ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αίτηση αυτοεξαίρεσης Δικαστή του Μονομελούς Εφετείου για λόγους προσωπικής ευπρέπειας (άρθρο 52 παρ. 1 περ. στ΄ ΚΠολΔ). Προθεσμία υποβολής της αίτησης. Αρμοδιότητα εκδίκασης της αίτησης. Η έννοια της «υπόνοιας μεροληψίας». Έλεγχος συνδρομής της με συνδυασμό υποκειμενικού αλλά και αντικειμενικού κριτηρίου. Δέχεται αίτηση και διατάσσει την επανάληψη της συζήτησης κατ’ άρθρο 307 ΚΠολΔ
Αριθμός 627/2019
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Συγκροτήθηκε σε Συμβούλιο από τους Δικαστές, Σπυριδούλα Μακρή, Πρόεδρο Εφετών, Χρυσούλα Πλατιά, Εφέτη-Εισηγήτρια, και Γεωργία Λάμπρου, Εφέτη και από τη Γραμματέα Ε.Τ.
Συνεδρίασε στις 10 Οκτωβρίου 2019, για να δικάσει την δήλωση αποχής του Δικαστή του Μονομελούς Εφετείου Πειραιώς, …….., αναφορικώς με την εκδίκαση της υπ΄ αριθ. καταθ. ……../8.5.2018 εφέσεως κατά της υπ΄ αριθ. 1444/2018 αποφάσεως (Διαδικασία Περιουσιακών-Μισθωτικών Διαφορών) του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς των :
Το ως άνω Δικαστήριο αφού συνήλθε σε Συμβούλιο την 10η Οκτωβρίου 2019, έλαβε και εξέδωσε την παρούσα απόφαση.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τη διάταξη του άρθρου 52 παρ. 1 ΚΠολΔ προκύπτει ότι δικαστές, εισαγγελείς και υπάλληλοι της γραμματείας, με οποιαδήποτε ιδιότητα και αν ενεργούν, μπορούν να προτείνουν την εξαίρεσή τους ή να εξαιρεθούν από οποιονδήποτε διάδικο, για τους περιοριστικά αναφερόμενους στην διάταξη αυτή λόγους. Εξάλλου, από τη διάταξη του άρθρου 55 παρ. 3 του ίδιου ως άνω Κώδικα προκύπτει ότι δικαστές μονομελών πρωτοδικείων και ειρηνοδίκες, καθώς και υπάλληλοι της γραμματείας τους, αν υπάρχει λόγος εξαίρεσής τους, οφείλουν να το δηλώσουν στον πρόεδρο του πολυμελούς πρωτοδικείου και να απόσχουν από τα καθήκοντά τους, εωσότου αυτό αποφασίσει, ενώ από τη διάταξη της παραγράφου 4 του ιδίου άρθρου προκύπτει ότι το δικαστήριο αποφασίζει χωρίς την συμμετοχή εκείνου που υπέβαλε την δήλωση και χωρίς συζήτηση στο ακροατήριο. Περαιτέρω, από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 52 παρ. 1 περ. στ΄ ΚΠολΔ και 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α., που υπηρετούν πρωτίστως την αμεροληψία της δικαιοσύνης, σαφώς προκύπτει ότι οι δικαστές μπορούν να προτείνουν την εξαίρεσή τους ή να εξαιρεθούν από οποιονδήποτε διάδικο, αν προκαλούν υπόνοια μεροληψίας, ιδίως δε αν έχουν με κάποιο διάδικο ιδιαίτερη φιλία, ιδιαίτερες σχέσεις καθηκόντων ή εξάρτισης, έριδα ή έχθρα. Η δήλωση του κωλύματος αυτού δεν υπόκειται σε κανένα χρονικό περιορισμό και μπορεί να γίνει και κατά την μελέτη της υπόθεσης (ΑΠ 44/2015 και ΕφΠειρ 54/2014 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Ειδικότερα, η «υπόνοια μεροληψίας» περιλαμβάνει μεγάλο εύρος περιπτώσεων, κάποιες από τις οποίες αναφέρονται ενδεικτικά στο νόμο. Πάντως, ο ανωτέρω λόγος εξαίρεσης κρίνεται από υποκειμενική αλλά και αντικειμενική άποψη, με την έννοια ότι για την απόκρουσή του δεν αρκεί, αν ο υπό εξαίρεση δικαστής πιστεύει ότι μπορεί να αποφασίσει αμερόληπτα, αλλά απαιτείται να προκληθεί και στους διαδίκους αντίστοιχη εντύπωση περί της αμερόληπτης κρίσης του (ΑΠ 543/2012 και ΑΠ 475/2012 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1715/2011 ΕΠολΔ 2013.51, ΕφΘεσ 473/2016 Αρμ 2018.1527, βλ. Ν. Νίκας, Εγχειρίδιο Πολιτικής Δικονομίας, έκδ. 2016, σελ. 22-23). Τέλος, αν αποφασισθεί η εξαίρεση του δηλούντος τον λόγο εξαίρεσης δικαστή, δεδομένου ότι αυτός οφείλει να απόσχει από την εκδίκαση της υπόθεσης έως την έκδοση της σχετικής απόφασης, τότε, εφόσον έχει ήδη συζητηθεί η υπόθεση, θα επαναληφθεί η συζήτηση, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 307 ΚΠολΔ (ΕφΘεσ 2589/2014 δημ. στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ και ΕφΠειρ 54/2014 ό.π.). Για την ευδοκίμηση της αίτησης εξαίρεσης αρκεί, κατά την διάταξη του άρθρου 60 του ίδιου ως άνω Κώδικα, απλή πιθανολόγηση των λόγων αυτής. Συνεπώς, ενόψει των ανωτέρω εκτεθέντων, παραδεκτώς και νομίμως φέρεται ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (Β΄ Πολιτικού Τακτικού Τμήματος), συνεδριάζοντος σε συμβούλιο, η υποβληθείσα στον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιώς από 9.9.2019 (με αριθ. πρωτ. ΕΠ……../9.9.2019) «δήλωση αποχής» του ………, Εφέτη του Εφετείου Πειραιώς, με την οποία ζητεί να εξαιρεθεί από την έκδοση απόφασης επί της με αριθμό πινακίου … της δικασίμου της …….. του Μονομελούς Εφετείου Πειραιώς (Πολιτικού Τμήματος), υπόθεσης που αφορά την από 8.5.2018 (με αριθ. κατάθ. ……./2018) έφεση της εκκαλούσας ……… κατά του εφεσίβλητου … ……… προς εξαφάνιση της υπ’ αριθ. 1444/2018 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, επικαλούμενος λόγους προσωπικής ευπρέπειας εξαιτίας αμφισβήτησης της αμεροληψίας του.
Στην προκείμενη περίπτωση, από τα έγγραφα του σχηματισθέντος φακέλου πιθανολογούνται τα ακόλουθα: Κατά τη δικάσιμο της ………. συζητήθηκε στο ακροατήριο του Πολιτικού Τμήματος του Εφετείου Πειραιώς και στην μονομελή σύνθεση, η με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ/……../2018 έφεση της εκκαλούσας ……… κατά του εφεσίβλητου ……….. Την υπόθεση αυτή εκδίκασε ο (υπηρετών στο Β΄ Πολιτικό Τακτικό Τμήμα) Εφέτης Πειραιώς, …….., σύμφωνα με την σειρά που τηρείται κατά την εκδίκαση των πολιτικών υποθέσεων αρμοδιότητας Μονομελούς Εφετείου. Μετά την συζήτηση της υπόθεσης και συγκεκριμένα την 9.9.2019 ο ανωτέρω Δικαστής υπέβαλε στον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Πειραιώς την ακόλουθη δήλωση: «Λαμβάνω την τιμή να σας αναφέρω ότι κατόπιν νομίμου ορισμού μου στη συγκρότηση του Μονομελούς Εφετείου Πειραιώς κατά τη δικάσιμο της ……., συζητήθηκε ενώπιον μου αντιμωλία των διαδίκων με αριθμό πινακίου …., η από 8.5.2018 (κατατεθείσα στη γραμματεία του Πρωτοδικείου Πειραιά με Γ.Α.Κ. …/2018 και Ε.Α.Κ. …./2018 και ακολούθως κατατεθείσα στη γραμματεία του Εφετείου Πειραιά για προσδιορισμό με Γ.Α.Κ. …/2018 και Ε.Α.Κ. …./2018) έφεση της εκκαλούσας ……. κατά του εφεσίβλητου ……….. προς εξαφάνιση της 1444/2018 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς. Κατά την ανάγνωση των περιεχόμενων στη δικογραφία αποδεικτικών μέσων και δη κατά την ανάγνωση των σχετικών που προσκόμισε η εκκαλούσα, προκειμένου να σχηματίσω δικαστική κρίση επί της εν λόγω υπόθεσης και να εκδώσω απόφαση, φθάνοντας στο υπ’ αριθμ. … έγγραφο της εκκαλούσας διαπίστωσα ότι πρόκειται για πειθαρχική αναφορά αυτής προς τον κ. Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η οποία έχει λάβει αριθμό πρωτοκόλλου …../5.6.2018 και με την οποία η εκκαλούσα παραπονούμενη για τη σε βάρος της εκδοθείσα 1444/2018 απόφαση του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου που έκανε δεκτή την αγωγή του εφεσίβλητου, εμμέσως εγκαλεί και εμένα, υπό την τότε ιδιότητά μου ως Προέδρου της Τριμελούς Διεύθυνσης του Πρωτοδικείου Πειραιώς (η διάρκεια της θητείας μου στην παραπάνω θέση ήταν από 1.10.2016 έως 30.9.2018), γιατί δεν αφαίρεσα τη δικογραφία από την δικάσασα δικαστή, παρότι αυτή είχε καθυστερήσει πέραν του οκταμήνου την έκδοση της απόφασής της. Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων αναφέρει: « … Στην συνέχεια υποχρεώθηκα να απευθυνθώ τουλάχιστον τρεις φορές στον Προϊστάμενο του Πρωτοδικείου, προκειμένου να ανατεθεί η υπόθεση σε άλλο Πρωτοδίκη, εφ όσον είχαν περάσει ήδη οκτώ και πλέον μήνες χωρίς να εκδοθεί απόφαση σε μια υπόθεση ευκολότατη… Ο Προϊστάμενος με απέτρεψε απ το να καταθέσω την ανωτέρω μνημονευόμενη αίτηση, διότι όπως έλεγε η απόφαση θα εξεδίδετο εντός των προσεχών ημερών, ενώ τυχόν διορισμός άλλου Προέδρου θα σήμαινε περαιτέρω καθυστέρηση… Πάρα ταύτα και ενώ πράγματι εξεδόθη εντός των επομένων ημερών η αναμενόμενη απόφαση προς μεγάλη μας έκπληξη αναγνώριζε την μη ερειδόμενη επί οιουδήποτε στοιχείου (!) δήθεν εικονικότητα και με υποχρεώνει μάλιστα, εκτός κάθε λογικής, να καταβάλω στον ενάγοντα 145.080 Ε πλέον δικαστικής δαπάνης, για μισθώματα… Μετά ταύτα καθίσταται εύλογη η υπόνοια ότι κατεβλήθη προσπάθεια να κρατήσει την δικογραφία η συγκεκριμένη Πρόεδρος και να εκδώσει την απόφαση, που εξέδωσε, παρά περί τις αντιθέτου πρόνοιες του Νόμου… Επειδή οι συμπεριφορές αυτές δικαστικών λειτουργών εντάσσονται στο πλαίσιο πειθαρχικής έρευνας από τον Άρειο Πάγο και επειδή έχω έννομο συμφέρον για τη διερεύνηση της υπόθεση; αυτής, σας παρακαλώ να προβείτε στις δικές σας ενέργειες…». Δεδομένου ότι με την παραπάνω αναφορά αποδίδεται και σε εμένα μομφή ότι δεν αφαίρεσα τη συγκεκριμένη δικογραφία από τη δικάσαντα Δικαστή που είχε καθυστερήσει στην έκδοση απόφασης, μάλιστα δε ακόμη περισσότερο γίνεται λόγος για «υπόνοια ότι κατεβλήθη προσπάθεια να κρατήσει την δικογραφία η συγκεκριμένη Πρόεδρος και να εκδώσει την απόφαση, που εξέδωσε…» και δεδομένου ότι γνώση της παραπάνω αναφοράς δεν έλαβα προηγουμένως παρά μόνο κατά την ανάγνωση της ως άνω δικογραφίας, δηλώνω λόγω ευθιξίας, εξαιτίας της αμφισβήτησης της αμεροληψίας μου, αποχή από την περαιτέρω εκδίκαση της ως άνω έφεσης σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 52 επ. του ΚΠολΔ και παρακαλώ για τις περαιτέρω δικές σας ενέργειες.». Η διαπίστωση αυτή του δηλούντος Εφέτη ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και, συνακόλουθα, είναι βάσιμα τα αναφερόμενα στην ανωτέρω δήλωσή του. Ειδικότερα, από τα ανωτέρω πιθανολογούμενα πραγματικά περιστατικά, αυτός ευλόγως εκτιμά ότι η εκκαλούσα, εφόσον δεν έχει ανασκευάσει την εναντίον του μομφή (όπως αυτή αποτυπώνεται, έστω και με έμμεσο τρόπο, στην κατατεθείσα με αριθ. πρωτ. ……/5.6.2018 πειθαρχική αναφορά της ενώπιον του Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου), θα διακατέχεται από υπόνοιες μεροληψίας στην περίπτωση, κατά την οποία η εκδοθησομένη απόφαση δεν θα είναι ευνοϊκή για αυτήν. Επομένως, ενόψει και της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, κατά την οποία κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσή του δικασθεί δικαίως από αμερόληπτο και ανεξάρτητο δικαστήριο, το Δικαστήριο τούτο άγεται στην κρίση ότι πρέπει να γίνει δεκτή η δήλωση του προαναφερομένου δικαστικού λειτουργού για λόγους προσωπικής ευπρέπειας, όπως η έννοια αυτής αναπτύχθηκε στη νομική σκέψη της παρούσας. Κατόπιν αυτών, πρέπει να γίνει δεκτή η από 9.9.2019 (με αριθ. πρωτ. …./9.9.2019) δήλωση αυτοεξαίρεσης του ………, Εφέτη του Εφετείου Πειραιώς, όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό, καθώς και να διαταχθεί η επανάληψη της συζήτησης της υπόθεσης αυτής κατά την αναφερόμενη στο διατακτικό δικάσιμο, κατά την οποία οι διάδικοι θα κλητευθούν με επιμέλεια της Γραμματείας του Δικαστηρίου τούτου.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αποφαίνεται ότι ο Εφέτης Πειραιώς, ……, είναι εξαιρετέος από την έκδοση απόφασης επί της με αριθμό πινακίου … της δικασίμου της ….του Μονομελούς Εφετείου Πειραιώς (Πολιτικού Τμήματος), υπόθεσης που αφορά την έφεση (με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ ……./2018) της εκκαλούσας ……..κατά του εφεσίβλητου ……..
Διατάσσει την επανάληψη της συζήτησης της ανωτέρω υπόθεσης κατά τη δικάσιμο της 5ης Δεκεμβρίου 2019, ημέρα Πέμπτη και ώρα 11:00, κατά την οποία οι διάδικοι θα κλητευθούν με επιμέλεια της Γραμματείας του Δικαστηρίου τούτου.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στον Πειραιά στις 15 Οκτωβρίου 2019 και δημοσιεύθηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου στις 17 Οκτωβρίου 2019.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ