ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός 208/2020
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
——————-
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Ελένη Κούφη, Πρόεδρο Εφετών, Ιωάννη Αποστολόπουλο, Εφέτη – Εισηγητή, Ιωάννη Γερωνυμάκη, Εφέτη και από τη Γραμματέα Γ.Λ..
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τη διάταξη του άρθρου 109 παρ. 1 του Συντάγματος, δεν επιτρέπεται η μεταβολή του περιεχομένου ή των όρων διαθήκης, κωδικέλου ή δωρεάς ως προς τις διατάξεις τους υπέρ του Δημοσίου ή υπέρ κοινωφελούς σκοπού. Η συνταγματική αυτή διάταξη αποβλέπει στην προστασία και κατοχύρωση της θέλησης των διαθετών και δωρητών ακόμη και εναντίον των πράξεων της πολιτείας που έχουν νομοθετικό περιεχόμενο και, σύμφωνα με αυτήν, δεν επιτρέπεται, καταρχήν, η μεταβολή σκοπού περιουσίας που έχει ταχθεί υπέρ του Δημοσίου ή προς εξυπηρέτηση κοινής ωφελείας, όχι μόνο με διατάγματα, αλλά ούτε και με νόμο (βλ. ΟλΑΠ 1241/1979 ΝοΒ 1980 709, ΑΠ 1355/2017 και ΑΠ 1547/2010 εις ΝΟΜΟΣ). Κατ’ εξαίρεση, όμως, επιτρέπεται, σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου (109) του Συντάγματος, η επωφελέστερη αξιοποίηση ή διάθεση του καταλειφθέντος ή δωρηθέντος περιουσιακού στοιχείου, υπέρ του ίδιου ή άλλου (συγγενούς) κοινωφελούς σκοπού, στην ίδια περιοχή που όρισε ο διαθέτης ή ο δωρητής ή στην ευρύτερη περιφέρειά της, όταν βεβαιωθεί, με δικαστική απόφαση, ότι η θέληση του διαθέτη ή του δωρητή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί για οποιοδήποτε λόγο, καθόλου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου της, ως προς τον ορισθέντα σκοπό, καθώς και ότι η θέληση αυτή μπορεί να ικανοποιηθεί πληρέστερα με τη μεταβολή της εκμετάλλευσης του εν λόγω περιουσιακού στοιχείου, όπως νόμος ορίζει. Ειδικότερα, όταν με διαθήκη ή άλλη πράξη διατίθενται περιουσιακά στοιχεία με κληρονομία, κληροδοσία ή δωρεά υπέρ κοινωφελών σκοπών, η επίτευξη των τελευταίων μπορεί να επιδιώκεται, είτε με τη σύσταση αυτοτελούς ιδρύματος στο νομικό πρόσωπο του οποίου περιέρχεται η καταληφθείσα περιουσία, κατ’ άρθρο 50 του ν. 4182/2013 (Κώδικας Κοινωφελών Περιουσιών), είτε με τη μεταβίβαση της περιουσίας αυτής σε ορισμένο φυσικό ή νομικό πρόσωπο με τον όρο της εκπληρώσεως από αυτό του ταχθέντος κοινωφελούς σκοπού, οπότε πρόκειται για μη αυθύπαρκτο, άλλως «υποτελές» ίδρυμα ή «κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης» και η αφιερούμενη περιουσία αποτελεί ιδιαίτερη περιουσιακή ομάδα, υποκείμενη, κατά το άρθρο 53 παρ. 1 και 2 του ίδιου νόμου (ν. 4182/2013), στην εποπτεία της αρμόδιας αρχής, δηλαδή του Υπουργού Οικονομικών και του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ανωτέρω νόμου, οι οποίοι ασκούν τις σχετικές αρμοδιότητες δια των οικείων Διευθύνσεων. Εξάλλου, στο άρθρο 1 παρ. 1 του ανωτέρω εκτελεστικού της ως άνω συνταγματικής διατάξεως ν. 4182/2013 ορίζεται ότι «Κοινωφελής περιουσία είναι : Το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων που διατίθενται με κληρονομιά, κληροδοσία, ή δωρεά υπέρ του δημοσίου, ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, ή για κοινωφελή σκοπό. Ως κοινωφελής περιουσία νοείται επίσης και «το νομικό πρόσωπο που τα διαχειρίζεται και εκπροσωπεί εφόσον υπάρχει» και στην παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου (1 του ν. 4182/2013) ορίζεται ότι : «Κοινωφελής σκοπός είναι κάθε εθνικός, θρησκευτικός, φιλανθρωπικός, εκπαιδευτικός, πολιτιστικός και γενικά επωφελής για την κοινωνία εν όλω ή εν μέρει σκοπός». Επίσης, στην παράγραφο 1 του άρθρου 10 του ν. 4182/2013 ορίζεται ότι : «Περιουσίες που καταλείπονται υπέρ κοινωφελών σκοπών αξιοποιούνται κατά τον τρόπο που όρισε ο διαθέτης ή δωρητής. Απαγορεύεται η μεταβολή τόσο των παραπάνω κοινωφελών σκοπών, όσο και του τρόπου και των όρων διαχείρισης της περιουσίας, καθώς και των ορισμών για τον τρόπο διοίκησής της» και στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου (10 του ν. 4182/2013) ορίζεται ότι : «Αν υπάρχει αμφιβολία περί του περιεχομένου της βούλησης του διαθέτη ή δωρητή ή αμφισβήτηση επ’ αυτού, αυτή επιλύεται από το κατ’ άρθρο 825 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αρμόδιο δικαστήριο». Ειδικότερα, το κατά το τελευταίο άρθρο (825 του ΚΠολΔ, όπως ήδη αυτό αντικαταστάθηκε από το άρθρο 77 παρ. 3 του ν. 4182/2013), αρμόδιο δικαστήριο είναι το Εφετείο της έδρας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που εποπτεύει την κοινωφελή περιουσία, το οποίο δικάζει κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, κατόπιν σχετικής αίτησης της αρμόδιας αρχής ή του υπέρ η κοινωφελής περιουσία νομικού προσώπου ή παντός έχοντος έννομο συμφέρον. Μάλιστα, το προαναφερθέν δικαστήριο αποφαίνεται, κατ’ άρθρο 10 παρ. 3 του ν. 4182/2013, επί του εάν η βούληση του διαθέτη ή δωρητή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, για οποιονδήποτε λόγο, καθόλου ή κατά το μεγαλύτερο μέρος της και καθορίζει τον τρόπο της επωφελέστερης ή ασφαλέστερης αξιοποίησης της περιουσίας, καθώς και το σκοπό και την περιοχή για την οποία πρέπει αυτή να διατεθεί. Επίσης, στην παρ. 4 του άρθρου 10 του ν. 4182/2013 προβλέπεται αφενός το απαράδεκτο της συζήτησης της σχετικής αίτησης εάν αυτή δεν κοινοποιηθεί στην αρμόδια αρχή (όταν υποβάλλεται από οποιονδήποτε άλλο, πλην της αρχής αυτής, ο οποίος έχει έννομο συμφέρον) και αφετέρου οι σχετικές διατυπώσεις δημοσιότητας που πρέπει να τηρηθούν. Ακόμη, η επωφελέστερη αξιοποίηση ή διάθεση της αφιερωθείσας περιουσίας αποτελεί νομική αξιολογική έννοια, η οποία πρέπει να προσδιορίζεται στην αίτηση, ως προς τα προτεινόμενα προς υπαγωγή σε αυτήν πραγματικά περιστατικά, προκειμένου να κριθεί από το δικαστήριο αν αυτά πράγματι τη συνιστούν, συγκρινόμενης της προτεινόμενης λύσης προς την ήδη υπάρχουσα κατάσταση εκμετάλλευσής της. Τέλος, κατά το άρθρο 82 παρ. 1 του ν. 4182/2013 οι διατάξεις του εν λόγω Κώδικα εφαρμόζονται και στις κοινωφελείς περιουσίες που υφίστανται κατά την έναρξη ισχύος του, ανεξάρτητα από τον τρόπο σύστασής τους (βλ. ΕφΑνΚρητ 31/2018, ΕφΘεσ 661/2017, ΕφΠατρ 321/2017 και ΕφΘεσ 309/2014 εις ΝΟΜΟΣ, ΕφΠατρ 9/2017 ΕλλΔνη 2017 499, Γ. Σχοινοχωρίτη ΕλλΔνη 2015 σελ. 1292).
Στην προκείμενη περίπτωση, η αιτούσα Ιερά Μονή, η οποία εδρεύει στο ……. Χίου, εκθέτει στην υπό κρίση αίτησή της ότι δυνάμει του υπ’ αριθ. …./5-51939 συμβολαίου δωρεάς του συμβολαιογράφου Χίου . …., το οποίο έχει καταχωρηθεί στο οικείο βιβλίο του Κτηματολογικού Γραφείου Χίου, ο ήδη αποβιώσας ……… μεταβίβασε σ’ αυτήν (αιτούσα), λόγω δωρεάς, κατά ψιλή κυριότητα, διατηρώντας ο ίδιος και η ήδη αποβιώσασα σύζυγός του (………..) την επικαρπία, τα αναφερόμενα τρία ακίνητα (οικόπεδα), τα οποία βρίσκονται στη θέση «……..» της περιφέρειας της πόλεως και του Δήμου Χίου, εκτάσεως 3.523,79 τ.μ. , 1.042 τ.μ., 1.490,29 τ.μ. αντιστοίχως. Ότι, κατά τους όρους της προαναφερθείσας δωρεάς, τα ανωτέρω ακίνητα δεν δικαιούται, σε ουδεμία περίπτωση, να εκποιήσει αυτή (αιτούσα), αλλά η τελευταία δύναται να εκμεταλλεύεται αυτά, για τον κοινωφελή σκοπό που αφορά στη λειτουργία της ως γυναικεία Ιερά Μονή. Και ότι, αυτή (αιτούσα) είναι σε δυσχερή οικονομική κατάσταση, λόγω των περιορισμένων εσόδων της, σε συνδυασμό με τις σημαντικές δαπάνες, οι οποίες απαιτούνται για την εν γένει λειτουργία της, τη διενέργεια των εργασιών επισκευής του σχετικού Ιερού Ναού και του κτιρίου που χρησιμοποιείται για την κοινοβιακή διαβίωση των μοναχών, όπως ειδικότερα εκτίθεται στην αίτηση. Βάσει των προαναφερθέντων η αιτούσα ζητεί να βεβαιωθεί δικαστικώς ότι, υπό την ως άνω οικονομική κατάσταση αυτής, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, άλλως δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της, η βούληση και ο σκοπός του προαναφερθέντος δωρητή, δηλαδή η ενίσχυση της λειτουργίας της (αιτούσας) και να επιτραπεί σ’ αυτήν (αιτούσα) η εκποίηση των ως άνω δωρηθέντων τριών ακινήτων, ως επωφελέστερος τρόπος αξιοποίησης της σχετικής περιουσίας, ώστε από το προϊόν (τίμημα) της εκποίησής τους να εξακολουθήσει η εύρυθμη λειτουργία της, η οποία, κατά τους ισχυρισμούς της, αποτελεί την πραγματική βούληση του προαναφερθέντος δωρητή. Η αίτηση αυτή παραδεκτώς εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου τούτου, κατά την ειδική διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 10 παρ. 2 του ν. 4182/2013 και 825 του ΚΠολΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 77 παρ. 3 του ν. 4182/2013), κατά τα εκτιθέμενα στην ανωτέρω νομική σκέψη. Μάλιστα, για το παραδεκτό της συζήτησης τηρήθηκε η νόμιμη προδικασία, αφού αντίγραφο της αίτησης έχει επιδοθεί : α) στον Υπουργό των Οικονομικών (βλ. την υπ’ αριθ. …./2-8-2018 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών, με έδρα στο Πρωτοδικείο Αθηνών, . …) και β) στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, η οποία είναι, στην προκείμενη περίπτωση, αρμόδια αρχή, κατά τα άρθρα 1 παρ. 4 και 2 παρ. 3 περ. α’ του ν. 4182/2013, ενόψει του ότι ο σκοπός της δωρηθείσης περιουσίας εκπληρώνεται εντός των εδαφικών ορίων της (Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου), που εδρεύει στον Πειραιά, με συνέπεια, όπως προεκτέθηκε, την κατά τόπο αρμοδιότητα του Δικαστηρίου τούτου (βλ. την υπ’ αριθ. …../27-7-2018 έκθεση επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή του Εφετείου Βορείου Αιγαίου, με έδρα στο Πρωτοδικείο Μυτιλήνης ………). Εξάλλου, περίληψη της αίτησης αυτής αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, ένα μήνα πριν από τη δικάσιμο και παρέμεινε αναρτημένη μέχρι και την προηγούμενη ημέρα της δικασίμου, η ίδια δε περίληψη τοιχοκολλήθηκε στο κατάστημα της έδρας της προαναφερθείσας Αποκεντρωμένης Διοίκησης (βλ. το από 21-8-2018 αποδεικτικό ανάρτησης των υπαλλήλων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου ……….. και ……….). Επίσης, περίληψη της αίτησης τοιχοκολλήθηκε στο Δημαρχιακό κατάστημα της Χίου (βλ. την υπ’ αριθ. πρωτ. …../17-8-2018 βεβαίωση του Δήμου Χίου). Ακόμη, η αίτηση αυτή είναι, κατά τα εκτιθέμενα στην ανωτέρω νομική σκέψη, νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 109 παρ. 1 και 2 του ισχύοντος Συντάγματος, καθώς και των άρθρων 10, 11 και 50 του ν. 4182/2013. Επομένως, η αίτηση αυτή πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της.
Από την εκτίμηση όλων, ανεξαιρέτως, των εγγράφων, που η αιτούσα νομίμως προσκομίζει και επικαλείται είτε για να ληφθούν υπόψη ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα, είτε ως δικαστικά τεκμήρια και την υπ’ αριθ. …../19-3-2019 ένορκη βεβαίωση, η οποία συντάχθηκε ενώπιον της Ειρηνοδίκου Χίου, με επιμέλεια της αιτούσας, σε συνδυασμό με τα διδάγματα της κοινής πείρας που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο (άρθρα 336 παρ. 4 και 741 του ΚΠολΔ), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : Δυνάμει του υπ’ αριθ. …/5-5-1939 συμβολαίου δωρεάς του συμβολαιογράφου Χίου ………, το οποίο έχει καταχωρηθεί στο οικείο βιβλίο του Κτηματολογικού Γραφείου Χίου (βλ. το υπ’ αριθ. πρωτ. …/24-5-2018 πιστοποιητικό του Κτηματολογικού Γραφείου Χίου), ο ……….. . μεταβίβασε στην αιτούσα Ιερά Μονή ……….., που εδρεύει στο …. Χίου (νομίμως εκπροσωπουμένη), λόγω δωρεάς, κατά ψιλή κυριότητα, διατηρώντας ο ίδιος και η σύζυγός του (……) ισοβίως την επικαρπία, τα ακολούθως αναφερόμενα τρία ακίνητα (οικόπεδα). Τα ακίνητα αυτά βρίσκονται στη θέση «…….. της περιφέρειας της πόλεως και του Δήμου Χίου, έχουν έκταση 3.523,79 τ.μ., 1.042 τ.μ. και 1.490,29 τ.μ. και τα στοιχεία τους είναι καταχωρημένα στα τηρούμενα κτηματολογικά φύλλα του Κτηματολογικού Γραφείου Χίου με αριθμούς ΚΑΕΚ α) …, β) …. και γ) …. αντιστοίχως (βλ. τα με τους ίδιους ως άνω αριθμούς αποσπάσματα κτηματογραφικών φύλλων και κτηματολογικών διαγραμμάτων του Κτηματολογικού Γραφείου Χίου). Ειδικότερα, τα ανωτέρω ακίνητα περιγράφονται στο προαναφερθέν συμβόλαιο ως ακολούθως : «… α) ενός περιβολιού κειμένου εις την συνοικίαν …… πεφυτευμένον από εσπεριδοειδή ή άμπελον μετά ερειπίου κειμένου προς το νότιον του κτήματος μέρος και μιας οικίας κειμένης επί της παραλίας και προς το νότιον του κτήματος μέρος εκ δύο δωματίων αποτελουμένην, ενός ετέρου ερειπίου βορείως της ανωτέρω οικίας κειμένου και ετέρας οικίας εκ δύο ωσαύτως δωματίων αποτελουμένης, μετά στάβλου ζώων, ανωγείου αποθήκης ζωοτροφειών μετά κλιβάνου και μετά μαγκανοπηγαδίου εν τω μέσω του κτήματος όντος τοιχογυρισμένου και συνορευόμενου του όλου βορείως με το μηχανουργείον και εργοστάσιον ζυμαρικών των κληρονόμων …., νοτίως με περιβόλιον …….. ανατολικώς με παραλιακήν οδόν ……. και δυτικώς με έτερον περιβόλιον κληρονόμων …….. ή περιβόλιον του ίδιου δωρητού, εξαιρείται μόνον το εντός του περιβολιού τούτου παράπηγμα των κληρονόμων …….. το εκτεινόμενον επί πήχεων ογδοήκοντα εξ – 86, β) εξ ενός χωραφιού οργιών πέντε εν τη αυτή θέσει της …… της πόλεως Χίου κειμένου μετά ελαιοδένδρων εν αυτώ, συνορευομένου με τα ακίνητα βορείως κληρονόμων . …, ανατολικώς με το προπεριγραφέν περιβόλιον του δωρητού, δυτικώς με χωράφιον του δωρητού, δυτικώς με χωράφιον ………. και νοτίως με διάβασην ανήκουσαν κατά το ήμισυ εις τον δωρητή και κατά το έτερον ήμισυ εις τους κληρονόμους …….. κατά το έτερον ήμισυ εις τους κληρονόμους . .. και …. . μετά στάβλου και αποθήκης κειμένων κατά το βόρειον μέρος του χωραφιού όντος τοιχογυρισμένου και γ) εξ ετέρου περιβολιού εν τη αυτή θέση κειμένου συδένδρου μετά εσπεριδοειδών εν αυτώ εκτάσεως οργιών τεσσάρων και ημισείας περιέχοντος μαγκανοπηγαδίου και στέρνας ανηκόντων κατά το ήμισυ εις αυτόν και κατά το ήμισυ εις τους κληρονόμους ……….., μετά αυλόγυρου και οικοπέδου πήχεων ενενήκοντα – 90 ανηκόντων τω δωρητή, του κτήματος τούτου συνορευομένου με τα ακίνητα ανατολικώς με το υπ’ αριθμόν α) περιγραφέν περιβόλιον, δυτικώς με οδόν, βορείως με περιβόλιον …….. και νοτίως με περιβόλιον ……… τοιχογυρισμένου πλην της εισόδου του εξ ης έχουσι και οι κληρονόμοι ………… δικαίωμα δια να μεταβαίνωσιν εις τον παρακείμενον αγρόν των, του δωρητού δικαιούμενου εις νεροδιαβασίαν δια του χωραφιού ……… προς ποτισμόν του περιβολιού του…». Επίσης, στο προαναφερθέν συμβόλαιο περιλήφθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής : «… 2) ότι η Ιερά Μονή ……… δικαιούται να καθέξει και νέμεται τα ανωτέρω ακίνητα μόνον μετά τον θάνατον αυτού [δωρητή] και της συζύγου του …….. υπέρ ης και υπέρ εαυτού παρακρατεί την ισόβιον επικαρπίαν και νομήν… 5) ότι η δωρεοδόχος Ιερά Μονή του ………. επί ουδεμίας περιπτώσεως δικαιούται ν’ απαλλοτριώση τα κτήματα ταύτα αλλά να διακατέχη και νέμηται ταύτα εφ’ όσον υφίσταται και λειτουργεί ως γυναικεία Μονή…». Ακόμη, στις 25-3-1942, στη Χίο, πέθανε ο προαναφερθείς δωρητής ………. (βλ. την υπ’ αριθ. … ληξιαρχική πράξη θανάτου του ληξίαρχου του Δήμου Χίου) και στις 11-12-1942, στη Χίο, πέθανε η σύζυγος αυτού ……… (βλ. την υπ’ αριθ. ……….. ληξιαρχική πράξη θανάτου του ληξίαρχου του Δήμου Χίου). Έτσι, μετά το θάνατο των προαναφερθέντων προσώπων (του δωρητή και της συζύγου του) και τη συνακόλουθη απόσβεση του σχετικού δικαιώματος επικαρπίας, η αιτούσα κατέστη αποκλειστική κυρία των ανωτέρω τριών ακινήτων.
Περαιτέρω, από τα ίδια ως άνω στοιχεία αποδείχθηκε ότι η αιτούσα Ιερά Μονή βρίσκεται σε δυσχερή οικονομική κατάσταση, ενόψει του ότι τα έσοδα της είναι ιδιαιτέρως περιορισμένα, ενώ οι αναγκαίες δαπάνες της εν γένει λειτουργίας της ανέρχονται σε σημαντικό χρηματικό ποσό. Ειδικότερα, οι δωρεές και πάσης φύσεως χορηγίες από ιδιώτες προς την αιτούσα, οι οποίες κατά το παρελθόν ήταν συχνές, ήδη έχουν, σχεδόν, εκλείψει, ενόψει και της, κατά της τελευταία έτη, εν γένει οικονομικής κρίσης της Ελλάδας. Έτσι, ουσιαστικώς, μοναδική πηγή εσόδων της αιτούσας αποτελεί η είσπραξη των μισθωμάτων από την εκμίσθωση σε τρίτους δύο εκ των ακινήτων ιδιοκτησίας της, τα οποία έσοδα ανήλθαν για το έτος 2016 στο συνολικό ποσό των 10.614 ευρώ και για το έτος 2017 στο συνολικό ποσό των 10.688,97 ευρώ, δηλαδή στο ποσό των 884,50 ευρώ και των 890,74 ευρώ μηνιαίως αντιστοίχως (βλ. το αντίγραφο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της αιτούσας για τα έτη 2016 και 2017). Τα ανωτέρω περιορισμένα εισοδήματα δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκαίων δαπανών για την εν γένει λειτουργία της αιτούσας Ιεράς Μονής, δηλαδή για τη διατροφή των μοναχών, την κατανάλωση του ηλεκτρικού ρεύματος, του ύδατος, τη χρήση τηλεφωνικής επικοινωνίας κλπ. Επίσης, απαιτούνται σημαντικές δαπάνες για την πραγματοποίηση των εργασιών συντήρησης των εγκαταστάσεων της αιτούσας. Ειδικότερα, η αιτούσα Ιερά Μονή, στεγάζεται σε πεπαλαιωμένο κτήριο, το οποίο έχει οικοδομηθεί κατά το έτος 1896 και οι σχετικές εγκαταστάσεις της καλύπτουν έκταση 25 στρεμμάτων, η οποία αποτελείται από τον κεντρικό Ναό, παρεκκλήσια και βοηθητικούς χώρους (κοιτώνες, τραπεζαρία, κουζίνα), καθώς και αγροτεμάχια, τα οποία καλλιεργούνταν από τις μοναχές. Σημειωτέον ότι, κατά τα τελευταία έτη, έχει περιορισθεί ο αριθμός των μοναχών που διαβιούν στην αιτούσα Ιερά Μονή, δηλαδή τώρα διαβιούν εκεί μόνον έξι μοναχές (ηλικίας άνω των 70 ετών), με αποτέλεσμα να είναι δυσχερής η διατήρηση των εγκαταστάσεων αυτών σε καλή κατάσταση, χωρίς τη συνδρομή βοηθητικού προσωπικού, για τη πρόσληψη του οποίου απαιτούνται επιπλέον δαπάνες. Ακόμη, απαιτούνται δαπάνες για τη διενέργεια των εργασιών αναστύλωσης και ενίσχυσης του τρούλου του κεντρικού Ναού, του οποίου λόγω πρόσφατης κακοκαιρίας (επλήγη από κεραυνό), υπέστη βλάβη η κάλυψή του από κεραμίδια και επηρεάσθηκε η στατικότητα του (βλ. την υπ’ αριθ. …./19-3-2019 ένορκη βεβαίωση του ………). Επιπλέον, η αιτούσα Ιερά Μονή δαπανά σημαντικό χρηματικό ποσό ετησίως για τη φορολογία των ακινήτων της ιδιοκτησίας της. Ειδικότερα, για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), ο οποίος αντιστοιχεί στα συνολικώς 18 ακίνητα ιδιοκτησίας της αιτούσας Ιεράς Μονής, η τελευταία υποχρεώθηκε να καταβάλει το συνολικό ποσό των 6.685,54 ευρώ για το έτος 2017 και το συνολικό ποσό των 6.945,10 ευρώ για το έτος 2018, μάλιστα για το ανωτέρω υπό στοιχείο α’ δωρηθέν ακίνητο ο σχετικός φόρος αναλογεί στο ποσό των 1.955,70 ευρώ ετησίως (βλ. τα έγγραφα «ΠΡΑΞΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΦΟΡΟΥ Ν. 4223/2013» της «Α.Α.Δ.Ε.» για τα έτη 2017 και 2018, σχετικώς με τα δηλωθέντα από την αιτούσα στο έντυπο Ε9 ακίνητα). Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα από τα ακίνητα της ιδιοκτησίας της αιτούσας (πλην των ως άνω δωρηθέντων) δεν είναι πρόσφορα προς εκμίσθωση, ούτε τυγχάνουν κάποιας σημαντικής εμπορικής αξίας προς διάθεσή τους, καθόσον πρόκειται είτε για Ιερούς Ναούς (παρεκκλήσια), είτε για αγροτεμάχια, είτε για οικόπεδα εκτός σχεδίου πόλεως και οικισμών. Ακόμη, όσον αφορά στα ως άνω δωρηθέντα τρία ακίνητα, αυτά αποτελούν οικόπεδα εντός σχεδίου πόλεως, αλλά βρίσκονται εκτός του κεντρικού οικισμού της πόλης της Χίου, κατά συνέπεια δεν μπορούν να τύχουν σημαντικής εκμετάλλευσης.
Εξάλλου, από τα ως άνω στοιχεία, προέκυψε ότι ο προαναφερθείς δωρητής προέβη στην εν λόγω δωρεά των ανωτέρω τριών ακινήτων προς την αιτούσα Ιερά Μονή, δια του ως άνω συμβολαίου, έχοντας τη βούληση για την οικονομική ενίσχυση της εν γένει λειτουργίας αυτής (αιτούσας) και των κοινωφελών (θρησκευτικών) σκοπών που συνδέονται με αυτή, μέσω της εκμετάλλευσης και του πορισμού εισοδήματος από τα ακίνητα αυτά, μάλιστα για το λόγο αυτό τέθηκε ο ως άνω όρος της μη απαλλοτρίωσης αυτών. Ωστόσο, η προεκτεθείσα δυσμενής οικονομική κατάσταση της αιτούσας Ιεράς Μονής καθιστά σοβαρώς αμφίβολη την εξακολούθηση της εύρυθμης λειτουργίας αυτής, η οποία, κατά τα ως άνω, αποτελεί το σκοπό της εν λόγω δωρεάς. Ως εκ τούτου εφόσον η βελτίωση της προαναφερθείσας οικονομικής κατάστασης της αιτούσας δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της εκμετάλλευσης των ανωτέρω δωρηθέντων τριών ακινήτων, μοναδικός τρόπος για να αποφέρουν αυτά τα αναγκαία προς τούτο έσοδα είναι η εκποίηση τους. Ειδικότερα, ο επωφελέστερος τρόπος αξιοποίησης της ανωτέρω ακίνητης περιουσίας, συνίσταται στο να επιτραπεί στην αιτούσα η εκποίηση των ως άνω δωρηθέντων τριών ακινήτων, ώστε το προϊόν (τίμημα) της εκποίησής τους να διατεθεί αφενός για την κάλυψη των ανωτέρω λειτουργικών αναγκών της και αφετέρου για την τυχόν αγορά ετέρου ακινήτου, από την εκμετάλλευση του οποίου θα προκύπτει ικανό εισόδημα για την εξακολούθηση της εύρυθμης λειτουργίας της και της πραγματοποίησης των κοινωφελών σκοπών οι οποίοι συνδέονται με αυτή, που αποτελεί την πραγματική βούληση του προαναφερθέντος δωρητή.
Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή ως και ουσιαστικώς βάσιμη και το Δικαστήριο τούτο να αποφανθεί ότι η βούληση του προαναφερθέντος δωρητή σχετικώς με τη δωρεά προς την αιτούσα Ιερά Μονή, η οποία αφορά στο υπ’ αριθ. ../5-5-1939 συμβόλαιο δωρεάς του συμβολαιογράφου Χίου ………., δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, κατά το μεγαλύτερο μέρος της, μέσω της εκμετάλλευσης των ανωτέρω δωρηθέντων τριών ακινήτων και να επιτραπεί στην αιτούσα η εκποίηση των ως άνω ακινήτων, ως επωφελέστερος τρόπος αξιοποίησής τους, ώστε από το προϊόν (τίμημα) της εκποίησής τους να εξασφαλισθεί η εξακολούθηση της εύρυθμης λειτουργίας της (αιτούσας) και της πραγματοποίησης των κοινωφελών σκοπών οι οποίοι συνδέονται με αυτή, που αποτελεί την πραγματική βούληση του προαναφερθέντος δωρητή, όπως ειδικότερα εκτίθεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία της αιτούσας.
Δέχεται την αίτηση.
Αποφαίνεται ότι η βούληση του δωρητή …….. σχετικώς με τη δωρεά προς την αιτούσα Ιερά Μονή ………, η οποία διενεργήθηκε με το υπ’ αριθ. ../5-5-1939 συμβόλαιο δωρεάς του συμβολαιογράφου Χίου . .. και αφορά στα περιγραφόμενα στο συμβόλαιο αυτό και στο σκεπτικό της παρούσας τρία ακίνητα (οικόπεδα), που βρίσκονται στη θέση «…….» της περιφέρειας της πόλεως και του Δήμου Χίου, έχουν έκταση 3.523,79 τ.μ., 1.042 τ.μ. και 1.490,29 τ.μ. και τα στοιχεία τους είναι καταχωρημένα στα τηρούμενα κτηματολογικά φύλλα του Κτηματολογικού Γραφείου Χίου με αριθμούς ΚΑΕΚ α) ., β) ./.. και γ) …. αντιστοίχως, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, κατά το μεγαλύτερο μέρος της, μέσω της εκμετάλλευσης των ανωτέρω δωρηθέντων τριών ακινήτων.
Επιτρέπει στην αιτούσα την εκποίηση των ως άνω δωρηθέντων τριών ακινήτων, ως επωφελέστερου τρόπου αξιοποίησής τους, ώστε από το προϊόν (τίμημα) της εκποίησής τους να εξασφαλισθεί η εξακολούθηση της εύρυθμης λειτουργίας της (αιτούσας) και της πραγματοποίησης των κοινωφελών σκοπών οι οποίοι συνδέονται με αυτή, που αποτελεί την πραγματική βούληση του προαναφερθέντος δωρητή.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε στον Πειραιά στις 19 Δεκεμβρίου 2019.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Και αντ΄ αυτής,
λόγω λήξεως της
αποσπάσεώς της
και αναχωρήσεώς της,
ο αρχαιότερος της
συνθέσεως Εφέτης,
Ιωάννης Αποστολόπουλος.
Δημοσιεύθηκε δε στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση αυτού, την 5η Μαρτίου 2020, με άλλη σύνθεση, λόγω λήξεως της αποσπάσεως και αναχωρήσεως της Προέδρου Εφετών, Ελένης Κούφη, και λόγω μεταθέσεως και αναχωρήσεως του Εφέτη, Ιωάννη Γερωνυμάκη, αποτελούμενη από τους Δικαστές Ιωάννη Αποστολόπουλο, Προεδρεύοντα Εφέτη, Εμμανουηλία-Αλεξάνδρα Κεχαγιά και Σοφία Καλούδη, Εφέτες, και με Γραμματέα την Γεωργία Λογοθέτη, χωρίς την παρουσία της αιτούσας και της πληρεξουσίας αυτής δικηγόρου.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΦΕΤΗΣ