Αριθμός 448/2021
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Τμήμα 4ο
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Αικατερίνη Νομικού, Πρόεδρο Εφετών, Παρασκευή Μπερσή, Εφέτη και Αικατερίνη Κοκόλη, Εφέτη-Εισηγήτρια και από τη Γραμματέα Τ.Λ..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του την …………….., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των:
ΚΑΛΟΥΝΤΟΣ-ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ: …………., ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιό του Δικηγόρο Βασίλειο Παπανικολάου (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).
ΚΑΘ΄ ΟΥ Η ΚΛΗΣΗ-ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΟΥ: Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα από α) τον Υπουργό Οικονομικών, β) το Δασάρχη Πειραιά και γ) τη Δ.Ο.Υ. Αίγινας, το οποίο εκπροσωπήθηκε από τη Δικαστική Πληρεξουσία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Ελένη Πλασσαρά (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ 2 ΚΠολΔ).
Ο καλών-εκκαλών άσκησε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 1.8.1995 και με αριθ. εκθ. καταθ. ……/1995 αγωγή, επί της οποίας αρχικά εκδόθηκε η με αριθμ. 70/1996 προδικαστική απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου, που διέταξε τη διεξαγωγή μαρτυρικών αποδείξεων, κατόπιν εκδόθηκε η με αριθμ. 4117/2001 μη οριστική απόφαση αυτού, που διέταξε τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης και στη συνέχεια η με αριθμ. 3789/2007 οριστική απόφασή του, που απέρριψε την αγωγή.
Την τελευταία εκ των παραπάνω αποφάσεων προσέβαλε ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ο ενάγων και ήδη καλών-εκκαλών με την από 19.7.2010 και με αριθμ. εκθ. καταθ. ………./2010 έφεσή του, της οποίας δικάσιμος ορίσθηκε αρχικά η 23η.5.2013, μετά δε από αναβολή, η 16η.1.2015, οπότε, συζητήσεως γενομένης, εκδόθηκε η με αριθμ. 515/2014 απόφαση του Δικαστηρίου τούτου, που ανέβαλλε να αποφασίσει οριστικά και διέταξε την επανάληψη της συζήτησης της υπόθεσης ενώπιόν του προκειμένου να διενεργηθεί πραγματογνωμοσύνη.
Ήδη, με την, κατατεθείσα ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, από 24.6.2020 (ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../2020) κλήση του καλούντος-εκκαλούντος η προκειμένη υπόθεση επανεισάγεται προς συζήτηση ενώπιόν του, στη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας απόφασης.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.
Ο πληρεξούσιος Δικηγόρος του καλούντος-εκκαλούντος και η Δικαστική Πληρεξουσία Ν.Σ.Κ. του καθ΄ ου η κλήση-εφεσιβλήτου, οι οποίοι παραστάθηκαν με δήλωση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ανέπτυξαν τις απόψεις τους με τις έγγραφες προτάσεις που προκατέθεσαν.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με την από 24-6-2020 (αρ. καταθ. ……../2020) κλήση του εκκαλούντος-ενάγοντος φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού (με την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας σύνθεση, αφού εκ των εκδόντων την κατωτέρω αναφερόμενη υπ΄ αρ. 515/2014 απόφαση Δικαστών, κατά την παρούσα επαναληφθείσα συζήτηση της υποθέσεως, ουδείς υπηρετεί πλέον στο Εφετείο Πειραιώς)η από 19-7-2010 (αρ. καταθ. ……../2010) έφεσή του (καλούντος-εκκαλούντος-ενάγοντος) κατά της υπ΄ αρ. 3789/2007 οριστικής αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς (τακτική διαδικασία) και κατά του καθ΄ ου η κλήση-εφεσίβλητου-εναγομένου μετά την έκδοση της ως άνω υπ΄ αρ. 515/2014 αποφάσεως του Δικαστηρίου αυτού, με την οποία αφού δίκασε (το Δικαστήριο αυτό) αντιμωλία των διαδίκων, δέχθηκε τυπικά την έφεση, ανέβαλε να αποφασίσει οριστικά επ΄ αυτής κατ΄ ουσίαν και διέταξε την επανάληψη της ενώπιόν του συζητήσεως της υποθέσεως, προκειμένου να διενεργηθεί προηγουμένως πραγματογνωμοσύνη, με την επιμέλεια του επιμελέστερου των διαδίκων, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα σ΄ αυτήν (απόφαση).
Το άρθρο 254 παρ. 1 και 2 του ΚΠολΔ, όπως αυτό είχε αντικατασταθεί από το άρθρο 9 του Ν. 2915/2001, ίσχυε από 1-1-2002, βάσει του άρθρου 15 του Ν. 2943/2001, εφαρμόζεται, σύμφωνα με το άρθρο 524 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, και στο δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας, (και εν προκειμένω, καθόσον η ένδικη έφεση ασκήθηκε την 19-7-2010), όριζε ότι«1. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την επανάληψη της συζήτησης στο ακροατήριο, η οποία έχει κηρυχθεί περατωμένη, όταν κατά τη μελέτη της υπόθεσης ή τη διάσκεψη παρουσιάζονται κενά ή αμφίβολα σημεία που χρειάζονται συμπλήρωση ή επεξήγηση. Η απόφαση μνημονεύει απαραιτήτως τα ειδικά θέματα που αποτελούν αντικείμενο της επαναλαμβανόμενης συζήτησης. Η Συζήτηση αυτή θεωρείται συνέχεια της προηγούμενης. 2. Με την εξαίρεση των περιπτώσεων ειδικών διαδικασιών, στις οποίες δεν εφαρμόζονται οι προθεσμίες της παραγράφου 1 του άρθρου 237, στην επαναλαμβανόμενη συζήτηση οι διάδικοι κλητεύονται τριάντα τουλάχιστον ημέρες πριν από αυτήν. Οι διάδικοι μπορούν να καταθέσουν σημείωμα πέντε ημέρες πριν από τη δικάσιμο μόνο για τα θέματα που θα συζητηθούν. Η διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 270 εφαρμόζεται ανάλογα και για την επαναλαμβανόμενη συζήτηση.». Σε κάθε περίπτωση, κατά το χρόνο εκδόσεως της υπ΄ αρ. 515/2014 αποφάσεως του Δικαστηρίου αυτού, ήτοι την 7-7-2014, η παράγραφος 2 του ως άνω άρθρου που είχε αντικατασταθεί με το άρθρο 25 παρ. 2 του Ν. 3994/2011, ΦΕΚ Α΄ 165/25-7-2011 (Διόρθ. σφαλμ. ΦΕΚ Α΄ 167/2011) ως προς την κατάθεση σημειώματος παρέμεινε ίδια, ήτοι η παράγραφος 2 είχε αντικατασταθεί ως εξής «2. Στην επαναλαμβανόμενη συζήτηση οι διάδικοι κλητεύονται τριάντα τουλάχιστον ημέρες πριν από αυτήν, με την εξαίρεση των περιπτώσεων ειδικών διαδικασιών, στις οποίες προβλέπεται συντομότερη προθεσμία κλητεύσεως. Οι διάδικοι μπορούν να καταθέσουν σημείωμα πέντε ημέρες πριν από τη δικάσιμο μόνο για τα θέματα που θα συζητηθούν. Η διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 237 εφαρμόζεται ανάλογα και για την επαναλαμβανόμενη συζήτηση.». Εξάλλου το άρθρο 254 του ΚΠολΔ αντικαταστάθηκε εκ νέου με το άρθρο δεύτερο του άρθρου 1του Ν.4335/2015, ΦΕΚ Α΄ 87, το οποίο όμως (άρθρο, όπως αντικαταστάθηκε) δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω σύμφωνα με το άρθρο ένατο παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν. 4335/2015, καθόσον η ένδικη έφεση, όπως προαναφέρθηκε, ασκήθηκε την 19-7-2010, ήτοι πριν την 1-1-2016]. Από τις ως άνω διατάξεις προκύπτει ότι η επαναλαμβανόμενη, κατ΄ άρθρο 254 του ΚΠολΔ, συζήτηση θεωρείται, συνέχεια της προηγουμένης και όχι νέα συζήτηση. Συνεπώς, δεν απαιτείται στην επανάληψη της συζήτησης η εκ νέου κατάθεση ιδιαίτερων έγγραφων προτάσεων, αλλά αρκούν και ισχύουν οι έγγραφες προτάσεις που κατατέθηκαν κατά τη συζήτηση της οποίας διατάχθηκε η επανάληψη (ΑΠ 27/2015), επιτρεπομένης βέβαια της συμπλήρωσης αυτών, ενώ ο διάδικος που δεν παρίσταται στην επαναλαμβανόμενη συζήτηση, είχε όμως παρασταθεί στην αρχική, δικάζεται αντιμωλία, χωρίς να χρειάζεται κατάθεση νέων προτάσεων (πρβλ. ΕφΑθ 718/2018, ΕφΠειρ 488/2016, ΕφΠειρ 639/2015, ΕφΠειρ 516/2015, ΕφΛαρ 459/2015, ΕφΠειρ 726/2014, ΕφΠειρ 275/2014, ΕφΛαρ 502/2013,ΕφΑθ 720/2012, ΕφΑθ 313/2012, ΕφΘεσ 151/2012, ΕφΑθ 3334/2011, ΕφΔυτΜακ 88/2011, ΕφΑθ 961/2009, ΕφΘεσ 2976/2005). Όσα δε, ο διάδικος επικαλέστηκε και προέβαλε με τις έγγραφες προτάσεις του της προηγούμενης συζητήσεως (της οποίας διατάχθηκε η επανάληψη) θεωρούνται ως επικληθέντα και προβληθέντα και κατά την επανάληψή της. Συνεπώς, η αρχική και η επαναλαμβανόμενη συζήτηση συνθέτουν μία συζήτηση. Πρόκειται, δηλαδή, για δύο συνεχόμενα δικονομικά στάδια, που συνθέτουν μία και μόνη συζήτηση, ένα αδιάσπαστο δικονομικό σύνολο (ΑΠ 1024/2019, ΕφΠειρ 230/2016). Υπό το πρίσμα αυτό, ο νομοθέτης με το εδάφιο β΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 254 του ΚΠολΔ, παρέχει την ευχέρεια στους διαδίκους για την κατάθεση σημειώματος (και όχι προτάσεων) πέντε ημέρες πριν από τη δικάσιμο, και με το οποίο (σημείωμα) προσάγονται μετ΄ επικλήσεως στην επαναλαμβανόμενη συζήτηση και τα νέα αποδεικτικά μέσα που τυχόν έχουν διαταχθεί με την εκδοθείσα απόφαση. Περαιτέρω, από το συνδυασμό των άρθρων 106, 346 και 453 παρ. 1 του ΚΠολΔ συνάγεται ότι για να λάβει υπόψη του το Δικαστήριο και να εκτιμήσει κάποιο αποδεικτικό μέσο, πρέπει όχι μόνο να προσκομίζεται αυτό, αλλά και να γίνεται επίκλησή του με τις προτάσεις του διαδίκου, ο οποίος το προσκόμισε, ενώ η λήψη υπόψη από το Δικαστήριο αποδεικτικού μέσου, του οποίου δεν έγινε νομίμως επίκληση ή προσαγωγή ιδρύει τον κατ΄ άρθρον 559 αρ. 11 του ΚΠολΔ λόγο αναιρέσεως (πρβλ. ΑΠ 1229/2002 ΕλλΔνη 44.129). Ειδικότερα, όσον αφορά την πραγματογνωμοσύνη, που διεξήχθη με διαταγή του Δικαστηρίου και αποτελεί ιδιαίτερο αποδεικτικό μέσο (άρθρα 339 και 383 του ΚΠολΔ) διαφορετικό, δηλαδή, από τα έγγραφα, εφόσον έγινε επίκληση και προσκομιδή της σχετικής γνωμοδότησης του πραγματογνώμονα από κάποιον από τους διαδίκους, οφείλει το Δικαστήριο να τη λάβει υπόψη και να συνεκτιμήσει αυτήν με τα λοιπά αποδεικτικά μέσα, κάνοντας ειδική μνεία γι΄ αυτήν στην απόφασή του (ΑΠ 443/2017). Στην προκειμένη περίπτωση με την υπ΄ αρ. 515/2014 μη οριστική απόφαση του Δικαστηρίου αυτού διατάχθηκε, όπως προαναφέρθηκε, η επανάληψη της ενώπιόν του συζητήσεως της υποθέσεως, προκειμένου να διενεργηθεί προηγουμένως πραγματογνωμοσύνη, με την επιμέλεια του επιμελέστερου των διαδίκων, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα σ΄ αυτήν (απόφαση). Στην παρούσα επαναλαμβανόμενη συζήτηση, κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο (της 4-2-2021), ο μεν καλών-εκκαλών εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο Δικηγόρο του (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ. 2 του ΚΠολΔ), το δε καθ΄ ου η κλήση-εφεσίβλητο εκπροσωπήθηκε από τη Δικαστική Πληρεξουσία ΝΣΚ (με δήλωση κατ΄ άρθρο 242 παρ. 2 του ΚΠολΔ) (βλ. τα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά δημόσιας συνεδριάσεως του Δικαστηρίου τούτου). Επιπλέον το εφεσίβλητο-εναγόμενο κατέθεσε εμπροθέσμως, την 27-1-2021, τις από 26-1-2021 προτάσεις-σημείωμά του, μετά σχετικών, όπως αποδεικνύεται από τη σημείωση της Γραμματέα επ΄ αυτών (προτάσεων), προσκομίζοντας και αυτές που είχε καταθέσει κατά τη συζήτηση της οποίας διατάχθηκε η επανάληψη (της 16-1-2014), [οι οποίες και μόνον αρκούσαν, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ως άνω νομική σκέψη, αφού η παρούσα συζήτηση θεωρείται συνέχεια της προηγούμενης (της 16-1-2014)]. Ο εκκαλών-ενάγων, όμως, κατέθεσε εκπροθέσμως και συγκεκριμένα την προτεραία της δικασίμου, ήτοι την 3-2-2021, τις από 3-2-2021 προτάσεις του (σημείωμα), μετά σχετικών, όπως αποδεικνύεται από τη σημείωση της Γραμματέα επ΄ αυτών (προτάσεων), προσκομίζοντας και αυτές που είχε καταθέσει κατά τη συζήτηση της οποίας διατάχθηκε η επανάληψη (της 16-1-2014), [οι οποίες και μόνον αρκούσαν, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ως άνω νομική σκέψη, αφού η παρούσα συζήτηση θεωρείται, όπως προαναφέρθηκε, συνέχεια της προηγούμενης (της 16-1-2014)], και όχι πέντε ημέρες πριν από τη δικάσιμο επαναλήψεως της συζητήσεως, όπως προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 254 παρ. 2 εδ. β΄ του ΚΠολΔ, που εφαρμόζεται εν προκειμένω, όπως ίσχυε, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην ως άνω νομική σκέψη. Συνεπώς, το παρόν Δικαστήριο δεν δύναται, σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στη νομική σκέψη της παρούσας, να λάβει υπόψη του τις ως άνω από 3-2-2021 προτάσεις (σημείωμα) του εκκαλούντος-ενάγοντος. Ο εκκαλών-ενάγων, ωστόσο, ο οποίος επισπεύδει με δική του επιμέλεια τη συζήτηση της από 19-7-2010 (αρ. καταθ. ………./2010) έφεσής του, πρέπει να δικαστεί αντιμωλία, εφόσον είχε παρασταθεί κανονικά στη συζήτηση της υπόθεσης κατά τη δικάσιμο της 16-1-2014, της οποίας διατάχθηκε η επανάληψη. Περαιτέρω, όμως, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη από το παρόν Δικαστήριο (δεκτού γενομένου και του σχετικού ισχυρισμού που προβάλλει το εφεσίβλητο), και όσα έγγραφα (σχετικά) επικαλείται ο εκκαλών-ενάγων με τις ως άνω από 3-2-2021 εκπροθέσμως κατατεθείσες προτάσεις του (σημείωμα) και προσκομίζει το πρώτον στο παρόν Δικαστήριο, ανάμεσα στα οποία και η από Ιουνίου 2020 (αρ. καταθ. 11/2020) έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ………… (σχετ. 25). Κατόπιν τούτων το παρόν Δικαστήριο δεν δύναται να εκτιμήσει την ως άνω έκθεση πραγματογνωμοσύνης. Από τη μη προσκομιδή, όμως, αυτής (από τους διαδίκους) παρουσιάζεται κενό, αφού, όπως κρίθηκε και με την υπ΄ αρ. 515/2014 απόφαση του Δικαστηρίου αυτού, για τα κρίσιμα ζητήματα της ένδικης υπόθεσης απαιτούνται ειδικές γνώσεις της επιστήμης και συγκεκριμένα τοπογραφίας, δασολογίας και αγρονομίας. Επομένως, εφόσον στην προκειμένη περίπτωση, που αφορά αποδεικτικό μέσο, δεν τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 227 του ΚΠολΔ, αφού η διάταξη αυτή εφαρμόζεται στις τυπικές παραλείψεις για τις οποίες παρέχεται, κατά το ως άνω άρθρο, δυνατότητα συμπλήρωσης και μετά τη συζήτηση (άρθρο 227 του ΚΠολΔ), ενώ η πρόσκληση προς το διάδικο για την προσκομιδή αποδεικτικού μέσου καθίσταται απαράδεκτη (ΕφΠατρ 471/2002), πρέπει, κατ΄ άρθρο 254 του ΚΠολΔ, να διαταχθεί η επανάληψη της συζητήσεως της υποθέσεως προκειμένου κατά την επαναλαμβανόμενη συζήτηση να προσκομισθεί, με τη φροντίδα του επιμελέστερου των διαδίκων, η από Ιουνίου 2020 (αρ. καταθ. 11/2020) έκθεση πραγματογνωμοσύνης του Νικολάου Γ. Αλεξίου, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει κατ΄ αντιμωλίαν των διαδίκων.
Αναβάλλει την έκδοση οριστικής αποφάσεως.
Διατάσσει την επανάληψη της ενώπιόν του συζητήσεως της υποθέσεως προκειμένου κατά την επαναλαμβανόμενη συζήτηση να προσκομισθεί, με τη φροντίδα του επιμελέστερου των διαδίκων, η από Ιουνίου 2020 (αρ. καταθ. …../2020) έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ………..
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε στον Πειραιά την 30η Αυγούστου 2021 και δημοσιεύθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2021 σε έκτακτη και δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού με απόντες τους διαδίκους, τον πληρεξούσιο Δικηγόρο του καλούντος-εκκαλούντος και τη Δικαστική Πληρεξουσία ΝΣΚ του καθ΄ου η κλήση- εφεσιβλήτου.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ