ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΤΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙKΑΣΙΑ
Αριθμός Απόφασης: 244/2018
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Συγκροτήθηκε από το Δικαστή Ιωάννη Γερωνυμάκη, Εφέτη, ο οποίος ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς και τη Γραμματέα Γ.Λ..
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Οι κρινόμενες εφέσεις κατά της υπ’ αριθ. 2473/2015 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την τακτική διαδικασία, ασκήθηκαν νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 495 επ., 511, 513 παρ. 1β, 518 παρ. 2, 520 του ΚΠολΔ), δοθέντος ότι από τη δικογραφία δεν αποδεικνύεται ούτε κανείς από τους διαδίκους επικαλείται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει επιδοθεί και αρμοδίως φέρονται προς εκδίκαση ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού (άρθρο 19 του ΚΠολΔ), ενώ καταβλήθηκαν και τα νόμιμα παράβολα με αριθμούς …/2015 (ΤΑΧΔΙΚ), …/2015 (ΤΑΧΔΙΚ), …/2015 (ΔΗΜΟΣΙΟΥ), …/2015 (ΔΗΜΟΣΙΟΥ), …/2015 (ΔΗΜΟΣΙΟΥ) και …./2015 (ΔΗΜΟΣΙΟΥ), συνολικού ποσού 200 ευρώ για τη έφεση της ……… και με αριθμούς …/2016 (ΤΑΧΔΙΚ), ……./2016 (ΤΑΧΔΙΚ), …/2016 (ΔΗΜΟΣΙΟΥ), …/2016 (ΔΗΜΟΣΙΟΥ), …../2016 (ΔΗΜΟΣΙΟΥ) και …/2016 (ΔΗΜΟΣΙΟΥ), συνολικού ποσού 200 ευρώ, για την έφεση των ….. και ……, τα οποία επισυνάπτονται στις από 20/11/2015 και 7/7/2016 αντίστοιχα εκθέσεις που συνέταξε η Γραμματέας του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς κατ’ άρθρο 495 παρ. 4 του ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως, οι εφέσεις, αφού συνεκδικαστούν για λόγους πρόδηλης μεταξύ τους συνάφειας, διευκολύνσεως και επιταχύνσεως της δίκης καθώς και μειώσεως των εξόδων (άρθρο 246 του ΚΠολΔ), να γίνουν τυπικά δεκτές και να ερευνηθούν ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων τους, κατά την ίδια ως άνω διαδικασία (άρθρα 533 παρ.1 του ΚΠολΔ).
Η ενάγουσα, ήδη εκκαλούσα – εφεσίβλητη, …., στην από 16/11/2011 αγωγή της, όπως παραδεκτά, κατ’ άρθρο 224 του ΚΠολΔ, συμπλήρωσε τους ισχυρισμούς της με τις ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου προτάσεις της, ισχυρίστηκε ότι είναι κυρία του περιγραφόμενου την αγωγή οικοπέδου με τη σε αυτό ευρισκόμενη διώροφη οικοδομή με κεραμοσκεπή, αποτελούμενη από ισόγειο και πρώτο όροφο, που βρίσκεται στον … Τροιζινίας περιοχή …, ότι η ιδιοκτησία της συνορεύει δυτικά με διώροφη οικοδομή συνιδιοκτησίας των εναγόμενων, ήδη εφεσίβλητων – εκκαλούντων, … … και ……, αποτελούμενη από ισόγειο, πρώτο και ημιτελή δεύτερο όροφο, ότι οι εναγόμενοι τέλη του έτους 2007, κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών κατεδάφισης του δεύτερου ορόφου, προξένησαν σημαντικές φθορές στη στέγη της οικοδομής της δηλαδή σπάσιμο κεραμιδών και καταστροφή στην υδρορροή της μεσοτοιχίας, με αποτέλεσμα το Δεκέμβριο του ίδιου έτους να εισρεύσουν στην οικοδομή της όμβρια ύδατα, ότι κατόπιν σχετικής καταγγελίας στις αρμόδιες αρχές οι εναγόμενοι ανέλαβαν την υποχρέωση να αποκαταστήσουν τις ζημίες, πλην όμως το Δεκέμβριο του έτους 2008 λόγω της πλημμελούς επισκευής επαναλήφθηκε η εισροή των όμβριων υδάτων στην οικοδομή της, ότι τέλη του έτους 2009 κατά τη διάρκεια εργασιών τοποθέτησης νέας στέγης οι εναγόμενοι κατέστρεψαν εκ νέου την υδρορροή της μεσοτοιχίας και έσπασαν κεραμίδια, με αποτέλεσμα τον Ιανουάριο του έτους 2010 να εισέλθουν ξανά όμβρια ύδατα στην οικοδομή της και ότι η συνέπεια των διαδοχικών εισροών όμβριων υδάτων, που οφείλεται στο ότι οι εναγόμενοι από αμέλεια τους δεν έλαβαν τα κατάλληλα προστατευτικά μέτρα και συγκεκριμένα δεν τοποθέτησαν σκαλωσιές και προστατευτικούς μουσαμάδες γύρωθεν της οικοδομής τους, ώστε να αποτραπούν οι ζημίες στο ακίνητό της, ήταν να προκληθούν φθορές στο σκελετό της στέγης της οικοδομής της, για την αποκατάσταση των οποίων απαιτήθηκε η κατασκευή νέας στέγης. Ζητούσε, όπως παραδεκτά περιόρισε το αίτημά της με δήλωση της πληρεξούσιας δικηγόρου της στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου και με τις προτάσεις της, να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να της καταβάλουν, ευθυνόμενοι εις ολόκληρον ο κάθε ένας το ποσό των 6.988,11 ευρώ για την έκδοση της σχετικής οικοδομικής άδειας, το ποσό των 12.584,50 ευρώ για την αποπεράτωση των οικοδομικών εργασιών αποκατάστασης και το ποσό των 3.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβη που υπέστη, όλα δε τα ποσά με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής έως την εξόφληση. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την προσβαλλόμενη απόφαση του, αφού αναγνώρισε ως συνυπαίτιους στην πρόκληση της ζημίας τους διαδίκους και μάλιστα την ενάγουσα κατά ποσοστό 80% και τους εναγόμενους κατά ποσοστό 20%, δέχθηκε εν μέρει την αγωγή και υποχρέωσε τους εναγόμενους να καταβάλουν στην ενάγουσα, ευθυνόμενοι εις ολόκληρον ο κάθε ένας, το ποσό των 4.414,52 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται οι διάδικοι με τις υπό κρίση εφέσεις τους για κακή εφαρμογή του νόμου και εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ζητούν να γίνουν δεκτές οι εφέσεις τους και να εξαφανιστεί η προσβαλλόμενη απόφαση, ώστε κατά μεν την ενάγουσα να γίνει δεκτή η αγωγή της στο σύνολό της κατά δε τους εναγόμενους να απορριφθεί η αγωγή.
Από τις διατάξεις των άρθρων 111 παρ. 2, 118 παρ. 4, 216 του ΚΠολΔ, 297, 298, 914 του ΑΚ, προκύπτει ότι στην αγωγή προς αποζημίωση από αδικοπραξία για την πληρότητα του δικογράφου πρέπει να αναφέρονται τα περιστατικά εκείνα που συνιστούν την παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του εναγόμενου, τα γεγονότα που δικαιολογούν την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της συμπεριφοράς και της ζημίας που επήλθε στον ενάγοντα, καθώς και τα στοιχεία εκείνα που προσδιορίζουν τη (θετική και αποθετική) ζημία του ενάγοντος (ΑΠ 93/2016 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 932/2014 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 683/2013 ΝΟΜΟΣ). Εν προκειμένω από το ως άνω περιεχόμενο της αγωγής, όπως η ενάγουσα συμπλήρωσε με τις πρωτόδικες προτάσεις της, προκύπτει ότι αυτή είναι πλήρως ορισμένη, διότι αναφέρονται η ζημία που η ενάγουσα υπέστη (καταστροφή της στέγης), η κατά αυτήν παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά των εναγόμενων στην πρόκληση της ζημίας της (μη τοποθέτηση σκαλωσιών και προστατευτικών μουσαμάδων), το ύψος αυτής καθώς και ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των πράξεων και παραλείψεων των εναγόμενων και της ζημίας, χωρίς να απαιτείται για την πληρότητά της να αναφέρεται, εφόσον γίνεται επίκληση ολοκληρωτικής καταστροφής και αντικατάσταση της στέγης, σε ποια σημεία αυτή υπέστη φθορά και ποιες είναι οι επιμέρους εργασίες και το κόστος αυτών για την αντικατάσταση της, τα οποία αποτελούν αντικείμενο απόδειξης της ουσιαστικής βασιμότητας της αγωγής. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την προσβαλλόμενη απόφαση του τα ίδια έκρινε και απέρριψε τη σχετική προβαλλόμενη ενώπιόν του ένσταση των εναγόμενων ορθά εφάρμοσε το νομό και ο πρώτος λόγος της έφεσης τους με τον οποίο οι εναγόμενοι παραπονούνται ότι εσφαλμένα απορρίφθηκε η ένστασή τους πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμος.
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 245 παρ. 1, 368, 387, 388, 522, 527, 529, 533 και 535 παρ. 1 του ΚΠολΔ προκύπτει ότι το Εφετείο δεν κωλύεται για την κατά την κρίση του ολοκλήρωση της έρευνας και την καλύτερη διάγνωση της διαφοράς, χωρίς να εξαφανίσει την εκκαλούμενη απόφαση, να διατάξει νέες ή συμπληρωματικές αποδείξεις δια των στο άρθρο 339 του ΚΠολΔ αναφερομένων αποδεικτικών μέσων, μεταξύ των οποίων είναι και η πραγματογνωμοσύνη, είτε όταν αυτή δεν είχε διαταχθεί, είτε όταν κρίνεται αναγκαία η συμπλήρωση της ή η επανάληψη της, εφόσον πρόκειται για ζήτημα, για την αντίληψη του οποίου απαιτούνται ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης, έτσι ώστε μετά τη συνεκτίμηση των αποδείξεων αυτών, που θα διεξαχθούν και εκείνων που η εκκαλούμενη εκτίμησε, να κρίνει αν είναι εσφαλμένη η απόφαση που προσβλήθηκε με την έφεση και σε καταφατική περίπτωση να αποφανθεί για τη βασιμότητα του λόγου έφεσης και ως εκ τούτου, κατά την επιταγή του νόμου (άρθρο 535 παρ. 1 ΚΠολΔ) να εξαφανίσει τότε την εκκαλουμένη (ΟλΑΠ 1285/1982 Δ 14, 568, ΑΠ 2/2006 ΕλλΔνη 47, 1047, ΑΠ 527/1985 ΝοΒ 34, 196, ΕφΑθ 5827/2004 ΕλλΔνη 46, 243, ΕφΑθ 5509/2001 ΕλλΔνη 43, 502).
Εν προκειμένω από την εκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων απόδειξης και ανταπόδειξης που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την προσβαλλόμενη απόφαση πρακτικά, της υπ’ αριθμ. …/30.1.2012 ένορκης βεβαιώσεις των μαρτύρων ………., που κατέθεσε με επιμέλεια της ενάγουσας ενώπιον της Ειρηνοδίκη Κορίνθου, η οποία λήφθηκε κατόπιν νόμιμης και εμπρόθεσμης κλήτευσης των εναγόμενων κατά τη διάταξη του άρθρου 270 παρ. 2 εδ. γ΄ του ΚΠολΔ (υπ’ αριθμ. ../25.1.2012, …/25.1.2012 έκθεση επίδοσης του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών, …..), της υπ’ αριθμ. …/9.5.2013 ένορκης βεβαιώσεις του μάρτυρα ……., που κατέθεσε με επιμέλεια της ενάγουσας ενώπιον της Ειρηνοδίκη Κορίνθου, η οποία λήφθηκε κατόπιν νόμιμης και εμπρόθεσμης κλήτευσης των εναγόμενων κατά τη διάταξη του άρθρου 270 παρ. 2 εδ. γ΄ του ΚΠολΔ (υπ’ αριθμ. …/2.5.2013 και …/2.5.2013 εκθέσεις επίδοσης του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ……, δεκτού γενομένου του δεύτερου λόγου της έφεσης της ενάγουσας, κατά το μέρος που παραπονείται ότι εσφαλμένα το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δεν έλαβε υπόψιν του την ένορκη αυτή βεβαίωση με το αιτιολογικό ότι δεν αποδείχθηκε ότι οι εναγόμενοι είχαν κληθεί νόμιμα και εμπρόθεσμα), της υπ’ αριθμ. …/26.9.2016 ένορκης βεβαίωσης της μάρτυρα …., που κατέθεσε με επιμέλεια της ενάγουσας ενώπιον της Ειρηνοδίκη Κορίνθου, η οποία λήφθηκε κατόπιν νόμιμης και εμπρόθεσμης κλήτευσης των εναγόμενων κατά τη διάταξη του άρθρου 270 παρ. 2 εδ. γ΄ του ΚΠολΔ (υπ’ αριθμ. …./15.9.2016 και …./15.9.2016 εκθέσεις επίδοσης του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή στο Εφετείο Αθηνών …….), την οποία η ενάγουσα προσκομίζει πρώτη φορά ενώπιον του Εφετείου αυτού (άρθρο 529 παρ. 1 εδ. α΄ του ΚΠολΔ), των υπ’ αριθμ. …/20.11.2012 και …/20.11.2012 ενόρκων βεβαιώσεων των μαρτύρων …. . και .. …., που κατέθεσαν με επιμέλεια των εναγόμενων ενώπιον του συμβολαιογράφου Καλαυρίας ……., οι οποίες λήφθηκαν κατόπιν νόμιμης και εμπρόθεσμης κλήτευσης της ενάγουσας κατά τη διάταξη του άρθρου 270 παρ. 2 εδ. γ΄ του ΚΠολΔ (υπ’ αριθμ. …../15.11.2012 έκθεση επίδοσης της αρμόδιας δικαστικής επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Κορίνθου . … ..) και όλων των εγγράφων που οι διάδικοι προσκομίζουν και επικαλούνται είτε ως άμεσα αποδεικτικά μέσα είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών που προσκομίζουν και επικαλούνται η γνησιότητα των οποίων δεν αμφισβητείται (άρθρα 444 αριθμ. 3, 448 παρ. 2 και 457 παρ. 4 του ΚΠολΔ) αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η ενάγουσα είναι κυρία ενός οικοπέδου το οποίο βρίσκεται στο εγκεκριμένο σχέδιο της πόλης .. Τροιζινίας περιοχή … επί της …. και της οδού …., το οποίο έχει εμβαδόν 93 τ.μ και συνορεύει ανατολικά με δημοτική οδό, δυτικά με ιδιοκτησία των εναγόμενων, βόρεια με ιδιοκτησία κληρ. … και νότια με την οδό …… Στο οικόπεδο αυτό έχει ανεγερθεί παλιό διώροφο κτίσμα, αποτελούμενο από ισόγειο όροφο, εμβαδού 58,06 τ.μ, που έχει χρήση καταστήματος και πρώτο όροφο, εμβαδού 79,10 τ.μ., που χρησιμοποιείται ως κατοικία. Ολόκληρο το κτίσμα αυτό η ενάγουσα έχει εκμισθώσει δυνάμει του από 21/2/2001 ιδιωτικού συμφωνητικού στο …… ., προκειμένου αυτός να χρησιμοποιήσει το μεν ισόγειο για τη λειτουργία καφετέριας – μεζεδοπωλείου – γλυκοπωλείου, το δε πρώτο όροφο ως κατοικία του. Το δυτικά κείμενο ακίνητο, του οποίου την κυριότητα οι εναγόμενοι απέκτησαν κατά ποσοστό ½ εξ αδιαίρετου ο κάθε ένας με το υπ’ αριθμ. …/8.11.2007 συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Καλαυρίας . …, που έχει νόμιμα μεταγραφεί, πρόκειται για οικόπεδο με εμβαδόν 81,75 τ.μ., με τη υφιστάμενη σε αυτό οικία, αποτελούμενη από ισόγειο, πρώτο και δεύτερο όροφο, εμβαδού κάθε ορόφου 69,75 τ.μ. Στο ανωτέρω συμβόλαιο αναγράφεται ότι ο δεύτερος όροφος είναι ασκεπής και κατεδαφιστέος, διότι έχει ανεγερθεί χωρίς οικοδομική άδεια. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 13/07/6.2.2007 έκθεση αυτοψίας του Τμήματος Ελέγχου Κατασκευών της Δ/νσης Πολεοδομίας της Νομαρχίας Πειραιά, διαπιστώθηκε ότι είχαν αυθαίρετα κατασκευαστεί περιμετρικοί τοίχοι και σενάζ και εξώστες από οπλισμένο σκυρόδεμα χωρίς στηθαία, για την κατεδάφιση των οποίων χορηγήθηκε στους εναγόμενους από την πιο πάνω Δ/νση Πολεοδομίας με το υπ’ αριθμ. ………/19.11.2007 έγγραφο της προθεσμία πέντε ημερών. Οι εναγόμενοι πράγματι προέβησαν στην κατεδάφιση των ανωτέρω αυθαίρετων κατασκευών, όπως διαπιστώθηκε κατά την αυτοψία των αρμόδιων υπαλλήλων της ανωτέρω Υπηρεσίας που έγινε την 6/12/2007. Κατά τη διάρκεια των εργασιών της κατεδάφισης όμως προκληθήκαν φθορές στην υδρορροή του κτίσματος της ενάγουσας, η οποία βρίσκεται στο όριο των δύο ιδιοκτησιών, με αποτέλεσμα τα όμβρια ύδατα να μην απομακρύνονται από τη στέγη του κτίσματος της ενάγουσας μέσω της υδρορροής, αλλά να εισέρχονται σε αυτό και να προκαλούνται φθορές στα επιχρίσματα των τοίχων του πρώτου ορόφου. Το γεγονός αυτό ο μισθωτής ………. κατάγγειλε στο Α.Τ. …, όπως δε αποδεικνύεται από τα αναγραφόμενα στο βιβλίο αδικημάτων και συμβάντων της ημέρας εκείνης, σε τηλεφωνική επικοινωνία των αρμόδιων αστυνομικών οργάνων προς τον δεύτερο εναγόμενο, ο τελευταίος διαβεβαίωσε ότι πρόκειται να αποκαταστήσει πλήρως τη φθορά, όπως και πράγματι έπραξε, όπως αποδεικνύεται τόσο από το υπ’ αριθμ. πρωτ. ……/24.3.2008 έγγραφο της Πολεοδομίας όσο και από την από 8/3/2008 υπεύθυνη δήλωση του ……. προς τη Διεύθυνση Πολεοδομίας Πειραιά, στην οποία δήλωσε ότι η υδρορροή επισκευάσθηκε και αποκαταστάθηκαν οι βλάβες του κτιρίου και δεν διατηρεί καμμιά απαίτηση από τους εναγόμενους. Στη συνέχεια κατόπιν της από 30/7/2008 αίτησης των εναγόμενων εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. …./17.12.2008 άδεια οικοδομής της Πολεοδομίας Πειραιά για την προσθήκη στέγης και επισκευές στην πιο πάνω κατοικία τους. Την 13/2/2009, χωρίς έως τότε να είχε μεσολαβήσει άλλη οικοδομική εργασία από τους εναγόμενους, η ενάγουσα επέδωσε σε αυτούς την από 31/1/2009 εξώδικη πρόσκληση και διαμαρτυρία, στην οποία ισχυρίστηκε ότι κατά τις βροχές του Δεκεμβρίου του έτους 2008, δημιουργήθηκαν ζημίες στην οικοδομή της από την υδρορροή της μεσοτοιχίας, οι οποίες οφείλονται στο γεγονός ότι κατά τις εργασίες επισκευής της από τους εναγόμενους το Δεκέμβριο του έτους 2007 έγιναν κακοτεχνίες, ότι σύμφωνα με την από Ιανουάριο του έτους 2009 τεχνική έκθεση της Πολιτικού Μηχανικού ………, η υδρορροή της μεσοτοιχίας δεν πληροί τις σωστές ρύσεις για την πλήρη απορροή με αποτέλεσμα να πλημμυρίζει η υδρορροή και στη συνέχεια τα νερά να εισχωρούν στη στέγη κάτω από τα κεραμίδια της οικοδομής της και ότι, εξαιτίας των ανωτέρω, έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα στην οικοδομή της, όπως υγρασία στους τοίχους, με συγκέντρωση υδάτων σε αυτούς, αποκόλληση ενός εσωτερικού δρομικού εγκάρσιου τοίχου και ζημίες στην ξυλεία της στέγης. Στη δε πιο πάνω τεχνική έκθεσή της η Πολιτικός Μηχανικός . …. αναφέρει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: « . . . Πέραν τούτου και κατόπιν αυτοψίας μου στις 30 Δεκεμβρίου του 2008 διαπιστώθηκε ότι μετά από τις πρόσφατες βροχοπτώσεις δημιουργήθηκαν προβλήματα εκ νέου από την μεσοτοιχία των κ.κ. ……….. που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κατά τις εργασίες επισκευής έγιναν κακοτεχνίες που κάλυψαν προσωρινά το πρόβλημα χωρίς να το επιλύσουν ουσιαστικά. Πιο συγκεκριμένα οι κακοτεχνίες αφορούν στην επισκευή στο λούκι της υδρορροής (λούκι) το οποίο δεν πληροί τις σωστές ρύσεις για την πλήρη απορροή με αποτέλεσμα να πλημμυρίζει και στη συνέχεια όλα τα νερά να εισέρχονται στη στέγη κάτω από τα κεραμίδια. Ως αποτέλεσμα έχουμε υγρασία στους τοίχους με εμφανή την συγκέντρωση υδάτων εντός τους, αποκόλληση ενός εσωτερικού δρομικού εγκάρσιου τοίχου, ζημιές στην ξυλεία της στέγης και επιπρόσθετα την επίφοβη λειτουργία ολόκληρης της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης του κτιρίου». Οι εναγόμενοι αμφισβητώντας προφανώς τους ισχυρισμούς της ενάγουσας ζήτησαν με αίτησή τους τη διενέργεια αυτοψίας, η οποία έγινε την 26/2/2009 από τους τεχνικούς υπαλλήλους της Πολεοδομίας Πειραιά …….. και Ε. Λαγού, κατά την οποία, σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. πρωτ. Π ……./25.5.2009 έγγραφο, «διαπιστώθηκαν ίχνη υγρασίας στον όροφο της οικοδομής στην τοιχοποιία παρά το αριστερό κοινό όριο με την ιδιοκτησία κ. ……. Από τον έλεγχο που διενεργήθηκε διαπιστώθηκε ότι το λούκι απορροής των ομβρίων, από την κεραμοσκεπή της οικοδομής, ήταν κακώς τοποθετημένο με αποτέλεσμα τα νερά να εισχωρούν κάτω από αυτό, και να δημιουργούν το πρόβλημα στην τοιχοποιία του Α’ ορόφου. Ύστερα από αυτά η ιδιοκτήτρια της οικοδομής θα πρέπει να επισκευάσει το λούκι». Επίσης σε αυτοψία που έγινε την 28/6/2009 από τον εμπειρογνώμονα …….. μετά από εντολή της ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρίας με την επωνυμία «………..», όπου η ενάγουσα είχε ασφαλίσει την κατοικία που βρίσκεται στον πρώτο όροφο και από την οποία ζήτησε να της καταβληθεί η ασφαλιστική αποζημίωση για τις ζημίες που υπέστη από τα εισρέοντα όμβρια ύδατα, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. …./2314 έκθεση του διαπίστωσε τα ακόλουθα: «1. Υγρασίες σε όλο το μήκος του όμορου (με το προς δυσμάς εγκαταλελειμμένο υπό κατασκευή διώροφο κτίριο) τοίχου που αντιστοιχεί στους χώρους τριών υπνοδωματίων και καθιστικού. 2 Καταστροφή τμήματος της από ραμποτέ ξύλο επένδυσης της ψευδοροφής επιφάνειας 8 m2 κατά μήκος του τοίχου αυτού και διάβρωση του χρωματισμού της. 3. Κάθετες ρηγματώσεις και στις δυο πλευρές του μεσότοιχου υπνοδωματίου – καθιστικού, στις γωνίες του με τον, προς το όμορο κτίριο, τοίχο». Ως αιτία των ζημιών αυτών αναφέρει: «α. Οι υγρασίες και η καταστροφή τμήματος της ψευδοροφής οφείλονται στην εισροή ομβρίων μεταξύ κεραμοσκεπής και ψευδοροφής, από την ταράτσα του όμορου κτιρίου, λόγω κακοτεχνίας κατά την τοποθέτηση στην μεσοτοιχία του με το κτίριο της κυρίας ….., του ντερέ για την περισυλλογή και απορροή των ομβρίων καθώς και από όμβρια που εισρέουν στο ακάλυπτο φρεάτια του ανελκυστήρα του β. Οι ρηγματώσεις στις γωνίες του μεσότοιχου αποθήκης – καθιστικού προκλήθηκαν κατά την κατεδάφιση που πραγματοποιήθηκε στο όμορο κτίριο και δεν αφορούν σε ασφαλισμένο κίνδυνο». Αποδεικνύεται περαιτέρω ότι οι εναγόμενοι με βάση την πιο πάνω οικοδομική άδεια προέβησαν τέλη του έτους 2009 στην τοποθέτηση νέας κεραμοσκεπής στην κατοικία τους, οι εργασίες κατασκευής της οποίας ολοκληρώθηκαν το αργότερο έως τον Ιανουάριο του έτους 2010. Η εναγόμενη την 3/5/2010 απέστειλε σε αυτούς την από 20/4/2010 εξώδικη διαμαρτυρία – πρόσκληση, στην οποία ισχυριζόταν ότι, εξαιτίας των τελευταίων αυτών εργασιών, τον Ιανουάριο του έτους 2010 εισήλθαν ξανά όμβρια ύδατα στην ιδιοκτησία της, με αποτέλεσμα να έχουν προκληθεί εκτεταμένες φθορές στη στέγη της οικοδομής της, στην ψευδοροφή και στα επιχρίσματα των εσωτερικών τοίχων. Ήδη η ενάγουσα με την αγωγή της ισχυρίζεται ότι λόγω των επανειλημμένων αυτών εισροών των όμβριων υδάτων (το Δεκέμβριο του έτους 2007, το Δεκέμβριο του έτους 2008 και τον Ιανουάριο του έτους 2010) επήλθε εκτεταμένη διάβρωση και σήψη των δυο μεγάλων κεντρικών ξύλων από την πλευρά της μεσοτοιχίας των δύο ιδιοκτησιών, τα οποία στηρίζουν τη στέγη της ιδιοκτησίας της, ώστε ήταν απαραίτητη η αντικατάσταση όχι μόνο του δοκαριού της στέγης και της ξυλείας από την πλευρά που εφάπτεται με την ιδιοκτησία των εναγομένων, αλλά ολόκληρης της στέγης και συγκεκριμένα, σύμφωνα με την από τεχνική έκθεση της πολιτικού μηχανικού ……….. οι εργασίες που απαιτούνται είναι «1. Τμηματική αντικατάσταση του κατεστραμμένου πετσώματος από νέες ξύλινες σανίδες όμοιου τύπου με τις παλαιές. 2. Τοποθέτηση στεγανωτικής μεμβράνης. 3. Τμηματική αντικατάσταση υφιστάμενων σπασμένων κεραμιδιών βυζαντινού τύπου με νέα, πάνω σε ξύλινα πηχάκια. 4. Τμηματική αντικατάσταση ξύλινων στοιχείων του ζευκτού στην περίπτωση που έχει σαπίσει λόγω της εισροής ομβρίων από την υδρορροή της μεσοτοιχίας». Οι ανωτέρω εργασίες πραγματοποιήθηκαν με βάση την υπ’ αριθμ. …./7.9.2011 οικοδομική άδεια του Γραφείου Πολεοδομίας …. και ολοκληρώθηκαν πριν την άσκηση της αγωγής. Μάλιστα η ίδια πιο πάνω πολιτικός μηχανικός εξεταζόμενη ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, ως μάρτυρας απόδειξης της αγωγής, κατέθεσε ότι η αντικατάσταση της στέγης ήταν απαραίτητη, διότι είχε εισρεύσει μεγάλη ποσότητα όμβριων υδάτων, όχι μόνο εξαιτίας των φθορών στην υδρορροή, αλλά και διότι από την κατεδάφιση των περιμετρικών τοίχων και την κατασκευή της νέας κεραμοσκεπής είχαν πέσει μεγάλα κομμάτια οικοδομικών υλικών στα κεραμίδια της ενάγουσας, τα οποία έθραυσαν δημιουργώντας μεγάλες οπές, με συνέπεια τα εισρέοντα όμβρια ύδατα να έχουν πλήρως καταστρέψει τα ψαλίδια, δηλαδή τον ξύλινο σκελετό της στέγης, χωρίς όμως να έχει δει τις οπές αυτές και χωρίς να καταθέτει πόσα περίπου κεραμιδιά είχαν φθορές. Κατέθεσε επίσης ότι η διάβρωση της στέγης ήταν τόσο μεγάλη που παρατήρησε καθίζησή της από την πλευρά που συνορεύει με την ιδιοκτησία των εναγόμενων. Οι εναγόμενοι αρνούνται ότι η όποια ανάγκη αντικατάστασης της στέγης του κτίσματος της ενάγουσας προήλθε από δικές τους ενέργειες, διότι κατά τη διάρκεια των εργασιών κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών στο δεύτερο όροφο της ιδιοκτησίας τους και της κατασκευής της νέας κεραμοσκεπής τους δεν της προκάλεσαν την παραμικρή φθορά, αφού όλες έγιναν υπό την επίβλεψη μηχανικού, ισχυριζόμενοι αφενός μεν ότι η φθορά του σκελετού της στέγης της ενάγουσας οφείλεται στην παλαιότητα, πλέον των 150 ετών, ολόκληρης της οικοδομής της και αφετέρου ότι σε κάθε περίπτωση η ενάγουσα είχε αρχές του έτους 2009 προβεί σε αντικατάσταση της υδρορροής και σε μερική επισκευή των σπασμένων κεραμιδιών της στέγης της. Μετά τη μελέτη της δικογραφίας και την εκτίμηση των προσκομισθέντων από τους διαδίκους αποδεικτικών στοιχείων, ενόψει των ανωτέρω αντιτιθεμένων απόψεών τους και του γεγονότος ότι έως και την τελευταία αυτοψία τους οι αρμόδιοι υπάλληλοι της Δ/νσης Πολεοδομίας Πειραιά δεν διαπίστωσαν τίποτα άλλο παρά υγρασίες στα επιχρίσματα των εσωτερικών τοίχων (το ίδιο που διαπίστωσε και ο εμπειρογνώμονας της Εθνικής Ασφαλιστικής), το Δικαστήριο τούτο δεν δύναται να σχηματίσει πλήρη δικανική πεποίθηση περί των κρίσιμων και αμφισβητουμένων πραγματικών γεγονότων, για τα οποία απαιτούνται ειδικές γνώσεις επιστήμης και κρίνεται αναγκαίο και προς έλεγχο της βασιμότητας των λόγων των υπό κρίση εφέσεων, που συνοψίζονται σε εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων, βάσει των οποίων η μεν ενάγουσα ισχυρίζεται ότι πλήρως υπαίτιοι της βλάβης της είναι οι εναγόμενοι, οι δε τελευταίοι ότι δεν φέρουν καμία απολύτως ευθύνη και για την ακριβή διάγνωση της διαφοράς και τη μόρφωση ασφαλούς δικανικής πεποίθησης, κρίνεται αναγκαία, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, η διεξαγωγή πραγματογνωμοσύνης, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, πριν από κάθε εκτίμηση των υπολοίπων αποδεικτικών μέσων και χωρίς προηγούμενη εξαφάνιση της εκκαλουμένης. Ως εκ τούτου, πρέπει να διαταχθεί πραγματογνωμοσύνη από ένα πραγματογνώμονα πολιτικό μηχανικό, αναβαλλόμενης της έκδοσης της οριστικής απόφασης κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΕΙ την από 19/11/2015 με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …./2015 έφεση και την από 7/6/2016 με αριθμό έκθεσης κατάθεσης …./2016 έφεση κατ’ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τις εφέσεις τυπικά.
ΑΝΑΒΑΛΛΕΙ την έκδοση οριστικής απόφασης επί της ουσίας της διαφοράς.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την διενέργεια πραγματογνωμοσύνης, η οποία θα διεξαχθεί με την φροντίδα του επιμελέστερου διαδίκου.
ΔΙΟΡΙΖΕΙ πραγματογνώμονα το … ., Πολιτικό Μηχανικό, κάτοικο … Αττικής, ….. τηλ. 210 …, ο οποίος θα δώσει το νόμιμο όρκο εντός προθεσμίας είκοσι (20) εργασίμων ημερών από την προς αυτόν κοινοποίηση της παρούσας, ενώπιον του νεότερου Εφέτη του Εφετείου Πειραιώς και σε περίπτωση κωλύματός του, του αμέσως αρχαιοτέρου κ.ο.κ. στο κατάστημα του ίδιου Δικαστηρίου και σε ημέρα και ώρα που θα οριστεί αρμοδίως, κατόπιν κλήσεως του επιμελέστερου των διαδίκων. Στη συνέχεια, αφού λάβει γνώση των εγγράφων της δικογραφίας, των στοιχείων που θα του δώσουν οι διάδικοι, καθώς και αυτών που θα συγκεντρώσει ο ίδιος, έχοντας δικαίωμα να ζητήσει πληροφορίες και έγγραφα τόσο από τους διαδίκους, όσο και από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και από τρίτους, μετά από επιτόπια θεώρηση του επιδίκου και λαμβάνοντας υπόψη την παλαιότητα του κτηρίου της ενάγουσας, τον αγωγικό ισχυρισμό ότι οι πιο πάνω φθορές προκλήθηκαν από την εισροή υδάτων το Δεκέμβριο του έτους 2007, το Δεκέμβριο του έτους 2008 και τον Ιανουάριο του έτους 2010 και το γεγονός ότι πλέον οι εργασίες αποκατάστασης της στέγης του κτηρίου της ενάγουσας έχουν ολοκληρωθεί, να γνωμοδοτήσει, με έγγραφη αιτιολογημένη έκθεσή του υπό ποιες προϋποθέσεις εισρέοντα όμβρια ύδατα από την κεραμοσκεπή του πιο πάνω περιγραφόμενου κτίσματος της ενάγουσας μπορούσαν να προκαλέσουν τόσο εκτεταμένες φθορές και σήψη στα ξύλα που στήριζαν τη σκεπή, ώστε να ήταν απαραίτητη η αντικατάσταση ολόκληρης της στέγης και του σκελετού της. Συγκεκριμένα α) να προσδιορίσει πόση ποσότητα όμβριων υδάτων θα έπρεπε να είχε εισρεύσει μέσα από τη στέγη, κατά τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα, προκειμένου να επέλθουν τα ανωτέρω αποτελέσματα και αν η εισροή αυτής της ποσότητας θα ήταν εφικτή στα ανωτέρω συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, β) να εκτιμήσει αν η ποσότητα αυτή θα μπορούσε να είχε προέλθει μόνο από τα όμβρια ύδατα που συγκεντρώνονταν στην υδρορροή, η οποία υπάρχει στο όριο των ιδιοκτησιών των διαδίκων λόγω της κακότεχνης κατασκευής της, που δεν επέτρεπε την απορροή όλων των όμβριων υδάτων αλλά αυτά πλημμύριζαν και εισέρχονταν κάτω από τα κεραμίδια στην κατοικία του πρώτου ορόφου ή θα έπρεπε να υπήρχε εισροή όμβριων υδάτων και από τις οπές σπασμένων κεραμιδιών που βρίσκονταν στην πλευρά που συνορεύουν οι δυο ιδιοκτησίες, γ) να υπολογίσει στην περίπτωση αυτή πόσα κεραμίδια και σε ποια έκταση, από την πλευρά αυτή, θα έπρεπε να είχαν σπάσει, ώστε να είχε εισρεύσει η πιο πάνω ικανή για την πρόκληση της ως άνω ζημίας ποσότητα ύδατος, δ) στην περίπτωση που κρίνει ότι για τις πιο πάνω φθορές δεν αρκούσε η εισροή όμβριων υδάτων μόνο τις τρεις πιο πάνω ημερομηνίες, να προσδιορίσει για πόσο χρονικό διάστημα θα έπρεπε να εισρέουν ύδατα από τη κεραμοσκεπή για να επέλθουν τα ίδια αποτελέσματα και ε) να διαπιστώσει, αν στην καινούργια κεραμοσκεπή του κτίσματος της ενάγουσας έχει γίνει αντικατάσταση του παλιού πετσώματος από νέες ξύλινες σανίδες, αν έχουν τοποθετηθεί στεγανωτική μεμβράνη και υλικά θερμομόνωσης και αν έχει γίνει αντικατάσταση ξύλινων στοιχείων των ζευκτών. Η άνω έκθεση του (γνωμοδότηση) πρέπει να κατατεθεί εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την όρκισή του στη γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου. Η νέα δε συζήτηση της υπόθεσης να προσδιοριστεί με την κλήση του επιμελέστερου των διαδίκων μετά τη διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης, με την τήρηση των διατυπώσεων και της προθεσμίας του άρθρου 254 παρ. 2 και 3 του ΚΠολΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 25 παρ. 1, 2 του ν. 3994/2011 και ίσχυε πριν την αντικατάστασή του από το άρθρο 1 άρθρο δεύτερο παρ. 2 του ν. 4335/2015
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στον Πειραιά χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους, την 17 Απριλίου 2018.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ