Αριθμός 432/2020
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Γεωργία Λάμπρου, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Ε.Τ..
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου φέρονται προς κρίση: α) η από 10-7-2018 (γεν.αριθμ.καταθ. ………./2018) έφεση της ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία «……….» κατά των: ………… και β) η από 5-10-2018 (γεν.αριθμ.καταθ. ………/2018) έφεση της ……. κατά των : …………. Οι υπο κρίση εφέσεις των εν μέρει ηττηθέντων εναγομένων κατά της υπ΄αριθμ. 776/2017 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (όπως αυτή διορθώθηκε με την υπ΄αριθμ. 4377/2018 απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, ως προς το έτος δημοσίευσης από το εσφαλμένο «2017» στο ορθό «2018»), η οποία εκδόθηκε κατ΄αντιμωλίαν των διαδίκων, κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών (άρθρ.591, 614 παρ.6 ΚΠολΔ) έχουν ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρ.495 παρ. 1 και 2, 496, 499, 511, 513 παρ. 1β, 516 παρ. 1, 517, 518 παρ.2, 520 παρ. 1, 524 παρ. 1 και 591 παρ. 1 του Κ.Πολ.Δ.). Πρέπει, επομένως, να γίνουν τυπικά δεκτές και να ερευνηθούν περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων τους κατά την ίδια ως άνω διαδικασία (άρθρ. 524 παρ. 1 και 2, 532 και 533 παρ. 1 του Κ.Πολ.Δ.), αφου συνεκδικαστούν, λόγω της μεταξύ τους πρόδηλης συνάφειας (246,524 ΚΠολΔ).
Με την από 01-03-2017 (γεν.αριθμ.καταθ……/2017) αγωγή τους ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, οι ενάγουσες και ήδη εφεσίβλητες εξέθεσαν ότι η πρώτη εναγομένη (ήδη εκκαλούσα στην υπο στοιχ.β΄ έφεση) οδηγώντας στις 18-07-2016 το με αριθμό κυκλοφορίας ……….. ΙΧΕ αυτοκίνητο ιδιοκτησίας της, το οποίο ήταν ασφαλισμένο για τις ζημιές που θα προκαλούσε σε τρίτους, στη δεύτερη εναγόμενη ασφαλιστική εταιρεία με την επωνυμία «…………» (ήδη εκκαλούσα στην υπό στοιχ. α΄έφεση), προκάλεσε από δική της αποκλειστική υπαιτιότητα αυτοκινητικό ατύχημα που είχε ως αποτέλεσμα το θανάσιμο τραυματισμό του ……….., υιού της πρώτης ενάγουσας και αδελφού των δεύτερης και τρίτης των εναγουσών αντίστοιχα, ο οποίος οδηγούσε την με αριθμό κυκλοφορίας ………. δίκυκλη μοτοσικλέτα του, κάτω από τις συνθήκες που αναφέρονται ειδικότερα στην αγωγή.
Με βάση το ιστορικό αυτό, ζήτησαν (μετά το νομότυπο περιορισμό του αγωγικού αιτήματος από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό), να αναγνωρισθεί η υποχρέωση των εναγομένων να τους καταβάλουν, ευθυνόμενοι εις ολόκληρο έκαστη, το ποσό των 250.000,00 ευρώ στην πρώτη, το ποσό των 200.000,00 ευρώ στη δεύτερη και το ποσό των 200.000,00 ευρώ στην τρίτη ως χρηματική ικανοποίηση λόγω της ψυχικής οδύνης που υπέστησαν, με επιφύλαξη να ζητηθεί και το ποσό των 44 ευρώ για την καθεμία ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής μέχρι την ολοσχερή εξόφληση. Ακόμη ζήτησαν να κηρυχθεί η απόφαση που θα εκδοθεί προσωρινά εκτελεστή και να καταδικασθούν οι εναγόμενες στην εν γένει δικαστική τους δαπάνη. Επι της αγωγής αυτής εκδόθηκε αρχικά η υπ΄αριθμ. 4414/2017 μη οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (διαδικασία περιουσιακών διαφορών) με την οποία αναβλήθηκε η συζήτηση της αγωγής, κατ΄αρθρο 249 ΚΠολΔ, μέχρι τελεσιδικίας της υπ΄αριθμ.1153/ 2017 οριστικής απόφασης του ίδιου Δικαστηρίου επι προγενέστερης αγωγής την οποία άσκησαν σε βάρος των εναγομένων άλλοι συγγενείς του θανόντος και δη η σύζυγός του …….. ατομικά και για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους …………., με σκοπό τη χρηματική τους ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης και αποζημίωση άλλων ζημιών. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι με την εν λόγω απόφαση αναγνωρίστηκε αποκλειστικά υπαίτια η πρώτη εναγομένη ως προς την πρόκληση του ατυχήματος, ενώ διαγνώστηκε συνυπαιτιότητα στον θανόντα για τον θανάσιμο τραυματισμό του σε ποσοστό 30% λόγω μη χρήσης προστατευτικού κράνους κατά την οδήγηση και, εκτός άλλων, αναγνωρίστηκε ότι οι εναγόμενες, ευθυνόμενες εις ολόκληρον, οφείλουν να καταβάλουν στις παραπάνω ενάγουσες, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, το ποσό των εβδομήντα χιλιάδων (70.000,00) ευρώ στην κάθε μία εξ αυτών, με το νόμιμο τόκο υπερημερίας από την επίδοση της αγωγής τους.
Μετά δε την προσκόμιση από τους διαδίκους του σχετικού υπ αριθμ. ……/12-1-2018 πιστοποιητικού του πολιτικού τμήματος του Πρωτοδικείου Πειραιά περι μη κατάθεσης ένδικων μέσων κατά της ανωτέρω απόφασης, οι ενάγουσες ήδη εφεσίβλητες με την από 10-10-2017 (αριθμ.καταθ…………../13-10-2017) κλήση τους, επανέφεραν προς περαιτέρω συζήτηση την από 01-03-2017 ως άνω αγωγή τους ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (διαδικασία περιουσιακών διαφορών).
Επί της παραπάνω αγωγής εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση με την οποία έγινε δεκτή εν μέρει ως ουσιαστικά βάσιμη η αγωγή, αναγνωρίστηκε η υποχρέωση των εναγομένων να καταβάλουν ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης: α) στην πρώτη ενάγουσα, μητέρα του θανόντος το ποσό των εβδομήντα χιλιάδων (70.000,00) ευρώ β) στη δεύτερη ενάγουσα, αδελφή του θανόντος το ποσό των σαράντα χιλιάδων (40.000,00) ευρώ και γ) στην τρίτη ενάγουσα, αδελφή του θανόντος το ποσό των σαράντα χιλιάδων (40.000,00) ευρώ, όλα δε τα ποσά με το νόμιμο τόκο επιδικίας από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την πλήρη εξόφληση και τέλος καταδικάστηκαν οι εναγόμενες στα δικαστικά έξοδα των εναγουσών, τα οποία ορίστηκαν στο ποσό των 4.500,00 ευρώ.
Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται με τις ένδικες εφέσεις τους οι εναγόμενες για τους περιεχόμενους σ΄αυτές λόγους, που ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητούν να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη ώστε στη συνέχεια να απορριφθεί η αγωγή.
Από την ένορκη κατάθεση της μάρτυρα των εναγουσών που περιέχεται στα υπ΄αριθμ. 4414/2017 πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου (οι εναγόμενες δεν εξέτασαν μάρτυρες), από όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα που οι διάδικοι προσκομίζουν και επικαλούνται, είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, συμπεριλαμβανομένων και των φωτογραφιών η γνησιότητα των οποίων δεν αμφισβητείται (άρθρ.444 περ.γ΄, 448 παρ.2,457 παρ.4 ΚΠολΔ) καθώς και από τα διδάγματα της κοινής πείρας τα οποία λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο (άρθρο 336 παρ. 4 ΚΠολΔ, βλ. και ΑΠ 48/2009 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Στις 18-7-2016 και περι ώρα 10:20, ο ……….., υιός της πρώτης ενάγουσας και αδελφός της δεύτερης και τρίτης των εναγουσών, οδηγούσε την υπ΄αριθμ. κυκλ. ……….. δίκυκλη μοτοσικλέτα του και κινούνταν επι της Λεωφόρου Δημοκρατίας στο Κερατσίνι, στη μεσαία λωρίδα κυκλοφορίας, στο μέσο αυτής, με κατεύθυνση από Πειραιά προς Πέραμα με χαμηλή ταχύτητα και όχι περαν των 50χλμ την ώρα. Η Λεωφόρος Δημοκρατίας είναι δρόμος διπλής κατεύθυνσης με τρείς λωρίδες κυκλοφορίας σε κάθε κατεύθυνση, οι οποίες χωρίζονται μεταξύ τους με συνεχόμενη νησίδα ασφαλείας. Αμέσως μετά το ύψος της στάσης του ΟΑΣΑ «Πυροσβεστική», και ενώ ο οδηγός της ανωτέρω δίκυκλης μοτοσικλέτας διέσχιζε τη διασταύρωση της Λεωφόρου Δημοκρατίας με την απαρχή της Λεωφόρου Σχιστού, η πρώτη εναγομένη, οδηγώντας το με αριθμό κυκλοφορίας ………… ΙΧΕ αυτοκίνητο ιδιοκτησίας της, που κινούνταν επι της δεξιάς λωρίδας του αντίθετου ρεύματος κυκλοφορίας της Λεωφόρου Δημοκρατίας με κατεύθυνση προς κέντρο Πειραιά, ενήργησε αριστερή στροφή εντελώς ξαφνικά, παράνομα, απροειδοποίητα και χωρίς έλεγχο και αν και απαγορευόταν από ρυθμιστική της κυκλοφορίας πινακίδα (Ρ-27), εξήλθε αιφνιδιαστικά από το ρεύμα κυκλοφορίας της και εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα, με αποτέλεσμα να παρεμβληθεί απροειδοποίητα και παράνομα, σε μικρή απόσταση στην πορεία της κανονικά κινούμενης ως άνω δίκυκλης μοτοσικλέτας, με αποτέλεσμα να πέσει με ταχύτητα με το εμπρόσθιο δεξιό μέρος του αυτοκινήτου της επάνω στο αριστερό μέρος της κινούμενης μοτοσικλέτας και να εμβολίσει αυτήν και τον οδηγό της σε απόσταση περίπου 10 μέτρων προς τα δεξιά, τραυματίζοντας έτσι θανάσιμα τον οδηγό της μοτοσικλέτας. Εξαιτίας δε του ατυχήματος, ο ως άνω οδηγός της μοτοσικλέτας υπέστη βαρύτατες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, εξαιτίας των οποίων ως μόνης ενεργού αιτίας, επήλθε αμέσως ο θάνατός του. Το ανωτέρω ατύχημα οφείλεται σε υπαιτιότητα της πρώτης εναγομένης, η οποία οδηγούσε χωρίς να καταβάλει την προσοχή που όφειλε και μπορούσε να καταβάλει ως μέσος συνετός οδηγός, υπο παρόμοιες συνθήκες και ειδικότερα δεν κατέβαλε ως όφειλε και μπορούσε, ώστε να αντιληφθεί και να μην παραβιάσει ρυθμιστική της κυκλοφορίας πινακίδα, που απαγόρευε την αριστερή στροφή και σε κάθε περίπτωση, δεν κατέβαλε την προσοχή που όφειλε και μπορούσε, ώστε να έχει τον έλεγχο και την εποπτεία επι του αυτοκινήτου που οδηγούσε, ελέγχοντας ταυτόχρονα και την κυκλοφορία στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας πριν εισέλθει σ΄αυτό, επιχειρώντας αριστερή στροφή. Το δε αυτοκίνητο που οδηγούσε η πρώτη εναγομένη ήταν ασφαλισμένο για τις ζημίες έναντι τρίτων στη δεύτερη εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία. Η υπαιτιότητα της πρώτης εναγομένης συνομολογείται από τη δεύτερη εναγομένη, πλην όμως οι εναγόμενες ισχυρίζονται ότι ο θανών ευθύνεται για το θανάσιμο τραυματισμό του και από δικό του πταίσμα επειδή δεν φορούσε προστατευτικό κράνος. Πράγματι ο θανών, όπως αποδείχθηκε, δεν φορούσε προστατευτικό κράνος και ο τραυματισμός του συνίστατο σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, όπως προαναφέρθηκε. Για το θανάσιμο τραυματισμό του ο θανών, όπως κρίθηκε, ήταν συνυπαίτιος σε ποσοστό 30%. Η δε υπαίτια οδηγός, πρώτη εναγομένη, κατά το χρόνο του ατυχήματος ήταν 75 ετών, συνταξιούχος και έφερε άδεια ικανότητας οδηγού, η οποία όμως είχε ήδη λήξει. Όλα δε τα ανωτέρω έχουν ήδη κριθεί με δύναμη δεδικασμένου με την υπ΄αριθμ. 1153/2017 ως ανω απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, η οποία, εκτός άλλων, έκρινε τελεσίδικα ως προς το ζήτημα της υπαιτιότητας για το θάνατο του …………, αλλά και ως προς το ποσοστό συνυπαιτιότητάς του στον θανάσιμο τραυματισμό του.
Κατά το άρθρο 932 εδ. 3 ΑΚ, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, η χρηματική ικανοποίηση μπορεί να επιδικασθεί στην οικογένεια του θύματος, λόγω ψυχικής οδύνης. Στη διάταξη αυτή δεν γίνεται προσδιορισμός της έννοιας του όρου «οικογένεια του θύματος», προφανώς γι΄αυτό ο νομοθέτης δεν θέλησε να διαγράψει δεσμευτικά τα όρια ενός θεσμού, ο οποίος, ως εκ της φύσης του, υφίσταται αναγκαίως τις επιδράσεις από τις κοινωνικές διαφοροποιήσεις, κατά τη διαδρομή του χρόνου. Κατά την αληθή, όμως, έννοια της εν λόγω διάταξης, που απορρέει από το σκοπό της θέσπισής της, στην οικογένεια του θύματος ως αόριστης νομικής έννοιας περιλαμβάνονται οι εγγύτεροι και στενώς συνδεόμενοι συγγενείς του θανατωθέντος που δοκιμάσθηκαν ψυχικά από την απώλειά του και για την ανακούφιση του ηθικού πόνου των οποίων στοχεύει η διάταξη αυτή, αδιαφόρως αν συζούσαν μαζί του ή διέμεναν χωριστά (Ολ. ΑΠ 21/2000 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Υπό την έννοια αυτή μεταξύ των προσώπων τούτων περιλαμβάνονται ο σύζυγος, τα τέκνα, οι αδελφοί του θανόντος. οι γονείς, οι παππούδες (ΑΠ 43/2012 ΑΠ 1010/2012, ΑΠ 207/2012 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) και οι εξ αγχιστείας συγγενείς πρώτου βαθμού του θανόντος δηλαδή ο σύζυγος της θυγατέρας του (γαμβρός) ή η σύζυγος του υιού (νύφη) του θανόντος (ΑΠ 1503/2012), 1551/2012 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), ενώ, σημειωτέον, η επιδίκαση της από το άρθρο 932 εδ. 3ΑΚ προβλεπόμενης χρηματικής ικανοποίησης στα δικαιούμενα πρόσωπα, τελεί υπό την αυτονόητη προϋπόθεση, που συνιστά πραγματικό ζήτημα, της ύπαρξης, κατ’ εκτίμηση του δικαστή της ουσίας, μεταξύ αυτών και του θανατωθέντος, όταν ο τελευταίος ζούσε, αισθημάτων αγάπης και στοργής, η διαπίστωση της ανυπαρξίας των οποίων μπορεί να οδηγήσει στον αποκλεισμό, είτε όλων των προσώπων αυτών, είτε κάποιων ή κάποιου από αυτούς, από την επιδίκαση της εν λόγω χρηματικής ικανοποίησης (Ολ. ΑΠ 10/2011, Ολ. ΑΠ 21/2000 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Στην προκειμένη περίπτωση αποδείχθηκε ότι οι ενάγουσες, μητέρα και αδελφές του θανόντος, συνδέονταν μαζί του με αισθήματα αγάπης και στοργής και από τον βίαιο και αιφνίδιο θάνατό του δοκίμασαν βαθύ ψυχικό πόνο και μεγάλη θλίψη και ως εκ τούτου για την ψυχική παρηγοριά και ανακούφισή τους δικαιούνται χρηματική ικανοποίηση, η οποία, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών του ατυχήματος, της υπαιτιότητας της οδηγού του αυτοκινήτου, του ποσοστού συνυπαιτιότητας του θανόντος, της ηλικίας αυτού (52 ετών), του βαθμού συγγενείας της κάθε ενάγουσας με τον θανόντα, καθώς και της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των εκ των διαδίκων φυσικών προσώπων, ανέρχεται κατά την κρίση του Δικαστηρίου στο ποσό των 70.000,00 ευρώ για την μητέρα του θανόντος (πρώτη ενάγουσα), και στο ποσό των 40.000,00 ευρώ για κάθε μία από τις αδελφές του (δεύτερη και τρίτη των εναγουσών). Επομένως το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που αναγνώρισε ότι οι εναγόμενες υποχρεούνται να καταβάλουν στις ενάγουσες τα ίδια ποσά, δεν έσφαλε αλλά ορθά εκτίμησε τα προσδιοριστικά της χρηματικής ικανοποίησης στοιχεία και όσα αντίθετα υποστηρίζουν οι εκκαλούσες με τους λόγους των εφέσεών τους αντίστοιχα, κρίνονται αβάσιμα και απορριπτέα.
Κατόπιν των ανωτέρω πρέπει ν΄ απορριφθούν οι ένδικες εφέσεις ως ουσιαστικά αβάσιμες και να επιβληθούν στις εκκαλούσες λόγω της ήττας τους, τα δικαστικά έξοδα των εφεσιβλήτων, για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, κάθε έφεσης, κατόπιν σχετικού αιτήματος των τελευταίων (άρθρα 106, 176, 183, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο διατακτικό. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η εισαγωγή στο Δημόσιο Ταμείο των παραβόλων άσκησης έφεσης, που οι εκκαλούσες κατέθεσαν κατ΄άρθρο 495 παρ.3 του ΚΠολΔ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Συνεκδικάζει κατ αντιμωλίαν των διαδίκων : α) την από 10-7-2018 (γεν.αριθμ.καταθ. …/2018) έφεση και β) την από 5-10-2018 (γεν.αριθμ.καταθ. …./2018) έφεση κατά της υπ΄αριθμ. 776/2017 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (όπως αυτή διορθώθηκε με την υπ΄αριθμ. 4377/2018 απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, ως προς το έτος δημοσίευσης από το εσφαλμένο «2017» στο ορθό «2018»), η οποία εκδόθηκε κατ΄αντιμωλίαν των διαδίκων, κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών
Δέχεται τυπικά και απορρίπτει κατ΄ουσία αυτές.
Επιβάλλει σε βάρος των εκκαλουσών τα δικαστικά έξοδα των εφεσιβλήτων, κάθε έφεσης, για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας , τα οποία ορίζει στο ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ, για κάθε έφεση . ΚΑΙ
Διατάσσει την εισαγωγή στο Δημόσιο Ταμείο των υπ΄αριθμ. ……./2018 και …………/2018 παραβόλων άσκησης των ως ανω εφέσεων που κατέθεσαν οι εκκαλούσες, ποσού εκατό (100) ευρώ αντίστοιχα.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 16 Ιουνίου 2020, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ