ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός: 180/2021
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τον Δικαστή Νικόλαο Κουτρούμπα, Εφέτη, ο οποίος ορίσθηκε από την Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα Ε.Τ..
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η από 12.11.2019 (κατατεθείσα στη γραμματεία του Πρωτοδικείου Πειραιά με Γ.Α.Κ. …../2019 και Ε.Α.Κ. …./2019 και για προσδιορισμό δικασίμου στη γραμματεία του Εφετείου Πειραιά με Γ.Α.Κ. …../2019 και Ε.Α.Κ. …../2019) έφεση του πρωτοδίκως εναγόμενου κατά της πρωτοδίκως ενάγουσας προς εξαφάνιση της 3036/2019 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά ως προς τις περί διατροφής διατάξεις της, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων επί της από 25.4.2018 (Γ.Α.Κ./Ε.Α.Κ.: …../…./2018) αγωγής συνεκδικασθείσας με την από 17.5.2018 (Γ.Α.Κ./Ε.Α.Κ. …./…./2018) περί ρύθμισης επικοινωνίας μετά των ανηλίκων τέκνων αγωγή του νυν εκκαλούντος κατά της νυν εφεσίβλητης, έχει ασκηθεί νόμιμα με κατάθεση του δικογράφου της στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου κατ’ άρθρο 495 παρ.1 ΚΠολΔ κι εμπρόθεσμα κατ’ άρθρο 518 παρ.1 του ίδιου Κώδικα, καθώς η εκκαλούμενη απόφαση επιδόθηκε στον εναγόμενο στις 14.10.2019 και η ένδικη έφεση ασκήθηκε εντός της προθεσμίας των τριάντα ημερών, στις 13.11.2019. Επομένως, η ένδικη έφεση, η οποία αρμοδίως κατ’ άρθρο 19 ΚΠολΔ εισάγεται ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου για να δικασθεί με την ειδική διαδικασία των διαφορών για την οικογένεια, το γάμο και την ελεύθερη συμβίωση, που εφαρμόσθηκε κατά την εκδίκαση της υπόθεσης πρωτοδίκως (άρθρο 591 παρ.7 ΚΠολΔ), πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να εξετασθεί ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της, χωρίς να απαιτείται για το παραδεκτό του ενδίκου μέσου η κατάθεση παραβόλου, αφού από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται οι υποθέσεις του άρθρου 592 αρ.3 ΚΠολΔ κατ’ άρθρο 495 παρ.4 του ίδιου Κώδικα.
Με την από 25.4.2018 αγωγή της κατά του νυν εκκαλούντος η νυν εφεσίβλητη, η οποία ενεργούσε τόσο ατομικά, όσο και ως ασκούσα προσωρινά την επιμέλεια των ανήλικων τέκνων της … και … ….. που είχε αποκτήσει διαρκούντος του γάμου της με τον εκκαλούντα, ήδη εν διαστάσει σύζυγο, ζητούσε αφενός να της ανατεθεί οριστικά η επιμέλεια των παραπάνω ανήλικων τέκνων, αφετέρου να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλλει ως συμμετοχή στη διατροφή των ανηλίκων τέκνων τους, που δεν έχουν δικά τους εισοδήματα και δεν μπορούν να αυτοδιατραφούν, εντός του πρώτου τριήμερου κάθε μήνα, το συνολικό μηνιαίο ποσό των 751 ευρώ και δη: α) το ποσό των 451 ευρώ μηνιαίως για το …. και β) το ποσό των 300 ευρώ μηνιαίως για την … για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής και με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας δόσης μέχρι την εξόφληση. Εξάλλου, με την από 17.5.2018 αγωγή του ο νυν εφεσίβλητος ζητούσε να ρυθμισθεί η επικοινωνία του με τα ανήλικα τέκνα του. Επί των αγωγών αυτών εκδόθηκε η 3036/2019 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά που ανέθεσε οριστικά στην ενάγουσα την άσκηση της επιμέλειας των παραπάνω ανήλικων τέκνων, ρύθμισε το δικαίωμα επικοινωνίας του ενάγοντα πατέρα με τα ως άνω τέκνα και υποχρέωσε τον εναγόμενο να καταβάλλει μηνιαίως στην ενάγουσα, ως ασκούσα την επιμέλεια των ανήλικων τέκνων και για λογαριασμό τους, εντός του πρώτου τριήμερου κάθε μήνα, το ποσό των 400 ευρώ για τον ……. και το ποσό των 270 ευρώ για την ……….., δηλαδή συνολικά το ποσό των 670 ευρώ, για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, με τον νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση της πληρωμής κάθε μηνιαίας παροχής και μέχρι την εξόφληση. Ως προς την ορθότητα της τελευταίας αυτής διάταξης παραπονείται ο εκκαλών με την υπό κρίση έφεσή του λόγω εσφαλμένης εκτίμησης των αποδείξεων από το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο αναφορικά με τις ανάγκες των ανηλίκων τέκνων, τις οικονομικές δυνάμεις του ίδιου του εκκαλούντος και της εφεσίβλητης εν διαστάσει συζύγου και τις σε είδος παροχές εκείνου προς τα τέκνα του, ζητώντας να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση, ώστε να γίνει μερικώς δεκτή η από 25.4.2018 αγωγή της αντιδίκου του κατά αυτού και να προσδιορισθεί η αναλογία του στη διατροφή των ανήλικων τέκνων τους, …… και ……, στο ποσό των 360 ευρώ μηνιαίως (650 ευρώ η εκτιμώμενη σε χρήμα για τέκνα διατροφή x 55%) για αμφότερα τα ανήλικα, ήτοι στο ποσό των 220 ευρώ μηνιαίως για τον ….. και στο ποσό των 140 ευρώ μηνιαίως για την ….., για το αναφερόμενο στην αγωγή χρονικό διάστημα, καταδικαζόμενης της εφεσίβλητης-ενάγουσας στα δικαστικά του έξοδα και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας.
Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486, 1489 και 1493 ΑΚ προκύπτει ότι οι γονείς, είτε υπάρχει μεταξύ τους γάμος και συμβιώνουν, είτε έχει διακοπεί η συμβίωση, είτε έχει εκδοθεί διαζύγιο, έχουν κοινή και ανάλογη με τις δυνάμεις τους υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους, ακόμη και εάν αυτό έχει περιουσία, της οποίας, όμως, τα εισοδήματα ή το προϊόν της εργασίας του ή άλλα τυχόν εισοδήματά του δεν αρκούν για τη διατροφή του. Το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του ανηλίκου δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες ζωής του, η δε δικαιούμενη (ανάλογη) διατροφή του περιλαμβάνει όλα τα αναγκαία για τη συντήρηση, ανατροφή και εν γένει εκπαίδευσή του έξοδα. Ως συνθήκες ζωής νοούνται οι συγκεκριμένοι όροι διαβίωσης, που ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, τον τόπο κατοικίας, την ανάγκη επιτήρησης, εκπαίδευσης και την κατάσταση υγείας του δικαιούχου, σε συνδυασμό με την περιουσιακή κατάσταση του υπόχρεου. Για να καθοριστεί το ποσό της δικαιούμενης διατροφής αξιολογούνται κατ` αρχήν τα εισοδήματα των γονέων από οποιαδήποτε πηγή και στη συνέχεια προσδιορίζονται οι ανάγκες του τέκνου, καθοριστικό δε στοιχείο είναι οι συνθήκες της ζωής του, δηλαδή οι όροι διαβίωσής του. Η υποχρέωση διατροφής είναι κατά κανόνα χρηματική υποχρέωση, χωρίς όμως να αποκλείεται η εκπλήρωσή της και σε είδος. Παροχές σε είδος που συνυπολογίζονται στην υποχρέωση του γονέα για διατροφή του τέκνου, είναι, μεταξύ άλλων, η συνεισφορά της οικοκυράς, η παροχή οικίας, καθώς και η παροχή προσωπικών υπηρεσιών για την ανατροφή, περιποίηση, φροντίδα και επιμέλεια του τέκνου. Έτσι ο γονέας, που συζεί με το ανήλικο τέκνο, μπορεί, κατά τον υπολογισμό του οφειλόμενου από αυτόν ποσού διατροφής του, να συνυπολογίσει οτιδήποτε συνδέεται με την εξαιτίας της συνοίκησης πραγματική διάθεση χρημάτων για τις ανάγκες του τέκνου, όπως ενοίκιο, κατανάλωση ρεύματος, ύδατος, θέρμανσης κλπ, καθώς και άλλες προσωπικές υπηρεσίες που απορρέουν από αυτή (ΑΠ 1016/2019 που παραπέμπει στις ΑΠ 1612/2017, 1048/2015 και 120/2013 στην ΤΝΠ Νόμος). Η αποτίμηση πάντως των ιδιαιτέρων φροντίδων και παροχών του γονέα που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου είναι δυσχερής (βλ. ΕφΑθ 4902/1995, ΕλΔνη 37, σελ. 1117). Για την αποτίμηση των δυνάμεων των γονέων λαμβάνονται υπ’ όψη εκτός των εισοδημάτων και της περιουσίας εκάστου γονέα και οι δυνατότητες για προσωπική εργασία αυτών. Υπό την έννοια αυτή, ως δυνάμεις, λογίζονται οι εν γένει οικονομικές δυνατότητες, τις οποίες, κατά τις αρχές της καλής πίστης (άρθρο 288 ΑΚ), διαθέτει ή είναι σε θέση να αναπτύξει ή να ποριστεί ο κάθε γονέας, με την κατάλληλη αξιοποίηση όχι μόνο του κεφαλαίου της περιουσίας του, αλλά και της εκάστοτε δυνατότητάς του για εργασία, που είναι πρόσφορη για την εκπλήρωση της σχετικής υποχρέωσης διατροφής (ΑΠ 1507/2001 Δικ 44, σελ. 1592, όπως και οι ΕφΠειρ 909/2005, ΕΑθ 951/2004, ΕφΠειρ 155/2004 στην ΤΝΠ Νόμος, ΕφΑθ 8716/2003 Δικ 2004, σελ. 146, ΕφΛαρ 473/2003 στην ΤΝΠ Νόμος και Κ. Γραμμένο, Δικ. Διατροφές, Β` έκδοση, σελ. 52 επ.). Ο εναγόμενος γονέας, προς καταβολή ολοκλήρου του ποσού της διατροφής, μπορεί να επικαλεστεί κατ’ ένσταση, κατ’ άρθρο 262 ΚΠολΔ, ότι και ο άλλος γονέας έχει την οικονομική δυνατότητα, μικρότερη ή υπέρτερη σε σχέση με τη δική του και σε συνδυασμό με τις λοιπές υποχρεώσεις του, να καλύψει μέρος της ανάλογης διατροφής του ανηλίκου, οπότε, με την απόδειξη της ένστασης αυτής, περιορίζεται η υποχρέωση του εναγόμενου γονέα κατά το ποσό που αντιστοιχεί στις οικονομικές δυνατότητες και στη βάση αυτών στην υποχρέωση συνεισφοράς του άλλου γονέα (βλ. ΑΠ 416/2007 στην ΤΝΠ Νόμος, ΕφΠειρ 370/2002, στην ΤΝΠ Νόμος). Εξάλλου, σε περίπτωση μη υποβολής της ένστασης αυτής, δεν μπορεί το δικαστήριο να ερευνήσει αυτεπαγγέλτως την οικονομική δυνατότητα του άλλου γονέα και να κανονίσει, ανάλογα με τις δυνάμεις του κάθε γονέα, το επιδικαστέο σε βάρος του εναγομένου ποσό της διατροφής (ΑΠ 416/2007 ό.π.). Όμως, σε περίπτωση που, σύμφωνα και με τα ανωτέρω εκτιθέμενα, με την αγωγή δεν ζητείται το σύνολο του ποσού, στο οποίο αποτιμώνται οι διατροφικές ανάγκες του δικαιούχου, αλλά μόνο το μέρος, το οποίο κατά την άποψη του ενάγοντος πρέπει να βαρύνει τον εναγόμενο γονέα, σε αναλογία προς τις οικονομικές δυνάμεις αυτού και του άλλου γονέα (του εναγόμενου), ο αμυντικός ισχυρισμός ότι η αναλογία αυτή είναι διαφορετική από εκείνη που αναφέρεται στην αγωγή, λειτουργεί ως άρνηση. Τότε, ο συσχετισμός των οικονομικών δυνάμεων των δύο γονέων πρέπει να γίνει από το Δικαστήριο αυτεπαγγέλτως, σύμφωνα προς τα εκατέρωθεν αποδεικνυόμενα πραγματικά περιστατικά και δη ισχυρισμού στα πρακτικά ή τις προτάσεις του εναγόμενου (ΕφΘεσ. 1101/2002 Αρμ. 2003.38, όπου παραπέμπει η ΜονΕφΘεσσαλ 1303/2019 στην ΤΝΠ Νόμος). Στην προκειμένη περίπτωση νομίμως και παραδεκτά με τις προτάσεις του στον δεύτερο βαθμό κατ’ άρθρο 240 ΚΠολΔ, ο εκκαλών επαναφέρει τον ισχυρισμό του περί ένστασης συνεισφοράς της ενάγουσας στη διατροφή των ανήλικων τέκνων. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός ορθά κρίθηκε από το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο ότι συνιστά άρνηση της αγωγής, καθώς η ενάγουσα στο αγωγικό δικόγραφο υπολογίζει τα συνολικά αναγκαία μηνιαία έξοδα των δύο ανήλικων τέκνων των διαδίκων στα 1.252 ευρώ και αιτείται να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλλει μηνιαίως την αναλογία που τον βαρύνει βάσει των εισοδημάτων του, ποσού 751 ευρώ. Εξάλλου, πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τα όσα ισχυρίζεται με την προσθήκη-αντίκρουση των προτάσεών του ο εκκαλών-εναγόμενος ότι δεν επαναπροβάλλονται παραδεκτώς κατ’ άρθρο 240 ΚΠολΔ, οι πρωτοδίκως προταθέντες ισχυρισμοί της εφεσίβλητης-ενάγουσας, αυτή έχει καταθέσει πλήρεις προτάσεις, με τις οποίες αντικρούει έναν προς έναν τους λόγους της υπό κρίση έφεσης και νομίμως επικαλείται τα αποδεικτικά μέσα που προσκομίζει, χωρίς να προκύπτει, ούτε άλλωστε ο εκκαλών προσδιορίζει ποιον ακριβώς αυτοτελή ισχυρισμό δεν επανέφερε η εφεσίβλητη, δεδομένου ότι η ενάγουσα δεν χρειαζόταν να μεταφέρει εκ νέου στις προτάσεις της ενώπιον του δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου το περιεχόμενο της αγωγής της.
Παρακάτω, από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων απόδειξης και ανταπόδειξης, ………., νονάς του γιου των διαδίκων και ……….., αδερφού του εναγόμενου και νυν εκκαλούντος, όπως οι εν λόγω καταθέσεις περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλούμενη απόφαση απομαγνητοφωνημένα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, καθώς και από τα έγγραφα που νόμιμα μετ’ επικλήσεως στις προτάσεις τους προσκομίζουν οι διάδικοι, άλλα προς άμεση απόδειξη και άλλα προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προσκομίζονται το πρώτον ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου κατ’ άρθρο 529 παρ.1 ΚΠολΔ, εκτός του υπ’ αριθ. πρωτ. ……, από 9.11.2020 απαντητικού εγγράφου- πιστοποιητικού της Δ.Ο.Υ. Ε’ Πειραιά που ελήφθη, αφού συζητήθηκε στις 5.11.2020 η υπό κρίση έφεση και προσκομίσθηκε με την προσθήκη-αντίκρουση των προτάσεων του εκκαλούντος, απαραδέκτως γιατί αφορά στην απόδειξη προβαλλόμενου με την έφεση ισχυρισμού ότι η εφεσίβλητη λάμβανε κατά το επίδικο διάστημα επίδομα στήριξης τέκνων από τον ΟΓΑ (επίδομα Α 21), ύψους 166 ευρώ μηνιαίως, όπως τούτο δεν έγινε δεκτό από την εκκαλουμένη και η προσκομιδή του δεν κατατείνει στην εξουδετέρωση ισχυρισμού της εφεσίβλητης που προβλήθηκε το πρώτον με τις προτάσεις της (βλ. ΑΠ 1272/2002, ΕλλΔνη 45, σελ. 405, ΕφΠατρ 620/2009 στην ΤΝΠ Νόμος, Α. Διακονή σε Κυριάκου Οικονόμου Η έφεση, έκδοση 2017, σελ. 312), μη λαμβανομένης επίσης υπόψη της άνευ ημερομηνίας δήλωσης του ………. ότι παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα αγγλικών επιπέδου Proficiency στον ………. 3 ώρες εβδομαδιαίως επί 4 εβδομάδες τον μήνα με αντίτιμο 15 ευρώ την ώρα και 180 ευρώ τον μήνα, διότι συνιστά μαρτυρία που δόθηκε με σκοπό να χρησιμοποιηθεί στην παρούσα δίκη, χωρίς να τηρηθεί ο επιτρεπόμενος για τη λήψη της στην πολιτική δικονομία τύπος της μαρτυρικής κατάθεσης στο ακροατήριο ή της ένορκης βεβαίωσης, οπότε συνιστά ανυπόστατο αποδεικτικό μέσο, τέλος δε λαμβανομένων υπόψη αυτεπαγγέλτως των διδαγμάτων της κοινής πείρας κατ’ άρθρο 336 παρ.4 ΚΠολΔ, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο θρησκευτικό γάμο στις 26.9.1999 στο …… Αττικής, από τον οποίο απέκτησαν δύο ανήλικα κατά τον χρόνο συζήτησης της έφεσης τέκνα, τον ………., ο οποίος γεννήθηκε στις 31.12.2002 και την ………, η οποία γεννήθηκε στις 30.1.2008. Η έγγαμη συμβίωση των διαδίκων δεν εξελίχθηκε ομαλά και διασπάστηκε οριστικά το έτος 2017, οπότε στις 17.4.2017 ο εναγόμενος και νυν εκκαλών αποχώρησε οριστικά από την οικογενειακή στέγη στο ……. Αττικής, στην οδό …… αριθ. ……….., όπου συνέχισαν να διαμένουν η ενάγουσα- ήδη εφεσίβλητη και τα ανήλικα τέκνα, αναλαμβάνοντας η τελευταία εν τοις πράγμασι και την άσκηση της επιμέλειας αυτών, ενώ ο εν διαστάσει σύζυγος εγκαταστάθηκε σε διαμέρισμα στον δεύτερο όροφο της ευρισκόμενης στον Πειραιά, επί της οδού …….., πολυκατοικίας, που μισθώνει η θεία του, ………, με την οποία συγκατοικεί μέχρι και σήμερα. Ακολούθως, ενόψει της επιθυμίας τους να λύσουν τον μεταξύ τους γάμο με συναινετικό διαζύγιο και κατόπιν της κατάθεσης ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά της από 26.6.2017 (με Γ.Α.Κ./Ε.Α.Κ. δικογράφου: ………/2017) αίτησής τους, για τη συζήτηση της οποίας είχε οριστεί δικάσιμος η 16.11.2017, οι διάδικοι υπέγραψαν το από 21.6.2017 Ιδιωτικό Συμφωνητικό, με το οποίο ρύθμισαν τα ζητήματα της άσκησης της επιμέλειας, της επικοινωνίας και της διατροφής των ανήλικων τέκνων τους και ειδικότερα συμφώνησαν να ανατεθεί αποκλειστικά η άσκηση της επιμέλειας αυτών στην ενάγουσα και να επικοινωνεί ο εναγόμενος με αυτά κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο ιδιωτικό συμφωνητικό, ενώ ο τελευταίος ανέλαβε την υποχρέωση να καταβάλει στην ενάγουσα, για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων τους, ως μηνιαία διατροφή τους, το συνολικό ποσό των 650 ευρώ μέχρι την 31.5.2018 και το συνολικό ποσό των 700 ευρώ για το επόμενο έτος, μετά την πάροδο του οποίου θα ακολουθούσε νέα συμφωνία. Επιπλέον ο εναγόμενος ανέλαβε την υποχρέωση, μέχρι τη συζήτηση της προαναφερόμενης αίτησης, να μεταβιβάσει στην ενάγουσα το με αριθμό κυκλοφορίας ……….. ΙΧΕ αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του, να εξοφλήσει το σύνολο των οφειλόμενων ποσών που αφορούσαν σε λογαριασμούς της ΔΕΗ και σε κοινόχρηστες δαπάνες που βάρυναν τη συζυγική οικία, στον ΕΝΦΙΑ των προηγούμενων ετών, καθώς και να προβεί στη ρύθμιση για την αποπληρωμή του στεγαστικού δανείου, το οποίο είχαν λάβει από κοινού οι διάδικοι για την αγορά της συζυγικής στέγης, η οποία ανήκει και στους δύο σε ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου στον καθένα, η εξόφληση του οποίου είχε καθυστερήσει. Ωστόσο, λόγω μη τήρησης των συμφωνηθέντων, η ενάγουσα υπέβαλε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά την από 14.12.2017 (με Γ.Α.Κ./Ε.Α.Κ. δικογράφου: ………../2017) αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για τη ρύθμιση των ζητημάτων της άσκησης της επιμέλειας και της διατροφής των ανήλικων τέκνων της, κατά τη συζήτηση της οποίας ο εναγόμενος υπέβαλε αίτηση ρύθμισης της επικοινωνίας του με αυτά. Επί των ανωτέρω αιτήσεων, εκδόθηκε η 385/2018 απόφαση του παραπάνω Δικαστηρίου, με την οποία ανατέθηκε προσωρινά στην ενάγουσα, αποκλειστικά η άσκηση της επιμέλειας των ανήλικων τέκνων, ρυθμίστηκε το δικαίωμα επικοινωνίας με εκείνα του εναγόμενου και υποχρεώθηκε αυτός να προκαταβάλει στην ενάγουσα προσωρινή μηνιαία διατροφή για λογαριασμό των τέκνων τους ποσού 300 ευρώ για τον ……. και 170 ευρώ για την ….. Εξάλλου, κατά τη συζήτηση της ένδικης αγωγής στον πρώτο βαθμό, κατά την απόπειρα της δικαστή για συμβιβαστική επίλυση της διαφοράς, η ενάγουσα μέσω της πληρεξούσιας δικηγόρου της δήλωσε ότι θα μπορούσε να μειώσει τις απαιτήσεις της για διατροφή των ανήλικων τέκνων μέχρι του ποσού των 560 ευρώ μηνιαίως που είχε ορισθεί με την προσωρινή διαταγή του Προέδρου Υπηρεσίας του Πρωτοδικείου Πειραιά ενόψει της συζήτησης της προαναφερόμενης αίτησης των ασφαλιστικών μέτρων, πλην όμως ο εναγόμενος αντιπρότεινε συμβιβαστικά το συνολικό ποσό των 430 ευρώ και για τα δύο τέκνα, με αποτέλεσμα να αποτύχει η απόπειρα συμβιβασμού. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι η ενάγουσα ουδέποτε εργάστηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της με τον εναγόμενο, ασχολούμενη αποκλειστικά με τη φροντίδα της οικογένειας και την περιποίηση και ανατροφή των τέκνων της, κάτι που συνέχισε να πράττει και μετά τη διάσταση από τον σύζυγό της, με εξαίρεση το διάστημα ενός μηνός που εργάσθηκε σε κατάστημα της αλυσίδας φούρνων ……….., καθώς, όπως προαναφέρθηκε, μετά την αποχώρηση του εναγόμενου από την οικογενειακή οικία, αυτή παρέμεινε εκεί με τα ανήλικα τέκνα και συνέχισε να επιμελείται της ανατροφής τους, στην αρχή εν τοις πράγμασι, αργότερα δυνάμει συμφωνίας της με τον εναγόμενο, με τον οποίο συνυπέγραψε το προαναφερόμενο ιδιωτικό συμφωνητικό και τέλος δυνάμει της ανωτέρω απόφασης ασφαλιστικών μέτρων, με αποτέλεσμα εκτός του σχολικού ωραρίου των ανηλίκων, να αφιερώνει τον περισσότερο χρόνο της στη φροντίδα των καθημερινών αναγκών τους. Τα ανήλικα τέκνα των διαδίκων κατά το επίδικο χρονικό διάστημα διέμεναν με την ενάγουσα στο πιο πάνω διαμέρισμα συγκυριότητας των διαδίκων, που αποτελούσε την οικογενειακή στέγη και, ως εκ τούτου δεν επιβαρύνονταν με δαπάνες στέγασης, παρά μόνο με την αναλογία τους στις κοινόχρηστες δαπάνες και στα λειτουργικά έξοδα (θέρμανση, ύδρευση, ηλεκτρικό ρεύμα) που αντιστοιχούν σε αυτά, τα οποία καλύπτει η ενάγουσα, προσφέροντας στα ανήλικα τέκνα καθημερινά και τις υπηρεσίες της στην κάλυψη των προσωπικών τους αναγκών. Η ανήλικη κόρη, η οποία κατά τη συζήτηση της αγωγής στον πρώτο βαθμό, ήταν ηλικίας εννέα ετών και μαθήτρια της Ε’ τάξης του (δημόσιου) Δημοτικού Σχολείου συμμετέχει σε διάφορες εξωσχολικές δραστηριότητες και παρακολουθεί μαθήματα αγγλικής γλώσσας στο φροντιστήριο ξένων γλωσσών «…. .», για τα οποία απαιτούνται δίδακτρα ποσού 67 ευρώ μηνιαίως, όπως τούτο συνομολογεί στην έφεσή του ο εναγόμενος-εκκαλών, καθώς και μαθήματα ζωγραφικής στη ……. …, για τα οποία απαιτείται ως μηνιαία συνδρομή το ποσό των 20 ευρώ, ενώ παράλληλα αθλείται στον «………..» και ειδικότερα παρακολουθεί μαθήματα kick-boxing, για τα οποία απαιτείται ως συνδρομή το ποσό των 40 ευρώ τον μήνα. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δέχθηκε ως αποδειχθέν ότι η ανήλικη κόρη των διαδίκων παρακολουθεί στο προαναφερόμενο φροντιστήριο ξένων γλωσσών και μαθήματα γαλλικών αντί μηνιαίων διδάκτρων ύψους 50 ευρώ. Τη δαπάνη αυτή αμφισβητεί με τον πρώτο λόγο έφεσής του ο εναγόμενος ως μη ανταποκρινόμενη στην αλήθεια. Από την ανάγνωση της από 25.4.2018 αγωγής της εφεσίβλητης προκύπτει ότι η εν λόγω δαπάνη για εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας από την ανήλικη δεν έχει συμπεριληφθεί στα μηνιαία έξοδα αυτής. Το πρώτον με τις προτάσεις της ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, η ενάγουσα προσέθεσε και αυτή τη δαπάνη στα μηνιαία έξοδα της ανήλικης με αποτέλεσμα στη σελίδα 13 των ως άνω προτάσεων να υποστηρίζει ότι ο εναγόμενος υποχρεούται να της καταβάλει ως διατροφή για την κόρη τους το αυξημένο σε σχέση με την αγωγή ποσό των 352 ευρώ τον μήνα, επανερχόμενη όμως στο αιτητικό των προτάσεων στο αρχικό ποσό των 300 ευρώ τον μήνα που ζητούσε με την αγωγή της. Από τις διατάξεις των άρθρων 1485 επ. ΑΚ και των άρθρων 223, 224, 269 παρ. 2, 334, 525, 526 527 ΚΠολΔ, προκύπτει ότι οι προϋποθέσεις επιδίκασης διατροφής και ο καθορισμός της έκτασης και του ύψους αυτής κρίνονται από το χρόνο έγερσης της αγωγής ή επί αιτήματος για την επιδίκαση από την υπερημερία, από το χρόνο επέλευσής της, το σχετικό πάντως δικαίωμα πρέπει να έχει γεννηθεί κατά την πρώτη συζήτηση στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου. Επομένως, τα πραγματικά περιστατικά που θεμελιώνουν την αγωγή, τα οποία πρέπει να έχουν συντελεσθεί έως την πρώτη συζήτηση στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, είναι απαράδεκτα προτεινόμενα με τις πρωτόδικες προτάσεις, την έφεση ή τις προτάσεις, που υποβάλλονται στο εφετείο (έτσι η ΕφΠειρ 292/2015, ΕλλΔνη 2018, σελ. 148). Το παρόν Δικαστήριο ερευνώντας τη σχετική αιτίαση του εκκαλούντος κατά της εκκαλούμενης απόφασης δύναται αυτεπαγγέλτως να εξετάσει αν το ως άνω κονδύλιο αποτελούσε εξαρχής περιεχόμενο της ένδικης αγωγής και σε αποφατική περίπτωση να απορρίψει το σχετικό κονδύλιο ως απαράδεκτο, καθώς κατά παράβαση του άρθρου 224 ΚΠολΔ εισήχθη προς κρίση το πρώτον με τις προτάσεις της ενάγουσας ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου. Επομένως, ως προς το κονδύλιο αυτό έσφαλε η εκκαλούμενη κατά τον σχετικό βάσιμο λόγο της υπό κρίση έφεσης και η εν λόγω δαπάνη δεν έπρεπε να συνυπολογισθεί στα μηνιαία έξοδα της ανήλικης κόρης των διαδίκων. Κατά τα λοιπά, ωστόσο, ορθά το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δέχθηκε ότι η ανήλικη παρακολουθούσε μαθήματα ζωγραφικής στη ……….. με μηνιαία συνδρομή 20 ευρώ, δαπάνη για την οποία προσκομίστηκε από την ενάγουσα η με Νο 110/11.5.2018 απόδειξη εισπράξεως της ……….. για τον μήνα Μάιο του 2018, ενώ κατέθεσε σχετικά και η μάρτυρας απόδειξης …….., χωρίς να μπορέσει ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών με κάποιο αποδεικτικό μέσο να ανταποδείξει ότι η ανήλικη σταμάτησε τα μαθήματα ζωγραφικής από τον Μάιο του 2018, όπως αβάσιμα ισχυρίζεται με τον πρώτο λόγο της έφεσής του. Περαιτέρω, ο γιος των διαδίκων, ……., ο οποίος κατά τον χρόνο συζήτησης της αγωγής στον πρώτο βαθμό ήταν δεκαέξι ετών και μαθητής της Β’ τάξης του (δημόσιου) Λυκείου παρακολουθούσε μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας αρχικά στο φροντιστήριο του …….. αντί αμοιβής 133,33 ευρώ τον μήνα, τα οποία από τον Νοέμβριο του 2018 αντικαταστάθηκαν από κατ’ οίκον μαθήματα μαθηματικών από τον ………., για τα οποία καταβαλλόταν το ποσό των 120 ευρώ τον μήνα. Επιπλέον, ο παραπάνω ανήλικος, προκειμένου να προετοιμαστεί για να συμμετάσχει στις εξετάσεις του διπλώματος αγγλικής γλώσσας “Proficiency”, παρακολουθούσε ιδιαίτερα μαθήματα αγγλικής γλώσσας κατ’ οίκον από τον ……… αντί του ποσού των 180 ευρώ τον μήνα, όπως τούτο προκύπτει από την με αριθμό …../17.4.2018 απόδειξη λιανικών συναλλαγών για παροχή υπηρεσιών καθώς και από την κατάθεση της μάρτυρος ………. Επίσης, αθλείτο στον «…………» και ειδικότερα παρακολουθούσε μαθήματα boxing, για τα οποία απαιτείτο το ποσό των 40 ευρώ τον μήνα. Τα όσα υποστηρίζει με τον δεύτερο λόγο έφεσής του ο εκκαλών σχετικά με την παρακολούθηση από τον γιο του μαθημάτων αγγλικών επιπέδου “Proficiency”, ότι ο ανήλικος ουδέποτε ξεκίνησε αγγλικά για να πάρει το παραπάνω δίπλωμα και μάλιστα όχι για οικονομικούς λόγους αλλά γιατί ο ίδιος δεν ήθελε να πιέζεται, ότι η εκκαλούμενη απόφαση παρέβλεψε την τακτική της αντιδίκου του, η οποία πριν την εκδίκαση κάποιας μεταξύ τους υπόθεσης για τη διατροφή των ανηλίκων (ασφαλιστικών, τακτικής) σπεύδει να πάρει μία βεβαίωση παρακολούθησης μαθημάτων για να εμφανίσει στο Δικαστήριο και όταν αυτό τελειώνει, παύει τη δραστηριότητα του παιδιού δεν αποδεικνύονται βάσιμα, καθώς δεν στηρίζονται σε κανένα αποδεικτικό μέσο. Εξάλλου, το γεγονός ότι διαλαμβάνεται στην αγωγή και μεταφέρθηκε και στις πρωτόδικες προτάσεις της ενάγουσας για τον ανήλικο ……. ότι «Ήδη από τον Απρίλιο του 2018 συνεχίζει να παρακολουθεί ιδιαίτερα μαθήματα αγγλικής γλώσσας επί 3 ώρες εβδομαδιαίως για να πάρει το ανώτερο δίπλωμα Proficiency και συγκεκριμένα διδάσκεται την αγγλική γλώσσα κάθε Τετάρτη από την 18.00 μμ έως την 19.00 μμ και την Παρασκευή από την 19.00 μμ έως 20 μμ από τον καθηγητή ………….., στον οποίο και καταβάλλω για τον λόγο αυτό 15 Ευρώ/ανά ώρα, ήτοι 45 ευρώ/ανά εβδομάδα και συνολικά 180,00 Ευρώ το μήνα», ήτοι ενώ γίνεται λόγος για 3 ώρες μαθημάτων αγγλικών εβδομαδιαίως, οι περιγραφόμενες ώρες έναρξης και λήξης των μαθημάτων προστιθέμενες δίνουν άθροισμα δύο ωρών μαθημάτων την εβδομάδα, οφείλεται προφανώς σε παραδρομή, δεδομένου ότι στην προσκομιζόμενη Νο ……../17.4.2018 απόδειξη λιανικών συναλλαγών για παροχή υπηρεσιών για τον μήνα Απρίλιο του 2018 αναγράφεται πληρωθέν ποσό 180 ευρώ, το οποίο αναφέρει στην αγωγή της η ενάγουσα ως οφειλόμενο για τρεις ώρες μαθημάτων εβδομαδιαίως. Περαιτέρω, οι λοιπές προς διατροφή και συντήρηση των τέκνων δαπάνες (πλην αυτών της εκπαίδευσής τους), δηλαδή αυτές που απαιτούνται για την τροφή, την ένδυση, την υπόδηση, την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη (δεδομένου ότι δεν αποδείχθηκε ότι αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας), την ψυχαγωγία τους και τα καθημερινά προσωπικά έξοδά τους, είναι οι συνήθεις των συνομηλίκων τους, της ίδιας, από άποψη οικονομικών δυνατοτήτων των γονέων τους, κατάστασης. Άλλες δραστηριότητες και έξοδα των τέκνων των διαδίκων δεν αποδείχθηκαν, ενώ αυτά δύνανται, ως προς την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη να καλυφθούν από τον ασφαλιστικό φορέα του εναγόμενου. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι οι παραπάνω ανήλικοι δεν έχουν εισοδήματα από προσοδοφόρο περιουσία, ούτε από οποιαδήποτε άλλη πηγή, ενώ δεν μπορούν να εργασθούν λόγω της νεαρής ηλικίας τους και των σχολικών τους υποχρεώσεων. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να διαθρέψουν τον εαυτό τους και δικαιούνται να λαμβάνουν διατροφή σε χρήμα, προκαταβαλλόμενη κάθε μήνα, από τους υπόχρεους γονείς τους, οι οποίοι ενέχονται ανάλογα με τις οικονομικές τους δυνάμεις σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1486 παρ.2 και 1489 παρ.2 του Α.Κ. Ειδικότερα ως προς τον εναγόμενο αποδείχθηκε ότι είναι ηλεκτρολόγος και εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος στην εταιρεία με την επωνυμία «………….», με μηνιαίες αποδοχές, συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα και αδείας ποσού (1.074,39 x 14 : 12=) 1.253,45 ευρώ. Αναφορικά με την ακίνητη περιουσία του, πέραν της κατά τα προαναφερθέντα συγκυριότητάς του επί του διαμερίσματος που αποτελούσε την πρώην οικογενειακή στέγη, αποδείχθηκε ότι είναι ψιλός κύριος σε ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου ενός διαμερίσματος του τέταρτου ορόφου της κείμενης στον Πειραιά, επί της οδού ………….., πολυκατοικίας, στο οποίο κατοικούν οι επικαρπωτές γονείς του, καθώς και ψιλός κύριος σε ποσοστό 25% εξ αδιαιρέτου ενός οικοπέδου με κτίσμα στα ….. Σαλαμίνας, περιουσία που τυγχάνει απρόσοδη μεν, η οποία ωστόσο λαμβάνεται και αυτή υπόψη ως στοιχείο για τον καθορισμό της αναλογίας συμβολής κάθε συζύγου στην υποχρέωσή του για διατροφή των ανήλικων τέκνων του. Πλην των ανωτέρω περιουσιακών στοιχείων, ο εναγόμενος είναι κύριος και δύο Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτων, του με αριθμό κυκλοφορίας ……., εργοστασίου κατασκευής RENAULT, 1.149 cc, πρώτης κυκλοφορίας το έτος 2004, καθώς και του με αριθμό κυκλοφορίας …………, εργοστασίου κατασκευής Mitsubishi, 1.332 cc, πρώτης κυκλοφορίας το έτος 2007, το οποίο έχει παραχωρήσει και το χρησιμοποιεί αποκλειστικά η ενάγουσα. Ο εναγόμενος βαρύνεται κάθε μήνα με το ποσό των 66,50 ευρώ για την αποπληρωμή του στεγαστικού δανείου, το οποίο είχε λάβει από κοινού με την ενάγουσα, προκειμένου να προβούν στην αγορά της πρώην οικογενειακής στέγης, ποσό που αποτελεί το ήμισυ της συνολικής μηνιαίας δόσης των 133 ευρώ, όπως αυτή προέκυψε μετά από ρύθμιση, ενώ αυτός βαρύνεται και με την καταβολή μηνιαίως του ποσού των 33 ευρώ για την εξόφληση οφειλών του προς τη ΔΕΗ που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση μέχρι και τον Απρίλιο του έτους 2019. Όμως οι εν λόγω καταβολές εκ μέρους του εναγόμενου δεν προαφαιρούνται από τα εισοδήματά του, αλλά λαμβάνονται υπόψη ως προσδιοριστικά στοιχεία των συνθηκών διαβίωσής του. Πέραν των ανωτέρω, αποδείχθηκε ότι ο εναγόμενος βαρύνεται με αναλογία επί των δαπανών για τη λειτουργία της οικίας (θέρμανση, ηλεκτροδότηση, ύδρευση, δαπάνες κοινοχρήστων), στην οποία διαμένει με τη θεία του, πλην όμως δεν αποδείχθηκε ότι αυτός συμμετέχει στην πληρωμή του μισθώματος του εν λόγω διαμερίσματος, το οποίο ανέρχεται σε 225 ευρώ τον μήνα, δεδομένου ότι δεν προέκυψε ότι η θεία του, η οποία κατοικεί στην ίδια πολυκατοικία με τους γονείς του, ενώ τον φιλοξενεί, του ζητά να συμμετάσχει στο μίσθωμα της οικίας, το οποίο, έτσι κι αλλιώς αυτή κατέβαλε στο σύνολό του ακόμη και όταν δεν έμενε μαζί της ο εναγόμενος, πλην όμως αυτός συμμετέχει με αναλογία στις λειτουργικές ανάγκες του διαμερίσματος, καθώς αυτές αυξήθηκαν μετά την άφιξή του και την φιλοξενία και των τέκνων του τις ημέρες επικοινωνίας. Εκτός των ανωτέρω, δεν αποδείχθηκε ότι ο εναγόμενος έχει άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε άλλη πηγή, ούτε διατροφικές υποχρεώσεις προς τρίτα πρόσωπα, πλην των παραπάνω ανήλικων τέκνων του, ενώ οι δαπάνες για τη διατροφή και τη συντήρησή του είναι οι συνήθεις των αντρών της ηλικίας του, πλην των εξόδων για καύσιμα του αυτοκινήτου του, για την καθημερινή μετακίνησή του από την κατοικία του στον τόπο εργασίας του και αντιστρόφως που είναι αυξημένα και ανέρχονται περίπου στα 130 ευρώ τον μήνα, δεδομένου ότι αυτός μένει στον Πειραιά και η εργασία του βρίσκεται στους Θρακομακεδόνες. Κατά τα λοιπά βαρύνεται με τους φόρους που του αντιστοιχούν στην κινητή και ακίνητη περιουσία του (τέλη κυκλοφορίας, ΕΝΦΙΑ). Με τον τέταρτο λόγο της έφεσής του ο εκκαλών-εναγόμενος παραπονείται ότι το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη τις ανελαστικές του δαπάνες. Εντούτοις, στην εκκαλούμενη απόφαση αναφέρονται τέτοιου είδους δαπάνες, έστω εν μέρει πιο συνοπτικά σε σχέση με στα παραπάνω διαλαμβανόμενα στην παρούσα απόφαση. Σημειωτέον δε ότι οι δαπάνες που συνδέονται με τις ανάγκες διαβίωσης του εναγόμενου πατέρα λαμβάνονται μεν υπόψη, πλην όμως οι δαπάνες αυτές δεν προηγούνται των αναγκών των ανήλικων τέκνων. Ο γονέας που ενάγεται για τη διατροφή ανηλίκου τέκνου δεν μπορεί να προβάλει, κατ` αρχήν, την ένσταση διακινδύνευσης της δικής του διατροφής, εκτός αν επικαλεσθεί ότι το τέκνο μπορεί να στραφεί εναντίον άλλου υποχρέου ή ότι μπορεί να διατραφεί από την περιουσία του (βλ. ΑΠ 676/00 στην ΤΝΠ Νόμος). Ως άλλος υπόχρεος νοείται και ο άλλος γονέας, προς τον οποίο μπορεί ο εναγόμενος να παραπέμψει το ανήλικο τέκνο, προκειμένου να αναζητηθεί από εκείνον το μέρος της διατροφής που δεν μπορεί να πληρώνει ο εναγόμενος χωρίς να διακινδυνεύσει η δική του διατροφή. Σε αναφορά προς τον άλλο γονέα, όμως, υφίσταται και λειτουργεί υπέρ του εναγόμενου και η ένσταση συνεισφοράς. Η ένσταση διακινδύνευσης είναι ανεξάρτητη από την ένσταση συνεισφοράς του άλλου γονέα στη διατροφή του τέκνου. Έτσι, εάν, μετά την προβολή ένστασης συνεισφοράς και τον (κατόπιν αυτής) υπολογισμό του ποσοστού συμμετοχής εκάστου γονέα στη διατροφή του ανηλίκου τέκνου, προκύπτει ότι ο εναγόμενος δεν είναι σε θέση να καταβάλλει το ποσό συμμετοχής του χωρίς να διακινδυνεύει η δική του διατροφή, τότε είναι δυνατό με την προβολή της ενστάσεως διακινδύνευσης και με την προϋπόθεση ότι ο άλλος γονέας είναι σε θέση να πληρώνει το σύνολο της οφειλόμενης διατροφής, να απαλλαγεί πλήρως ο εναγόμενος από τη δική του υποχρέωση (βλ. ΕφΑθ 5089/96, ΕφΘεσ 3172/04, ΕΑ 1439/05, όπου παραπέμπει η ΜονΕφΑθ 493/2018 στην ΤΝΠ Νόμος). Στην υπό κρίση υπόθεση ο εκκαλών-εναγόμενος δεν έχει προβάλει έναντι των τέκνων ένσταση διακινδύνευσης της δικής του διατροφής, ώστε οι δικές του «ανελαστικές» δαπάνες να εμποδίζουν την σε βάρος του επιδίκαση διατροφής υπέρ των τέκνων, λαμβάνονται ωστόσο υπόψη οι δαπάνες αυτές για το ύψος της διατροφής που επιδικάζεται στα τέκνα, δεδομένου ότι πρέπει και στον υπόχρεο γονέα να εξασφαλίζεται ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Από την άλλη πλευρά, η ενάγουσα είχε κάποτε παρακολουθήσει μαθήματα κομμωτικής, πλην όμως ποτέ δεν ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη συγκεκριμένη τέχνη, με αποτέλεσμα να μην έχει αποκτήσει κάποια εξειδίκευση, το δε υποστηριζόμενο από τον εκκαλούντα με τον τρίτο λόγο έφεσης ότι είναι ψευδές ότι η εφεσίβλητη-ενάγουσα δεν έχει δουλέψει ποτέ ως κομμώτρια από κανένα αποδεικτικό μέσο δεν προέκυψε. Κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσής της με τον εναγόμενο εργαζόταν μόνο αρχικά, πριν αποκτήσουν παιδιά και συγκεκριμένα απασχολήθηκε στο τμήμα πωλήσεων της εταιρείας «………..», μέχρι το έτος 2002, οπότε έμεινε έγκυος στον γιο των διαδίκων, …………… και σταμάτησε να εργάζεται. Έκτοτε παρέμεινε στο σπίτι ως οικοκυρά, προσφέροντας υπηρεσίες για την κάλυψη των οικογενειακών αναγκών με την προσωπική της εργασία (καθαριότητα, φροντίδα τέκνων και εναγόμενου συζύγου), εξακολουθούσε δε κατά τον επίδικο χρόνο, πλην ενός μικρού διαστήματος περίπου ενός μήνα, όπως προαναφέρθηκε, που απασχολήθηκε ως υπάλληλος σε υποκατάστημα της αλυσίδας φούρνων “……….”, να μην απασχολείται σε κάποια σταθερή εργασία. Και ναι μεν ανήκει στο τμήμα το πληθυσμού που κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας πλήττεται περισσότερο από την ανεργία (γυναίκα, χωρίς εξειδίκευση και απέχουσα επί σειρά ετών από την αγορά εργασίας) και είναι ιδιαίτερα δυσχερής την σημερινή εποχή η εύρεση σταθερής εργασίας, πλην όμως η ενάγουσα κατά τον χρόνο συζήτησης πρωτοδίκως της αγωγής ήταν σαράντα τεσσάρων ετών και υγιής και μπορούσε, παρά την έλλειψη εξειδικευμένων γνώσεων, να αποκομίσει εισόδημα από μερική, έστω και περιστασιακή, απασχόληση και δη από εργασία ανάλογη με τις δυνατότητές της (όπως αυτή που είχε στο ……..), την οποία κατά τις αρχές της καλής πίστης κατ’ άρθρο 288 του ΑΚ (βλ. ΑΠ 1016/2019, ΜονΕφΑιγ 69/2020 στην ΤΝΠ Νόμος, ΕφΠειρ 155/2005, ΕλλΔνη 2005, σελ. 1518, 1519), λαμβανομένων και των συνθηκών που επικρατούσαν κατά τον επίδικο χρόνο στην αγορά εργασίας, όφειλε να αναζητήσει, προκειμένου να απασχοληθεί επικερδώς, από την οποία εδύνατο να λαμβάνει ως μηνιαίο μισθό κατ’ ελάχιστο το ποσό των 300 ευρώ. Σημειώνεται δε ότι το γεγονός ότι απώλεσε την πρώτη εργασία της μετά τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσής της με τον εναγόμενο στον παραπάνω φούρνο, δεν σημαίνει ότι δεν οφείλει να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της προς ανεύρεση άλλης εργασίας, έστω και μερικής απασχόλησης, δεδομένου ότι τα ανήλικα τέκνα της κατά τη συζήτηση της αγωγής στον πρώτο βαθμό πήγαιναν στο σχολείο μέχρι το μεσημέρι και ο ……. ηλικίας δεκαέξι ετών, αυτοεξυπηρετείτο και μπορούσε να αναλάβει, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα, την επίβλεψη της αδερφής του εφόσον παρουσιαζόταν ανάγκη να παραμείνει η μητέρα τους επιπλέον χρόνο στον τόπο εργασίας της. Ωστόσο, δεν αποδεικνύεται βάσιμος ο ισχυρισμός του εκκαλούντος-εναγόμενου με τον τρίτο λόγο έφεσης ότι η εφεσίβλητη-ενάγουσα θα μπορούσε να απασχοληθεί πλήρως με μηνιαίες αποδοχές 500-600 ευρώ, αφήνοντας τα παιδιά της στους γονείς της, καθώς κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, στις ηλικίες που διένυαν τα ανήλικα τέκνα κατά τον επίδικο χρόνο χρειάζονταν τη φυσική παρουσία ενός τουλάχιστον γονέα στην καθημερινότητά τους που να τα φροντίζει και να ασχολείται με τα καθημερινά τους προβλήματα, δείχνοντας ενεργό ενδιαφέρον, μη δυναμένων των παππούδων να υποκαταστήσουν τη γονεϊκή μέριμνα στον τομέα αυτό. Περαιτέρω, αποδεικνύεται, κατά το βάσιμο σχετικό σκέλος του τρίτου λόγου έφεσης ότι η εφεσίβλητη-ενάγουσα κατά το επίδικο χρονικό διάστημα λάμβανε επίδομα στήριξης τέκνων από τον ΟΓΑ, το οποίο λαμβάνουν οι μητέρες που έχουν χαμηλά εισοδήματα και την επιμέλεια ανηλίκων τέκνων και το οποίο ανήλθε στα 166 ευρώ μηνιαίως. Στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος της ενάγουσας για το φορολογικό έτος 2017 στον πίνακα 6, κωδικός 617, αυτή έχει δηλώσει ως εισοδήματα που εξαιρούνται από φόρο και εισφορά (άρθρ. 43Α Κ.Φ.Ε.) το ποσό των 960 ευρώ. Επίσης στην εκτύπωση κινήσεων πελατειακού λογαριασμού της ALPHA BANK, που προσκόμισε η ενάγουσα και πρωτοδίκως για να αποδείξει ότι ο εναγόμενος δεν ανταποκρίθηκε στη μεταξύ τους για την έκδοση του συναινετικού διαζυγίου συμφωνία να καταβάλλει κάθε μήνα ποσό διατροφής 650 ευρώ και για τα δύο τέκνα προκύπτει ότι εκείνη λάμβανε το σχετικό επίδομα καθώς στις 19.7.2017 έχει κατατεθεί ποσό 480 ευρώ με στοιχεία πληρωτή «ΟΓΑ-ΕΝΙΑΙΟ ΕΠΙΔ. ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΕΚΝΩΝ» και με όμοια αιτιολογία στις 19.10.2017 έχει κατατεθεί στον ίδιο λογαριασμό ποσό 240 ευρώ. Επομένως έσφαλε το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που δεν υπολόγισε το παραπάνω επίδομα ως εισόδημα της ενάγουσας. Παρακάτω, αποδείχθηκε ότι η ενάγουσα βαρύνεται με μηνιαία δόση ποσού 66,50 ευρώ ως προς την αναλογία της για την αποπληρωμή του στεγαστικού δανείου για την αγορά της πρώην οικογενειακής στέγης, όπου διαμένει με τα τέκνα της, οπότε δεν βαρύνεται με τα έξοδα μίσθωσης οικίας, πλην όμως οι καταβολές προς εξόφληση των δανειακών της υποχρεώσεων, στις οποίες προβαίνει, δεν προαφαιρούνται από τα εισοδήματά της, αλλά λαμβάνονται υπόψη ως προσδιοριστικά στοιχεία των συνθηκών διαβίωσής της. Άλλη περιουσία ή άλλα εισοδήματα από οποιαδήποτε άλλη πηγή δεν αποδείχθηκε ότι έχει η ενάγουσα, ενώ δεν υποχρεούται σε άλλες ιδιαίτερες δαπάνες, ούτε σε διατροφή τρίτων προσώπων πλην των τέκνων της, η ίδια δε αντιμετωπίζει τις δαπάνες διατροφής, ψυχαγωγίας και ένδυσης, που αντιστοιχούν σε γυναίκες παρόμοιας με αυτήν ηλικίας. Περαιτέρω, η ενάγουσα φροντίζει και περιποιείται αυτοπροσώπως τα τέκνα της, παρέχοντάς τους τις κάθε είδους φροντίδες της, οι οποίες, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας συνδέονται με τη συνοίκηση και αποτιμώνται κατά μήνα στο ποσό των 100 ευρώ για καθένα από αυτά, επιβαρυνόμενη επιπροσθέτως με τις δαπάνες συντήρησης της οικίας τους και με τα εν γένει λειτουργικά έξοδα αυτής. Ενόψει των ανωτέρω αποδειχθέντων πραγματικών περιστατικών, το Δικαστήριο αυτό κρίνει ότι για την ανάλογη με τις ανάγκες των ανήλικων τέκνων των διαδίκων, ….. και ……, διατροφή, όπως οι ανάγκες αυτές προκύπτουν από τις κατά το επίδικο διάστημα συνθήκες της ζωής τους, και συγκεκριμένα για τις ανάγκες τους για στέγαση, τροφή, ένδυση, υπόδηση, εκπαίδευση και ψυχαγωγία απαιτείται για το επίδικο χρονικό διάστημα, λαμβανομένης και της οικονομικής κατάστασης των γονέων τους, το ποσό των 600 ευρώ για τον ….. και το ποσό των 330 ευρώ για την ……, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η, ένεκα της συγκατοίκησης με τη μητέρα τους, προκύπτουσα επιβάρυνση των λειτουργικών εξόδων της κατοικίας όπου διαμένουν, τα οποία φέρει η ενάγουσα, ενώ συνυπολογίζονται και οι αποτιμώμενες σε χρήμα, υπηρεσίες της προς τα ανήλικα τέκνα (παρασκευή φαγητού, πλύσιμο, σιδέρωμα κλπ), των οποίων έχουν ανάγκη για τη συντήρησή τους και, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, συνδέονται με τη συνοίκηση και τους προσφέρονται από τη μητέρα τους, όπως αυτές αποτιμήθηκαν ανωτέρω. Έτσι, ο εναγόμενος με βάση τις προαναφερθείσες οικονομικές δυνάμεις του και την προσωπική κατάστασή του, συσχετιζόμενες με την αντίστοιχη οικονομική δυνατότητα, τις οικονομικές δυνάμεις και την προσωπική κατάσταση της ενάγουσας, λαμβανομένης υπόψη και της άνευ ανταλλάγματος παραχώρησης από αυτόν της οικίας, κατά το ανωτέρω αναφερόμενο ποσοστό συγκυριότητας αυτού, στα ανήλικα τέκνα του, όπως η παροχή αυτή σε είδος ελήφθη υπόψη από το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, παρά τα όσα αβάσιμα υποστηρίζει ο εκκαλών με τον πέμπτο λόγο της έφεσής του και αποτιμάται η εν λόγω συμβολή του εκκαλούντος-εναγόμενου στο ποσό των 50 ευρώ για κάθε τέκνο, ήτοι 100 ευρώ συνολικά και όχι στο ποσό των 225 ευρώ συνολικά, που αυτός υποστηρίζει (δεδομένου ότι τα εισοδήματα των διαδίκων δεν θα επέτρεπαν την εξυπηρέτηση των στεγαστικών αναγκών των ανηλίκων τέκνων με τέτοιο ποσό), οφείλει να καλύψει το ποσό των 350 ευρώ για τον ….. και το ποσό των 210 ευρώ για την ……., ενώ το υπόλοιπο συνολικό ποσό που είναι αναγκαίο για τη διατροφή καθενός τέκνου κατά τα ανωτέρω βαρύνει την ενάγουσα μητέρα τους, με την προσφορά των προσωπικών της υπηρεσιών στην ανατροφή τους και των λοιπών, συνδεόμενων με τη συνοίκησή τους, παροχών, λαμβανομένης υπόψη και της παροχής σε χρήμα από το προαναφερόμενο επίδομα που λαμβάνει και από το εισόδημα που θα αποκόμιζε, εάν είχε αναζητήσει και βρει κατάλληλη γι’ αυτήν εργασία, ως έχουσα, κατά νόμο, συντρέχουσα και ανάλογη των οικονομικών και εν γένει δυνατοτήτων ης υποχρέωση διατροφής τους. Επιδικάζοντας σε βάρος του εναγόμενου το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο για το επίδικο χρονικό διάστημα ποσό μηνιαίας διατροφής 400 ευρώ για τον ….. και 270 ευρώ για την ……. έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα και γενομένης δεκτής της υπό κρίση εφέσεως στην ουσία της, πρέπει να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση κατά τη διάταξη αυτής που αφορά στην επιδίκαση διατροφής για τα παραπάνω ανήλικα τέκνα, ακολούθως δε πρέπει να κρατηθεί και να δικαστεί από το παρόν Δικαστήριο η από 25.4.2018 αγωγή της εφεσίβλητης κατά του εκκαλούντος κατά το αμέσως παραπάνω κεφάλαιο αυτής, να γίνει εν μέρει δεκτή στην ουσία της και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλλει μηνιαίως στην ενάγουσα, ως ασκούσα αποκλειστικά την επιμέλεια των ανωτέρω ανήλικων τέκνων τους και για λογαριασμό τους, εντός του πρώτου τριήμερου του κάθε μήνα, το ποσό των 350 ευρώ για τον ….. και το ποσό των 210 ευρώ για την ……, δηλαδή συνολικά το ποσό των 560 ευρώ, για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, με τον νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας δόσης και μέχρι την εξόφληση. Ωστόσο, τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων από την επίδικη διαφορά ορθά το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο τα συμψήφισε κατ’ άρθρο 179 ΚΠολΔ, καθώς πρόκειται για διαφορά μεταξύ συγγενών εξ αίματος πρώτου βαθμού, ομοίως δε για την παραπάνω αιτία πρέπει να συμψηφισθούν τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων μεταξύ τους και στον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 179 και 183 ΚΠολΔ, κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά και κατ’ ουσίαν την έφεση.
Εξαφανίζει την 3036/2019 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (διαδικασία διαφορών για την οικογένεια, τον γάμο και την ελεύθερη συμβίωση) μόνο ως προς τη διάταξη αυτής που αφορά στην επιδίκαση διατροφής υπέρ των ανήλικων τέκνων των διαδίκων.
Κρατεί και δικάζει την από 25.4.2018 (με Γ.Α.Κ. …../2018 και Ε.Α.Κ. ……/2018) αγωγή κατά το αίτημα αυτής περί επιδίκασης διατροφής υπέρ των ανήλικων τέκνων των διαδίκων.
Δέχεται εν μέρει την αγωγή ως προς το αίτημα αυτό.
Υποχρεώνει τον εναγόμενο να καταβάλλει μηνιαίως στην ενάγουσα, ως ασκούσα αποκλειστικά την επιμέλεια των ανήλικων τέκνων των διαδίκων και για λογαριασμό τους, εντός του πρώτου τριήμερου κάθε μήνα, το ποσό των τριακοσίων πενήντα (350) ευρώ για τον ……. και το ποσό των διακοσίων δέκα (210) ευρώ για την …….., δηλαδή το συνολικό ποσό των πεντακοσίων εξήντα (560) ευρώ, για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, με τον νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση της πληρωμής κάθε μηνιαίας δόσης και μέχρι την εξόφληση.
Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας, μεταξύ τους.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στον Πειραιά, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους, στις 23.3.2021.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ