Αριθμός: 394/2022
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές, Αικατερίνη Νομικού, Πρόεδρο Εφετών, Παρασκευή Μπερσή και Νικόλαο Κουτρούμπα, Εισηγητή, Εφέτες και από τη Γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις ……., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ των:
Καλούντος- εκκαλούντος: Πρωτοβάθμιου Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ», με έδρα στο Πέραμα Αττικής (………..) με ΑΦΜ ….. (Δ.Ο.Υ. Ε’ Πειραιά) που εκπροσωπείται νόμιμα από τον Δήμαρχό του κ. ……… και ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Στέφανο Μυλωνά με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ,
Καθ’ης η κλήση- εφεσίβλητης: Αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας- νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «………..», η οποία εδρεύει στις ……. (Τ.Κ. …), με ΑΦΜ ….. (Δ.Ο.Υ. …) και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο Γεωργία Φλώρου με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ.
Η νυν εφεσίβλητη άσκησε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά την από 20.9.2018, με Γ.Α.Κ. …/2018 και Ε.Α.Κ. …./2018 αγωγή, επί της οποίας εκδόθηκε με τη νέα τακτική διαδικασία, αντιμωλία των διαδίκων, η 2660/2019 οριστική απόφαση του παραπάνω Δικαστηρίου, που την έκανε εν μέρει δεκτή.
Την απόφαση αυτή προσέβαλε ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών, με την από 22.10.2019, με Γ.Α.Κ. …./2019 και Ε.Α.Κ. …./2019 κατατεθείσα στη γραμματεία του Πρωτοδικείου Πειραιά την 29.10.2019 έφεση. Επικυρωμένο αντίγραφο της εφέσεως για προσδιορισμό δικασίμου κατατέθηκε στη γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου στις 7.11.2019, οπότε δικάσιμος ορίστηκε η 8.10.2020. Συζητηθείσας κατά τη δικάσιμο αυτή της ένδικης εφέσεως εκδόθηκε η 10/2021 απόφαση αυτού του Δικαστηρίου που ανέβαλε την πρόοδο της δίκης και έταξε προθεσμία στον εκκαλούντα Δήμο Περάματος προς συμπλήρωση της ελλείπουσας απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του για την άσκηση της ως άνω έφεσης.
Με την από 12.2.2021 (με Γ.Α.Κ. …../2021 και Ε.Α.Κ. …../2021) κλήση του ο εκκαλών ζήτησε να οριστεί νέα δικάσιμος για τη συζήτηση της εφέσεως, οπότε δικάσιμος ορίστηκε η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας και γράφτηκε στο πινάκιο.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκωνανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους με τις προτάσεις που κατέθεσαν.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με την από 12.2.2021 (με Γ.Α.Κ. …./2021 και Ε.Α.Κ. …./2021) κλήση του εκκαλούντος νόμιμα φέρεται ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου προς συζήτηση η από 22.10.2019 (κατατεθείσα στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου με Γ.Α.Κ. …./2019 και Ε.Α.Κ. …../2019 και στη γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου για προσδιορισμό δικασίμου με Γ.Α.Κ. …/2019 και Ε.Α.Κ. …./2019) έφεση του ηττηθέντος πρωτοδίκως Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ» κατά της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας- ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «…….» και της 2660/2019 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (νέα τακτική διαδικασία) που δίκασε αντιμωλία των διαδίκων και δέχθηκε εν μέρει την από 20.3.2018 (με Γ.Α.Κ. …./2018 και Ε.Α.Κ. …../2018) αγωγή της εφεσίβλητης κατά του εκκαλούντοςκαι μετά την έκδοση της 10/2021 απόφασης του παρόντος Δικαστηρίου με την οποία αναβλήθηκε η πρόοδος της παρούσας δίκης και διατάχθηκε η συμπλήρωση των ελλείψεων ως προς την άδεια που απαιτείτο εκ του νόμου να δοθεί από την αρμόδια Οικονομική Επιτροπή στον Δήμο Περάματος για την άσκηση της ένδικης εφέσεως, ταχθείσας στον εκκαλούντα Δήμο προθεσμίας ενενήντα ημερών προς συμπλήρωση της ελλείπουσας απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής, ύστερα από γνωμοδότηση δικηγόρου. Δεδομένου ότι ο εκκαλών προσκομίζει σε αντίγραφο την υπ’ αριθ. 106/2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Περάματος με την οποία ελήφθη σχετική απόφαση άσκησης του παραπάνω ενδίκου μέσου στην 14η τακτική συνεδρίαση της 29.10.2019 σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 του ν. 3852/2010, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 3 του ν. 4623/2019 και κατόπιν της υπ’ αριθ. πρωτ. ……../30.9.2019 εισήγησης-γνωμοδότησης του νομικού συμβούλου του Δήμου, Στέφανου Μυλωνά κρίνεται ότι η ως άνω έφεση έχει ασκηθεί νόμιμα, επιπλέον δε νομότυπα με κατάθεση του δικογράφου της στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου κατ’ άρθρο 495 παρ.1 ΚΠολΔ κι εμπρόθεσμα κατ’ άρθρο 518 παρ.1 του ίδιου Κώδικα, καθώς η εκκαλούμενη απόφαση επιδόθηκε στον Δήμο Περάματος στις 27.9.2019 (βλ. την υπ’ αριθ. …./27.9.2019 έκθεση επίδοσης της δικ. επιμελήτριας στο Εφετείο Αθηνών, ………) και αυτός άσκησε την έφεσή του στις 29.10.2019, ήτοι εντός της προθεσμίας των τριάντα ημερών, αφού η 27.10.19 ήταν Κυριακή και η 28.10.2019 ήταν εθνική εορτή, οπότε η σχετική προθεσμία παρατάθηκε μέχρι την επόμενη εργάσιμη ημέρα. Συνεπώς η έφεση, η οποία αρμοδίως κατ’ άρθρο 19 ΚΠολΔ εισάγεται ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού για να δικασθεί με την τακτική διαδικασία, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να εξετασθεί ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της. Σημειωτέον ότι ο Δήμος Περάματος ως Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης απαλλάσσεται από την υποχρέωση κατάθεσης του παραβόλου του άρθρου 495 παρ.3 ΚΠολΔ για την άσκηση ενδίκων μέσων σύμφωνα με το άρθρο 276 παρ.2 του ν. 3463/2006.
Ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά η εφεσίβλητη αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία- νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «……..», με έδρα τις ………… άσκησε κατά του νυν εκκαλούντος Δήμου την ως άνω από 20.3.2018 αγωγή της με την οποία υποστήριζε ότι τυγχάνει υποκατάστατος κληροδόχος του αποθανόντος στις 3.6.2015 ………, ο οποίος κατέλειπε τρεις ιδιόγραφες διαθήκες και συγκεκριμένα την από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη του, δημοσιευθείσα στο Ειρηνοδικείο Αθηνών στις 27.7.2015, την από 10.12.2003 ιδιόγραφη διαθήκη, δημοσιευθείσα στο Ειρηνοδικείο Πειραιώς στις 20.1.2016 και την από 5.1.2004 ιδιόγραφη διαθήκη, δημοσιευθείσα στο Ειρηνοδικείο Αθηνών στις 30.3.2016 και κηρυχθείσα κυρία με την υπ’ αριθ. …./26-7-2016 πράξη της Ειρηνοδίκη Αθηνών. Ότι ήδη με την πρώτη διαθήκη, την οποία συμπλήρωσαν οι επόμενες, ο ως άνω διαθέτης όρισε ότι αφήνει το οικόπεδο μετά της οικίας που του ανήκε και βρίσκεται στην οδό ……… στο Πέραμα στον εναγόμενο Δήμο Περάματος, με τον απαράβατο όρο να γίνει παιδικός σταθμός και ότι επίσης αφήνει στον Δήμο το υπ’ αριθ. ……… βιβλιάριο Εθνικής Τραπέζης τα χρήματα του οποίου θα χρησιμοποιούνταν από τον Δήμο για συμπληρωματικές εργασίες στον παιδικό σταθμό και να γραφεί ότι είναι δωρητήριο …. και …….. Ότι εάν όμως μετά παρέλευση δύο ετών από τον θάνατο του διαθέτη το ως άνω οίκημα δεν γινόταν παιδικός σταθμός, τότε το ακίνητο αυτό ως και το βιβλιάριο τραπέζης θα περιέρχονταν στην ……….. (δηλ. στην ενάγουσα), το οποίο (ακίνητο) αφού πουληθεί τα χρήματα θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για την ανέγερση πτέρυγας στη Μονή για παραμονή πιστών, με την επιγραφή Δωρητήριον ……….. Ότι με την επόμενη διαθήκη της 10.12.2003ο παραπάνω διαθέτης όρισε τα ίδια και πάλι για τον πιο πάνω λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας, όπως στην προηγούμενη διαθήκη, επιπλέον όμως διέθεσε και Έντοκο Γραμμάτιο Ελληνικού Δημοσίου 52 εβδομάδων λήξης 19.3.2004 και διέλαβε ότι «Αυτά όπως έχω γράψει και στην διαθήκη η οποία βρίσκεται εις την Συμβολαιογράφο Αθηνών ………. πηγαίνουν εις το Δήμο ή εις ……….. δια εργασία διαμορφώσεως παιδικού σταθμού ή δια ανέγερση πτέρυγας όπως επιθυμώ». Ότι ομοίως με την από 5.1.2004 ιδιόγραφη διαθήκη ο διαθέτης όρισε σχετικά ότι «το υπ’ αριθμ. Λογαριασμού Βιβλιάριον Εθνικής Τραπέζης με αριθμ. ……. ως και το ΕΓΕΔ ….. ΕΒΔΟΝ ΛΗΞΙΣ 19/3/2004 αυτά τα χρήματα όπως γράφω και στην επίσημη διαθήκη μου η οποία ευρίσκεται εις την Συμβολαιογράφο ………. πηγαίνουν εις τον Δήμο Περάματος δια εργασίες διαμορφώσεως του σπιτιού μου εις παιδικό σταθμό ή εις τη Μονή του ………. δια ανέγερση πτέρυγας εις την Μονή όπως επιθυμώ». Ότι επομένως ο …… κατέλειπε στα προρρηθέντα περιουσιακά στοιχεία του, αρχικό και άμεσο κληροδόχο εκ διαθήκης τον εναγόμενο Δήμο Περάματος, υπό τον τρόπο όπως εντός διετίας από τον θάνατό του, ήτοι έως την 3.6.2017, ο εναγόμενος προβεί στις εργασίες διαμόρφωσης του κληρονομιαίου ως άνω ακινήτου σε παιδικό σταθμό. Ότι περαιτέρω και για την περίπτωση κατά την οποία ο εναγόμενος δεν προέβαινε στις άνω εργασίες, ήτοι δεν εκπλήρωνε τον οριζόμενο στις άνω διαθήκες τρόπο, ως έμμεσος και υποκατάστατος κληροδόχος στα ως άνω περιουσιακά στοιχεία ορίστηκε η ενάγουσα. Ότι εντέλει ο εναγόμενος ουδόλως προέβη στην πλήρωση του άνω τρόπου, καθώς δύο έτη μετά τον θάνατο του διαθέτη, όχι μόνο δεν είχε προβεί στις εργασίες διαμόρφωσης της οικίας του διαθέτη σε παιδικό σταθμό, αλλά δεν είχε προβεί έστω στη δια συμβολαιογραφικής πράξεως αποδοχή της ως άνω κληροδοσίας, κάτι που έγινε στις 13.10.2017, δυνάμει της υπ’ αριθ. …../13.10.2017 πράξης δήλωσης αποδοχής κληρονομίας εκ διαθήκης της συμβ/φου Πειραιά ………….. Επειδή, λοιπόν, ο εναγόμενος Δήμος είχε ορισθεί κληροδόχος εκ διαθήκης του …….. στο προπεριγραφόμενο ακίνητο και στα άνω κινητά περιουσιακά στοιχεία του διαθέτη, υπό την αίρεση διαμόρφωσης του ακινήτου σε παιδικό σταθμό εντός διετίας από τον θάνατό του και η ενάγουσα τέθηκε υποκατάστατη κληροδόχος στα ίδια περιουσιακά στοιχεία, το δε δικαίωμά της ενεργοποιείται μόνο εφόσον εκπέσει της ιδιότητας του κληροδόχου ο εναγόμενος, ο οποίος δεν εκπλήρωσε τον ταχθέντα όρο με αποτέλεσμα πράγματι να εκπέσει της κληροδοσίας ήδη από την 3.6.2017 και επειδή αυτός με την αποδοχή της κληροδοσίας στις 13.10.2017 και με τη διατήρηση στην κατοχή του των ανωτέρω περιουσιακών στοιχείων αντιποιήθηκε το δικαίωμα κληροδοσίας της ενάγουσας, ζητούσε η τελευταία: α) να αναγνωριστεί ότι ο εναγόμενος εξέπεσε του δικαιώματος κληροδοσίας επί των παραπάνω περιουσιακών στοιχείων, β) να αναγνωριστεί το δικαίωμα της ίδιας ως κληροδόχου εκ διαθήκης του …….. έναντι του εναγόμενου επί των ίδιων περιουσιακών στοιχείων και γ) να ακυρωθεί η υπ’ αριθ. ……./31.10.2017 δήλωση αποδοχής κληρονομίας εκ διαθήκης της συμβ/φου Πειραιά …….., στην οποία προέβη ο εναγόμενος Δήμος (καταχωρισθείσα στο κτηματολογικό φύλλο του επίδικου ακινήτου με ΚΑΕΚ …………) ως αντικείμενη στο νόμο, ήτοι ως γενόμενη από μη έχοντες κληρονομικό ή άλλο προς τούτο δικαίωμα. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλούμενη απόφαση αφού απέρριψε ως μη νόμιμο το τελευταίο υπό στοιχείο «γ» αίτημα ως μη νόμιμο, γιατί δεν διαλαμβάνεται στο αγωγικό δικόγραφο κάποιος νόμιμος λόγος ακύρωσης της συμβολαιογραφικής πράξης δήλωσης αποδοχής κληρονομίας, δέχθηκε κατά τα λοιπά την αγωγή και α) αναγνώρισε ότι έχει πληρωθεί η τεθείσα στην από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη (σε συνδυασμό με τις σε συνέχεια αυτής συνταχθείσες από 10-12-2003 και από 5-1-2004 ιδιόγραφες διαθήκες) του από 3-6-2015 αποβιώσαντος ………… διαλυτική αίρεση, υπό την οποία τελούσε το δικαίωμα κληροδοσίας (υπό τρόπο) του εναγόμενου ΝΠΔΔ, και ότι, συνακόλουθα έχει επέλθει η έκπτωση του τελευταίου από την οικεία εγκατάσταση, β) αναγνώρισε το, εκ της ανωτέρω έκπτωσης του εναγόμενου ΝΠΔΔ (και ένεκα της ιδιότητάς της ως υποκατάστατος κληροδόχος αυτού ενεργοποιηθέν), εκ των ως άνω διαθηκών δικαίωμα κληροδοσίας της ενάγουσας επί των ειδικότερα αναφερόμενων στο σκεπτικό της απόφασης κληρονομιαίων περιουσιακών στοιχείων του ………. και συγκεκριμένα: Β1. επί γεωτεμαχίου (οικοπέδου), μετά της εντός αυτού ανεγερθείσας οικοδομής, το οποίο έχει λάβει στα οικεία κτηματολογικά βιβλία του Κτηματολογικού Γραφείου Πειραιώς ΚΑΕΚ ……., Β2. επί του …… λογαριασμού της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και του εμπεριεχόμενου σε αυτόν χρηματικού ποσού, Β3. επί του Εντόκου Γραμματίου Ελληνικού Δημοσίου (ΕΓΕΔ) περιόδου 52 εβδομάδων (ετών 2003-2004) και της αξίας αυτού. Κατά της παραπάνω απόφασης παραπονείται ο εκκαλών-εναγόμενος με την υπό κρίση έφεσή του λόγω μη επαρκούς εξέτασης των υποβληθέντων εκ μέρους του αιτημάτων από την εκκαλούμενη, εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής του νόμου και μη ορθής εκτίμησης των αποδείξεων και ζητεί να εξαφανισθεί, άλλως μεταρρυθμισθεί προς το ευνοϊκότερο για τον ίδιο η ως άνω προσβαλλόμενη απόφαση, με σκοπό να απορριφθεί στο σύνολό της η από 20.3.2018 αγωγή της εφεσίβλητης και να καταδικασθεί αυτή στα δικαστικά του έξοδα και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας.
Περαιτέρω, με τον τρίτο λόγο της έφεσής του ο εκκαλών υποστηρίζει ότι έσφαλε το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο ως προς την προταθείσα από εκείνον ένσταση αοριστίας της αγωγής, την οποία απέρριψε σιωπηρά, χωρίς να αναφερθεί σε αυτήν και να την απορρίψει αιτιολογημένα. Ότι η αοριστία της αγωγής συνίσταται στα εξής: ότι η ενάγουσα παραλείπει στην αγωγή της να αναφερθεί στις διατάξεις επί των αιτήσεων εκδόσεως κληρονομητηρίου και κήρυξης διαθήκης κύριας, απαραίτητων για να προχωρήσει η διαδικασία (σε τράπεζες κλπ), ότι αρχικά απορρίφθηκε η αίτηση για έκδοση κληρονομητηρίου του Δήμου Περάματος μέχρι να κηρυχθούν κύριες οι δύο πρώτες διαθήκες του παραπάνω διαθέτη, ότι μετέπειτα εκδόθηκε διάταξη επί της αίτησης για κήρυξη κύριας της πρώτης διαθήκης με την οποία διατάχθηκε η διενέργεια γραφολογικής εξέτασης αυτής. Ότι η ενάγουσα δεν αναφέρει καθόλου τους λόγους για τους οποίους δεν πληρώθηκε κατά την κρίση της ο τρόπος που είχε τεθεί στον εναγόμενο άμεσο κληροδόχο με τις παραπάνω διαθήκες για να διατηρήσει τα κληροδοτηθέντα και ότι η ενάγουσα αρκείται στην απλή αναφορά της παρέλευσης διετίας από τον θάνατο του διαθέτη, αν και συνομολογεί την τέλεση διάφορων διαδικαστικών ενεργειών με πρωτοβουλία του Δήμου Περάματος, με σκοπό την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος. Ότι η ενάγουσα δεν αναφέρει, ως όφειλε, ως προς την υπ’ αριθ. ……/13.10.2017 πράξη αποδοχής κληρονομίας εκ μέρους του εναγόμενου ενώπιον της συμβ/φου Πειραιά, …….., ποιος είναι ο χρόνος μεταγραφής του συμβολαίου, καθώς και τα βιβλία μεταγραφής του αρμόδιου Κτηματολογικού Γραφείου. Ότι επιπλέον η ένδικη αγωγή είναι αόριστη και ως προς το ότι αν και δεν αναγράφεται πουθενά σε αυτή η λέξη «ΔΙΑΛΥΤΙΚΗ» αίρεση, η απόφαση συμπληρώνει απαράδεκτα την αγωγή της εφεσίβλητης και αναφέρει τόσο στο αιτιολογικό της, όσο και στο διατακτικό της τη λέξη «ΔΙΑΛΥΤΙΚΗ» [ότι έχει πληρωθεί η τεθείσα στην από 4-7-2002 ιδιόγραφη διαθήκη (σε συνδυασμό με τις σε συνέχεια αυτής συνταχθείσες από 10-12-2003 και από 5-1-2004 ιδιόγραφες διαθήκες) του από 3-6-2015 αποβιώσαντος …………. διαλυτική αίρεση, υπό την οποία τελούσε το δικαίωμα κληροδοσίας (υπό τρόπο) του εναγόμενου ΝΠΔΔ και τη συνακόλουθη έκπτωση αυτού από την οικεία εγκατάσταση…»]. Ωστόσο, κατά την κρίση του παρόντος Δικαστηρίου, η ως άνω αγωγή της εφεσίβλητης είναι πλήρως ορισμένη, καθώς διαλαμβάνει ότι η ίδια τυγχάνει υποκατάστατος κληροδόχος στα ως άνω επακριβώς αναφερόμενα περιουσιακά στοιχεία της κληρονομίας του θανόντος στις 3.6.2015 διαθέτη ………, με βάση τις προαναφερόμενες ήδη δημοσιευθείσες τρεις ιδιόγραφες διαθήκες του, με τις οποίες αυτός αφενός όρισε άμεσο κληροδόχο του τον εναγόμενο Δήμο σε οικόπεδο με τριώροφη οικοδομή στην οδό …… στον Δήμο Περάματος, στο με αριθμό λογαριασμού …….. βιβλιάριο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε. και στο σε αυτόν περιεχόμενο χρηματικό ποσό και στο Έντοκο Γραμμάτιο Ελληνικού Δημοσίου (ΕΓΕΔ) 52 Εβδομάδων λήξεως 19.3.204 και στην αξία αυτού, υπό τον τρόπο όμως όπως εντός διετίας από τον θάνατο του διαθέτη, ήτοι έως την 3.6.2017 να έχει γίνει το ως άνω κληροδοτηθέν ακίνητο παιδικός σταθμός, αφετέρου ότι σε περίπτωση που τούτο δεν γίνει, το ανωτέρω ακίνητο και τα ως άνω χρηματικά ποσά θα περιέρχονται στην ενάγουσα «…….», προκειμένου να πωληθεί το ακίνητο και όλα τα χρήματα να χρησιμοποιηθούν για την ανέγερση πτέρυγας στην Ιερά Μονή του ………. για παραμονή των πιστών, ότι ο εναγόμενος άμεσος κληροδόχος δεν διαμόρφωσε την κληροδοτηθείσα οικία σε παιδικό σταθμό στο διάστημα μέχρι την παρέλευση των δύο ετών από τον θάνατο του διαθέτη, κάτι που συνιστούσε αίρεση για τη διατήρηση της κληροδοσίας, με αποτέλεσμα να έχει εκπέσει από την ιδιότητά του ως κληροδόχος. Επειδή όμως ο εναγόμενος έχει προβεί εκπρόθεσμα στις 13.10.2017 σε συμβολαιογραφική αποδοχή της κληροδοσίας και διατηρεί στην κατοχή του το ένδικο ακίνητο και τα κινητά κληρονομιαία στοιχεία κι έτσι αντιποιείται το κληρονομικό δικαίωμα της ενάγουσας, αυτή ζητεί να αναγνωριστεί ότι ο εναγόμενος εξέπεσε του δικαιώματος κληροδοσίας (ή οιουδήποτε άλλου κληρονομικού δικαιώματος) επί των προαναφερόμενων περιουσιακών στοιχείων και να αναγνωριστεί το κληρονομικό της δικαίωμα, ήτοι να αναγνωρισθεί κληροδόχος εκ διαθήκης του ……….. έναντι του εναγόμενου επί των ως άνω στοιχείων της κληρονομιαίας περιουσίας. Τίποτε άλλο δεν χρειαζόταν να περιέχεται στο αγωγικό δικόγραφο για να είναι αυτό ορισμένο και μάλιστα τα στοιχεία που αναφέρει ο εκκαλών στον τρίτο λόγο της έφεσής του. Σημειωτέον ότι η χρήση του όρου «διαλυτική» αίρεση στο αιτιολογικό και στο διατακτικό της εκκαλούμενης απόφασης, χωρίς να έχει χρησιμοποιηθεί από την ενάγουσα η λέξη «διαλυτική» στο αγωγικό δικόγραφο, γίνεται επιτρεπτώς από το Δικαστήριο, καθώς η χρήση του ως άνω όρου συνιστά νομική υπαγωγή των επικαλούμενων πραγματικών περιστατικών στις εφαρμοστέες διατάξεις του νόμου, το δε Δικαστήριο προβαίνει αυτεπαγγέλτως στη νομική αυτή υπαγωγή, ανεξαρτήτως της υπαγωγής στην οποία προβαίνει η ενάγουσα δια του νομικού συμπαραστάτη της στο αγωγικό της δικόγραφο, με βάση την αρχή “jurenovitcuria”. Επομένως, απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος τυγχάνει ο ως άνω λόγος έφεσης.
Περαιτέρω, από τη διάταξη του άρθρου 1714 ΑΚ προκύπτει ότι η με τη διαθήκη σύσταση της κληροδοσίας έχει την έννοια, ότι ο διαθέτης αφήνει σε κάποιον ορισμένο αντικείμενο της κληρονομιαίας περιουσίας του, χωρίς ωστόσο να τον θέλει καθολικό διάδοχο. Ειδικότερα, αντικείμενο της κληροδοσίας είναι δυνατό να είναι κάθε περιουσιακή ωφέλεια χωρίς αντάλλαγμα ή και με αντάλλαγμα και γενικότερα κάθε παροχή αποτιμητή σε χρήμα ή και μη αποτιμητή. Το κριτήριο διάκρισης ανάμεσα στον εγκατάστατο σε δήλο πράγμα κληρονόμο και στον κληροδόχο είναι το περιεχόμενο της βούλησης του διαθέτη και συγκεκριμένα αν ο τελευταίος ήθελε τον τιμώμενο καθολικό ή ειδικό διάδοχο του. Σε αμφισβητούμενες περιπτώσεις, ισχύει ο ερμηνευτικός κανόνας του άρθρου 1800 ΑΚ, κατά τον οποίο, αν ο διαθέτης άφησε στον τιμώμενο ολόκληρη την περιουσία του ή ποσοστό αυτής, ο τιμώμενος θεωρείται ότι έχει εγκατασταθεί ως κληρονόμος, ακόμη και αν δεν ονομάστηκε κληρονόμος ενώ αν έχουν αφεθεί μόνο ειδικά αντικείμενα στον τιμώμενο, σε περίπτωση αμφιβολίας, θεωρείται κληροδόχος, ακόμη και αν ονομάστηκε κληρονόμος (ΑΠ 144/2012 στην ΤΝΠ Νόμος). Για να υπάρχει κληροδοσία θα πρέπει πρόθεση του διαθέτη να ήταν απλώς ο προσπορισμός περιουσιακής ωφέλειας στον τιμώμενο, χωρίς ο τελευταίος να ευθύνεται για το παθητικό της περιουσίας (βλ. Απ. Γεωργιάδη σε Γεωργιάδη-Σταθόπουλο, αστικός κώδιξ ΙΧ, έκδοση 1996, σελ. 71 παρ.19). Επίσης διαγνωστικό στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της ιδιότητας του κληρονόμου είναι το εάν ο διαθέτης ήθελε να λάβει ο τιμώμενος αμέσως και απευθείας εκ της κληρονομίας, το διατεθέν περιουσιακό στοιχείο, ήτοι χωρίς τη μεσολάβηση άλλου ως βαρυνόμενου και δια μέσου αυτού. Τέλος, σημαντικό ερμηνευτικό κριτήριο της διάκρισης ανάμεσα στον εγκατάστατο σε δήλο και στον κληροδόχο είναι η σπουδαιότητα που έχει το ειδικό αντικείμενο σε σύγκριση με τα άλλα στοιχεία της κληρονομιάς. Αν πρόκειται για το πιο αξιόλογο περιουσιακό στοιχείο του διαθέτη, μάλλον θα συνάγεται βούληση εγκατάστασης κληρονόμου (ΑΠ 144/2012, ό.π.). Περαιτέρω, τρόπος κατά την έννοια των άρθρων 1715 και 2011 επ. ΑΚ είναι η υποχρέωση που επιβάλλεται σε αυτόν που λαμβάνει από χαριστική δικαιοπραξία να πράξει ή να παραλείψει κάτι, διαφέρει δε από την αίρεση διότι επί του τρόπου δεν υπάρχει στάδιο εκκρεμότητας, η δε δήλωση ως προς αυτόν έχει άμεση ενέργεια, επιπλέον δε επί του τρόπου ενδεχομένως να χωρήσει εξαναγκασμός προς εκπλήρωσή του από τα πρόσωπα που ορίζονται στο άρθρο 2014 ΑΚ (επ’ ουδενί όμως από τυχόν ωφελούμενο πρόσωπο), ενώ επί αιρέσεως, η εκπλήρωσή της δεν εξαναγκάζεται. Με διάταξη τελευταίας βούλησης μπορεί να επιβληθεί τρόπος και στον κληροδόχο, ενώ, αν η παροχή που αποτελεί αντικείμενο του τρόπου δεν εκπληρωθεί είτε υπαίτια, είτε εξαιτίας γεγονότος για το οποίο ο (εκάστοτε) βεβαρημένος δεν φέρει ευθύνη (άρθρο 336 ΑΚ), ο τελευταίος δεν εκπίπτει, δεν χάνει δηλαδή το δικαίωμά του από την κληροδοσία και διατηρεί ακέραιη την ωφέλεια (άρθρο 2016 ΑΚ), μη αποκλειομένου, ωστόσο, να είναι διαφορετική η θέληση του διαθέτη, όπως στην περίπτωση κατά την οποία η εκτέλεση του τρόπου έχει τεθεί ως διαλυτική αίρεση στη διάταξη με την οποία τιμάται ο κληροδόχος (πρβλ. σχετ. ΑΠ 440/1982, ΝοΒ 1983, σελ. 45, ΕφΠειρ 381/2012, ΕλλΔνη 2014, σελ. 487, ΕφΑθ 8465/2001, ΕλλΔνη 2003, σελ. 848, Μιχαήλ και Άντα Μαργαρίτη, Επίτομη Ερμηνεία ΑΚ και ΕισΝΑΚ, έκδοση 2016, σελ. 1416, παρ.6). Τέλος, κατά τις διατάξεις των άρθρων 1809, 1810 επ. ΑΚ, εκ των οποίων οι διατάξεις των άρθρων 1810-1812 ΑΚ εφαρμόζονται αναλογικά και στην υποκατάσταση κληροδόχου κατ’ άρθρο 2008 ΑΚ, ο διαθέτης μπορεί να διορίσει υποκατάστατο κληρονόμο (ή υποκατάστατο κληροδόχο) για την περίπτωση που ο εγκατάστατος εκπέσει πριν από την επαγωγή ή μετά την επαγωγή της κληρονομίας. Ο υποκατάστατος κληρονόμος ή ο υποκατάστατος κληροδόχος, σε περίπτωση αμφιβολίας, θεωρείται ότι έχει ταχθεί τόσο για την περίπτωση που εκείνος που καλείται πρώτος δεν μπορεί (π.χ. λόγω προαποβίωσης), όσο και για την περίπτωση που δεν θέλει (π.χ. λόγω αποποίησης) να είναι κληρονόμος, τούτο δε θα πρέπει εν αμφιβολία να γίνει δεκτό και αν ακόμα ο διαθέτης μνημόνευσε ορισμένο μόνο λόγο έκπτωσης του πρώτου τετιμημένου, οπότε, εν κατακλείδι, η απλή αναφορά ενός ή περισσότερων λόγων έκπτωσης δεν συνεπάγεται καθ’ εαυτή περιορισμό της υποκατάστασης μόνο σε περιπτώσεις έκπτωσης οφειλόμενης σε κάποιον από τους αναφερόμενους λόγους, εφόσον βέβαια δεν προκύπτει βούληση του διαθέτη για έναν τέτοιο περιορισμό (βλ. σχετ. ΑΠ 186/2017, στην ΤΝΠ Νόμος, ΑΠ 264/2005, ΕλλΔνη 2005, σελ. 805, Παύλου Φίλιου, Κληρονομικό Δίκαιο, Ειδικό μέρος, έκδοση 1988, σελ. 172, Νικόλαου Τριάντου, Αστικός Κώδικας, Ερμηνεία κατ’ άρθρο, 2η έκδοση, σελ. 2089).
Εν προκειμένω, από την εκτίμηση των ενώπιον της Ειρηνοδίκη Πειραιά ληφθεισών επιμελεία του εναγόμενου υπ’ αριθ. …/12-7-2018, …../12-7-2018 και …./12-7-2018 ένορκων βεβαιώσεων του ………., του ……… και του ……… αντίστοιχα, με την τήρηση των κατ’ άρθρο 421 επ. ΚΠολΔ διατυπώσεων και της κατ’ άρθρο 422 παρ.1 ΚΠολΔ προθεσμίας επίδοσης κλήσης, εμπεριέχουσας τα αναφερόμενα στην εν λόγω διάταξη στοιχεία (βλ. την υπ’ αριθ. …/5-7-2018 έκθεση επίδοσης του δικ. επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Πειραιά, με έδρα το Πρωτοδικείο Πειραιά, ………….και την επισυναπτόμενη σε αυτή από 4.7.2018 έγγραφη κλήση προς λήψη των ανωτέρω ένορκων βεβαιώσεων), απ’ όλα τα έγγραφα που νόμιμα μετ’ επικλήσεως προσκομίζουν οι διάδικοι, ακόμη και αυτά που το πρώτον φέρονται ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου κατ’ άρθρο 529 παρ.1 ΚΠολΔ, συμπεριλαμβανομένης της από 8.7.2020 έκθεσης γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης της δικαστικής γραφολόγου …………. που συντάχθηκε στα πλαίσια άλλης δίκης και όπως τα σχετικά έγγραφα λαμβάνονται υπόψη είτε προς άμεση απόδειξη, είτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, συμπεριλαμβανομένων και των φωτογραφιών, η γνησιότητα των οποίων δεν αμφισβητείται, τέλος δε από τα αυτεπαγγέλτως λαμβανόμενα υπόψη διδάγματα της κοινής πείρας (κατ’ άρθρο 336 παρ.4 ΚΠολΔ) αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Στον Πειραιά Αττικής απεβίωσε στις 3.6.2015, άτεκνος και τελών σε κατάσταση χηρείας, ο …………, κάτοικος, όσο ζούσε, Περάματος Αττικής, ο οποίος κατέλειπε τις ακόλουθες τρεις διαθήκες: 1) την από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη του, νομίμως δημοσιευθείσα με το υπ’ αριθ. …./27.7.2015 πρακτικό δημοσίευσης του Ειρηνοδικείου Αθηνών, που κηρύχθηκε κυρία με την …../3.11.2020 Πράξη του Ειρηνοδίκη Αθηνών κατόπιν της υπ’ αριθ. κατάθεσης κλήσης- αίτησης του εκκαλούντος Δήμου, 2) την από 10.12.2003 ιδιόγραφη διαθήκη, νομίμως δημοσιευθείσα με το υπ’ αριθ. …/20.1.2016 πρακτικό δημοσίευσης του Ειρηνοδικείου Πειραιώς, που κηρύχθηκε κυρία με την …/20-6-2018 Πράξη της Ειρηνοδίκη Πειραιώς κατόπιν της υπ’ αριθ. κατάθεσης …../26.1.2018 αίτησης του εκκαλούντος-εναγόμενου Δήμου, 3) την από 5.1.2004 ιδιόγραφη διαθήκη, νομίμως δημοσιευθείσα με το υπ’ αριθ. …./30.3.2016 πρακτικό δημοσίευσης του Ειρηνοδικείου Αθηνών, που κηρύχθηκε κυρία με την …./26.7.2016 Πράξη της Ειρηνοδίκη Αθηνών, κατόπιν αίτησης της μη εδώ διαδίκου ………… Με τις διαθήκες αυτές, οι οποίες ως προς την επίδικη σχέση της κληροδοσίας δεν αναιρούν η μία την άλλη, αλλά οι δύο επόμενες διαθήκες συμπληρώνουν την πρώτη, ο ανωτέρω ………… όρισε την τύχη της κληρονομιαίας περιουσίας του για τον χρόνο μετά τον θάνατό του. Ειδικότερα, αυτός με την από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη του κατέλειπε στον εναγόμενο Δήμο Περάματος: 1) ένα γεωτεμάχιο (οικόπεδο) επιφάνειας 266,70 τ.μ. μετά της εντός αυτού ανεγερθείσας τριώροφης οικοδομής, το οποίο κείται εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου της περιφέρειας του Δήμου Περάματος Αττικής και έχει λάβει Κ.Α.Ε.Κ. ………. και 2) το υπ’ αριθ. …………. βιβλιάριο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και το περιεχόμενο στον σχετικό λογαριασμό χρηματικό ποσό, ορίζοντας σχετικά (διατηρουμένης εν προκειμένω της ορθογραφίας του κειμένου πλην των σημείων τονισμού-πνευμάτων) «…Το σπίτι μου με το οικόπεδό του που βρίσκεται στην οδό ……… στο Πέραμα όπως ήταν και επιθυμία της Συζύγου μου …….., το αφίνω εις τον Δήμον Περάματος με τον απαράβατον όρον να γίνη παιδικός σταθμός, αφίνω επίσης το υπ’ αριθ. ……….. Βιβλιάριον Εθνικής Τραπέζης τα χρήματα του οποίου να χρησιμοποιηθούν από τον Δήμον δια συμπληρωματικές εργασίες του παιδικού σταθμού και να γραφή ότι είναι δωρητήριον …………. Εάν όμως μετά παρέλευσι δύο ετών (2) από τον θάνατον μου δεν γίνη παιδικός Σταθμός, τότε το ακίνητο αυτό ως και το βιβλιάριον Τραπέζης να περιέρχονται εις την ………. ήτις ευρίσκεται εις …………..…». Τη βούλησή του αυτή να περιέλθει το βιβλιάριο της Ε.Τ.Ε. και το περιεχόμενο σε αυτό χρηματικό ποσό στον εναγόμενο Δήμο ο διαθέτης επανέλαβε και στην επόμενη διαθήκη του, ήτοι στην από 10.12.2003 ιδιόγραφη διαθήκη του, όπου επιπλέον όρισε να περιέλθει στον Δήμο και Έντοκο Γραμμάτιο Ελληνικού Δημοσίου (ΕΓΕΔ) 52 εβδομάδων λήξης 19.3.2004. Συγκεκριμένα ο ……… στην δεύτερη αυτή διαθήκη του όρισε σχετικά (διατηρουμένης εν προκειμένω της ορθογραφίας του κειμένου πλην των σημείων τονισμού-πνευμάτων) τα εξής: «…Το υπ’ αριθ Λογαριασμού ………. Εθνικής Τραπέζης ως και το ΕΓΕΔ 52 ΕΒΔΟΜ ΛΗΞΙΣ 19/03/2004. Αυτό όπως έχω γράψη και στην διαθήκην η οποία ευρίσκεται εις την Συμβολαιογράφον Αθηνών ……. πηγαίνουν εις το Δήμο ή εις Ιεράν Μονήν ……. δια εργασία διαμόρφωσης παιδικού σταθμού ή δια ανέγερση πτέρυγας όπως επιθυμώ…». Τέλος και στη μεταγενέστερη και τελευταία χρονικά από 5.1.2004 ιδιόγραφη διαθήκη του, ο ίδιος διαθέτης συμπεριέλαβε διάταξη όμοια με την προηγούμενη διαθήκη του και σε συμφωνία με την πρώτη ιδιόγραφη διαθήκη του, ορίζοντας σχετικά (διατηρούμενης εν προκειμένω της ορθογραφίας του κειμένου πλην των σημείων τονισμού-πνευμάτων) τα εξής: «…Το υπ’ αριθ. λογαριασμού Βιβλιάριο Εθνικής Τράπεζας με αριθ. ………. ως και το ΕΓΕΔ 52 ΕΒΔΟΝ ΛΗΞΙΣ 19/3/2004 αυτά τα χρήματα όπως γράφω και στην επίσημη διαθήκη μου η οποία ευρίσκεται εις την Συμβολαιογράφον ……. πηγαίνουν εις τον Δήμον Περάματος δια εργασίες διαμορφώσεως του σπιτιού μου εις παιδικόν Σταθμόν ή εις στην Μονήν του ……….δια ανέγερσιν πτέρυγας εις την Μονήν όπως επιθυμώ…». Από το περιεχόμενο των εν λόγω ιδιόγραφων διαθηκών του ήδη αποβιώσαντος διαθέτη …….. και σύμφωνα με τα όσα εκτέθηκαν παραπάνω στη νομική σκέψη της παρούσας, προκύπτει σαφώς: α) ότι η εγκατάσταση του εναγόμενου στο οικόπεδο μετά της τριώροφης οικοδομής στο Πέραμα Αττικής, στην οδό …… που φέρει Κ.Α.Ε.Κ. ……., στο χρηματικό ποσό του υπ’ αριθ. ……. λογαριασμού του διαθέτη στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και στο Έντοκο Γραμμάτιο Ελληνικού Δημοσίου περιόδου 52 εβδομάδων λήξεως στις 19.3.2004 έγινε υπό μορφή κληροδοσίας, γιατί αφορά σε ειδικά αντικείμενα της κληρονομίας και ο διαθέτης δεν ήθελε να ευθύνεται ο εναγόμενος Δήμος για το παθητικό της κληρονομίας ως κληρονόμος, όπως τούτο άλλωστε προκύπτει και από τα όσα ορίζει ο . …. για τους άλλους τιμώμενους με τη διαθήκη του, τους οποίους επιφορτίζει και με την αντιμετώπιση οικονομικών υποχρεώσεων και χρεών (βλ. την από 5.1.2004 ιδιόγραφη διαθήκη του «…Αφήνω το εξοχικόν μου σπίτι που ευρίσκεται εις …. Σαλαμίνος εις στην ……….…το υπ’ αριθ αυτοκίνητόν μου …… ως και το υπ’ αρθ βιβλιάριο τραπέζης …….. τ’ αφήνω εις την αδελφήν μου …….. να το χρησιμοποιήση δια χρηματικάς ανάγκας αι οποίαι ήθελον προκύψει (Αρρωστιες διάφορα χρέη θάνατος κλπ) και εάν δεν έχω αναγείρη ιδιόκτητον ταφον οικογενειακό εις …. Μυτιλήνης (χωριο μου) παρακαλώ την αδελφήν μου από τα χρήματα του βιβλιαρίου να τον αναγείρη, τα δε υπόλοιπα χρήματα να πηγαίνουν εις την αδελφήν μου από τα οποία να βοηθήση την ανηψιά μου .. ….…»), β) η διάθεση του κληροδοτήματος στον εναγόμενο Δήμο Περάματος έγινε με τη σύγχρονη επιβολή τρόπου, δηλαδή υποχρέωσης κατ’ άρθρο 1715 ΑΚ προς παροχή, συνιστάμενη, εν προκειμένω, στην επιχείρηση θετικής πράξης και συγκεκριμένα στην εκ μέρους του εναγόμενου Δήμου διαμόρφωση του ως άνω κείμενου στο Πέραμα Αττικής ακινήτου (οικοπέδου μετά της εντός αυτού τριώροφης οικίας) σε παιδικό σταθμό εντός διετίας από τον θάνατό του, παρέχοντας επιπλέον και χρήματα προς τον σκοπό αυτό για «…συμπληρωματικές εργασίες…» διαμόρφωσης, γ) η μη εκτέλεση του ανωτέρω, συνοδευόμενου με προθεσμία εκπλήρωσης, τρόπου τέθηκε από τον διαθέτη ………. ως διαλυτική αίρεση της εγκατάστασης του εναγόμενου Δήμου αφού, σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη τελευταίας βουλήσεώς του (από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη μετά των σε συνέχεια αυτής συνταχθεισών από 10.12.203 και από 5.1.2004 ιδιόγραφων διαθηκών του που αμφότερες αναφέρονται στην αρχική διαθήκη), ως εκ της μη εκτέλεσης του τρόπου εντός χρονικού διαστήματος δύο ετών από τον θάνατό του (διαθέτη), ορίστηκε η περιέλευση του κληροδοτήματος στην ενάγουσα (υποκατάστατος κληροδόχος). Επισημαίνεται ότι η εκπλήρωση του ανωτέρω τρόπου που τέθηκε ως διαλυτική αίρεση για τη διατήρηση του κληροδοτήματος στον εναγόμενο Δήμο Περάματος, ήτοι να διαμορφώσει αυτός σε παιδικό σταθμό την κληροδοτηθείσα οικία στην οδό ………. στο Πέραμα σε διάστημα δύο ετών από τον θάνατο του διαθέτη, δεν ορίστηκε ότι πρέπει να πραγματοποιηθεί αποκλειστικά με τα χρήματα που άφησε ο διαθέτης για εργασίες διαμόρφωσης της οικίας σε παιδικό σταθμό, έτσι ώστε να μπορεί να υποστηριχθεί από τον εναγόμενο ότι δεν μπορούσε να προχωρήσει τη διαδικασία διαμόρφωσης της οικίας σε παιδικό σταθμό πριν εισπράξει τα χρήματα που είχε αφήσει ο διαθέτης στον προαναφερόμενο λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας μαζί με τα χρήματα από το λήξαν Έντοκο Γραμμάτιο Ελληνικού Δημοσίου 52 εβδομάδων της περιόδου 2003-2004. Λόγω της σαφήνειας των σχετικών διατάξεων, απορριπτέο στην ουσία του τυγχάνει το επαναφερόμενο με τον τέταρτο λόγο της έφεσης αίτημα του εκκαλούντος-εναγόμενο να προβεί το Δικαστήριο αυτό σε ερμηνεία των επίδικων διαθηκών με σκοπό να διακριβωθεί ποια είναι η πραγματική βούληση του διαθέτη, ώστε να μην υπάρχει ουδεμία αμφισβήτηση του κληρονομικού δικαιώματος του Δήμου Περάματος και να συνεχιστεί ομαλά η διεκπεραίωση της διαδικασίας. Προσφυγή σε ερμηνεία της διαθήκης συγχωρείται μόνο αν το δικαστήριο της ουσίας διαπιστώσει, έστω και έμμεσα, κενό ή ασάφεια στο περιεχόμενο της διαθήκης, οπότε υποχρεούται, για την πλήρωση του κενού ή την άρση της ασάφειας, να προσφύγει σε ερμηνεία της διαθήκης, για την ανεύρεση της αληθινής, κατά την υποκειμενική του άποψη, βούλησης του διαθέτη (ΑΠ 569/2013). Έμμεση διαπίστωση κενού ή αμφιβολίας σχετικά με τη δήλωση βουλήσεως του διαθέτη προκύπτει, όταν, παρά τη ρητή διαβεβαίωση της ανυπαρξίας τους, το δικαστήριο της ουσίας προβαίνει σε ερμηνεία της διαθήκης, από την οποία αποκαλύπτεται ότι το δικαστήριο αντιμετώπισε κενό ή αμφιβολία σχετικά με την έννοια της δήλωσης βουλήσεως του διαθέτη, συνεπεία των οποίων δημιουργήθηκε η ανάγκη προσφυγής σε ερμηνεία της. Η έμμεση αυτή διαπίστωση κενού ή αμφιβολίας μπορεί να προκύπτει και από το γεγονός ότι το δικαστήριο, για την εύρεση της αληθινής βούλησης του διαθέτη, έλαβε υπόψη του και άλλα αποδεικτικά στοιχεία που βρίσκονται έξω από το κείμενο της διαθήκης ή χρησιμοποίησε επιχειρήματα (ΑΠ 233/2020, ΑΠ 1329/2019, ΑΠ 105/2013, ΕφΑιγ 102/2020 στην ΤΝΠ Νόμος). Οι ένδικες ωστόσο διαθήκες δεν εμφανίζουν ως προς τις ανωτέρω περί κληροδοσίας διατάξεις τους κάποιο κενό ή ασάφεια. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι μετά τον στις 3.6.2015 επελθόντα θάνατο του ………. και συγκεκριμένα στις 25.6.2015, η δικηγόρος ….. κατέθεσε τον Δήμο Περάματος ιδιόχειρη επιστολή του …….., ως προς την οποία ζήτησε να πρωτοκολληθεί όπως και έγινε λαμβάνοντας αριθμό πρωτοκόλλου ………/25.6.2015 και να διανεμηθεί στη Νομική Υπηρεσία του Δήμου. Με την επιστολή του αυτή ο …… ενημέρωνε τον Δήμο Περάματος ότι τον είχε τιμήσει με την παραπάνω πρώτη χρονικά ιδιόγραφη διαθήκη του, την οποία είχε καταθέσει στη συμβολαιογράφο ……….σού, με το κληροδοτηθέν σε αυτόν ακίνητο και ότι είχε ορίσει τρόπο για να παραμείνει στο ακίνητο στο Δήμο. Συγκεκριμένα στην επιστολή αυτή αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Κύριοι Δήμαρχε και Δημοτικόν Συμβούλιον Όταν διαβάζεται αυτό το γράμμα εγώ δεν θα υπάρχω, θα υπάρχουν όμως οι επιθυμίες μου που είναι γραμέναι στην Διαθήκην μου, και η οποία ευρίσκεται εις την Συμβολαιογράφον …………. Αθήναι. Είμαι κάτοικος Περάματος από το 1950. Αφήνω λοιπόν το σπίτι μου στο Πέραμα «Μονοκατοικία διόρωφη» ……… εις τον Δήμον Περάματος υπό το απαράβατον όρον να γίνη παιδικός Σταθμός «πνευματικό κέντρο κλπ» επειδή αυτή ήταν η επιθυμία και της συγχωρεμένης συζύγου μου ……. και δική μου φυσικά. Αυτά βέβαια τα γράφω στην διαθήκην μου και θέτω τον παρακάτω όρον δηλ εάν μέσα σε δύο χρόνια (2) από τον θάνατόν μου δεν πραγματοποιηθή ο παιδικός Σταθμός αυτό βέβαια εξαρτάται από εσάς τότε το ακίνητον ως άνω θα πηγαίνει αμέσως εις την Ιεράν Μονήν του ……. εις ……….. απ’ όπου και κατάγομαι. Σας παρακαλώ λοιπόν όλους εσάς να σεβασθείται την επιθυμίαν ενός νεκρού και να ενδιαφερθείται δια τα ως άνω, διότι τούτο ως καταλαβαίνεται είναι εις όφελος του Δήμου και γενικώς των κατοίκων του. Επιστολή έχω στείλει και εις Ιεράν Μονήν ………… Υπάρχει δε και βιβλιάριο Τραπέζης με ένα Α ποσόν δια εκτέλεσιν εργασιών δια να γίνη παιδικός σταθμός…». Με την παραπάνω επιστολή γνωστοποιήθηκε στον εναγόμενο Δήμο ο θάνατος του ….., η ύπαρξη διαθήκης με την οποία τιμήθηκε ο Δήμος Περάματος με συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία από την κληρονομιαία περιουσία του ως άνω διαθέτη, ο όρος της προαναφερόμενης κληροδοσίας, καθώς και η συμβολαιογράφος στην οποία ήταν εμπιστευμένη η διαθήκη. Ακολούθως και αφού έγινε δημοσίευση της από 4.7.2002 ιδιόγραφης διαθήκης του …….βα με το υπ’ αριθ. …/27.7.2015 πρακτικό δημοσίευσης του Ειρηνοδικείου Αθηνών, ο Δήμος Περάματος απευθύνθηκε με το από 27.11.2015 έγγραφό του που έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου ……../1-12-2015 στο Υποθηκοφυλακείο Πειραιά και ζήτησε τη χορήγηση σε αυτόν, αντιγράφων των εκεί παρατιθέμενων συμβολαίων και παραχωρητηρίου, προκειμένου, σύμφωνα με την αίτηση, να τα χρησιμοποιήσει «για αποδοχή κληρονομίας κλπ του Δήμου Περάματος, από κληρονομία, του θανόντα στις 3-6-2015 …………». Ενόψει των ανωτέρω και δη ότι αφενός στην πιο πάνω αίτηση της πληρεξουσίας δικηγόρου ……… προς τον Δήμο Περάματος δεν αναφέρεται ο χρόνος θανάτου του ………., αφετέρου η δημοσίευση της από 4.7.2002 ιδιόγραφης διαθήκης του πραγματοποιήθηκε στις 27.7.2015 προκύπτει η τουλάχιστον από τις 27.11.2015 (ημεροχρονολογία σύνταξης του ως άνω απευθυνόμενου στο Υποθηκοφυλακείου Πειραιώς εγγράφου) γνώση του εναγόμενου Δήμου, τόσο του γεγονότος του θανάτου του ανωτέρω διαθέτη, όσο και του περιεχομένου της ανωτέρω διάταξης τελευταίας βουλήσεώς του. Ομοίως κρίνοντας το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δεν έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων, παρά τα αντίθετα προβαλλόμενα από τον εκκαλούντα-εναγόμενο με τον πρώτο λόγο της έφεσής του ότι δεν αποδείχθηκε ότι κατά τον ανωτέρω χρόνο αυτός είχε λάβει γνώση της διαθήκης και ότι χωρίς κανένα άλλο στοιχείο ο Δήμος προέβη σε έλεγχο στο Υποθηκοφυλακείο για να διαπιστώσει αν όντως υπήρχε το ως άνω ακίνητο, τα οποία τυγχάνουν ουσία αβάσιμα. Κατά τα αυτεπαγγέλτως λαμβανόμενα υπόψη διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής κατ’ άρθρο 336 παρ.4 ΚΠολΔ, ήδη με την κοινοποίηση της ως άνω επιστολής προς τον Δήμο από τη δικηγόρο ………. στις 25.6.2015, ο Δήμος μπορούσε να απευθυνθεί στο Ληξιαρχείο του ίδιου του Δήμου για να επαληθεύσει τον θάνατο του ………… που ήταν εν ζωή κάτοικος Περάματος και ακολούθως να επικοινωνήσει με τη συμβολαιογράφο στη διεύθυνση που αναφερόταν στην επιστολή για να λάβει γνώση της ύπαρξης της ιδιόγραφης διαθήκης. Το ότι υπήρχαν άλλες δύο ιδιόγραφες διαθήκες και δη αυτή της 10.12.2003 και η τελευταία της 5.1.2004 που κατά τον εναγόμενο κατείχε η αδελφή του θανόντος ……….., οι οποίες όμως δεν αναιρούσαν το περιεχόμενο της πρώτης διαθήκης του ………. αλλά απλώς συμπλήρωναν την πρώτη ως προς τη διάθεση στον Δήμο ως κληροδόχου και ενός επιπλέον χρηματικού ποσού από Έντοκο Γραμμάτιο Ελληνικού Δημοσίου δεν σημαίνει ότι εμποδιζόταν ο Δήμος να αποδεχθεί συμβολαιογραφικά την ακίνητη περιουσία, η οποία καταλείφθηκε σε αυτόν με την από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη και να προχωρήσει σε ενέργειες διαμόρφωσης του κληροδοτηθέντος ακινήτου στην οδό …….. στο Πέραμα σε παιδικό σταθμό. Στη συνέχεια και ενώ είχαν περάσει περίπου πέντε μήνες από την αναζήτηση συμβολαίων από τον Δήμο στο Υποθηκοφυλακείο Πειραιώς σχετικά με το κληροδοτηθέν ακίνητο και συγκεκριμένα στις 19.4.2016 αποφασίσθηκε με την …./19.4.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Περάματος, η αποδοχή των καταλειφθέντων στον Δήμο στοιχείων της κληρονομιαίας περιουσίας του ………., με την επισήμανση στο σημείο αυτό ότι ως εκ της σε αυτή (απόφαση) παράθεσης μόνο των υπ’ αριθ. …./27-7-2015 και …/30-3-2016 πρακτικών δημοσίευσης του Ειρηνοδικείου Αθηνών, συνταχθέντων επί της δημοσίευσης των από 4.7.2002 και 5.1.2004 αντίστοιχα ιδιόγραφων διαθηκών, παραλειπομένου του υπ’ αριθ. …./10.1.2016 πρακτικού δημοσίευσης του Ειρηνοδικείου Πειραιώς, συνταχθέντος επί της δημοσίευσης της από 10.12.2003 ιδιόγραφης διαθήκης αυτού, διαφαίνεται η αβασιμότητα του ισχυρισμού του εναγόμενου ότι η Οικονομική Επιτροπή έλαβε τη σχετική απόφαση κατά τον παραπάνω χρόνο, λόγω της αναμονής του Δήμου να πληροφορηθεί πλήρως το περιεχόμενο και των τριών ιδιόγραφων διαθηκών. Στη συνέχεια, εντός του Απριλίου του έτους 2016, ο εναγόμενος προέβη σε (αρχική) δήλωση φόρου κληρονομίας, η οποία έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου …./28-4-2016, λίγους δε μήνες αργότερα και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2016, απευθύνθηκε με την από 14.7.2016 αίτησή του προς την Εθνική Τράπεζα (Κατάστημα Περάματος), προκειμένου να λάβει γνώση του ακριβούς υπολοίπου του καταλειφθέντος σε αυτόν ….. λογαριασμού, γνωστοποιηθέντος εντέλει του υπολοίπου στον τελευταίο στις 19.1.2017 με το από 12.1.2017 απαντητικό έγγραφο της τράπεζας, ενώ, στις 31.1.2017 ο εναγόμενος παρέλαβε δια εξουσιοδοτηθέντος προς τούτο πληρεξούσιου δικηγόρου από την αδελφή του διαθέτη, ………. τα κλειδιά του ανωτέρω ακινήτου (βλ. το ακριβές αντίγραφο του από 31.1.2017 ιδιωτικού συμφωνητικού παράδοσης παραλαβής κλειδιών). Έπειτα ο εναγόμενος κατέθεσε ενώπιον του Ειρηνοδικείου Πειραιώς την από 2.5.2007 (Γ.Α.Κ./Ε.Α.Κ. ………/2-5-2017) αίτησή του προς έκδοση κληρονομητηρίου, η οποία ωστόσο απορρίφθηκε με την …../6.10.2017 Διαταγή της Ειρηνοδίκη Πειραιώς, λόγω του ότι τόσο η από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη του ………. νομίμως δημοσιευθείσα με το υπ’ αριθ. …./27.7.2015 πρακτικό δημοσίευσης του Ειρηνοδικείου Αθηνών, όσο και η από 10.12.203 ιδιόγραφη διαθήκη του τελευταίου, νομίμως δημοσιευθείσα με το υπ’ αριθ. …/20.1.2016 πρακτικό δημοσίευσης του Ειρηνοδικείου Πειραιώς, δεν είχαν έως τότε κηρυχθεί κυρίες. Εντούτοις, αναφορικά με το ως άνω καταλειφθέν ακίνητο με Κ.Α.Ε.Κ. ……, ο εναγόμενος Δήμος, αφού προέβη στην υπ’ αριθ. πρωτ. …./29-8-2017 διορθωτική- συμπληρωματική δήλωση φόρου κληρονομίας, προχώρησε τον Οκτώβριο του έτους 2017 σε δήλωση αποδοχής κληρονομίας, συνταχθείσας σχετικά της υπ’ αριθ. ……../13.10.2017 συμβολαιογραφικής πράξης αποδοχής κληρονομίας της συμβολαιογράφου Πειραιά ……….. Περαιτέρω, ο Δήμος θεώρησε αναγκαίο να προχωρήσει τη διαδικασία κήρυξης κυρίων των από 10.12.2003 και 4.7.2002 ιδιόγραφων διαθηκών. Συγκεκριμένα, α) αναφορικά με την κήρυξη κυρίας της ανωτέρω από 10.12.2003 ιδιόγραφης διαθήκης του …….., ο εναγόμενος κατέθεσε ενώπιον του Ειρηνοδικείου Πειραιώς την από 18.1.2018 αίτησή του, επί της οποίας εκδόθηκε η ………../20.6.2018 Πράξη της Ειρηνοδίκη Πειραιώς με την οποία κηρύχθηκε η διαθήκη κυρία, β) αναφορικά με την κήρυξη κυρίας της από 4.7.2002 ιδιόγραφης διαθήκης του ίδιου διαθέτη, ο εναγόμενος κατέθεσε ενώπιον του Ειρηνοδικείου Αθηνών την από 18.1.2018 αίτησή του, επί της οποίας εκδόθηκε η …./1.3.2018 πράξη της Ειρηνοδίκη Αθηνών με την οποία διατάχθηκε η διενέργεια γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης, κατόπιν δε σύνταξης της υπ’ αριθ. 30/2020 έκθεσης γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης από την ορισθείσα πραγματογνώμονα …….. και ύστερα από την υπ’ αριθ. κατ. …/7.8.2020 κλήση-αίτηση του εναγόμενου, εκδόθηκε η …./3.11.2020 Πράξη της Ειρηνοδίκη Αθηνών που κήρυξε κυρία την αμέσως παραπάνω διαθήκη. Εντούτοις, από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε ότι ο εναγόμενος Δήμος Περάματος, καθ’ όλο το ανωτέρω χρονικό διάστημα πλέον των δύο ετών από τον θάνατο του διαθέτη ……….. στις 3.6.2015, δεν προέβη σε οποιαδήποτε ενέργεια διαμόρφωσης (λ.χ. εκπόνηση μελέτης, έκδοση οικοδομικής άδειας, οικοδομικές εργασίες κλπ) του καταλειφθέντος σε αυτόν κληρονομιαίου ακινήτου σε παιδικό σταθμό επικαλούμενο, εν προκειμένω, την έλλειψη υπαιτιότητας προς τούτο (μη εισέτι διαμόρφωση κληρονομιαίου ακινήτου σε παιδικό σταθμό). Ειδικότερα, ο εναγόμενος Δήμος ισχυρίσθηκε πρωτοδίκως και επαναλαμβάνει με τον πρώτο λόγο της έφεσής του ότι δεν κατέστη ακόμη εφικτή η κατά τις οικείες διατάξεις τελευταίας βουλήσεως του διαθέτη ……….. αξιοποίηση του καταλειφθέντος κατά τα ανωτέρω σε αυτόν ακινήτου κυρίως λόγω 1) της χρονοβόρας νομικής διαδικασίας που απαιτείται για την έκδοση κληρονομητηρίου, προκειμένου, ακολούθως, να καταστεί εφικτή η εκ μέρους του ανάληψη του περιεχόμενου στον οικείο ……….. λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος χρηματικού ποσού των 4.510,90 ευρώ, όπου από τις 5.2.2016 έχει πιστωθεί και το επενδυτικό προϊόν ΕΓΕΔ περιόδου 52 εβδομάδων ετών 2003-2004 συνολικού χρηματικού ποσού, κατά κεφάλαιο και τόκους, 40.577,60 ευρώ (βλ. σχετικά με το παραπάνω υπόλοιπο το ακριβές φωτοαντίγραφο της από 12.1.2017 απαντητικής επιστολής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος- Κατάστημα Περάματος) καθώς και της καθυστέρησης που του προκάλεσε η από 23.1.2017 (με Γ.Α.Κ. …./2017 και Ε.Α.Κ. …./2017) αγωγή της αδελφής του διαθέτη, ………. σχετικά με την παραπάνω κληρονομία που απευθυνόταν και κατά του Δήμου και επί της οποίας δημοσιεύθηκε η 3024/2018 απόφαση μόλις στις 29.6.2018, ώστε στη συνέχεια να προχωρήσει ο εναγόμενος στις απαραίτητες εργασίες και εν γένει ενέργειες για τη διαμόρφωση του κληρονομιαίου ακινήτου σε παιδικό σταθμό, συνδυαστικά με 2) την εν γένει γραφειοκρατία που επικρατεί στους ΟΤΑ, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου (εναγόμενου Δήμου Περάματος), αναφορικά με τις κατά νόμο διαδικασίες έγκρισης ενεργειών και εντέλει λήψης αποφάσεων για τα εκάστοτε ανακύπτοντα και αφορώντα σε αυτούς ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων και των αποδοχών κληρονομίας, θεωρουμένης, κατόπιν των αμέσως προεκτεθέντων και δη λόγω μη σύμπραξης του έχοντος υποχρέωση προς τούτο Ελληνικού Δημοσίου, της οικείας τεθείσας αιρέσεως πληρωθείσας κατ’ άρθρο 1799 ΑΚ. Εντούτοις, παρά τις ως άνω αιτιάσεις του, ο εναγόμενος Δήμος έχει κατά τους βάσιμους ισχυρισμούς της ενάγουσας ήδη εκπέσει από την εν λόγω εγκατάσταση δεδομένου ότι α) όπως παραπάνω εκτέθηκε, ο διαθέτης …………. θέλησε την εγκατάσταση του εναγόμενου Δήμου ως (άμεσου) κληροδόχου στο επίδικο ακίνητο, κατά πλήρη δε κυριότητα επ’ αυτού, υπό τον προαναφερθέντα τρόπο της διαμόρφωσής του σε παιδικό σταθμό, η μη εκτέλεση του οποίου εντός της τεθείσας προθεσμίας των δύο ετών από τον θάνατο του διαθέτη, τέθηκε ως διαλυτική αίρεση της εν λόγω εγκατάστασης, β) αν ο ανωτέρω διαθέτης ήθελε πράγματι να μην επέλθει η διαλυτική αίρεση και συνακόλουθα να μη ματαιωθεί η εγκατάσταση του εναγόμενου ΝΠΔΔ επί ανυπαίτιας αδυναμίας του τελευταίου να εκτελέσει τον επιβληθέντα τρόπο εντός της ταχθείσας προς τούτο προθεσμίας, θα το όριζε σαφώς με διάταξή του στις εν λόγω διαθήκες, από κανένα σημείο των οποίων, ωστόσο, δεν διαφαίνεται τέτοια βούληση του διαθέτη, όπως και σαφώς δεν όρισε ότι η προθεσμία των δύο ετών από τον θάνατό του θα αναστέλλεται εφόσον δεν έχουν δημοσιευθεί και οι τρεις πιο πάνω ιδιόγραφες διαθήκες (εκ των οποίων μάλιστα μόνο στην πρώτη από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη ορίζεται αναλυτικά ο τρόπος-διαλυτική αίρεση επί πληρώσεως του οποίου το ένδικο ακίνητο περιέρχεται από τον άμεσο κληροδόχο στον υποκατάστατο), γ) για την αποδοχή της κληρονομίας ή της κληροδοσίας δεν επιβάλλεται από το νόμο η έκδοση κληρονομητηρίου, οπότε η σχετική διαδικασία έκδοσης κληρονομητηρίου που ακολούθησε ο εναγόμενος οφειλόταν σε δική του πρωτοβουλία, η δε προτροπή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος να μεριμνήσει ο Δήμος Περάματος να του χορηγηθεί κληρονομητήριο για να του αποδώσει τα χρήματα που υπήρχαν στον λογαριασμό του διαθέτη σύμφωνα με τις καταθέσεις των ενόρκως βεβαιωσάντων για λογαριασμό του εναγόμενου δεν εμπόδιζαν τον Δήμο να αποδεχθεί την κληροδοσία κατά το μέρος που αφορούσε το ακίνητο στο Πέραμα, όπως άλλωστε και έπραξε ο Δήμος Περάματος με καθυστέρηση τον Οκτώβριο του 2017, πριν ακόμη εκδοθεί κληρονομητήριο υπέρ αυτού και να προχωρήσει σε εργασίες διαμόρφωσης, δ) ο διαθέτης σε καμία από τις ιδιόγραφες διαθήκες του δεν όρισε ότι η διαμόρφωση του κληροδοτηθέντος ακινήτου στο Πέραμα σε παιδικό σταθμό εντός διετίας από τον θάνατό του θα γινόταν αποκλειστικά με τα χρήματα που αυτός κληροδότησε στον Δήμο για συμπληρωματικές εργασίες διαμόρφωσης, οπότε ο εναγόμενος όφειλε, εφόσον επιθυμούσε να διατηρήσει την ως άνω κληροδοσία και δυσκολευόταν να εισπράξει άμεσα τα χρήματα από τον κληροδοτηθέντα λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος να εξεύρει χρήματα από άλλες πηγές για να προχωρήσει στις αναγκαίες εργασίες ώστε να γίνει η τριώροφη κατοικία στο Πέραμα, παιδικός σταθμός, ε) δεν δύναται να θεωρηθεί ότι ισοδυναμεί με άρνηση τρίτου να συμπράξει για τη μη επέλευση της (διαλυτικής) αίρεσης μη διαμόρφωσης εντός διετίας από τον θάνατο του διαθέτη του ως άνω ακινήτου στο Πέραμα σε παιδικό σταθμό και να θεωρηθεί επομένως η αίρεση αυτή κατ’ αναλογική εφαρμογή του άρθρου 1799 ΑΚ ότι δεν πληρώθηκε, ο εκ μέρους των Υπηρεσιών (Δικαστήρια κλπ) του Ελληνικού Δημοσίου απαιτούμενος χρόνος διεκπεραίωσης των ως άνω φορολογικών, διοικητικών και δικαστικών ενεργειών, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του εναγόμενου Δήμου Περάματος και ως προς τις οποίες δεν αποδείχθηκε εν προκειμένω καμία καθυστέρηση, με εξαίρεση τη διαδικασία για τη λήψη κληρονομητηρίου, το οποίο όμως δεν ήταν απαραίτητο κατά τα ανωτέρω για να προβεί ο εναγόμενος σε εργασίες διαμόρφωσης του ένδικου ακινήτου σε παιδικό σταθμό εντός διετίας από τον θάνατο του ………. στ) η τυχόν καθυστέρηση των ίδιων οργάνων του Δήμου, όπως της Οικονομικής Επιτροπής να προβούν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε ενέργειες για την αποδοχή της κληροδοσίας δεν μπορεί να στηρίξει ισχυρισμό υπέρ του Δήμου περί εφαρμογής του άρθρου 1799 ΑΚ ότι δεν μπόρεσε να εκπληρώσει τον τρόπο που του έθεσε ο διαθέτης ως διαλυτική αίρεση, επειδή δεν συνέπραξε τρίτος για να πληρωθεί η αίρεση, αφού τα όργανα του Δήμου εκφράζουν τη δική του βούληση και ταυτίζονται με τον ίδιο, ζ) η από 23.1.2017 (με Γ.Α.Κ./Ε.Α.Κ. ……./2017) αγωγή της αδελφής του διαθέτη, ……….. ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά η οποία στρεφόταν και κατά του νυν εναγόμενου Δήμου, αφορούσε σε άλλες διατάξεις της από 5.1.2004 ιδιόγραφης διαθήκης του ……… με τις οποίες τιμούσε άλλα πρόσωπα και όχι τον Δήμο Περάματος, όπως άλλωστε έκρινε και το παραπάνω Δικαστήριο με την 3024/2018 απόφασή του, απορρίπτοντας την αγωγή κατά του Δήμου ως παθητικά ανομιμοποίητη, οπότε η παραπάνω δίκη δεν προκάλεσε ανυπαίτια καθυστέρηση στον Δήμο Περάματος για να εκτελέσει τον παραπάνω τρόπο που έθεσε ο διαθέτης σε βάρος του για να διατηρήσει την υπέρ αυτού κληροδοσία, η) η τοποθέτηση πινακίδας από τον εναγόμενο στο επίδικο ακίνητο «ΔΩΡΗΤΗΡΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ …………..» δεν συνιστά ενέργεια έστω προπαρασκευαστική για τη διαμόρφωση της τριώροφης κατοικίας στην οδό ……….. στο Πέραμα σε παιδικό σταθμό. Αντίθετα, λοιπόν, εντός της διετίας από τον θάνατο του διαθέτη που συνέβη στις 3.6.2015, πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του εναγόμενου ελάχιστες ενέργειες διοικητικής, φορολογικής και δικαστικής φύσης, προκειμένου να θέσει το εν λόγω ακίνητο υπό τη νομική εξουσία του, κυρίως όμως δεν προέβη σε καμία ενέργεια, προκειμένου να καταστεί το ακίνητο παιδικός σταθμός. Συγκεκριμένα, ο Δήμος Περάματος, κατά τα προεκτιθέμενα, προέβη εντός της προαναφερόμενης διετίας: 1) σε κατάθεση του από 27.11.2015 εγγράφου (υπ’ αριθ. πρωτ. ………/1.12.2015) του Δήμαρχου Περάματος και αντ’ αυτού του Αντιδήμαρχου Οικονομικών και Διοικητικών ……….. προς το Υποθηκοφυλακείο Πειραιά για τη χορήγηση στον Δήμο αντιγράφων των εκεί αναφερόμενων συμβολαίων και παραχωρητηρίου, 2) σε λήψη της …../19.4.2016 απόφασης από την Οικονομική Επιτροπή Δήμου Περάματος για την αποδοχή των καταλειφθέντων στον Δήμο Περάματος στοιχείων της κληρονομιαίας περιουσίας του …………, 3) σε αίτηση-δήλωση για μεταβολή ατομικών στοιχείων φυσικού προσώπου για τον θανόντα στις 27.4.2016, εκδοθείσας της με ίδια ημερομηνία βεβαίωσης μεταβολής ατομικών στοιχείων φυσικού προσώπου της Δ.Ο.Υ.Ε’ Πειραιά, 4) σε υποβολή εντός του ίδιου μήνα (Απρίλιος) του έτους 2016 (αρχικής) δήλωσης φόρου κληρονομίας, η οποία έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου …../28-4-2016, 5) σε υποβολή της από 14.7.2016 αίτησης προς την Εθνική Τράπεζα (Κατάστημα Περάματος) προκειμένου να λάβει γνώση του ακριβούς υπολοίπου του ανωτέρω καταλειφθέντος σε αυτόν υπ’ αριθ. ……….. λογαριασμού, 6) στην από 31.1.2017 παραλαβή, δια εξουσιοδοτηθέντος πληρεξουσίου δικηγόρου, των κλειδιών του ανωτέρω ακινήτου από την ………. και σε τοποθέτηση πινακίδας δωρεάς, 7) στην κατάθεση ενώπιον του Ειρηνοδικείου Πειραιώς της από 2.5.2017 (με Γ.Α.Κ./Ε.Α.Κ. ………./4-5-2017) αίτησής του προς έκδοση κληρονομητηρίου. Ενόψει των ανωτέρω αποδεικνύεται ότι επήλθε η τεθείσα από τον διαθέτη ……….. διαλυτική αίρεση υπό την οποία, με την ανωτέρω από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη του, όπως συμπληρώθηκε με τις μεταγενέστερες από 10.12.2003 και 5.1.2004 ιδιόγραφες διαθήκες του, είχε εγκατασταθεί ο εναγόμενος ως κληροδόχος στα προαναφερόμενα κληρονομιαία περιουσιακά στοιχεία, ήτοι η παραβίαση- μη εκτέλεση του τρόπου και δη της διαμόρφωσης σε παιδικό σταθμό του κληροδοτούμενου κείμενου στο Πέραμα Αττικής ακινήτου με Κ.Α.Ε.Κ. ………., εντός προθεσμίας δύο ετών από τον θάνατο του εν λόγω διαθέτη στις 3.6.2015, με συνακόλουθη συνέπεια την έκπτωση του εναγόμενου από την εν λόγω εγκατάστασή του ως κληροδόχου των εν θέματι κληρονομιαίων περιουσιακών στοιχείων και την εντεύθεν ενεργοποίηση του δικαιώματος εγκατάστασης της ενάγουσας επί των τελευταίων ως υποκατάστατος κληροδόχος. Ομοίως κρίνοντας το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλούμενη απόφαση, ορθά τις αποδείξεις εκτίμησε και το νόμο εφάρμοσε, τα όσα δε αντίθετα υποστηρίζει ο εκκαλών με τον πρώτο λόγο της έφεσής του τυγχάνουν απορριπτέα ως αβάσιμα.
Περαιτέρω, το αίτημα που και πρωτοδίκως υπέβαλε ο εκκαλών-εναγόμενος και επαναφέρει με τον τέταρτο λόγο έφεσής του, προς αποφυγή αντιφατικών αποφάσεων, να αναβληθεί η υπό κρίση υπόθεση μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της αίτησης για κήρυξη κύριας της από 4.7.2002 ιδιόγραφης διαθήκης του ………. στο Ειρηνοδικείο Αθήνας (Ε.Α.Κ. ……/31.1.2018), που συζητήθηκε την 1.3.2018, εκδοθείσας της υπ’ αριθ. …./2018 πράξης που διέταξε τη διενέργεια γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης για να αποδειχθεί η γνησιότητα της γραφής και της υπογραφής του διαθέτη απορριπτέο τυγχάνει, πρωτίστως ως άνευ αντικειμένου, αφού το εκκαλούν προσκομίζει την εν τω μεταξύ εκδοθείσα υπ’ αριθ. …./3.11.2020 Πράξη του Ειρηνοδίκη Αθηνών που κήρυξε κύρια την από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη, σε κάθε δε περίπτωση γιατί η εν λόγω πράξη δεν επηρεάζει την επί της ουσίας κρίση της ένδικης υπόθεσης, καθώς κανείς από τους διαδίκους δεν αμφισβήτησε τη γνησιότητα της ανωτέρω διαθήκης.
Εξάλλου, με τον δεύτερο λόγο της έφεσής του ο εκκαλών παραπονείται ότι έσφαλε η εκκαλούμενη απόφαση γιατί δεν απάντησε στην πρωτοδίκως προταθείσα ένσταση καταχρηστικότητας της ενάγουσας κατ’ άρθρο 281 ΑΚ. Ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ενάγουσα- ήδη εφεσίβλητη ενεργεί προδήλως κακόπιστα, γιατί η αγωγή της ασκείται με κύριο και μοναδικό σκοπό να προκαλέσει ζημία στον εναγόμενο. Ότι ειδικότερα αυτή, αν και γνωρίζει ότι έχει τηρηθεί με συνέπεια η νόμιμη διαδικασία για την εκτέλεση της πραγματικής βούλησης του διαθέτη, επιχειρεί με την υπό κρίση αγωγή της να δημιουργήσει την εντύπωση ότι δεν πληρώθηκε με υπαιτιότητα του εναγόμενου ο τρόπος, που θέτει ο διαθέτης, αν και γνωρίζει πολύ καλά το ανέφικτο-αδύνατο του να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες εντός της διετίας από τον θάνατο του διαθέτη, με απώτερο σκοπό, αν και έχουν γίνει τόσες διαδικαστικές ενέργειες, να μην μπορεί ο πραγματικός κληρονόμος Δήμος Περάματος να αξιοποιήσει την κληρονομιαία περιουσία, όπως προστάζει η βούληση του διαθέτη. Ότι η ενάγουσα, δηλαδή, άκρως καταχρηστικά προσπαθεί να εκμεταλλευθεί την καθυστέρηση της διαδικασίας, η οποία δεν οφείλεται στον Δήμο Περάματος, προς όφελός της. Ωστόσο, από κανένα αποδεικτικό στοιχείο δεν προέκυψε ότι η ενάγουσα «Ιερά Μονή ……………» δέχθηκε με οποιονδήποτε τρόπο ότι υπήρξε δικαιολογημένη καθυστέρηση του εναγόμενου Δήμου να εκπληρώσει εντός διετίας από τον θάνατο του διαθέτη τον τρόπο-διαλυτική αίρεση που είχε ο τελευταίος θέσει για τη διατήρηση της κληροδοσίας στον εναγόμενο, ούτε προκύπτει δικαστική ή εξώδικη ομολογία της ή συμπεριφορά της από την οποία να μπορεί να συναχθεί ότι αποδεχόταν ότι ο Δήμος Περάματος τήρησε με συνέπεια τη νόμιμη διαδικασία για την εκπλήρωση της πραγματικής βούλησης του διαθέτη, ότι η ίδια θεωρούσε πως ήταν ανέφικτη η ολοκλήρωση των διαδικασιών για τη διαμόρφωση του ακινήτου στο Πέραμα σε παιδικό σταθμό εντός διετίας και ότι παρόλα αυτά ενήργησε κακόπιστα για να προκαλέσει ζημία στον εναγόμενο και να εκμεταλλευθεί σε όφελός της την καθυστέρηση. Αντίθετα αποδεικνύεται ότι η ενάγουσα άσκησε την ένδικη αγωγή της δύο έτη και δέκα μήνες μετά τον θάνατο του διαθέτη, προκειμένου να αναγνωρισθούν τα νόμιμα δικαιώματά της στην κληρονομιαία περιουσία ως υποκατάστατος κληροδόχος σύμφωνα με το περιεχόμενο των παραπάνω διαθηκών και δεδομένου ότι ο άμεσος κληροδόχος αμφισβητεί τα δικαιώματα αυτά και την πλήρωση της διαλυτικής αίρεσης εξαιτίας της οποίας αυτός εξέπεσε της αρχικής κληροδοσίας. Συνακόλουθα, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο ορθά απέρριψε τον ως άνω ισχυρισμό του εναγόμενου περί καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος της ενάγουσας ως ουσιαστικά αβάσιμο. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο το οποίο δέχθηκε εν μέρει την αγωγή και αναγνώρισε ότι έχει επέλθει η έκπτωση του εναγόμενου από την εγκατάστασή του ως κληροδόχου στα παραπάνω περιουσιακά στοιχεία της κληρονομιαίας περιουσίας λόγω πλήρωσης της τεθείσας στην από 4.7.2002 ιδιόγραφη διαθήκη (σε συνδυασμό με τις σε συνέχεια αυτής συνταχθείσες από 10.12.2003 και 5.1.2004 ιδιόγραφες διαθήκες) του από 3.6.2015 αποβιώσαντος ……….. διαλυτικής αίρεσης, υπό την οποία τελούσε το δικαίωμα κληροδοσίας (υπό τρόπο) του εναγόμενου ΝΠΔΔ, ακολούθως δε αναγνώρισε το εκ της ανωτέρω έκπτωσης του εναγόμενου (και ένεκα της ιδιότητάς της ως υποκατάστατος κληροδόχος αυτού ενεργοποιηθέν), εκ των ως άνω διαθηκών δικαίωμα κληροδοσίας της ενάγουσας επί των ειδικότερα αναφερόμενων στο σκεπτικό της απόφασης κληρονομιαίων περιουσιακών στοιχείων του . …, ήτοι στο πιο πάνω ακίνητο στο Πέραμα, στον υπ’ αριθ. …….. λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και στο περιεχόμενο σε αυτόν ποσό, καθώς και στο Έντοκο Γραμμάτιο Ελληνικού Δημοσίου περιόδου 52 εβδομάδων (ετών 2003-2004) και στην αξία αυτού, ορθά τις αποδείξεις εκτίμησε και το νόμο εφάρμοσε. Συνακόλουθα για τους λόγους που προεκτέθηκαν, απορριπτέα στο σύνολό της επί της ουσίας τυγχάνει η υπό κρίση έφεση, με συμπλήρωση στις αιτιολογίες της εκκαλούμενης των αιτιολογιών της παρούσας απόφασης κατ’ άρθρο 534 ΚΠολΔ. Τα δικαστικά έξοδα της εφεσίβλητης για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας πρέπει να επιβληθούν κατόπιν σχετικού αιτήματός της σε βάρος του ηττηθέντος εκκαλούντος σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 176, 183 και 191 παρ.2 ΚΠολΔ, μειωμένα όμως σύμφωνα με το άρθρο 281 παρ.2 σε συνδυασμό με το άρθρο 276του ν. 3463/2006, κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται τυπικά και απορρίπτει κατ’ ουσίαν την από 22.10.2019 έφεση κατά της 2660/2019 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά (νέα τακτική διαδικασία).
Επιβάλλει τα δικαστικά έξοδα της εφεσίβλητης για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας σε βάρος του εκκαλούντος και ορίζει αυτά στο ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στον Πειραιά στις 19.5.2022
Και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στον Πειραιά, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους, στις 29.6.2022
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ