Αριθμός 10/2018
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Παρασκευή Μπερσή, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Γ.Λ.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη, από 12.9.2016, (υπ΄αριθ. κατάθ. ……../19.9.2016) έφεση της εν ηττηθείσας πρωτοδίκως εναγομένης – ενάγουσας κατά του νικήσαντος ενάγοντος – εναγομένου και της υπ΄αριθ. 1768/22.8.2016 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς που συνεκδίκασε κατά την ειδική διαδικασία διατροφών, α) την υπ΄αριθ. κατάθ. …../27.8.2014 αγωγή του ενάγοντος ….. κατά της εναγομένης …… και β) την υπ΄αριθ. κατάθ. …../12.1.2015 αγωγή της ενάγουσας …… κατά του εναγομένου …….., έκανε εν μέρει δεκτές τις αγωγές και α) ανέθεσε την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου των διαδίκων αποκλειστικά στον ενάγοντα – εναγόμενο, β) ρύθμισε την προσωπική και τηλεφωνική επικοινωνία της εναγομένης – ενάγουσας με το ανήλικο τέκνο της με απειλή χρηματικής ποινής για κάθε παράβαση των σχετικών διατάξεων της εκκαλουμένης και καταδίκασε τους διαδίκους σε μέρος των δικαστικών εξόδων αμοιβαίως, ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα, (518 παρ. 1 ΚΠολΔ) ήτοι εντός μηνός (στις 19.9.2016, όπως προκύπτει από την έκθεση κατάθεσης του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Πειραιώς), από την επίδοση της εκκαλουμένης που έλαβε χώρα στις 7.9.2016, (βλ. ….. έκθεση επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή Αθηνών ………). Πρέπει συνεπώς να γίνει τυπικά δεκτή και να εξεταστεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική βασιμότητα των λόγων της, δεδομένου ότι για το παραδεκτό δεν απαιτείται καταβολή παραβόλου έφεσης (άρθρ. 495 και 592 παρ. 3 ΚΠολΔ).
Ως κατευθυντήρια γραμμή για την άσκηση της γονικής μέριμνας ή μόνο της επιμέλειας, στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων των τέκνων και της προσφυγής τους στο δικαστήριο, αλλά και πυρήνας για τον προσδιορισμό της ασκήσεως της γονικής μέριμνας του ανηλίκου είναι το αληθινό συμφέρον του τέκνου, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μία ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Για την εξειδίκευση της αόριστης αυτής νομικής έννοιας δεν παρέχονται από τον νομοθέτη εκ των προτέρων σταθερά προσδιοριστικά στοιχεία πέραν από το επιβαλλόμενο στον δικαστή καθήκον να σεβασθεί την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσιακής – οικονομικής κατάστασής τους. Στην δικαστική κρίση καταλείπεται ευρύ πεδίο ώστε, αφού ληφθούν υπόψη, όλες οι σχέσεις και οι περιστάσεις, να καταλήξει σε ρύθμιση τέτοια, που να εξυπηρετείται καλύτερα το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου, (ΑΠ 121/2011, ΝΟΜΟΣ). Κρίσιμα προς τούτο στοιχεία είναι αξιολογικά κριτήρια που πηγάζουν από τους κανόνες της λογικής και της κοινής πείρας,(ΑΠ 550/2017, ΝΟΜΟΣ), όπως, μεταξύ άλλων, η καταλληλότητα του ή των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγωγήσεως και της περιθάλψεως του ανηλίκου τέκνου, και οι έως τότε δεσμοί του τέκνου με τους γονείς και αδελφούς του, (ΑΠ 121/2011, 414/2010, 1316/2009, 952/2007, ΝΟΜΟΣ), η αφοσίωση του γονέα στο πρόσωπο και τις ανάγκες του τέκνου, (ΕφΠατρ 181/2011). Η έννοια του συμφέροντος, επεξηγείται ακόμη και από διάφορες αρχές, όπως η διαρκής παραμονή του ανηλίκου με ένα πρόσωπο, η αρμονία των σχέσεων των γονέων – που δυστυχώς απαντάται σπανιότατα λόγω της μεταξύ τους αντιδικίας- ο ψυχολογικός σύνδεσμος του ανηλίκου με έναν από τους γονείς, (ΕφΠειρ 1162/1988, ΝΟΜΟΣ). Λαμβάνονται επίσης υπ΄όψιν, τυχόν συμφωνίες των γονέων και η προσωπικότητα και η παιδαγωγική καταλληλότητα του κάθε γονέα, ενώ απλώς συνεκτιμώνται, ως εκ του ανεπαρκούς προσδιορισμού με την αποκλειστική χρήση τους, στοιχεία όπως η παροχή χρόνου και ανέσεων, οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική κατάσταση των γονέων (ΑΠ 121/2011, 414/2010, 1316/2009, 952/2007, ΑΠ 561/2003, ΕφΠειρ 1162/1988, ΝΟΜΟΣ). Tέλος, πρέπει να επιδιώκεται, κατά το δυνατό, η εξασφάλιση της σταθερότητας, συνέχειας και ενότητας στις συνθήκες ζωής του ανηλίκου, γιατί δεν συνιστώνται αλλεπάλληλες μεταβολές που επιφέρουν διαταραχή και δυσχέρεια προσαρμογής με επιβάρυνση στην ανάπτυξή του, (ΑΠ 561/2003, 1785/2002, ΕφΑθ 2526/2005, ΕφΠειρ 846/2004, ΝΟΜΟΣ). Έτσι, όπως προκύπτει από τη διάταξη του άρθρου 1511 σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 1510,1512-1514 ΑΚ προκύπτει ότι, όταν το δικαστήριο καλείται να αποφασίσει σχετικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας ανηλίκου τέκνου σε έναν από τους εν διαστάσει ευρισκομένους ή διαζευγμένους γονείς του, πρέπει να έχει ως αποκλειστικό οδηγό της δικαιοδοτικής του κρίσης το συμφέρον και μόνο του ανηλίκου τέκνου, χωρίς να επιδρά αυτοτελώς στη λήψη της απόφασής του κανένας από τους διαφορετικούς παράγοντες, που συνοδεύουν το πρόσωπο κάθε γονέα, όπως είναι το φύλο, η φυλή, η γλώσσα, η θρησκεία, η κοινωνική προέλευση, η περιουσιακή κατάσταση κλπ. Για τη λήψη της σχετικής απόφασης, μαζί με όλα τα επωφελή για τον ανήλικο στοιχεία και περιστάσεις και για την εξειδίκευση της έννοιας του συμφέροντος του ανηλίκου λαμβάνεται υπ΄όψιν και η γνώμη του τέκνου εφόσον αυτό, κατά την ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου, εν όψει της ηλικίας του και της πνευματικής του ανάπτυξης, είναι ικανό να αντιληφθεί το πραγματικό του συμφέρον, χωρίς η εκφρασθείσα γνώμη του τέκνου να αποτελεί, χωρίς άλλο, αποφασιστικό παράγοντα με ιδιαίτερη βαρύτητα, διότι πολλάκις η θέληση του ανηλίκου είναι αποτέλεσμα επηρεασμού και πρόσκαιρη, και δεν σημαίνει ότι εξυπηρετεί πράγματι το συμφέρον του, (ΑΠ 537/2012, 2130/2007, 1218/2006, 1910/2005, ΝΟΜΟΣ). Μόνη η ηλικία του τέκνου δεν αποδεικνύει ωριμότητα, ούτε απαιτείται ειδική αιτιολόγηση για την ύπαρξη ή την ανυπαρξία τέτοιας ωριμότητας, ώστε αρκεί προς βεβαίωση της συναγωγής της που σχηματίζεται από την ελεύθερη εκτίμηση των αποδείξεων, η μη εξέταση του τέκνου από το Δικαστήριο (ΑΠ 180/1986, ΝΟΜΟΣ). Ευνόητο είναι επίσης ότι δεν υφίσταται υποχρέωση παράθεσης της γνώμης του ανηλίκου στην απόφαση, αφού κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από τη διάταξη του άρθρου 1511 παρ. 3 ΑΚ, όπως είναι και εύλογο δεδομένου ότι η παράθεση αυτή (λαμβανομένης υπ όψιν και της υφής των δικαζομένων υποθέσεων αλλά και των ευαισθησιών και των αποστάσεων που πρέπει να τηρούνται, είναι βέβαιο ότι θα οξύνει έτι περαιτέρω τις, ούτως ή άλλως, ήδη τεταμένες σχέσεις των διαδίκων γονέων, προκαλώντας εξ αντανακλάσεως βλάβη στο συμφέρον του ίδιου του τέκνου, (ΑΠ 1316/2009, 1276/2008, 2130/2007, ΕφΠατρ 181/2011, ΝΟΜΟΣ), το οποίο συχνά καθίσταται υπόλογο έναντι των γονέων σχετικά με απαντήσεις του που δόθηκαν σε μη οικεία πρόσωπα, όπως οι δικαστές, εν όψει εκπλήρωσης δικονομικών επιλογών. Εξάλλου, για την απόπειρα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς υπό την έννοια των διατάξεων του άρθρου 681 Γ ΚΠολΔ, απαιτείται προς τούτο η αυτοπρόσωπη παράσταση των διαδίκων γονέων κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο. Εάν όμως οι διάδικοι γονείς δεν εμφανιστούν αυτοπροσώπως στο ακροατήριο η συζήτηση γίνεται χωρίς την τήρηση της προδικασίας της ανωτέρω διάταξης, χωρίς να δημιουργείται απαράδεκτο της συζήτησης από τη μη τήρηση αυτής, (ΑΠ 2130/1997, Δ 2008.396, ΕφΠατρ 181/2011, ΝΟΜΟΣ).
Με την υπό στοιχ. α ως άνω αγωγή του ο ενάγων ………., ο οποίος ασκεί προσωρινά την επιμέλεια του ανήλικου γιού του …., δυνάμει της υπ΄αριθ. 1524/2014 απόφασης Ασφαλιστικών Μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, εξέθετε ότι ο γάμος του με την εναγομένη – μητέρα του ανηλίκου διασπάστηκε το 2010 για τους λόγους που αναφέρονται αναλυτικά στο δικόγραφο της αγωγής και ζητούσε την οριστική ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου σε αυτόν (ενάγοντα), επικουρικά δε τη ρύθμιση της επικοινωνίας του με τον ανωτέρω ανήλικο, με απειλή χρηματικής ποινής και προσωπικής κράτησης για κάθε παραβίαση της απόφασης επί της ως άνω αγωγής του και την καταδίκη της εναγομένης στη δικαστική του δαπάνη.
Με την υπό στοιχ. β ως άνω αγωγή της η …….., ζητούσε α) την οριστική ανάθεση σε αυτήν της επιμέλειας του ανηλίκου γιού της ….. που απέκτησε στα πλαίσια του νόμιμου γάμου της με τον εναγόμενο, την οποία ήδη ασκεί ο εναγόμενος δυνάμει της υπ΄αριθ. 1524/2014 απόφασης ασφαλιστικών μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, επικουρικά δε τη ρύθμιση της επικοινωνίας της με αυτόν (ανήλικο), β) να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλει σε αυτήν ως ασκούσα την επιμέλεια του ανηλίκου ως συνεισφορά του στην τακτική σε χρήμα διατροφή του ανηλίκου για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής το ποσό των 350 € μηνιαίως και δη νομιμοτόκως από την επομένη της καθυστέρησης καταβολής κάθε δόσης και να γ) αναγνωριστεί ότι ο εναγόμενος οφείλει να της καταβάλει για την ίδια αιτία (συνεισφορά στη μηνιαία διατροφή του ανηλίκου γιού της) μηνιαίως το ποσό των 150 €, νομιμοτόκως ως ανωτέρω, με απειλή προσωπικής κράτησης και χρηματικής ποινής για κάθε παραβίαση της απόφασης επί της ως άνω αγωγής της και την καταδίκη του εναγομένου στη δικαστική της δαπάνη.
Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο συνεκδίκασε τις ως άνω υπό στοιχ. α και β αγωγές και αφού δέχτηκε κατά ένα μέρος αυτές, α) ανέθεσε αποκλειστικά την επιμέλεια του ανηλίκου γιου των διαδίκων, . …., στον ενάγοντα – εναγόμενο πατέρα του, β) ρύθμισε την προσωπική και τηλεφωνική επικοινωνία του με την εναγομένη – ενάγουσα μητέρα του, απειλώντας κατά του εναγομένου χρηματική ποινή 500 € για κάθε παραβίαση της απόφασης και γ) καταδίκασε την εναγομένη της υπό στοιχ. α αγωγής και τον εναγόμενο της υπό στοιχ. β αγωγής σε μέρος της δικαστικής δαπάνης των αντιδίκων τους από 150 €.
Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται η εκκαλούσα – εναγομένη – ενάγουσα για εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί όπως εξαφανιστεί, άλλως μεταρρυθμιστεί η εκκαλουμένη με σκοπό την παραδοχή της υπό στοιχ. β ως άνω αγωγής της και την απόρριψη της υπό στοιχ. α ως άνω αγωγής, καθώς και την καταδίκη του εφεσιβλήτου στη δικαστική της δαπάνη αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας.
Από την εκτίμηση της κατάθεσης της μάρτυρα του ενάγοντος – εναγομένου, της ανωμοτί κατάθεσης της εναγομένης – ενάγουσας, που περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης, των εγγράφων και των αποδεικτικών μέσων που λαμβάνονται υπ΄όψιν στην εφαρμοζόμενη εν προκειμένω διαφορά διαδικασία ακόμη και όσων δεν πληρούν τους όρους του νόμου, μεταξύ των οποίων φωτογραφίες προσκομιζόμενες εκατέρωθεν των διαδίκων και των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητήθηκε, των ενόρκων βεβαιώσεων που λήφθηκαν στα πλαίσια άλλων δικών και δεν αποτελούν ιδιαίτερα αποδεικτικά μέσα τα οποία οι διάδικοι νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται και χρησιμοποιούνται είτε για άμεση απόδειξη, είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά :
Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο πολιτικό γάμο, στο Περιστέρι, στις 21.6.2006, στα πλαίσια του οποίου, στον Πειραιά, στις 2.11.2006, απέκτησαν ένα άρρεν, ήδη ανήλικο, τέκνο, τον …….. Η έγγαμη συμβίωσή τους διασπάστηκε οριστικά τον Ιούλιο 2010, οπότε η διάδικος μητέρα αποχώρησε από τη συζυγική κατοικία και εγκαταστάθηκε σε μισθωμένη οικία μαζί με το ανήλικο τέκνο των διαδίκων, ενώ ο γάμος τους λύθηκε δυνάμει της υπ΄αριθ. 1565/2013 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, ήδη αμετάκλητης, (βλ. υπ΄αριθ. …./2015 πιστοποιητικό Τμήματος Πολιτικών ενδίκων Μέσων Πρωτοδικείου Αθηνών). Δυνάμει της υπ΄αριθ. 7781/2011 απόφασης ασφαλιστικών μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η επιμέλεια του ανηλίκου ανατέθηκε προσωρινά στη διάδικο μητέρα και καθορίστηκε το ποσό των μηνιαίας διατροφής που όφειλε να της καταβάλει υπό την ανωτέρω ιδιότητά της ο πατέρας του ανηλίκου στο ποσό των 350 €. Με την ίδια απόφαση απερρίφθη ανταίτηση του πατέρα για την ανάθεση της προσωρινής επιμέλειας του ανηλίκου σε αυτόν. Στη συνέχεια, η μητέρα του ανηλίκου άσκησε την από 24.8.2011 αγωγή (υπ΄αριθ. κατάθ. …………/24.8.2011) για την οριστική ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου σε αυτήν και την επιδίκαση της μηνιαίας διατροφής για τον ανήλικο, ενώ ο πατέρας άσκησε την από 26.10.2011 αγωγή του (υπ΄αριθ. κατάθ. ………/16.11.2011) αιτούμενος την οριστική ανάθεση της επιμέλειας σε αυτόν, άλλως τη ρύθμιση της επικοινωνίας του με τον ανήλικο. Δυνάμει της υπ΄αριθ. 1207/13.12.2012 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η συζήτηση επί των ανωτέρω συνεκδικασθεισών αγωγών κηρύχτηκε απαράδεκτη, ενώ διατάχθηκε η βάσει του άρθρου 38 ΚΠΔ, διαβίβαση υπηρεσιακών αντιγράφων των ως άνω αγωγών, των επ΄αυτών προτάσεων των διαδίκων της απόφασης και των ταυτάριθμων με αυτήν πρακτικών δημόσιας συνεδρίασης στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών, για τις δικές του ενέργειες, διότι «ανέκυψαν γεγονότα που μπορούν να χαρακτηριστούν εγκλήματα διωκόμενα αυτεπαγγέλτως (ήτοι παράβαση του ν. 3459/2006 για τον ενάγοντα ……….., παράβαση των άρθρων 306 και 309 για την ενάγουσα …….. ή και για άγνωστο πρόσωπο, φίλο της τελευταίας)…». Ειδικότερα, η εκκαλούσα είχε ισχυριστεί ότι ο εφεσίβλητος της προκαλούσε σωματικές βλάβες κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης, ο δε εφεσίβλητος προσκόμισε φωτογραφία που απεικόνιζε τον ανήλικο …….. καμμένο με τσιγάρο στο πρόσωπο, γεγονός που ανέφερε και η μάρτυρας αδελφή του η οποία πρόσθεσε ότι προξενήθηκε από φίλο της εκκαλούσας, γεγονός που συμβούλεψε τον ανήλικο να μην το αναφέρει στον πατέρα του. Στις 18.12.2013, ο διάδικος πατέρας, κατέθεσε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την ταυτόχρονη, (υπ΄αριθ. κατάθ. ………/18.12.2013) αίτησή του για προσωρινή ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου σε αυτόν, άλλως για τη ρύθμιση της επικοινωνίας του, ζητώντας παράλληλα και έκδοση προσωρινής διαταγής. Δυνάμει της από 20.12.2013 προσωρινής διαταγής της Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η σχετική αίτησή του για έκδοση προσωρινής διαταγής έγινε δεκτή και ανατέθηκε προσωρινώς, έως τη συζήτηση της αίτησης, η επιμέλεια του ανηλίκου ….. στον αιτούντα πατέρα. Επίσης, δυνάμει της από 2.1.2014 απόφασης της Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών απερρίφθη ως απαράδεκτη η από 30.12.2013, (υπ΄αριθ. κατάθ. ………../15.5.2014) αίτηση της διαδίκου μητέρας περί ανάκλησης της ως άνω προσωρινής διαταγής και ανάθεσης της προσωρινής επιμέλειας του ανηλίκου σε αυτήν, κατόπιν δε σχετικού επικουρικού αιτήματός της, ρυθμίστηκε η επικοινωνία της με αυτό, μέχρι τη συζήτηση της ως άνω αίτησης ασφαλιστικών μέτρων, δικάσιμος της οποίας ορίστηκε η 4.2.2014. Κατά τη δικάσιμο εκείνη, εξεδόθη η υπ΄αριθ. 4155/4.4.2014 απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, δυνάμει της οποίας η αίτηση περί ανάθεσης της προσωρινής επιμέλειας του ανηλίκου …………… στην αιτούσα μητέρα του απερρίφθη λόγω έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης. Ακολούθησε η έκδοση της υπ΄αριθ. 1524/31.7.2014 απόφασης ασφαλιστικών μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, επί των α) ως άνω από 18.12.2013, (………./18.12.2013) αίτησης του διαδίκου πατέρα η οποία εισήχθη ενώπιον του ως άνω Δικαστηρίου με την από 21.5.2014, (………/ 22.5.2014) σχετική κλήση και β) της από 14.5.2014, (υπ΄αριθ. κατάθ. …………../15.5.2014) αίτησης της διαδίκου μητέρας, αμφοτέρων περί ανάθεσης της επιμέλειας του ανηλίκου ….., άλλως ρύθμισης της μετ΄αυτού επικοινωνίας. Δυνάμει της ως άνω απόφασης, η προσωρινή επιμέλεια του ανηλίκου ανατέθηκε στον αιτούντα πατέρα, ενώ ρυθμίστηκε η επικοινωνία του με την αιτούσα μητέρα του. Τέλος, επί των α) από 28.8.2014, (υπ΄αριθ. κατάθ. ………./27.8.2014) και β) από 31.12.2014, (υπ΄αριθ. κατάθ. ……./12.1.2015 αγωγών των εφεσιβλήτου και εκκαλούσας αντίστοιχα, εξεδόθη η ήδη εκκαλουμένη απόφαση, (υπ΄αριθ. 1768/2016) δυνάμει της οποίας η επιμέλεια του ανηλίκου ανατέθηκε οριστικά στον εφεσίβλητο πατέρα του. Έτσι, από τη συζήτηση της προσωρινής διαταγής (της 20.12.2013), ο ανήλικος διαβιώνει στο ……. Αττικής με τον πατέρα του ο οποίος εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος, (οδηγός, βλ. από 28.1.2016 βεβαίωση εργασίας της εταιρίας (………..» και την από 23.4.2014 βεβαίωση του εργοδότη …….. που τον απασχολούσε ως ανειδίκευτο εργάτη). Πρέπει να σημειωθεί ότι κατά το χρονικό διάστημα από 23.11.2011 έως 22.12.2012, ο διάδικος πατέρας ήταν άνεργος και λάμβανε επιδότηση από τον ΟΑΕΔ, ύψους από 360 έως 461,5 € μηνιαίως. Από το ποσό αυτό κατέβαλε ποσό 150 € ως συνεισφορά του για τη διατροφή του ανηλίκου ……., ενώ κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα, από τον Απρίλιο έως και το Σεπτέμβριο 2011, για το οποίο δεν προκύπτει εάν απασχολείτο κατέβαλε ποσό 300 € μηνιαίως. Επίσης ήταν άνεργος και για το χρονικό διάστημα από το Φεβρουάριο μέχρι και τον Απρίλιο 2013 και δεν κατέβαλε διατροφή, (βλ. υπ΄αριθ. πρωτ. ………. από 30.4.2013 βεβαίωση ΟΑΕΔ, ……… από 29.12.2011 τρεις αποφάσεις υπαγωγής στο πρόγραμμα επιδόματος τακτικής ανεργίας, σε συνδυασμό με την από 3.2.2015 μήνυση της διαδίκου μητέρας εναντίον του που υποβλήθηκε στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών στις 3.3.2015), γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο εφεσίβλητος δεν ήταν «οικονομικά απών», ούτε άστοργος έναντι του ανηλίκου «προσποιούμενος ότι ο τελευταίος δεν υπάρχει», όπως ισχυρίζεται η εκκαλούσα με τον 7ο λόγο της κρινόμενης έφεσης. Αντίθετα, από τα ανωτέρω αποδεικτικά στοιχεία προκύπτει ότι κατά τα χρονικά διαστήματα που λάμβανε επιδότηση από τον ΟΑΕΔ ως άνεργος, κατέβαλε έναντι της συνεισφοράς του στη διατροφή του ανηλίκου (που είχε οριστεί δυνάμει της υπ΄αριθ. 7781/2011 ως άνω απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, διαδικασίας Ασφαλιστικών Μέτρων, όταν ο εφεσίβλητος αποκέρδαινε περί τα 1.000 € μηνιαίως, στο ποσό των 350 € μηνιαίως,), το ποσό των 300 € για τους μήνες Απρίλιο έως και Σεπτέμβριο 2011, το ποσό των 150 € για τους μήνες από Δεκέμβριο 2011 έως και Δεκέμβριο 2012, ενώ δεν κατέβαλε κανένα ποσό για τους μήνες από Ιανουάριο έως και Νοέμβριο 2013.Επίσης, επιθυμώντας ν΄ασκεί ο ίδιος τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του γονέα ως προς την επιμέλεια του ανηλίκου, είχε ασκήσει α) ανταίτηση περί ανάθεσης της προσωρινής επιμέλειας στη δικάσιμο της 3.11.2011, επί της οποίας εξεδόθη η υπ΄αριθ. 7781/2014 ως άνω απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, β) την από 26.10.2011 αγωγή του περί ανάθεσης οριστικής επιμέλειας επί της οποίας εξεδόθη η υπ΄αριθ. 1702/2012 ως άνω απόφαση, γ) την από 18.12.2013 αίτησή του περί ανάθεσης της προσωρινής επιμέλειας με αίτημα προσωρινής διαταγής και δ) την υπ΄αριθ. κατάθ. ……/2014 αγωγή του περί ανάθεσης της οριστικής επιμέλειας επί της οποίας εξεδόθη η εκκαλουμένη. Επίσης επικοινωνούσε τακτικά με τον ανήλικο τον οποίο παραλάμβανε και από το σχολείο του (βλ. την υπ΄αριθ. …../5.1.2012 ένορκη βεβαίωση του μάρτυρα ……… που συνέταξε η συμβολαιογράφος Περιστερίου ……. περί διαπληκτισμού και χειροδικίας του αδελφού της εκκαλούσας σε βάρος του εφεσιβλήτου μπροστά στο σχολείο του ανηλίκου στις 1.12.2010). Με βάση τ΄ανωτέρω, ο εφεσίβλητος, τουλάχιστον από τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσής του με την εκκαλούσα ενδιαφερόταν αληθινά για την ανάπτυξη του ανηλίκου, ήταν συνεπής στην επικοινωνία με αυτόν και διεκδίκησε δικαστικά περισσότερες φορές την ανάθεση της επιμέλειας σε αυτόν από το 2011, ήτοι 2 έτη πριν του κοινοποιηθεί η ως άνω επιταγή προς πληρωμή, (στις 3.12.2013, όπως προκύπτει από την υπ΄αριθ. ….. έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή Πειραιά ……..), καθώς όπως προαναφέρθηκε είχε ήδη ασκήσει τις υπό στοιχ. α και β ως άνω αίτηση και αγωγή. Κατέβαλε δε μέρος της διατροφής που του αναλογούσε, ήτοι από 150 – 300 € μηνιαίως όντας άνεργος, Επίσης, με βάση τα ως άνω αποδειχθέντα δεν ενήργησε εναντίον των χρηστών ηθών, ούτε ή της καλής πίστης αλλά με γνώμονα το συμφέρον του ανηλίκου. Σε κάθε περίπτωση η άσκηση της αγωγής του δεν παρίσταται ως μη ανεκτή σύμφωνα με το δίκαιο και την ηθική. Επομένως δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί «απών», «άστοργος» ή «αδιάφορος» σε σχέση με τη ζωή του ανηλίκου. Συνεπώς, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που απέρριψε σιγή το σχετικό ισχυρισμό δεν έσφαλε και ορθώς το νόμο ερμήνευσε και εφάρμοσε και τις αποδείξεις εκτίμησε έστω και με ατελή αιτιολογία η οποία παραδεκτά συμπληρώνεται με την παρούσα (ΚΠολΔ 534) και ο σχετικός 8ος λόγος της κρινόμενης έφεσης πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμος. Περαιτέρω, μαζί με τον ανήλικο και τον εφεσίβλητο μένει και η πατρική γιαγιά που τους φροντίζει και περιβάλλει τον ανήλικο με αισθήματα αγάπης, παρέχοντάς του θαλπωρή και φροντίδα. Στην ίδια οικοδομή ζει και η αδελφή του πατέρα η οποία είναι παιδαγωγός, μαζί με την οικογένειά της που περιλαμβάνει και τα εξαδέλφια του ανηλίκου ………., για τους οποίους ο ανήλικος τρέφει αισθήματα στοργής και αγάπης, (βλ. περιγραφές σε σχολικές ασκήσεις ετών 2014 – 2015). Οι σχολικές του επιδόσεις είναι άριστες, τόσο στο Δημοτικό Σχολείο όσο και στο φροντιστήριο Αγγλικών, (βλ. από 19.3.2015 έλεγχο προόδου Δημοτικού Σχολείου …… και έλεγχο προόδου και κάρτα διδάκτρων φροντιστηρίου Αγγλικών ……). Επίσης συμμετέχει σε μαθήματα Kung Fu στον αθλητικό Πολιτιστικό Σύλλογο «……», (βλ. από 30.3.2015 απόδειξη είσπραξης και πρόγραμμα προπονήσεων). Από κανένα αποδεικτικό μέσο δεν προέκυψε κάποιο αρνητικό στοιχείο σχετικά με τη διαβίωση, την οικογενειακή και κοινωνική ζωή του ανηλίκου στο ως άνω περιβάλλον του πατέρα του κατά την τελευταία τετραετία. Στο διάστημα αυτό, η διάδικος μητέρα, τέλεσε νέο γάμο, (στις 7.11.2015, βλ. από 9.11.2015 ληξιαρχική πράξη γάμου Δ. Πειραιώς), στα πλαίσια του οποίου απέκτησε ένα ακόμη άρρεν τέκνο, που γεννήθηκε στις 8.11.2016. Μετά το γάμο της κατοικεί στην Αθήνα, στην οδό ……., (και όχι στην οδό ………, όπως δηλώνεται από την ίδια –χωρίς να συνιστά σφάλμα της εκκαλουμένης όπως παραπονείται στον 6ο λόγο της κρινόμενης έφεσης – στην από 31.12.2014 αγωγή της, στις κατατεθείσες από 29.4.2015 προτάσεις της πρωτοβάθμιας δίκης, ως εναγομένης στην προμετωπίδα και στη σελ. 6 στιχ. 10 επομ. και ως ενάγουσας και ως ενάγουσας στην προμετωπίδα αυτών), μαζί με το νυν σύζυγό της και τον ανήλικο ετεροθαλή αδελφό του ανηλίκου …, …….., ενώ τα Σαββατοκύριακα, μαζί και με τη θυγατέρα του νυν συζύγου της, ….., που γεννήθηκε το 2003, (βλ. υπ΄αριθ. …../2.12.2016 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης Δ. Αθηναίων και από 19.12.2016 ληξιαρχική πράξη γέννησης Δ. Πειραιώς). Εξάλλου, στην εκκαλουμένη απόφαση εκτίθεται ότι ο ανήλικος εξέφρασε την επιθυμία του να μένει με την εκκαλούσα – μητέρα του, (τότε κυοφορούσα) και το νυν σύζυγό της, με τη διευκρίνιση ότι διακατέχεται από την ιδέα ότι τον περιμένει μια μεγάλη γιορτή (πάρτυ) και ένα σπάνιο παιχνίδι, ότι η καθημερινότητά του θα περιλαμβάνει συνεχώς εκδρομές, εξόδους αναψυχής και πολλά παιχνίδια, όπως δηλαδή βίωνε τα διαστήματα επικοινωνίας με τη μητέρα του κατά τα Σαββατοκύριακα και τις διακοπές, χωρίς όμως να είναι σε θέση να αντιληφθεί την καθημερινότητα καθ΄όλες τις ημέρες της εβδομάδας μετά τη γέννηση του ηλικίας ήδη ενός έτους ετεροθαλούς αδελφού του και τις αυξημένες υποχρεώσεις της εκκαλούσας – μητέρας του. Από τα ανωτέρω, δεν υποδηλώνεται επίπεδο ωριμότητας του ανηλίκου ώστε να αντιληφθεί το καλώς εννοούμενο συμφέρον του σύμφωνα με την έννοια που αναπτύχθηκε στη μείζονα σκέψη της παρούσας, ανεξαρτήτως των καλών σχολικών του επιδόσεων, της εν γένει καλής συμπεριφοράς του και της διαμόρφωσης της προσωπικότητάς του. Αντίθετα υποδηλώνεται διαμόρφωση επιλογής αναλόγως των παροχών της εκλογής του, χωρίς οριοθέτηση των ωφέλιμων και μη επιλογών και εκπληρώσεων, πράγμα που για την προεφηβική περίοδο που διανύει, δεν προμηνύει σταθερότητα ούτε στην επιλογή του γονέα με τον οποίο θα διαβιώνει, αφού διαμορφώνεται αναλόγως της εκπλήρωσης των επιλογών του, αντίθετα από τα ισχυριζόμενα από την εκκαλούσα στο 2ο λόγο της κρινόμενης έφεσης, ότι δηλαδή ο ανήλικος εξέφρασε «σταθερή, ανεπηρέαστη και ακράδαντη βούληση» να διαβιοί με τη μητέρα του με την οποία «περνάει καλύτερα». Και ναι μεν η μητέρα είναι μοναδική και αναντικατάστατη, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, όπως αναφέρεται στον 3ο λόγο της κρινόμενης έφεσης, πλην όμως αυτά συνεκτιμώνται σε συνδυασμό με τα λοιπά αποδεικτικά μέσα και περιστάσεις, ώστε να αξιολογηθεί το αληθινό συμφέρον του τέκνου και δεν αποτελούν αυταπόδεικτο δικανικό συμπέρασμα, παρά τ΄αντίθετα ισχυριζόμενα στον 4ο λόγο της κρινόμενης έφεσης. Ειδικότερα, η εκκαλούσα έχει τελέσει δεύτερο γάμο, έχει αποκτήσει ένα ακόμη άρρεν τέκνο, εργάζεται και έχει προσαρμόσει τη ζωή της σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νέας της οικογένειας. Στη νέα οικογενειακή της κατοικία έχει διαμορφώσει ένα δωμάτιο το οποίο θα μοιράζεται ο ανήλικος …… με τη θυγατέρα του νυν συζύγου της για τις 3 ημέρες της εβδομάδας οπότε αυτή θα βρίσκεται στην ίδια κατοικία και ενδεχομένως με τον ετεροθαλή αδελφό του. Από τη διάσπαση της συμβίωσης των διαδίκων γονέων το 2010 και μέχρι τις 20.12.2013, οπότε εξεδόθη η προσωρινή διαταγή που ανέθεσε προσωρινά την επιμέλεια στον εφεσίβλητο πατέρα, ο εφεσίβλητος κατοικούσε με την εκκαλούσα μητέρα του στο σπίτι της μητρικής γιαγιάς μαζί με τον αδελφό της εκκαλούσας που είναι άτομο με ειδικές ανάγκες, τον έτερο αδελφό της και έναν ακόμη αδελφό της μαζί με τη σύζυγο και τα δύο του παιδιά. Ωστόσο, η εκκαλούσα δεν επιμελούνταν επαρκώς τον ανήλικο, ιδίως ως προς την υγιεινή ούτε του αφιέρωνε χρόνο, λόγω των αυξημένων επαγγελματικών της υποχρεώσεων, όπως ισχυρίστηκε η ίδια στην πρωτοβάθμια δίκη. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι δεν αποδείχθηκε παράλειψη ως προς τον εμβολιασμό του ανηλίκου, (βλ. προσκομιζόμενη φωτοτυπία βιβλιαρίου υγείας), αυτός δε (εμβολιασμός) πρέπει να ολοκληρωθεί προϊούσης της ηλικίας του. Στην υπ΄αριθ. 1524/2014 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς (Διαδικασίας Ασφαλιστικών Μέτρων), μετά από επικοινωνία της Δικαστή με τον ανήλικο, αναφέρεται ότι ο τελευταίος δεν αποδεχόταν το νέο σύντροφο (και ήδη σύζυγο) της εκκαλούσας. Το γεγονός αυτό, ανεξαρτήτως της προσωπικότητας του τελευταίου, καθώς η αναφορά του ανηλίκου αφορά πρωτίστως στην παρεχόμενη από τη μητέρα του προσοχή, αναδεικνύει την εύλογη ανάγκη του ανηλίκου για αμέριστη προσοχή, σταθερότητα και ασφάλεια, μετά από τη διάσπαση της συμβίωσης των γονέων του, η οποία επαύξησε την ανάγκη αυτή. Εν όψει δε και της ηλικίας του και της ιδιαίτερης ευαισθησίας που ανακύπτει κατά την είσοδο στην εφηβεία, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην τήρηση της σταθερότητας των συνθηκών ζωής και αποφυγή μεταβολών στη ζωή του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι μεταβολές μπορεί να υποδεικνύουν προσπάθεια δόμησης νέου προσανατολισμού ζωής και ένδειξη προόδου στη ζωή της εκκαλούσας, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο και με τον ανήλικο, του οποίου η πρόοδος και η ομαλή ψυχική, πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και σταθερότητα. Τέτοιες συνθήκες δεν αποδείχτηκε ότι έχουν δημιουργηθεί στο περιβάλλον της εκκαλούσας οι οποίες ν΄αντανακλούν στις ιδιαίτερες ανάγκες του ανηλίκου. Τ΄ανωτέρω δεν αφορούν την ηθική αξία και την αντιμετώπιση της ζωής εκ μέρους της εκκαλούσας, όπως η ίδια παραπονείται με τους 1ο, 3ο και 6ο λόγο της κρινόμενης έφεσης, δεδομένου ότι δεν απέχουν από συχνές επιλογές ζωής των ανθρώπων γενικά, διαφοροποιούνται όμως από τις ανάγκες του ανηλίκου, όπως προαναφέρθηκε. Επίσης τ΄ανωτέρω είναι ανεξάρτητα από το εάν ο ανήλικος διαβίωσε για δυόμισυ ή για τέσσερα χρόνια με τον εφεσίβλητο, όπως παραπονείται η εκκαλούσα με τον 5ο λόγο της κρινόμενης έφεσης, όπως προφανώς εκ παραδρομής αναφέρθηκε στην εκκαλουμένη, (το ορθό είναι ότι από την έκδοση της προσωρινής διαταγής της 20.12.2013 μέχρι τη δημοσίευση της εκκαλουμένης στις 22.8.2016 είχε διαδράμει χρονικό διάστημα 32 μηνών), δεδομένου ότι η ανάθεση της επιμέλειας στον εφεσίβλητο πατέρα από την εκκαλουμένη, ορίστηκε κατόπιν ανάδειξης της δυνατότητας παροχής αμέριστης φροντίδας και σταθερότητας προς τον ανήλικο εκ μέρους του πατέρα για όσο χρόνο διαβιούσε με τον ανήλικο και το γεγονός αυτό, για το οποίο τίποτε αντίθετο δεν αποδείχθηκε, είναι που δημιουργεί κατάσταση ομαλότητας και συνθήκες σταθερότητας, ασφάλειας και αμέριστης φροντίδας για τον ανήλικο …….. Οι συνθήκες αυτές, δεν μπορούν ούτε να συγκριθούν, ούτε να ανατραπούν από την ισχυριζόμενη από την εκκαλούσα καλή σχέση του ανηλίκου με τον νυν σύζυγό της, για την οποία, πέραν των προσκομιζομένων φωτογραφιών, ουδέν αποδείχθηκε. Τα κριτήρια αυτά που αναφέρονται στη νομική σκέψη της παρούσας και πληροί ο εφεσίβλητος πατέρας, όπως η αποφυγή μεταβολών που επιφέρουν διαταραχή και δυσχέρεια προσαρμογής επιβαρύνοντας την ομαλή ανάπτυξη του ανηλίκου, η εξ αυτών προκύπτουσα παιδαγωγική καταλληλότητα για την ανάπτυξη υγιούς και υπεύθυνης προσωπικότητας, η παραμονή του ανηλίκου με τον εφεσίβλητο ο οποίος τον φροντίζει, του δίνει αμέριστη προσοχή επιβλέπει και εκπληρώνει τις ανάγκες του για τις αναγκαίες βιοτικές ανάγκες, καθαριότητα, ψυχαγωγία, υγειονομική περίθαλψη κλπ., συνεπικουρούμενος στο έργο αυτό από τη μητέρα του, (πατρική γιαγιά) και την αδελφή του που συμμετέχει ενεργά στη ζωή του ανηλίκου μαζί με το σύζυγο και τα τέκνα της – εξαδέλφια του ανηλίκου ……, ζώντας στην ίδια πολυκατοικία και τους οποίους ο ανήλικος αποδέχεται και αγαπά, αναδεικνύουν υγιή και αποδεκτό μικρόκοσμο με σταθερές βάσεις κοινωνικότητας, αποφυγή μεταβολών, προσφορά θαλπωρής και προσοχής τις οποίες ο ανήλικος απολαμβάνει σταθερά, περνά χρόνο με τον πατέρα του και τους λοιπούς εκ πατρός συγγενείς του εντός αποδεκτού πλαισίου και χωρίς διακυμάνσεις επί περίπου 3 ½ έτη. Σε αυτό το χρονικό διάστημα επικοινωνεί με τη μητέρα του και αναμιγνύεται στη ζωή της που περιλαμβάνει την εργασία της, τον νηπιακής ηλικίας ετεροθαλή αδελφό του, τον νυν σύζυγο της μητέρας του και για 3 ημέρες εβδομαδιαίως τη θυγατέρα του τελευταίου από άλλο γάμο που είναι 3 έτη μεγαλύτερη από τον ανήλικο ……, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να βιώνει τα βάρη και τις αυξημένες υποχρεώσεις της νέας οικογένειας της εκκαλούσας, πράγμα που αντενδείκνυται για την ηλικία και την ανάπτυξή του. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που έκρινε τα ίδια και ανέθεσε οριστικά την επιμέλεια του ανηλίκου …… στον εφεσίβλητο πατέρα του δεν έσφαλε και ορθώς το νόμο ερμήνευσε και εφάρμοσε εφάρμοσε και τις αποδείξεις εκτίμησε και συνεπώς οι 1ος – 7οςλόγοι της κρινόμενης έφεσης και μη υπάρχοντος άλλου λόγου προς εξέταση, η έφεση στο σύνολό της, πρέπει να απορριφθούν ως ουσιαστικά αβάσιμοι. Η δικαστική δαπάνη του εφεσιβλήτου για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας πρέπει να επιβληθεί εις βάρος της εκκαλούσας λόγω της ήττας της, (176, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά την από 12.9.2016, (υπ΄αριθ. κατάθ. ……../ 19.9.2016) έφεση.
Απορρίπτει αυτήν κατ΄ουσίαν.
Επιβάλλει σε βάρος της εκκαλούσας τη δικαστική δαπάνη του εφεσιβλήτου το ύψος της οποίας ορίζει στο ποσό των τετρακοσίων (400) ευρώ.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 8 Ιανουαρίου 2018, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ