ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΤΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Περίληψη : κληροδοσία χρηματικού ποσού, ένσταση από 1984 ΑΚ, κοινός λογαριασμός
Αριθμός απόφασης : 528/ 2019
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Συγκροτήθηκε από το Δικαστή Δημήτριο Καβαλλάρη, Εφέτη, που ορίστηκε από ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Κ.Δ.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 528 ΚΠολΔ «αν ασκηθεί έφεση από τον διάδικο που δικάστηκε ερήμην, η εκκαλουμένη απόφαση εξαφανίζεται μέσα στα όρια που καθορίζονται από την έφεση και τους προσθέτους λόγους, ανεξάρτητα από τη διαδικασία που τηρήθηκε. Ο εκκαλών δικαιούται να προβάλει όλους τους ισχυρισμούς που μπορούσε να προτείνει πρωτοδίκως». Από την ως άνω διάταξη με την οποία ρυθμίζονται τα αποτελέσματα της έφεσης κατ’ απόφασης που εκδόθηκε ερήμην του εκκαλούντος, πλην όμως ερευνήθηκε η υπόθεση σαν να ήταν αυτός παρών ή είχε συναχθεί σε βάρος του το τεκμήριο σιωπηρής ομολογίας ή παραίτησης ως προς την αγωγή (άρθρα 271, 272 § 1 ΚΠολΔ) προκύπτει ότι η εκκαλουμένη απόφαση εξαφανίζεται μέσα στα όρια που καθορίζονται από την έφεση και τους προσθέτους λόγους, ο δε εκκαλών δικαιούται να προβάλει όλους τους ισχυρισμούς που μπορούσε να προβάλει και πρωτοδίκως. Του παρέχεται, επομένως η ευκαιρία, δεδομένου ότι δεν εμφανίστηκε στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου αλλά δικάστηκε σαν να ήταν παρών, είχε συναχθεί δε σε βάρος του τεκμήριο σιωπηρής ομολογίας, μέσα στα όρια του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της έφεσης να ακουστεί και να προβάλει στο Εφετείο όσους ισχυρισμούς μπορούσε να προτείνει και πρωτοδίκως. Αν αρνηθεί τους αγωγικούς ισχυρισμούς ή προβάλει εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων ως προς τη βάση της αγωγής η απόφαση πλήττεται στο σύνολό της και εξαφανίζεται, ως προς όλες τις διατάξεις της, μετά την τυπική παραδοχή της έφεσης, χωρίς έρευνα των λόγων της (ΑΠ 2150/2014, ΑΠ 1906/2008, ΕφΠειρ 67/2016, ΕφΑνατΚρητ 61/2015, ΕφΠειρ 336/2015, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Στην προκειμένη περίπτωση φέρεται προς συζήτηση η από 29.1.2018 και με αριθμ.εκθ.καταθ. ………/2018 έφεση της εναγόμενης και ήδη εκκαλούσας κατά της με αρ. 4973/2017 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, με την οποία (έφεση) η εκκαλούσα προβάλλοντας άρνηση των αγωγικών ισχυρισμών του εφεσιβλήτου -ενάγοντος ζητεί να εξαφανισθεί η προσβαλλομένη απόφαση, η οποία εκδόθηκε κατά την τακτική διαδικασία, επί της από την από 2.11.2016 και υπ’ αρ.εκθ.καταθ. ………/2016 αγωγή της τελευταίου κατά του εκκαλούσας και η οποία (αγωγή) είχε γίνει δεκτή λόγω του τεκμηρίου ερημοδικίας της. Η έφεση αυτή, έχει ασκηθεί σύμφωνα με τις νόμιμες διατυπώσεις και είναι εμπρόθεσμη, καθώς επιδόθηκε στις 29.11.2017 (βλ. την με αρ. …./29.11.2017 έκθεση επιδόσεως της δικ. επιμελήτριας στο Εφετείο Πειραιώς ………..), η κρινόμενη έφεση ασκήθηκε στη Γραμματεία του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου στις 29.1.2018 (με δεδομένο ότι η εκκαλούσα είναι κάτοικος εξωτερικού, άρθρο 518 § 2 ΚΠολΔ), αρμοδίως δε φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρα 19, 495 ΚΠολΔ). Κατά συνέπεια, αφού για το παραδεκτό της έχει προκατατεθεί από την εκκαλούσα το νόμιμο παράβολο, ποσού εκατό (100) ευρώ, όπως προβλέπεται από το άρθρο 495 του ΚΠολΔ (βλ. το με αρ. ………… e – παράβολο που πληρώθηκε), πρέπει σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγηθείσα νομική σκέψη, να γίνει τυπικά και ουσιαστικά δεκτή να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση και αφού κρατηθεί η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο (άρθρα 528 και 535 § 1 ΚΠολΔ) να εξεταστεί η ως άνω από 7.11.2011 αγωγή του εφεσιβλήτου-ενάγοντος, ως προς την νομική και ουσιαστική της βασιμότητα, στα πλαίσια των λόγων εφέσεως.
Σύμφωνα με το άρθρο 1714 ΑΚ κληροδοσία υπάρχει, όταν με τελευταία διάταξη προσπορίζεται σε κάποιον περιουσιακή ωφέλεια χωρίς να εγκαθίσταται αυτός και κληρονόμος. Όπως προκύπτει από την άνω διάταξη τα προσδιοριστικά στοιχεία της κληροδοσίας είναι τα εξής: 1) Παροχή περιουσιακής ωφέλειας σε κάποιον ως τιμώμενο (κληροδόχο). Δεν είναι όμως απαραίτητο η παροχή αυτή να αυξάνει την περιουσία του λήπτη, π.χ. μπορεί να κληροδοτηθεί στον δανειστή ως κληροδόχο δικαίωμα υποθήκης σε ακίνητο του διαθέτη. Περιεχόμενο κληροδοσίας είναι κάθε στοιχείο που προσπορίζεται ωφέλεια στον κληροδόχο, επομένως και η διατροφή του κληροδόχου. Η κληροδοσία διαφέρει από τον τρόπο, διότι στον τρόπο ο τρίτος δεν αποκτά δικαίωμα στην παροχή. 2) Η παροχή να γίνει με τελευταία διάταξη, δηλαδή με μονομερή δήλωση, όχι με αιτία θανάτου δωρεά (σύμβαση). 2) Η παροχή προς τον κληροδόχο να γίνει διαμέσου άλλου προσώπου (βεβαρημένου) που παίρνει από την κληρονομία. Το πρόσωπο του βεβαρημένου πρέπει να προκύπτει από τη διαθήκη, ο οποίος μπορεί να είναι ο κληρονόμος (από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου ή ο καταπιστευματοδόχος ή ο αναγκαίος κληρονόμος), ο κληροδόχος, ο σύζυγος που επιζεί και το Δημόσιο. 3) Αντικείμενο της κληροδοσίας μπορεί να είναι κάθε περιουσιακή ωφέλεια με αντάλλαγμα ή χωρίς αντάλλαγμα. Ειδικότερα, αντικείμενο της κληροδοσίας αποτελούν η δόση, η πράξη, η παράλειψη, η παραίτηση από ένσταση, η παροχή κυριότητας ή νομής, η μεταβίβαση ή σύσταση περιορισμένων εμπράγματων δικαιωμάτων, η κατάργηση τέτοιων δικαιωμάτων που βαρύνουν τον κληροδόχο, η παροχή κάθε είδους αξίωσης, και μεταξύ αυτών και η κληροδοσία χρηματικού ποσού. Περαιτέρω σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1984 εδ. α΄ ΑΚ η κληροδοσία ορισμένου αντικειμένου, που δεν ανήκει στην κληρονομία κατά τον χρόνο θανάτου του διαθέτη, είναι άκυρη, εκτός αν συνάγεται ότι γίνεται και για την περίπτωση που το αντικείμενο αυτό δεν ανήκει στην κληρονομία. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται μόνον στην κληροδοσία ατομικώς ορισμένου αντικειμένου όχι δε και στην κληροδοσία κατά γένος ορισμένη, επί της οποίας δεν επιδέχεται εφαρμογής. Η διάταξη αυτή δεν έχει εφαρμογή επίσης στην κληροδοσία χρηματικού ποσού, ακόμα και αν αυτή προσδιορίζεται με συγκεκριμένο βιβλιάριο Τραπέζης ή ξένο νόμισμα (ΤριμΕφΠειρ 32/2018, ΕφΑθ 2299/1999 ΕλλΔνη 1999.1609, ΕφΑθ 5338/1978 Αρμ 1979.289, ΕφΘεσ 1222/1979 Αρμ 1979.1109, βλ. Κ. Παπαδόπουλο, Αγωγές Κληρονομικού Δικαίου, τόμ. Β΄, έκδ. 1995, παρ. 198, σελ. 305-306, Απ. Γεωργιάδη, Σύντομη Ερμηνεία ΑΚ, τόμ. ΙΙ, έκδ. 2014, άρθρο 1984, αρ. 1-2, σελ. 1595, Ν. Ψούνη, Κληρονομικό Δίκαιο ΙΙ, τόμ. 2, έκδ. 2014, σελ. 137-138). Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1995, 1997 και 1998 ΑΚ προκύπτει ότι το δικαίωμα από την κληροδοσία, είναι κατά κανόνα ενοχικό και ιδίως στην κληροδοσία κατά γένος ή χρηματικού ποσού Ο (per damnationem) κληροδόχος έχει ενοχικό δικαίωμα να απαιτήσει από τον βεβαρημένο το κληροδοτούμενο, δηλαδή την παροχή που αποτελεί το περιεχόμενο της κληροδοσίας. Το κληροδότημα είναι απαιτητό αμέσως από την επαγωγή, όμως σύμφωνα με τις γενικές αρχές περί ενοχών καρποί και τόκοι δεν οφείλονται από τον βεβαρημένο παρά μόνο από την υπερημερία του ή από την έγερση της αγωγής κατά τα άρθρα 343, 345, 348, 346 ΑΚ. Εξάλλου, η απαίτηση από την κληροδοσία αποτελεί χρέος της κληρονομίας, για την εκπλήρωση του οποίου ο κληρονόμος ευθύνεται, με βάση τη διάταξη του άρθρου 1901 ΑΚ και με την δική του περιουσία, εφόσον δεν αποδέχθηκε την κληρονομία με το ευεργέτημα της απογραφής (ΑΚ 1902). Η υποχρέωση όμως από την κληροδοσία εκπληρώνεται μετά τις λοιπές υποχρεώσεις της κληρονομίας, ήτοι μετά την ικανοποίηση των δανειστών αυτής (Παπανικολάου στον ΑΚ Γεωργιάδη – Σταθόπουλο, άρθρο 1995-1996 αρ.1-2, 20-21, 27).
Στην από 2.11.2016 και υπ’ αρ. κατ. ………../2016 αγωγή επί της οποίας εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση το ενάγον, νομίμως συνεστημένο Ίδρυμα εξέθετε ότι, ότι ο αποβιώσας στον Πειραιά, στις 24-7-2007 …………, κάτοικος εν ζωή Πειραιά, με την από 1-9-2014 ιδιόγραφη διαθήκη του, που είχε κατατεθεί στη Συμβολαιογράφο Πειραιά ……. και δημοσιεύθηκε με το με αριθμό 905/2007 πρακτικό αυτού του Δικαστηρίου, εγκατέστησε ως κληρονόμους του, την εναγόμενη καταλείποντας σ’ αυτή το περιγραφόμενο στην αγωγή ακίνητο, καθώς επίσης και χρηματικό ποσό 58.700,00 ευρώ και τις ανιψιές του ……….., στις οποίες κατέλιπε το περιγραφόμενο στην αγωγή ακίνητο, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην αγωγή. Ότι με διάταξη τελευταίας βούλησης, που περιέχεται στην ως άνω διαθήκη επιβάρυνε τους τετιμημένους καθολικούς του διάδοχους με κληροδοσία μεταξύ άλλων υπέρ του ενάγοντος, ποσού 29.347,00 ευρώ. Ότι, ο ως άνω διαθέτης με μεταγενέστερη πράξη του και συγκεκριμένα με την υπ’ αριθ. …/2-3-2007 συμβολαίου αγοραπωλησίας της Συμβολαιογράφου Πειραιώς ………., μεταβίβασε λόγω πώλησης το ανωτέρω περιγραφέν ακίνητο, που κατέλειπε στις ανιψιές του, στις ίδιες, ανακαλώντας με τον τρόπο αυτό τη βούληση του για εγκατάσταση των δύο ανιψιών του ως κληρονόμων του, ώστε βεβαρημένη με κληροδοσία απέμεινε μόνο η εναγόμενη, η οποία αποδέχθηκε την επαχθείσα σε αυτή κληρονομιά, με την μη εμπρόθεσμη αποποίησή της. Ότι παρόλο που η βεβαρημένη κληρονόμος οχλήθηκε από το ενάγον στις 11-4-2008 για την καταβολή του ανωτέρω ποσού (κληροδοτήματος), εντούτοις αυτή δεν έχει καταβάλει ως σήμερα το ποσό αυτού. Κατόπιν αυτών ζήτησε, να υποχρεωθεί η εναγόμενη να του καταβάλει το ποσό των 29.347,00 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την όχληση της την 11-4-2008, άλλως από την επίδοση της κρινόμενης αγωγής και να επιβληθούν σε βάρος της τα δικαστικά του έξοδα. Η αγωγή με το παραπάνω περιεχόμενο και αίτημα είναι νόμιμη, καθώς στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων είναι νόμιμη στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1710, 1714, 1967, 1995, 1997, 345, 346 του Α.Κ. και 176. Πρέπει να ερευνηθεί ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα, δεδομένου ότι όπως έχει γίνει δεκτό με την εκκαλούμενη απόφαση και δεν αμφισβητείται με λόγο εφέσεως, έχει καταβληθεί το νόμιμο τέλος δικαστικού ενσήμου με τις νόμιμες επιβαρύνσεις αυτού. Η εκκαλούσα με την έφεσή της, ενώ συνομολογεί την κληρονομική της ιδιότητα και την παροχή κληροδοσίας στο ενάγον, αρνείται κατά τα λοιπά την αγωγή, ισχυριζόμενη ότι η κληροδοσία είναι άκυρη, καθώς, λόγω κατάργησης του ατομικού λογαριασμού του διαθέτη, ο οποίος μετέφερε το σύνολο του υπολοίπου αυτού των 499.961,26 ευρώ σε κοινό λογαριασμό που άνοιξε με την εναγόμενη, διεπόμενο από τη διάταξη του 2 του ν. 5632/1932, το ποσό αυτού, από το οποίο θα γινόταν η εκπλήρωση της κληροδοσίας, δεν υπήρχε στην κληρονομία κατά το χρόνο του θανάτου του. Ότι με το άνοιγμα του κοινού αυτού λογαριασμού με την εναγόμενη προκύπτει βούληση του διαθέτη για ανάκληση της κληροδοσίας. Ο ισχυρισμός όμως αυτός, κατά το μέρος που με αυτόν γίνεται επίκληση ακυρότητας της κληροδοσίας, πρέπει να απορριφθεί με βάση τα όσα προεκτέθηκαν, ως μη νόμιμος. Η αγωγή πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.
Από την εκτίμηση των εγγράφων που προσκομίζονται από τους διαδίκους, της με αρ. ……/2017 ένορκης βεβαίωσης ενώπιον του Ειρηνοδίκη Πειραιώς, που ελήφθη με την επιμέλεια του ενάγοντος, στη σύνταξη της οποίας κλητεύθηκε το εναγόμενο (βλ. την με αρ. …………/7.2.2017 έκθεση επιδόσεως του δικ. επιμελητή στο Εφετείο Πειραιώς ………….), που είχε προσκομισθεί στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, των με αρ. ….. και ……/2018 ενόρκων βεβαιώσεων που ελήφθησαν με την επιμέλεια της εναγόμενης ενώπιον του Ειρηνοδικείου Πειραιώς στη σύνταξη των οποίων κλητεύθηκε το ενάγον (βλ. την με αρ. ……../12.2.2018 έκθεση επιδόσεως του δικ. επιμελητή στο Πρωτοδικείο Πειραιώς ……..), οι οποίες προσκομίστηκαν στο παρόν Δικαστήριο, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : Ο …… ., απεβίωσε την 24η Ιουλίου 2007 στο Βόλο (βλ. την με αρ. ……../24.7.2007 ληξιαρχική πράξη θανάτου του ληξιάρχου Κερατσινίου). Ο αποθανών με την από 1-9-2004 ιδιόγραφη διαθήκη του, η οποία είχε κατατεθεί στη συμβολαιογράφο Πειραιώς ……….. και δημοσιεύτηκε από το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά, με το υπ’ αριθ. 905/2007 πρακτικό του ιδίου ως άνω δικαστηρίου και στη συνέχεια κηρύχθηκε κυρία, όπως διορθώθηκε ως προς την ημερομηνία σύνταξης αυτής με την με αρ. 1246/2017 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς (αρ. καταχώρησης στο Γενικό βιβλίο Διαθηκών του Πρωτοδικείου Αθηνών τόμος …. αυξ. αρ. ….) εξέφρασε την τελευταία του βούληση, το περιεχόμενο της οποίας (με την ορθογραφία που χρησιμοποιεί ο διαθέτης) είναι το εξής: «Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΟΥ Εγώ ο ……….. γεννηθείς στις 29/9/1925 έχοντας σώας τας φρένας και πλήρη συνείδιση των πρατονομένων μετά τον θάνατον μου προς τους κάτωθοι (Α.Φ.Μ. ….) ΤΑΥΤ. ………..) : Το διαμέρισμα επί της οδού .. … ΠΕΙΡΑΙΑ … και εις τον τρίτον 100 τετραγωνικών αφήνω κληρονόμο όπως και εστί και βρίσκετε (επιπλωμένο) εις την οικιακήν βοηθόν μου Καν …….. με αριθ Α/βίου ……. Επίσης παραχορώ το ποσόν 58.700 στην ιδία. 2) Το δεύτερο Διαμέρισμα επί της οδού . …….. Τ.Μ. αφήνω κληρονόμους της ανεψιές μου ………. (υπάρχη και άλλη διαθήκη εις την ίδια συμβολαιογράφο Καν ……….. το διαβεβαιόνω και εδώ. 3) Εις την Βαπτηστέρα μου ……… κάτοικο ΒΟΛΟΥ οδός …… το ποσόν € 58.695. 4) Στην ανεψιά μου ……… € 44020. 5) Στην ανεψιά μου ……… € 29.347. 6) Στον ανεψιό μου κ’ βαπτιστήρα μου ………. € 14.175. 7) Στον ανεψιό μου ……… € 14.175, 8) Στα ανεψιά μου ……….. € 14.175. 9) Στον ανεψιό μου ………. € 14.175, 10) Στον ανεψιό μου ………. €14.175, 11) Στο …… ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΙΟ …. € 29.347. 12) Στην περίπτωση που περισέψουν χρήματα στο βιβλιάριο της ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ να δοθούν στο παιδικό σταθμό ……….. Την παρούσα διαθήκη που έγραψα από την αρχή μέχρι το τέλος με το χέρι μου και την υπογράφω ο ίδιος ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2004. Ο ΥΠΟΓΡΑΦΩΝ» (έχει τεθεί υπογραφή του διαθέτη). Από την άνω διαθήκη προκύπτει σαφώς, ότι ο διαθέτης εγκατέστησε κληρονόμους α) την εναγόμενη, στην οποία κατέλιπε το διαμέρισμά του επιφάνειας 100,71 τ.μ., κείμενο στον Πειραιά, στην οδό … ….., όπως αυτό ήταν επιπλωμένο με την αποκλειστική χρήση του υπό στοιχ. Ρ1 χώρου στάθμευσης με την αποθήκη του υπογείου υπό στοιχεία ΑΠ3, το οποίο είχε αποκτήσει κατά το ½ εξ αδιαιρέτου με αγορά με το υπ’ αρ. …./12.5.2000 πωλητήριο συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Αθηνών ………….., που μεταγράφηκε νόμιμα και κατά το άλλο ποσοστό εξ αδιαιρέτου αποδεχόμενος την κληρονομία της αποβιωσάσης την 13.2.2001 συζύγου του, με την με αρ. …../31.10.2001 πράξη αποδοχής κληρονομίας της συμβολαιογράφου Πειραιώς ………., που μεταγράφηκε νόμιμα κι επιπλέον σ’ αυτή το ποσό των 58.700 ευρώ, β) τις ανηψιές του ……., στις οποίες κατέλιπε το άλλο διαμέρισμά του 76 τμ. κείμενο στην οδό ……… Τα δύο αυτά ακίνητα αποτελούσαν τα σημαντικότερα περιουσιακά στοιχεία του διαθέτη και χρησιμοποίησε τόσο για την εναγόμενη, όσο και τις άνω ανηψιές τους τους όρους «κληρονόμους», ώστε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είχαν την ιδιότητα του κληρονόμου. Ο διαθέτης όμως διέθετε μεγάλο χρηματικό ποσό στην Τράπεζα Πειραιώς (499.916,26 ευρώ) και όρισε να περιέλθουν συγκεκριμένα χρηματικά ποσά σε 8 συγγενικά του πρόσωπα, ήτοι 58.695 ευρώ, στην βαπτιστήρα του ………., 44.020 ευρώ στην ανηψιά του …………. το ποσό των 14.175 ευρώ σε καθένα από τους ανηψιούς του …………., κι επιπλέον στο ενάγον το ποσό των 29.347 ευρώ, και στο Ίδρυμα …………, στην περίπτωση που περίσσευαν χρήματα στον τραπεζικό του λογαριασμό της Τραπέζης Πειραιώς. Κατά τον ερμηνευτικό κανόνα της διάταξης του άρθρου 1800 § 2 ΑΚ, εφόσον πρόκειται για δήλα αντικείμενα και μάλιστα χρηματικά ποσά, χωρίς να συνιστούν το σημαντικότερο τμήμα της κληρονομιαίας περιουσίας, πρόκειται για σύσταση κληροδοσιών, όπως συνομολογείται και από την εναγόμενη. Σημειώνεται ότι o διαθέτης με το υπ’ αριθ. …./2-3-2007 συμβόλαιο αγοραπωλησίας της Συμβολαιογράφου Πειραιώς ……….., μεταβίβασε λόγω πώλησης το ανωτέρω περιγραφέν ακίνητο, στη μία από τις αρχικώς τετιμημένες ανηψιές του ………, ανακαλώντας με τον τρόπο αυτό τη βούληση του για εγκατάσταση των δύο ανιψιών του ως κληρονόμων του, ώστε απέμεινε μοναδική κληρονόμος η εναγόμενη και υπόχρεη για την εκπλήρωση των κληροδοσιών. Η εναγόμενη αποδέχθηκε την επαχθείσα σ’ αυτήν κληρονομία με την με αρ. …./4.9.2008 δήλωση αποδοχής κληρονομίας του συμβολαιογράφου Πειραιώς ……. που μεταγράφηκε νόμιμα. Εξάλλου ο διαθέτης μετά την σύνταξη της διαθήκης επίσης πριν το θάνατό του, ενώ διατηρούσε ατομικό λογαριασμό στην Τράπεζα Πειραιώς, την 4.11.2005 διάνοιξε το με αρ. ……….. κοινό λογαριασμό του με την εναγόμενη, στον οποίο μετέφερε σ’ αυτόν το υπόλοιπο που εμφάνιζε ο λογαριασμός του των 499.961,26 ευρώ. Την 2.7.2007 διάνοιξε προθεσμιακή κατάθεση ποσού 480.000 ευρώ στην ίδια Τράπεζα, με λήξη αυτής την 2.8.2007, κατά την οποία αυτή δεν θα ανανεωνόταν και θα πιστωνόταν ο ίδιος λογαριασμός με το συνολικό ποσό των 481.488 ευρώ (μαζί με τους τόκους). Ο μάρτυρας ……….. Δικηγόρος Πειραιώς (βλ. την υπ΄αρ. ……/2018 ένορκη βεβαίωση) ισχυρίζεται ότι, όπως του μετέφερε ο διαθέτης, αυτός προέβη στη διάνοιξη του άνω κοινού λογαριασμού με την εναγόμενη, με σκοπό να της αφήσει σ’ αυτήν όλα τα χρήματά του και να μην έχει κανένα άλλος δικαίωμα σ’ αυτά. Όμως, ενώ στην άνω προθεσμιακή κατάθεση, όπως και στο πρώτο φύλλο του βιβλιαρίου καταθέσεων του άνω λογαριασμού, αναφέρεται ότι διέπονται από τις διατάξεις του ν. 5638/1932, δεν μνημονεύεται ειδικώς ότι είχε τεθεί ο πρόσθετος όρος της διάταξης του άρθρου 2 του ιδίου νόμου περί αυτοδίκαιης περιέλευσης της κατάθεσης στους λοιπούς συνδικαιούχους σε περίπτωση θανάτου ενός από αυτούς, για την απόδειξη του οποίου δεν αρκεί μόνο η παραπομπή γενικώς στις διατάξεις του ν.5638/32 (σύμφωνα με την από 31.3.2010 βεβαίωση της Τράπεζας Πειραιώς), αφού ο όρος αυτός είναι δυνητικός. Εφόσον δεν αποδεικνύεται ότι είχε τεθεί ο πρόσθετος αυτός όρος με το θάνατο του ……….., δεν περιήλθε το ποσό της κατάθεσης αυτοδικαίως εξ ιδίου δικαίου, στην συνδικαιούχο επιζώσα εναγόμενη, ώστε να εκφύγει από την κληρονομιαία περιουσία του, μη αποτελώντας πλέον αντικείμενο κληρονομικής διαδοχής (ΑΠ 2032/2017, AΠ 1128/2017, ΑΠ 1081/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Με αυτό το δεδομένο, παρά τα όσα υποστήριξε ο άνω μάρτυρας, από μόνο το γεγονός ότι ο θανών άνοιξε τον πιο πάνω κοινό λογαριασμό με την εναγόμενη, δεν εξάγεται και πρόθεσή του να ανακαλέσει τη διάταξη της διαθήκης του για την παροχή των κληροδοσιών. Αν ο διαθέτης ήθελε να περιέλθει όλο το ποσό στην εναγόμενη μπορούσε ευχερώς να ανακαλέσει τη διαθήκη του με σύνταξη νεώτερης διαθήκης, με την οποία θα άφηνε γενική κληρονόμο του την εναγόμενη, παραλείποντας την κατάλειψη χρηματικών ποσών σε άλλους, όπως άλλωστε θα μπορούσε να συμβουλεύσει το θανόντα ο άνω μάρτυρας ως Δικηγόρος. Αντίθετα ο διαθέτης δεν ανακάλεσε τη διαθήκη του ως προς την παροχή των άνω χρηματικών ποσόν και μεταξύ άλλων ποσού 29.347 ευρώ στο ενάγον, ούτε προκύπτει ότι το περιουσιακό στοιχείο, από το οποίο θα γινόταν η εκπλήρωση αυτών (δηλαδή το υπόλοιπο στον τραπεζικό του λογαριασμό) είχε εκλείψει κατά το χρόνο του θανάτου του (ανεξαρτήτως του ότι για την κληροδοσία χρηματικού ποσού είναι υπόχρεος ο κληρονόμος και με την ατομική του περιουσία, εφόσον αποδέχθηκε αυτήν χωρίς το ευεργέτημα της απογραφής κατ΄ άρθρο 1901 ΑΚ). Αποδεικνύεται τέλος ότι το ενάγον όχλησε την εναγόμενη για την καταβολή του άνω ποσού των 29.347 ευρώ με την από 10.4.2008 εξώδικη δήλωσή του, που επιδόθηκε στην εναγόμενη στις 11.4.2008 (βλ. την με αρ. …../11.4.2008 έκθεση επιδόσεως του δικ. επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών …………..). Ενόψει αυτών η αγωγή θα πρέπει να γίνει δεκτή και ως ουσιαστικά βάσιμη και να υποχρεωθεί η εναγόμενη να καταβάλει στο ενάγον το ποσό των 29.347 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την 12.4.2008 έως την εξόφληση. Σε βάρος της εκκαλούσας – εναγόμενης θα πρέπει να επιβληθούν τα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος των δύο βαθμών δικαιοδοσίας, μειωμένα όμως, ενόψει της ιδιαίτερης δυσχέρειας των κανόνων δικαίου που εφαρμόσθηκαν (άρθρα 183 και 176 ΚΠολΔ). Τέλος το παράβολο ποσού 100,00 ευρώ, που προκατέβαλε η εναγόμενη κατά την κατάθεση της έφεσής της, πρέπει να διαταχθεί η απόδοσή του σε αυτήν (άρθρο 495 § 3 ΚΠολΔ), κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και στην ουσία της την έφεση.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επιστροφή του παραβόλου (με αρ. ……….. e – παραβόλου) στην εκκαλούσα, που προκατέθεσε αυτό.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την εκκαλούμενη απόφαση με αρ. 4973/2017 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς.
ΔΕΧΕΤΑΙ την αγωγή.
ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ την εναγόμενη να καταβάλει στο ενάγον, το χρηματικό ποσό των είκοσι εννιά χιλιάδων τριακοσίων σαράντα επτά (29.347) ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την 11.4.2008.
ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος της εναγόμενης – εκκαλούσας τα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος, των δύο βαθμών δικαιοδοσίας, τα οποία ορίζει στο ποσό των (500) πεντακοσίων ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στον Πειραιά, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους, στις 11.9.2019
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ