ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Αριθμός Απόφασης: 332 /2019
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
[ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ]
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τη Δικαστή Ευγενία Τσιώρα, Εφέτη, την οποία όρισε ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου και από τη Γραμματέα Γ.Λ..
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από το συνδυασμό των άρθρων 34, 35 Α.Κ., 62, 73, 313 παρ. 1 περ. δ Κ.Πολ.Δ. σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 286 επ. του ίδιου κώδικα, που εφαρμόζονται, κατά το άρθρο 524 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα και στη διαδικασία της δευτεροβάθμιας δίκης, σε συνδυασμό προς τις διατάξεις των άρθρων 1846 και 1847 του Α.Κ., προκύπτει, ότι, αν κάποιος διάδικος αποβιώσει κατά τη διάρκεια της δίκης και μέχρι το τέλος της προφορικής συζήτησης μετά την οποία εκδίδεται η οριστική απόφαση και εφόσον τηρηθούν οι νόμιμες διατυπώσεις, μεταξύ των οποίων είναι και εκείνη της γνωστοποίησης του θανάτου στον αντίδικο του αποβιώσαντος, επέρχεται διακοπή της δίκης και όλες οι διαδικαστικές πράξεις που επιχειρούνται μέχρι τη νόμιμη επανάληψη της διαδικασίας λογίζονται άκυρες. Αν δεν γίνει η γνωστοποίηση του θανάτου, δεν επέρχεται διακοπή της δίκης, ενώ η απόφαση που εκδίδεται είναι υποστατή και μπορεί να προσβληθεί με το ένδικο μέσο της έφεσης. Σε περίπτωση που ο διάδικος αποβιώσει μετά το πέρας της προφορικής συζήτησης, μετά την οποία εκδίδεται η οριστική απόφαση ή πολύ περισσότερο μετά την έκδοση της τελευταίας, όταν δηλαδή δεν υφίσταται πλέον εκκρεμής δικαστικός αγώνας, δεν υπάρχει στάδιο εφαρμογής των διατάξεων για διακοπή της δίκης. Στην περίπτωση αυτή, τα ένδικα μέσα που ασκούνται κατά της οριστικής απόφασης, άρα και η έφεση, πρέπει να απευθύνονται, σύμφωνα με το άρθρο 517 ΚΠολΔ, κατά των καθολικών διαδόχων (κληρονόμων) του αποβιώσαντος. Αν απευθύνεται κατά του τελευταίου είναι απαράδεκτο, υπό την προϋπόθεση όμως ότι ο εκκαλών, πριν από την άσκηση της έφεσης είχε λάβει γνώση με οποιονδήποτε τρόπο του θανάτου του αντιδίκου του, ώστε να διαπιστώσει τους κληρονόμους του και να απευθύνει κατ` αυτών την έφεση. Η απευθυνόμενη κατά του αποβιώσαντος έφεση, χωρίς ο εκκαλών να γνωρίζει το θάνατο του αντιδίκου του, δεν είναι απαράδεκτη, νόμιμα δε χωρεί η συζήτηση αυτής με τους κληρονόμους του αποβιώσαντος, οι οποίοι εμφανίζονται κατά τη συζήτηση με την ιδιότητα αυτή και προβάλλουν υπεράσπιση επί της ουσίας της διαφοράς (βλ. σχετ. ΟλΑΠ 2/2019 Δημ. Νόμος, ΑΠ Ολομ. 31/2009, ΑΠ Ολομ. 27/1987, ΑΠ 1301/2018 Δημ. Νόμος, ΑΠ 401/2018 Δημ. Νόμος, ΑΠ 304/2018 Δημ. Νόμος, ΑΠ 204/2018 Δημ. Νόμος, ΑΠ 187/2018 Δημ. Νόμος, ΑΠ 183/2018 Δημ. Νόμος, ΑΠ 1625/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 1279/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 1280/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 1060/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 1058/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 807/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 85/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 562/2017, ΑΠ 704/2017, ΑΠ 740/2016). Η ακυρότητα δε αυτή, ως αναγόμενη στην έλλειψη της κατά το άρθρο 62 εδ.α ΚΠολΔικ διαδικαστικής προϋπόθεσης της ικανότητας να είναι κάποιος διάδικος, λαμβάνεται υπόψη από το δικαστήριο και αυτεπαγγέλτως (άρθρ. 73 ΚΠολΔικ), εφόσον από τα προσκομιζόμενα από τους διαδίκους στοιχεία προκύπτουν οι προϋποθέσεις αυτής, δηλαδή ο προηγηθείς της άσκησης της έφεσης θάνατος του εφεσιβλήτου και η κατά την άσκηση αυτής γνώση του γεγονότος τούτου από τον εκκαλούντα (ΑΠ 1301/2018 ό.π., ΑΠ 401/2018 ό.π., ΑΠ 304/2018 ό.π., ΑΠ 204/2018 ό.π. ΑΠ 187/2018 ό.π., ΑΠ 183/2018 ό.π., ΑΠ 1625/2017 ό.π., ΑΠ 1279/2017 ό.π., ΑΠ 1280/2017 ό.π., ΑΠ 1060/2017 ό.π., ΑΠ 1058/2017 ό.π., ΑΠ 85/2017 ό.π., ΑΠ 642/2016). Επέρχεται δε η διακοπή από τη γνωστοποίηση του λόγου της στον αντίδικο, μεταξύ άλλων, με επίδοση δικογράφου ή με προφορική δήλωση στο ακροατήριο ή εκτός ακροατηρίου, κατά την επιχείρηση διαδικαστικής πράξεως, από εκείνον που έχει το δικαίωμα να επαναλάβει τη δίκη, ή από εκείνον που μέχρι την επέλευση του θανάτου ήταν πληρεξούσιος του θανόντος. Ως διάδικος, υπέρ του οποίου επήλθε η διακοπή της δίκης στην περίπτωση θανάτου του αρχικού διαδίκου, νοείται ο καθολικός του διάδοχος (κληρονόμος του). Η επανάληψη της δίκης, που έχει διακοπεί, λόγω θανάτου κάποιου διαδίκου, μπορεί να είναι είτε εκούσια, με ρητή ή σιωπηρή δήλωση των προσώπων, τα οποία, ως κληρονόμοι εκείνου, υπεισέρχονται στη δικονομική του θέση, όχι όμως και του ομοδίκου του, έστω και αναγκαίου, είτε και αναγκαστική, με πρόσκληση του αντιδίκου ή του ομοδίκου, που πρέπει να γίνει με κοινοποίηση δικογράφου. Μπορούν δε οι διάδικοι αυτοί να προκαλέσουν την επανάληψη και χωρίς να έχει προηγηθεί γνωστοποίηση του λόγου της διακοπής, μη επικαλούμενοι την έλλειψη της γνωστοποιήσεως και θεωρώντας πως η διακοπή έχει επέλθει, η πρόσκληση, όμως, αυτή δεν μπορεί να επιδοθεί στον κληρονόμο του αποβιώσαντος διαδίκου πριν από την παρέλευση της προθεσμίας για την αποποίηση της κληρονομίας, η οποία, κατ’ άρθρο 1847 εδ. α’ του ΑΚ, είναι τετράμηνη και αρχίζει από την επαγωγή της κληρονομίας. Εφόσον αποδεικνύεται ή συνομολογείται από τον αντίδικο, έστω και σιωπηρά, η νόμιμη δυνατότητα του προσώπου να διεξάγει τη δίκη στη θέση του διαδίκου, στον οποίο αφορούσε το διακοπτικό γεγονός, δεν απαιτείται ιδιαίτερη συζήτηση περί της επαναλήψεως και η δίκη συνεχίζεται κανονικά (βλ. σχετ. ΟλΑΠ 2/2019 Δημ. Νόμος, ΑΠ 183/2018 ό.π., ΑΠ 1625/2017 ό.π., ΑΠ 1279/2017 ό.π., ΑΠ 1280/2017 ό.π., ΑΠ 1058/2017 ό.π., ΑΠ 807/2017 ό.π., ΑΠ 241/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 103/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 85/2017 ό.π., ΑΠ 33/2016 Δημ. Νόμος, ΑΠ 379/2015 Δημ. Νόμος, ΑΠ 288/2014 Δημ. Νόμος, ΑΠ 1000/2013 Δημ. Νόμος, ΑΠ 331/2013 Δημ. Νόμος, ΑΠ 41/2013 Δημ. Νόμος, ΑΠ 272/2012 Δημ. Νόμος, ΑΠ 194/2012 Δημ. Νόμος, ΑΠ 992/2012 Δημ. Νόμος, ΑΠ 1054/2012 Δημ. Νόμος, ΑΠ 207/2011 Δημ. Νόμος, ΑΠ 1562/2010 Δημ. Νόμος, ΑΠ 81/2007 Δημ. Νόμος, ΑΠ 535/2003 Δημ. Νόμος, ΕφΔωδ 131/2005 (μεταβ. Κω) (Δημ. Νόμος). Στην προκειμένη περίπτωση, κατά την εκφώνηση της υποθέσεως από το πινάκιο, εκπροσωπήθηκε μόνον η εφεσίβλητη, από την πληρεξούσια δικηγόρο της, η οποία παραστάθηκε με δήλωση, κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ, ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, όπως σημειώνεται ανωτέρω και ανέπτυξε τις απόψεις της εφεσίβλητης, με τις έγγραφες προτάσεις που προκατέθεσε, ενώ ο δικηγόρος … … (ΔΣΑ ….), με προφορική δήλωση στο ακροατήριο, που καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά, γνωστοποίησε το θάνατο του εκκαλούντος, ………, για λογαριασμό της πληρεξουσίας δικηγόρου του τελευταίου, κατά το χρόνο του θανάτου του, . .. (ΔΣΑ ….) [(βλ. σχετ. από 17/10/2018 και 20/11/2018 εξουσιοδοτήσεις της Δικηγόρου Αθηνών .. .. (ΑΜ ΔΣΑ …) προς το Δικηγόρο .. . (ΑΜ ΔΣΑ ..), εκ των οποίων η δεύτερη φέρει θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της από αρμόδια αρχή και έγκριση των ενεργειών αυτού προς υλοποίηση της εξουσιοδότησης αυτής], στις 18/08/2018 και προσκόμισε τη με αριθμ. …/5-9-2018 ληξιαρχική πράξη θανάτου του Ληξίαρχου του Δήμου Κερατσινίου – Δραπετσώνας (βλ. επίσης με αριθμ. …/24-09-2018 πρακτικά δημόσιας συνεδριάσεως του Αρείου Πάγου -Α2 Πολιτικό Τμήμα- και από 17/10/2018 προτάσεις της εφεσίβλητης). Επομένως, εφόσον μετά την άσκηση της υπό κρίση από 01/12/2017 εφέσεως, η οποία κατατέθηκε, στις 04/12/2017, στη Γραμματεία του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς με Γεν. Αριθμ. Κατάθ. …/2017 και Ειδ. Αριθμ. Κατάθ. …./2017, αντίγραφο δε αυτής κατατέθηκε, στις 19/12/2017, στη Γραμματεία του Δικαστηρίου αυτού με Γεν. Αριθμ. Κατάθ. …/2017 και Ειδ. Αριθμ. Κατάθ. …./2017, εναντίον της εκκαλουμένης με αριθμ. 4235/2017 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, η οποία εκδόθηκε, επί της από 08/06/2015 και με Γεν. Αριθμ. Κατάθ. …./08-06-2015 και Αριθμ. Κατάθ. …./08-06-2015 αγωγής της ενάγουσας και ήδη εφεσίβλητης, εναντίον του εναγομένου και ήδη εκκαλούντος, μετά από συζήτηση που έγινε, αντιμωλία των διαδίκων, στις 18/11/2016, κατά την προσήκουσα ειδική διαδικασία των διατάξεων του άρθρου 681 Β ΚΠολΔ, και κατά τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας της υπό κρίση εφέσεως, προκύπτει ότι η δίκη έχει διακοπεί βιαίως, λόγω θανάτου του εκκαλούντος, στις 18/08/2018, το αποτέλεσμα δε αυτό επέρχεται, εφόσον η σχετική γνωστοποίηση έγινε, κατά τ’ ανωτέρω, με προφορική δήλωση στο ακροατήριο από πρόσωπο δικαιούμενο προς τούτο (πληρεξούσια δικηγόρος του εκκαλούντος κατά τη σύνταξη και κατάθεση της υπό κρίση έφεσης, όπως εκπροσωπείτο, κατά τ’ ανωτέρω) και αφού δεν γίνεται δήλωση περί επαναλήψεως της δίκης από τους νόμιμους κληρονόμους του αποβιώσαντος, πρέπει το Δικαστήριο να θεωρήσει αυτήν ως βιαίως διακοπείσα (βλ. ΑΠ 1186/2017 Δημ. Νόμος, ΑΠ 379/2015 ό.π.), όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό της παρούσας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΘΕΩΡΕΙ τη δίκη ως βιαίως διακοπείσα.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στο ακροατήριό του σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στον Πειραιά, στις 13/06/2019, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων Δικηγόρων τους.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ