ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
τμήμα 4ο
Αριθμός απόφασης : 669/2025
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
(4ο τμήμα)
Συγκροτήθηκε από το Δικαστή Δημήτριο Καβαλλάρη, Εφέτη, που ορίστηκε από ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιώς, και τη Γραμματέα Κ.Σ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις ………….., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΗΣ ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ : …………….., η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιό της Δικηγόρο Σπυρίδωνα Χρυσοφώτη.
ΤΟΥ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΟΥ : ………………, ο οποίος παραστάθηκε μετά της πληρεξουσίας του Δικηγόρου Ελένης Μάλλη.
Η ενάγουσα – εναγόμενη ………… και ήδη εκκαλούσα άσκησε με την άνω ιδιότητά της στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς την από 10.9.2021 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2021 αγωγή της, με την ειδική διαδικασία των διαφορών από οικογένεια το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση. Ο εναγόμενος – ενάγων ….. . άσκησε στο ίδιο Δικαστήριο την από 18.9.2021 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ …./2021 αντίθετη αγωγή του. Επί των άνω υποθέσεων, αφού συνεκδικάσθηκαν, εκδόθηκε η με αριθμό 3037/2022 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς. Κατά της απόφασης αυτής η ενάγουσα/εναγόμενη και ήδη εκκαλούσα άσκησε την από 07-11-2022 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../2022 έφεσή της, η συζήτηση της οποίας ορίστηκε αρχικά για τη δικάσιμο της 7.12.2023, οπότε και αναβλήθηκε γι΄αυτήν που αναφέρθηκε στην αρχή της παρούσας.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, αφού αυτή εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι πληρεξούσιοι Δικηγόροι των διαδίκων αναφέρθηκαν στις προτάσεις τους.
AΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η από 07-11-2022 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2022 έφεση της ενάγουσας – εναγόμενης …………. κατά της με αριθμό 3037/2022 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από οικογένεια το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, έχει ασκηθεί νομότυπα κι εμπρόθεσμα, δεδομένου ότι η εκκαλούμενη απόφαση επιδόθηκε στον εναγόμενο στις 2.10.2023 η δε κρινόμενη έφεση κατατέθηκε στις 1.11.2023 στη Γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου (άρθρο 518 ΚΠολΔ).Είναι, συνεπώς, παραδεκτή και πρέπει να ακολουθήσει η ουσιαστική έρευνα των λόγων της κατά την ίδια ως άνω ειδική διαδικασία (άρθρο 681 Β ΚΠολΔ σε συνδυασμό με άρθρο 674 § 2 α’ αυτού και ήδη άρθρα 592 επ. ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 1, άρθρο ένατο του ν.4335/2015). Σημειωτέον ότι για το παραδεκτό της έφεσης δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου, καθόσον οι διαφορές των άρθρων 681Β ΚΠολΔ, όπως η προκειμένη, εξαιρούνται ρητά από το νόμο (άρθρο 495 § 3 εδ. τελ. ΚΠολΔ). Επισημαίνεται επίσης ότι στο δικόγραφο της έφεσης στην επικεφαλίδα αυτού, αναγράφεται ατομικά η εκκαλούσα ……….., όμως από την επισκόπηση όμως του περιεχομένου της έφεσης, και ιδίως από το τρίτο λόγο αυτής, που αφορά την διατροφή του ανήλικου, καθίσταται σαφές ότι το ένδικο αυτό μέσο άσκησε με αμφότερες τις ιδιότητες που αυτή είχε στην πρωτοβάθμια δίκη, δηλαδή και ως ασκούσα την επιμέλεια του τέκνο της.
Η ενάγουσα και ήδη εκκαλούσα, ……… ατομικά ως ασκούσα την γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου της …………., που είχε αποκτήσει, κατά τη διάρκεια του γάμου της με τον εναγόμενο, με τον οποίο τελεί σε διάσταση, με την από 10.9.2021 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ …………./2021 αγωγή της που άσκησε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά ζήτησε : α) για τον εαυτό της να της ανατεθεί η επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου της β), με την ιδιότητά της ως ασκούσα την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου της να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλει το ποσό των 1.400 €, ως μηνιαία διατροφή αυτού, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση κάθε δόσης, για χρονικό διάστημα 2 ετών από την επίδοση της αγωγής και να απειληθεί σε βάρος αυτού χρηματική ποινή και προσωπική κράτηση. Ο εναγόμενος/ενάγων ………… από 18.9.2021 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ………./2021 αντίθετη αγωγή του, ζήτησε να ανατεθεί η συνεπιμέλεια του ανηλίκου τέκνου, που είχε αποκτήσει με την εναγόμενη με εναλλασσόμενη διαμονή αυτού, να ρυθμισθεί το δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο του και να απειληθεί σε βάρος της εναγόμενης χρηματική ποινή και προσωπική κράτηση για κάθε παράβαση των διατάξεων της απόφασης. Με την εκκαλούμενη απόφαση έγιναν οι αγωγές εν μέρει δεκτές, ανατέθηκε η επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου των διαδίκων και στους δύο διαδίκους, εκτός από τις επείγουσες πράξεις επιμέλειας που θα ασκούσε η μητέρα του ……….. και ταυτόχρονα, ορίστηκε ως κατοικία του τέκνου η κατοικία αυτής, υποχρεωμένου του εναγόμενου ……………. να παραδώσει το τέκνο με απειλή χρηματικής ποινής και προσωπικής κράτησης. Επιπλέον, υποχρεώθηκε ο εναγόμενος να καταβάλει στην ενάγουσα …………. με την άνω ιδιότητά της το ποσό των ως διατροφή των ανηλίκου τέκνου του και ορίστηκε η επικοινωνία του εναγόμενου με το τέκνο του, με απειλή χρηματικής ποινής και προσωπικής κράτησης σε βάρος της. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται η άνω εκκαλούσα για τους λόγους που εκθέτει με την έφεσή της, που ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία κι εφαρμογή του νόμου κι εκτίμηση των αποδείξεων, χωρίς αντίθετη έφεση από πλευράς του ενάγοντος
Με το ν. 4800/2021 (ΦΕΚ Α` 81/21-5-2021) περί “Μεταρρυθμίσεων αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων, άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου και λοιπές επείγουσες διατάξεις” και με τα Κεφάλαια Α και Β αυτού αντικαθίσταται ή τροποποιείται σειρά διατάξεων του ενδέκατου Κεφαλαίου του Αστικού Κώδικα για τις σχέσεις γονέων και τέκνων και ιδίως για τα θέματα της γονικής μέριμνας των ανήλικων τέκνων (άρθρα 1510-1541 του Αστικού Κώδικα), ως ίσχυαν, ιδίως μετά τη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, η οποία συντελέστηκε με το ν. 1329/1983 και εναρμόνισε τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα προς το άρθρο 4 παρ. 2 του Συντάγματος για την ισότητα των φύλων και προς το άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος για την προστασία της παιδικής ηλικίας. Η ισχύς του νόμου αυτού, ως προς τα ανωτέρω Κεφάλαια, αρχίζει από τις 16-9-2021 (Κεφάλαιο Η` άρθρο 30), ενώ, κατά τη μεταβατική διάταξη του άρθρου 18 (Κεφάλαιο Ε`), τα Κεφάλαια Β` και Γ` εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς υποθέσεις, επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί, μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου, αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1518 και 1520 του Α.Κ., όπως αντικαταστάθηκαν ή τροποποιήθηκαν με τον ως άνω νόμο, συνάγεται ότι η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του (η οποία εμπεριέχει, ιδίως, την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευση του τέκνου, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του), επιπλέον δε, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη, που αφορά στο πρόσωπο ή στην περιουσία του. Σε περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της συζυγικής συμβίωσης, όταν ανατρέπονται πλέον οι συνθήκες της ζωής της οικογένειας, καταργείται ο συζυγικός οίκος, δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση του καθενός από τους γονείς, ωστόσο, οι γονείς εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Με την εν λόγω ρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε αρμονία με τη διάταξη του άρθρου 1510 εδαφ. α` του ΑΚ, που αναφέρεται στην έγγαμη συμβίωση, καθιερώνεται εκ του νόμου η κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας, στην περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, ακόμη και αν δεν υπάρχει συμφωνία των γονέων ή απόφαση του δικαστηρίου. Με τη νέα ρύθμιση του άρθρου 1513 του ΑΚ, η συνέχιση της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας μπορεί να αποκλειστεί, εφόσον όμως συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 1514 παρ. 2 του ίδιου Κώδικα και όχι σε κάθε περίπτωση. Με την έννοια αυτή, η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, σύμφωνα με το νέο δίκαιο είναι υποχρεωτική, αφού ισχύει εκ του νόμου και ανεξάρτητα από το εάν τη θέλουν οι γονείς. Με τον όρο «εξακολουθούν» καταφάσκεται η αναγκαιότητα αδιατάρακτης και αδιάκοπης διαβίωσης του ανηλίκου, υπό τις συνθήκες, υπό τις οποίες ζούσε πριν από το χωρισμό των γονέων του και, ιδίως, αυτές που αφορούν στις μεθόδους και στη φιλοσοφία ανατροφής, διαπαιδαγώγησης, εκπαίδευσής του, τις επιλογές ως προς τις εξωσχολικές του δραστηριότητες, την ψυχαγωγία του και τις κοινωνικές του συναναστροφές, αφού η διάσταση, το διαζύγιο, η διακοπή της συμβίωσης ή η ακύρωση του γάμου των γονέων του, δεν πρέπει να μεταβάλουν τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας του ανηλίκου τέκνου, η οποία πρέπει να ασκείται από κοινού και από τους δύο γονείς, καθόσον βασικός σκοπός είναι η ψυχική υγεία του ανήλικου τέκνου, η ομαλή ένταξή του στο κοινωνικό περιβάλλον και η ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Με τον όρο “εξίσου” αποδίδεται η θεμελιώδης αρχή του οικογενειακού δικαίου, η οποία εισήχθη με το ν. 1329/1983 και εναρμόνισε, στο θέμα τούτο, τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα προς τα άρθρα 4 παρ. 2 και 21 παρ. 1 του Συντάγματος, περί της ισότιμης συμβολής και των δύο γονέων στην ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση του τέκνου και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Για τη λήψη της απόφασης, το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς του για την άσκηση της γονικής μέριμνας. Με βάση την ως άνω διάταξη του άρθρου 1514 του Α.Κ. συνάγεται ότι, σε περίπτωση που η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας των ανήλικων τέκνων δεν είναι δυνατή, εξαιτίας διαφωνίας των γονέων, η ρύθμιση αυτής γίνεται από το δικαστήριο, ενώ, ως περιπτώσεις διαφωνίας αναφέρονται, ενδεικτικά (“ιδίως”), οι περιπτώσεις που ο ένας γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει στη γονική μέριμνα ή δεν τηρεί την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση ή τον τρόπο άσκησής της, ή αν συμφωνία αυτή είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου, ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι αρκεί, απλώς, η διαφωνία των γονέων για να απονείμει ο δικαστής την αποκλειστική επιμέλεια στον ένα γονέα. Πιο συγκεκριμένα, αν δεν συντρέξει σπουδαίος λόγος, που εγκυμονεί κινδύνους για το παιδί (περίπτωση κακοποιητικού, ψυχικά διαταραγμένου ή παντελώς αδιάφορου γονέα) ή αν δεν συντρέξει πραγματική αδυναμία άσκησης της συνεπιμέλειας από τον ένα γονέα, λόγω της μόνιμης μετεγκατάστασης του παιδιού σε άλλη πόλη ή χώρα, δεν νοείται ανάθεση της αποκλειστικής επιμέλειας στον άλλο γονέα ή έστω κατανομή της επιμέλειας, που μόνο κατ` επίφαση θα επέτρεπε την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή και φροντίδα του παιδιού, διότι, διαφορετικά, ο δικαστής θα υπερέβαινε τα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας και θα ερμήνευε ή και θα εφάρμοζε εσφαλμένα το άρθρο 1514 του ΑΚ. Ως κατευθυντήρια γραμμή για την άσκηση της γονικής μέριμνας, στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων του τέκνου και της προσφυγής τους στο δικαστήριο, αλλά και πυρήνας για τον προσδιορισμό της άσκησής της είναι το “βέλτιστο συμφέρον του τέκνου”, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μια ανεξάρτητα και υπεύθυνη προσωπικότητα. Ως τέτοιο (συμφέρον του παιδιού) νοείται το σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυχικό, ηθικό και γενικά κάθε είδους συμφέρον, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μια ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Για την εξειδίκευση της αόριστης αυτής νομικής έννοιας παρέχονται, για πρώτη φορά, από το νομοθέτη, εκ των προτέρων, προσδιοριστικά στοιχεία, πέραν από το επιβαλλόμενο στο δικαστή καθήκον να σεβαστεί την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις, εξαιτίας του φύλου, του σεξουαλικού του προσανατολισμού, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσιακής – οικονομικής κατάστασής τους. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1511 παρ. 2 του Α.Κ. “η απόφαση του δικαστηρίου συνεκτιμά παραμέτρους, όπως την ικανότητα και πρόθεση καθενός εκ των γονέων να σεβαστεί τα δικαιώματα του άλλου, τη συμπεριφορά κάθε γονέα κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα και τη συμμόρφωσή του με τις νόμιμες υποχρεώσεις του, δικαστικές αποφάσεις, εισαγγελικές διατάξεις και προηγούμενες συμφωνίες που είχαν συνάψει με τον άλλο γονέα και αφορούν στο τέκνο”. Τα κριτήρια αυτά αναδεικνύονται από το νομοθέτη και ισχυροποιούνται έναντι άλλων, χωρίς, ωστόσο, να δεσμεύουν το δικαστήριο, ως προς την ιεράρχηση ή την υιοθέτησή τους, στο σύνολό τους. Το κανονιστικό νόημα της αόριστης νομικής έννοιας υπερτερεί έναντι άλλου έννομου συμφέροντος, κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας (λ.χ. του συμφέροντος των γονέων, των απώτερων ανιόντων, τρίτων προσώπων που έρχονται σε επαφή με το παιδί). Γνώμονας για τη σχετική απόφαση του δικαστηρίου είναι μόνο το συμφέρον του ανήλικου παιδιού, όπως τούτο κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση χωριστά, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε υπόθεσης. Η εξατομικευμένη κρίση συνιστά και εφαρμογή της επιταγής του άρθρου 2 παρ. 1 του Συντάγματος, η οποία αποκλείει τη στερεότυπη αντιμετώπιση, ως προς την αξιολόγηση ατόμων και προσωπικών σχέσεων. Έτσι, κρίσιμα προς τούτο στοιχεία είναι, μεταξύ άλλων, η καταλληλότητα του ή των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγώγησης και της περίθαλψης του ανηλίκου τέκνου, υπό καθεστώς ηρεμίας και ασφάλειας, καθώς και οι αναπτυχθέντες μέχρι τότε, με ανεπηρέαστη επιλογή, δεσμοί του διαθέτοντος ικανότητα διάκρισης τέκνου με τους γονείς του και τυχόν αδελφούς του, ενώ μεγάλης σημασίας είναι και η, κατά το δυνατό, μικρότερη διατάραξη του μέχρι τούδε τρόπου ζωής του παιδιού, έτσι ώστε να διαφυλαχθεί, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ο ψυχικός και συναισθηματικός κόσμος του, δεδομένου ότι η διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης των γονέων, με συνεπακόλουθο και τη διάσπαση της οικογενειακής συνοχής, έχει ήδη κλονίσει την ψυχική ισορροπία και την αίσθηση ασφάλειας του τέκνου. Η μικρή ηλικία του ανήλικου τέκνου και το φύλο του δεν αποτελούν κυρίαρχο, κατά νόμο, στοιχείο για τον προσδιορισμό του συμφέροντος του ανηλίκου, αναφορικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας στον ένα από τους γονείς του, γιατί η άποψη ότι η γονική μέριμνα των μικρής ηλικίας τέκνων πρέπει να ανατίθεται στη μητέρα τους, λόγω του ότι έχουν ανάγκη της μητρικής στοργής και ιδιαίτερων περιποιήσεων, εξακολουθεί να ισχύει, κατά τις νεότερες ιατρικές, παιδαγωγικές και ψυχολογικές έρευνες, μόνο για την πρώιμη νηπιακή ηλικία, για την οποία αναγνωρίζεται υπεροχή στη μητέρα, ενώ, για το μεταγενέστερο χρόνο, αναγνωρίζεται ο σοβαρός ρόλος του πατέρα στην όλη διαμόρφωση των διαπροσωπικών σχέσεων του τέκνου. Ουσιώδους σημασίας είναι και η επισημαινόμενη στο νόμο ύπαρξη ιδιαίτερου δεσμού του τέκνου προς τον ένα από τους γονείς του και η περί αυτού ρητώς εκφραζόμενη προτίμησή του, την οποία συνεκτιμά το δικαστήριο, ύστερα και από τη στάθμιση του βαθμού ωριμότητάς του, εφόσον αυτή είναι προϊόν ελεύθερης και ανεπηρέαστης επιλογής του ανηλίκου. Πρέπει, εξάλλου, να λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη ότι ο ανήλικος, που έχει ακόμη ατελή την ψυχοπνευματική ανάπτυξη και την προσωπικότητά του υπό διαμόρφωση, υπόκειται ευχερώς σε επιδράσεις και υποβολές των γονέων ή άλλων, οι οποίες, έστω και χωρίς επίγνωση γενόμενες, οδηγούν ασφαλώς στο σχηματισμό της μονομερούς διαμόρφωσης και προτίμησης προς τον ένα από τους γονείς, οπότε η προτίμησή του δεν εξυπηρετεί πάντοτε και το βέλτιστο συμφέρον του. Έτσι, υπό το κράτος της κατάστασης αυτής, το συμφέρον του ανηλίκου μπορεί να επιβάλει να συμβιώνει τόσο με τη μητέρα του όσο και με τον πατέρα του και, ακολούθως, εφόσον έτσι προκαλείται η μικρότερη δυνατή διατάραξη του τρόπου ζωής του, να ανατίθεται η άσκηση της επιμέλειας αυτού από κοινού στη μητέρα και τον πατέρα του, δηλαδή, να γίνεται χρονική (ή εναλλασσόμενη) κατανομή αυτής ανάμεσα στους δύο γονείς ενώ και η γονική μέριμνα να ανήκει από κοινού και στους δύο, οι οποίοι θα οφείλουν να φροντίζουν για την ομαλή ανάπτυξη και το καλό του τέκνου τους από κοινού. Η έλλειψη δε συνεργασίας των γονέων δεν πρέπει να συνιστά εμπόδιο επιλογής της χρονικής κατανομής της επιμέλειας. Συναφής και η ΕΔΔΑ, ….. κατά Ελλάδος της 16.6.2016 σε ΕφΑΔΠολΔ 2016. 785, παρατ. Δεμερτζή, σκ. 72, κατά την οποία η έλλειψη συνεργασίας των γονέων δεν απαλλάσσει τις εθνικές αρχές από τη χρήση όλων των μέτρων που θα επιτρέψουν τη διατήρηση του οικογενειακού δεσμού. Επίσης, η τυχόν εξάρτηση της χρονικά κατανεμημένης γονικής μέριμνας ή επιμέλειας από τη διάθεση συνεργασίας των γονέων αποδυναμώνει τη συγκεκριμένη λύση, διότι αφήνει τη δυνατότητα στο γονέα, που είναι περισσότερο συναισθηματικά δεμένος με τα παιδιά, να τα επηρεάσει σε βάρος του άλλου γονέα και να επιτύχει, μέσω της άρνησής του να συνεργαστεί για μια τέτοια λύση, το μείζον, ήτοι να ασκεί αυτός αποκλειστικά τη γονική μέριμνα ή επιμέλεια των τέκνων, περιθωριοποιώντας τον άλλο γονέα. Για το σκοπό αυτό, λαμβάνεται υπόψη η προσωπικότητα και η παιδαγωγική καταλληλότητα και υπευθυνότητα κάθε γονέα και συνεκτιμώνται οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική κατάσταση τούτων. Διάκριση πρέπει να γίνεται μεταξύ της χρονικής κατανομής της άσκησης της επιμέλειας μεταξύ των γονέων και της εναλλασσόμενης διαμονής (κατοικίας) του τέκνου. Η πρώτη συνιστά μορφή κατανομής της άσκησης της γονικής μέριμνας με περιοδικότητα και συνεπάγεται ότι το παιδί έχει εναλλασσόμενη κατοικία στον τόπο κατοικίας του γονέα του, ο οποίος, στο πλαίσιο αυτό, ασκεί μόνος του, κάθε φορά, τις πράξεις επιμέλειας του παιδιού για όλα τα θέματα, με εξαίρεση εκείνα που αφορούν στον πυρήνα, κατ` άρθρο 1519 παρ. 1 του Α.Κ. Αντιθέτως, η εναλλασσόμενη διαμονή μπορεί να διαταχθεί από το δικαστήριο αυτοτελώς, χωρίς την κατανομή της άσκησης της επιμέλειας, οπότε οι γονείς εξακολουθούν να ασκούν από κοινού την επιμέλεια του παιδιού (συνεπιμέλεια) (ΑΠ 742/2024, ΑΠ 78/2023, ΑΠ 1988/2022, ΑΠ 1878/2022, ΑΠ 535/2022, ΑΠ 155/2022, ΑΠ 1186/2021, ΑΠ 426/2021, ΑΠ 1135/2020, ΑΠ 358/2019, βλ και βλ. Γ. Λέκκας, Η επιμέλεια του παιδιού κατά τον ΑΚ μετά το Ν. 4800/2021, 2021, αρ. 356, Μ. Σταθόπουλος, Η νέα ρύθμιση της συνεπιμέλειας, ΕλλΔνη 2021, σελ. 961επ., Α. Βαλτούδης, Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο Οικογενειακό Δίκαιο, ΕλλΔνη 2021, 999επ., Μ. Ράμμου, Η καθιέρωση του θεσμού της συνεπιμέλειας στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του οικογενειακού δικαίου, ΕλλΔνη 2021, 1115 επ., Γ. Βαλμαντώνης, Η προσαρμογή του ελληνικού οικογενειακού δικαίου στις σύγχρονες ευρωπαϊκές νομοθεσίες, με την καθιέρωση του κανόνα της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας μετά το χωρισμό των γονέων, ΕλλΔνη 2021, σελ. 1075επ.). Σε κάθε περίπτωση το κανονιστικό περιεχόμενο της έννοιας αυτής του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού συγκεκριμενοποιείται εκάστοτε με βάση τις επικρατούσες συνθήκες σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, καθώς επίσης και κυρίως τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε παιδιού. Το συμφέρον του παιδιού προσδιορίζεται εξατομικευμένα με αναφορά σε συγκεκριμένο εκάστοτε παιδί και τις ανάγκες του, όπως αυτές προσδιορίζονται ιδίως από την κατάσταση της υγείας του, την ηλικία του, τις οικογενειακές και κοινωνικές συνθήκες, υπό τις οποίες διαβιώνει το παιδί, και αναλύεται στις επί μέρους πτυχές του δικαιώματος της προσωπικότητας του παιδιού. (ΑΠ 119/2023).
Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου (βλ. πρακτικά συνεδρίασης αυτού), καθώς και από όλα τα έγγραφα που προσκόμισαν με νόμιμη επίκληση οι διάδικοι, και μεταξύ αυτών ηλεκτρονικών μηνυμάτων sms, που αντάλλαξαν μεταξύ τους και φωτογραφιών των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητήθηκε, των με αρ. …. και …/5.2.2025 ενόρκων βεβαιώσεων των μαρτύρων …….. και ……… που ελήφθησαν με την επιμέλεια της εκκαλούσας ενώπιον της συμβολαιογράφου Πειραιώς ………., κατόπιν νομότυπης κι εμπρόθεσμης κλήτευσης του εφεσίβλητου (βλ. την με αρ. ………./31.1.2025 έκθεση επιδόσεως του δικ. επιμελητή στο Εφετείου Πειραιώς ………, σε συνδυασμό με την από 31.1.2025 κλήση γνωστοποίηση μαρτύρων) και της με αρ. ΔΣΑ ΕΒ …../12.2.2025 ένορκης βεβαίωσης, που ελήφθη για την αντίκρουση μετά από νομότυπη κι εμπρόθεσμη κλήτευση της εκκαλούσας των με αρ. …./2024 και …/2024 ενόρκων βεβαιώσεων ενώπιον της συμβολαιογράφου Αθηνών …………., που ελήφθησαν με την επιμέλεια της εκκαλούσα στα πλαίσια μεταγενέστερης αγωγής της, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι κατάρτισαν το υπ’αριθ……./4-09-2018 σύμφωνο συμβίωσης της συμβολαιογράφου Αθηνών ………, κατά τη διάρκεια του οποίου, απέκτησαν ένα άρρεν τέκνο, τον …………., που γεννήθηκε στις 13-10-2018. Η συμβίωσή τους δεν εξελίχθηκε ομαλά, καθώς από τις αρχές του 2019 βρίσκονταν σε διάσταση με κοινή τους συμφωνία, όπως καταγράφηκε στο από 28-02-2019 ιδιωτικό συμφωνητικό, με το οποίο συμφώνησαν η επιμέλεια του τέκνου τους να ασκείται από τη μητέρα του, με την οποία θα διαμένει μαζί της μέχρι την ενηλικίωσή του, ρύθμισαν το δικαίωμα επικοινωνίας του πατέρα του με το τέκνο του, το οποίο θα ασκείτο αποκλειστικά στην κατοικία της μητέρας του και καθόρισαν τη διατροφή που θα κατέβαλε ο τελευταίος, το ποσό 500,00 € μηνιαίως, με έναρξη αυτής το μήνα Μάρτιο του 2019 και επί ένα έτος. Με την υπ’ αριθ. …………../16-06-2020 συμβολαιογραφικής πράξης λύσης συμφώνου συμβίωσης της της συμβολαιογράφου Αθηνών ………., προέβησαν στη λύση του συμφώνου συμβίωσης, στην οποία προσάρτησαν και το από 1-06-2020 ιδιωτικό συμφωνητικό, με το οποίο επιβεβαίωσαν ότι η επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου θα ασκείτο έως την ενηλικίωσή του από τη μητέρα του, ενώ για τα ζητήματα διατροφής και επικοινωνίας θα καταρτιζόταν νέο συμφωνητικό. Ο ………. επιδιώκοντας να έχει περισσότερο χρόνο επικοινωνίας άσκησε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς την από 7.2.2021 αίτησή του, με την οποία ζήτησε περισσότερο χρόνο επικοινωνίας και η εκκαλούσα την από 7.6.2021 α αντίθετη αίτησή της με την οποία ζήτησε την ανάθεση προσωρινά η επιμέλεια του ανήλικου τέκνου της, την οποία ασκούσε εν τοις πράγμασι, και να υποχρεωθεί ο πατέρας του να της καταβάλλει ως προσωρινή διατροφή του το ποσό των 1.400,00 € μηνιαίως. Επί των ανωτέρω αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων εκδόθηκε η υπ’αριθ. 952/2021 απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, με την οποία ανατέθηκε στην εκκαλούσα προσωρινά η επιμέλεια του ανήλικου τέκνου τους, υποχρεώθηκε προσωρινά ο ………….. να της καταβάλλει για λογαριασμό του τέκνου τους το ποσό των 650,00 € μηνιαίως, ως διατροφή του τελευταίου, και ρυθμίστηκε το δικαίωμα επικοινωνίας του πατέρα του με το ανήλικο τέκνο του ως εξής: κάθε Τρίτη και Πέμπτη ώρα 17:00 μ.μ. έως ώρα 20:00 μ.μ., κάθε δεύτερο και τέταρτο Σαββατοκύριακο από ώρα 9:00 π.μ. του Σαββάτου έως ώρα 17:00 μ.μ. της Κυριακής, ήτοι με διανυκτέρευση αποκλειστικά και μόνο στην οικία του νυν εναγομένου-ενάγοντος, και κάθε πρώτη και τρίτη Κυριακή εκάστου μηνός από τις 17:00 μ.μ. έως τις 20:00 μ.μ., ενώ ρυθμίστηκε και η επικοινωνία κατά την περίοδο των εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς και των θερινών διακοπών, κατά τον ειδικότερο αναφερόμενο σε αυτήν τρόπο. ¨Έκτοτε το τέκνο διέμενε με τη μητέρα του που είχε την επιμέλειά του, ενώ επικοινωνούσε το καθορισμένο χρονικό διάστημα με τον πατέρα του. Ωστόσο οι σχέσεις των διαδίκων δεν ήταν ομαλές λόγω της διαφωνίας τους ως προς την ορθή εφαρμογή της απόφασης επικοινωνίας, γεγονός που δημιουργούσε εντάσεις μεταξύ τους. Ο . ………. καθυστερούσε την επιστροφή του τέκνου, το οποίο δεν μπορούσε να ανεχθεί η ………., επικαλούμενος από την πλευρά του ότι είχε καθυστερήσει να παραλάβει το τέκνο, ενώ ο ίδιος αντιδρούσε ορισμένες φορές στην παρουσία της μητέρας της προαναφερόμενης κατά την παράδοση ή παραλαβή του τέκνου. Φραστικά επεισόδια έχουν λάβει χώρα μεταξύ των διαδίκων και με την μητέρα της …………… (βλ. προσκομιζόμενα αντίγραφα του βιβλίου συμβάντων), ενώ για τα περιστατικά που έλαβαν χώρα την 24.9.2022 και 16.4.2023 (μετά την συζήτησης της αγωγή στο Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο) η μητέρα της εκκαλούσας …………. υπέβαλε εγκλήσεις σε βάρος του ………….. . για παραβάσεις του ν. 3500/2006 (εξύβριση απειλή ενδοοικεγεναική βία). Από την πλευρά του ίδιος υπέβαλε έγκληση σε βάρος της ……… για συκοφαντική δυσφήμηση για το περιστατικό της 24.9.2022. Παρά την ένταση που συνεχίζεται μεταξύ των διαδίκων και οι δύο μεριμνούν και φροντίζουν για το τέκνο τους. Η μητέρα του ……….., με την οποία το τέκνο διαμένει μόνιμα και έχει την προσωρινή επιμέλειά του, περιβάλει αυτό με αμέριστη αγάπη, στοργή, αφοσίωση και τρυφερότητα, ώστε είναι αυτονόητο ότι είναι κατάλληλη για την άσκηση της επιμέλειας αυτού. Σε σχέση με τον πατέρα του ………. η εκκαλούσα αρνείται την συνεπιμέλεια μαζί του επικαλούμενη το οξύθυμο του χαρακτήρα του, την έλλειψη συνεργασίας και τη διαφορά συναντίληψης μεταξύ των διαδίκων. Ο τελευταίος εξεταζόμενος ανωμοτί στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, απάντησε σε σχετική ερώτηση του Δικαστηρίου «έχουμε λογομαχήσει, βριστεί…»., παραδεχόμενος τις τεταμένες σχέσεις με την τέως σύντροφό του. Παρόλα αυτά σε σχέση με το τέκνο του δεν μπορεί να του καταλογισθεί κάποιο παράπτωμα, το οποίο παραδέχθηκε εμμέσως και η μάρτυρας αποδείξεως, μητέρα της ενάγουσας. Ο ανωτέρω έχει επιδείξει ειλικρινή διάθεση και ενδιαφέρον, να αναπτύξει το συναισθηματικό του δεσμό με το τέκνο του, όπως προκύπτει αναμφίβολα από την επιδίωξή του, που άσκησε και δικαστικώς, να έχει επικοινωνία περισσότερο χρόνο μαζί του, που κρίνεται ειλικρινής και όχι προσχηματική. Επισημαίνεται επίσης ότι καταβάλει ανελλιπώς το ποσό της διατροφής, αρχικά αυτό που είχαν συμφωνήσει οι διάδικοι και κατόπιν αυτό που έχει επιδικασθεί από το Δικαστήριο (και με την εκκαλούμενη απόφαση που είναι ως προς αυτό προσωρινά εκτελεστή). Έχει επίσης τη συνδρομή των γονέων του και της αδελφής του, που επίσης αγαπούν το τέκνο. Συνεπώς παρά τις αιτιάσεις της εκκαλούσας δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος, κατά το άρθρο 1513 ΑΚ ο εναγόμενος ………. να αποκλεισθεί εντελώς από την επιμέλεια του τέκνου του. Κατόπιν αυτών με γνώμονα το αληθινό συμφέρον του τέκνου θα πρέπει να εξακολουθήσει ο τόπος διαμονής του τέκνου στην κατοικία της μητέρας του και να ορισθεί συνεπιμέλεια μεταξύ των διαδίκων ως εξής : Η ενάγουσα – εναγόμενη ………….. θα λαμβάνει τις αποφάσεις για όλα τα ζητήματα που αφορούν θέματα καθημερινότητας του τέκνου (ένδυση, φαγητό, εξωσχολικές δραστηριότητες, ψυχαγωγία), όπως και πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα, με απλή ενημέρωση του …………, όταν απαιτείται από τη φύση και σοβαρότητα των υποθέσεων αυτών (ιατρικές επισκέψεις) και υπάρχει μεταβολή από το σύνηθες πρόγραμμα του τέκνου. Ο πατέρας αυτού ………….. το χρόνο που θα έχει το τέκνο είναι ελεύθερος να επιλέγει δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου (λ.χ. άθληση), χωρίς να θίγει το ήδη διαμορφωμένο πρόγραμμα του τέκνου και ιδίως την προετοιμασία αυτού για το σχολείο. Για ζητήματα όμως υγείας και εκπαίδευσης, εκτός της καθημερινότητας που επηρεάζουν σοβαρά το μέλλον του παιδιού, (ήτοι λ.χ. αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, ή ιατρική επέμβαση), οι διάδικοι θα αποφασίζουν από κοινού. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο όρισε ως κατοικία του τέκνου την οικία της ενάγουσας και συνεπιμέλεια μεταξύ των διαδίκων, εκτίμησε κατά βάση ορθά τις αποδείξεις, όμως προς άρση πάσης αμφισβήτησης, κατά παραδοχή εν μέρει του σχετικού λόγου της έφεσης (άρθρο 535 ΚΠολΔ) θα πρέπει να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση ως προς το κεφάλαιό της περί ανάθεσης της επιμέλειας, να κρατηθούν και να δικασθούν οι αντίθετες αγωγές των διαδίκων και να αναδιατυπωθεί αυτή στο διατακτικό της παρούσας, όπως εκτέθηκε. Στα πλαίσια της ίδιας διάταξης για την πληρότητα αυτής θα πρέπει να ορισθεί ως τόπος κατοικίας του τέκνου η οικία της μητέρας τους και να διαταχθεί ο εναγόμενος ……. . θα πρέπει να διαταχθεί να αποδώσει το τέκνο με απειλή χρηματικής ποινής 300 € και προσωπικής κράτησης διάρκειας ενός μηνός Εξάλλου, ο ενδεδειγμένος τρόπος επικοινωνίας του ενάγοντος- εναγόμενου …………. με το τέκνο του είναι ο εξής : α) κάθε Τρίτη και Πέμπτη εκάστου μήνα (κάθε βδομάδα) από ώρα 17:00 μ.μ. έως ώρα 20:00 μ.μ., β) το δεύτερο και τέταρτο Σαββατοκύριακο εκάστου μήνα από ώρα 09:00 π.μ. του Σαββάτου έως ώρα 19:00 μ.μ. της Κυριακής, γ) κάθε Δευτέρα από ώρα 17:00 μ.μ. έως 20:00 μ.μ. τις εβδομάδες, που δεν προβλέπεται επικοινωνία το Σαββατοκύριακο, δ) κατά τη διάρκεια των εορτών των Χριστουγέννων – Νέου Έτους, εναλλάξ κάθε έτος, ήτοι από ώρα 17:00 μ.μ. της 23ns Δεκεμβρίου ώρα 20:00 μ.μ. της 30ns Δεκεμβρίου τα μονά έτη και από ώρα 17:00 της 31 ης Δεκεμβρίου έως ώρα 20:00 μ.μ. της 6ns Ιανουαρίου τα ζυγά έτη, ε) κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα, εναλλάξ κάθε έτος, ήτοι από ώρα 17:00 μ.μ. της Μεγάλης Δευτέρας έως ώρα 20:00 μ.μ, της ημέρας του Πάσχα τα μονά έτη και από ώρα 17:00 μ.μ. της Δευτέρας της Διακαινησίμου έως ώρα 20:00 μ.μ. της Κυριακής του Θωμά τα ζυγά έτη, στ) κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών, από ώρα 10:00 π,μ. της 22ns Ιουλίου έως ώρα 21 μ.μ, της 31ns Ιουλίου και από ώρα 10:00 π.μι της 20ης Αυγούστου έως ώρα 21.00 μ,μ. της 29ns Αυγούστου τα μονά έτη, και από ώρα 10:00 π.μ, της 10ης Ιουλίου μέχρι ώρα 21 μ.μ. της 19ns Ιουλίου και από ώρα 10:00 π.μ. της 10ης Αυγούστου μέχρι ώρα 21 της 19ης Αυγούστου τα ζυγά έτη, και ζ) καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία ή μέσω των διαδικτυακών εφαρμογών skype ή viber κ.λπ, και για 15 λεπτά, όταν δεν θα επικοινωνεί προσωπικά με φυσική παρουσία με το ανήλικο τέκνο του και εφόσον δεν θα διαταράσσει την καθημερινότητα (πρόγραμμα σχολικών και εξωσχολικών δραστηριοτήτων) του ανήλικου τέκνου (άρθρο 1520 παρ.1 εδ.γ ΑΚ). Σε όλες τις προαναφερόμενες περιπτώσεις το ως άνω ανήλικο τέκνο των διαδίκων θα παραλαμβάνει ο πατέρας του κατά τα άνω εναρκτήρια χρονικά σημεία της επικοινωνίας από την κατοικία της μητέρας του, (είσοδο της πολυκατοικίας) από την ίδια ή συγγενικό της πρόσωπο (τη μητέρα αυτής ή άλλο που θα υποδείξει η εκκαλούσα) και θα το επιστρέφει στον ίδιο τόπο κατά τα οριζόμενα μεταξύ τους καταληκτικά χρονικά σημεία της επικοινωνίας. Η επικοινωνία με φυσική παρουσία του πατέρα, όπως καθορίζεται στα στοιχεία α και β, θα ατονεί κατά τις εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα καθώς και τις θερινές διακοπές. Ο πατέρας του επίσης θα μπορεί να το συνοδεύει και στις εξωσχολικές δραστηριότητες, κατόπιν συνεννόησης των γονέων. Εξάλλου, σε περίπτωση που το τέκνο είναι πιστοποιημένα άρρωστο την ημέρα επικοινωνίας, αυτή θα λαμβάνει χώρα, είτε την ίδια ημέρα στην οικία της μητέρας, εφόσον συναινούν και οι δύο γονείς, είτε αυτή θα αναπληρώνεται σε άλλη ημέρα εκτός των ημερών επικοινωνίας, που θα καθορίζει. Αν το τέκνο είναι άρρωστο Σαββατοκύριακο, η ημέρα αυτή επικοινωνίας θα αναπληρώνεται το επόμενο Σαββατοκύριακο. Τις άνω ημέρες και ώρες επικοινωνίας όρισε και το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, ώστε εκτίμησε ορθά τις αποδείξεις. Η εκκαλούσα με την έφεσή της παραπονείται για την διάρκεια των άνω ημερών επικοινωνίας, αναφέροντας ότι τρία απογεύματα είναι πολλά και διαταράσσουν την καθημερινότητα του τέκνου, η δε ώρα επιστροφής τις καθημερινές και μετά από αργίες (20.00) δεν επιτρέπει την έγκαιρη κατάκλιση του τέκνου. Ωστόσο, με την με αρ. 952/2021 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων, εκτός από τις τακτικές ημέρες επικοινωνίας Τρίτη και Πέμπτη (ώρες 17.00 -20.00) είχε δοθεί ως επιπλέον ημέρα επικοινωνίας η πρώτη και τρίτη Κυριακή κάθε μήνα (ώρες 17.00 -20.00) το Σαββατοκύριακο που ο ενάγων …………… δεν είχε επικοινωνία με το τέκνο του (που ήταν το δεύτερο και τέταρτο κάθε μήνα). Κατόπιν της 30.3.2023 αίτησης μεταρρύθμισης (ΓΑΚ/ΕΑΚ ……../2023) της άνω απόφασης από την …….., με την με αρ. 1526/2023 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, με συναίνεση όλων των διαδίκων, η ημέρα αυτή μεταβλήθηκε σε Δευτέρα τις ίδιες ώρες,. Συνεπώς και η εκκαλούσα είχε συναινέσει στην Δευτέρα ως πρόσθετη ημέρα επικοινωνίας, η οποία ίσχυσε έκτοτε μετά τη δημοσίευση της άνω απόφασης ενώ και ο χρόνος επιστροφής του τέκνου τις καθημερινές και εορτές είναι (20.00) είναι ο ίδιος που είχε καθορισθεί με την με αρ. 952/2021 απόφαση ασφαλιστικών μέτρων και είναι αναγκαίος, ώστε ο εφεσίβλητος να έχει τις καθημερινές επαρκή χρόνο, τρίωρης επικοινωνίας με το τέκνο του. Κατόπιν αυτών ο σχετικός λόγος της έφεσης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Από τα ίδια αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκαν επιπλέον ως προς την αξίωση διατροφής του ανήλικου τέκνου τα εξής : Το τέκνο των διαδίκων, ηλικίας κατά τη συζήτηση της αγωγής δεν διαθέτει περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, ενώ, ενόψει της ηλικίας του και της μαθητικής το ιδιότητας αδυνατεί να εργασθεί και να εξασφαλίσει την διατροφή του με τις δικές τους δυνάμεις. Επομένως, και οι δύο γονείς τους έχουν υποχρέωση να το διατρέφουν από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, (άρθρα 1486 παρ. 2, 1489 παρ. 2 ΑΚ), με δεδομένο ότι η ενάγουσα – εκκαλούσα ζήτησε με την αγωγή της την καταβολή της συνεισφοράς του εναγόμενου στην διατροφή των τέκνων του, αφαιρώντας τις αποτιμητές σε χρήμα, υπηρεσίες αυτής στη φροντίδα των τέκνων της. Ο εναγόμενος – ενάγων ………….. εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος στην εταιρεία «…………..» και συγκεκριμένα με την ειδικότητα του αναλυτή καταγραφής παρτίδας παραγωγής. Για το έτος 2020 είχε δηλωθέν εισόδημα 29.188,05 €, με αναλογούντα φόρο 5.239,19 €, που σημαίνει καθαρό εισόδημα 1.995. Oι τρέχουσες μηνιαίες ακαθάριστες αποδοχές ανέρχονται στο ποσό 2.365,00 €, οι καθαρές μηνιαίες αποδοχές στο ποσό των 1.494,67 € (βλ. την απόδειξη πληρωμής Φεβρουαρίου 2022), πλέον δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας (βλ. και την απόδειξη πληρωμής Μαΐου 2021 με καθαρές μηνιαίες αποδοχές ποσού 1577,15 € και μηνιαίες ακαθάριστες αποδοχές ποσού 2.332,00 €, καθώς και το εκκαθαριστικό του έτους 2020 με ετήσιο καθαρό εισόδημα 23.515,59 €). Είναι ασφαλισμένος από την εργοδότρια εταιρεία του με ιδιωτική ομαδική ασφάλιση στην ΕΘΝΙΚΗ, Διαμένει σε διαμέρισμα-μεζονέτα του 3ου και 4ου ορόφου, συνολικής επιφάνειας 120 τμ. οικοδομής κείμενης στο Κερατσίνι, επί της οδού …………., συνιδιοκτησίας κατ’ ισομοιρία των γονέων του, οι οποίοι του το έχουν παραχωρήσει να διαμένει χωρίς αντάλλαγμα. Βαρύνεται με τις παρεπόμενες μηνιαίες δαπάνες για τη λειτουργία και τη συντήρηση της οικίας του (δαπάνες θέρμανσης, ηλεκτρικού, ύδρευσης, τηλεφώνου κλπ.). Διαθέτει ένα Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητο εργοστασίου κατασκευής ΤΟΥΟΤΑ τύπου YARIS έτους πρώτης άδειας κυκλοφορίας το 2009, καθώς και μία μηχανή τύπου ENDURO, έτους πρώτης άδειας κυκλοφορίας το 2012, ¨Έχει ακόμα στην αποκλειστική του κυριότητα μία ισόγεια οικία 40,27 τ.μ„ κείμενη στην οδό ……………, στο Κερατσίνι, η οποία δεν ηλεκτροδοτείται και δεν προκύπτει ότι είναι προσοδοφόρα, ώστε να του αποφέρει εισόδημα, δεδομένου ότι βρίσκεται σε οικοδομή του 1968 και δεν έχει ανακαινισθεί, ωστόσο, συνεκτιμάται για τον προσδιορισμό των οικονομικών δυνατοτήτων του, χωρίς να επιβάλλεται η ρευστοποίησή του, ενόψει του εισοδήματός του από την εργασία του (βλ. σχ. ΑΠ 272/2004 ΕλλΔνη 44.20, ΑΠ 1638/2002 ΕλλΔνη 43.1293, ΕφΠειρ 48/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, δεν αποδείχθηκε ότι ο εναγόμενος διαθέτει ούτε βαρύνεται κατά νόμο με την υποχρέωση διατροφής άλλων προσώπων εκτός του ανήλικου τέκνου του στη διατροφή του οποίου οφείλει και δύναται να συμμετάσχει, και το οποίο προηγείται στη σειρά των δικαιούχων διατροφής (άρθρα 1492,1504 ΑΚ). Η εκκαλούσα μητέρα του ανηλίκου …………… από την άλλη πλευρά, εργάζεται ως τραπεζικός υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα και οι μηνιαίες καθαρές αποδοχές της ανέρχονται σε 1.685,25 € περίπου, πλέον δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας. Με βάση το εκκαθαριστικό σημείωμα 2020 είχε συνολικό δηλωθέν εισόδημα 28.764,78 €, αναλογούντα φόρο 4.833,98 € και παρακρατούμενη εισφορά 337,26 €, δηλαδή καθαρό μηνιαίο εισόδημα 1.966,12 €. Διαμένει σε μισθωμένη οικία 87 τ.μ. περίπου, καταβάλλοντας μίσθωμα 500,00 €, κι επιβαρύνεται με τις συνήθεις παρεπόμενες μηνιαίες δαπάνες για τη λειτουργία και τη συντήρηση αυτής (δαπάνες θέρμανσης, ηλεκτρικού, ύδρευσης, τηλεφώνου κλπ.), απασχολώντας επιπλέον και καθαρίστρια/ οικιακή βοηθό για την καθαριότητα της οικίας της, για την οποία καταβάλλει ποσό 266,70 € μηνιαίως. Τυγχάνει κυρία ενός διαμερίσματος 49 τ.μ., κείμενου επί της οδού ……….. στον Πειραιά, το οποίο εκμισθώνει επιπλωμένο έναντι 380,00 €, όπως η ίδια αναφέρει στις προτάσεις της, χωρίς να προκύπτει ότι με το μίσθωμα αυτό οποίο αποπληρώνει μέρος δόσης στεγαστικού δανείου, που έλαβε η μητέρα της (το καταθέτει η ίδια, χωρίς να προκύπτει η καταβολή αυτή από έγγραφο αποδεικτικό στοιχείο καταβολή σε τραπεζικό λογαριασμό). Ακόμα έχει στην αποκλειστική κυριότητά της ένα αγροτεμάχιο επί της οδού ……….. στην Αθήνα, στην ……….., με παλαιωμένα κτίσματα συνολικής επιφάνειας 167 τ.μ., το οποίο επί του παρόντος τυγχάνει απρόσοδο, ποσοστό 20% εξ αδιαιρέτου επί ενός διαμερίσματος στην Κοζάνη, επιφάνειας 60,74 τ.μ., το οποίο εκμισθώνεται έναντι μηνιαίου μισθώματος 250,00 €, και ποσοστό 20% εξ αδιαιρέτου επί ενός άρτιου και οικοδομήσιμου οικοπέδου, επιφάνειας 898,64 τ.μ., στον ………….. Κοζάνης, το οποίο δεν προκύπτει ότι τυγχάνει προσοδοφόρο. Όπως εκτέθηκε τα απρόσοδα ακίνητα λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό των οικονομικών δυνατοτήτων της, χωρίς να επιβάλλεται η ρευστοποίησή τους, ενόψει των εισοδημάτων από την εργασία της. Διαθέτει, επίσης, ένα αυτοκίνητο εργοστασίου κατασκευής «MITSUBISHI τύπου COLT», έτους πρώτης άδειας κυκλοφορίας το 2007 και ένα σκούτερ PIAGGIO 300 cc έτους πρώτης άδειας κυκλοφορίας το 2010). Έχει λάβει από την τράπεζα Ε.Τ.Ε. καταναλωτικό δάνειο, ύψους 17.000,00 €, για την εξόφληση του οποίου, λήγοντος στις 31-05-2026, καταβάλλει μηνιαία δόση ποσού 350,87 €, χρέος που δεν προαφαιρείται από το εισόδημά της, αλλά συνεκτιμάται στις οικονομικές της δυνάμεις ως στοιχείο προσδιοριστικό των συνθηκών διαβίωσής της (ΑΠ 120/2013, ΑΠ 1330/2011, ΑΠ 837/2009, ΑΠ 471/2005, ΕφΠειρ 309/2021 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, δεν αποδείχθηκε ότι η ενάγουσα διαθέτει ούτε προέκυψε ότι αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας ούτε ότι βαρύνεται κατά νόμο με την υποχρέωση διατροφής άλλων προσώπων εκτός από το ανήλικο τέκνο της. Το ανήλικο τέκνο των διαδίκων, ηλικίας 3,5 ετών κατά το χρόνο συζήτησης της αγωγής, φοιτά στο ιδιωτικό νηπιαγωγείο …………… με ετήσια δίδακτρα για το σχολικό έτος 2022-2033 5.390 €. Παρακολουθεί ακόμα μαθήματα κρουστών – μουσικοκινητικής αγωγής αντί ποσού 60 € μηνιαίως και κολυμβητήριο 40 €. Εμφανίζει συχνά λοιμώξεις του αναπνευστικού, αλλά κατά τα λοιπά δεν έχει προβλήματα υγείας κι έχει τις συνήθεις διατροφικές ανάγκες των παιδιών της ηλικίας του, που ζουν με όμοιες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, η δε ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη καλύπτεται από τους ασφαλιστικούς φορείς των γονέων του και την ιδιωτική ασφάλιση του πατέρα του. Με βάση τις ανωτέρω οικονομικές δυνατότητες των διαδίκων οι μηνιαίες διατροφικές ανάγκες των ανηλίκου τέκνου τους για το επίδικο χρονικό διάστημα αποτιμώνται στο ποσό των 1.100 € μηνιαίως. Ο …………., κατά το λόγο των δικών του οικονομικών δυνάμεων προς το άθροισμα των οικονομικών δυνάμεων αυτού και της ενάγουσας οφείλει να καταβάλει το ποσό 570 €, που συνιστά την συνεισφορά του στη μηνιαία διατροφή του τέκνου του. Το υπόλοιπο μέρος της δικαιούμενης διατροφής οφείλει να το επιβαρυνθεί η ενάγουσα μητέρα τους …………. που το εκπροσωπεί στη σχετική δίκη, η οποία έχει την οικονομική δυνατότητα να το προσφέρει, με το προσωπικό της εισόδημα, την παροχή στέγης και κυρίως την παροχή των προσωπικών της υπηρεσιών στην φροντίδα και ανατροφή, που, είναι αποτιμητή σε χρήμα. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλούμενη απόφαση όρισε το ποσό της διατροφής, στο ανώτερο ποσό αυτό των 650 €, ώστε ο τρίτος λόγος της έφεσης, με τον οποίο η εκκαλούσα υποστηρίζει ότι το ποσό της ορισθείσας διατροφής έπρεπε να είναι ανώτερο, είναι αβάσιμος, ενώ δεν έχει ασκηθεί έφεση από πλευράς του ……………. Συνεπώς και ο σχετικός λόγος της έφεσης πρέπει να απορριφθεί. Με βάση τα όσα προεκτέθηκαν θα πρέπει να εξαφανισθεί εν μέρει η εκκαλούμενη απόφαση μόνο ως προς τη διάταξή της περί ανάθεσης της επιμέλειας. Τα δικαστικά έξοδα αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας πρέπει να συμψηφιστούν μεταξύ των διαδίκων, ενόψει της εν μέρει νίκης και ήττας αυτών, αλλά και λόγω της συγγενικής σχέσης τους, κατ΄ άρθρο 179 ΚΠολΔ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και κατ’ουσίαν την έφεση.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ εν μέρει την εκκαλουμένη, με αρ. 3037/2022 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, ως προς τη διάταξή της περί ανάθεσης της επιμέλειας.
ΚΡΑΤΕΙ και δικάζει τις από 10.9.2021 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ……../2021 από 18.9.2021 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ …………./2021 αγωγές, ως προς το άνω κεφάλαιό τους.
ΑΝΑΘΕΤΕΙ την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου των διαδίκων ………… και στους δύο διαδίκους (συνεπιμέλεια) ως εξής : Η ενάγουσα – εναγόμενη ………….. θα λαμβάνει τις αποφάσεις για όλα τα ζητήματα που αφορούν θέματα καθημερινότητας του τέκνου (ένδυση, φαγητό, εξωσχολικές δραστηριότητες, ψυχαγωγία), όπως και πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα, με απλή ενημέρωση του ……….. ., όταν απαιτείται από τη φύση και σοβαρότητα των υποθέσεων αυτών (ιατρικές επισκέψεις) και υπάρχει μεταβολή από το σύνηθες πρόγραμμα του τέκνου. Ο πατέρας αυτού …………. το χρόνο που θα έχει το τέκνο είναι ελεύθερος να επιλέγει δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου (λ.χ. άθληση), χωρίς να θίγει το ήδη διαμορφωμένο πρόγραμμα του τέκνου και ιδίως την προετοιμασία αυτού για το σχολείο. Για ζητήματα όμως υγείας και εκπαίδευσης, εκτός της καθημερινότητας που επηρεάζουν σοβαρά το μέλλον του παιδιού, (ήτοι αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, ή ιατρική επέμβαση), οι διάδικοι θα αποφασίζουν από κοινού.
ΟΡΙΖΕΙ ως τόπο κατοικία του τέκνου την οικία της μητέρας του ……….
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ τον εναγόμενο ενάγοντα …………… να αποδώσει το τέκνο στη μητέρα του.
ΑΠΕΙΛΕΙ σε βάρος του ανωτέρω χρηματική ποινή τριακοσίων (300) € και προσωπική κράτηση διάρκειας ενός μηνός για κάθε παράβαση της άνω διάταξης.
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, χωρίς να παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους, στις 7.11.2025.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ