε αυτουσίως, διότι αποτελεί συμβατικό αντάλλαγμα των υπηρεσιών του ναυτικού, λόγω του είδους και της φύσης της εργασίας του πάνω στο πλοίο (ΑΠ 1013/2003, ΕΝαυτΔ 2003/345, ΕφΠειρ 397/2020 δημ. σε ιστοσελίδα Εφετείου Πειραιώς, ΕφΠειρ. 430/2014, ΕφΠειρ. 361/2014, ΕφΠειρ. 56/2014, ΕφΠειρ. 83/2014, όλες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ 231/2013, ΕφΠειρ 377/2011 τνπ νόμος, ΕφΠειρ. 587/2011 ΕΝαυτΔ 2012/19, ΕφΠειρ. 521/2009, ΕΝαυτΔ 2009/273), καθώς και οι λοιπές τακτικές παροχές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται το επίδομα βαριάς και ανθυγιεινής εργασίας (ΜονΕφΠειρ. 647/2014, ΜονΕφΠειρ. 412/2014, αμφότερες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) και η αποζημίωση μη πραγματοποιήσεως αδείας (ΕφΠειρ 397/2020 ο.π, ΜονΕφΠειρ. 18/2016, ΜονΕφΠειρ. 19/2016, ΜονΕφΠειρ. 371/2016, ΜονΕφΠειρ. 73/2016, ΜονΕφΠειρ. 160/2014, τνπ νόμος), και το επίδομα άγονης γραμμής του άρθρου 7 της σσνε (ΜΕφΠ 442/2023 δημ. σε ιστοσελίδα Εφετείου Πειραιώς).
Από την επανεκτίμηση των ενώπιον της συμβολαιογράφου Πειραιώς με αριθμούς …../7.3.2024 και ………../8.3.2024 ένορκων βεβαιώσεων του ναυτικού και κατοίκου Αρτέμιδος Αττικής ……….. και του ναυτικού και κατοίκου Σαλαμίνος ……….. και της ενώπιον του συμβολαιογράφου Πειραιώς ………. με αριθμό …../2024 ενόρκου βεβαιώσεως του ναυτικού και κατοίκου Κορυδαλλού ………. που δόθηκαν με τις διατυπώσεις των άρθρων 421επ. του ΚΠολΔ και μετά από προηγούμενη κλήτευση του άλλου διάδικου μέρους σύμφωνα με τη με αριθμό …./4.3.2024 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας στην περιφέρεια του Εφετείου Πειραιώς ……….. και τη με αριθμό …./14.5.2024 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στην περιφέρεια του Εφετείου Πειραιώς ………… και του συνόλου των εγγράφων, που οι διάδικοι νομότυπα με επίκληση προσκομίζουν, προκειμένου να χρησιμεύσουν είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα προς άμεση απόδειξη είτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, τα αυτεπαγγέλτως λαμβανόμενα υπόψη διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής (άρθρο 336 παρ. 4 ΚΠολΔ), πλήρως αποδείχθηκαν κατά την κρίση του δικαστηρίου τούτου τα ακόλουθα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά που έχουν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης: Με διαδοχικές συμβάσεις ναυτικής εργασίας αορίστου χρόνου, που καταρτίστηκαν στον Πειραιά μεταξύ του νομίμου εκπροσώπου της εναγομένης, πλοιοκτήτριας του υπό ελληνική σημαία Ε/Γ-Ο/Γ πλοίου bs2 ολικής χωρητικότητας 16.172 κόρων και του ενάγοντος, απογεγραμμένου ναυτικού, ο τελευταίος ναυτολογήθηκε με την ειδικότητα του μάγειρα γ’ στο ανωτέρω πλοίο και παρείχε τις υπηρεσίες του: από τις 16.6.2021 έως τις 17.1.2022 οπότε απολύθηκε στο λιμάνι του Πειραιά λόγω αδείας έως τις 17.2.2022, από τις 4.3.2022 έως τις 25.11.2022 οπότε απολύθηκε αμοιβαία συναινέσει, από τις 14.12.2022 έως τις 28.2.2022 οπότε τα δρομολόγια του πλοίου διακόπηκαν λόγω ετήσιας επιθεώρησης, από 14.3.2023 έως την 3.5.2023 οπότε και απολύθηκε λόγω αδείας έως τις 3.6.2023 και από τις 19.5.2023 έως τις 4.8.2023 οπότε και απολύθηκε στο λιμάνι του Πειραιά αμοιβαία συναινέσει. Από τις ατομικές συμβάσεις ναυτικής εργασίας αποδεικνύεται ότι συμφωνήθηκε κλειστός μισθός ύψους 2.782,83 ευρώ, 2.866,31 ευρώ και 3.148,75 ευρώ και κατά τα λοιπα η εφαρμογή της εκάστοτε ισχύουσας σύμβασης ναυτικής εργασίας. Άρα με βάση τη Συλλογική Σύμβαση ναυτικής εργασίας πληρωμάτων επιβατηγών ακτοπλοϊκών πλοίων του έτους 2023 που κυρώθηκε με τη με αριθμό υα 2242.5-1.5/8785/2022 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και νησιωτικής πολιτικής (φεκ β 663/15.02.2022) οι νόμιμες αποδοχές του για το έτος 2022 ορίζονταν ως ακολούθως: 1240,91 ευρώ μισθός ενεργείας, 273 ευρώ επίδομα Κυριακών σε ποσοστό 22%, 37,74 ευρώ επίδομα βαριάς και ανθυγιεινής εργασίας, 617,40 ευρώ αντίτιμο τροφής 30 ημερών (20,58 ευρώ Χ 30), 446,97 ευρώ αποδοχές αδείας μετά τροφοδοσίας [μισθός ενεργείας + ευρώ επίδομα Κυριακών /22 + 20,58 ευρώ Χ 5 ημέρες] και συνολικά 2616,02 ευρώ πλέον επιδόματος ιματισμού 60,54 ευρώ, ενώ για το έτος 2023 με βάση την οικεία ΣΣΝΕ 2023 που κυρώθηκε με την υα 2242.5-1.5/51894/2023 (φεκ β 4621/19.7.2023) ορίζονταν ως ακολούθως: 1315,36 ευρώ μισθός ενεργείας, 289,38 ευρώ επίδομα Κυριακών σε ποσοστό 22%, 40 ευρώ επίδομα βαριάς και ανθυγιεινής εργασίας, 654,30 ευρώ αντίτιμο τροφής 30 ημερών (21,81 ευρώ Χ 30), 473,76 ευρώ αποδοχές αδείας μετά τροφοδοσίας [ευρώ μισθός ενεργείας + ευρώ επίδομα Κυριακών /22 + αντίτιμο τροφής 5 ημερών (21,81 Χ 5)], και συνολικά 2772,80 ευρώ πλέον ιματισμού ύψους 64,17 ευρώ.
To πλοίο BS2 στο οποίο ήταν ναυτολογημένος, σύμφωνα με την ένορκη κατάθεση του συνταξιούχου και κατοίκου Αρτέμιδος ………………….., είναι ένα από τα πιο μεγάλα πλοία της ακτοπλοῖας καθώς έχει μεταφορική ικανότητα τουλάχιστον 1.854 επιβατών και επιπλέον η επιβατική κίνηση ήταν αυξημένη όλο το έτος, διότι εξυπηρετούσε τουριστικά μέρη και μετέφερε πάρα πολλὰ φορτηγὰ με εμπορεύματα και επιβάτες. Έχει δύο ξεχωριστά εστιατόρια για τους αξιωματικούς και το πλήρωμα στο οποίο σερβίρονταν τρία γεύματα πρωινό από τις 7 παρὰ τέταρτο, έως τις 08.30, μεσημεριανό γεύμα στις 11.30 έως τις 13.30 και βραδινό από τις 18.00 έως τις 20.30. Επίσης, το πλοίο, διέθετε δύο εστιατόρια για τους επιβάτες και σε ένα από αυτά απασχολείτο πλέον των λοιπών εργασιών του ο ενάγων από τις 18.30 έως τις 22.30, ενώ όταν το πλοίο είχε εξπρές δρομολόγιο απασχολείτο σε αυτό και στις 11.30 μέχρι τις 14.30. Η πρωινή βάρδια του ενάγοντος για την προετοιμασία του πρωινού του πληρώματος ξεκινούσε στις 5μιση το πρωί και απασχολείτο μέχρι τις 14.00 σε αυτό, Η απογευματινή βάρδια ξεκινούσε στις 12 το μεσημέρι και στη συνέχεια πήγαινε στο εστιατόριο επιβατών μέχρι τις 11μιση με 12 το βράδυ χωρίς διάλειμμα. Το Σάββατο που το πλοίο παρέμενε στο λιμάνι της Ρόδου γίνονταν εργασίες απολύμανσης στις οποίες συμμετείχε ο ενάγων ενώ τους χειμερινούς μήνες που μειωνόταν η κίνηση απολυόταν ένας μάγειρας με αποτέλεσμα η απασχόληση των ναυτικών να παραμένει στα ίδια χρονικά όριο. Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από την ένορκη κατάθεση του ναυτικού και κατοίκου Σαλαμίνας ………………., ενώ το ωράριο εργασίας του ενάγοντος περιγράφει και ο ναυτικός κάτοικος Κορυδαλλού και προϊστάμενος του ενάγοντος ……………… χωρίς η ένορκη κατάθεση να εμφανίζει μεγάλες διαφορές από τις προαναφερόμενες που προσκομίζει μετ’επικλήσεως ο ενάγων, πλην του διώρου 12 με 2 το μεσημέρι κατά το οποίο ο προαναφερόμενος προϊστάμενος του καταθέτει ότι ήταν ελεύθερος να αναπαυθεί παρόλο που οι λοιποί ενόρκως βεβαιώσαντες καταθέτουν ότι αυτές οι ώρες εμπίπτουν εντός του ωραρίου που σερβίρονταν το γεύμα των αξιωματικών και ότι επομένως ο ενάγων έπρεπε οπωσδήποτε να εργάζεται. Επομένως από τις προαναφερόμενες ένορκες βεβαιώσεις αποδεικνύεται ότι αφενός λόγω των εξπρες δρομολογίων και των λοιπών συνθηκών του πλοίου το ωράριο του συγκεκριμένου ναυτικού δεν ήταν από πριν καθορισμένο, και ότι για την εκτέλεση των καθηκόντων του και εντός των πλαισίων της καλύτερης λειτουργίας των υπηρεσιών του πλοίου, αυτός αναγκαζόταν να απασχολείται πέραν του νομίμου ωραρίου του, γεγονός άλλωστε που τεκμαίρεται και από την καταβολή αμοιβής υπερωριών κάθε μήνα από την εναγομένη. Με βάση όσα προεκτέθηκαν και ιδίως α) τις συνθήκες και περιστάσεις που επικρατούσαν στο εν λόγω πλοίο που περιέγραψαν άπαντες οι ενόρκως βεβαιώσαντες, το οποίο πλοίο είναι πασίδηλο ότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα ακτοπλοϊκά πλοία στην Ελλάδα και ήταν δρομολογημένο στην ανωτέρω γραμμή, β) τη σταθερή καταβολή κάθε μήνα του ένδικου χρονικού διαστήματος, χρηματικών ποσών για αμοιβή υπερωριακής εργασίας, τόσο τις καθημερινές και Κυριακές όσο και τα Σάββατα και τις αργίες και γ) τη φύση και το αντικείμενο απασχόλησης του ενάγοντος, το Δικαστήριο άγεται στην κρίση ότι ο ενάγων για την εκτέλεση των ανωτέρω καθηκόντων του, απασχολούνταν καθημερινά επί 12 ώρες, δηλαδή εργαζόταν υπερωριακώς κατά τέσσερις (4) ώρες τις καθημερινές και Κυριακές και κατά δώδεκα (12) ώρες τα Σάββατα και τις αργίες, όπως ορθά κρίθηκε από το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο. Εξάλλου, το γεγονός ότι ο ενάγων υπέγραφε τα φύλλα μισθοδοσίας του ανεπιφύλακτα δεν μπορεί να αποτελέσει δικαστικό τεκμήριο σε βάρος των ισχυρισμών του διότι είναι κοινώς γνωστό ότι δεν είναι σύνηθες οι ναυτικοί που υπηρετούν σε ένα πλοίο να διατυπώνουν επιφυλάξεις στις σχετικές καταστάσεις, προφανώς από φόβο ότι μπορεί να δυσαρεστήσουν τον εργοδότη και να διακινδυνεύσουν τη θέση εργασίας τους. Εξάλλου, κατά γενική αρχή του εργατικού δικαίου, η οποία συνάγεται από τις διατάξεις των άρθρων 3, 174, 180, 679 Α.Κ, 8 ν. 2112/1920 και 8 παρ. 4 Ν. 4020/1959, κάθε παραίτηση του εργαζόμενου από το δικαίωμα λήψης των νόμιμων αποδοχών, επιδομάτων ή άλλων από την εργασία του παροχών, έστω και υπό τη μορφή άφεσης χρέους κατ’ άρθρο 454 ΑΚ, είναι άκυρη και θεωρείται ως μη γενόμενη (ΜΕφΠειρ. 304/2020 δημοσιευμένη σε ιστοσελίδα Εφετείου Πειραιώς). Να σημειωθεί ότι η εκκαλούσα δεν πλήττει τον αριθμητικό υπολογισμό των ημερών παροχής υπερωριακής απασχόλησης και συνεπώς το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο το οποίο για το διάστημα από 1.1.2022 έως 17.1.2022, από 4.3.2022 έως 25.11.2022 και από 14.12.2022 έως 31.12.2022 υπολόγισε αμοιβή υπερωριών για 43 Σάββατα και 13 Αργίες και συνολικά για 56 ημέρες χ 12 χ 10,76 ευρώ = 7.230,72 ευρώ και στη συνέχεια αφαίρεσε το ποσό των 4.879,96 ευρώ το οποίο ισχυριζόταν καθ’υποφορά ότι έλαβε ο ενάγων, και τελικά επιδίκασε για την παραπάνω αιτία 2.350,76 ευρώ ορθά εκτίμησε τις αποδείξεις. Επίσης ορθά εκτίμησε τις αποδείξεις υπολογίζοντας ότι για τις 246 καθημερινές και Κυριακές των παραπάνω διαστημάτων έπρεπε να καταβληθεί το ποσό των 246 χ 4 χ8,96 =8.816,64 ευρώ και επειδή καθ’υποφοράν ο ναυτικός ανέφερε στην αγωγή ότι έλαβε το ποσό των 1.068,75 ευρώ επιδίκασε το ποσό των 7.747,89 ευρώ. Για το διάστημα από 1.1.2023 έως 28.2.2023, από 14.3.2023 έως 3.5.2023 και από 19.5.2023 έως 4.8.2023 για τα 25 Σάββατα και 8 αργίες του παραπάνω διαστήματος ορθά κρίθηκε ότι οφείλεται το ποσό των 33 χ 12 χ 11,4=4.514,4 ευρώ και επειδή καθ’υποφοράν αναφερόταν στην αγωγή ότι είχε καταβληθεί με τη μηνιαία πληρωμή υπερωριών το ποσό των 3.095,67 ευρώ και επιπλέον το ποσό των 150,29 ευρώ (δεδομένου ότι υποβλήθηκε ισχυρισμός περί εξόφλησης ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου) ορθά επιδικάστηκε το ποσό των 1.268,44 ευρώ για την παραπάνω αιτία. Τέλος ορθά κρίθηκε ότι για τις 155 καθημερινές και Κυριακές του προαναφερόμενου διαστήματος ο ενάγων έπρεπε να λάβει το ποσό των 155χ4 χ 9,5 = 5890 ευρώ και επειδή ο ενάγων ανέφερε καθ’υποφοράν ότι είχε λάβει το ποσό των 1.227,62 ευρώ ενώ η εναγομένη απέδειξε τον ισχυρισμό της περί εξοφλήσεως ως προς το ποσό των 298,87 ευρώ, επιδικάστηκε το ποσό των 4.363,51 ευρώ. Να σημειωθεί ότι η ήδη εκκαλούσα δεν αποδεικνύει άλλες καταβολές στον ενάγοντα και συνεπώς το συνολικά οφειλόμενο λόγω υπερωριών στον ενάγοντα ανέρχεται σε 15.730,60 ευρώ. Συνεπώς ο πρώτος λόγος εφέσεως με τον οποίο η εκκαλούσα παραπονείται για κακή εκτίμηση αποδεικτικού υλικού, εγείροντας αμφισβήτηση για το ύψος της ημερήσιας απασχόλησης ισχυριζόμενη ότι αυτή δεν υπερέβαινε τις 10 με 11 ώρες, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Με βάση τις παραδοχές αυτές, ο ενάγων που απασχολήθηκε για 74 ημέρες το διάστημα από 1.1.2022 έως 30.4.2022 δικαιούται ως αναλογία επιδόματος εορτών Πάσχα να λάβει ποσό ίσο με το 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού του για κάθε 8 ημέρες εργασίας, επομένως δικαιούται [1240,91 ευρώ μισθός ενεργείας, 273 ευρώ επίδομα Κυριακών σε ποσοστό 22%, 37,74 ευρώ επίδομα βαριάς και ανθυγιεινής εργασίας, 617,40 ευρώ αντίτιμο τροφής 30 ημερών (20,58 ευρώ Χ 30), 446,97 ευρώ αποδοχές αδείας μετά τροφοδοσίας [μισθός ενεργείας + ευρώ επίδομα Κυριακών /22 + 20,58 ευρώ Χ 5 ημέρες] και συνολικά 2616,02 ευρώ] + 1593,90 ευρώ κατά μέσο όρο μηνιαία υπερωριακή αμοιβή (7230,72+ 8816,64 = 16.047,36 ευρώ δια 302 ημέρες, ίσον 53,13 ευρώ χ 30 ημέρες=) 4209,92 ευρώ χ 1/2 χ 1/15 χ (74 ημέρες αναφοράς /8 =) 9,25 οκταήμερα = 1298,05 ευρώ, έναντι του οποίου ο ενάγων έλαβε το ποσό των 672,39 ευρώ, όπως αναφέρεται καθ’υποφοράν στην αγωγή και επομένως δικαιούται να λάβει επιπλέον το ποσό των 625,66 ευρώ. Για αναλογία δώρου Χριστουγέννων 2022, για το διάστημα της υπηρεσίας του από 1.5.2021 έως 25.11.2022 και από 14.12.2022 έως και 31.12.2022, ήτοι για περίοδο 226 ημερών, δικαιούται να λάβει [4209,92 ευρώ μηνιαίο μισθό χ 2/25 χ (226 ημέρες αναφοράς /19=) 11,94 δεκαεννεαήμερα=] 4021,31 ευρώ, έναντι του οποίου ο ενάγων έλαβε το ποσό των 1998,62 ευρώ, όπως αναφέρεται καθ’υποφοράν στην αγωγή και επομένως δικαιούται να λάβει επιπλέον το ποσό των 2022,69 ευρώ. Για τις 107 μέρες απασχόλησης του το διάστημα από 1.1.2023 έως 28.2.2023 και από 14.3.2023 έως 30.4.2023 δικαιούται για αναλογία δώρου Πάσχα 2023, να λάβει ποσό ίσο με το 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού του για κάθε 8 ημέρες εργασίας, επομένως δικαιούται [1315,36 ευρώ μισθός ενεργείας, 289,38 ευρώ επίδομα Κυριακών σε ποσοστό 22%, 40 ευρώ επίδομα βαριάς και ανθυγιεινής εργασίας, 654,30 ευρώ αντίτιμο τροφής 30 ημερών (21,81 ευρώ Χ 30), 473,76 ευρώ αποδοχές αδείας μετά τροφοδοσίας [ευρώ μισθός ενεργείας + ευρώ επίδομα Κυριακών /22 + αντίτιμο τροφής 5 ημερών (21,81 Χ 5)] = 2772,80 + 1660,20 ευρώ κατά μέσο όρο μηνιαία υπερωριακή αμοιβή (4514,4+5890 =) 10404,4 ευρώ δια 188 ημέρες, ίσον 55,34 ευρώ χ 30 ημέρες=) 4433 ευρώ χ 1/2 χ 1/15 χ (107 ημέρες αναφοράς /8 =) 13,375 οκταήμερα = 1.976,38 ευρώ, έναντι του οποίου ο ενάγων έλαβε το ποσό των 959,47 ευρώ, όπως αναφέρεται καθ’υποφοράν στην αγωγή, ενώ η εκκαλούσα ισχυρίστηκε και απέδειξε ότι του κατέβαλε επιπλέον το ποσό των 115,61 ευρώ, και επομένως δικαιούται να λάβει επιπλέον το ποσό των 901,30 ευρώ. Τέλος για τις 81 ημέρες απασχόλησης από 1.5.2023 έως 3.5.2023 και από 19.5.2023 έως και 4.8.2023 δικαιούται τα 2/25 του μισθού για κάθε 19ήμερο απασχόλησης και επομένως δικαιούται 4433 ευρώ χ 2/25 χ 4,26 19ήμερα = 1510,76 ευρώ, έναντι του οποίου έλαβε το ποσό των 804,93 ευρώ, όπως αναφέρει καθ’υποφοράν με αποτέλεσμα να του οφείλεται το ποσό των 705,83 ευρώ. Κρίνοντας έτσι το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο ορθά εκτίμησε τις αποδείξεις και συνυπολόγισε στα παραπάνω επιδόματα εορτών ορθό μέσο όρο υπερωριακής αμοιβής και επομένως τα όσα περί του αντιθέτου αναγράφονται στο δεύτερο λόγο εφέσεως είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 της ΣΣΝΕ πληρωμάτων των προαναφερόμενων ακτοπλοϊκών επιβατηγών πλοίων του έτους 2022 και 2023, υπό τον τίτλο «Δρομολόγια Εξπρές», προβλέπεται ότι, σε κάθε περίπτωση κατά τον καθορισμό, την έγκριση και την εκτέλεση των δρομολογίων, πρέπει να προνοείται, από την αρμόδια υπηρεσία του ΥΕΝ και από τους πλοιοκτήτες, η παραμονή των πλοίων στο λιμάνι αφετηρίας τουλάχιστον έξι (6) ώρες πριν από τον απόπλου για το επόμενο δρομολόγιο, προκειμένου να παρασχεθεί στον πλοίαρχο και το πλήρωμα ο αναγκαίος χρόνος ανάπαυσης, καθώς και προετοιμασίας του πλοίου για το επόμενο δρομολόγιο (παρ. 1). Αν κατ` εξαίρεση αυτό δεν καθίσταται δυνατόν ή αποφασίζεται και εκτελείται έκτακτο δρομολόγιο, καταβάλλεται στον πλοίαρχο και στο πλήρωμα πρόσθετη αμοιβή, όπως καθορίζεται στις επόμενες παραγράφους αυτού του άρθρου (παρ. 2). Κατά δε την παρ. 3 του ίδιου άρθρου τέτοια δρομολόγια (Express) για τα οποία καταβάλλεται στον πλοίαρχο και το πλήρωμα του πλοίου, η κατά την παρ. 7 πρόσθετη αμοιβή, θεωρούνται εκείνα για την εκτέλεση των οποίων το πλοίο αποπλέει από το λιμάνι αφετηρίας ή προορισμού, κατά περίπτωση, πριν περάσουν τουλάχιστον έξι (6) ώρες από τον κατάπλου του πλοίου στο αντίστοιχο λιμάνι αφετηρίας ή προορισμού. Για τον υπολογισμό της πρόσθετης αυτής αμοιβής, αθροίζονται οι ώρες πρόωρης αναχώρησης του πλοίου εβδομαδιαίως, δηλαδή προ της συμπληρώσεως 6 ωρών από της αφίξεως στο λιμάνι και το άθροισμα διαιρείται διά του αριθμού 8, το δε πηλίκον αποτελεί τον αριθμό των δρομολογίων, για τα οποία καταβάλλεται πρόσθετη αμοιβή. Όμως, σύμφωνα με τη παρ. 5 του ίδιου άρθρου, ειδικά προκειμένου περί πλοίων τα οποία έχουν τακτικές καθημερινές αναχωρήσεις από το λιμάνι αφετηρίας καταβάλλεται πρόσθετη αμοιβή για τα πέραν των 5 δρομολογίων κάθε εβδομάδα, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, του, κατά την προαναφερθείσα παρ. 2 προσδιορισμού. Για την πρόσθετη αυτή απασχόληση καταβάλλεται στον πλοίαρχο και στο πλήρωμα αμοιβή υπολογιζόμενη ως εξής: Εφόσον η διάρκεια του κυκλικού ταξιδιού (δηλαδή η μετάβαση στο λιμάνι ή τους λιμένας προορισμού και η επιστροφή στο λιμένα αφετηρίας) είναι μεγαλύτερη των 12 ωρών, η αμοιβή είναι ίση προς το 1/30 των συνολικών μηνιαίων αποδοχών (παρ. 7α). Εάν είναι μικρότερη των 12 ωρών είναι ίση προς το ήμισυ της, ως άνω προβλεπόμενης (παρ. 7β). Για την εφαρμογή της παραπάνω § 7 στο σύνολο των μηνιαίων αποδοχών του δικαιούχου συμπεριλαμβάνεται ο μισθός και κάθε άλλη παροχή, εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης από το ναυτικό εργασίας τακτικά κάθε μήνα ή κατ’ επανάληψη περιοδικά (ΜονΕφΠειρ. 317/2018, αδημ., ΜονΕφΠειρ. 265/2016, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Συνυπολογίζονται, επομένως, ο μισθός ενέργειας, τα επιδόματα Κυριακών και βαριάς και ανθυγιεινής εργασίας, ο μέσος όρος της αμοιβής που καταβάλλεται τακτικά για επαναλαμβανόμενη υπερωριακή εργασία (ΤριμΕφΠειρ. 53/2013, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ. 1/2003, ΕΝαυτΔ 2003/124), το επίδομα αδείας (ΜονΕφΠειρ. 317/2018, ο.π., ΜονΕφΠειρ. 265/2016, ΜονΕφΠειρ. 51/2016, αμφότερες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), καθώς και ο μέσος όρος των πρόσθετων αμοιβών που εισπράττει ο ναυτικός από τον εργοδότη του, αν αυτές του καταβάλλονται σταθερά και αδιαλείπτως κάθε μήνα (ΜονΕφΠειρ. 57/2015, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΜονΕφΠειρ. 739/2015, ο.π.). Στις μηνιαίες αποδοχές επί των οποίων υπολογίζεται η εν λόγω πρόσθετη αμοιβή, περιλαμβάνονται και τα εορταστικά επιδόματα (δώρα), έστω κι αν κατά το άρθρο 14 της ως άνω ΣΣΝΕ καταβάλλονται «επ’ ευκαιρία των εορτών Χριστουγέννων, Νέου έτους και Πάσχα», εφόσον αυτά καταβάλλονται τακτικώς κάθε μήνα (ΕφΠειρ 235/2024 σε Ιστοσελίδα του Εφετείου Πειραιώς, όμοια ΕΠ 328/2023 Ιστοσελίδα Εφετείου Πειραιώς, Δ. Καμβύση, Ναυτεργατικό Δίκαιο 1977, σελ. 148).
Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι το πλοίο το ένδικο χρονικό διάστημα ναυτολόγησης του ενάγοντος, εκτελούσε τα ακόλουθα ακτοπλοϊκά (κυρίως κυκλικά) δρομολόγια, τα οποία δεν αμφισβητεί η εναγομένη: Το διάστημα από 1.1.2022 έως 17.1.2022 και 4.3.2022 έως 31.3.2022 κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή απὀ την αφετηρία του τoν Πειραιά προς τη Σύρο, κάθε Τρίτη αναχωρούσε από την Πάτμο, τη Λέρο, την Κω, τη Ρόδο. καὶ επιστροφή, ενώ την Πέμπτη πραγματοποιούσε το ίδιο δρομολόγιο προσεγγίζοντας και την Κάλυμνο. Το Σάββατο τα ξημερώματα αναχωρούσε από την Πάτμο για Λέρο, Κάλυμνο Κω και Ρόδο και μέσω των προαναφερόμενων λιμανιών επέστρεφε στην Πάτμο το βράδυ της Κυριακής. Τα ίδια εβδομαδιαία δρομολόγια με λίγες διαφορές στις ώρες αναχώρησης και ακολούθως άφιξης στο εκάστοτε λιμάνι εκτελούσε και τα υπόλοιπα διαστήματα απασχόλησης του ενάγοντος τα έτη 2022 και 2023, δηλαδή από 1.4.2022 έως 5.6.2022 και από 5.9.2022 έως 31.10.2022, από 1.11.2022 έως 13.11.2022 και από 14.12.2022 έως 28.2.2023, από 14.11.2022 έως και 25.11.2022, από 14.3.2023 έως και 30.3.2023, από 31.3.2023 έως και 3.5.2023 και από 25.5.2023 έως και 4.6.2023, ενώ τα διαστήματα από 6.6.2022 έως 4.9.2022 προσέγγιζε επιπλέον κάθε Τρίτη και τη Σύμη με επιστροφή (αυτό συνέβαινε και το διάστημα από 19.5.2023 έως και 24.5.2023 και από 5.6.2023 έως 4.8.2023) και το δρομολόγιο του Σαββατοκύριακου ήταν διαφορετικό από Κάλυμνο, Κω, Ρόδο, Κατάπολα, Πειραιάς, Κατάπολα, Πάτμος, Λέρος, Κως, Ρόδος, Κως, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος (το ίδιο συνέβαινε και το διάστημα από 5.6.2023 έως 4.8.2023). Με την εκκαλουμένη απόφαση κρίθηκε ακολούθως ότι το διάστημα από 1.1.2022 έως 17.1.2022, από 4.3.2022 έως 25.11.2022 και από 14.12.2022 έως και 31.12.2022 οι εβδομαδιαίες ώρες πρόωρης αναχώρησης ήταν 65,77 και συνεπώς οφειλόταν αμοιβή για 8,22 δρομολόγια εξπρές. Στις συνολικές αποδοχές των 4.209,92 ευρώ συνυπολογίστηκαν και τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων 4021,31 και Πάσχα 1298,05 ευρώ δηλαδή 528,30 ευρώ (5319,36:302χ30) και το σύνολο των αποδοχών προσδιορίστηκε σε 4738,22 ευρώ και η αμοιβή για τα εξπρές δρομολόγια του συγκεκριμένου έτους σε 4738,22:30=157,94 χ 8,22 =1298,26 ευρώ. Ο ενάγων εξέθετε ότι του είχε καταβληθεί το ποσό των 631,73 ευρώ και συνεπώς κρίθηκε ότι του οφείλεται το ποσό των 666,53 ευρώ. Το διάστημα από 1.1.2023 έως και 28.2.2023, από 14.3.2023 έως και 3.5.2023 και από 19.5.2023 έως 4.8.2023 οι εβδομαδιαίες ώρες πρόωρης αναχώρησης κρίθηκε ότι ήταν 58,87 και συνεπώς οφειλόταν αμοιβή για 7,36 δρομολόγια εξπρές. Στις συνολικές αποδοχές των 4433 ευρώ συνυπολογίστηκαν και τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων 1510,76 και Πάσχα 1976,38 ευρώ δηλαδή 555 ευρώ (3487,14:188χ30) και το σύνολο των αποδοχών προσδιορίστηκε σε 4988 ευρώ και η αμοιβή για τα εξπρές δρομολόγια του συγκεκριμένου έτους σε 4988:30=166,26 χ 7,36 =1223,67 ευρώ. Ο ενάγων εξέθετε ότι του είχε καταβληθεί το ποσό των 512,76 ευρώ, ενώ η εναγομένη ισχυρίστηκε και απόδειξε ότι κατέβαλε επιπλέον το ποσό των 20,78 ευρώ και συνεπώς κρίθηκε ότι του οφείλεται το ποσό των 690,13 ευρώ. Με τον τρίτο λόγο έφεσης η μοναδική αιτίαση συνίσταται στον εσφαλμένο υπολογισμό της αμοιβής των εξπρές δρομολογίων διότι συνυπολογίστηκε και η μέση υπερωριακή αμοιβή της δωδεκάωρης ημερήσιας απασχόλησης. Ο λόγος αυτός που παρουσιάζει συνάφεια του πρώτου λόγου έφεσης κρίνεται απορριπτέος ως αβάσιμος, σύμφωνα και με τα όσα προαναφέρθηκαν κατά την εξέταση του πρώτου λόγου εφέσεως, διότι συνυπολογίστηκε ορθά ο μέσος όρος υπερωριακής απασχόλησης του ενάγοντος που αποδείχθηκε πλήρως ότι εργαζόταν 12 ώρες ημερησίως, και ο μέσος όρος της αμοιβής που καταβάλλεται τακτικά για επαναλαμβανόμενη υπερωριακή εργασία, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην νομική σκέψη που προηγήθηκε συνυπολογίζεται για τον υπολογισμό της αμοιβής που οφείλεται για εκτέλεση εξπρές δρομολογίων.
Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 16 της ως άνω Σ.Σ.Ν.Ε. κάθε πλοιοκτήτης υποχρεούται να ρυθμίζει την υπηρεσία των πλοίων του κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται μία φορά το μήνα κατά τους μήνες Ιούλιο έως και Σεπτέμβριο και δύο φορές το μήνα κατά τους υπόλοιπους μήνες, η διανυκτέρευση των μελών του πληρώματος στο λιμάνι αφετηρίας ή στο λιμάνι προορισμού του δρομολογίου του πλοίου, κατά την επιθυμία του ναυτικού και εφόσον τούτο είναι δυνατόν. Σε περίπτωση που για λόγους ασφαλείας του πλοίου ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο δεν καθίσταται δυνατή η διανυκτέρευση, καταβάλλεται στο ναυτικό για κάθε μη παρεχομένη διανυκτέρευση αποζημίωση ίση με ένα ημερομίσθιο, δηλαδή το 1/22 του μισθού ενεργείας. Για την παρεχόμενη ως άνω άδεια διανυκτερεύσεως θα γίνεται από τον Πλοίαρχο μνεία στο ημερολόγιο του πλοίου που θα επικυρώνεται από την Λιμενική Αρχή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση στο ημερολόγιο που προσκόμισε η εκκαλούσα δεν αναγράφεται από τον Πλοίαρχο του πλοίου ότι εδόθη άδεια διανυκτέρευσης στον ενάγοντα και δεν αρκεί το γεγονός ότι πρακτικά δινόταν η δυνατότητα διανυκτέρευσης στους ναυτικούς, αν το πλοίο βρισκόταν στο λιμάνι του Πειραιά ή στο λιμάνι της Ρόδου, όπως εκθέτει αυτή με τον τέταρτο λόγο εφέσεως, αφού η διανυκτέρευση θα έπρεπε να σημειώνεται στο ημερολόγιο που επικυρώνεται από τη λιμενική αρχή. Επομένως η εκκαλουμένη ορθώς έκρινε ότι για 7 μη χορηγηθείσες διανυκτερεύσεις το έτος 2022 οφείλονται 1240,91:22 = 56,40 χ 7=394,83 ευρώ και επειδή καταβλήθηκε το ποσό των 112,82 ευρώ οφείλονταν 282,01 ευρώ και ότι για 6 μη χορηγηθείσες άδειες το έτος 2023 1315,36:22 = 59,79 χ 6 =358,73 ευρώ ότι επειδή είχε ήδη λάβει για την αιτία αυτή 67,56 ευρώ του οφειλόταν το ποσό των 291,17 ευρώ. Να σημειωθεί δε ότι δεν παροράται από το παρόν δικαστήριο το γεγονός ότι η εκκαλούσα, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, κατέβαλε μέρος των οφειλόμενων στον ενάγοντα για την αιτία αυτή. Ακολούθως όλων των ανωτέρω ο τέταρτος λόγος έφεσης με τον οποίο η εκκαλούσα παραπονείται για κακή εκτίμηση αποδεικτικού υλικού για το λόγο ότι επιδικάστηκε αποζημίωση για την παραπάνω αιτία είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Περαιτέρω, κατά το άρθρο 72 ΚΙΝΔ, η σύμβαση ναυτολόγησης μπορεί να λυθεί με καταγγελία του πλοιάρχου οποτεδήποτε, χωρίς ο τελευταίος να υποχρεούται να τηρήσει προθεσμία καταγγελίας, είτε η σύμβαση είναι αορίστου χρόνου είτε ορισμένου χρόνου και χωρίς να απαιτείται να επικαλεστεί λόγο που να δικαιολογεί στην ορισμένου χρόνου σύμβαση την πρόωρη απόλυση μέλους του πληρώματος. Στην περίπτωση αυτή ο ναυτικός δικαιούται αποζημίωση, εκτός εάν η καταγγελία δικαιολογείται από παράπτωμά του (άρθρο 75 εδ. β΄ ΚΙΝΔ). Η αποζημίωση αυτή προβλέπεται και προσδιορίζεται από τα άρθρα 75 εδ. δ΄ και 76 ΚΙΝΔ και είναι ίση προς τις αποδοχές δεκαπέντε (15) ημερών, εφόσον η απόλυση έγινε εντός των ορίων της ελληνικής επικρατείας, και προς υπολογισμό της λαμβάνονται υπόψιν ο καταβαλλόμενος μισθός κατά τον τελευταίο μήνα υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Για τον υπολογισμό εξάλλου της εν λόγω αποζημιώσεως απολύσεως, σε συνάφεια με τα ισχύοντα και υπό το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς, λαμβάνονται υπόψη ο καταβαλλόμενος μισθός κατά τον τελευταίο μήνα υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης, το επίδομα Κυριακών, το επίδομα βαρείας και ανθυγιεινής εργασίας, η υπερωριακή αμοιβή, η αποζημίωση μη πραγματοποιηθείσας αδείας, τα επιδόματα εορτών, ως και κάθε άλλη παροχή καταβαλλόμενη ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης εργασίας τακτικώς, καθ’ έκαστο μήνα ή κατ’ επανάληψη περιοδικώς, καθ’ ορισμένα χρονικά διαστήματα (ΕφΠειρ 214/2024 δημοσιευμένη σε ιστοσελίδα Εφετείου Πειραιώς ΕφΠειρ 283/2009 Τ.Ν.Π. ΝΟΜΟΣ, με περαιτέρω παραπομπές στη νομολογία, Δ. Καμβύση, Ναυτεργατικό Δίκαιο, έκδοση 1994, σ. 355, Ι. Κοροτζή: Ναυτικό Δίκαιο, έκδοση 2004, υπ’ άρθ. 72 ΚΙΝΔ, σ. 372). Εξάλλου, όπως συνάγεται από τη διατύπωση του άρθρου 76 ΚΙΝΔ ο ναυτικός, όταν ενάγει για την καταβολή της κατά το άρθρο 72 του ίδιου Κώδικα αποζημίωσής του, αρκεί να επικαλεστεί και, αν αμφισβητηθεί, να αποδείξει ότι η σύμβαση ναυτολόγησης λύθηκε μονομερώς, ύστερα από καταγγελία του πλοιάρχου. Η κατά τα άνω αξίωση του ναυτικού καταλύεται με την προβολή και την απόδειξη από τον εργοδότη του ισχυρισμού ότι η καταγγελία της σύμβασης ναυτολόγησης, που έγινε από τον πλοίαρχο, οφείλεται σε παράπτωμα του ναυτικού, στο οποίο υπέπεσε υπαιτίως αυτός και το οποίο δικαιολογεί την καταγγελία. Ο ισχυρισμός αυτός, όπως ήδη εκτέθηκε, αποτελεί ένσταση (ΑΠ 1224/2019 ΕλΔικ 2020, 1673).
Με τον πέμπτο λόγο εφέσεως η εκκαλούσα παραπονείται για το γεγονός ότι επιδικάστηκε στο ναυτικό αποζημίωση απόλυσης 15 ημερομισθίων δηλαδή 4738,22: 30 χ 15= 2369,11 ευρώ, διότι αυτός απολύθηκε στις 17.1.2022 λόγω αδείας έως τις 17.2.2022, όπως αναγράφηκε στο ναυτικό του φυλλάδιο για το λόγο ότι δεν προσλήφθηκε αμέσως αλλά στις 4.3.2022, καθώς όπως ισχυρίζεται το γεγονός ότι ο ενάγων δεν επαναπροσλήφθηκε αμέσως οφείλεται σε δική του υπαιτιότητα, αφού αυτός άργησε να προσέλθει προς επαναυτολόγηση. Όπως προαναφέρθηκε για την επιδίκαση 15 ημερομισθίων ο ενάγων αρκεί να επικαλεστεί ότι η σύμβαση λύθηκε. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η εναγομένη εκκαλούσα εταιρία επικαλείται, όπως και πρωτοδίκως, ότι η μη ναυτολόγηση του εφεσιβλήτου αμέσως δηλαδή στις 17.2.2022 οφείλεται στο γεγονός ότι αυτός δεν προσήλθε για να επαναναυτολογηθεί και ότι όταν προσήλθε στις 4.3.2022 αυτή αμέσως τον προσέλαβε. Όμως η εκκαλούσα δεν προσκομίζει αποδεικτικά μέσα προς απόδειξη του ισχυρισμού της, ως έχουσα το βάρος απόδειξης, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σκέψη που προηγήθηκε, αφού ο ενόρκως βεβαιώσας που εξετάστηκε με πρωτοβουλία της ουδέν αναφέρει περί του θέματος, ενώ δεν προσκομίζει ούτε ηλεκτρονική αλληλογραφία με πρόσκληση ή έστω ενημέρωση του ενάγοντος ότι μπορεί να ναυτολογηθεί. Το δεύτερο σκέλος του λόγους εφέσεως πλήττει τον υπολογισμό του κονδυλίου αποζημίωσης, μόνο όμως ως προς τον υπολογισμό αυτής, διότι συνυπολογίστηκε η δωδεκάωρη ημερήσια απασχόληση του ενάγοντος. Το δεύτερο σκέλος του λόγου εφέσεως κρίνεται απορριπτέο ως αβάσιμο διότι η τακτικά παρεχόμενη υπερωριακή απασχόληση συμπεριλαμβάνεται όπως ήδη έχει αναφερθεί στις τακτικές αποδοχές και συνεπώς το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο το οποίο με βάση τις αποδοχές του ενάγοντος το έτος 2022 όπως υπολογίστηκαν παραπάνω με τα δρομολόγια εξπρές και τα επιδόματα εορτών σε 4738,22 ευρώ ορθά επιδίκασε 15 ημερομίσθια ως αποζημίωση και συνολικά 2.369,11 ευρώ.
Πρέπει, επομένως, ενόψει των ανωτέρω, ελλείψει άλλου λόγου έφεσης προς έρευνα, ν’απορριφθεί στο σύνολό του το ένδικο μέσο, και λόγω της ήττας της εκκαλούσας, πρέπει να επιβληθεί σε βάρος της η δικαστική δαπάνη του εφεσιβλήτου του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας, για την επιδίκαση της οποίας υποβλήθηκε απ’αυτόν σχετικό αίτημα με τις προτάσεις του, που κατέθεσε κατά τη συζήτηση της έφεσης (άρθρα 176, 183 και 191 παρ.2 του ΚΠολΔ), σύμφωνα με τα ειδικότερα στο διατακτικό της παρούσας απόφασης οριζόμενα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων επί της με αριθμό κατάθεσης ……………./2024 και αριθμό προσδιορισμού ………../2024 έφεσης κατά της με αριθμό 2786/2024 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε, αντιμωλία των διαδίκων, επί της με αριθμό ……………/2023 αγωγής.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά την έφεση και την απορρίπτει κατ’ουσίαν
ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος της εκκαλούσας τη δικαστική δαπάνη του εφεσιβλήτου του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας, το ύψος της οποίας ορίζει στο ποσό των εξακοσίων (600) ευρώ.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 4 Νοεμβρίου 2025, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ