ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΕΚΝΩΝ
Αριθμός Απόφασης 403/2019
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
Αποτελούμενο από το Δικαστή Ελευθέριο Γεωργίλη, Εφέτη, ο οποίος ορίστηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιά, και από τη Γραμματέα Γ.Λ..
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Η από 27.12.2017 έφεση του εναγόμενου, ……., κατά της οριστικής απόφασης 4686/2017 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, η οποία εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των γαμικών διαφορών (άρθρα 592 επ. του Κ.Πολ.Δ., όπως ίσχυαν πριν την τροποποίησή τους με το ν. 4335/2015) και, αφού συνεκδίκασε την από 14.9.2015 αγωγή του ….. και την από 19.5.2015 αγωγή της ……, τις έκανε εν μέρει δεκτές, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, εφόσον η προσβαλλόμενη απόφαση επιδόθηκε στον εκκαλούντα στις 29.11.2017, όπως προκύπτει από τη σχετική επισημείωση στην εκκαλουμένη της Δικαστικής Επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Πειραιά, …. . και η έφεση ασκήθηκε, με κατάθεση στη Γραμματεία του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, στις 27.12.2017 (άρθρα 495, 511, 513 §1β, 516 §1, 517 και 518 §1 του Κ.Πολ.Δ.). Περαιτέρω (η έφεση), αρμοδίως φέρεται για συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρο 19 του ίδιου Κώδικα, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 4 §2 του ν. 3994/2011), χωρίς να απαιτείται η κατάθεση παραβόλου από τον εκκαλούντα, εφόσον πρόκειται για διαφορά από διατροφή (άρθρο 495 §3Γ εδ. τελ. του Κ.Πολ.Δ., σε συνδυασμό με το άρθρο ένατο παρ. 2 εδ. α´ του ν. 4335/2015) και επομένως, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση του κατατεθέντος από αυτόν ηλεκτρονικού παραβόλου ……….. του Υπουργείου Οικονομικών, όπως ορίζεται στο διατακτικό, ανεξαρτήτως της έκβασης της έφεσης. Πρέπει, επομένως, η τελευταία να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω, κατά την ίδια ως άνω διαδικασία, ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της (άρθρο 533 §1 του Κ.Πολ.Δ.).
ΙΙ. Με την από 19.5.2015 αγωγή της ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου (Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς) η ενάγουσα …… (ήδη εφεσίβλητη), ενεργώντας για λογαριασμό της ανήλικης κόρης της, ….. (ηλικίας τότε 8 ετών), την οποία έχει αποκτήσει από το γάμο της με τον εναγόμενο – εν διαστάσει σύζυγό της, ….. (ήδη εκκαλούντα) και της οποίας έχει την επιμέλεια, αφού περιόρισε παραδεκτά, με προφορική δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου της, που καταχωρήθηκε στα πρακτικά συνεδρίασης του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, το αίτημα της αγωγής από καταψηφιστικό σε εν μέρει αναγνωριστικό (άρθρα 223, 295 §1 εδ. β΄ και 297 του Κ.Πολ.Δ.), ζήτησε να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλει μηνιαία διατροφή σε χρήμα ποσού 275 ευρώ και να αναγνωριστεί ότι οφείλει να της καταβάλει για την ίδια αιτία το ποσό των 175 ευρώ, για λογαριασμό του ως άνω ανήλικου τέκνου της, που διαμένει με αυτήν, στερείται περιουσίας και εισοδημάτων και αδυνατεί να διατρέφει τον εαυτό του, τα ως άνω δε ποσά προκαταβολικά το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής και με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση καταβολής κάθε μηνιαίας παροχής έως την εξόφληση. Εξάλλου, με την από 12.1.2016 αγωγή του, ενώπιον του ιδίου πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, ο ενάγων . …. (ήδη εφεσίβλητος), ο οποίος είναι ενήλικο τέκνο του εναγομένου και της ενάγουσας στην πρώτη ως άνω αγωγή, ισχυριζόμενος ότι στερείται περιουσίας και εισοδημάτων και λόγω των αναγκών της εκπαίδευσής του αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις βιοτικές του ανάγκες, ζήτησε, αφού περιόρισε παραδεκτά, με προφορική δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου του, που καταχωρήθηκε στα πρακτικά συνεδρίασης του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, το αίτημα της αγωγής από καταψηφιστικό σε εν μέρει αναγνωριστικό (άρθρα 223, 295 §1 εδ. β΄ και 297 του Κ.Πολ.Δ.), να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να του καταβάλει μηνιαία διατροφή σε χρήμα ποσού 350 ευρώ και να αναγνωριστεί ότι οφείλει να του καταβάλει για την ίδια αιτία το ποσό των 520 ευρώ, τα ως άνω δε ποσά προκαταβολικά το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής και με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση καταβολής κάθε μηνιαίας παροχής έως την εξόφληση. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, αφού συνεκδίκασε τις ως άνω αγωγές, αντιμωλία των διαδίκων, κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών που αφορούν σε διατροφή και επιμέλεια τέκνων (άρθρο 681Β του Κ.Πολ.Δ., που παραπέμπει σ’ αυτά των άρθρων 666 §1, 667, 671 §§1 – 3 και 672 έως 676 του ίδιου Κώδικα, όπως ίσχυαν πριν την αντικατάστασή τους με το άρθρο 1 άρθρο τέταρτο του ν. 4335/2015, λόγω του χρόνου κατάθεσης των ως άνω αγωγών – άρθρο 1 άρθρο ένατο παρ. 2 του ν. 4335/2015), εξέδωσε την οριστική απόφαση 4686/2017, με την οποία, αφού δέχθηκε ότι αυτές είναι ορισμένες και νόμιμες, στηριζόμενες η πρώτη στις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486, 1489, 1493 και 1496 του Α.Κ. και η δεύτερη σ’ αυτές των άρθρων 1461, 1463, 1485, 1486 §1, 1489, 1493, 1496 και 1498 του Α.Κ., τις δέχθηκε εν μέρει ως και κατ’ ουσία βάσιμες και, συγκεκριμένα, υποχρέωσε τον εναγόμενο να προκαταβάλει το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, ως διατροφή σε χρήμα : α) το ποσό των 250 ευρώ μηνιαίως, για τον ενάγοντα στην από 14.9.2015 αγωγή και β) το ποσό των 200 ευρώ μηνιαίως στην ενάγουσα στην από 19.5.2015 αγωγή, για λογαριασμό του ως άνω ανήλικου τέκνου τους, τα ποσά δε αυτά για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση καταβολής κάθε μηνιαίας παροχής και έως την εξόφληση. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται ήδη ο εναγόμενος και στις δύο αγωγές, με την υπό κρίση έφεσή του, για τους διαλαμβανόμενους σ’ αυτή λόγους, που ανάγονται σε εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί την εξαφάνισή της, άλλως τη μεταρρύθμισή της ως προς το κεφάλαιο περί διατροφής τόσο του ανηλίκου τέκνου τους όσο και του ενήλικου, ώστε να απορριφθούν στο σύνολό τους οι αγωγές, άλλως να επιδικασθεί για τους ενάγοντες μικρότερο ποσό ως διατροφή.
ΙΙΙ. Από τις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486, 1489 και 1493 του Α.Κ. προκύπτει, ότι οι γονείς, είτε υπάρχει μεταξύ τους γάμος και συμβιώνουν, είτε έχει διακοπεί η συμβίωση τους, είτε έχει εκδοθεί διαζύγιο, έχουν κοινή υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους, ακόμα και αν τούτο έχει περιουσία, εφόσον όμως τα εισοδήματα από αυτήν ή το προϊόν της εργασίας του ή άλλα τυχόν εισοδήματά του δεν αρκούν για τη διατροφή του. Το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του τέκνου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του και περιλαμβάνει όλα τα αναγκαία για τη συντήρηση του έξοδα και επιπλέον τα έξοδα για την ανατροφή, καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευσή του. Ως συνθήκες ζωής νοούνται οι συγκεκριμένοι όροι διαβίωσης, που ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, τον τόπο κατοικίας, την ανάγκη εκπαίδευσης και την κατάσταση της υγείας του δικαιούχου, σε συνδυασμό με την περιουσιακή κατάσταση του υπόχρεου. Εξάλλου, η κατά τα άνω υποχρέωση των γονέων προς διατροφή του τέκνου τους, βαρύνει αυτούς, κατά το άρθρο 1489 εδ. β΄ του Α.Κ., ανάλογα με τις δυνάμεις τους. Ο εναγόμενος, συνεπώς, γονέας, προς καταβολή ολόκληρου του ποσού της διατροφής, μπορεί να επικαλεστεί κατ’ ένσταση, κατά τα άρθρα 1489 εδ. β΄ του A.K. και 262 του Κ.Πολ.Δ., ότι και ο άλλος γονέας έχει την οικονομική δυνατότητα, σε σχέση με τη δική του και σε συνδυασμό με τις λοιπές υποχρεώσεις του, να καλύψει μέρος της ανάλογης διατροφής του ανηλίκου, οπότε, με την απόδειξη της ένστασης αυτής, περιορίζεται η υποχρέωση του εναγόμενου γονέα, κατά το ποσό που αντιστοιχεί στην οικονομική δυνατότητα και στην βάσει αυτής υποχρέωση συνεισφοράς του άλλου γονέα (Α.Π. 120/2013, Α.Π. 204/2010 και Α.Π. 680/2010, Α.Π. 1388/2009, Εφ.Αθ. 854/2010 και Εφ.Αθ. 1095/2009 όλες στην Τ.Ν.Π. “ΝΟΜΟΣ”). Εφόσον, όμως, με την αγωγή δεν ζητείται το σύνολο του ποσού, στο οποίο αποτιμώνται οι διατροφικές ανάγκες του δικαιούχου, αλλά μόνο το μέρος, το οποίο, κατά την άποψη του ενάγοντος, πρέπει να βαρύνει τον εναγόμενο γονέα, σε αναλογία προς τις οικονομικές δυνάμεις του ιδίου και του άλλου γονέα (του εναγομένου), ο αμυντικός ισχυρισμός ότι η αναλογία αυτή είναι διαφορετική από εκείνη που αναφέρεται στην αγωγή, λειτουργεί ως άρνηση. Τότε, ο συσχετισμός των οικονομικών δυνάμεων των δύο γονέων πρέπει να γίνει από το Δικαστήριο αυτεπαγγέλτως, σύμφωνα με τα εκατέρωθεν αποδεικνυόμενα πραγματικά περιστατικά και ανεξάρτητα από την πληρότητα της σχετικής καταχώρισης του ισχυρισμού στα πρακτικά ή τις προτάσεις του εναγομένου (Εφ.Αθ. 856/2010 στην Τ.Ν.Π. “ΝΟΜΟΣ”, Εφ.Θεσ. 2944/2004 Αρμ. 2005, σελ. 886 και Απ. Γεωργιάδης, Σύντομη Ερμηνεία ΑΚ, τόμ. ΙΙ, άρθρο 1489, αρ. 10, σελ. 826). Τέλος, η δαπάνη για την εξυπηρέτηση στεγαστικών ή καταναλωτικών δανείων δεν προαφαιρείται από τα εισοδήματα του υπόχρεου, όπως π.χ. από τον μισθό του, αλλά λαμβάνεται υπόψη, ως στοιχείο προσδιοριστικό της αξίας της περιουσίας του, η οποία πρέπει να εκληφθεί ότι μειώνεται κατά το ποσό του δανείου, καθώς και ως στοιχείο προσδιοριστικό των συνθηκών διαβίωσής του (Α.Π. 120/2013, Α.Π. 837/2009 και Α.Π. 471/2005 όλες στην Τ.Ν.Π. “ΝΟΜΟΣ”).
ΙV. Στην προκείμενη περίπτωση, από την επανεκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων, που εξετάσθηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, οι οποίες περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του ως άνω δικαστηρίου και από όλα τα έγγραφα, που οι διάδικοι επικαλούνται και προσκομίζουν νόμιμα (σημειώνεται ότι η τυχόν αναφορά κατωτέρω ορισμένων από τα έγγραφα αυτά είναι απλώς ενδεικτική, αφού δεν παραλείφθηκε κάποιο για την ουσιαστική διάγνωση της ένδικης διαφοράς – Α.Π. 1001/2012 Τ.Ν.Π. “ΝΟΜΟΣ”), καθώς και από την επισκόπηση των φωτογραφιών, που προσκομίζονται, των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητείται (άρθρα 444 §1 εδ. γ΄, 448 §2 και 457 §4 του Κ.Πολ.Δ.), σε συνδυασμό και με τα διδάγματα της κοινής πείρας, που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως (άρθρο 336 §4 του ίδιου Κώδικα), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η ενάγουσα στην από 19.5.2015 αγωγή και ο εναγόμενος και στις δύο αγωγές τέλεσαν μεταξύ τους νόμιμο πολιτικό γάμο, στις 26.6.1993, στη Νίκαια Αττικής, ήδη δε από το 2012 έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωσή τους. Από το γάμο τους αυτό απέκτησαν δύο τέκνα, τον ενάγοντα στην από 14.9.2015 αγωγή, που γεννήθηκε στις 19.3.1997 και την ανήλικη ……., που γεννήθηκε στις 18.7.2007, δηλαδή ήταν ηλικίας 8 περίπου ετών, κατά τον χρόνο άσκησης των αγωγών. Με την απόφαση 5878/2013 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά ανατέθηκε στην ενάγουσα της πρώτης αγωγής, η επιμέλεια των ως άνω (ανήλικων και των δύο τότε) τέκνων, ενώ ο εναγόμενος υποχρεώθηκε να καταβάλει ως συνεισφορά στη διατροφή τους, για το χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της από 23.4.2013 αγωγής, το συνολικό ποσό των 550 ευρώ, ήτοι 400 ευρώ για τον ….. και 150 ευρώ για τη ……… Ο εναγόμενος εργάζεται ως μόνιμος υπάλληλος με ειδικότητα ΔΕ τεχνιτών – σιδηρουργών στο Δήμο Νίκαιας – Αγ. Ιωάννη Ρέντη, με μηνιαίες καθαρές αποδοχές, κατά τον κρίσιμο χρόνο άσκησης των υπό κρίση αγωγών, ύψους 950 ευρώ, χωρίς ν’ αποδειχθεί ότι αποκομίζει άλλο πρόσθετο μηνιαίο εισόδημα. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι έχει την ψιλή κυριότητα α) ενός διαμερίσματος, επιφάνειας 77 τ.μ., επί της οδού ….., στη Νίκαια Αττικής, το οποίο αποτελούσε την πρώην οικογενειακή στέγη, η χρήση του οποίου έχει παραχωρηθεί στην ενάγουσα στην πρώτη αγωγή και στα κοινά τους τέκνα και β) ενός διαμερίσματος, επιφάνειας 43,26 τ.μ., επί της οδού …….στην Νίκαια Αττικής, κατά ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου, στο οποίο διαμένει. Επίσης, έχει την πλήρη κυριότητα ενός αγροτεμαχίου 210 τ.μ., που βρίσκεται στα … Σαλαμίνας και ενός αυτοκινήτου 1.370 κ.ε., μάρκας Alfa Romeo, έτους πρώτης κυκλοφορίας 1997. Επιπλέον, βαρύνεται με καταναλωτικό δάνειο, ύψους 4.358,59 ευρώ, που έλαβε το Φεβρουάριο του 2014 από την Τράπεζα Πειραιώς, με διάρκεια αποπληρωμής 120 μήνες, ενώ δεν βαρύνεται με δαπάνες για μίσθωση κατοικίας, βαρύνεται όμως με τα λειτουργικά έξοδα αυτής, καθώς και με τις συνήθεις για το άτομο της ηλικίας του δαπάνες για τη διατροφή και τη συντήρησή του. Από την άλλη πλευρά, η μητέρα των πιο πάνω τέκνων, κατά το αιτούμενο χρονικό διάστημα, απασχολούνταν ως ιδιωτική υπάλληλος στην εταιρεία “…………”, υπό καθεστώς μερικούς απασχόλησης, με μέσες μηνιαίες αποδοχές 300 ευρώ. Επιπλέον, διαθέτει ποσό 45.000 ευρώ, που ανέλαβε, πριν τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσής της με τον εναγόμενο, από κοινό τους λογαριασμό, που τηρούνταν στην Τράπεζα Proton, το οποίο διατηρεί ακόμη, αφού δεν αντικρούστηκε ειδικά, ενώ, από το εκκαθαριστικό σημείωμα του φορολογικού έτους 2015, προκύπτει εισόδημά της από αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά, ύψους 960 ευρώ. Επίσης, έχει την πλήρη κυριότητα μίας ισόγειας οικίας, εμβαδού 58,40 τ.μ., κτισμένης επί οικοπέδου 58,40 τ.μ., στον ……. Νίκαιας, επί της οδού …….., η οποία χρήζει επισκευών, λόγω παλαιότητας και δεν δύναται να της αποφέρει κάποιο εισόδημα, καθώς και την ψιλή κυριότητα μίας οικίας, πρώτου ορόφου, επιφάνειας 61,08 τ.μ., που βρίσκεται επί της οδού …….., στη Νίκαια Αττικής. Επιπλέον, παρέχει στα τέκνα της τις συνδεόμενες με τη συνοίκηση προσωπικές φροντίδες και υπηρεσίες της, που είναι αποτιμητές σε χρήμα (παρασκευή φαγητού, πλύσιμο, σιδέρωμα κλπ.) και δε βαρύνεται με δαπάνες στέγασης, αντίθετα με την αναλογία της στις λειτουργικές δαπάνες της ως άνω οικίας, στην οποία διαμένει με τα τέκνα της. Επίσης, βαρύνεται με τις συνήθεις για το άτομο της ηλικίας της δαπάνες διατροφής και συντήρησης. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι η ανήλικη ……, στερείται παντελώς εισοδημάτων και περιουσίας και δεν έχει, λόγω της ηλικίας της, τη δυνατότητα να διαθρέψει τον εαυτό του ούτε να εργαστεί, προκειμένου να αποκομίσει χρήματα για τη συντήρησή της. Κατά συνέπεια, δικαιούται διατροφής από τους γονείς της, οι οποίοι ενέχονται ανάλογα με τις δυνάμεις τους. Οι δαπάνες συντήρησής της, ήτοι τροφής, ένδυσης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ψυχαγωγίας είναι οι συνήθεις δαπάνες παιδιών της αντίστοιχης ηλικίας, λαμβανομένου υπόψη ότι φοιτά σε δημόσιο σχολείο και παρακολουθεί από το έτος 2016 – 2017 μαθήματα Αγγλικής γλώσσας στο Κέντρο Ξένων Γλωσσών “……”, στη Νίκαια Αττικής, με μηνιαίο κόστος 40 ευρώ. Επομένως, με βάση όλα τα προαναφερόμενα, το Δικαστήριο κρίνει ότι για την ανάλογη με τις ανάγκες της ως άνω ανήλικης διατροφή, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής της και συγκεκριμένα τις ανάγκες της για ένδυση, διατροφή, ψυχαγωγία και εν γένει συντήρησή της, απαιτείται, ενόψει και της οικονομικής και προσωπικής κατάστασης των γονέων της, το ποσό των 350 ευρώ μηνιαίως, στο οποίο συνυπολογίζεται και η παροχή των συνδεόμενων με τη συνοίκηση προσωπικών υπηρεσιών της μητέρας της για τη φροντίδα και την ανατροφή της, οι οποίες είναι αποτιμητές σε χρήμα. Τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά δεν προσβλήθηκαν, άλλωστε, με κάποιο λόγο έφεσης ούτε από την ενάγουσα ούτε από τον εναγόμενο. Εξάλλου, ο ενάγων στην από 14.9.2015 αγωγή, ……, φοιτά στη Σχολή Πλοιάρχων της Α.Ε.Ν. Ασπροπύργου, η οποία ανήκει στην τρίτη βαθμίδα της Ανώτερης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, με διάρκεια υποχρεωτικής φοίτησης, που περιλαμβάνει έξι εξάμηνα θεωρητικής διδασκαλίας και δύο εξάμηνα πρακτικής άσκησης επί πλοίου. Ο τελευταίος δεν έχει περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, δεν εργάζεται και δεν έχει τη δυνατότητα να εργαστεί, λόγω της καθημερινής παρακολούθησης μαθημάτων στην ως άνω σχολή του, έως ώρα 17.00, όπως κατέθεσε και ο μάρτυρας απόδειξης, καθώς και της ανάγκης μελέτης και προετοιμασίας για να ολοκληρώσει με επιτυχία τις σπουδές του. Τυχόν υποχρέωση του ενάγοντος αυτού να ασκήσει βιοποριστικό επάγγελμα, παράλληλα με τις σπουδές του αυτές, για την κάλυψη των δαπανών διατροφής του, θα αποτελούσε ανασταλτικό παράγοντα και θα του στερούσε τη δυνατότητα να αποφοιτήσει, με δυσμενείς συνέπειες για την επαγγελματική του αποκατάσταση. Εξάλλου, όπως προκύπτει από το …….. /7.10.2016 πιστοποιητικό σπουδών της ως άνω σχολής, πριν τα Β´ και Δ´ εξάμηνα διδασκαλίας είναι υποχρεωτική η πρακτική άσκηση επί πλοίου για ένα εξάμηνο κάθε φορά, γεγονός που συνιστά έναν επιπλέον λόγο για τον οποίο καθίσταται αδύνατη η ανεύρεση εργασίας από τον ……., έστω και περιστασιακής. Επομένως, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που έκρινε όμοια, θεωρώντας ότι ο ενάγων αυτός δεν έχει τη δυνατότητα διατροφής του και με ίδιους πόρους, έστω και με διαφορετική εν μέρει αιτιολογία, που αντικαθίσταται μ’ αυτή της παρούσας (άρθρο 534 του Κ.Πολ.Δ.), δεν έσφαλε ως προς εκτίμηση των αποδείξεων και πρέπει ν’ απορριφθεί ο δεύτερος λόγος της έφεσης. Περαιτέρω, από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά μέσα, αποδείχθηκε ότι ο ενάγων, …….., διαμένει με τη μητέρα του και την ανήλικη αδερφή του, στην παραπάνω οικία που τους έχει παραχωρηθεί προς χρήση, και επομένως δεν βαρύνεται με την καταβολή μισθώματος, οφείλει όμως να συμμετέχει, κατά την αναλογία του στις λειτουργικές δαπάνες της ως άνω οικίας, επιπλέον δε βαρύνεται με καθημερινές δαπάνες για τη μετάβασή του από τη Νίκαια, όπου διαμένει, στον Ασπρόπυργο, όπου βρίσκεται η έδρα της σχολής του. Αντίθετα, δεν αποδείχθηκε η ανάγκη καταβολής επιπλέον χρημάτων για την αγορά συγγραμμάτων και βοηθητικών εγχειριδίων για τις ανάγκες της φοίτησής του, αφού δεν προσκομίστηκαν σχετικές αποδείξεις αγοράς τους, κατά τα λοιπά δε οι δαπάνες διαβίωσής του (για συντήρησή του, ένδυση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ψυχαγωγία) είναι οι συνήθεις δαπάνες σπουδαστών της ηλικίας του και της ίδιας οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης των γονέων του. Με βάση λοιπών τις προαναφερόμενες οικονομικές δυνατότητες των τελευταίων, όπως αυτές καθορίζονται από τα εισοδήματά τους και την περιουσία τους και λαμβανομένων υπόψη των συνολικών διατροφικών αναγκών του, όπως αυτές προέκυψαν από τις συνθήκες της ζωής του, η απαιτούμενη ανάλογη διατροφή του ενάγοντος αυτού, για το επίδικο χρονικό διάστημα, ανέρχεται στο ποσό των 400 ευρώ μηνιαίως, ποσό στο οποίο συνυπολογίζεται και η παροχή των συνδεόμενων με τη συνοίκηση προσωπικών υπηρεσιών της μητέρας του, για τη φροντίδα του, οι οποίες είναι αποτιμητές σε χρήμα. Επομένως, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που έκρινε όμοια, ως προς το ποσό που απαιτείται ως ανάλογη διατροφή του ενάγοντος – ……, δεν έσφαλε ως προς εκτίμηση των αποδείξεων και πρέπει ν’ απορριφθεί ο πρώτος λόγος της έφεσης, κατά το πρώτο σκέλος αυτού. Εξάλλου, με βάση το συσχετισμό των οικονομικών δυνάμεων των γονέων, στον οποίο, σύμφωνα και με όσα αναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη, το Δικαστήριο προβαίνει αυτεπάγγελτα (εφόσον με τις υπό κρίση αγωγές δεν ζητείται το σύνολο του ποσού στο οποίο αποτιμώνται οι διατροφικές ανάγκες του ενήλικου ενάγοντος και της ανήλικης …….., αλλά μόνο το μέρος το οποίο πρέπει να βαρύνει τον εναγόμενο, δεδομένου ότι τα τελευταία επικαλούνται με τις αγωγές και τη συνεισφορά της μητέρας τους στη διατροφή τους, με την παροχή των προσωπικών υπηρεσιών και εισοδημάτων της), ο εναγόμενος οφείλει να συμμετέχει στη διατροφή των τέκνων του με το ποσό των 220 ευρώ ως προς το ενήλικο τέκνο του ….. και μ’ αυτό των 180 ευρώ ως προς το ανήλικο τέκνο του …. .. Με το υπόλοιπο ποσό που απαιτείται για τη διατροφή τους συμμετέχει η μητέρα τους τόσο με τα πιο πάνω αναφερόμενα εισοδήματά της, όσο και με την παροχή των προσωπικών της υπηρεσιών για τη φροντίδα τους. Επομένως, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που έκρινε ότι ο εναγόμενος όφειλε να συμμετάσχει στη διατροφή των τέκνων του με τα ποσά των 250 ευρώ και 200 ευρώ αντίστοιχα για τον ενήλικο …… και για την ανήλικη …. και ότι η μητέρα τους συμμετείχε στη διατροφή τους κατά το ποσό των 150 ευρώ για το καθένα, έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και πρέπει να γίνουν δεκτοί ως και κατ’ ουσία βάσιμοι, ο πρώτος λόγος της έφεσης, κατά το δεύτερο σκέλος του και ο τέταρτος λόγος της έφεσης. Το ως άνω ποσό, που οφείλει να καταβάλει ο εναγόμενος για τη διατροφή του ενήλικου γιου του, δεν θα διακινδυνεύσει η δική του διατροφή, σύμφωνα με τα πιο πάνω αναφερόμενα πραγματικά περιστατικά και σύμφωνα με τη νόμιμη ένσταση (1487 §1 του Α.Κ.), που προέβαλε στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο και επανέφερε με τον τρίτο λόγο της έφεσής του, ο οποίος πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Περαιτέρω, από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε ότι, δυνάμει της απόφασης 5878/2013 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, ο εναγόμενος είχε υποχρεωθεί να καταβάλει, στα ως άνω τέκνα του (ανήλικα τότε και τα δύο), διατροφή συνολικού ποσού 550 ευρώ (400 ευρώ για τον …… και 150 ευρώ για τη …..), για το χρονικό διάστημα έως και τον Απρίλιο του 2015, όπως εκθέτει ο εναγόμενος και δεν αμφισβητείται από τους ενάγοντες (δεν προσκομίζεται η πιο πάνω απόφαση ούτε εκθέσεις επίδοσης της τελευταίας ή της αγωγής επί της οποίας εκδόθηκε η απόφαση αυτή). Έναντι της ως άνω υποχρέωσής του, ο εναγόμενος έκανε καταβολές έως και τον Μάρτιο του 2015, χωρίς να εξοφλεί πλήρως τις υποχρεώσεις του, όπως ο ίδιος αναφέρει και δεν αμφισβητείται από τους ενάγοντες. Έκτοτε, από την 1η Απριλίου 2015, όπως επίσης ο ίδιος εκθέτει, σταμάτησε να καταβάλει διατροφή δυνάμει της ως άνω απόφασης και άρχισε να καταβάλει οικειοθελώς (διατροφή), δυνάμει άλλης ενοχής του (διατροφής για το τρέχον χρονικό διάστημα), υποχρέωση την οποία είχε εκ του νόμου (άρθρα 1485 επ. του Α.Κ.). Έτσι, κατέβαλλε για τα ως άνω ανήλικα τέκνα του, μηνιαίως από ποσό 150 ευρώ για το καθένα, κατά το χρονικό διάστημα από τον Απρίλιο του 2015 έως και το Φεβρουάριο του 2017, καθώς και το επιπλέον ποσό των 150 ευρώ το μήνα Απρίλιο του 2015. Ωστόσο, από τα ποσά αυτά, που κατέβαλε οικειοθελώς ο εναγόμενος, έχουν ενδιαφέρον για τις υπό κρίση αγωγές α) όσον αφορά στην ανήλικη ……. αυτές που έγιναν από 5.6.2015, επομένη της επίδοσης της από 19.5.2015 αγωγής και β) όσον αφορά στον ενήλικο ….. αυτές που έγιναν από 17.9.2015, επομένη της επίδοσης της από 14.9.2015 αγωγής του, δεδομένου ότι διατροφή δεν οφείλεται για το παρελθόν, παρά μόνο από την υπερημερία, κατ’ άρθρο 1498 του Α.Κ. Τις καταβολές αυτές, οι οποίες αποδεικνύονται από τα σχετικά αποδεικτικά καταθέσεων στο λογαριασμό της μητέρας των τέκνων …… – πρώτης ενάγουσας, δεν αμφισβητούν οι εφεσίβλητοι. Αορίστως, όμως, ισχυρίστηκαν ότι αφορούσαν στην απόφαση 5878/2013 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά και ειδικότερα, στο υπόλοιπο της οφειλόμενης διατροφής, κατά το προγενέστερο χρονικό διάστημα της υπό κρίση αγωγής. Ωστόσο, ο ισχυρισμός ότι οι καταβολές αυτές δεν αφορούσαν στο επίδικο αλλά σε άλλο χρέος, ως αντένσταση, κατ’ άρθρο 422 του Α.Κ. (Α.Π. 1522/2011 Τ.Ν.Π. “ΝΟΜΟΣ” και Α.Π. 594/1999 Ελλ.Δ/νη 1999, σελ. 107), έπρεπε, για την παραδεκτή προβολή του, να προταθεί και προφορικά στο ακροατήριο, κατά τα άρθρα 591 §1, 681Β §1, 666 §1 και 115 §3 του Κ.Πολ.Δ., όπως ίσχυαν πριν την τροποποίησή τους με το ν. 4335/2015 ή να περιέχεται στις προτάσεις που κατατέθηκαν στο ακροατήριο κατά την προφορική συζήτηση της υπόθεσης, με σαφή έκθεση των γεγονότων που τη θεμελιώνει και να προτείνεται και προφορικά, έστω και με παραπομπή στις προτάσεις (ad hoc Α.Π. 981/2018, Α.Π. 206/2016 αμφότερες στην Τ.Ν.Π. “ΝΟΜΟΣ”, σχετ. και Α.Π. 506/2018 Τ.Ν.Π. “ΝΟΜΟΣ”), γεγονός το οποίο δεν έλαβε χώρα, όπως προκύπτει από την επισκόπηση των πρακτικών του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Αλλά ακόμη και αν είχε προβληθεί παραδεκτά h ως άνω αντένσταση, οι ενάγοντες – εφεσίβλητοι θα είχαν το σχετικό βάρος απόδειξής της, στο οποίο δεν ανταποκρίθηκαν. Αντίθετα, ο εναγόμενος απόδειξε ότι κατέβαλλε για τα τέκνα του, κάθε μήνα από 150 ευρώ για το καθένα, έναντι της υποχρέωσης διατροφής που είχε εκ του νόμου. Τούτο προκύπτει και από τις από 10.7.2015 και 3.5.2016 υπεύθυνες δηλώσεις της μητέρας των ως άνω τέκνων, στις οποίες αναγραφόταν ότι το ποσό που έλαβε για το κάθε τέκνο αφορούσε σε διατροφή μηνός Ιουλίου και Μαΐου αντίστοιχα. Σημειωτέον ότι ο εναγόμενος έχει προβάλει τον ίδιο ισχυρισμό και στην από 29.12.2017 ανακοπή του άρθρου 933 του Κ.Πολ.Δ., κατά της από 28.11.2017 επιταγής προς εκτέλεση, κάτωθι της εκκαλουμένης, η οποία είχε κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή και επί της οποίας δεν έχει εκδοθεί ακόμη απόφαση. Επομένως, από τα ποσά που επιδικάστηκαν ανωτέρω ως διατροφή θα πρέπει να αφαιρεθούν α) όσον αφορά στην ανήλικη ….. το ποσό των 150 ευρώ κάθε μήνα για το χρονικό διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 έως και το Φεβρουάριο του 2017 και β) όσον αφορά στον ενήλικο …. το ποσό των 150 ευρώ κάθε μήνα για το χρονικό διάστημα από το Σεπτέμβριο του 2015 έως και το Φεβρουάριο του 2017. Επομένως, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που έκρινε διαφορετικά και απέρριψε ως ουσιαστικά αβάσιμη αβάσιμη την ένσταση μερικής εξόφλησης του εναγομένου, εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις και πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτός ο πέμπτος λόγος της έφεσης, ως και κατ’ ουσία βάσιμος.
- Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει πρέπει να γίνει δεκτή και ως ουσιαστικά βάσιμη η από 27.12.2017 έφεση του εναγόμενου …….. και να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη 4686/2017 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά. Ακολούθως, πρέπει να κρατηθεί η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο (άρθρο 535 §1 του Κ.Πολ.Δ.) και αφού συνεκδικαστούν οι από 19.5.2015 και από 14.9.2015 αγωγές, να ερευνηθούν αυτές, να γίνουν εν μέρει δεκτές ως και κατ’ ουσία βάσιμες και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλει, ως τακτική μηνιαία διατροφή α) στην ενάγουσα στην από 19.5.2015 αγωγή το ποσό των 30 ευρώ, προκαταβολικά το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, για το χρονικό διάστημα έως και το Φεβρουάριο του 2017 και για το μετέπειτα χρονικό διάστημα, έως τη συμπλήρωση δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, το ποσό των 180 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας παροχής μέχρι την εξόφληση και β) στον ενάγοντα στην από 14.9.2015 αγωγή το ποσό των 70 ευρώ προκαταβολικά το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, για το χρονικό διάστημα έως και το Φεβρουάριο του 2017 και για το μετέπειτα χρονικό διάστημα, έως τη συμπλήρωση δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, το ποσό των 220 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας παροχής μέχρι την εξόφληση. Επιπλέον, πρέπει, να διαταχθεί η επιστροφή στον εκκαλούντα του παραβόλου των εκατό (100) ευρώ, που κατέθεσε, αφού, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, για την υπό κρίση διαφορά δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής παραβόλου. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα, εκτός των προκαταβλητέων, κατ’ άρθρο 173 §4 του Κ.Πολ.Δ., πρέπει να συμψηφιστούν και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας και ως προς τις δύο αγωγές, επειδή πρόκειται για διαφορές μεταξύ συγγενών εξ αίματος πρώτου βαθμού (άρθρα 179 και 183 εδ. β´ του Κ.Πολ.Δ), κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά και κατ’ ουσίαν την από 27.12.2017 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ……./2017 έφεση του ……
Εξαφανίζει την εκκαλούμενη απόφαση 4686/2017 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, η οποία εκδόθηκε κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών που αφορούν σε διατροφή και επιμέλεια τέκνων.
Κρατεί την υπόθεση και συνεκδικάζει α) την από 19.5.2015 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ……./2015 αγωγή και β) την από 14.9.2015 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ……../2015 αγωγή.
Δέχεται εν μέρει αυτές.
Υποχρεώνει τον εναγόμενο, ……, να καταβάλει α) στην ενάγουσα στην από 19.5.2015 αγωγή, ….., ως ασκούσα την επιμέλεια της ανήλικης …….., προκαταβολικά το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, το ποσό των τριάντα (30) ευρώ, για το χρονικό διάστημα έως και το Φεβρουάριο του 2017 και το ποσό των εκατόν ογδόντα (180) ευρώ, για το μετέπειτα χρονικό διάστημα έως και τη συμπλήρωση δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας παροχής μέχρι την εξόφληση και β) στον ενάγοντα στην από 14.9.2015 αγωγή, ….., προκαταβολικά το πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, το ποσό των εβδομήντα (70) ευρώ, για το χρονικό διάστημα έως και το Φεβρουάριο του 2017 και το ποσό των διακοσίων είκοσι (220) ευρώ, για το μετέπειτα χρονικό διάστημα έως τη συμπλήρωση δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας παροχής μέχρι την εξόφληση.
Διατάσσει την επιστροφή στον εκκαλούντα, ….., του κατατεθέντος από αυτόν παραβόλου των εκατό (100) ευρώ, που αναφέρεται στο σκεπτικό.
Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα, πέραν των προκαταβληθέντων, μεταξύ των διαδίκων και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας και ως προς τις δύο συνεκδικαζόμενες αγωγές.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριό του, στις 11 Ιουλίου 2019, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ