Αριθμός 142/2020
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Φωτεινή Μάμαλη, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Γ.Λ.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Προκειμένου περί απαλλοτριώσεων για την εφαρμογή σχεδίων πόλεων, χρόνος κήρυξής τους θεωρείται εκείνος, κατά τον οποίο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το διάταγμα που εγκρίνει το αντίστοιχο ρυμοτομικό σχέδιο, όπως συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 2, 30, 32 και 34 του ν.δ της 17.7.1923 περί σχεδίων πόλεων και κωμών, 1 και 2 του ν. 5269/1931 (όπως ερμηνεύθηκαν με το ν. 1740/1951), 7 παρ. 1 και 43 παρ. 4 του ν. 1731/1939, ήδη δε ρητώς ορίζεται στο άρθρο 5 παρ. 4 του ν.δ 1003/1971 «περί ενεργού πολεοδομίας» ΑΠ 1395/1999 ΕλλΔνη 2000, 355 – βλ. Β.Τσούμας, «Αναγκαστική Απαλλοτρίωση» έκδ. 2007, αρ. περιθ.528, σ.304). Ο καθορισμός ακινήτων ως κοινοχρήστων χώρων με πράξη έγκρισης, αναθεώρησης, τροποποίησης και επέκτασης ρυμοτομικού σχεδίου ή, εφόσον, πρόκειται για πολεοδόμηση κατά το σύστημα του ν. 1337/1983, με την έγκριση πολεοδομικής μελέτης, ισοδυναμεί με κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των χώρων αυτών (ΑΠ 479/2017, ΟλΣτΕ603/2008, ΣτΕ 1731/2012 ΤΝΠ-ΝΟΜΟΣ). Η ρυμοτομική απαλλοτρίωση με το καθεστώς του ν.δ 1923 (άρθρο 2 παρ. 1α και άρθρα 32 έως 34 του ν.δ 1923, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν, άρθρα 2 παρ. 1 και 4 και άρθρο 6 παρ. 1 έως 3 του ν.5269/1931 του κατ’ εξουσιοδότηση του ν. 5269/1931 εκδοθέντος β.δ 7/12 Μαΐου 1936 περί εκτελέσεως της παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 5269/1931), κατά την πάγια ακυρωτική νομολογία κηρύσσεται με τη δημοσίευση στο ΦΕΚ (τεύχος Δ΄ Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων) του σχετικού Προεδρικού (παλαιότερα βασιλικού) Διατάγματος τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου και όχι με την Πράξη Τροποποίησης και Αναλογισμού Ακινήτων (άρθρα 42 επ.ν.δ 1923) ,η οποία αποτελεί μέρος της διαδικασίας συντέλεσης της απαλλοτρίωσης των ρυμοτομούμενων, αλλά και των προσκυρωμένων τμημάτων και δεν δημοσιεύεται στο ΦΕΚ (βλ. ΑΠ 86/1988 ΕλλΔνη 1988.1589, ΑΠ 67/1981 ΕΕΝ 1981.866, ΑΠ 1612/1980 ΕΕΝ 1981.588, ΑΠ 51/1963 ΝοΒ 1963.732, ΑΠ 376/1959 ΝοΒ 1959.1238, βλ. Κ. Χορομίδη, «Η αναγκαστική Απαλλοτρίωση» Δ΄ έκδ. [2008], παρ. 40, σ.404-405). Η απαλλοτρίωση κηρύσσεται με τη δημοσίευση στο ΦΕΚ της πράξης κήρυξης καις την προκειμένη περίπτωση του διατάγματος που εγκρίνει ή τροποποιεί το πολεοδομικό σχέδιο, ενώ η πράξη της Διοίκησης για την τακτοποίηση των οικοπέδων και τον αναλογισμό των αποζημιώσεων και η πράξη που τις επικυρώνει δεν δημοσιεύονται στο ΦΕΚ. Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη στη νομολογία, ότι η απαλλοτρίωση κηρύσσεται με το εγκριτικό ή τροποποιητικό διάταγμα της ρυμοτομίας, το μεγαλύτερο μέρος των απαλλοτριώσεων αυτών με το καθεστώς του άρθρου 31 παρ. 1 του ν.δ 797/1971 διεπόταν από την αναχρονιστική διαδικασία καθορισμού της αποζημίωσης του ΚωδΑνΑ-παλλ (α.ν 1731/1939). Με το άρθρο 29 του ν. 2882/2001 οι πολεοδομικές απαλλοτριώσεις οποτεδήποτε και αν κηρύχθηκαν, ως προς τη διαδικασία καθορισμού της αποζημίωσης διέπονται από τις διατάξεις αυτού (βλ. Κ. Χορομίδη, ό.π, παρ. 40, σ.405-406). Οι απαλλοτριώσεις για πολεοδομικούς λόγους για την εφαρμογή δηλαδή του σχεδίου πόλης διέπονται από το ν.δ 17.7/16.8.1923 «περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του κράτους κλπ», το οποίο όμως ρυθμίζει σαφώς τα σχετικά θέματα. Η διαδικασία κήρυξης των πολεοδομικών απαλλοτριώσεων και σύνταξης της πράξης τακτοποίησης και αναλογισμού ενεργείτο σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1, 2, 3, 30, 32, 34, 42, 43, 45, 46 και 47 του παραπάνω ν.δ 17.7/16.8.1923, όπως αυτό τροποποιήθηκε. Μετά το ν. 1337/1983, η ίδρυση, επέκταση ή τροποποίηση των οικιστικών περιοχών γινόταν με π.δ που ενέκρινε την πολεοδομική μελέτη (άρθρα 6, 7 του ν.1337/1983 – βλ. Κ.Χορομίδη, ό.π, παρ. 40, σ.408). Πλέον τα άρθρα 2, 3, 5, 6 και 7 του ν. 1337/1983 καταργήθηκαν με το άρθρο 13β παρ. 1α του ν. 4269/2014 (ΦΕΚ 142 Α/28.6.2014), με την επιφύλαξη των ειδικότερων διατάξεων του αυτού νόμου [4269/2014]. Η Πράξη Τακτοποίησης και Αναλογισμού Ακινήτων αντικαταστάθηκε από την Πράξη Εφαρμογής (άρθρο 12 ν. 1337/1983), που αποτελεί τη σχεδιαστική προϋπόθεση της πραγμάτωσης του οικιστικού δικαίου, αποβλέπει στο να συγκεράσει τα αντιτιθέμενα συμφέροντα, δεν έχει αποσπασματικό χαρακτήρα, δεν αναφέρεται σε μερικές ή σε μια ιδιοκτησία, σε αντίθεση με την Πράξη Τακτοποίησης και Αναλογισμού της νομοθεσίας περί σχεδίων πόλεων κλπ, αλλά αφορά μια περιοχή, μια ενότητα, στηριζόμενη στη σχετική πολεοδομική μελέτη των άρθρων 43, 44 και 215 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (άρθρα 6 και 7 του ν. 1337/1983 – βλ. Κ.Χορομίδη, ό.π. παρ. 40, σ.414-415). Η απόφαση για την κήρυξη της απαλλοτρίωσης αποκτά ισχύ κατά το άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 2882/2001 από τη δημοσίευση της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αυτός είναι και ο τρόπος δημοσιότητας της απαλλοτρίωσης που κηρύσσεται. Η δημοσίευση κάθε διοικητικής πράξης που αφορά την κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, όπως και κάθε άλλης πράξης που ορίζει ο νόμος, μέχρι την πλήρη συντέλεσή της με παρακατάθεση ή καταβολή της αποζημίωσης, καθώς επίσης και η δημοσίευση των πράξεων που εκδίδονται για την εφαρμογή των διατάξεων της πολεοδομικής νομοθεσίας (εκτός από την Πράξη Τακτοποίησης και Αναλογισμού και την Πράξη Εφαρμογής που δεν δημοσιεύονται στο ΦΕΚ), γίνεται σύμφωνα με επιταγή του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και πιο συγκεκριμένα καταχωρίζονταν σε ειδικό τεύχος της με τον τίτλο «Τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων (τεύχος Α.Α.Π)» (βλ. Κ.Χορομίδη, όπ. Παρ. 41, σ.429). Περαιτέρω, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 19 του ν.2882/2001 ,όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 11 του άρθρου 76 του ν. 4146/2013 [ΦΕΚ 90 Α/18.4.2013)»(παρ. 1)Αρμόδιο να προσδιορίσει προσωρινώς την αποζημίωση είναι το μονομελές εφετείο, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η απαλλοτριούμενη έκταση ή το μεγαλύτερο μέρος αυτής (παρ. 2). Το μονομελές εφετείο αποφαίνεται ύστερα από αίτηση κάθε ενδιαφερόμενου, που κατατίθεται στον γραμματέα του». Η διάταξη του ανωτέρω εδαφίου εφαρμόζεται και στις απαλλοτριώσεις για τις οποίες δεν έχει δημοσιευθεί η κήρυξη αυτών κατά τη δημοσίευση του παρόντος. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 2882/2001, όπως είχε τροποποιηθεί με το άρθρο 123 του ν. 4070/2012 [ΦΕΚ 82 Α] και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 26 παρ. 1 ν.4122/2013 [ΦΕΚ 42 Α/19.2.2013) «….4. Όλες οι παραπάνω αποφάσεις κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απαλλοτρίωση θεωρείται ότι κηρύχθηκε από τη δημοσίευση αυτή». Σύμφωνα με τα παραπάνω το μονομελές εφετείο είναι αρμόδιο πλέον να καθορίσει προσωρινή τιμή μονάδας σε απαλλοτριώσεις που κηρύχθηκαν και δημοσιεύθηκαν μετά την έναρξη της ισχύος του νόμου 4146/2013, δηλαδή μετά την 18.4.2013, καθώς και σε αυτές οι οποίες δεν είχαν δημοσιευθεί κατά την 18.4.2013 και επομένως δεν εφαρμόζονται στις απαλλοτριώσεις των οποίων η κήρυξη είχε ολοκληρωθεί με τη δημοσίευσή τους στην ΕτΚ πριν από την ημερομηνία αυτή (Εφ.Πειρ. 227/2018, Εφ.Πατρών 317/2017 δημ.ΝΟΜΟΣ, ΜΕφΘες 412/2015 ΕλλΔνη 2015.1065, ΜΕφΠειρ 580/2015 ΤΝΠ-ΝΟΜΟΣ, ΕφΘες 389/2014 ΧρΙΔ 2014,523). Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 46 ΚΠολΔ, που έχει, κατ’ άρθρο 18 παρ. 1β του ν. 2882/2001, εφαρμογή και στην ειδική διαδικασία του ν. 2882/2001, εφόσον ο εν λόγω νόμος δεν διαλαμβάνει ειδική σχετική διάταξη και η άνω διάταξη δεν αντιβαίνει στις διατάξεις του νόμου τούτου, η ένσταση της καθ’ ύλην αρμοδιότητας του δικαστηρίου που δικάζει την αίτηση αφορά τη δημόσια τάξη και εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο (ΑΠ 1602/2012), οπότε το δικαστήριο αν, μετά από αυτεπάγγελτη έρευνα ή μετά από ένσταση διαδίκου, κρίνει εαυτό αναρμόδιο, παραπέμπει την υπόθεση στο αρμόδιο προς εκδίκαση δικαστήριο, το οποίο πρέπει να προσδιορίζεται στην απόφαση της παραπομπής (ΕφΘες 389/2014 ΧρΙΔ 2014.523).
Στην προκειμένη περίπτωση με την κρινόμενη από 12/2/2018 (αριθ.καταθ. …………/23.2.2018 αίτηση του, ο αιτών, ζητεί: α) να καθορισθεί προσωρινά τιμή μονάδας αποζημίωσης στο ποσό των 220 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για το έδαφος της απαλλοτριούμενης ιδιοκτησίας του, επιφανείας μ.τ 335,41 και β) να αναγνωρισθεί δικαιούχος της αποζημίωσης για την απαλλοτριωθείσα – ρυμοτομούμενη ιδιοκτησία του, της οποίας είναι κύριος κατά τον αναφερόμενο παράγωγο τρόπο, η οποία βρίσκεται εντός του πολεοδομικού σχεδίου κατοικίας της περιοχής “…………” Σαλαμίνας και στο υπ’ αριθ. .. Οικοδομικό Τετράγωνο με κωδικό αριθμό …. και ότι η αναγκαστική απαλλοτρίωση της ιδιοκτησίας τους έλαβε χώρα σε εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου τμήματος της περιοχής “………” του Δήμου Σαλαμίνας Ν. Αττικής που εγκρίθηκε με το από 26.11.1999 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ Δ΄ 907/22.12.1999) και εκδόθηκε η υπ’ αρ. 17/2007 πράξη εφαρμογής η οποία κυρώθηκε με την αναφερόμενη απόφαση του Νομάρχη Πειραιά, και διορθώθηκε με την υπ’ αριθ. 28/2012 απόφαση Διόρθωσης της Προϊσταμένης του Κτηματολογικού Γραφείου.
Ο καθ’ ου η αίτηση Δήμος Σαλαμίνας ασκεί ανταίτηση και ζητεί να καθορισθεί προσωρινή τιμή μονάδας αποζημίωσης της απαλλοτριούμενης – ρυμοτομούμενης εδαφικής εκτάσεως στο ποσό των 70 ευρώ ανά τ.μ, η οποία, όμως (ανταίτηση) είναι απαράδεκτη, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 20 Ν. 2882/2001, καθόσον κατατέθηκαν οι προτάσεις μετά την συζήτηση της υποθέσεως την 28.2.2019 και όχι πέντε (5) τουλάχιστον ημέρες πριν συζητηθεί η υπό κρίση αίτηση, λαμβανομένου υπόψη ότι η άσκηση προφορικά ανταίτησης με προφορική δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου καταχωρούμενη στα πρακτικά συνεδριάσεως του Δικαστηρίου κατά την ημέρα συζητήσεως της υπόθεσης στο Δικαστήριο δεν έχει νομοθετικό έρεισμα και ως εκ τούτου η ασκηθείσα με τις προτάσεις ως άνω ανταίτηση είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη.
Περαιτέρω, στην προκειμένη περίπτωση, η υπό κρίση αίτηση, στο δικόγραφο της οποίας σωρεύεται παραδεκτά αντικειμενικά (άρθρο 218 παρ. 1 ΚπολΔ που έχει κατ’ άρθρο 18 παρ. 1Β΄ του Ν. 2882/2001 εφαρμογή και την ειδική διαδικασία του ως άνω νόμου) α) αίτηση προσωρινού προσδιορισμού αποζημίωσης της απαλλοτριωθείσας αναγκαστικά εδαφικής εκτάσεως και β) αίτησης αναγνώρισης δικαιούχου της αποζημίωσης του απαλλοτριωθέντος, απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, το οποίο, σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, είναι καθ’ ύλην αναρμόδιο προς εκδίκασή της, διότι η ένδικη αίτηση υπάγεται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου (άρθρ. 19 παρ. 1 και 2 Ν. 2882/2001, ως ίσχυε πριν την αντικατάστασή του από την παρ. 11 του άρθρου 76 του ν. 4146/2013 (ΦΕΚ 90 Α/18.4.2013), καθόσον η ένδικη απαλλοτρίωση, έλαβε χώρα σε εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου της περιοχής Β΄ Κατοικίας της περιοχής “………” Δήμου Σαλαμίνας Ν.Αττικής, που εγκρίθηκε με το από 26.11 έως 22.12.1999 και η οποία καταχωρίστηκε νόμιμα στο κτηματολογικό γραφείο Σαλαμίνας με αριθμό καταχώρησης …/26.10.2011, όπως διορθώθηκε οίκοθεν) με την υπ’ αρ. 98/2012 απόφαση διόρθωσης της Προϊσταμένης του Κτηματολογικού Γραφείου και η οποία καταχωρήθηκε με αριθμό καταχώρησης …./31.1.2012 στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου και διόρθωσε την λανθασμένη αναγραφή του ΚΑΕΚ του ακινήτου, ήτοι αυτή ολοκληρώθηκε πριν την έναρξη ισχύος του Ν. 4146/2013 την 18.4.2013. Επομένως, αφού, η καθ’ ύλην αναρμοδιότητα κρίνεται από τον χρόνο ολοκλήρωσης της κήρυξης της απαλλοτρίωσης και όχι από το χρόνο άσκησης της αίτησης για τον προσωρινό προσδιορισμό, πρέπει το παρόν Δικαστήριο να κηρυχθεί καθ’ ύλην αναρμόδιο, της αρμοδιότητας ερευνώμενης αυτεπαγγέλτως και να παραπεμφεί η υπόθεση στο αρμόδιο καθ’ ύλην και κατά τόπο για την εκδίκασή της Δικαστήριο (άρθ. 46 ΚπολΔ), ήτοι στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η απαλλοτριούμενη έκταση. Τέλος, ενόψει του ότι η παραπεμπτική απόφαση είναι οριστική, θα πρέπει να περιληφθεί διάταξη περί δικαστικών εξόδων, τα οποία, όμως, επειδή η ερμηνεία των κανόνων δικαίου που εφαρμόστηκαν είναι ιδιαίτερα δυσχερής, θα πρέπει να συμψηφιστεί μεταξύ των διαδίκων, κατ’ άρθρο 179 ΚπολΔ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει ως απαράδεκτη την ασκηθείσα από τον πρώτο καθ’ ού – Δήμο Σαλαμίνας με τις προτάσεις του ανταίτηση.
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Κηρύσει εαυτό καθ’ ύλην αναρμόδιο.
Παραπέμπει την ένδικη αίτηση προς εκδίκαση στο καθ ‘ύλην και κατά τόπο αρμόδιο Δικαστήριο, ήτοι στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά.
Συμψηφίζει εν όλω τη δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 14 Φεβρουαρίου 2020, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ