ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΤΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Αριθμός απόφασης : 408/2020
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές Αντώνιο Πλακίδα, Πρόεδρο Εφετών, Ιωάννη Αποστολόπουλο, Εφέτη, Δημήτριο Καβαλλάρη, Εισηγητή Εφέτη και από τη Γραμματέα Τ.Λ..
AΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η από 20-11-2018 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ……./2018 έφεση του εκκαλούντος – ενάγοντος, κατά της με αρ. 2063/2018 οριστικής αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, όπως διορθώθηκε με την με αρ. 4696/2018 απόφαση του ιδίου Δικαστηρίου, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την τακτική διαδικασία, έχει ασκηθεί νομότυπα κι εμπρόθεσμα, δεδομένου ότι δεν προκύπτει ότι έχει γίνει επίδοση της εκκαλούμενης απόφασης (άρθρα 518 § 1 ΚΠολΔ). Πρέπει, επομένως, να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων της κατά την ίδια ως άνω διαδικασία (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ), δεδομένου ότι για το παραδεκτό της άσκησής της έχει καταβληθεί και το απαιτούμενο κατ’ άρθρο 495 παρ. 4 ΚΠολΔ παράβολο (βλ. το με αρ. . . . e – παράβολο, το οποίο πληρώθηκε).
Ο ενάγων και ήδη εκκαλών εξέθετε στην αγωγή του, επί της οποίας εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση, ότι η γιαγιά του, ………., της οποίας έχει καταστεί κληρονόμος εκ διαθήκης (με την από 10-6-2012 ιδιόγραφη διαθήκη αυτής που κηρύχθηκε κυρία, σε συνδυασμό με την με αρ. …./12-11-2013 πράξη αποδοχής κληρονομιάς της συμβολαιογράφου Κροκεών ……….., που μεταγράφηκε νόμιμα), δυνάμει του υπ’ αριθμ. ……./17.10.1991 συμβολαίου συστάσεως αιτία θανάτου δικαιώματος επικαρπίας και γονικής παροχής οριζοντίων ιδιοκτησιών με μερική παρακράτηση δικαιώματος επικαρπίας της συμβολαιογράφου Κορυδαλλού ……………, που μεταγράφηκε νόμιμα, μεταβίβασε, λόγω γονικής παροχής, στην εναγομένη και ήδη εφεσίβλητη α)την ψιλή κυριότητα της με αριθμό ένα (1) οριζόντιας ιδιοκτησίας εμβαδού 51 τμ., β)την πλήρη κυριότητα της ημιτελούς με αριθμό δύο (2) οριζόντιας ιδιοκτησίας εμβαδού 77 τμ., γ)το 1/2 εξ αδιαιρέτου του δικαιώματος υψούν, όπως οι άνω οριζόντιες ιδιοκτησίες περιγράφονται στην αγωγή, κείμενες σε οικοδομή επί οικοπέδου, στον Δήμου Κορυδαλλού στην οδό ………….. Ότι με την ίδια συμβολαιογραφική πράξη η ως άνω γιαγιά του παρακράτησε εφ’ όρου ζωής και μέχρι το θάνατό της το δικαίωμα επικαρπίας επί του με αριθμό ένα (1) διαμερίσματος, επί του οποίου δικαιώματος συνέστησε δωρεά αιτία θανάτου υπέρ του συζύγου της, σύμφωνα με τα λεπτομερώς οριζόμενα στο εν λόγω συμβόλαιο και με τη ρητή μνεία του δικαιώματος παραίτησής της από την επικαρπία υπέρ του δωρεοδόχου συζύγου της. Ότι η ως άνω παροχή των οριζοντίων ιδιοκτησιών συνιστούσε στο σύνολό της δωρεά, δεδομένου ότι ήταν δυσανάλογη προς την οικονομική κατάσταση, την κοινωνική θέση και την οικογενειακή της κατάσταση, αφού έμεινε χωρίς άλλο περιουσιακό στοιχείο, σε μία σχετικώς μεγάλη ηλικία, ήτοι αυτή των 56 ετών και με ένα σύζυγο ηλικίας 57 ετών με τεράστια προβλήματα υγείας, χωρίς η εναγομένη να αντιμετωπίζει οικονομικό πρόβλημα κι ενώ η παροχή αυτή ήταν υπερδιπλάσια σε αξία σε σχέση με αυτήν που είχε παράσχει στην άλλη θυγατέρα της Ευαγγελία, το έτος 1982. Ότι η εναγομένη επέδειξε την αναλυτικά περιγραφόμενη στην αγωγή συμπεριφορά αχαριστίας απέναντι στην ως άνω γιαγιά του, μη επιδεικνύοντας ενδιαφέρον από το έτος 2004 στα προβλήματα υγείας της τελευταίας και του βαρέως ασθενούντος παππού του και για το λόγο αυτό αυτή (……………….) με την από 13-09-2010 εξώδικη δήλωσή της, την οποία επέδωσε στην εναγομένη – δωρεοδόχο, ανακάλεσε τις ως άνω δωρεές των ακινήτων, καλώντας την να της αποδώσει αυτές. Με βάση το ιστορικό αυτό, επικαλούμενος ότι ως συνέπεια της ανάκλησης αυτής, η εναγομένη κατέστη χωρίς νόμιμη αιτία πλουσιότερη σε βάρος της περιουσίας της γιαγιάς του, της οποίας αυτός είναι νόμιμος κληρονόμος, ζήτησε: Α)να αναγνωρισθεί ότι η ανωτέρω δωρεά έχει νομίμως ανακληθεί για τους αναφερόμενους σ’ αυτήν λόγους, Β)να υποχρεωθεί η εναγομένη να αναμεταβιβάσει στον ίδιο, ως εκ διαθήκης κληρονόμο της γιαγιάς του, τα ανωτέρω μεταβιβασθέντα εμπράγματα δικαιώματα και, σε περίπτωση άρνησης αυτής, να καταδικασθεί αυτή σε σχετική δήλωση βουλήσεως, η οποία να θεωρηθεί ως γενομένη με την τελεσιδικία της υπό έκδοση απόφασης. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο απέρριψε την σωρευόμενη στο δικόγραφο αγωγή περί καταδίκης σε δήλωση βούλησης της εναγομένης ως ουσιαστικά αβάσιμη λόγω μη καταβολής του δικαστικού ενσήμου και περαιτέρω ως ουσιαστικά αβάσιμη – αναπόδεικτη, την αναγνωριστική αγωγή ανάκλησης της δωρεάς. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται ο ενάγων για λόγους που ανάγονται σε εσφαλμένη εφαρμογή κι ερμηνεία του νόμου κι εκτίμηση των αποδείξεων.
Κατά το άρθρο 1509 εδ. 1 ΑΚ, η παροχή περιουσίας στο τέκνο από οποιονδήποτε γονέα του, είτε για τη δημιουργία ή τη διατήρηση οικονομικής ή οικογενειακής αυτοτέλειας, είτε για την έναρξη ή την εξακολούθηση επαγγέλματος, αποτελεί δωρεά μόνο ως προς το ποσόν που υπερβαίνει το μέτρο, το οποίο επιβάλλουν οι περιστάσεις. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι ο νομοθέτης χαρακτηρίζει ως γονική παροχή εκείνη που δεν υπερβαίνει το μέτρο το επιβαλλόμενο από τις περιστάσεις κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, χωρίς να προσδιορίζονται περιστάσεις, ενώ κατά το λόγο που η συγκεκριμένη περιουσιακή επίδοση υπερβαίνει το μέτρο αυτό, συνιστά δωρεά μόνο κατά το υπερβάλλον. Ως προς αυτό έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της δωρεάς. Το «μέτρο που επιβάλλουν οι περιστάσεις» αποτελεί αόριστη νομική έννοια που εξειδικεύεται από τον δικαστή και οι περιστάσεις αυτές μπορούν να θεωρηθούν η οικονομική κατάσταση του γονέα κατά τη σύσταση της γονικής παροχής, οι άλλες υποχρεώσεις του που συναρτώνται με την οικογενειακή του κατάσταση (ο αριθμός των τέκνων του και η υποχρέωση διατροφής αυτών ή απόρων γονέων του) και η ανάγκη του συγκεκριμένου τέκνου. Η ανάγκη δεν απαιτείται να φτάνει και στο σημείο της απορίας του τέκνου, αν όμως δεν προκύψει συγκεκριμένη ανάγκη με την έννοια της διάταξης του άρθρου 1509, η παροχή έχει το χαρακτήρα δωρεάς (ΑΠ 307/2019, ΑΠ 491/2018, 1437/2017, ΑΠ 779/2016, ΑΠ 656/2011, ΑΠ 654/2011, ΑΠ 1758/2011, ΑΠ 1248/2009, ΕφΠειρ 60/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Γεωργιάδης στον ΑΚ Γεωργιάδη Σταθόπουλο, 2003, άρθρο 1509 5-12). Περαιτέρω, από το συνδυασμό των διατάξεων άρθρων 503, 505 και 507 ΑΚ προκύπτει ότι ο δωρητής έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει τη δωρεά αν ο δωρεοδόχος φάνηκε με βαρύ του παράπτωμα αχάριστος απέναντι στο δωρητή ή στο σύζυγο ή σε στενό συγγενή του και το ίδιο δικαίωμα έχει ο δωρητής και όταν ο δωρεοδόχος παραλείπει υπαίτια να εκτελέσει τον τρόπο υπό τον οποίο έγινε η δωρεά. Αχαριστία με την έννοια της πρώτης διάταξης νοείται η έλλειψη στο δωρεοδόχο συναισθήματος ευγνωμοσύνης προς τον δωρητή, που εκδηλώνεται με υπαίτια και καταλογιστή σ’ αυτόν αντικοινωνική του συμπεριφορά, η οποία αντιβαίνει σε κανόνες δικαίου ή σε κρατούσες στην κοινωνία αντιλήψεις περί ηθικής και ευπρέπειας και στρέφεται κατά του ίδιου του δωρητή, του συζύγου ή στενού συγγενή του. Έτσι, αχαριστία μπορεί, σύμφωνα με τις περιστάσεις, να αποτελεί και η χωρίς σοβαρό λόγο αδιαφορία του δωρεοδόχου για την τύχη του δωρητή, όταν ο τελευταίος έχει ανάγκη από περίθαλψη και οικονομική ενίσχυση, έστω και αν η δωρεά δεν συμφωνήθηκε υπό τον όρο της διατροφής του, όπως και η επίδειξη καταφρόνησης προς το δωρητή με λόγο ή έργο. Η αδιαφορία του δωρεοδόχου προς τον δωρητή που έχει ανάγκη από περίθαλψη, αποδοκιμάζεται κοινωνικά, γι’ αυτό παρέχεται δικαίωμα στο δωρητή να ανακαλέσει τη δωρεά, έστω και αν ο δωρεοδόχος δεν ανέλαβε τέτοια υποχρέωση με τη σύμβαση της δωρεάς. Κριτήρια για να σταθμιστεί η βαρύτητα του παραπτώματος είναι, από αντικειμενική άποψη, ο δεσμός μεταξύ του δωρητή και του δωρεοδόχου, τα ελατήρια της δωρεάς, η αξία του αντικειμένου της, όπως, επίσης, ο τρόπος ενέργειας και ο χαρακτήρας του δωρεοδόχου και το τυχόν συντρέχον πταίσμα του δωρητή, της συζύγου του ή του στενού συγγενή του, ενώ από υποκειμενική άποψη το παράπτωμα πρέπει να αποτελεί εκδήλωση αξιόμεμπτης συμπεριφοράς, ενδεικτική της έλλειψης ευγνωμοσύνης προς την αφιλοκερδή χειρονομία του δωρητή. Το αν η διαγωγή του δωρεοδόχου συνιστά ή όχι βαρύ παράπτωμα, κρίνεται από το δικαστή ο οποίος, για τη μόρφωση της κρίσεώς του, εκτιμά την συμπεριφορά αυτή βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και λαμβάνοντας υπόψη τον βαθμό της υπαιτιότητας του δωρεοδόχου και τυχόν συντρέχον πταίσμα του δωρητή, του συζύγου ή του στενού συγγενούς του (ΑΠ 726/2017, ΑΠ 1434/2014, ΑΠ 655/2014, ΑΠ 1832/2011, ΑΠ 109/2010 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ 60/2016, οπ., ΕφΛαρ 25/2013, ΕφΔωδ 184/2013 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Καράκωστας, στον ΑΚ Γεωργιάδη – Σταθόπουλο, άρθρο 505 αρ.1-7).
Από την εκτίμηση των αποδεικτικών μέσων που προσκομίστηκαν στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο και ειδικότερα, της με αριθ. ……/23-6-2017 ένορκης βεβαίωσης των μαρτύρων ενώπιον της Ειρηνοδίκη Νίκαιας ……………, που ελήφθη με την επιμέλεια του ενάγοντος, ύστερα από νομότυπη και εμπρόθεσμη κλήτευση της εναγομένης (βλ. την υπ’ αριθ. ………….12-6-2017 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας του Εφετείου Αθηνών ……………), των υπ’ αριθ. ……./15-6-2017 και ……../29-6-2017 ενόρκων βεβαιώσεων των αναφερόμενων σ’ αυτές μαρτύρων ενώπιον της συμβολαιογράφου Πειραιά ………….., που ελήφθησαν με την επιμέλεια της εναγόμενης μετά από νομότυπη κι εμπρόθεσμη κλήτευση του ενάγοντος (βλ. τις υπ’ αριθ. …../12-6-2017 και …../26-6-2017 εκθέσεις επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας της περιφέρειας του Εφετείου Αθηνών με έδρα στο Πρωτοδικείο Πειραιά ……………..), των ενόρκων εξετάσεων των μαρτύρων που εξετάστηκαν σε προγενέστερη δίκη επί αγωγής που άσκησε η δικαιοπάροχος της εναγόμενης και ο σύζυγός της κατά της εναγόμενης, η οποία απορρίφθηκε ως αόριστη με την με αρ. 3277/2014 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που επικυρώθηκε με την με αρ. 216/2016 απόφαση του Εφετείου Πειραιώς (βλ. τα με αρ. 9623/2010 πρακτικά συνεδρίασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, επί της με αρ. 3277/2014 απόφασης), των υπ’ αριθ. …………… ενόρκων βεβαιώσεων των σ’ αυτές αναφερόμενων μαρτύρων ενώπιον των συμβολαιογράφων Πειραιά ……….. (οι 3 πρώτες) και ………… η (4η), που ελήφθησαν στην προγενέστερη αυτή δίκη και λαμβάνονται υπόψη στην παρούσα δίκη για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων (ΑΠ 881/2013, ΑΠ 411/2012, ΤΝΠ – Νόμος) και των εγγράφων, που προσκομίζουν με νόμιμη επίκληση οι διάδικοι, είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα είτε για να χρησιμεύσουν για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων και μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και α)έγχρωμες φωτογραφίες που κατά νόμο (άρθρα 444 αρ. 3, 448 παρ. 2 και 457 ΚΠολΔ) θεωρούνται έγγραφα (ΑΠ 1346/2011, ΑΠ 1349/2008, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η ……….. (γιαγιά του ενάγοντος από την μητρική γραμμή και μητέρα της εναγομένης), με το με αρ. υπ’ αριθ. ………/17-10-1991 συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Κορυδαλλού …………. «Σύσταση αιτία θανάτου δικαιώματος επικαρπίας δραχμών 5.000 και γονική παροχή οριζοντίων ιδιοκτησιών δραχμών 9.010.997 μερική παρακράτηση δικαιώματος επικαρπίας», που μεταγράφηκε νόμιμα (τόμος …. και αρ. ….. των βιβλίων μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Νίκαιας) μεταβίβασε, παραχώρησε και παρέδωσε κατά κυριότητα, νομή και κατοχή, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3741/1929 και των άρθρων 1002 και 1117 ΑΚ, στην εναγομένη, λόγω γονικής παροχής, όπως αναγράφηκε στο άνω συμβόλαιο, για το σκοπό συμβολής στην οικογενειακή της αποκατάσταση και δημιουργία οικονομικής αυτοτέλειας: α)την ψιλή κυριότητα της με αριθμό ένα (1) οριζόντιας ιδιοκτησίας (διαμερίσματος) του πρώτου (Α) πάνω από το ισόγειο ορόφου οικοδομής (πολυκατοικίας), επί οικοπέδου, στον Δήμου Κορυδαλλού, στην οδό ……………., το οποίο (διαμέρισμα) έχει επιφάνεια 51 τ.μ. και αποτελείται από δύο δωμάτια, κουζίνα, W.C. και “όφφις”, με ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του ανωτέρω οικοπέδου 173/1000 εξ αδιαιρέτου, παρακρατώντας το δικαίωμα επικαρπίας αυτής για όλη της τη ζωή και μετά το θάνατο αυτής για όλη τη ζωή του συζύγου της ……………., β)την πλήρη κυριότητα της ημιτελούς, δηλαδή στο στάδιο αποπεράτωσης των επιχρισμάτων, με αριθμό δύο (2) οριζόντιας ιδιοκτησίας (διαμερίσματος) στην ίδια ως άνω πολυκατοικία, επιφάνειας 77 τ.μ., αποτελούμενης από τρία δωμάτια, κουζίνα, W.C. και “όφφις”, με ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του ανωτέρω οικοπέδου 260/1000 εξ αδιαιρέτου και γ)το 1/2 εξ αδιαιρέτου του δικαιώματος ανέγερσης (υψούν) ορόφων απεριόριστα πάνω από την επιφάνεια του πρώτου πάνω από το ισόγειο ορόφου, στο οποίο (δικαίωμα) αντιστοιχούν συνολικά 50/1000 εξ αδιαιρέτου του όλου ως άνω οικοπέδου. Επισημαίνεται ότι η ίδια, …………, με το υπ’ αριθ. …………./14-6-1982 συμβόλαιο “Σύστασις οριζοντίου ιδιοκτησίας και προικοσυμφώνου”, που μεταγράφηκε νόμιμα (τόμος …., αριθμός ….. των βιβλίων μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Νίκαιας), είχε μεταβιβάσει κατά ψιλή κυριότητα στην άλλη θυγατέρα της ……………-μητέρα του ενάγοντος-, με προικολήπτη τον σύζυγό της, τις εξής οριζόντιες ιδιοκτησίες, κείμενες στην ίδια οικοδομή: 1)το με αριθμό 1 κατάστημα του ισογείου, επιφάνειας 53 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του οικοπέδου 196/1000, 2)το με αριθμό 2 διαμέρισμα του ισογείου της ίδιας πολυκατοικίας, επιφάνειας 95 τ.μ., με ποσοστό συνιδιοκτησίας στο ανωτέρω οικόπεδο 321/1000 εξ αδιαιρέτου και 3)το 1/2 εξ αδιαιρέτου του δικαιώματος ανέγερσης πάνω από τον πρώτο (Α΄) όροφο της ανωτέρω πολυκατοικίας, με ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του οικοπέδου 50/100 εξ αδιαιρέτου. Από τη σύγκριση των περιουσιακών επιδόσεων στις δύο θυγατέρες προκύπτει ότι στην πρώτη θυγατέρα …………. οι οριζόντιες ιδιοκτησίες που παρείχε η μητέρα αυτής βρίσκονται στο ισόγειο, ενώ οι οριζόντιες ιδιοκτησίες που παρείχε η ίδια στην εναγόμενη βρίσκονται στον πρώτο όροφο, το ποσοστό όμως συνιδιοκτησίας των πρώτων είναι 542 ‰, ενώ της εναγόμενης σε 458 ‰. Εξάλλου, η μητέρα των προαναφερόμενων διατήρησε την επικαρπία του διαμερίσματος των 51 τ.μ., στο οποίο κατοικούσε με τον σύζυγό της και πατέρα της ….. και …………, έως το θάνατο της ίδιας και του συζύγου της, ενώ το διαμέρισμα των 77 τ.μ. είχε παραμείνει ημιτελές στο στάδιο των επιχρισμάτων, στο οποίο η μητέρα της εναγόμενης τοποθετούσε διάφορα αντικείμενα, ώστε και το διαμέρισμα που είχε αποκτήσει κατά κυριότητα η εναγόμενη να μην μπορεί να το αξιοποιήσει. Αντίθετα, η αδελφή της εναγόμενης, στην οποία περιήλθαν κατά πλήρη κυριότητα οι προς αυτήν οριζόντιες ιδιοκτησίες, μετά την κατάργηση του θεσμού της προίκας (άρθρο 57 του ν. 1329/1983), διέμενε στο διαμέρισμα του ισογείου των 95 τ.μ. Η εναγόμενη, κατά το χρόνο διενέργειας των άνω γονικών παροχών, ήταν ηλικίας 26 ετών (γεννηθείσα το έτος 1965), ήδη έγγαμη με τον …………. κι έχοντας διαμείνει 2 χρόνια στην Ολλανδία, λόγω της μετάθεσης του συζύγου της, επέστρεψε στην Ελλάδα, ούσα έγκυος στο δεύτερο τέκνο της, προκειμένου να γεννήσει αυτό. Κατά το χρόνο διενέργειας της άνω γονικής παροχής η παρέχουσα μητέρα ήταν ηλικίας 56 ετών και ο σύζυγός της 57 ετών (γεννηθέντες τα έτη 1935 και 1934 αντίστοιχα), η ίδια είχε εισόδημα από την εργασία της στο εργοστάσιο ποτοποιίας που διατηρούσε με το σύζυγό της και λάμβανε μίσθωμα από την εκμίσθωση καταστήματος (βλ. κατάθεση μάρτυρος ανταποδείξεως στα με αρ. 9623/2010 – 3277/2014 πρακτικά του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς), ενώ ούτε η ίδια ή ο σύζυγός της, που ήταν ήδη συνταξιούχος, αντιμετώπιζαν προβλήματα υγείας. Επιπλέον η παρέχουσα είχε την κυριότητα, κατά ποσοστό 1/3 εξ αδιαιρέτου, των εξής επιπλέον ακινήτων: 1)ενός αγρού με ελαιόδεντρα και πορτοκαλεόδεντρα, έκτασης 7.954 τ.μ. στον οικισμό …. του Δήμου …. Λακωνίας, 2)ενός οικοπέδου, έκτασης 408 τ.μ. στον ως άνω οικισμό, 3)ενός οικοπέδου, έκτασης 1.125 τ.μ. με μία διώροφη κατοικία 85 τ.μ. και μία ισόγεια οικία 140 τ.μ. στην πόλη της …. Λακωνίας, 4)ενός ισογείου καταστήματος, εμβαδού 30,96 τ.μ. στη θέση …….., επί της οδού ….., στον Κορυδαλλό Αττικής και 5)ενός διαμερίσματος, εμβαδού 73,28 τ.μ. του Β’ ορόφου στην ανωτέρω πολυκατοικία στον Κορυδαλλό [βλ. την από 2-6-2015 αγωγή διανομής ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Σπάρτης των ……….. και ……….. κατά της ………… (δικαιοπαρόχου του ενάγοντος) και λοιπών τριών (3) εναγομένων], τα οποία δεν της απέφεραν κάποιο εισόδημα, ενώ ο σύζυγός της και πατέρας της εναγόμενης ήταν επιπλέον κύριος ενός οικοπέδου 162 τ.μ. κειμένου στο Σχιστό Κορυδαλλού. Σημειώνεται ότι, με το με αρ. …../2009 συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Κορυδαλλού …………., που καταρτίσθηκε μεταξύ της εναγόμενης και της άνω αδελφής της έγινε τροποποίηση των όρων της άνω οριζόντιας ιδιοκτησίας και το ποσοστό εξ αδιαιρέτου της εναγόμενης στο δικαίωμα του υψούν περιορίστηκε σ’ αυτό των 25/1000, καθιστώντας αυτό ουσιαστικά χωρίς αντικείμενο. Εξάλλου, η εναγόμενη διατηρούσε σχετικά καλές σχέσεις με τη μητέρα της (ο πατέρας της έπασχε από άνοια) έως περίπου το έτος 2009 – 2010 (βλ. κατάθεση ίδιας μάρτυρος αδελφής της), στενότερες όμως σχέσεις είχε η τελευταία με την οικογένεια της αδελφής της, με την οποία και συγκατοικούσαν στην οικογενειακή πολυκατοικία. Οι σχέσεις της εναγόμενης με τη μητέρα της διαρρήχθηκαν, το Μάϊο του 2010, με την επιδείνωση της κατάστασης της υγείας του πατέρα αυτής, ο οποίος νοσηλεύθηκε σε νοσοκομειακό ίδρυμα (εμφάνισε έντονη υπερτονία με στοιχεία πυραμιδικού τύπου και εξωπυραμιδικού τύπου) και την ανακίνηση από την προσπάθεια της εναγόμενης να αποπερατώσει το ημιτελές ακόμα έως τότε με αρ. 2 διαμέρισμά της, προκειμένου να το εκμισθώσει. Η εναγόμενη επισκεπτόταν ημερησίως τον πατέρα της επί μισή ώρα στο νοσοκομείο, όμως το διάστημα Ιουλίου – Αυγούστου 2010 πήγε κανονικά τις διακοπές της, επικοινωνώντας μόνο τηλεφωνικώς, γεγονός που η μητέρα της δεν θεώρησε επαρκή συμπαράσταση, ενώ η άλλη θυγατέρα της ήταν καθημερινά κοντά τους. Το δε διαμέρισμα της εναγόμενης, η μητέρα της χρησιμοποιούσε, εκτός από αποθηκευτικό χώρο, για να κινείται λίγο υποβασταζόμενος ο σύζυγός της, λόγω της στενότητας του δικού της διαμερίσματος που διέμεναν (των 51 τ.μ. που ήταν ψιλής κυριότητας της εναγόμενης). Την ημέρα που η εναγόμενη επισκέφθηκε τους γονείς της με το σύζυγό της, η μητέρα της πέταξε τα γλυκά που της έφερε η εναγόμενη, αρνήθηκε να της δώσει τα κλειδιά του (ημιτελούς) διαμερίσματος για να εκτελέσει η εναγόμενη εργασίες σ’ αυτό και αντάλλαξαν βαριές κουβέντες. Η εναγόμενη στη συνέχεια, αντικαθιστώντας την κλειδαριά του διαμερίσματός της, αφαίρεσε τα αντικείμενα της μητέρας της από το διαμέρισμά της και τα τοποθέτησε στο διάδρομο, γεγονός που εξόργισε την μητέρα της, η οποία με την από 13-9-2010 εξώδικη δήλωσή της «Εξώδικη διαμαρτυρία μετά προσκλήσεως – Δήλωση ανακλήσεως δωρεάς» ανακάλεσε την επίδικη γονική παροχή, επικαλούμενη ότι είναι δωρεά εξ ολοκλήρου, αναφέροντας ως περιστατικά την αχαριστία της εναγόμενης, τις διαφωνίες με την αδελφή της ως προς την αποκλειστική χρήση της ταράτσας της οικοδομής και την απομάκρυνση των αντικειμένων. Ταυτόχρονα αντικατέστησε τις κλειδαριές της κεντρικής εισόδου αποκλείοντας την πρόσβαση της εναγόμενης στην οικοδομή. Η εναγόμενη αρνήθηκε τα όσα ανέφερε η μητέρα της με την από 27-9-2010 εξώδικη απάντησή της, ισχυριζόμενη ότι η επίδικη παροχή είναι γονική παροχή, η δε συμπεριφορά της δε συνιστούσε αχαριστία. Στη συνέχεια η μητέρα της εναγόμενης και ο πατέρας αυτής άσκησαν στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Πειραιώς την από 20-9-2010 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ……/29-9-2010 αγωγή τους, στρεφόμενη κατά της εναγομένης, που είχε τα ίδια αιτήματα με την κρινόμενη αγωγή, όμως, πριν την εκδίκαση αυτής, απεβίωσαν αντίστοιχα στις 28-2-2013 και 30.4.2013 και τη δίκη συνέχισε ο παρών ενάγων – εκκαλών, ως εκ διαθήκης κληρονόμος της μητέρας της εναγόμενης ………. (με την από 10-6-2012 ιδιόγραφη διαθήκη αυτής που κηρύχθηκε κυρία, σε συνδυασμό με την με αρ. …../12-11-2013 πράξη αποδοχής κληρονομιάς της συμβολαιογράφου Κροκεών ……………, που μεταγράφηκε νόμιμα), η αγωγή δε αυτή απορρίφθηκε ως αόριστη με την με αρ. 216/2016 απόφαση του Εφετείου Πειραιώς. Η εναγόμενη, παρόλο που επί 3 χρόνια σχεδόν δεν είχε καμία επαφή με τους γονείς της, κατόπιν πληροφόρησης από την αδελφή της, επισκεπτόταν καθημερινά τη μητέρα της ενόσω βρισκόταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας από τις 12.2.2013 και ήταν παρούσα στην κηδεία της αυτής. Ωστόσο, υπό τα άνω αποδεικτικά στοιχεία, η επίδικη γονική παροχή δεν αποδείχθηκε ότι έχει εν όλω ή εν μέρει τα στοιχεία δωρεάς. Ειδικότερα, όπως έχει ήδη εκτεθεί κατά το χρόνο διενέργειας αυτής, η εναγόμενη ήταν νέα σε ηλικία, έγγαμη, εργαζόμενη στην Εμπορική Τράπεζα, όμως ήδη έγκυος στο δεύτερο τέκνο της, ώστε να δικαιολογείται η παροχή των άνω περιουσιακών στοιχείων για την οικονομική της αυτοτέλεια και στερέωση της οικογένειάς της. Η μητέρα αυτής, κατά το χρόνο διενέργειας της γονικής παροχής, είχε εισοδήματα και άλλη περιουσία, ενώ ήταν σχετικά νέα σε ηλικία, χωρίς προβλήματα υγείας. Τα επίδικα περιουσιακά στοιχεία δεν υπερέβαιναν σε αριθμό και αξία τα περιουσιακά στοιχεία που είχε λάβει η αδελφή της εναγόμενης 9 χρόνια πριν (το έτος 1982). Ο ενάγων και ήδη εκκαλών υπολογίζει την αξία των επίδικων περιουσιακών στοιχείων που έλαβε η εναγόμενη σε 21.144,53 ευρώ (7.050.000 δρχ.), ενώ την αξία αυτών που έλαβε η αδελφή της σε 12.927,39 ευρώ (4.405.000 δρχ.), όμως ο υπολογισμός των αξιών αυτών (βλ. την από 22.11.2016 τεχνική έκθεση της πολιτικού μηχανικού …………..) έγινε με βάση το χρόνο που έλαβε χώρα η αντίστοιχη περιουσιακή παροχή (1991 – 1982), χωρίς δηλαδή να υπολογισθεί η εύλογη ανατίμηση και των οριζοντίων ιδιοκτησιών της αδελφής της εναγόμενης από το έτος 1982 στο 1991. Αντίθετα, η αδελφή της εναγόμενης είχε λάβει κατά πλήρη κυριότητα (μετά την κατάργηση της προίκας) όλα τα περιουσιακά στοιχεία/οριζόντιες ιδιοκτησίες από την μητέρα της, (κατάστημα, διαμέρισμα και ½ εξ αδιαιρέτου δικαιώματος υψούν) και διέμενε στη μία από αυτές, ενώ η εναγόμενη είχε λάβει τη μία οριζόντια ιδιοκτησία/διαμέρισμα κατά ψιλή κυριότητα και κατά πλήρη κυριότητα την άλλη, η οποία όμως ήταν ημιτελής και δεν μπορούσε να την αξιοποιήσει, ενώ έχει ήδη περιορισθεί πλέον το δικαίωμά της υψούν στο 25% από 50% της αδελφής της. Άλλωστε και η ίδια η αδελφή της, εξεταζόμενη ενόρκως, παραδέχθηκε ότι δεν θεωρεί τον εαυτό της αδικημένο. Κατόπιν αυτών, αφού ληφθεί υπόψη η προαναφερόμενη οικονομική κατάσταση της παρέχουσας και η κοινωνική θέση της κατά τη σύσταση της παροχής των περιουσιακών στοιχείων, καθώς και η οικονομική και οικογενειακή κατάσταση της εναγόμενης και της άλλης θυγατέρας της παρέχουσας, η επίδικη γονική παροχή δεν υπερβαίνει το μέτρο που επιβάλλουν οι περιστάσεις, ώστε ν’ αποτελεί δωρεά. Εκτός όμως αυτών, η συμπεριφορά της εναγόμενης, ενώ δεν ήταν η πρέπουσα απέναντι στην μητέρα και τον πατέρα της, δεν πληροί τις προϋποθέσεις του βαρέως παραπτώματος, με την έννοια της βαριάς αντικοινωνικής συμπεριφοράς και αχαριστίας, που τελέσθηκε με δόλο, καθώς δεν ήταν εντελώς αδιάφορη έναντι των γονέων της, ήταν κατ’ αρχάς εύλογη η αξίωσή της να αποπερατώσει και να αξιοποιήσει την οριζόντια ιδιοκτησία της, μετά δε το περιστατικό που είχε ως συνέπεια την διάρρηξη των σχέσεών της με τη μητέρα της (που οφειλόταν και στην επιμονή της εναγόμενης να προβεί στην αποπεράτωση του διαμερίσματός της τη δεδομένη χρονική στιγμή) και την ανάκληση από αυτή της γονικής παροχής, έστω μετά πληροφόρηση από άλλους συγγενείς, επισκέφθηκε αυτήν πριν αποβιώσει. Με βάση τις παραπάνω παραδοχές, η αγωγή έπρεπε να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη, αφού η δήλωση ανάκλησης της δωρεάς της ………….. δεν παρήγε έννομο αποτέλεσμα. Επομένως και το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την εκκαλουμένη απόφαση του έκρινε το ίδιο, έστω και με πιο συνεπτυγμένη αιτιολογία που συμπληρώνεται με την παρούσα (άρθρο 534 ΚΠολΔ), δεν έσφαλε κατά την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου, ούτε εκτίμησε πλημμελώς τις αποδείξεις και οι σχετικοί λόγοι της έφεσης του ενάγοντος, είναι αβάσιμοι. Κατ’ επέκταση, η έφεση πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη και να επιβληθούν σε βάρος του εκκαλούντος, τα δικαστικά έξοδα της εφεσίβλητης του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας (άρθρα 176 και 183 ΚΠολΔ). Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η εισαγωγή του παραβόλου της έφεσης, που αναφέρθηκε στην αρχή της παρούσας, στο Δημόσιο Ταμείο (άρθρο 495 § 3 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά την έφεση και
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ αυτή κατ’ ουσίαν.
ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος του εκκαλούντος τα δικαστικά έξοδα της εφεσίβλητης του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας, τα οποία ορίζει στο ποσό των εξακοσίων (600) ευρώ.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την εισαγωγή του παραβόλου της έφεσης, που αναφέρθηκε στο σκεπτικό της παρούσας, στο Δημόσιο Ταμείο.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στον Πειραιά, στις 5 Μαρτίου 2020.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 4 Ιουνίου 2020, με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ