ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός απόφασης 662/2018
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τη Δικαστή Αγγελική Δέτση, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη γραμματέα Γ. Λ..
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η υπό κρίση από 20-4-2017 και με ειδ. αρ. κατάθ. ……… έφεση του εν μέρει ηττηθέντος εναγομένου κατά της υπ’ αριθμ. 7/2017 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των άρθρων για τις διαφορές από τη σχέση γονέων και τέκνων (άρθρα 592 αρ. 2, 606 επ. ΚΠολΔ, όπως οι διατάξεις τους τροποπ. με τον Ν. 4335/2015) και δέχθηκε εν μέρει την από 24-11-2014 (αρ. κατάθ. …..) αγωγή της ενάγουσας, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 495 § 1, 498, 500, 511, 513, 516, 517, 518 § 2 ΚΠολΔ, ως ισχύουν μετά τον Ν. 4335/2016), εντός διετίας από την δημοσίευση της εκκαλουμένης απόφασης στις 2-1-2017, καθόσον από τα προσκομιζόμενα έγγραφα δεν προκύπτει, ούτε οι διάδικοι επικαλούνται ότι έχει χωρήσει επίδοση αυτής. Πρέπει, επομένως, η έφεση να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της κατά την ίδια διαδικασία (άρθρα 522 και 533 § 1 ΚΠολΔ).
Με την ένδικη αγωγή της, που άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, η ενάγουσα, ήδη εφεσίβλητη, ιστορούσε ότι από τον γάμο της με τον εναγόμενο, ήδη εκκαλούντα, που λύθηκε αμετάκλητα με την υπ’ αρ. 943/2008 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, απέκτησαν ένα τέκνο, τον ……, που είναι ακόμη ανήλικος, και έχει την επιμέλεια του δυνάμει της υπ’ αρ. 4394/2006 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά. Ότι το ανήλικο τέκνο τους δεν μπορεί να αυτοδιατραφεί, διότι δεν έχει εισοδήματα ή πόρους από οποιαδήποτε πηγή και λόγω της ηλικίας του αδυνατεί να εργαστεί για να αποκομίζει τα προς το ζην. Ζητούσε δε να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλλει, με την ανωτέρω ιδιότητα της για λογαριασμό του ανηλίκου, μέσα στο πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, ως συνεισφορά του στην ανάλογη τακτική μηνιαία διατροφή του, το ποσό των 1.500 €, για χρονικό διάστημα τριών ετών από την επίδοση της αγωγής, νομιμότοκα από την καθυστέρηση καταβολής κάθε μηνιαίας δόσης. Επίσης, ζητούσε να κηρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή και να καταδικαστεί ο εναγόμενος στα δικαστικά της έξοδα. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την προσβαλλόμενη απόφαση του δέχτηκε εν μέρει την αγωγή και υποχρέωσε τον εναγόμενο να καταβάλλει στην ενάγουσα, ως ασκούσα την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου της και για λογαριασμό αυτού, για μηνιαία διατροφή του το ποσό των 700 ευρώ, εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα και για χρονικό διάστημα τριών ετών από την επομένης της επίδοσης της αγωγής, με τον νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας δόσης. Κατά της ανωτέρω απόφασης παραπονείται ο εναγόμενος με την ένδικη έφεση του για τους λόγους που εκθέτει σ’ αυτήν, οι οποίοι ανάγονται σε κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητεί, αφού εξαφανιστεί η εκκαλουμένη, να περιοριστεί το επιδικασθέν για το ανήλικο τέκνο του ποσό διατροφής.
Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 338 § 1, 339, 240, 524 § 1 και 529 § 1 ΚΠολΔ προκύπτει ότι, για την επανεκτίμηση από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο εγγράφων, που είχαν προσκομισθεί με επίκληση στην πρωτοβάθμια δίκη και είχαν εκτιμηθεί από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, απαιτείται να επαναπροσκομισθούν αυτά με επίκληση στην κατ’ έφεση δίκη (ΑΠ 232/2018 ΝΟΜΟΣ). Εξάλλου, ως αποδείξεις, που δεν προσκομίστηκαν, νοούνται και εκείνες, που προσκόμισε ο διάδικος, χωρίς να τις επικαλεστεί με τις προτάσεις του κατά τρόπο ειδικό, σαφή και ορισμένο, ώστε να προκύπτει η ταυτότητα του επικαλούμενου αποδεικτικού μέσου. Η δε σχετική επίκληση μπορεί να γίνει είτε με τις προτάσεις της συζήτησης, μετά την οποία εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, είτε με αναφορά αυτών σε συγκεκριμένο μέρος των προσκομιζομένων προτάσεων προηγούμενης συζήτησης, στις οποίες γίνεται ειδική, σαφής και ορισμένη επίκληση του αποδεικτικού μέσου, κατά αναλογική εφαρμογή του άρθρου 240 ΚΠολΔ (ΑΠ 794/2017, ΑΠ 620/2016 ΝΟΜΟΣ).
Από την επανεκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων των διαδίκων, που εξετάστηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης, από όλα τα έγγραφα, που νομίμως μετ’ επικλήσεως προσκομίζουν οι διάδικοι, είτε προς άμεση απόδειξη είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, για μερικά από τα οποία γίνεται ειδικότερη μνεία παρακάτω, χωρίς, ωστόσο, να παραληφθεί κάποιο για την διάγνωση της διαφοράς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προσκομίζονται για πρώτη φορά ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, παραδεκτά, κατ’ άρθρο 529 § 1 ΚΠολΔ, εξαιρουμένων αυτών, που προσκομίζει ο εκκαλών, χωρίς, ωστόσο, στις ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου προτάσεις του να γίνεται επίκλησή τους, τα οποία, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην παραπάνω νομική σκέψη θεωρούνται ως μη προσκομισθέντα, καθώς και από τα διδάγματα της κοινής πείρας, που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως, αποδεικνύονται τα παρακάτω πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο γάμο στη Νίκαια Αττικής την 4-10-2003 και από τον γάμο αυτόν απέκτησαν ένα τέκνο, τον …….., που γεννήθηκε στις 10-7-2004, ηλικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της αγωγής στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο περίπου 12 χρονών. Ο γάμος των διαδίκων λύθηκε αμετάκλητα με την υπ’ αρ. 943/2008 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, ενώ, δυνάμει της υπ’ αρ. 4394/2006 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, η επιμέλεια του ανήλικου τέκνου τους ανατέθηκε οριστικά στην ενάγουσα μητέρα του και καθορίστηκε το ποσό συνεισφοράς του εναγομένου πατέρα του στη διατροφή του στο ποσό των 380 ευρώ μηνιαίως, για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής. Στη συνέχεια, με την υπ’ αρ. 343/2014 τελεσίδικη απόφαση του Δικαστηρίου τούτου ο εναγόμενος υποχρεώθηκε να καταβάλλει ως τακτική μηνιαία διατροφή του ανηλίκου τέκνου του το ποσό των 600 ευρώ για το επόμενο χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της με ημερομηνία 15-10-2010 (αρ. κατάθ. ……….) αγωγής της ενάγουσας και έπειτα εκδόθηκε η με αρ. 230/2014 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, με την οποία ο εναγόμενος υποχρεώθηκε να καταβάλλει ως διατροφή αυτού το ποσό των 450 ευρώ μηνιαίως για περαιτέρω χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της με ημερομηνία 24-10-2012 (αρ. κατάθ. ………) αγωγής. Κατά της τελευταίας αυτής απόφασης ο εναγόμενος άσκησε έφεση και η ενάγουσα αντέφεση και έχει εκδοθεί η με αρ. 758/2017 απόφαση του Δικαστηρίου τούτου -που δεν προσκομίζεται στην προκείμενη διαδικασία-, που τις δέχτηκε, εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση και δέχτηκε εν μέρει την αγωγή. Ήδη η ενάγουσα με την ένδικη αγωγή της ζητεί ,για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου της, διατροφή για μεταγενέστερο χρονικό διάστημα (ήτοι από την επίδοση της αγωγής στις 9-12-2014 έως 9-12-2017). Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι το ανήλικο τέκνο των διαδίκων από τον χρόνο διάσπασης της έγγαμης συμβίωσης των γονέων του το έτος 2005 διαμένει με την ενάγουσα μητέρα του σε οικία, που της έχουν παραχωρήσει οι γονείς της, επί της οδού …. αρ. …., στη Νίκαια Αττικής. Το ανήλικο γεννήθηκε με σοβαρή καρδιολογική πάθηση, ήτοι συγγενή καρδιοπάθεια γνωστή ως «κυανωτική τετραλογία του Fallot», και παρακολουθείται συστηματικά στο Ιατρείο (καρδιολογικό-παιδοκαρδιολογικό) Συγγενών Καρδιοπαθειών του Γενικού Νοσοκομείου Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ». Ειδικότερα, ο ανήλικος σε ηλικία 2 ετών (το έτος 2006) υπεβλήθη σε χειρουργική διόρθωση τετραλογίας Fallot και διπλέξοδο δεξιάς κοιλίας στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, ενώ σε ηλικία 4 ετών (το έτος 2008) υπεβλήθη σε νέα καρδιοχειρουργική επέμβαση υποβαλβιδικής στένωσης της αορτής και ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας. Το 2016 ο ανήλικος εξακολουθεί να εμφανίζει στην ακρόαση συστολικό φύσημα 3/6 στην εστία της αορτής, ηλεκτροκαδιογραφικά ευρήματα διδεσμικού αποκλεισμού και στο υπερηχοκαρδιογράφημα ήπιου βαθμού υποβαλβιδική στένωση αορτής και ήπιου βαθμού ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας. Ως εκ τούτου χρήζει τακτικής ιατρικής παρακολούθησης για το ενδεχόμενο νέας επιδείνωσης των βλαβών και ανάγκης επανεγχείρισης, ενώ πρέπει να αποφεύγει κάθε σωματική κόπωση και ψυχικό στρες (βλ. με αρ. πρωτ. ……… πιστοποιητικό του διευθυντή του καρδιολογικού τμήματος του εν λόγω νοσοκομείου ………. και από 20-1-2016 ιστορικό ασθενούς του ίδιου ιατρού). Με την υπ’ αρ. ……… γνωμάτευση της Πρωτοβάθμιας Υγειονομικής Επιτροπής του ΙΚΑ κρίθηκε ότι η πάθηση του ανηλίκου είναι χρόνια και αυτός τυγχάνει ισοβίως ανίκανος για εργασία με ποσοστό αναπηρίας 70%. Επίσης, ο ανήλικος παρακολουθείται συστηματικά από το έτος 2013 στο παιδοπνευμονολογικό ιατρείο του Νοσοκομείου «ΑΤΤΙΚΟΝ» λόγω χρόνιας πυώδους βρογχίτιδας και άσθματος, εξαιτίας των οποίων εμφανίζει υγρό βήχα και επανειλημμένα ασθματικά επεισόδια. Για την αντιμετώπιση της παραπάνω πάθησης του βρίσκεται υπό καθημερινή εισπνεόμενη αγωγή και επί εξάρσεων επιπλέον υπό αντιβιοτική αγωγή. Ακόμη, κατόπιν σχετικών ιατρικών εξετάσεων ο ανήλικος διαγνώσθηκε με συγγενή απλασία του δεξιού νεφρού με αντιρροπιστική υπερτροφία του αριστερού, ήτοι δεν διαθέτει δεξιό νεφρό είτε σε νομότοπη είτε σε έκτοπη θέση (βλ. με ημερομηνία 18-11-2009 σπινθηρογράφημα νεφρών του Γενικού Νοσοκομείου Θώρακος Αθηνών «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» και με ημερομηνία 20-1-2016 γνωμάτευση της ιατρού του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας «ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ», ……….). Εξαιτίας των άνω παθήσεων του ο ανήλικος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος και δεν μπορεί να ακολουθήσει προγράμματα και δραστηριότητες , που είναι συνηθισμένες για παιδιά της ηλικίας του (πχ άθληση), με αποτέλεσμα να κλείνεται στον εαυτό του, να εκφράζει συχνά αρνητικά συναισθήματα, απογοήτευση και φτωχές προσδοκίες για το μέλλον και να τον κατακλύζει άγχος δυσανάλογο με το αίτιο που το προκαλεί, το οποίο αρκετές φορές μετατρέπεται σε έντονες κρίσεις πανικού, που επιβαρύνουν το καρδιολογικό του πρόβλημα (βλ. με ημερομηνία 2-6-2010 ιατρικό σημείωμα του διευθυντή της παιδοκαρδιολογικής κλινικής «ΜΗΤΕΡΑ», ……….., και από Δεκέμβριος 2014 ιατρικό σημείωμα της παιδοψυχιάτρου ……..). Εξάλλου, η ψυχοσυναισθηματική του ευαλωτότητα τον κάνει ιδιαίτερα εξαρτημένο από τη μητέρα του, την οποία δυσκολεύεται να αποχωριστεί, με αποτέλεσμα να εκδηλώνει σχολική άρνηση. Για τους λόγους αυτούς βρίσκεται ήδη σε πρόγραμμα ψυχοθεραπείας, με στόχο την ενίσχυση της αυτοπεποίθησής του και τον έλεγχο των φόβων του (βλ. με ημερομηνία 26-1-2016 ιατρικό σημείωμα της παιδοψυχιάτρου ………). Επιπρόσθετα, κατόπιν εξέτασης του στο Κέντρο Παιδοψυχικής Υγιεινής της 1ης ΔΥΠΕ Αττικής διαπιστώθηκε ότι παρουσιάζει τραυλισμό (F 98.5) και, σύμφωνα με την υπ’ αρ. πρωτ. ………… γνωμάτευση του υπευθύνου παιδοψυχιάτρου του άνω κέντρου, ………., έχει ανάγκη από 7 συνεδρίες λογοθεραπείας, 8 συνεδρίες ατομικής ψυχοθεραπείας και 2 συνεδρίες συμβουλευτικής γονέων μηνιαίως για 12 μήνες. Τέλος, ο ανήλικος εμφανίζει προβλήματα στον όραση του και ειδικότερα υπερμετρωπία, αστιγματισμό και μυωπία, εξαιτίας των οποίων απαιτείται να παρακολουθείται συχνά από οφθαλμίατρο και να φοράει γυαλιά. Επίσης, απαραίτητες είναι και οι τακτικές επισκέψεις του σε οδοντίατρο, καθόσον το σοβαρό καρδιολογικό του πρόβλημα απαιτεί να έχει άριστη στοματική υγιεινή. Η παρακολούθηση της προπεριγραφόμενης κατάστασης της υγείας του ανηλίκου απαιτεί αυξημένα έξοδα, ήτοι – με βάση, μεταξύ άλλων, και τις προσκομιζόμενες από την ενάγουσα αποδείξεις και σχετικά παραστατικά- για επισκέψεις στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο κατά μέσο όρο τρεις φορές το χρόνο, με δαπάνη 80 € ανά επίσκεψη, απαιτείται το ποσό των 240 € ετησίως, για επισκέψεις στο Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» κατά μέσο όρο τρεις φορές το χρόνο, με δαπάνη 48 € ανά επίσκεψη, απαιτείται το ποσό των 144 € ετησίως, για επισκέψεις στον οφθαλμίατρο κατά μέσο όρο δύο φορές τον χρόνο, με δαπάνη 40 € ανά επίσκεψη, απαιτείται το ποσό των 80 € ετησίως, για επισκέψεις στον οδοντίατρο κατά μέσο όρο τρεις φορές τον χρόνο, με δαπάνη 35 € ανά επίσκεψη, απαιτείται το ποσό των 105 € ετησίως, για συνεδρίες λογοθεραπείας επί επτά μήνες το χρόνο απαιτείται δαπάνη 1.785 € ετησίως (βλ. οκτώ αποδείξεις παροχής υπηρεσιών του ιατρού-ψυχιάτρου ……… για το έτος 2016 και έξι αποδείξεις του ιδίου ιατρού για το έτος 2015), για αγορά σκελετού και φακών οράσεως μία φορά ετησίως απαιτείται δαπάνη περίπου 190 €. Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, οι δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης του ανηλίκου δεν καλύπτονται εξ ολοκλήρου από τον ασφαλιστικό φορέα, στον οποίο υπάγεται ο ανήλικος (το ΙΚΑ), ενώ επιπρόσθετα δεν αποδείχθηκε ότι καλύπτονται έστω και εν μέρει από το ομαδικό πρόγραμμα ασφάλισης, το οποίο παρέχει στον εναγόμενο η εργοδότρια του εταιρεία, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, δεδομένου ότι δεν προσκομίζεται κάποιο έγγραφο, που να βεβαιώνει την κάλυψη αυτή, ενόψει των ανωτέρω συγγενών παθήσεων του ανηλίκου, οι οποίες προϋπάρχουν της ασφαλιστικής σύμβασης. Πάντως, σύμφωνα με όσα καταθέτει και η μάρτυρας της ενάγουσας, γιαγιά του ανηλίκου, η δαπάνη για τις συνεδρίες λογοθεραπείας καλύπτονται κατά ένα ποσό, περίπου 125 €, από το ασφαλιστικό ταμείο (βλ. πρακτικά πρωτοβάθμιας δίκης, όπου αναφέρει : «… κάνει λογοθεραπείες γιατί έχει τραυλισμό και ψυχοθεραπείες, εκεί δίνει κάτι το ΙΚΑ και τα 120 με 130 ευρώ το μήνα τα δίνει η κόρη μου») και άρα με το υπόλοιπο ποσό της σχετικής δαπάνης, των 130 € βαρύνονται οι γονείς του ανηλίκου. Περαιτέρω, ο ανήλικος, κατά τον χρόνο συζήτησης της ένδικης αγωγής στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, φοιτούσε στην Α’ τάξη γυμνασίου σε δημόσιο σχολείο και παραλλήλως κατά το επίδικο χρονικό διάστημα παρακολούθησε και θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί μαθήματα αγγλικής γλώσσας στο φροντιστήριο ξένων γλωσσών της ………. αντί μηνιαίων διδάκτρων ποσού 70 € κατά μέσο όρο καθώς και κατ’ οίκον μαθήματα εκμάθησης κιθάρας έναντι ποσού 80 € μηνιαίως. Αυτός δεν επιβαρύνεται με δαπάνες στέγασης διότι, όπως προαναφέρθηκε, διαμένει με την μητέρα του σε κατοικία, που τους έχουν παραχωρήσει οι γονείς της, επιβαρύνεται όμως με τις αναλογούσες στο ίδιο δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης της οικίας αυτής. Οι λοιπές δαπάνες συντηρήσεως του, εκτός της διατροφής του, η οποία λόγω των σοβαρών παθήσεων του απαιτείται να είναι βελτιωμένη σε σχέση με τη συνήθη διατροφή ενός παιδιού της ηλικίας του, και των δαπανών για ιατρικές -διαγνωστικές εξετάσεις, των οποίων η διενέργεια γίνεται με μεγαλύτερη συχνότητα από ό,τι σε παιδιά χωρίς τα προβλήματα υγείας του συγκεκριμένου ανηλίκου (χωρίς πάντως να προκύπτει από τα προσκομιζόμενα έγγραφα επακριβώς η συχνότητα τους ετησίως, καθόσον η ενάγουσα, πέραν των δύο αποδείξεων για το 2014, μίας απόδειξης για το 2015 -του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου- και μίας του 2016 -από την ιατρό βιοπαθολόγο ……………- δεν προσκομίζει άλλες), ήτοι δαπάνες ενδύσεως, ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης, μετακίνησης, παραθερισμού κλπ., είναι οι συνήθεις δαπάνες παιδιών αντίστοιχης με αυτό ηλικίας. Αποδείχθηκε, ακόμη ότι, σύμφωνα με τη νομίμως επικαλούμενη (βλ. σελ. 5 των προτάσεων του ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου) και προσκομιζόμενη από τον εκκαλούντα με αρ. πρωτ. …………. βεβαίωση της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχίας Πειραιά, ο ανήλικος λαμβάνει από το 2011 και εντεύθεν, λόγω της αναπηρίας του, χρηματικό βοήθημα από το πρόγραμμα ανασφαλίστων και έμμεσα ασφαλισμένων αναπήρων με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, εκ ποσού 313 € το μήνα. Ωστόσο, το εισόδημα αυτό δεν επαρκεί για να καλύψει τα αυξημένα έξοδα διαβίωσής του και καθώς στερείται περιουσίας και άλλων εισοδημάτων, αφού λόγω της ηλικίας του, της κατάστασης της υγείας και των αναγκών εκπαίδευσης του, δεν έχει τη δυνατότητα να εργαστεί, δικαιούται να στραφεί έναντι των γονέων του για να καλύψουν αυτοί, ανάλογα με τις οικονομικές δυνάμεις τους, το υπόλοιπο ποσό, που απαιτείται για τη συμπλήρωση της διατροφής του. Αποδείχθηκε δε, ότι ο εναγόμενος πατέρας του ανηλίκου εργάζεται ως ηλεκτρολόγος συντηρητής στη γαλακτοβιομηχανία «………..» με καθαρές μηνιαίες αποδοχές, που ανέρχονται περίπου στο ποσό των 2.000 ευρώ. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις φορολογικές δηλώσεις του σε συνδυασμό με τα υπ’ αρ. πρωτ. ……… και ……… έγγραφα της ΑΑΔΕ/ΔΥΟ Αιγάλεω, τα οποία λήφθηκαν από τους διαδίκους κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας και προσκομίζονται στο Δικαστήριο αυτό, ο εναγόμενος αποκόμισε καθαρά εισοδήματα (αφαιρουμένων των κρατήσεων για ασφαλιστικά ταμεία και χαρτόσημο, των παρακρατούμεων φόρων και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης) για το έτος 2014 ύψους 24.257,99 € (ήτοι 2.022 € μηνιαίως), για το έτος 2015 ύψους 25.132,04 € (ήτοι 2.094 € μηνιαίως) και για το έτος 2016 ύψους 25.331,38 € (ήτοι 2.111 € μηνιαίως). Αυτός διαμένει μαζί με τη σύζυγο από τον δεύτερο γάμο του, ……….., και τα δύο ανήλικα τέκνα, που έχει αποκτήσει από τον γάμο του με αυτήν, ηλικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της ένδικης αγωγής περίπου 8 και 6 ½ ετών (ημερομηνία γέννησης αυτών στις 19-1-2009 και 7-8-2010), σε οικία κυριότητας του στο Χαϊδάρι Αττικής και επομένως δεν επιβαρύνεται με καταβολή μισθωμάτων, πλην όμως επιβαρύνεται με την αναλογούσα στον ίδιο συνεισφορά στις δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης της οικίας αυτής (δαπάνες κοινοχρήστων, λογαριασμών κοινής ωφέλειας κλ). Η εν λόγω οικία αποκτήθηκε από τον εναγόμενο με τη λήψη στεγαστικού δανείου ποσού 80.000 ευρώ από την «ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΕ», για την αποπληρωμή του οποίου καταβάλλει τοκοχρεολυτική δόση ποσού 575 ευρώ μηνιαίως, δαπάνη η οποία δεν προαφαιρείται από τα εισοδήματα του, όπως π.χ. από το μισθό του υποχρέου, αλλά λαμβάνεται υπόψη ως στοιχείο προσδιοριστικό της αξίας της περιουσίας του, η οποία πρέπει να εκληφθεί ότι μειώνεται κατά το ποσό της οφειλής αυτής, καθώς και ως στοιχείο προσδιοριστικό των συνθηκών διαβίωσης του (ΑΠ 1156/2017, ΑΠ 120/2013, ΑΠ 680/2010, ΕΠειρ 749/2014 ΝΟΜΟΣ). Επίσης, ο εναγόμενος μέχρι και το 2013 ήταν κύριος ενός ΙΧΕ αυτοκινήτου, εργοστασίου κατασκευής OPEL τύπου ASTRA, 1364 κ.εκ., με έτος πρώτης κυκλοφορίας του 2005, το οποίο πλέον δεν διαθέτει, πλην όμως είναι κύριος ενός σκάφους μήκους 5 μέτρων, με αριθμό νηολογίου …….. και έτος πρώτης νηολόγησης το 2000 (βλ. προσκομιζόμενες φορολογικές δηλώσεις των ετών 2014-2016). Δεν αποδείχθηκε ότι αυτός διαθέτει άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή. Βαρύνεται εκ του νόμου με την υποχρέωση διατροφής των τριών ως άνω ανηλίκων τέκνων του, όπως επίσης και με την ανάλογη υποχρέωση συνεισφοράς στις οικογενειακές ανάγκες με την νυν σύζυγο του, ενώ οι δαπάνες διαβίωσης του είναι οι συνήθεις για ένα άτομο της ηλικίας του. Αποδείχθηκε, εξάλλου, ότι η νυν σύζυγός του έχει εισοδήματα από την εκμίσθωση ακινήτων, τα οποία ανήλθαν το 2013 σε 1.735,20 €, το 2015 σε 1.737,48 € και το 2016 σε 1.737,48 € (βλ. προσκομιζόμενες φορολογικές δηλώσεις των αντίστοιχων ετών), ενώ το τελευταίο αυτό έτος δήλωσε και καθαρά κέρδη από τη συμμετοχή της σε νομικό πρόσωπο ύψους 5.581,18 €. Συγκεκριμένα, αποδείχθηκε ότι αυτή έχει τη συνεκμετάλλευση μαζί με τον αδερφό της, υπό τη μορφή ομόρρυθμης εταιρείας, πολυτελούς τουριστικού καταλύματος-ξενοδοχείου με πισίνα και μπαρ, στο Αγκίστρι Αίγινας, με την ονομασία «…………», τριών αστέρων, δυναμικότητας 25 δωματίων (8 διπλά κλασικά, 12 διπλά ανώτερα, 3 μεζονέτες και 2 σουίτες), με τα εισοδήματα από την οποία, εκτιμάται ότι συνεισφέρει στις οικογενειακές ανάγκες εξίσου με τον εναγόμενο. Η ενάγουσα μητέρα του ανήλικου ……….. είναι νηπιαγωγός, πλην όμως από τη γέννηση του τέκνου της σταμάτησε να εργάζεται, έχοντας αφοσιωθεί αποκλειστικά στη φροντίδα του, λόγω των σοβαρών προβλημάτων υγείας του. Είναι εγγεγραμμένη στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ, μέσω των προγραμμάτων απασχόλησης του οποίου εργάστηκε μόνο κατά το χρονικό διάστημα από 8-9-2015 έως 7-2-2016, ως βοηθός βρεφοκόμου παιδικών σταθμών στο Δήμο …….., με μηνιαίες αποδοχές ποσού 450 €. Η μη αναζήτηση εκ μέρους της εργασίας, όπως αναφέρει και η ίδια στις προτάσεις της ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, οφείλεται, πέραν της πολυετούς απουσίας της από τον χώρο εργασίας και της οικονομικής κρίσης, και στα προβλήματα υγείας του ανηλίκου, καθόσον η κατάσταση της υγείας του επιβάλλει να τον συνοδεύει καθημερινά στο σχολείο μεταφέροντας την τσάντα του και να τον παραλαμβάνει στο τέλος των σχολικών μαθημάτων. Ωστόσο, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, εφόσον αυτή είναι υγιής και νέα (είναι 39 ετών), αν αναζητούσε, όπως όφειλε, κατά τις αρχές της καλής πίστης (ΑΠ 1507/2001, ΕΠειρ 345/2016 ΝΟΜΟΣ), εργασία ανάλογη με τα προσόντα της, τις δυνατότητες και την ηλικία της και τις λοιπές βιοτικές της συνθήκες, θα μπορούσε να απασχοληθεί επικερδώς, έστω και σε εργασία μερικής απασχόλησης, αποκομίζοντας εισόδημα περίπου 350-400 ευρώ κατά μήνα. Το γεγονός ότι πρέπει να συνοδεύει το ανήλικο τέκνο της στο σχολείο και να το παραλαμβάνει από αυτό δεν την εμποδίζει τις υπόλοιπες ώρες να εργάζεται αποκομίζοντας το προαναφερόμενο εισόδημα, το οποίο θα πρέπει να συνυπολογιστεί στις οικονομικές της δυνάμεις για τον προσδιορισμό του ποσού της διατροφής του ανηλίκου τέκνου της. Επίσης, όπως ήδη προεκτέθηκε, αυτή διαμένει μαζί με τον ανήλικο υιό της σε οικία, που της παραχωρήθηκε από τους γονείς της και συνεπώς δεν βαρύνεται με δαπάνες στεγάσεως, αλλά επιβαρύνεται με τις αναλογούσες στην ίδια δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας της οικίας αυτής, επιμελείται δε αυτοπροσώπως την ανατροφή του ανηλίκου και του παρέχει κάθε είδους εξυπηρετήσεις και φροντίδες, που κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας συνδέονται με τη συνοίκηση και είναι αποτιμητές σε χρήμα. Δεν αποδείχθηκε ότι αυτή έχει άλλη περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, ούτε ότι βαρύνεται με την υποχρέωση διατροφής άλλων προσώπων, εκτός του άνω ανηλίκου τέκνου της, ενώ οι δαπάνες διαβίωσης της είναι οι συνήθεις για ένα άτομο της ηλικίας της. Από τα παραπάνω αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά προκύπτει ότι, ενόψει των συνθηκών της ζωής του τέκνου των διαδίκων, όπως αυτές προσδιορίζονται από την ηλικία του, την κατάσταση της υγείας του, τις κλίσεις και τις ικανότητες του, αλλά και από τις συνθήκες και τις δυνάμεις των γονέων του, όπως αυτές προαναφέρθηκαν, η απαιτούμενη ανάλογη με τις συνθήκες αυτές διατροφή του, ανέρχεται για το επίδικο διάστημα κατά μέσο όρο στο ποσό των 860 ευρώ μηνιαίως. Στο ποσό δε αυτό συμπεριλαμβάνονται και οι αποτιμώμενες σε χρήμα συναφείς με την περιποίηση και φροντίδα του προσώπου του υπηρεσίες της μητέρας του. Ακολούθως, για τον προσδιορισμό της συνεισφοράς, που βαρύνει τους διαδίκους, πρέπει να γίνει αναγωγή της οικονομικής δυνατότητας εκάστου στο σύνολο των οικονομικών δυνατοτήτων τους, που προαναφέρθηκαν. Στην περίπτωση αυτή ο συσχετισμός των οικονομικών δυνάμεων των δύο γονέων γίνεται από το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως, χωρίς να απαιτείται υποβολή ένστασης συνεισφοράς από μέρους του εναγομένου, καθόσον με την αγωγή δεν ζητείται το σύνολο του ποσού στο οποίο αποτιμώνται οι διατροφικές ανάγκες του ανηλίκου, αλλά το μέρος μόνο που, κατά την άποψη της ενάγουσας, βαρύνει τον εναγόμενο πατέρα του (ΑΠ 1307/1999, ΕΠειρ 486/2015, ΕΑ 856/2010 ΝΟΜΟΣ). Με τα ανωτέρω δεδομένα, λοιπόν, ο εναγόμενος πατέρας του ανηλίκου, με βάση την προαναφερθείσα οικονομική δυνατότητα του και την προσωπική του κατάσταση, και ιδίως την παράλληλη υποχρέωση του για τη διατροφή και των ετέρων ανηλίκων τέκνων του από τον δεύτερο γάμο του, συσχετιζόμενη με την αντίστοιχη οικονομική δυνατότητα και την προσωπική κατάσταση της μητέρας, πρέπει να μετέχει στην ανάλογη διατροφή του ανήλικου τέκνου του ……….., αφού από το συνολικό ποσό των 860 €, που έχει ανάγκη ο ανήλικος, αφαιρεθεί το επίδομα των 313 € (860-313=547 €), που λαμβάνει κάθε μήνα και συνιστά εισόδημα του (ΑΠ 541/2015 ΝΟΜΟΣ, Επειρ 613/2015 ΝΟΜΟΣ), ήτοι στο υπόλοιπο ποσό των 547 ευρώ με το μερικότερο κονδύλιο των 460 ευρώ μηνιαίως, ενώ κατά το υπόλοιπο αναγκαίο για τη διατροφή του ανηλίκου ποσό συμμετέχει η μητέρα του με την παροχή των προσωπικών της υπηρεσιών στη φροντίδα και ανατροφή του, που είναι αποτιμητές σε χρήμα. Με βάση τα παραπάνω, συνεπώς, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που έκρινε ότι οι μηνιαίες διατροφικές ανάγκες του ανήλικου τέκνου των διαδίκων ανέρχονται στο ποσό των 1.000 ευρώ και υποχρέωσε τον εναγόμενο να καλύψει μέρος αυτών με την καταβολή ποσού 700 ευρώ το μήνα, έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων κατά παραδοχή ως ουσιαστικά βάσιμου του σχετικού λόγου έφεσης και πρέπει, άρα, η έφεση να γίνει δεκτή και κατ’ ουσίαν. Στη συνέχεια, αφού εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση, πρέπει να κρατηθεί η υπόθεση από το Δικαστήριο αυτό, το οποίο θα δικάσει την ένδικη αγωγή. Ακολούθως, πρέπει η αγωγή να γίνει εν μέρει δεκτή ως ουσία βάσιμη και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλλει στην ενάγουσα, με την ιδιότητα της ως ασκούσα την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου τους ……….. και για λογαριασμό αυτού, ως τακτική μηνιαία διατροφή του το ποσό των τετρακοσίων εξήντα (460) ευρώ, μέσα στο πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση κάθε δόσης, και για χρονικό διάστημα τριών ετών από την επίδοση της ένδικης αγωγής. Τέλος, πρέπει τα δικαστικά έξοδα, πέραν εκείνων που προκαταβλήθηκαν από τον εναγόμενο, αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας να συμψηφιστούν μεταξύ των διαδίκων λόγω της μεταξύ τους συγγενικής σχέσης (άρθρα 179, 183 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ κατ’ αντιμωλία των διαδίκων την από 20-4-2017 (ειδ. Αρ. κατάθ. ……….) έφεση.
ΔΕΧΕΤΑΙ αυτήν τυπικά και κατ’ ουσίαν.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την υπ’ αρ. 7/2017 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς.
ΚΡΑΤΕΙ την υπόθεση και
ΔΙΑΚΖΕΙ την από 24-11-2014 (αρ. κατάθ. ……) αγωγή.
ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει αυτήν.
ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον εναγόμενο να καταβάλλει στην ενάγουσα με την
ιδιότητα της ως ασκούσα την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου τους …….. και για λογαριασμό αυτού, ως τακτική διατροφή του το ποσό των τετρακοσίων εξήντα (460) ευρώ, μέσα στο πρώτο πενθήμερο κάθε μήνα, με το νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση κάθε δόσης, και για χρονικό διάστημα τριών ετών από την επίδοση της ένδικης αγωγής.
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα, πλην αυτών που προκαταβλήθηκαν από τον εναγόμενο, για αμφότερους τους βαθμούς δικαιοδοσίας μεταξύ των διαδίκων.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε στον Πειραιά, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους, στις 30-10-2018.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ