Αριθμός απόφασης 122/2018
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
Τακτική Διαδικασία
Αποτελούμενο από τις Δικαστές Αμαλία Μήλιου, Πρόεδρο Εφετών, Αικατερίνη Κοκόλη, Εφέτη, Θεοκτή Νικολαΐδου, Εφέτη-Εισηγήτρια και τη γραμματέα Δ.Π..
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ασκήθηκαν οι ακόλουθες εφέσεις κατά της υπ΄αριθμ. 2824/2015 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (τακτική διαδικασία): α) η από 5-11-2015 (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …../2015 και ορισμού δικασίμου στο παρόν Δικαστήριο ……../2016) έφεση της ηττηθείσας εναγομένης ……… και β) η από 9-11-2015 (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …./2015 και ορισμού δικασίμου στο παρόν Δικαστήριο …../2016) έφεση του ηττηθέντος εναγομένου ………. Οι εφέσεις αυτές, οι οποίες ασκήθηκαν νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρ. 495§1, 511, 513, 516, 517 και 518§2 ΚΠολΔ) πρέπει να συνεκδικαστούν λόγω της προφανούς μεταξύ τους συνάφειας αλλά και διότι με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται και επιταχύνεται η διεξαγωγή της δίκης και επέρχεται μείωση των εξόδων αυτής (άρθρ. 246 και 524§1 ιδίου Κώδικα). Ακολούθως, οι εν λόγω εφέσεις πρέπει να γίνουν τυπικά δεκτές και να εξετασθούν περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων τους κατά την τακτική διαδικασία (άρθρ. 533§1 ΚΠολΔ), καθόσον για την άσκησή τους έχουν κατατεθεί από τους εκκαλούντες τα σχετικά παράβολα, όπως προβλέπεται από την §4 του άρθρου 495 ΚΠολΔ, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 12§2 ν.4055/12-3-2012 λόγω του χρόνου άσκησης των εφέσεων.
Με την υπ΄ αριθμ. εκθέσεως καταθέσεως …../2012 αγωγή, που ασκήθηκε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (τακτική διαδικασία), η ενάγουσα ανώνυμη τραπεζική εταιρία και ήδη εφεσίβλητη ισχυρίστηκε ότι σε βάρος του πρώτου εναγομένου και ήδη εκκαλούντος …….. διατηρεί απαίτηση ποσού 23.166,41 ευρώ, προερχόμενη από σύμβαση πίστωσης, στην οποία αυτός είχε συμβληθεί. Ότι ο πρώτος εναγόμενος ενεργώντας δολίως, ήτοι για να ματαιώσει την ικανοποίηση της ως άνω απαίτησής της, μεταβίβασε, με αιτία τη δωρεά, την κυριότητα του περιγραφομένου σε αυτή κατά θέση, όρια και έκταση ακινήτου αντικειμενικής αξίας 39.405,75 ευρώ, στη δεύτερη εναγομένη και ήδη δεύτερη εκκαλούσα αδελφή του, που αποτελούσε τη μοναδική εμφανή περιουσία του. Με ιστορική βάση αυτά τα περιστατικά, τα οποία εκτέθηκαν λεπτομερέστερα στο δικόγραφο της αγωγής, η ενάγουσα ζήτησε, κατά το κύριο αίτημά της, να απαγγελθεί η διάρρηξη της ανωτέρω μεταβιβαστικής δικαιοπραξίας ως καταδολιευτικής των δικών της συμφερόντων. Το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλουμένη υπ΄ αριθμ. 2824/2015 οριστική απόφαση του, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων, έκανε δεκτή την αγωγή ως κατ΄ ουσία βάσιμη, διέρρηξε υπέρ της ενάγουσας την απαλλοτρίωση, που πραγματοποιήθηκε με το ανωτέρω δωρητήριο συμβόλαιο και τέλος, καταδίκασε τους εναγομένους λόγω της ήττας τους στην καταβολή των δικαστικών εξόδων της ενάγουσας ποσού 500 ευρώ. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται, με τις υπό κρίση εφέσεις τους, οι εναγόμενοι-εκκαλούντες για κακή εκτίμηση των αποδείξεων και εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και ζητούν να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση, ώστε να απορριφθεί στο σύνολό της η ασκηθείσα σε βάρος τους αγωγή.
Από την ένορκη εξέταση του νομίμως εξετασθέντος με επιμέλεια των εκκαλούντων-εναγομένων μάρτυρα, η οποία περιέχεται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του Πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου (η ενάγουσα δεν επιμελήθηκε της εξέτασης μάρτυρα) και όλα ανεξαιρέτως τα νομίμως προσκομιζόμενα και επικαλούμενα από τους διαδίκους έγγραφα, για ορισμένα από τα οποία γίνεται παρακάτω ειδική μνεία, χωρίς κανένα να παραλείπεται ως προς την εκτίμηση της ουσίας της διαφοράς, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: Με την υπ’ αριθμ. …../29.3.2006 σύμβαση πίστωσης η ενάγουσα ανώνυμη τραπεζική εταιρία και ήδη εφεσίβλητη χορήγησε στον πρώτο εναγόμενο και ήδη εκκαλούντα …… πίστωση έως του ποσού των 20.000,00 ευρώ, σύμφωνα με τους όρους αυτής, κατά την εκτέλεση της οποίας τηρήθηκε ο υπ΄ αριθμ. ………. λογαριασμός. Λόγω μη τήρησης των συμφωνηθέντων από τον πιστούχο η ενάγουσα προέβη στις 21.10.2013, στην καταγγελία της εν λόγω σύμβασης και στο οριστικό κλείσιμο του τηρηθέντος λογαριασμού, ο οποίος εμφάνιζε χρεωστικό υπόλοιπο, κατά το χρόνο αυτό, σε βάρος του πιστούχου, ποσού 23.166,41 ευρώ. Η καταγγελία της σύμβασης και το κλείσιμο του λογαριασμού γνωστοποιήθηκε, με την από 29-8-2013 καταγγελία –εξώδικη δήλωση, που επιδόθηκε στον πρώτο εναγόμενο (βλ. προσκ. την υπ΄αριθμ. …./21-10-2013 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ……….). Εξάλλου, για την ανωτέρω απαίτησή της εκδόθηκε με επιμέλεια της ενάγουσας η υπ΄αριθμ. …../2014 διαταγή πληρωμής του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, με την οποία υποχρεώθηκε ο πρώτος εναγόμενος να καταβάλει στην ενάγουσα το συνολικό ποσό των 23.166,41 ευρώ πλέον τόκων και εξόδων. Συνεπώς, η απαίτηση της ενάγουσας έναντι του πρώτου εναγομένου κατέστη, κατά τον κρίσιμο χρόνο συζήτησης της αγωγής ενώπιον του Πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου (6-5-2015), ληξιπρόθεσμη, ενώ το ως άνω αναφερθέν οφειλόμενο ποσό ουδόλως αμφισβητήθηκε από τον οφειλέτη πρώτο εναγόμενο. Περαιτέρω, από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε ότι, στις 23-12-2009, και ενώ ο λογαριασμός, που τηρούνταν προς εξυπηρέτηση της εν λόγω πίστωσης, εμφάνιζε χρεωστικό υπόλοιπο ποσού 18.080,29 ευρώ, ο πρώτος εναγόμενος μεταβίβασε με το υπ’ αριθμ. ……/2009 συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Πειραιά ………., που μεταγράφηκε νόμιμα στα οικεία βιβλία του υποθηκοφυλακείου Πειραιά στον τόμο … και αριθμό ….., στη δεύτερη εναγόμενη και εκκαλούσα, η οποία είναι αδελφή του, την κυριότητα, με αιτία τη δωρεά, μίας οριζόντιας ιδιοκτησίας (διαμερίσματος) του πρώτου πάνω από το ισόγειο ορόφου, με δικαίωμα υψούν ορόφους πάνω από το δεύτερο όροφο, που βρίσκεται σε πολυώροφη οικοδομή στον Πειραιά στη θέση ‘’……..’’ (ήδη ……) επί της οδού ………, εμβαδού 43 τ.μ. Το εν λόγω ακίνητο, αντικειμενικής αξίας κατά το χρόνο της μεταβίβασης 39.405,75 ευρώ, αποτελείται από δύο κύρια δωμάτια και μαγειρείο, έχει ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του οικοπέδου και επί των κοινοκτήτων και κοινοχρήστων χώρων 500/000 εξ αδιαιρέτου μαζί με το δικαίωμα υψούν ορόφους πάνω από το δεύτερο όροφο. Εξάλλου, ο πρώτος εναγόμενος, κατά το χρόνο άσκησης της αγωγής (9-3-2012), ο οποίος είναι κρίσιμος, για να κριθεί η ανεπάρκεια της υπόλοιπης περιουσίας του και συνακόλουθα η διάγνωση της αφερεγγυότητάας του και του προσδιορισμού της βλάβης της ενάγουσας (ΑΠ 928/2014 NoB 2014 2325, ΑΠ 1910/2009 ΕφΑΔ 2010 913, ΑΠ 1800/2008 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1701/2008 ΑρχΝ 2010 305, ΑΠ 1937/2006 ΝοΒ 2007 858), δεν είχε άλλο εμφανές περιουσιακό στοιχείο, επαρκές για την ικανοποίηση της απαίτησης της ενάγουσας. Οι εναγόμενοι και ήδη εκκαλούντες ισχυρίστηκαν ότι η επίδικη απαλλοτρίωση είναι εικονική και χαρακτηρίστηκε ως δωρεά αποκλειστικά και μόνο για φορολογικούς λόγους, καθώς στην πραγματικότητα επρόκειτο για εκπλήρωση ληξιπρόθεσμης οφειλής του πρώτου εναγομένου προς τη δεύτερη εναγομένη. Ειδικότερα, οι εναγόμενοι ισχυρίστηκαν ότι, δυνάμει άτυπης σύμβασης δανείου, που συνήψαν, η δεύτερη εναγομένη δάνειζε στον αδελφό της και πρώτο εναγόμενο κατά καιρούς διάφορα χρηματικά ποσά για τις ανάγκες της επιχείρησής του, που διατηρούσε από το έτος 2000, ενώ είχαν συμφωνήσει ότι το προς απόδοση ποσό του δανείου θα ήταν απαιτητό το μήνα Δεκέμβριο του έτους 2009. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός στερείται βασιμότητας, καθώς τα όσα ανέφερε στην ένορκη κατάθεσή του ο μάρτυρας …….., ο οποίος εξετάστηκε με επιμέλεια των εναγομένων και είναι σύζυγος της δεύτερης εναγομένης και γαμπρός του πρώτου εναγομένου, δεν κρίνονται πειστικά, ιδίως διότι δεν επιβεβαιώνονται από οποιοδήποτε άλλο αποδεικτικό μέσο αλλά και λόγω της συγγενικής σχέσης του μάρτυρα με τους εναγομένους. Εξάλλου, ακόμη και αν η μεταβίβαση του ανωτέρω ακινήτου έλαβε χώρα από τον πρώτο εναγόμενο προς εκπλήρωση ληξιπροθέσμου χρέους στη δεύτερη εναγομένη αδελφή του, η μεταβίβαση αυτή δε συνιστά καταβολή αλλά δόση αντί καταβολής, η οποία, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 940§2 ΑΚ, συνιστά απαλλοτρίωση και υπόκειται σε διάρρηξη (ΑΠ 1319/2017 ΤΝΠ ΔΣΑ). Η αγοραία αξία του ως άνω μεταβιβασθέντος ακινήτου, κατά το χρόνο άσκησης της αγωγής, ανερχόταν στο ποσό των 45.000 ευρώ, όπως προκύπτει από τη θέση, την παλαιότητα, την έκταση και το είδος του ανωτέρω ακινήτου. Με βάση όλα τα παραπάνω αποδεικνύεται ότι η ως άνω μεταβίβαση του διαμερίσματος έλαβε χώρα με πρόθεση βλάβης της ενάγουσας, κατά την έννοια του άρθρου 939 ΑΚ, προκειμένου δηλ. η τελευταία να στερηθεί τη δυνατότητα να ικανοποιήσει την απαίτησή της, την ύπαρξη της οποίας γνώριζε ο πρώτος εναγόμενος (ως προς την έννοια του σκοπού βλάβης βλ. ΑΠ 778/2015 ΤΝΠ ΔΣΑ). Η δε πρόθεση βλάβης της ενάγουσας συντρέχει, αφού αποδείχθηκε ότι, μολονότι γνώριζε ο πρώτος εναγόμενος τις εναντίον του απαιτήσεις της, προέβη σε αυτή. Ο ισχυρισμός των εναγομένων, ότι, κατά το χρόνο συντέλεσης της επίμαχης δικαιοπραξίας, δεν υπήρχε δόλος ματαίωσης της αξίωσης της ενάγουσας, δεν μπορεί να γίνει δεκτός. Ειδικότερα, ο πρώτος εναγόμενος σαφώς τελούσε εν γνώσει αφενός μεν των οφειλών του προς την ενάγουσα ανώνυμη τραπεζική εταιρία, αφετέρου δε του γεγονότος ότι με την απαλλοτρίωση του συγκεκριμένου περιουσιακού του στοιχείου δεν υπήρχε περιουσιακό στοιχείο επαρκές για την ικανοποίηση της απαίτησης της ενάγουσας. Τούτο διότι από την κίνηση του λογαριασμού, που προσκομίζεται, αποδεικνύεται ότι, κατά το χρόνο της απαλλοτρίωσης, στη σύμβαση πίστωσης εμφανιζόταν χρεωστικό υπόλοιπο, που προσέγγιζε το ανώτατο ύψος της χορηγηθείσας πίστωσης. Επίσης, το γεγονός ότι ο πρώτος εναγόμενος συνέχισε και μετά την απαλλοτρίωση, μέχρι το μήνα Οκτώβριο του έτους 2010, να προβαίνει σε χρηματικές καταβολές, συνολικού ποσού 1980 ευρώ, ουδόλως αναιρεί την πρόθεση βλάβης της ενάγουσας λαμβανομένου υπόψη του ύψους της απαίτησης. Εξάλλου, το στοιχείο της γνώσης δεν απαιτείται για τη δεύτερη εναγομένη, αφού εν προκειμένω πρόκειται για απαλλοτρίωση από χαριστική αιτία, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 942 ΑΚ (ΑΠ 778/2015, ΑΠ 1475/2010, ΑΠ 1800/2008, ΑΠ 1701/2008 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Το γεγονός ότι η ως άνω μεταβίβαση έλαβε χώρα σε χρόνο προγενέστερο της καταγγελίας της σύμβασης πίστωσης και του κλεισίματος του τηρηθέντος προς εξυπηρέτησή της λογαριασμού δεν ασκεί εν προκειμένω κάποια έννομη επιρροή. Τούτο διότι τα παραγωγικά της απαίτησης της ενάγουσας περιστατικά υπήρχαν ήδη από το χρόνο σύναψης της σύμβασης, με την καταγγελία δε της σύμβασης και το κλείσιμο του λογαριασμού, που στην υπό κρίση περίπτωση έλαβαν χώρα έως τη συζήτηση της ένδικης αγωγής ενώπιον του Πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου, ήτοι μέχρι τις 6-5-2015 (ΟλΑΠ 31/1997 ΕλλΔνη 1997, 1526), η απαίτηση αυτή κατέστη ληξιπρόθεσμη και απαιτητή.
Με βάση όλα τα ανωτέρω, αφού αποδείχθηκε η συνδρομή όλων των κατά νόμο προϋποθέσεων, το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο έκανε δεκτή την αγωγή διάρρηξης ως κατ΄ ουσία βάσιμη και διέρρηξε υπέρ της ενάγουσας την απαλλοτρίωση, που πραγματοποιήθηκε με το ανωτέρω συμβόλαιο δωρεάς, δεν έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδεικτικών μέσων, που προσκομίστηκαν ενώπιόν του και ορθώς ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο, όσα δε περί του αντιθέτου ισχυρίζονται οι εκκαλούντες με τους σχετικούς λόγους έφεσης κρίνονται απορριπτέα. Επομένως, για τους λόγους αυτούς, πρέπει να απορριφθούν οι εφέσεις ως κατ΄ ουσία αβάσιμες, να διαταχθεί η εισαγωγή των κατατεθέντων παραβόλων συνολικού ποσού 400 ευρώ στο Δημόσιο Ταμείο (άρθρ. 495§4 εδ. ε ΚΠολΔ) και να καταδικαστούν οι εκκαλούντες, λόγω της ήττας τους (άρθρ. 176, 183 ΚΠολΔ), στην καταβολή των δικαστικών εξόδων της εφεσίβλητης για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Συνεκδικάζει αντιμωλία των διαδίκων την από 5-11-2015 (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …./2015 και ορισμού δικασίμου στο παρόν Δικαστήριο ……../2016) έφεση και την από 9-11-2015 (αριθμός εκθέσεως καταθέσεως …./2015 και ορισμού δικασίμου στο παρόν Δικαστήριο ………../2016) έφεση κατά της υπ΄αριθμ. 2824/2015 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (τακτική διαδικασία).
Δέχεται τυπικά και απορρίπτει ουσιαστικά τις εφέσεις.
Διατάσσει την εισαγωγή των κατατεθέντων παραβόλων στο Δημόσιο Ταμείο.
Καταδικάζει τους εκκαλούντες στην καταβολή των δικαστικών εξόδων της εφεσίβλητης για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, το ύψος των οποίων καθορίζει στο ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στον Πειραιά στις 7 Δεκεμβρίου 2017 και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του χωρίς την παρουσία των διαδίκων ή των πληρεξουσίων δικηγόρων τους στις 15 Φεβρουαρίου 2018.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ