Αριθμός 67/2018
ΤΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Αικατερίνη Νομικού, Πρόεδρο Εφετών, Παναγιώτη Χουζούρη, Εφέτη και Μαρία Ανδρεοπούλου, Εφέτη-Εισηγήτρια και από τη Γραμματέα Δ.Π.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με την από 20-10-2015 (……../2015) κλήση του καθολικού, εκ διαθήκης, διαδόχου της ενάγουσας – αρχικής εκκαλούσας, (μετά τον κατά τις 16-5-2015, θάνατο της τελευταίας), νομίμως φέρεται προς συζήτηση, η υπό κρίση, από 7-7-2014 (…../2014), έφεση της τελευταίας, κατά της υπ’ αριθμόν 1219/2014 οριστικής αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, η οποία εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την τακτική διαδικασία, και η οποία έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα (495παρ1 και 2, 511, 513παρ1 περ β’, 516παρ1, 517περ α΄, 518παρ1, 520παρ1 και 524παρ1 ΚΠολΔ), ενώ έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο για το παραδεκτό της συζητήσεώς της (495παρ3 ΚΠολΔ). Επομένως, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων της (533παρ1 ΚΠολΔ), κατά την ίδια ως άνω διαδικασία.
Με την από 22-11-2012 (……/2012) αγωγή της ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, η ενάγουσα και ήδη εκκαλούσα, εξέθετε ότι την άνοιξη του έτους 2011, διάγουσα το 88ο έτος της ηλικίας της, ούσα χήρα και άτεκνη, αποφάσισε να δωρίσει εν ζωή και κατά την ψιλή κυριότητα τον 1ο όροφο της ιδιόκτητης διώροφης οικοδομής επί της οποίας διαβιούσε, στο Π. Φάληρο, προς τον εναγόμενο ανεψιό της, υιό του αδελφού της, με τη συμφωνία να τη φροντίσει και να την περιποιηθεί στην ηλικία που βρισκόταν και σε όποια ανάγκη της παρουσιαζόταν, συνεπεία του γήρατος. Ότι, την 8-6-2011, παραπλανηθείσα από τον εναγόμενο, ο οποίος έπεισε τη συμ/φο να μην προβεί σε ανάγνωση του συμβολαίου, μεταβίβασε τελικώς σε αυτόν το σύνολο των οριζοντίων ιδιοκτησιών της οικοδομής, κατά ψιλή κυριότητα, και όχι μόνο τον α’ όροφο όπως πραγματικά επιθυμούσε, γεγονός που μετά από αρκετούς μήνες. Ότι, κατά τους θερινούς μήνες που ακολούθησαν, ο εναγόμενος επέδειξε βαριά αντικοινωνική συμπεριφορά και αχαριστία εναντίον της, εγκαταλείποντάς την στην τύχη της, χωρίς να ενδιαφέρεται για το πώς ζούσε, παρότι χρειαζόταν περίθαλψη και φροντίδα. Ότι δυνάμει της από 10-2-2012 εξώδικης δηλώσεώς της ανεκάλεσε την ανωτέρω δωρεά λόγω αχαριστίας, πλην όμως ο εναγόμενος δεν συνέπραξε στην επιστροφή του ακινήτου. Με αυτό το ιστορικό, η ενάγουσα ζήτησε να αναγνωρισθεί ότι είχε ήδη ανακληθεί η δωρεά με την ανωτέρω εξώδικη δήλωσή της και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να επιστρέψει το ανωτέρω ακίνητο. Επί της ανωτέρω αγωγής εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων η εκκαλουμένη, η οποία απέρριψε την αγωγή ως ουσία αβάσιμη. Κατά της αποφάσεως παραπονείται η ηττηθείσα ενάγουσα με την κρινομένη έφεσή της, αιτιώμενη κακή εκτίμηση των αποδείξεων, ζητώντας την εξαφάνισή της, με σκοπό να γίνει δεκτή η αγωγή της. Να σημειωθεί, ότι κατά τις 16-5-2015, απεβίωσε η αρχική ενάγουσα, η οποία κληρονομήθηκε, δυνάμει της ……/2012 δημόσιας διαθήκης, από τον συνεχίζοντα τη δίκη, ……., ως μοναδικό κληρονόμο της.
Από την επανεκτίμηση των ένορκων ενώπιον του Πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου καταθέσεων των εξετασθέντων μαρτύρων αποδείξεως και ανταποδείξεως, που περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά συνεδριάσεως του Δικαστηρίου εκείνου, από τη νομίμως και εμπροθέσμως ληφθείσα με αριθμό …./14-10-013, με επιμέλεια του εναγομένου ένορκη βεβαίωση, ενώπιον της συμ/φου Σίφνου …. ….., και από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που νομίμως μετ’επικλήσεως προσκομίζουν οι διάδικοι, για να ληφθούν υπόψη ως τέτοια και για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα : Η ενάγουσα, γεννηθείσα το έτος 1924, ήταν χήρα από το έτος 2007 και άτεκνη. Για το λόγο αυτό, την άνοιξη του έτους 2011, αποφάσισε να δωρίσει την ψιλή κυριότητα της διώροφης οικοδομής ιδιοκτησίας της, της ευρισκόμενης στο Π. Φάληρο Αττικής, επί της οδού …. αρ……, και αποτελούμενης από υπόγειο, ισόγειο και α’ όροφο, καθώς και από το δικαίωμα υψούν δύο ακόμη ορόφων, στον εναγόμενο, υιό του προαποβιώσαντος αδελφού της ………, με τη συμφωνία να φροντίζει για την καθαριότητα και τη διατροφή της, λόγω της προχωρημένης ηλικίας της. Το γεγονός αυτό συζήτησε τόσο με τον ίδιο όσο και με τον έτερο αδελφό της και εξετασθέντα μάρτυρα, ……….
Για την πραγματοποίηση της ανωτέρω μεταβίβασης, χρειάστηκε, καθ’υπόδειξη της συμ/φου, να προηγηθούν διάφορες άλλες ενέργειες, όπως σύνταξη νέου τοπογραφικού, λόγω της παλαιότητας της οικοδομής (1954) και σύσταση οριζοντίων ιδιοκτησιών. Να επισημανθεί εδώ, ότι η συμ/φος ήταν επιλογή της ενάγουσας, και επομένως πρόσωπο της εμπιστοσύνης της, καθόσον ήταν εκείνη που είχε συντάξει την …./2002 δημόσια διαθήκη του προαποβιώσαντος συζύγου της, ……, όπως και τη …/2007 δήλωση αποδοχής κληρονομίας, σε συνδυασμό με τις … και …/2011 διορθωτικές δηλώσεις. Ακολούθως αποδείχθηκε, ότι η ενάγουσα προέβη στη μεταβίβαση με δωρεά εν ζωή της ψιλής κυριότητας του συνόλου της οικοδομής, δυνάμει του νομίμως μεταγεγραμμένου …./8-6-2011 συμβολαίου, της ανωτέρω συμ/φου, στη δε υπογραφή του συμβολαίου παρουσιάστηκε με πληρεξούσιο δικηγόρο της επιλογής της, όπως και ο δωρεοδόχος εναγόμενος. Από κανένα δε πειστικό αποδεικτικό στοιχείο δεν προέκυψε ο όψιμος ισχυρισμός της ότι «παραπλανήθηκε» από τον εναγόμενο, ο οποίος σε προφανή δήθεν σύμπραξη με τη συφ/φο και τους παρισταμένους δικηγόρους, την οποία όμως (σύμπραξη) αποφεύγει να αναφέρει ρητά στο δικόγραφό της, αφήνοντάς την να υπονοηθεί, αλλά και χωρίς να έχει κινηθεί νομικά εναντίον τους, ή χωρίς να ζητά την ακύρωση του συμβολαίου λόγω πλάνης ή απάτης, υπέδειξε στη συμ/φο να μην προβεί σε ανάγνωσή του (συμβολαίου) πριν από την υπογραφή του, με προφανή στόχο να μην αντιληφθεί η ενάγουσα τι υπογράφει, οπότε υπέγραψε, νομίζοντας ότι του δωρίζει μόνο την ψιλή κυριότητα του α’ ορόφου της οικοδομής της. Το γεγονός δε ότι ο ισχυρισμός αυτός είναι όψιμος και προβάλλεται αποκλειστικά και μόνο για να ενισχύσει αφενός τη δυσπιστία της ενάγουσας στο πρόσωπο του εναγομένου και αφετέρου τη βάση της αγωγής της ως προς την επικαλούμενη επιδειχθείσα σε βάρος της αχαριστία του τελευταίου, ενισχύεται από το ότι η επίκλησή του γίνεται το πρώτον με την ένδικη αγωγή, η οποία είναι η δεύτερη που άσκησε η ενάγουσα για την ανάκληση της προς τον εναγόμενο γενομένης δωρεάς. Ειδικότερα, το γεγονός αυτό (της δήθεν παραπλάνησης) δεν αναφέρθηκε ούτε στην από 10-2-2012 εξώδικη δήλωση της ενάγουσας (για την οποία θα γίνει αναφορά παρακάτω) ούτε στην από16-3-2012, προγενέστερη της ένδικης, αγωγή της, παρά το ότι η ίδια το θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό ώστε να το αναφέρει εκτενώς τόσο στην ένδικη αγωγή της όσο και στις υποβληθείσες, στον εξετασθέντα επιμελεία της μάρτυρα, ερωτήσεις. Περαιτέρω αποδείχθηκε, ότι πριν από την υπογραφή του ανωτέρω συμβολαίου, η ενάγουσα είχε μετακομίσει για ένα χρονικό διάστημα ενός περίπου μηνός στην οικία του εναγομένου, που βρίσκεται στο Π. Φάληρο, κατά το οποίο δεν είχε παράπονο από τη συμπεριφορά του ίδιου και της οικογένειάς του, διαφορετικά δεν είχε λόγο να προβεί στην υπογραφή του συμβολαίου, η οποία ακολούθησε. Είναι δε χαρακτηριστικό, ότι κατά το χρονικό αυτό διάστημα, η ενάγουσα είχε παρουσιάσει ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας, στο οποίο ο εναγόμενος της συμπαραστάθηκε, όπως παραδέχθηκε και ο επιμελεία της εξετασθείς μάρτυρας αδελφός της, …………. Εν συνεχεία, αμέσως μετά την υπογραφή του συμβολαίου, η ενάγουσα μετέβη με τον εναγόμενο και τη σύζυγό του στο ……… Σίφνου, όπου η ενάγουσα διατηρεί οικία και ο εναγόμενος μικρή ξενοδοχειακή μονάδα, σε απόσταση διακοσίων περίπου μέτρων μεταξύ τους. Η ενάγουσα συνήθιζε να παίρνει πρωινό στην ανωτέρω ξενοδοχειακή μονάδα, τις δε Κυριακές συνήθιζε να πηγαίνει εκεί με τις φίλες της, μετά από τον εκκλησιασμό, ενώ τα βράδια διανυκτέρευε στην οικία της ο εναγόμενος και η σύζυγός του, λόγω επισκευών στη δική τους οικία και αργότερα, διέμενε εκείνη στην οικία τους. Επίσης, όσες φορές η ενάγουσα χρειάστηκε τη συνδρομή ιατρικής βοήθειας για τη μέτρηση ζαχάρου, ο εναγόμενος της την παρείχε. Από κανένα δε στοιχείο δεν επαληθεύτηκε ο ισχυρισμός της, ότι την εγκατέλειψαν στην τύχη της και δεν ενδιαφέρονταν γι’αυτήν, αφού αντικρούεται από τα παραπάνω αποδειχθέντα. Σε κάθε περίπτωση, η ενάγουσα δεν επικαλέστηκε συγκεκριμένη περίπτωση κατά την οποία βρέθηκε σε ανάγκη και ο εναγόμενος δεν ήταν κοντά της ή αρνήθηκε τη βοήθειά του. Άλλωστε, ο εναγόμενος, ως υπεύθυνος μιας μικρής ξενοδοχειακής μονάδας οικογενειακού τύπου, η οποία λειτουργεί τους θερινούς μήνες, δεν μπορούσε αντικειμενικά να βρίσκεται συνεχώς δίπλα από την ενάγουσα, ασχολούμενος μαζί της, όπως εκείνη απαιτούσε, την οποία όμως φρόντισε όταν χρειάστηκε, όπως προαναφέρθηκε, ενώ της παρείχε καθημερινά πρωινό στην ξενοδοχειακή του μονάδα και διανυκτέρευε κοντά της. Περαιτέρω αποδείχθηκε, ότι περί τα τέλη Αυγούστου του έτους 2011, η ενάγουσα επέστρεψε μαζί με τον αδελφό της στο Π. Φάληρο, προφασιζόμενη ότι χρειάζεται να προβεί σε επισκευή του καλοριφέρ της οικίας της, έχοντας ουσιαστικά αποφασίσει να ανακαλέσει την προς τον εναγόμενο γενομένη δωρεά, θεωρώντας, ότι η συμπεριφορά του προς αυτήν δεν ήταν η αναμενόμενη, γεγονός που προκύπτει από τη σαφή περί τούτου κατάθεση του επιμελεία της εξετασθέντα μάρτυρα αδελφού της «ναι, την πήρα κι έφυγα (ενν από τη Σίφνο) για να καταθέσουμε αγωγή…». Ακολούθως, κοινοποίησε, αρχικά, στον εναγόμενο την από 12-9-2011 εξώδικη δήλωσή της, με την οποία διαμαρτυρόταν για τη συμπεριφορά του εναντίον της. Ο εναγόμενος απάντησε με την από 17-10-2011 εξώδικη δήλωσή του, επιστρέφοντας στην Αθήνα και δηλώνοντας έτοιμος να αναλάβει τη φροντίδα της, πλην όμως η ενάγουσα δεν απαντούσε στις τηλεφωνικές κλήσεις του και γενικώς απέφευγε την επικοινωνία μαζί του, ενώ στις 10-2-2012, του κοινοποίησε εξώδικη δήλωση με την οποία προέβαινε σε ανάκληση της γενομένης δωρεάς και ακολούθως του κοινοποίησε την από 16-3-2012 αγωγή της, για αναγνώριση της γενομένης ανάκλησης λόγω αχαριστίας. Ωστόσο, από τα παραπάνω αποδειχθέντα δεν προέκυψε δυνάμενη να καταλογιστεί αντικοινωνική συμπεριφορά του εναγομένου ή τέτοια που να αποτελεί βαρύ παράπτωμα σε βάρος της ενάγουσας δωρήτριας και που να δικαιολογεί την ανάκληση της προς αυτόν γενομένης δωρεάς (ΑΠ 173/2017, 726/2017). Ειδικά δε όσον αφορά τη συμπεριφορά του μετά την επιστροφή της ενάγουσας από τη Σίφνο, αποδείχθηκε ότι η μη παροχή υπηρεσιών εκ μέρους του προς το πρόσωπό της οφείλεται σε δική της επιλογή, η οποία, επηρεαζόμενη από τον αδελφό της, είχε ήδη αποφασίσει την ανάκληση της δωρεάς και αφενός απέφευγε την επαφή με τον εναγόμενο και αφετέρου αναζητούσε αφορμή για να εκδηλώσει την πρόθεσή της αυτή, επομένως, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αδιάφορη και αχάριστη εκ μέρους του. Επομένως, το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που έκρινε ομοίως και απέρριψε την αγωγή, δεν έσφαλε αλλά ορθώς τις αποδείξεις εκτίμησε και πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο μοναδικός περί του αντιθέτου, κατ’εκτίμηση του δικογράφου, λόγος της έφεσης και η τελευταία ως αβάσιμη στο σύνολό της και να καταδικασθεί ο ηττηθείς εκκαλών στη δικαστική δαπάνη του εφεσίβλητου του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας (176, 183 ΚΠολΔ), κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο διατακτικό, να διαταχθεί δε η εισαγωγή του παραβόλου της απορριφθείσα έφεσης στο δημόσιο ταμείο.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει κατ’αντιμωλίαν των διαδίκων την από 7-7-2014 (…../2014), έφεση.
Δέχεται την έφεση τυπικά και την απορρίπτει κατ’ουσίαν
Καταδικάζει τον εκκαλούντα στη δικαστική δαπάνη του εφεσιβλήτου του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας, την οποία ορίζει στο ποσό των 600€.
Διατάσσει την εισαγωγή του παραβόλου της εφέσεως στο Δημόσιο Ταμείο.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε στον Πειραιά την 26η Ιανουαρίου 2018 και δημοσιεύθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2018 σε έκτακτη και δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ