ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθμός 650/2022
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Συγκροτήθηκε από τον δικαστή, Ηλία Σταυρόπουλο, Εφέτη, τον οποίο όρισε o Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Εφετείου Πειραιά και τη γραμματέα, Κ.Σ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις ………… για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Του εκκαλούντος : ………… τον οποίο εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος, Αλέξανδρος Γκουργιώτης.
Της εφεσίβλητης: …………… η οποία δεν εκπροσωπήθηκε από δικηγόρο.
Η εφεσίβλητη άσκησε την με αρ. κατ. ………./2017 αγωγή της προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιώς, το οποίο με την με αρ. 1079/2019 απόφασή του την έκανε εν μέρει δεκτή κατ’ ουσία.
Την οριστική αυτή απόφαση προσέβαλε ο εναγόμενος εκκαλών με την από 22.2.2021 (………./2021) έφεσή του προς το Δικαστήριο τούτο.Κατά την εκφώνηση της υπόθεσης από τη σειρά του πινακίου, εμφανίστηκε η …………., η οποία, παρισταμένη μετά του πληρεξούσιου δικηγόρου της, Γεώργιου Κωνσταντόπουλου, δήλωσε ότι η εφεσίβλητη – ενάγουσα απεβίωσε και ότι στη θέση της υπεισέρχεται η ίδια, ως αποκλειστική εκ διαθήκης κληρονόμος της, η οποία και συνεχίζει τη δίκη.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων αναφέρθηκαν στις προτάσεις που κατέθεσαν και ζήτησαν να γίνουν δεκτές.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η υπό κρίση έφεση ασκήθηκε νομοτύπως και εμπροθέσμως (ΚΠολΔ 518 παρ. 2, συνυπολογιζομένων των αναστολών της προθεσμίας λόγω της πανδημίας, e-παράβολο …………../2021). Πρέπει επομένως να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της.Κατά την εκφώνηση της υπόθεσης από τη σειρά του πινακίου, εμφανίστηκε η ………., η οποία, παριστάμενη μετά του πληρεξούσιου δικηγόρου της …………., δήλωσε ότι η εφεσίβλητη – ενάγουσα απεβίωσε και ότι στη θέση της υπεισέρχεται η ίδια, ως αποκλειστική εκ διαθήκης κληρονόμος της, η οποία και συνεχίζει τη δίκη.
Με την πρωτοδίκως κριθείσα αγωγή της η ενάγουσα και ήδη εφεσίβλητη ζήτησε να αναγνωριστεί νομέας των στην αγωγή περιγραφόμενων κατά θέση, έκταση και όρια ακινήτων, να υποχρεωθεί ο εναγόμενος και ήδη εκκαλών να της αποδώσει τη νομή τους, από την οποία την απέβαλε παρανόμως και να αναγνωριστεί ότι οφείλει να της καταβάλει το χρηματικό ποσό των 38.000 ευρώ ως αποζημίωση λόγω αδικοπραξίας και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Με τις προτάσεις του ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου ο εναγόμενος αρνήθηκε ότι η ενάγουσα έχει τη νομή των επίδικων εδαφικών τμημάτων και ότι αποβλήθηκε απ’ αυτά. Επικουρικώς, αν ήθελε κριθεί ότι πράγματι η ενάγουσα αποβλήθηκε από τη νομή, αυτή συντελέστηκε σε προγενέστερο της άσκησης της αγωγής χρόνο, μεγαλύτερο του έτους, και, έτσι, οποιαδήποτε αξίωσή της έχει πια παραγραφεί. Επίσης προέβαλε την ένσταση καταχρηστικής άσκησης του ένδικου δικαιώματος, επειδή αυτή δια της αγωγής δεν σκόπευε να ικανοποιήσει το υποτιθέμενο δικαίωμά της για απόδοση της νομής, αλλά να τον εξαναγκάσει στην αγορά του ακινήτου της. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη απόφαση έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή, αναγνώρισε την ενάγουσα νομέα των επιδίκων, υποχρέωσε τον εναγόμενο να της αποδώσει τη νομή αυτών και αναγνώρισε την υποχρέωση του να της καταβάλει το χρηματικό ποσό των 7.500 ευρώ ως αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής έως την εξόφληση. Εναντίον αυτής της απόφασης παραπονείται ο εναγόμενος με την υπό κρίση έφεσή του, επειδή α) η υπό κρίση αγωγή έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη λόγω αοριστίας, γιατί δεν αναφέρεται σ’ αυτήν πότε απεβίωσε ο σύζυγος της ενάγουσας, από τον οποίο αυτή απέκτησε τη νομή των επιδίκων, ώστε να προκύπτει μέχρι πότε αυτός νεμόταν τα επίδικα και με ποιες πράξεις μέχρι τη συμπλήρωση του χρόνου της έκτακτης χρησικτησίας, ούτε αναφέρεται στην αγωγή ότι η ενάγουσα είχε τη νομή των επιδίκων κατά το χρόνο της αποβολής της. Επίσης,ως προς το αίτημα της αγωγής για αποζημίωση,δεν αναφέρεται η ηλικία των κατεστραμμένων ελαιόδεντρων, που είναι σημαντική για τον υπολογισμό της αξίας αυτών και για τον προσδιορισμό της αποζημίωσης και της επιδίκασης ανάλογης χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, β) επειδή το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ήταν καθ’ ύλην αναρμόδιο να δικάσει την αγωγή, ενώ καθ’ ύλην αρμόδιο ήταν το Ειρηνοδικείο, άλλως γ) με πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων και εσφαλμένη εφαρμογή και ερμηνεία του νόμου έγινε δεκτή η αγωγή κατ’ ουσία και απορρίφθηκε κατ’ ουσίαν η ένσταση παραγραφής και ως μη νόμιμη η ένσταση περί καταχρηστικής άσκησης αυτής, που προέβαλε πρωτοδίκως. Ζητεί δε να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη και στη συνέχεια να απορριφθεί η αγωγή.
Σε σχέση με τον υπό στ. α’ λόγο έφεσης, αυτός πρέπει να απορριφθεί γιατί, ως προς το σκέλος του ορισμένου της αγωγής αποβολής από τη νομή, στο δικόγραφο της αγωγής αναφέρεται ότι η ενάγουσα είναι νομέας των στην αγωγή περιγραφόμενων ακινήτων ασκώντας η ίδια τις αναφερόμενες στην αγωγή πράξεις νομής μέχρι του χρόνου αποβολής της, χωρίς να απαιτείται για το ορισμένο αυτής να αναφέρει από πότε τις ασκεί αυτή ή ο δικαιοπάροχός της, ούτε αν συμπληρώθηκε στο πρόσωπό της ή στο πρόσωπο του δικαιοπαρόχου της ο χρόνο της έκτακτης χρησικτησίας. Ως προς το σκέλος δε της αοριστίας του αιτήματος για επιδίκαση αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, επίσης πρέπει να απορριφθεί, αφού στην αγωγήτα κατεστραμμένα ελαιόδεντρα χαρακτηρίζονται ως μεγάλα παλαιά, τουλάχιστον από το έτος 1940 που τα επίδικα τα νεμόταν ο σύζυγος της ενάγουσας ……………, ώστε, δύναται να υπολογιστεί η αξία τους και η επελθούσα στην ενάγουσα ζημία εκ των αναφερομένων παράνομων ενεργειών του εναγομένου εκκαλούντος, προκειμένου να προσδιοριστεί η αποζημίωση που δικαιούται και να της επιδικαστεί ανάλογη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Σε σχέση με το υπό στ. β’ λόγο έφεση αυτός είναι μη νόμιμος σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 47 ΚΠολΔ.
Σε σχέση με τον υπό στ. γ λόγο έφεσης, από όλαταέγγραφα (συμπεριλαμβανομένων των σχεδιαγραμμάτων και των ιδιωτικών γνωμοδοτήσεων) και τις μη αμφισβητούμενης γνησιότητας φωτογραφίες που προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι, καθώς και τις υπ’ αρ. …………./13.9.2017 ένορκες βεβαιώσεις ενώπιον του συμβ/φου Καλαυρίας, ………….., οι οποίες λήφθηκαν κατόπιν νόμιμης και εμπρόθεσμης κλήτευσης της αντίδικης πλευράς (……./10.7.2017 έκθεση επίδοσης του δικ. επιμ. ……….. και …./8.9.2017 έκθεση επίδοσης της δικ. επιμ. ….. …), τις οποίες επίσης προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : Η ενάγουσα είχε τη νομή α) ενός αγροτεμαχίου, που βρίσκεται στην Τροιζηνία, στη θέση «…..» εκτός ορίων οικισμού, το οποίο είναι μη άρτιο και μη οικοδομήσιμο, έχει έκταση 3.321,86 τ.μ., εντός του οποίου υπάρχουν 25 ελαιόδεντρα και συνορεύει ανατολικά με ιδιοκτησία ………., νότια με ιδιοκτησία κληρονόμων ………., δυτικά με ιδιοκτησία αγνώστου και αγροτική οδό και βόρεια με ιδιοκτησία ………., όπως εμφαίνεται στο από Μαρτίου 2017 σχεδιάγραμμα του τοπογράφου μηχανικού ……. με τα στοιχεία 1,2,3,4,5,6,7,8,15,9,10,11,12,13,14,1 και β) ενός αγροτεμαχίου, που βρίσκεται στην Τροιζηνία, στη θέση «Ράχη» εκτός ορίων οικισμού, που έχει έκταση ένα περίπου στρέμμα εντός του οποίου υπάρχουν 10 ελαιόδεντρα και συνορεύει γύρωθεν με ιδιοκτησίες ……… (πατέρα του εναγομένου) και ……………. Τη νομή επί των ως άνω ακινήτωνη ενάγουσα ασκούσε δια συγκεκριμένων πράξεων και δη, περιποιούταν και φρόντιζε τα ελαιόδεντρα, συνέλεγε τον ελαιόκαρπο, καθάριζε και όργωνε τα αγροκτήματα και επέβλεπε τα όρια. Τη νομή απέκτησε από εκ διαθήκης κληρονομιά (την από 2.2.1996 ιδιόγραφη, νομίμως δημοσιευθείσα με το 543/27.4.2007 Πρακτικό του Πρωτοδικείου Πειραιά) του συζύγου της, ………., που απεβίωσε την 6.2.2007, την οποία αποδέχθηκε με την υπ’ αρ. ………/2009 πράξη δήλωσης αποδοχής της συμβ/φου Καλαυρίας, …………, ο οποίος πριν απ’ αυτήν ασκούσε τις ίδιες πράξεις νομής. Μετά το θάνατο του συζύγου της τις ως άνω πράξεις νομής ασκούσε η ενάγουσα έως τον Ιούνιο του 2016, οπότε ο εναγόμενος, νομέαςτου όμορου (βόρεια κειμένου) αγροτεμαχίου της …………., εισήλθε στα ως άνω αγροτεμάχια της ενάγουσας και στο πρώτο εξ αυτών με τη χρήση σκαπτικού μηχανήματος, κατέστρεψε το πέτρινο διαχωριστικό των δύο αγροκτημάτων πεζούλι, ισοπέδωσε και καθάρισε τμήμα του εν λόγω κτήματος, εμβαδού 546,11 τ.μ. που εμφαίνεται στο ως άνω τοπογραφικό διάγραμμα με τα στοιχεία 3,4,5,6,7,8,15,16,3, εκριζώνοντας τέσσερα μεγάλα παλαιά, τουλάχιστον από το 1940, ελαιόδεντρα, άνοιξε εντός του ποτιστικό χαντάκι καιδιαμόρφωσε χωμάτινο δρόμο,το προσάρτησε στο αγρόκτημα που αυτός νέμεται και έτσι το κατέλαβε, ενώ στο δεύτερο (αγρόκτημα) εξ αυτών το κατέλαβε εξ ολοκλήρου και εκρίζωσε και τις δέκα παλαιές, τουλάχιστον από το 1940, ελιές που υπήρχαν εντός του αποβάλοντας με αυτό τον τρόπο την ενάγουσα από τη νομή τους παράνομα. Στις διαμαρτυρίες της ενάγουσας και στην πρόσκληση αυτής να επαναφέρει τα πράγματα στην προηγούμενη κατάσταση (βλ. την 8.3.2017 εξώδικη πρόσκληση σε συνδ. με την ……./10.3.2017 έκθεση επίδοσης του δικ. Επιμ. ……………), ο εναγόμενος κώφευσε. Ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου ισχυρίστηκε ότι, όσον αφορά το πρώτο αγρόκτημα,το επίδικο εδαφικό τμήμα ανέκαθεν περιλαμβανόταν ως επιμέρους τμήμα στη βορείως κείμενη ιδιοκτησία της ………., τη νομή της οποία απέκτησε απ’ αυτήν με συμφωνία και παράδοση το Νοέμβριο του 2015 και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους το καθάρισε όλο και το φύτευσε λεμονιές, ενώ όσον αφορά το δεύτερο αγρόκτημα, ισχυρίστηκε ότι ουδέποτε η ενάγουσα είχε τη νομή του και ουδέποτε αυτός απέβαλε αυτήν. Ο ως άνω ισχυρισμός του εναγόμενου, που νομίμως επαναφέρεται ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου με σχετικό λόγο έφεσης, διερευνώμενος υπό το πρίσμα της αμφισβήτησης της νομής της ενάγουσας επί του επίδικου τμήματος, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και τούτο γιατί, όπως προέκυψε από τα ως άνω αποδεικτικά μέσα, το επίδικο εδαφικό τμήμα του πρώτου αγροκτήματος δεν ήταν ποτέ επιμέρους τμήμα της ιδιοκτησίας της . …….., αλλά τμήμα του ακινήτου της ενάγουσας, η οποία αποκλειστικά και μόνο νεμόταν αυτό, όπως και το άλλο αγρόκτημα στη θέση «………..»,με τη βοήθεια της θυγατέρας της ….. και του γαμβρού της, …….. (όργωμα, κλάδεμα ελιών, συλλογή και μεταφορά ελαιόκαρπου) έως το χρόνο της παράνομης αποβολής της από τον εναγόμενο, που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 2016 και όχι το Δεκέμβριο του 2015, όπως αυτός ισχυρίζεται.Από την από Αυγούστου 2017 τεχνική έκθεση φωτοερμηνείας του αρχιτέκτονα ……….., που προσκομίζει ο εκκαλών και αφορά το επίδικο εδαφικό τμήμα στην θέση «……….», προκύπτει ότι πράγματι αυτό το 2016 υπέστη αλλοίωση της μορφολογίας του σε σχέση με τα παρελθόντα έτη 2007, 2013 και 2014. Ειδικότερα από τη σύγκριση των φωτογραφιών των ετών 2013, 2014, 2016 και 2017 φαίνεται ολοφάνερα η εκχέρσωση του επιδίκου και η εκρίζωση των ελαιών, ενώ το αντίθετο συμπέρασμα του ως άνω αρχιτέκτονα περί μη αλλοίωσης της υφής του επιδίκου είναι εσφαλμένο. Η ζημία που υπέστη η ενάγουσα από την παράνομη και υπαίτια καταστροφή των ελαιόδεντρων, η αξία εκάστου εξ αυτών λόγω της παλαιότητάς τους υπολογίζεται σε 200 ευρώ, ανέρχεται συνολικά στο ποσό των (14 Χ 120) 2.800 ευρώ. Υπέστη και ηθική βλάβη εκ της ως άνω αδικοπρακτικής συμπεριφοράς του εναγομένου, για την οποία πρέπει να της επιδικαστεί και εύλογη χρηματική ικανοποίηση, η οποία, λαμβανομένου υπόψη του είδους της παράνομης προσβολής, της ζημίας που προκλήθηκε, του βαθμού υπαιτιότητας του εναγομένου, της ψυχικής ταλαιπωρίας που η ενάγουσα υπέστη και της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των διαδίκων, ανέρχεται στο εύλογο ποσό των 200 ευρώ. Έπρεπε λοιπόν η αγωγή να γίνει εν μέρει δεκτή, να αναγνωριστεί η ενάγουσα νομέας τωνεπίδικων εδαφικών τμημάτων, η αξία των οποίων δεν ξεπερνά τις 6.000 ευρώ, να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της τα αποδώσει, απορριπτομένης κατ’ ουσία τηςένστασης περί παραγραφής, αφού από το χρόνο αποβολής έως την άσκηση της αγωγής δεν παρήλθε χρονικό διάστημα μείζον του έτους και απορριπτομένης ως νόμω αβάσιμης της ένστασης περί καταχρηστικής άσκησης της αγωγής, αφού,και αληθή υποτιθέμενα τα όσα ανέφερε ο εναγόμενος εκκαλών προς επιστήριξή της και επανάφερε με σχετικό λόγο έφεσης, στοιχειοθετούν άρνηση ύπαρξης του αγωγικού δικαιώματος απόδοσης της νομής και ο ισχυρισμός περί καταχρηστικής άσκησης αναφέρεται πάντοτε σε υπαρκτό δικαίωμα (ΟλΑΠ 17/1995 δημ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 414/2020, ΑΠ 994/2019 δημ στην ιστοσελίδα του ΑΠ). Τα ίδια που έκρινε και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη, ως προς το κεφάλαιο περί αναγνώρισης και απόδοσης της νομής δεν έσφαλε στην εφαρμογή του νόμου και δεν εκτίμησε πλημμελώς τις αποδείξεις. Ως προς το κεφάλαιο όμως της αναγνώρισης αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, εκτίμησε πλημμελώς τις αποδείξεις και έσφαλε στην εφαρμογή του νόμου, αφού αναγνώρισε υποχρέωση του εκκαλούντος εναγόμενου να καταβάλει στην ενάγουσα εφεσίβλητη για τις ως άνω αιτίες το χρηματικό ποσό των 7.500 ευρώ, αντί του ορθού των 3.000 ευρώ, σύμφωνα με τα ανωτέρω.Το αίτημα που υπέβαλε ο εκκαλών για αυτοψία – θεώρηση των επιδίκων πρέπει να απορριφθεί, αφού το Δικαστήριο διαμόρφωσε πλήρη και σαφή δικανική πεποίθηση από τα λοιπά αποδεικτικά μέσα, με συνέπεια, να μην κρίνεται απαραίτητη η διενέργεια αυτοψίας, ούτε θεωρεί αναγκαία την αντίληψη του αντικειμένου της απόδειξης με τις δικές του αισθήσεις. Μετά ταύτα πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η έφεση, να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη κατά το ανωτέρω κεφάλαιο και κατά τη διάταξη περί δικαστικών εξόδων, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό, να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου της έφεσης στον εκκαλούντα και να επιβληθεί σε βάρος του εκκαλούντοςμέρος των δικαστικών εξόδων της εφεσίβλητης και των δύο βαθμών δικαιοδοσίας λόγω της εν μέρει ήττας του (ΚΠολΔ 178, 183).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται εν μέρει την έφεση, μόνο ως προς το κεφάλαιο περί αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, και απορρίπτει αυτήν κατά τα λοιπά.
Εξαφανίζει την απόφαση μόνο ως προς το ως άνω εκκληθέν κεφάλαιοκαθώς και της διάταξης περί δικαστικών εξόδων.
Διακρατεί την υπόθεση, ως προς το ως άνω κεφάλαιο και δέχεται εν μέρει την αγωγή ως προς αυτό.
Αναγνωρίζει την υποχρέωση του εναγομένου εκκαλούντος να καταβάλει στην ενάγουσα το χρηματικό ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής έως την ολοσχερή εξόφληση.
Διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου της έφεσης στον καταθέσαντα αυτό.
Καταδικάζει τον εκκαλούντα εναγόμενο στην πληρωμή μέρους της δικαστικής δαπάνης της εφεσίβλητης ενάγουσαςκαι των δύο βαθμών δικαιοδοσίας, που καθορίζει σε 450 ευρώ.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε, με απόντες τους διαδίκους και τους πληρεξουσίους δικηγόρους, στον Πειραιά, στις 4 Νοεμβρίου 2022.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ