Περίληψη
Η γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του, ανήκει στη μητέρα του. Σε περίπτωση αναγνώρισής του από τον πατέρα του, με αίτησή του το δικαστήριο μπορεί να αναθέσει και σ’ αυτόν την άσκηση της γονικής μέριμνας, αποκλειστικά ή από κοινού με την μητέρα. Κατευθυντήρια γραμμή για την άσκηση της γονικής μέριμνας στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων των τέκνων, είναι το αληθινό συμφέρον του τέκνου, ενώ το δικαστήριο έχει καθήκον να σεβαστεί την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσιακής-οικονομικής κατάστασής τους. Κριτήρια για την ρύθμιση από το δικαστήριο της επικοινωνίας του γονέα, που δεν διαμένει με το ανήλικο τέκνο του. Έφεση κατά της απόφασης που εκδόθηκε επί αγωγής ρύθμισης της επικοινωνίας του γονέα με το τέκνο του, δικαιούται να ασκήσει ο ενάγων στην περίπτωση που η ρύθμιση της επικοινωνίας έγινε μεν από το δικαστήριο, αλλά όχι σύμφωνα με τον τρόπο που αυτός διέλαβε στην αγωγή του. Δέχεται έφεση.
Αριθμός 489/2020
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Χρυσούλα Πλατιά, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Τ.Λ.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. Η υπό κρίση από 26.9.2019 (με αριθ. έκθ. κατάθ. ……………/1.10.2019) έφεση του εν μέρει ηττηθέντος ενάγοντος ………. κατά της υπ’ αριθ. 2684/2019 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση (άρθρα 592 επ. ΚΠολΔ) και απέρριψε το κύριο αίτημα της από 19.6.2018 αγωγής του (περί αποκλειστικής επιμέλειας των ανηλίκων τέκνων του), ενώ δέχθηκε εν μέρει το επικουρικό αίτημα της ως άνω αγωγής του (περί ρύθμισης της επικοινωνίας του με τα ανήλικα τέκνα του), έχει ασκηθεί νομοτύπως και εμπροθέσμως, αφού από τα έγγραφα της δικογραφίας δεν προκύπτει επίδοση της εκκαλούμενης απόφασης, ούτε παρήλθε διετία από τη δημοσίευσή της (άρθρα 495 παρ. 1, 2, 511, 513 παρ. 1β, 516 παρ. 1, 517, 518 παρ. 2 του ΚΠολΔ). Η ως άνω έφεση παραδεκτώς εισάγεται προς εκδίκαση ενώπιον του παρόντος αρμοδίου Δικαστηρίου (άρθρο 19 ΚΠολΔ), ενώ, όπως προκύπτει από την σχετική από 1.10.2019 βεβαίωση της Γραμματέως του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, έχει κατατεθεί εκ περισσού από τον εκκαλούντα το αναφερόμενο στο άρθρο 495 παρ. 3 εδ. α΄ ΚΠολΔ, παράβολο των 100 ευρώ, αν και ρητά ήδη ο νόμος εξαιρεί από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου, μεταξύ άλλων, τις οικογενειακές διαφορές του άρθρου 592 αριθ. 3 ΚΠολΔ, όπως είναι η προκείμενη (άρθρο 495 παρ. 3 εδάφ. τελευταίο, ως ισχύει). Πρέπει, επομένως, η έφεση αυτή να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω, κατά την ίδια ως άνω ειδική διαδικασία, ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων της (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ). Σημειώνεται, επίσης, ότι τυγχάνουν εφαρμογής οι νέες διατάξεις του Ν. 4335/2015 κατά το μέρος που τροποποίησαν τις διατάξεις του τρίτου βιβλίου του ΚΠολΔ (άρθρα 495-590 ΚΠολΔ), οι οποίες αφορούν και τα ένδικα μέσα, δεδομένου ότι, κατά την μεταβατική διάταξη του άρθρου ένατου παρ. 2 του ως άνω νόμου, οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται για τα ένδικα μέσα τα κατατιθέμενα από τις 1.1.2016 και εφεξής, όπως συμβαίνει, στην προκείμενη περίπτωση, με την κρινόμενη έφεση.
ΙΙ. Με την από 19.6.2018 (με αριθ. έκθ. κατάθ. ………/26.6.2018) αγωγή του ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου (Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς) ο ενάγων …….. (ήδη εκκαλών) ισχυρίσθηκε ότι, από την εκτός γάμου σχέση που διατηρούσε με την εναγόμενη ….. (ήδη εφεσίβλητη), με την οποία ήδη έχουν διαταραχθεί οι σχέσεις τους, απέκτησε δύο ανήλικα τέκνα, την ……, που γεννήθηκε την 19.8.2012, και τον …….., που γεννήθηκε την 3.4.2015, τα οποία αυτός αναγνώρισε αμέσως, από την κυοφορία τους, ως τέκνα του, με τις αναφερόμενες συμβολαιογραφικές πράξεις. Ζήτησε δε αυτός να ανατεθεί στον ίδιο αποκλειστικά η άσκηση της επιμέλειας των ως άνω ανήλικων τέκνων των διαδίκων, γιατί αυτό επιβάλλει το αληθινό συμφέρον τους για τους λόγους που εκθέτει στην αγωγή του, άλλως να ρυθμιστεί το δικαίωμα επικοινωνίας του με αυτά κατά τον τρόπο που υποδεικνύει στην αγωγή του με την απειλή σε βάρος της εναγόμενης μητέρας τους, προσωπικής κράτησης και χρηματικής ποινής για κάθε παράβαση της απόφασης που θα εκδοθεί. Εξάλλου, με την από 2.7.2018 (με αριθ. έκθ. κατάθ. ………./2.7.2018) αγωγή της ενώπιον του ιδίου πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, η ενάγουσα ….. (ήδη εφεσίβλητη), επικαλούμενη ότι από την εκτός γάμου σχέση που διατηρούσε με τον εναγόμενο …. … (ήδη εκκαλούντα), με τον οποίο ήδη έχουν διαταραχθεί οι σχέσεις τους, απέκτησε τα ανωτέρω δύο ανήλικα τέκνα, ζήτησε, για τους εκτιθέμενους σ’ αυτήν (αγωγή) λόγους, να ανατεθεί στην ίδια αποκλειστικά η επιμέλεια των ως άνω ανηλίκων τέκνων των διαδίκων και να απαγορευθεί στον εναγόμενο να την προσεγγίζει σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων με την απειλή σε βάρος αυτού προσωπικής κράτησης και χρηματικής ποινής για κάθε παράβαση της απόφασης που θα εκδοθεί. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, αφού συνεκδίκασε τις ως άνω αγωγές, εξέδωσε αντιμωλία των διαδίκων, κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση (άρθρα 592 επ. ΚΠολΔ), την υπ’ αριθ. 2684/2019 οριστική απόφασή του, με την οποία, κατ’ αρχήν, απέρριψε την από 2.7.2018 αγωγή της . …………… ως απαράδεκτη α) ως προς το πρώτο αίτημά της περί ανάθεσης σ’ αυτήν της επιμέλειας των τέκνων, λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντός της, αφού αυτή έχει εκ του νόμου την άσκηση της γονικής μέριμνας, στην οποία περιλαμβάνεται και η επιμέλεια, στα εκτός γάμου δύο ανήλικα τέκνα της και β) ως προς το δεύτερο αίτημά της περί απαγόρευσης στον εναγόμενο να την πλησιάζει σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων, αφού αυτό συνιστά ασφαλιστικό μέτρο, που δεν μπορεί να διαταχθεί στο πλαίσιο της τακτικής αγωγής. Στη συνέχεια, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, αφού απέρριψε, ως ουσιαστικά αβάσιμο, το κύριο αίτημα της από 19.6.2018 αγωγής του ………. περί ανάθεσης σ’ αυτόν αποκλειστικά της επιμέλειας των τέκνων των διαδίκων, με την αιτιολογία ότι το αληθινό συμφέρον των ως άνω ανηλίκων τέκνων επιβάλλει να παραμείνει η επιμέλεια αυτών στην εναγόμενη μητέρα τους, δέχθηκε εν μέρει το επικουρικό αίτημα της αγωγής του, ρυθμίζοντας το δικαίωμα επικοινωνίας αυτού με τα δύο ανήλικα τέκνα του, με τον αναφερόμενο σ’ αυτήν (απόφαση) τρόπο (ήτοι χωρίς διανυκτέρευση στην οικία του) και χρονική συχνότητα, με την απειλή σε βάρος της εναγομένης προσωπικής κράτησης και χρηματικής ποινής για κάθε παράβαση της σχετικής διάταξης της απόφασης που θα εκδοθεί. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται ήδη ο ενάγων, με την υπό κρίση έφεσή του για τους διαλαμβανόμενους σ’ αυτήν λόγους, που ανάγονται σε εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και σε πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων, και ζητεί την εξαφάνισή της κατά το μέρος που απέρριψε το κύριο αίτημα της αγωγής του (περί ανάθεσης σ’ αυτόν αποκλειστικά της επιμέλειας των τέκνων των διαδίκων) και επικουρικά την εξαφάνισή της κατά το μέρος που δέχθηκε εν μέρει και όχι καθ’ ολοκληρίαν, το επικουρικό αίτημα της αγωγής του (ως προς την χρονική διάρκεια και συχνότητα της επικοινωνίας του με τα ανήλικα τέκνα του), ώστε να γίνει δεκτή, στο σύνολό της, η ως άνω αγωγή του κατά το κύριο αίτημά της, άλλως κατά το επικουρικό της. Σημειώνεται, ότι, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 516 ΚΠολΔ, έφεση κατά της απόφασης που εκδόθηκε επί αγωγής ρύθμισης της επικοινωνίας του γονέα με το ανήλικο τέκνο του, το οποίο δεν διαμένει μαζί του, δικαιούται να ασκήσει και ο ενάγων στην περίπτωση που η ρύθμιση της επικοινωνίας έγινε μεν από το δικαστήριο, αλλά όχι σύμφωνα με τον τρόπο που αυτός διέλαβε στην αγωγή του ή έγινε υπό όρους με τους οποίους δεν συμφωνεί, καθόσον στην περίπτωση αυτή ο ενάγων θεωρείται ότι ηττήθηκε εν μέρει, αφού το αγωγικό αίτημά του ικανοποιήθηκε εν μέρει (ΑΠ 989/2015, ΕφΑθ 218/2018, ΕφΠειρ 475/2016 όλες δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι η εκκαλούμενη απόφαση κατά τις διατάξεις της που αφορούν την απόρριψη της από 2.7.2018 αγωγής της …………… (ήδη εφεσίβλητης) και την επιβολή της σχετικής δικαστικής δαπάνης για την απόρριψη της αγωγής αυτής, δεν προσβάλλεται με λόγο έφεσης και, συνακόλουθα, δεν μεταβιβάζεται στο παρόν δευτεροβάθμιο δικαστήριο (άρθρο 522 ΚΠολΔ).
III. Κατά το άρθρο 1515 παρ. 1 και 2 ΑΚ, η γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του, ανήκει στη μητέρα του. Σε περίπτωση αναγνώρισής του, αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας, που, όμως, την ασκεί αν έπαυσε η γονική μέριμνα της μητέρας ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους. Με αίτηση του πατέρα το δικαστήριο μπορεί και σε κάθε άλλη περίπτωση, να αναθέσει και σ’ αυτόν την άσκηση της γονικής μέριμνας, αποκλειστικά ή από κοινού με την μητέρα, εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου. Από το συνδυασμό, εξάλλου, των διατάξεων των άρθρων 1510, 1511, 1512, 1513, 1514 και 1518 ΑΚ συνάγεται ότι ως κατευθυντήρια γραμμή για την άσκηση της γονικής μέριμνας στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων των τέκνων και της προσφυγής τους στο δικαστήριο, αλλά και πυρήνας για τον προσδιορισμό της άσκησής της, είναι το αληθινό συμφέρον του τέκνου, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου ως μία ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Για την εξειδίκευση της αόριστης αυτής νομικής έννοιας δεν παρέχονται από το νομοθέτη εκ των προτέρων προσδιοριστικά στοιχεία πέραν από το επιβαλλόμενο στο δικαστή καθήκον να σεβαστεί την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσιακής-οικονομικής κατάστασής τους. Στην δικαστική, συνεπώς, κρίση καταλείπεται ευρύ πεδίο, ώστε, αφού ληφθούν υπόψη όλες οι σχέσεις και οι περιστάσεις, να καταλήξει σε ρύθμιση τέτοια, που να εξυπηρετείται καλύτερα το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου. Κρίσιμα προς τούτο στοιχεία είναι, μεταξύ άλλων, η καταλληλότητα του ή των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγώγησης και της περίθαλψης του ανηλίκου τέκνου, και οι έως τότε δεσμοί του τέκνου με τους γονείς του. Αυτό δε ισχύει, ανεξάρτητα από την υπαιτιότητα των γονέων ως προς τη διακοπή της συμβίωσης. Η άποψη, ότι η γονική μέριμνα των μικρής ηλικίας τέκνων πρέπει να ανατίθεται στη μητέρα τους, λόγω του ότι έχουν ανάγκη της μητρικής στοργής και ιδιαίτερων περιποιήσεων, εξακολουθεί να ισχύει, κατά τις νεότερες ιατρικές παιδαγωγικές και ψυχολογικές έρευνες, τουλάχιστον για τη νηπιακή ηλικία, για την οποία αναγνωρίζεται σαφής βιοκοινωνική υπεροχή στη μητέρα, ενώ για το μεταγενέστερο χρόνο αναγνωρίζεται ο σοβαρός ρόλος του πατέρα στην όλη διαμόρφωση των διαπροσωπικών σχέσεων του τέκνου. Τέλος, το συμφέρον του τέκνου λαμβάνεται υπό ευρεία έννοια, προς διαπίστωση δε της συνδρομής του εξετάζονται πάντα τα επωφελή και πρόσφορα για τον ανήλικο στοιχεία και περιστάσεις, ενώ για την εξειδίκευσή του σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, εκτιμώνται από το δικαστήριο τα περιστατικά που αποδείχθηκαν, με βάση αξιολογικά κριτήρια, τα οποία αντλούνται από τους κανόνες της λογικής και κοινής πείρας, λαμβάνοντας υπόψη, σχετικά με το πρόσωπο του ανηλίκου, και τα πορίσματα της ψυχολογίας (ΑΠ 1286/2018, ΑΠ 1132/2017, ΑΠ 550/2017 όλες δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 1520 του ΑΚ, ο γονέας, με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, διατηρεί δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας με αυτό και, στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων του ανηλίκου ως προς την άσκηση του δικαιώματος αυτού, το Δικαστήριο καθορίζει τον τρόπο κατά τον οποίο θα γίνεται η επικοινωνία. Η επικοινωνία αυτή ρυθμίζεται από το Δικαστήριο ομοίως με γνώμονα πάντοτε το συμφέρον του τέκνου, ανάλογα με τις συνθήκες της συγκεκριμένης περίπτωσης, με συνεκτίμηση των πραγματικών περιστατικών που προκύπτουν με βάση αξιολογικά κριτήρια, αντλούμενα από τους κανόνες της λογικής και τα διδάγματα της κοινής πείρας, λαμβάνοντας υπόψη και τα πορίσματα της εξελικτικής ψυχολογίας και παιδοψυχιατρικής (ΑΠ 58/2017, ΑΠ 851/2015, ΑΠ 989/2015 όλες δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Επομένως το Δικαστήριο, όταν ρυθμίζει την άσκηση του δικαιώματος της προσωπικής επικοινωνίας, κατόπιν άσκηση αγωγής πάντοτε από τον γονέα που δεν ασκεί την γονική μέριμνα ή δεν διαμένει μαζί με το τέκνο, πρέπει να προβαίνει, ενόψει των πραγματικών περιστατικών που προκύπτουν στη συγκεκριμένη υπόθεση και του καλώς εννοουμένου συμφέροντος του ανηλίκου, στην αιτούμενη ρύθμιση της προσωπικής επικοινωνίας, λαμβάνοντας υπόψη του τις προκύπτουσες συντρέχουσες συνθήκες και καθορίζοντας τον τρόπο και το χρόνο, κατά τον οποίο θα ασκείται το δικαίωμα αυτό εκ μέρους του γονέα. Εξάλλου, η επικοινωνία γονέα-τέκνου στοχεύει στη διατήρηση του δεσμού ανάμεσα στα δύο μέρη, στην ψυχοσωματική ανάπτυξη του τέκνου και την απάμβλυνση των συνεπειών της ανώμαλης εξέλιξης της συμβίωσης και των σχέσεων των γονέων, ενώ είναι τρόπος έκφρασης αισθημάτων αγάπης, ενδιαφέροντος και στοργής προς το τέκνο, τα οποία το τελευταίο απολαμβάνει από την επικοινωνία αυτή (ΕφΑθ 218/2018, ΕφΑθ 500/2018 και ΕφΠειρ 475/2016 όλες δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
IV. Από την επανεκτίμηση της ένορκης κατάθεσης της μάρτυρος, …………, που εξετάσθηκε στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου με επιμέλεια της εναγομένης και από την χωρίς όρκο εξέταση του ενάγοντος, …….., στο ίδιο Δικαστήριο, με το σύστημα της φωνοληψίας (άρθρο 256 παρ. 3 ΚΠολΔ), οι οποίες (κατάθεση και εξέταση) περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του ως άνω Δικαστηρίου, από τις προσκομιζόμενες με επίκληση από τον εκκαλούντα με αριθμούς ……../6.11.2018 ένορκες βεβαιώσεις των …….., αντίστοιχα, ενώπιον της συμβολαιογράφου Πειραιώς, ………, οι οποίες έχουν ληφθεί κατόπιν νόμιμης και εμπρόθεσμης, κατ’ άρθρα 421 και 422 (σε συνδ. με 591 παρ. 1) του ΚΠολΔ, κλήτευσης της αντιδίκου του (βλ. την υπ’ αριθ. ….΄/1.11.2018 έκθεση επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή του Εφετείου Αθηνών, ………..), από τα έγγραφα, που οι διάδικοι επικαλούνται και προσκομίζουν νομίμως είτε προς άμεση απόδειξη είτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων (σημειώνεται ότι η τυχόν αναφορά κατωτέρω ορισμένων από τα έγγραφα αυτά είναι απλώς ενδεικτική), μεταξύ των οποίων (εγγράφων) περιλαμβάνονται και οι προσκομιζόμενες από τον εκκαλούντα ένορκες βεβαιώσεις που λήφθηκαν στο πλαίσιο προγενέστερης μεταξύ των διαδίκων δίκης ασφαλιστικών μέτρων, καθώς και από την επισκόπηση των προσκομιζόμενων φωτογραφιών, των οποίων η γνησιότητα δεν αμφισβητείται (άρθρα 444 παρ. 1γ΄, 448 παρ. 2, 457 παρ. 4 ΚΠολΔ), σε συνδυασμό και με τα διδάγματα της κοινής πείρας, που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως (άρθρο 336 παρ. 4 ΚΠολΔ), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο ενάγων ……. (ήδη εκκαλών) και η εναγόμενη ……… (ήδη εφεσίβλητη) από το έτος 2012 ήταν σε ελεύθερη συμβίωση χωρίς γάμο, συγκατοικώντας στο διαμέρισμα, ιδιοκτησίας αυτού, στον …… (επί της οδού …….). Από τη σχέση τους αυτή απέκτησαν δύο ανήλικα τέκνα, την ……. και τον …….., ηλικίας ήδη 8 και 5 ετών αντίστοιχα, αφού γεννήθηκαν η πρώτη την 19.8.2012 και ο δεύτερος την 3.4.2015. Τα ανωτέρω τέκνα αναγνώρισε εκουσίως ο πατέρας τους (ενάγων) αμέσως, από την κυοφορία τους, με τις συμβολαιογραφικές πράξεις με αριθμούς …/10.8.2012 και …/30.3.2015 των συμβολαιογράφων Πειραιώς, ……., και Νίκαιας, …….., αντίστοιχα. Ωστόσο, οι σχέσεις των διαδίκων άρχισαν να διαταράσσονται από την Άνοιξη του έτους 2015, οπότε, μετά την γέννηση του δεύτερου τέκνου τους, άρχισαν μεταξύ τους διαπληκτισμοί και επεισόδια, τα οποία συνεχίστηκαν με μεγαλύτερη ένταση, με αποτέλεσμα να διακοπεί η συμβίωσή τους τον Μάρτιο του έτους 2018, όταν η εναγομένη αποχώρησε από την οικία του συντρόφου της (ενάγοντος), παίρνοντας μαζί της και τα δύο ανήλικα τέκνα τους, με τα οποία και εγκαταστάθηκε στην κατοικία των γονέων της στον Πειραιά. Μετά τη διάσπαση της συμβίωσης των διαδίκων, τα ανήλικα διαμένουν συνεχώς μαζί με τη μητέρα τους, η οποία, όπως εκτέθηκε στη νομική σκέψη στην αρχή της προηγούμενης παραγράφου, έχει εκ του νόμου την άσκηση του δικαιώματος της γονικής μέριμνάς τους, με συνέπεια αυτή να ασκεί την επιμέλεια του προσώπου τους. Καθ’ όλο το ανωτέρω χρονικό διάστημα η ενάγουσα επέδειξε και συνεχίζει να επιδεικνύει αμέριστη αγάπη και στοργή για τα τέκνα της, ενδιαφέρον για την ικανοποίηση των αναγκών τους, καθώς και ικανότητα για την ανατροφή τους και τη σωστή ανάπτυξή τους, παρέχοντας σ’ αυτά ένα ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον με υποστήριξη και φροντίδα, τόσο της ίδιας, όσο και των γονέων της, µε τους οποίους αυτή συγκατοικεί. Εξάλλου, δεν αποδείχθηκε, από οιοδήποτε αποδεικτικό στοιχείο, ότι αυτή παραβαίνει τα καθήκοντα που της επιβάλλει το λειτούργημά της για την επιμέλεια του προσώπου των ανήλικων τέκνων της, ότι δεν είναι σε θέση να την ασκήσει κατά τον προσήκοντα τρόπο και ότι η συμπεριφορά της δημιουργεί συνθήκες ακατάλληλες για την ομαλή και σύμφωνη με το συμφέρον των ανηλίκων ανατροφή και ανάπτυξή τους, παρά τον περί του αντιθέτου αβάσιμο ισχυρισμό του ενάγοντος, τον οποίο επαναφέρει με σχετικό λόγο της έφεσής του. Ενόψει των ανωτέρω αποδειχθέντων πραγματικών περιστατικών, το Δικαστήριο, με αποκλειστικό γνώμονα το αληθινό συμφέρον των ως ανηλίκων τέκνων των διαδίκων, όπως το καθορίζουν οι βιοτικές και ψυχικές ανάγκες τους και η ηλικία τους κατά τα εκτιθέμενα στη νομική σκέψη στην αμέσως προηγούμενη παράγραφο, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη την μικρή ηλικία των τέκνων αυτών (ήδη 8 και 5 ετών αντίστοιχα), τα οποία έχουν ανάγκη της καθημερινής φροντίδας και στοργής της μητέρας τους, εκτιμά ότι δεν πρέπει να επέλθει μεταβολή ως προς την άσκηση της επιμέλειας αυτών. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο, με την εκκαλούμενη απόφασή του, απέρριψε, ως ουσιαστικά αβάσιμο, το κύριο αίτημα της από 19.6.2018 αγωγής του …….. περί ανάθεσης σ’ αυτόν αποκλειστικά της επιμέλειας των εν λόγω ανηλίκων τέκνων, δεν έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων και τα αντίθετα υποστηριζόμενα από τον ενάγοντα με τον σχετικό (πρώτο) της υπό κρίση έφεσής του, τυγχάνουν αβάσιμα και απορριπτέα.
Περαιτέρω ο ενάγων-πατέρας, που δεν διαμένει με τα ως άνω τέκνα του, πρέπει και δικαιούται να απολαμβάνει του αυστηρώς προσωποπαγούς και ανταποκρινόμενου στη φυσική ανάγκη αμοιβαίας στοργής και αγάπης, δικαιώματος επικοινωνίας με τα εν λόγω ανήλικα τέκνα του, λαμβανομένου υπόψη και του ότι, όπως εκτέθηκε στην ίδια ως άνω νομική σκέψη, οι ιατρικές και ψυχολογικές επιστημονικές έρευνες, ενώ τονίζουν τη σαφή βιοκοινωνική υπεροχή της μητέρας κατά τα πρώτα έτη της ζωής του τέκνου, υπογραμμίζουν εξίσου το ρόλο του πατέρα στην πληρέστερη διαμόρφωση των διαπροσωπικών σχέσεων αυτού (τέκνου). Αποτελεί, δηλαδή, γεγονός ότι απαραίτητη προϋπόθεση της ομαλής ψυχοσωματικής ανάπτυξής των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων είναι η παρουσία και των δύο γονέων τους στη ζωή τους και δεν είναι προς το συμφέρον τους η αποξένωσή τους από τον πατέρα του, εφόσον βεβαίως δεν υφίσταται κάποιος κίνδυνος για τη συναισθηματική ισορροπία και την ψυχική υγεία αυτών. Επιπλέον, ο ενάγων δείχνει την (μεγάλη) επιθυμία του να επικοινωνεί µε τα ως άνω ανήλικα τέκνα του και να αναπτύξει ψυχικό και συναισθηματικό δεσμό μαζί τους, έχει δε τη διάθεση και τη δυνατότητα να φροντίζει και να περιποιείται τα ανήλικα κατά το χρόνο επικοινωνίας του µε αυτά, συνεπικουρούμενος από τη μητέρα του, η οποία διαμένει σε γειτονική οικία. Σημειώνεται δε ότι ως προς το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας του ενάγοντος, η εναγομένη δεν προβάλλει αντίρρηση για το δικαίωμά του αυτό και δεν αμφισβητεί την αναγκαιότητα της προσωπικής του επικοινωνίας µε τα ανήλικα τέκνα τους, αλλά αντιτίθεται στη διανυκτέρευση των τέκνων στην οικία του ενάγοντος, λόγω της μικρής τους ηλικίας, αλλά και λόγω των μεταξύ των διαδίκων τεταμένων σχέσεων, ενώ αντιτίθεται και στον εν γένει χρόνο αυτής (επικοινωνίας). Σημειώνεται, πάντως, ότι αμφότεροι οι διάδικοι, των οποίων οι σχέσεις είναι εξαιρετικά τεταμένες, δεν πρέπει να καθιστούν τα τέκνα τους αποδέκτες των προβλημάτων τους, ούτε να τα αναμειγνύουν στις προσωπικές τους έριδες, αλλά οφείλουν να τα διαπαιδαγωγούν αμφότεροι κατά τρόπο, ώστε να τρέφουν αισθήματα σεβασμού και αγάπης εξίσου και προς τους δύο γονείς τους, μετά των οποίων συνδέονται με άρρηκτο φυσικό δεσμό. Επομένως, για να αναπτυχθεί, διατηρηθεί και να ενισχυθεί ο ψυχικός δεσμός των ανηλίκων µε τον πατέρα τους, να καλλιεργηθούν αμοιβαία μεταξύ τους αισθήματα στοργής και αγάπης, να διατηρηθεί ο συγγενικός δεσμός και να µην αποξενωθεί ο πατέρας των ανηλίκων από αυτά, πρέπει να ρυθμιστεί το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας του µε αυτά µε τον τρόπο που προκρίνεται από το Δικαστήριο τούτο ως ο πλέον πρόσφορος για το συμφέρον των ανηλίκων τρόπος και χρόνος επικοινωνίας. Εξάλλου, από την εν λόγω επικοινωνία δεν αποδείχθηκε ότι θα υπάρξει κάποιος κίνδυνος για τη συναισθηματική ισορροπία και την ψυχική υγεία των ανηλίκων, αλλά, αντιθέτως, η προσωπική επικοινωνία του πατέρα µε τα ανήλικα θα συντελέσει, όπως προαναφέρθηκε, στην ομαλή ψυχοσωματική ανάπτυξη αυτών και στην ανάδειξη της προσωπικότητάς τους, καθόσον έχουν ανάγκη, ιδίως κατά την ως άνω ηλικία τους κατά την οποία διαμορφώνονται τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητάς τους, της παρουσίας και των δύο γονέων τους, ανεξαρτήτως από τις όποιες διαφορές έχουν αυτοί μεταξύ τους, ώστε να εξασφαλιστεί κυρίως η ισόρροπη και υγιής ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Ωστόσο, ενόψει της μικρής του ηλικίας των τέκνων (8 και 5 ετών), της ανάγκης σταθερού προγράμματος, της εξασφάλισης του αισθήματος ασφάλειάς τους, της ανάγκης σταδιακής προσαρμογής αυτών στο περιβάλλον του πατέρα τους, το Δικαστήριο κρίνει, ότι ο ενάγων πρέπει να ασκεί το δικαίωμα της προσωπικής του επικοινωνίας µε τα ως άνω ανήλικα τέκνα του, που διαμένουν με τη μητέρα του (άρθρο 1520 ΑΚ), ο οποίος ενδείκνυται από τη στάθμιση των εκατέρωθεν συμφερόντων, και ιδίως του συμφέροντος των ανηλίκων, ως εξής: α) καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ 19.00 έως 19.30, β) κάθε Τετάρτη, από ώρα 17.30 έως ώρα 20.30, γ) κάθε πρώτο και τρίτο Σαββατοκύριακο εκάστου μηνός από ώρα 10.00 του Σαββάτου έως ώρα 18.00 της Κυριακής (σημειώνεται ότι στις ως άνω υπό στοιχείο β΄ και γ΄ περιπτώσεις η επικοινωνία θα αργεί κατά την περίοδο των εορτών και την περίοδο των θερινών διακοπών του ανηλίκου µε τη μητέρα του και εφόσον συμπίπτουν µε τις ως άνω ημέρες, καθόσον η επικοινωνία του ενάγοντος κατά την περίοδο αυτή καθορίζεται ως κατωτέρω αναφέρεται), δ) κατά τις εορτές του Πάσχα, για µεν τα έτη που λήγουν σε μονό αριθμό από ώρα 10.00 της Μεγάλης Πέμπτης έως ώρα 18.00 της Τρίτης της Διακαινησίμου, για δε τα έτη που λήγουν σε ζυγό αριθμό από ώρα 10.00 της Τρίτης της Διακαινησίμου έως ώρα 18.00 της Κυριακής του Θωμά, ε) κατά τις εορτές των Χριστουγέννων-Νέου Έτους, για µεν τα έτη που λήγουν σε μονό αριθμό από ώρα 10.00 της παραμονής των Χριστουγέννων έως ώρα 18.00 της 29ης Δεκεμβρίου, για δε τα έτη που λήγουν σε ζυγό αριθμό από ώρα 10.00 της παραμονής του Νέου Έτους έως ώρα 18.00 της 5ης Ιανουαρίου και στ) κατά τη διάρκεια του θέρους, για μεν τα έτη που λήγουν σε μονό αριθμό από ώρα 10.00 της 10ης Ιουλίου έως ώρα 19.00 της 18ης Ιουλίου, για δε τα έτη που λήγουν σε ζυγό αριθμό από ώρα 10.00 της 10ης Αυγούστου έως ώρα 19.00 της 18ης Αυγούστου. Ο ενάγων θα παραλαμβάνει αυτός προσωπικά τα ανήλικα τέκνα του από την οικία της εναγομένης κατά την αφετηρία ώρα και ο ίδιος θα τα επιστρέφει σε αυτήν κατά τη λήξη του χρόνου εκάστης επικοινωνίας. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο ρύθμισε διαφορετικά το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας του ενάγοντος με τα δύο ανήλικα τέκνα των διαδίκων, έσφαλε εν μέρει στην κρίση του, σχετικά με την χρονική διάρκεια και συχνότητα της επικοινωνίας του με αυτά, όπως βάσιμα υποστηρίζει αυτός (ενάγων) με τον σχετικό (επικουρικό) δεύτερο λόγο της έφεσής του.
Κατόπιν αυτών, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση έφεση του ενάγοντος ………, ως βάσιμη κατ’ ουσίαν, και να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση κατά το μέρος που εκδίκασε το επικουρικό αίτημα της από 19.6.2018 αγωγής του. Ακολούθως, αφού διακρατηθεί η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο (άρθρο 535 παρ. 1 ΚΠολΔ) και ερευνηθεί η ως άνω αγωγή του κατά το επικουρικό αίτημά της, πρέπει αυτό να γίνει εν μέρει δεκτό και να ρυθμιστεί το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας του ενάγοντος με τα ανήλικα τέκνα του, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στο διατακτικό της παρούσας. Ακόμη, πρέπει να απειληθεί σε βάρος της εναγομένης, προσωπική κράτηση και χρηματική ποινή για κάθε παράβαση της διάταξης περί επικοινωνίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο διατακτικό. Επίσης, λόγω της νίκης του εκκαλούντος, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή σ’ αυτόν του παραβόλου των εκατό (100) ευρώ, που κατέθεσε με το με αριθμό κωδικού ………../2019 ηλεκτρονικό παράβολο του Δημοσίου σε συνδυασμό με την από 30.9.2019 απόδειξη πληρωμής παραβόλου της Εθνικής Τράπεζας (άρθρο 495 παρ. 4 εδ. ε΄ ΚΠολΔ). Τέλος, τα δικαστικά έξοδα και των δύο βαθμών δικαιοδοσίας πρέπει να συμψηφιστούν, στο σύνολό τους, μεταξύ των διαδίκων, λόγω της εν μέρει νίκης και ήττας εκάστου αυτών (άρθρα 178, 183 και 191 παρ. 2 του ΚΠολΔ), όπως ειδικότερα αναφέρεται στο διατακτικό της παρούσας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά και κατ’ ουσίαν την από 26.9.2019 (με αριθ. έκθ. κατάθ. ……………/2019) έφεση του ………
Εξαφανίζει την εκκαλούμενη υπ’ αριθ. 2684/2019 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, κατά το μέρος που εκδίκασε το επικουρικό αίτημα της από 19.6.2018 (με αριθ. έκθ. κατάθ. ………../26.6.2018) αγωγής του ………. καθώς και κατά τη διάταξή της περί των δικαστικών εξόδων επί της ως άνω αγωγής.
Διακρατεί την υπόθεση και δικάζει επί της ανωτέρω αγωγής κατά το επικουρικό αίτημά της.
Απορρίπτει ό,τι κρίθηκε απορριπτέο.
Δέχεται εν μέρει αυτήν κατά το επικουρικό αίτημά της.
ΡΥΘΜΙΖΕΙ το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας του ενάγοντος, …….., με τα ανήλικα τέκνα του, …….. και ………, ως ακολούθως: α) καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ 19.00 έως 19.30, β) κάθε Τετάρτη, από ώρα 17.30 έως ώρα 20.30, γ) κάθε πρώτο και τρίτο Σαββατοκύριακο εκάστου μηνός από ώρα 10.00 του Σαββάτου έως ώρα 18.00 της Κυριακής, δ) κατά τις εορτές του Πάσχα, για µεν τα έτη που λήγουν σε μονό αριθμό από ώρα 10.00 της Μεγάλης Πέμπτης έως ώρα 18.00 της Τρίτης της Διακαινησίμου, για δε τα έτη που λήγουν σε ζυγό αριθμό από ώρα 10.00 της Τρίτης της Διακαινησίμου έως ώρα 18:00 της Κυριακής του Θωμά, ε) κατά τις εορτές των Χριστουγέννων-Νέου Έτους, για µεν τα έτη που λήγουν σε μονό αριθμό από ώρα 10.00 της παραμονής των Χριστουγέννων έως ώρα 18.00 της 29ης Δεκεμβρίου, για δε τα έτη που λήγουν σε ζυγό αριθμό από ώρα 10.00 της παραμονής του Νέου Έτους έως ώρα 18.00 της 5ης Ιανουαρίου και στ) κατά τη διάρκεια του θέρους, για μεν τα έτη που λήγουν σε μονό αριθμό από ώρα 10.00 της 10ης Ιουλίου έως ώρα 19.00 της 18ης Ιουλίου, για δε τα έτη που λήγουν σε ζυγό αριθμό από ώρα 10.00 της 10ης Αυγούστου έως ώρα 19:00 της 18ης Αυγούστου. Ο ενάγων θα παραλαμβάνει αυτός προσωπικά τα ανήλικα τέκνα του από την οικία της εναγομένης κατά την αφετηρία ώρα και ο ίδιος θα τα επιστρέφει σε αυτήν κατά τη λήξη του χρόνου εκάστης επικοινωνίας.
Απειλεί σε βάρος της εναγομένης προσωπική κράτηση διάρκειας ενός (1) μηνός και χρηματική ποινή, ποσού τριακοσίων (300) ευρώ, για κάθε παράβαση της αμέσως προηγούμενης διάταξης
Διατάσσει την επιστροφή στον εκκαλούντα του κατατεθέντος απ’ αυτόν παραβόλου των εκατό (100) ευρώ, που αναφέρεται στο σκεπτικό.
Συμψηφίζει, στο σύνολό τους, τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 15 Ιουλίου 2020 χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ