Αριθμός 605/2020
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Φωτεινή Μάμαλη, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Τ.Λ..
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Προκειμένου περί απαλλοτριώσεων για την εφαρμογή σχεδίων πόλεων, χρόνος κήρυξής τους θεωρείται εκείνος κατά τον οποίο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το διάταγμα που εγκρίνει το αντίστοιχο ρυμοτομικό σχέδιο, όπως συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 2, 30, 32 και 34 του ν.δ της 17.7.1923 περί σχεδίων πόλεων και κομών, 1 και 2 του ν. 5269/1931 (όπως ερμηνεύθηκαν με το ν. 1740/1951), 7 παρ. 1 και 43 παρ. 4 του ν. 1731/1939, ήδη δε ρητώς ορίζεται στο άρθρο 5 παρ. 4 του ν.δ 1003/1971 «περί ενεργού πολεοδομίας» ΑΠ 1394/1999 ΕλλΔνη 2000.355 – βλ. Β.Τσούμας «Αναγκαστική Απαλλατρίωση» έκδ.2007, αρ.περιθ. 528, σ.304). Ο καθορισμός ακινήτων ως κοινοχρήστων χώρων με πράξη έγκρισης, αναθεώρησης, τροποποίησης και επέκτασης ρυμοτομικού σχεδίου ή, εφόσον, πρόκειται για πολεοδόμηση κατά το σύστημα του ν. 1337/1983, με την έγκριση πολεοδομικής μελέτης, ισοδυναμεί με κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των χώρων αυτών (ΑΠ 479/2017, ΟλΣτΕ 603/2008, ΣτΕ 1731/2012 ΤΝΠ-ΝΟΜΟΣ). Η ρυμοτομική απαλλοτρίωση με το καθεστώς του ν.δ 1923 (άρθρο 2 παρ. 1α και άρθρα 32 έως 34 του ν.δ 1923, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν ,άρθρα 2 παρ. 1 και 4 και άρθρο 6 παρ. 1 έως 3 του ν.5269/1931 του κατ’ εξουσιοδότηση του ν. 5269/1931 εκδοθέντος β.δ 7/12 Μαΐου 1936 περί εκτελέσεως της παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 5269/1931), κατά την πάγια ακυρωτική νομολογία κηρύσσεται με τη δημοσίευση στο ΦΕΚ (τεύχος Δ΄ Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων) του σχετικού Προεδρικού (παλαιότερα βασιλικού) Διατάγματος τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου και όχι με την Πράξη Τροποποίησης και Αναλογισμού Ακινήτων (άρθρα 42 επ.ν.δ 1923), η οποία αποτελεί μέρος της διαδικασίας συντέλεσης της απαλλοτρίωσης των ρυμοτομούμενων, αλλά και των προσκυρωμένων τμημάτων και δεν δημοσιεύεται στο ΦΕΚ (βλ. ΑΠ 86/1988 ΕλλΔνη 1988.1589, ΑΠ 67/1981 ΕΕΝ 1981.866, ΑΠ 1612/1980 ΕΕΝ 1981.588, ΑΠ 51/1963 ΝοΒ 1963.732, ΑΠ 376/1959 ΝοΒ 1959.1238, βλ. Κ. Χορομίδη, «Η Αναγκαστική Απαλλοτρίωση» Δ΄ έκδ. [2008], παρ. 40, σ.404-405). Η απαλλοτρίωση κηρύσσεται με τη δημοσίευση στο ΦΕΚ της πράξης κήρυξης και στην προκειμένη περίπτωση του διατάγματος που εγκρίνει ή τροποποιεί το πολεοδομικό σχέδιο, ενώ η πράξη της Διοίκησης για την τακτοποίηση των οικοπέδων και τον αναλογισμό των αποζημιώσεων και η πράξη που τις επικυρώνει δεν δημοσιεύονται στο ΦΕΚ. Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη στη νομολογία, ότι η απαλλοτρίωση κηρύσσεται με το εγκριτικό ή τροποποιητικό διάταγμα της ρυμοτομίας, το μεγαλύτερο μέρος των απαλλοτριώσεων αυτών με το καθεστώς του άρθρου 31 παρ. 2 του ν.δ 797/1971 διεπόταν από την αναχρονιστική διαδικασία καθορισμού της αποζημίωσης του ΚωδΑνΑ-παλλ (α.ν 1731/1939). Με το άρθρο 29 του ν. 2882/2001 οι πολεοδομικές απαλλοτριώσεις οποτεδήποτε και αν κηρύχθηκαν, ως προς τη διαδικασία καθορισμού της αποζημίωσης διέπονται από τις διατάξεις αυτού (βλ. Κ. Χορομίδη, ό.π, παρ. 40, σ.405-406). Οι απαλλοτριώσεις για πολεοδομικούς λόγους για την εφαρμογή δηλαδή του σχεδίου πόλης διέπονται από το ν.δ 17.7/16.8.1923 «περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του κράτους κλπ», το οποίο όμως ρυθμίζει σαφώς τα σχετικά θέματα. Η διαδικασία κήρυξης των πολεοδομικών απαλλοτριώσεων και σύνταξης της πράξης τακτοποίησης και αναλογισμού ενεργείτο σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1, 2, 3, 30, 32, 34, 42, 43, 45, 46 και 47 του παραπάνω ν.δ 17.7/16.8.1923, όπως αυτό τροποποιήθηκε. Μετά το ν. 1337/1983, η ίδρυση, επέκταση ή τροποποίηση των οικιστικών περιοχών γινόταν με π.δ που ενέκρινε την πολεοδομική μελέτη (άρθρα 6, 7 του ν.1337/1983 – βλ. Κ. Χορομίδη, ό.π, παρ. 40, σ.408). Πλέον τα άρθρα 2, 3, 5, 6, και 7 του ν. 1337/1983 καταργήθηκαν με το άρθρο 13β παρ. 1α του ν.4269/2014 (ΦΕΚ 142 Α/28.6.2014), με την επιφύλαξη των ειδικότερων διατάξεων του αυτού νόμου [4269/2014]. Η Πράξη Τακτοποίησης και Αναλογισμού Ακινήτων αντικαταστάθηκε από την Πράξη Εφαρμογής (άρθρο 12 ν. 1337/1983), που αποτελεί τη σχεδιαστική προϋπόθεση της πραγμάτωσης του οικιστικού δικαίου, αποβλέπει στο να συγκεράσει τα αντιτιθέμενα συμφέροντα, δεν έχει αποσπασματικό χαρακτήρα, δεν αναφέρεται σε μερικές ή σε μια ιδιοκτησία, σε αντίθεση με την Πράξη Τακτοποίησης και Αναλογισμού της νομοθεσίας περί σχεδίων πόλεων κλπ, αλλά αφορά μια περιοχή, μια ενότητα, στηριζόμενη στη σχετική πολεοδομική μελέτη των άρθρων 43, 44 και 215 του Κώδικα Βασιλικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (άρθρα 6 και 7 του ν. 1337/1983 – βλ. Κ. Χορομίδη, ό.π, παρ. 40, σ. 414-415). Η απόφαση για την κήρυξη της απαλλοτρίωσης αποκτά ισχύ κατά το άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 2882/2001 από τη δημοσίευση της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αυτός είναι και ο τρόπος δημοσιότητας της απαλλοτρίωσης που κηρύσσεται. Η δημοσίευση κάθε διοικητικής πράξης που αφορά την κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, όπως και κάθε άλλης πράξης που ορίζει ο νόμος, μέχρι την πλήρη συντέλεσή της με παρακατάθεση ή καταβολή της αποζημίωσης, καθώς επίσης και η δημοσίευση των πράξεων που εκδίδονται για την εφαρμογή των διατάξεων της πολεοδομικής νομοθεσίας (εκτός από την Πράξη Τακτοποίησης και Αναλογισμού και την Πράξη Εφαρμογής που δεν δημοσιεύονται στο ΦΕΚ), γίνεται σύμφωνα με επιταγή του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και πιο συγκεκριμένα καταχωρίζονταν σε ειδικό τεύχος της με τον τίτλο «Τεύχος Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Πολεοδομικών Θεμάτων (τεύχος Α.Α.Π)» (βλ. Κ. Χορομίδη, ό.π παρ. 41 σ. 429). Περαιτέρω, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 19 του ν. 2882/2001, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 11 του άρθρου 76 του ν. 4146/2013 [ΦΕΚ 90 Α/18.4.2013] «(παρ. 1) Αρμόδιο να προσδιορίσει προσωρινώς την αποζημίωση είναι το μονομελές εφετείο, στην περιφέρεια του οποίο βρίσκεται η απαλλοτριούμενο έκταση ή το μεγαλύτερο μέρος αυτής (παρ. 2) Το μονομελές εφετείο αποφαίνεται ύστερα από αίτηση κάθε ενδιαφερόμενου, που κατατίθεται στον γραμματέα του». Η διάταξη του ανωτέρω εδαφίου εφαρμόζεται και στις απαλλοτριώσεις για τις οποίες δεν έχει δημοσιευθεί η κήρυξη αυτών κατά τη δημοσίευση του παρόντος. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν.2882/2001, όπως είχε τροποποιηθεί με το άρθρο 123 του ν. 4070/2012 [ΦΕΚ 82 Α] και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 26 παρ. 1 ν. 4122/2013 [ΦΕΚ 42 Α/19.2.2013] «…4.Όλες οι παραπάνω αποφάσεις κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απαλλοτρίωση θεωρείται ότι κηρύχθηκε από τη δημοσίευση αυτή». Σύμφωνα με τα παραπάνω το μονομελές εφετείο είναι αρμόδιο πλέον να καθορίσει προσωρινή τιμή μονάδας σε απαλλοτριώσεις που κηρύχθηκαν και δημοσιεύθηκαν μετά την έναρξη της ισχύος του νόμου 4146/2013, δηλαδή μετά την 18.4.2013, καθώς και σε αυτές οι οποίες δεν είχαν δημοσιευθεί κατά την 18.4.2013 και επομένως δεν εφαρμόζονται στις απαλλοτριώσεις των οποίων η κήρυξη είχε ολοκληρωθεί με τη δημοσίευσή τους στην ΕτΚ πριν από την ημερομηνία αυτή (Εφ.Πειρ. 227/2018, Εφ.Πατρών 317/2017 δημ.ΝΟΜΟΣ, ΜΕφΘες 412/2015 ΕλλΔνη 2015.1065, ΜΕφΠειρ 580/2015 ΤΝΠ-ΝΟΜΟΣ, ΕφΘες 389/2014 ΧρΙΔ 2014.523). Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 46 ΚΠολΔ, που έχει, κατ’ άρθρ 18 παρ. 1β του ν. 2882/2001, εφαρμογή και στην ειδική διαδικασία του ν. 2882/2001, εφόσον ο εν λόγω νόμος δεν διαλαμβάνει ειδική σχετική διάταξη και η άνω διάταξη δεν αντιβαίνει στις διατάξεις του νόμου τούτου, η ένσταση της καθ’ ύλην αρμοδιότητας του δικαστηρίου που δικάζει την αίτηση αφορά τη δημόσια τάξη και εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο (ΑΠ 1602/2012), οπότε το δικαστήριο, αν, μετά από αυτεπάγγελτη έρευνα ή μετά από ένσταση διαδίκου, κρίνει εαυτό αναρμόδιο, παραπέμπει την υπόθεση στο αρμόδιο προς εκδίκαση δικαστήριο, το οποίο πρέπει να προσδιορίζεται στην απόφαση της παραπομπής (Εφ.Θεσ. 389/2014 ΧρΙΔ 2014.523).
Στην προκειμένη περίπτωση στην κρινόμενη από 4.8.2018 (αριθ.καταθ. …………./2018) αίτηση, ο αιτών εκθέτει ότι με το από 11.2.1991 Π.Δ (ΦΕΚ 74 Δ/1991), όπως αναθεωρήθηκε με το π.δ της από 20.9.1995 (ΦΕΚ 1049 Δ/1995) της 21.9.1996 (ΦΕΚ 742 Δ/1996), της 5.4.2000 (ΦΕΚ 208/2000), και της 11.4.2002 (ΦΕΚ 363 Δ/2002) εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη τμημάτων της πολεοδομικής ενότητας ……… των Δήμων Αθηναίων, ………. και ότι σε εκτέλεση των ανωτέρω διαταγμάτων εκδόθηκε η με αριθ. Μ 19/2006 Μεμονωμένη Πράξη Εφαρμογής της Διεύθυνσης Πολεοδομίας, Τμήμα Πολεοδομικών Εφαρμογών της Νομαρχίας Πειραιώς, η οποία κυρώθηκε με την με αριθ. Π 8899/Β1207/10.6.2008 απόφαση του Νομάρχη Πειραιά που καταχωρήθηκε νόμιμα στο Κτηματολογικό Γραφείο Νίκαιας την 12.3.2010 με αρ. καταχώρησης ….., που αφορά τμήμα της περιοχής ………. του Δήμου Αγίου Ιωάννη Ρέντη, όπου βρίσκεται και η ρυμοτομούμενη, προς δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, ιδιοκτησία του αιτούντος. Αυτός δε (αιτών) με την κρινόμενη αίτηση, ζητεί: α) να καθορισθεί προσωρινά τιμή μονάδας αποζημίωσης στο ποσό των 440 ευρώ για την απαλλοτριωθείσα – ρυμοτομούμενη ιδιοκτησία του, επιφανείας 106,42 τ.μ (συνολικής επιφάνειας 133,02 τ.μ μείον 20% υποχρέωση σε εισφορά γης) και β)για τα συναπαλλοτριούμενα συστατικά – παραρτήματα του απαλλοτριούμενου ακινήτου του στα αναφερόμενα σ’ αυτή (αίτηση) ποσά, όπως αυτά νομίμως και παραδεκτά περιορίστηκαν με προφορική δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου που καταχωρήθηκε στα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του Δικαστηρίου τούτου (άρθ. 19 παρ. 8 εδ.α-β Ν. 2882/2001), και επίσης ζητεί να αναγνωρισθεί δικαιούχος της αποζημίωσης που θα καθορισθεί για την ως άνω ιδιοκτησία του που απαλλοτριώθηκε αναγκαστικά λόγω ρυμοτομίας.
Ο καθ’ ου η αίτηση Δήμος Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη ασκεί με τις προτάσεις του ανταίτηση και ζητεί να καθοριστεί προσωρινή τιμή μονάδας αποζημίωσης της απαλλοτριούμενης – ρυμοτομούμενης εδαφικής εκτάσεως στα ποσά που αναφέρονται ειδικότερα σ’ αυτές (προτάσεις). Η εν λόγω όμως ανταίτηση, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 20 Ν. 2882/2001, είναι απαράδεκτη, εφόσον ασκήθηκε με τις προτάσεις του που κατατέθηκαν κατά τη συζήτηση της υπόθεσης και όχι πέντε (5) τουλάχιστον ημέρες πριν συζητηθεί η υπό κρίση αίτηση και ως εκ τούτου είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη.
Περαιτέρω, στην προκειμένη περίπτωση, η υπό κρίση αίτηση, στο δικόγραφο της οποίας σωρεύεται παραδεκτά αντικειμενικά (άρθρο 281 παρ. 1 ΚΠολΔ που έχει κατ’ άρθρο 18 παρ. 1Β΄του Ν. 2882/2001 εφαρμογή και στην ειδική διαδικασία του ως άνω νόμου) α)αίτηση προσωρινού προσδιορισμού αποζημίωσης της απαλλοτριωθείσας αναγκαστικά εδαφικής εκτάσεως με τα συναπαλλοτριούμενα συστατικά – παραρτήματα και β)αίτησης αναγνώρισης δικαιούχου της αποζημίωσης των απαλλοτριωθέντων, απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, το οποίο, σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, είναι καθ’ ύλη αναρμόδιο προς εκδίκασή της, διότι η ένδικη αίτηση υπάγεται στην καθ’ ύλη αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου (άρθ. 19 παρ. 1 και 2 Ν. 2882/2001, ως ίσχυε πριν την αντικατάστασή του από την παρ. 11 του άρθρου 76 του ν. 4146/2013 (ΦΕΚ 90 Α/18.4.2013), καθόσον η ένδικη απαλλοτρίωση έλαβε χώρα σε εφαρμογή της πολεοδομικής μελέτης τμημάτων της πολεοδομικής ενότητας «….» των Δήμων Αθηναίων, …………. που εγκρίθηκε με το από 11.2.1991 ΠΔ (ΦΕΚ 74 Δ/14.2.1991) και αναθεωρήθηκε με τα ως άνω αναφερόμενα ΠΔ, σε εκτέλεση των οποίων εκδόθηκε η ως άνω Πράξη Εφαρμογής (Μ 19/2006) που κυρώθηκε νόμιμα από την ως άνω απόφαση του Νομάρχη Πειραιά που καταχωρήθηκε 12.3.2010 με αριθμό καταχώρησης ………. στο αρμόδιο καθ’ ύλη Κτηματολογικό Γραφείο, ήτοι αυτή ολοκληρώθηκε πριν την έναρξη ισχύος του Ν. 4146/2013 της 18.4.2013. Επομένως, αφού, η καθ’ ύλη αναρμοδιότητα κρίνεται από το χρόνο ολοκλήρωσης της κήρυξης της απαλλοτρίωσης και όχι από το χρόνο άσκησης της αίτησης για τον προσωρινό προσδιορισμό, πρέπει το παρόν Δικαστήριο να κηρυχθεί καθ’ ύλην αναρμόδιο, της αρμοδιότητας ερευνωμένης αυτεπαγγέλτως και να παραπεμφθεί η υπόθεση στο αρμόδιο καθ’ ύλη και κατά τόπο για την εκδίκασή της Δικαστήριο (άρθ. 46 ΚΠολΔ), ήτοι στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η απαλλοτριούμενη έκταση. Τέλος, ενόψει του ότι η παραπεμπτική απόφαση είναι οριστική, θα πρέπει να περιληφθεί διάταξη περί δικαστικών εξόδων, τα οποία όμως, επειδή η ερμηνεία των κανόνων δικαίου που εφαρμόστηκαν είναι ιδιαίτερα δυσχερής, θα πρέπει να συμψηφιστεί μεταξύ των διαδίκων, κατ’ άρθρο 179 ΚΠοΛΔ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει ως απαράδεκτη την ασκηθείσα από τον καθ’ ού – Δήμο Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη με τις προτάσεις ανταίτηση.
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Παραπέμπει την ένδικη αίτηση προς εκδίκαση στο καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμόδιο Δικαστήριο, ήτοι στο Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά.
Συμψηφίζει στο σύνολό τους μεταξύ των διαδίκων την δικαστική δαπάνη.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 9 Οκτωβρίου 2020, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ